Transparent Info 10 - Schneider Electric
Transparent Info 10 - Schneider Electric
Transparent Info 10 - Schneider Electric
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TRENDS EN ONTWIKKELINGEN: ONTWIKKELINGEN IN vEILIGhEIDSSySTEmEN 4 <br />
SAmEN WERKEN: BELLT GCA Bv 6, 11 KENNIS EN PRAKTIJK: SAFE EThERNET 9<br />
IN BEDRIJF 11-17 PRODuCTEN 18,19 vRAAG & ANTWOORD 20<br />
AUTOMATION MAGAZINE VAN SCHNEIDER ELECTRIC • DRIE MAANDELIJKSE UITGAVE • DECEMBER 2007 NUMMER <strong>10</strong><br />
TRANSPARENT<br />
WWW.TRANSPARENTINFO.NL
OvERZIChT TRANSPARENT INFO EDITIES<br />
2 jaar <strong>Transparent</strong> <strong>Info</strong><br />
TRENDS EN ONTWIKKELINGEN: AUTOMATISERINGSARCHITECTUUR 3 KENNIS<br />
EN PRAKTIJK: WAT IS ETHERNET? 7,8 HVL: KENNIS ALS KRITSCHE SUCCES -<br />
FACTOR <strong>10</strong> NIEUWE PRODUCTEN 11 VRAAG EN ANTWOORD 12<br />
AUTOMATION MAGAZINE VAN SCHNEIDER ELECTRIC • TWEE MAANDELIJKSE UITGAVE • NOVEMBER 2005 NUMMER 1<br />
TRANSPARENT<br />
WWW.TRANSPARENTINFO.NL<br />
Nr. 1 – November 2005<br />
Inhoud:<br />
• Automatiserings-<br />
architectuur<br />
• Wat is ethernet?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nr. 6 – November 2006<br />
Inhoud:<br />
• Webservices<br />
• Webservices<br />
geïntegreerd in de<br />
PLC – SOAP /XML<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nr. 2 – Januari 2006<br />
Inhoud:<br />
• Webtechnologie<br />
• Wat is TCP / IP?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nr. 7 – Februari 2007<br />
Inhoud:<br />
• Vijeo Citect<br />
• Vijeo Citect Scada<br />
integratie<br />
TRANSPARENT INFO EDITIES<br />
GEMIST? BESTEL ZE HIER NA!<br />
Middels de antwoordkaart in dit blad<br />
kunt u aangeven welke editie(s) u<br />
wilt nabestellen. U krijgt deze dan zo<br />
spoedig mogelijk toegestuurd.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nr. 3 – Maart 2006<br />
Inhoud:<br />
• SCADA of HMI?<br />
• Wat is <strong>Transparent</strong><br />
Ready?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nr. 8 – Juni 2007<br />
Inhoud:<br />
• PLC ontwikkelingen<br />
• Software: Unity –<br />
Motion Functie<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
TRANSPARENT<br />
<br />
NIET MEER LEVERBAAR<br />
Nr. 4 – Juni 2006<br />
Inhoud:<br />
• Programmeren of<br />
genereren?<br />
• Wat is <strong>Transparent</strong><br />
Modbus?<br />
TRENDS EN ONTWIKKELINGEN: CONTROLLER ONTWIKKELINGEN 3 KENNIS<br />
EN PRAKTIJK: IEC 61131 13 SAMEN WERKEN 15 PRODUCTEN: LEXIUM<br />
SERVOSYSTEMEN 20, 21, 22 EVENEMENTEN 23 VRAAG & ANTWOORD 24<br />
<br />
TRANSPARENT<br />
WWW.TRANSPARENTINFO.NL<br />
Nr. 9 – Oktober 2007<br />
Inhoud:<br />
• Controller<br />
ontwikkelingen<br />
• IEC 61131<br />
TRANSPARENT INFO<br />
OPBERGSYSTEEM<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nr. 5 – September 2006<br />
Inhoud:<br />
• Niet programmeren<br />
maar genereren<br />
• ISA 88<br />
TRENDS EN ONTWIKKELINGEN: ONTWIKKELINGEN IN VEILIGHEIDSSYSTEMEN 4 <br />
SAMEN WERKEN BE L LT GGA BV 6, 11 KENNIS EN PRAKTIJK: SAFEETERNET 9<br />
IN BEDRIJF 12-17 PRODUCTEN 18 VRAAG & ANTWOORD 20<br />
<br />
TRANSPARENT<br />
WWW.TRANSPARENTINFO.NL<br />
Nr. <strong>10</strong> – December 2007<br />
