kogasu karamatsu! - FARO Architecten

onder de vloerafwerking. De trappen zijn wederom in
Kerto uitgevoerd, met een Flexwood-toplaag (okoumé/
grenen). De treden zijn nu slijtvaster en passen beter in
het geheel.
Japanse cultuur Bij alles was Terunobu Fujimori,
architectuurhistoricus en architect van enigszins surrealis-
tisch werk, een belangrijke inspiratiebron. ‘In de Japanse
traditie worden vaak levende of natuurlijke elementen
gebruikt: een tak, een stammetje, stenen.’ Weijnen heeft
dat principe meer als ode toegepast: hout als boom,
plank, plaatmateriaal, schoor, in onbehandelde, afge-
werkte en verbrande vorm. De insteekverdieping kon op
staal rusten, maar op hout was ook mogelijk. Dus werd
het, als ongezaagde balk, een iep met de gevorkte kruin er
nog aan, afkomstig van de hoek Haarlemmerdijk-Korte
Prinsengracht in Amsterdam. Met een diameter van 60
cm is hij zwaar overgedimensioneerd, een ligger van 30 x
20 cm had volstaan. De entresol zit aan één zijde scharnie-
rend aan de muur en rust aan de andere zijde op het iepen
stamstuk, alsof deze aan de entresolvloer is geplakt.
‘Verwondering oproepen is altijd goed, dan krijgt een
woning meer dimensies.’
Vele wegen Er leiden vele wegen naar een energie-
neutrale woning. Weijnen paste een Solé-aardwarmte-
systeem toe dat de binnenstromende lucht in de woning ‘s
zomers afkoelt en ‘s winters opwarmt. Voordeel is dat
voor de ventilatievoorziening met warmteterugwinning
binnen een minder krachtige warmtewisselaar nodig is.
Elco-vacuümbuizen in de gevel brengen de warmte in.
Cv en warmtepomp ontbreken. Zomernachtventilatie
geschiedt passief via luiken onder en boven in de woning.
Twee DonQi-windturbines op het dak gaan de stroom
verzorgen. De gemeente is echter nog niet in staat een
dergelijke aanvraag te beoordelen (daarom ontbreken ze
nog). Het surplus kan aan de buren worden verkocht. Ter
buffering staan twee grote vaten in de ‘energieruimte’,
één van 2.000 (warmteopslag) en één van 300 liter
(tapwater). Dit vertrek bevindt zich centraal in het
huis, waardoor het buizenstelsel een beperkte lengte
heeft. Een zonnecollector (50 m 2 ) op het dak brengt
het badwater op temperatuur en levert additionele
warmte. De elektrische droger is een ouderwetse
droogkamer geworden. Een houten hottub op
zonne-energie komt eraan.
Achterhaalde normen De verlichting bestaat voor-
namelijk uit led-lampen op draadloze schakelaars; ze gaan
aan als je binnenkomt. Onder het terras zit een tank voor
regenwaterhergebruik (wasmachine, toiletten). In de
zijgevels, waar geen dikte was voor isolatie, is Aeroflow
toegepast, een hoogisolerend hightech materiaal van
slechts 1 cm dik per R c . Al deze maatregelen leiden tot
een warmteweerstand van R c = 8-10 en een epc van 0,4.
Overigens vindt hij deze normen achterhaald en niet op
elkaar afgestemd. ‘Nederland is ontzettend regelge-
stuurd: je wilt een prestátie halen en geen norm. Het
opdikken van je isolatie boven R c = 6 telt bijvoorbeeld
niet mee in je epc. Dat scheelt alleen in je energiereke-
ning. Dat ik geen stadsverwarming gebruik, kost me veel
punten, terwijl de woning energieneutraal is.’
Shou-karamatsu-ban Weijnen opteerde voor een
bijzondere, milieuvriendelijke open gevelbekleding.
Tijdens onderzoek en een bezoek aan Japan stuitte hij op
het branden van hout: shou-sugi-ban - gebrande ceder
geveldelen. Hij koos ervoor alle fijnbezaagde delen
(22 x 180 mm; 60 m 2 ) met een brander 2 mm in te
branden, tijdrovend maar sneller dan schilderen.
‘ n e d e r l a n d i s r e g e l g e s t u u r d , t e r w i j l
j e p r e s t á t i e s w i l t h a l e n ’
Door een publicatie in Het Houtblad (6/2008) over het
Müritzeum van Gert Wingårdh met zwartgeblakerde
Siberisch lariks gevels koos hij voor FSC-gecertificeerd
inlands lariks: shou-karamatsu-ban. Op advies van Het
Houtblad paste hij zwarte roestvaststalen nagels toe:
glimmende exemplaren zouden de koolzwarte aanblik
verstoren.
De kracht van 2.0 zijn alle duurzaamheidsmaatregelen, de
pracht is deze schitterend diepzwarte gevel waarin, al
naar het standpunt en de daglichtsterkte, zwemen zilver,
grijs en donkerbruin opblinken. •
h a n s d e g r o o t
Zie ook het uitgebreide interview met Pieter Weijnen op
www.houtblad.nl (Platform Duurzaam Bouwen met Hout).
Locatie: Edmond Halleylaan 46, Amsterdam-IJburg Opdrachtgever: Familie
Weijnen-Feikema Ontwerp: Pieter Weijnen; FARO Architecten Lisserbroek
(faro.nl) Aannemer: In eigen beheer Constructeur: Pieters Bouwtechniek
Almere (pietersbouwtechniek.nl) Milieuadvies: Trecodome Roosendaal
(trecodome.com) LenoTec, Kerto: Finnforest Merk Aichach (finnforest.de)
Gevelpuien: Timmerfabriek Overbeek Haaksbergen (tifaoverbeek.nl); Vilam
Sandwich lariks: Withagen Houtprodukten Annen (withagenhoutprodukten.nl)
Installatie: Aitec Rhenen (aitec.nl), Wiesenekker Rhenen (wiesenekker.nl)
Zonnecollector: Elco Burners Naarden/Rendamax Kerkrade (elco.nl) Isolatie:
Warmteplan Brummen (warmteplan.nl) Finnjoists: Gras Grenen Import
Zaandam (grasgrenenimport.com) Iep: Ingenieursbureau van Oossanen
Nieuw-Vennep Bouwperiode: Maart - augustus 2009
■ ■
n ov e m b e r 2 0 0 9
13
h e t h o u t b l a d