Inhoud:<br />
• Safety Automation<br />
• SafeEthernet<br />
Voor het bewaren van alle<br />
<strong>Transparent</strong> <strong>Info</strong> edities bieden wij<br />
gratis een opbergsysteem aan. U<br />
kunt het opbergsysteem aanvragen<br />
via de antwoordkaart in dit blad.<br />
vOORWOORD<br />
voorwoord<br />
Het is bij de wetgeving verplicht om preventieve maatregelen<br />
te nemen bij het beschermen van de omgevingskwaliteit en<br />
de gezondheid van mensen. Om aan deze voorwaarden te<br />
voldoen zijn er Europese instructies die Plant Operators en<br />
fabrikanten van apparaten en machines moeten toepassen.<br />
Jaarlijks wordt in de Europese Unie ongeveer 20<br />
miljard euro betaald aan schadevergoedingen<br />
voor lichamelijke verwondingen. Het is wel duidelijk<br />
waarom besluitvaardige acties nodig zijn<br />
bij het reduceren van het aantal ongelukken in<br />
de werkomgeving. De eerste essentiële punten<br />
zijn adequate bedrijfsmaatregelen en een efficiënte<br />
organisatie. Het reduceren van het aantal<br />
industriële ongelukken en verwondingen hangt<br />
af van de veiligheid van machines en apparaten.<br />
3<br />
Nieuwe technologieën leveren besparing op<br />
door het implementeren van een intelligente<br />
veiligheidsstrategie zoals Quantum SIL2 of Preventa<br />
oplossingen. Nieuwe standaarden, zoals<br />
Safety Integrity Level (SIL), en prestaties verbeteren<br />
de betrouwbaarheid. Daarnaast heeft de<br />
technologische vooruitgang bijgedragen aan het<br />
veranderen van industriële netwerken waardoor<br />
ze geschikt zijn voor applicaties met hoge veiligheidseisen<br />
(AS-Interface Safe, Ethernet Safe).<br />
<strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> heeft een brede range aan<br />
automatiseringsproducten en veiligheidsoplossingen<br />
die speciaal ontworpen zijn om machines<br />
en apparaten veiliger en meer betrouwbaarder<br />
te maken. Het is de combinatie die de oplossing<br />
biedt!<br />
Jean Francois Nowak<br />
Marketing Manager IA
TRENDS & ONTWIKKELINGEN<br />
Ontwikkelingen in veiligheidssystemen<br />
Achtergrond<br />
Veiligheid is één van de snelst groeiende segmenten<br />
in de industriële automatisering. Veiligheid<br />
met betrekking tot mens, machines en<br />
bescherming van het milieu zijn tegenwoordig<br />
belangrijke punten voor leveranciers en producenten.<br />
De harmonisatie van de internationale<br />
veiligheidsstandaarden, beginnend met IEC<br />
61508 en EN 954, vereenvoudigen de richtlijnen<br />
voor een gebruiker en maakt het eenvoudiger<br />
veiligheidssystemen te ontwerpen die wereldwijd<br />
toepasbaar zijn.<br />
Verschillende leveranciers promoten veiligheid,<br />
besturingssystemen en architecturen die lagere<br />
kosten beloven voor eindgebruikers. Echter verschillende<br />
critici beweren dat de veiligheid in gedrang<br />
komt door deze trend.<br />
Veiligheidssystemen (“Safety Instrumented Systems”,<br />
SIS) worden van oudsher naast standaard<br />
besturingsystemen toegepast, om indien<br />
noodzakelijk, de machine of het proces naar een<br />
veilige situatie te brengen. Voorbeelden hiervan<br />
zijn noodstopcircuits voor machines om te kunnen<br />
voldoen aan de machine richtlijn (EN 954-1),<br />
en veiligheidscircuits voor procesbesturingen<br />
(EN 61508).<br />
Voorstanders en tegenstanders<br />
Aan de ene kant zijn er critici die waarschuwen<br />
dat de veiligheid in gedrang komt door het te ver<br />
integreren van procesbesturingen en veiligheidssystemen.<br />
Deze critici beweren dat de traditionele<br />
eis van gescheiden en onafhankelijke werking<br />
van veiligheid en besturingsystemen in gedrang<br />
komt doordat de nieuwe generatie geïntegreerde<br />
systemen gebaseerd zijn op “functionele” of<br />
“logische” scheiding van veiligheid en besturing<br />
in plaatst van een fysieke scheiding. Eén ding is<br />
zeker: de hechte koppeling tussen complexe veiligheid<br />
en besturing, indien niet juist uitgevoerd,<br />
maakt het mogelijk voor engineers, operators<br />
en onderhoudspersoneel om onopzettelijke gevaarlijke<br />
aanpassingen aan te brengen in de veiligheidssystemen.<br />
Aan de andere kant staan de argumenten van de<br />
voorstanders die de potentiële voordelen voor<br />
eindgebruikers van geïntegreerde systemen benadrukken.<br />
Deze voordelen zijn onder andere<br />
besparingen op engineering, training, onderhoud<br />
en servicekosten. Natuurlijk dient er een<br />
correcte scheiding van veiligheid en besturing<br />
te blijven bestaan om mogelijke problemen te<br />
voorkomen. Een correcte scheiding tussen veiligheid<br />
en besturingssysteem kan worden verkregen<br />
door een zorgvuldig ontwerp van een geïntegreerd<br />
systeem.<br />
De standaard onderkent dat veiligheidsgerelateerde<br />
en niet- veiligheidsgerelateerde functies<br />
naast elkaar in hetzelfde systeem kunnen worden<br />
toegepast, mits bewezen kan worden dat de implementatie<br />
van de beide functies voldoende<br />
onafhankelijk is. Met andere woorden dat het falen<br />
van niet- veiligheidsgerelateerde functie niet<br />
tot gevolg heeft het falen van veiligheidsgerelateerde<br />
functies (IEC61508-2 paragraaf 7.4.2.3).<br />
Een voorbeeld van een dergelijk systeem is het<br />
Modicon Quantum PLC systeem welke recent<br />
TÜV gecertificeerd is.<br />
Gescheiden / Integratie<br />
ARC Advisory Group identificeert vier basis categorieën<br />
veiligheidssystemen van gescheiden<br />
naar geïntegreerd.<br />
Het eerste niveau is gescheiden, met de betekenis<br />
geen integratie. Op dit niveau is het besturingssysteem<br />
(bijvoorbeeld de PLC) en het<br />
veiligheidssysteem (SIS) volledig gescheiden van<br />
elkaar en functioneren onafhankelijk.<br />
Het volgende niveau wordt door ARC aangeduid<br />
als “interfaced”. Op dit niveau zijn beide systemen<br />
gescheiden en meestal van verschillende<br />
leveranciers. Een koppeling is in dit geval geconfigureerd<br />
voor data-uitwisseling tussen beide systemen.<br />
Deze benadering behoud de scheiding<br />
en diversiteit en maakt het tevens mogelijk om<br />
alarm data en overige informatie van het veiligheidssysteem<br />
zichtbaar te maken voor een operator<br />
op een gezamenlijk HMI of SCADA. Deze<br />
benadering is op het ogenblik gebruikelijk in de<br />
industrie.<br />
Het derde door ARC gedefinieerde niveau is<br />
“geïntegreerd”. Op dit niveau is het veiligheidssysteem<br />
en besturingssysteem wel gescheiden<br />
processoren, maar wel gemaakt door dezelfde<br />
leverancier, met een hoge mate van integratie<br />
tussen beide systemen. Zo kan bijvoorbeeld gebruik<br />
zijn gemaakt van dezelfde hardware architectuur<br />
en programmeersoftware. Voorbeelden<br />
van deze vorm van integratie zijn onder andere<br />
de:<br />
Telemecanique XPSMF-40<br />
veiligheids PLC. Deze veiligheid<br />
PLC heeft dezelfde<br />
bouwvorm als de Modicon<br />
Premium PLC en kan indien<br />
gewenst geplaatst worden<br />
in een Modicon Premium<br />
PLC systeem.<br />
Modicon Quantum safety<br />
PLC. Het Modicon Quantum<br />
PLC systeem is recentelijk<br />
uitgebreid met een<br />
aantal processoren en I/O<br />
modulen welke voldoen aan de veiligheidsclassificatie.<br />
Op deze wijze kan een zo opgebouwde veiligheid<br />
PLC naast één of meerdere “standaard” PLC<br />
systemen geplaatst worden. De programmering<br />
van de Modicon Quantum Safety PLC geschiedt<br />
net als de overige Modicon PLC systemen met<br />
de Unity-Pro programmeersoftware. Hiervoor is<br />
Unity-Pro uitgebreid met een aantal specifieke<br />
veiligheidsfuncties.<br />
H e t<br />
vierd<br />
e<br />
door ARC gedefinieerde niveau is “Common”.<br />
Dit betekent dat één enkel systeem zowel de besturingstaak<br />
als de beveiliging uitvoert.<br />
De Modicon Quantum safety PLC biedt deze mogelijkheid<br />
door het veiligheidssysteem te combineren<br />
met standaard I/O modulen en zo naast de<br />
veiligheidstaak een besturingstaak te verrichten.<br />
Middels de Unity-Pro programmeersoftware is<br />
het tevens mogelijk om On-Line programma wijzigingen<br />
door te voeren.<br />
Communicatie<br />
Naast het integreren van veiligheidsfuncties en<br />
standaard besturingsfuncties in één systeem, is<br />
er ook een trend waarneembaar, waarbij de veiligheidssystemen<br />
uitgerust worden met (netwerk)<br />
communicatie mogelijkheden via standaard<br />
netwerken. Voorbeelden hiervan zijn:<br />
AS-i safe: Door de eenvoud AS-Interface<br />
te combineren met veiligheidscomponenten<br />
biedt AS-Interface “Safety at<br />
Trends & ontwikkelingen 5<br />
Work“ de intergratie van veiligheidsfuncties met<br />
een bestaande AS-Interface oplossing. Hiervoor<br />
is geen specifieke veiligheid PLC of een specifieke<br />
AS-Interface master benodigd.<br />
SafeEthernet: SafeEthernet is een applicatieprotocol<br />
dat geïmplementeerd is op een standaard<br />
Ethernet netwerk. Door gebruik te maken van<br />
een standaard ethernet netwerk biedt dit de mogelijkheid<br />
om veiligheidscontrollers en decentrale<br />
veiligheid I/O systemen te koppelen.<br />
Voordelen<br />
De discussie over gescheiden of geïntegreerde<br />
veiligheidssystemen zal nog wel een tijd voortduren,<br />
ook wanneer geïntegreerde systemen<br />
een groter marktaandeel verkrijgen. De discussie<br />
zal zich meer toespitsen naar een mate van<br />
integratie waarbij de individuele gebruiker zich<br />
kan identificeren.<br />
De nieuwe generatie veiligheidssystemen<br />
bieden<br />
verschillende gradaties van<br />
integratie. De meerwaarde<br />
van deze geïntegreerde veiligheidssystemen<br />
is vooral de<br />
lagere Total Cost of Ownership.<br />
Deze lagere TCO wordt onder<br />
andere verkregen door:<br />
• Combinatie van standaard<br />
I/O en veiligheid<br />
gerelateerde<br />
I/O in één systeem;<br />
• Consistente behandeling<br />
van standaard en<br />
veiligheidsfuncties maken het mogelijk om<br />
storingen sneller te verhelpen en daarmee<br />
(dure) stilstandtijd te vermijden;<br />
• Distributie van veiligheidsfuncties via standaard<br />
netwerken zoals AS-i en Ethernet;<br />
• Standaard data en veiligheid gerelateerd data<br />
geïntegreerd op dezelfde communicatie bus,<br />
in één controller en geprogrammeerd met één<br />
software pakket voor optimale integratie;<br />
• Eenvoudig configureerbaar en programmeerbaar<br />
met een standaard software pakket;<br />
• Geïntegreerde veiligheidsfuncties en standaard<br />
besturingsfuncties in dezelfde PLC verhoogt<br />
de gebruikersvriendelijkheid voor onderhoudpersoneel;<br />
• Mogelijkheid voor on-line<br />
aanpassing in besturingslogica<br />
én in veiligheidslogica<br />
voor verhoogde beschikbaarheid.
SAmENWERKEN<br />
BELLT GCA B.V. over de samenwerking met <strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong><br />
“Ze reageren snel, dat is belangrijk voor ons”<br />
Eindeloze pijpleidingen, metershoge tanks, reusachtige silo’s,<br />
talloze pompinstallaties. De uitgestrekte plants van petroche-<br />
mische, farmaceutische en foodproducenten hebben op het<br />
eerste gezicht veel van elkaar weg. Maar de specialisten van<br />
BELLT GCA B.V. weten wel beter. Zij zijn gespecialiseerd in de<br />
industriële automatisering, hoofdzakelijk binnen de procesge-<br />
oriënteerde industrie. “We hebben een reputatie opgebouwd<br />
die zich als een olievlek verspreidt!”<br />
De statige Zeister villa waarin BELLT gehuisvest<br />
is, verraadt het karakter van dit bedrijf. Pure<br />
knowhow, daar draait het om. Kennis en expertise<br />
die worden ingezet bij de realisatie van totale<br />
projecten. “Dat wil zeggen: de automatisering<br />
van sensor tot boardroom”, vat directeur en medeoprichter<br />
ir. Kees Buring samen. “Inclusief het<br />
Manufacturing Executing System. We gaan tót en<br />
met de koppeling met ERP. Voor ons ligt de focus<br />
op engineering en softwareontwikkeling. Het<br />
programmeren, parametriseren en implementeren.<br />
Voor de uitvoering van projecten werken we<br />
samen met installatietechnische bedrijven.”<br />
Hoog kennisniveau<br />
In de 17 jaar dat BELLT bestaat, heeft het bedrijf<br />
een reputatie opgebouwd die ertoe doet. Op de<br />
klantlijst prijken namen van grote multinationals<br />
als Shell, Esso, GE Plastics, Heineken en DSM.<br />
Wat ooit begon als een gezamenlijk initiatief van<br />
vijf oprichters, is nu uitgegroeid tot een organisatie<br />
met 70 medewerkers en vestigingen in Spanje<br />
en Oostenrijk. “We zijn een no-nonsense bedrijf<br />
met een hoog kennisniveau”, zo typeert collegadirecteur<br />
Bouke Ruijter BELLT. “We hebben kennis<br />
van technologie én specialistische kennis van<br />
klanten. Zowel van hun processen als van hun<br />
manier van denken.”<br />
Lange relatie<br />
Ruijter en Buring constateren dat het accent verschuift<br />
van automatisering naar informatisering.<br />
<strong>Info</strong>rmatie wordt voor productiebedrijven steeds<br />
belangrijker om kwaliteit te kunnen waarborgen<br />
en efficiënt te werken. “Ook zie je dat de software<br />
steeds meer Microsoft based is. Standaardoplossingen<br />
die modulair opgebouwd zijn.”<br />
Wat er ook veranderd is door de tijd heen, één<br />
ding bleef onveranderd voor BELLT: de relatie<br />
met <strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong>. Beide directeuren benadrukken<br />
dat BELLT in principe een onafhankelijke<br />
system integrator is. Toch heeft het bedrijf<br />
onmiskenbaar een specialisme opgebouwd met<br />
betrekking tot de oplossingen van <strong>Schneider</strong><br />
<strong>Electric</strong>.<br />
Overal ter wereld<br />
“<strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> heeft mooie producten”,<br />
zegt Buring nuchter. “De service en support zijn<br />
goed. Dat wil onder andere zeggen: snél. Ze reageren<br />
snel als wij ze vragen om een configuratie<br />
te checken of als we een probleem voorleggen.<br />
Dat is belangrijk. Zo kunnen we als partners gezamenlijk<br />
een totaaloplossing bij de klant neerleggen.”<br />
“En, ook niet onbelangrijk”, vult Ruijter<br />
aan, “<strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> is internationaal sterk.<br />
Dat is cruciaal voor verschillende van onze klanten.<br />
Als het gaat om levering, service en support<br />
kunnen we de componenten overal ter wereld<br />
met een gerust hart toepassen. Inderdaad, in bedrijfskritische<br />
processen!”<br />
ANTWOORDKAART<br />
<strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> B.V.<br />
Tav afdeling communicatie<br />
Antwoordnummer 27<br />
2000 VC Haarlem<br />
ANTWOORDKAART<br />
<strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> B.V.<br />
Tav afdeling communicatie<br />
Antwoordnummer 27<br />
2000 VC Haarlem<br />
Postzegel niet nodig<br />
Postzegel niet nodig<br />
Opzetkenmerk Code BC01<br />
Opzetkenm
Vraag nu het gratis opbergsysteem aan.<br />
Stuur de deze antwoordkaart op<br />
O Kunt u mij meer informatie toesturen over:<br />
O Wijzig mijn adresgegevens in:<br />
O Stuur mij het speciale <strong>Transparent</strong> <strong>Info</strong> opbergsysteem<br />
O Ik wens de <strong>Transparent</strong> <strong>Info</strong> niet meer te ontvangen<br />
O Stuur mij het speciale <strong>Transparent</strong> <strong>Info</strong> opbergsysteem<br />
O Ik wil graag de volgende editie(s) nabestellen:<br />
O Ik wil graag de volgende editie(s) nabestellen:<br />
O Wilt u met mij contact opnemen over:<br />
O Stuur in het vervolg <strong>Transparent</strong> <strong>Info</strong> ook naar:<br />
Bedrijfsnaam:<br />
Bedrijfsnaam:<br />
Contactpersoon: m/v<br />
Contactpersoon: m/v<br />
Functie:<br />
Functie:<br />
Adres:<br />
Adres:<br />
Postcode en Plaats:<br />
Postcode en Plaats:<br />
E-mail:<br />
E-mail:<br />
KENNIS & PRAKTIJK<br />
Communicatie: SafeEthernet<br />
Open systemen<br />
Openheid is een concept op basis van samenwerking:<br />
een component van een leverancier is eenvoudig te koppelen<br />
aan een vergelijkbaar component van een andere<br />
leverancier of kan deze zelfs vervangen. Hiervoor dienen<br />
de componenten gebaseerd te zijn op en te voldoen aan<br />
breed geaccepteerde industriële standaarden zoals IEC,<br />
IEEE, DIN of de facto standaarden. Er zijn vele verschillende<br />
standaarden, zoals EN50170 (Profibus), IEEE802.3<br />
(Ethernet), IEC61131-3 enz. Windows en Windows componenten<br />
als COM/DCOM, OPC (OLE for Process Control)<br />
en ActiveX worden veel toegepast, zodat zij worden<br />
aangeduid als de-facto standaard.<br />
Open systemen in de industriële automatisering dienen<br />
te voldoen aan de volgende kenmerken:<br />
• Gebaseerd op industrie standaarden;<br />
• Maximale samenwerking van diverse componenten;<br />
• Eenvoudige integratie van componenten van verschillende<br />
leveranciers;<br />
• Eenvoudige communicatie in heterogene omgevingen;<br />
• Eenvoudige aanpassingen en uitbreidingen;<br />
• Open applicatie programma interfaces beschikbaar.<br />
In 1998, is Telemecanique gestart met het toepassen van<br />
open standaard technologieën in de industriële automatisering,<br />
met de eerste Web-enabled PLC op de markt.<br />
Met de continue ontwikkelingen en innovaties van alle<br />
<strong>Transparent</strong> Ready producten en diensten, is <strong>Schneider</strong><br />
<strong>Electric</strong> voorloper op het gebied van “Web Automation”.<br />
Gebaseerd op universeel Ethernet en TCP/IP kunnen de<br />
<strong>Transparent</strong> Ready producten van <strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> /<br />
Telemecanique direct geïntegreerd worden in uw automatisering<br />
applicaties.<br />
De <strong>Transparent</strong> Ready producten maken gebruik van<br />
standaard Ethernet TCP/IP, zodat er maar één netwerk is<br />
te onderhouden. Ook kunnen de webtechnieken en het<br />
traditionele SCADA systeem gecombineerd worden, zodat<br />
SCADA applicatie volledig ingericht kan worden op<br />
de controle van het proces.<br />
Hiermee wordt het mogelijk om volledig “OPEN” oplossingen<br />
te bieden voor samenwerking met andere producten<br />
en systemen, die eenvoudig zijn te ontwerpen, te<br />
bedienen en te onderhouden.<br />
Voordelen van Open systemen<br />
Voordelen van de toepassing van een UNIVERSEEL netwerk gebruikmakend van Ethernet, TCP/<br />
IP en Modbus zijn:<br />
• Transparantheid van informatie door het bedrijf, die geautoriseerde gebruikers mogelijk maakt<br />
informatie te delen;<br />
• Leverancier onafhankelijk, gestandaardiseerd en open;<br />
• Eén enkele techniek om te onderhouden: Hetzelfde netwerk en protocol kan worden toegepast<br />
in de kantooromgeving (kostenbesparing op onderhoud en training);<br />
• Naadloze verticale integratie en koppelingen op afstand (kostenbesparing op ontwikkeling,<br />
aanleg en onderhoud);<br />
• Schaalbaar, het aantal deelnemers in een netwerk kan variëren van 1 tot meer dan<br />
<strong>10</strong>000 op een Ethernet netwerk;<br />
• Eenvoudig te onderhouden en uit te breiden: Er zijn geen complexe configuratietools<br />
nodig om een nieuwe deelnemer aan het netwerk toe te voegen;<br />
• Klaar voor de toekomst.
SafeEthernet<br />
KENNIS & PRAKTIJK<br />
Iedereen die zich bezighoudt met industriële besturing<br />
en procesbesturing erkent het belang van Ethernet.<br />
Ethernet is een dominant netwerktechniek op het niveau<br />
van PLC en HMI. Vrijwel elke leverancier van PLC’s en<br />
DCS systemen hebben een Ethernet interface en deze<br />
trend zet zich verder door naar de I/O systemen.<br />
Ethernet is gegroeid vanuit de theoretische beginselen<br />
als een standaard, tot een echte standaard voor kantoornetwerken<br />
en industriële besturingsnetwerken. Toch bestaat<br />
er nog steeds verwarring.<br />
Datacommunicatie stelt verschillende eisen aan de reactiesnelheid<br />
(Quality of Service: QoS) afhankelijk van de<br />
plaats in de automatiseringshiërarchie. I/O systemen en<br />
netwerken vereisen een gedefinieerde responsetijd (deterministisch).<br />
I/O netwerken worden daarom ontworpen<br />
om eisen aan de responsetijd voorrang te verlenen op de<br />
bulkoverdracht van informatie.<br />
Eén van de meest effectieve technieken om responsietijd<br />
te beïnvloeden en te controleren, is alle informatie versturen<br />
in een vastgestelde cyclus.<br />
SafeEthernet biedt naast determinisme, betrouwbaarheid/beschikbaarheid,<br />
samenwerking, openheid en een<br />
hoog niveau van veiligheid. Om aan de eisen voor veiligheid<br />
te voldoen detecteert en behandeld SafeEthernet<br />
fouten zoals:<br />
<strong>Transparent</strong> Ready<br />
Door de integratie SafeEthernet in <strong>Transparent</strong> Ready<br />
biedt de apparatuur van <strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> naast standaard<br />
datacommunicatie en webtechnologieën, veiligheidscommunicatie<br />
gebaseerd op standaard Ethernet.<br />
• Vervorming van verzonden<br />
data (dubbele<br />
of verloren<br />
bits, veranderde<br />
bits etc.);<br />
• Onjuiste adressering van berichten;<br />
• Onjuiste volgorde van berichten (herhaling, verlies,<br />
etc.);<br />
• Onjuiste timing (vertragingen, echo, etc.).<br />
SafeEthernet is gebaseerd op standaard IEEE 802.3<br />
Ethernet, en maakt daarmee de toepassing van standaard<br />
“off-the-shelf” netwerkcomponenten als hubs,<br />
switches en routers mogelijk. De transmissie van veiligheid<br />
gerelateerde communicatie vindt plaats zonder<br />
beïnvloeding of aanpassing van het Ethernet protocol.<br />
SafeEthernet is deterministisch indien het toegepast is in<br />
zijn eigen veiligheidsdomein. Een specifiek mechanisme<br />
in het protocol maakt het mogelijk om deterministisch<br />
gedrag te garanderen.<br />
De toepassing van standaard Ethernet biedt een vrijheid<br />
ten aanzien van transport media, bijvoorbeeld koper,<br />
glasvezel, radio of satelliet. De toepassing van SafeEthernet<br />
garandeert veilige en betrouwbare transmissie<br />
van veiligheid gerelateerde data.<br />
SafeEthernet is standaard geïntegreerd in de Telemecanique<br />
XPSMF veiligheids PLC systemen en veiligheid remote<br />
I/O. Hiermee zijn gedistribueerde veiligheidssystemen<br />
eenvoudig integreerbaar in uw (bestaande) besturingssystemen<br />
en netwerken.<br />
IN BEDRIJF<br />
11<br />
BELLT GCA BV richt software in voor Aircraft Fuel Supply BV<br />
13 miljoen liter kerosine per dag<br />
Als reuzenvogels op een voederplank taxiën de vliegtuigen<br />
langs de tankplaatsen op Schiphol, duizenden liters kerosine<br />
opslorpend. Over dorst hoeven ze niet in te zitten. AFS (voluit:<br />
Aircraft Fuel Supply BV) kan met een voorraad van <strong>10</strong>3.000 m3<br />
brandstof ruim zes dagen vooruit. BELLT GCA BV program-<br />
meerde de software voor de besturingtechniek van AFS.<br />
AFS is verantwoordelijk voor de coördinatie van<br />
de aanvoer, opslag en distributie van kerosine op<br />
Schiphol. “Wij beheren de opslagterminal en het<br />
ondergronds leidingsysteem. Tot aan de plaats<br />
waar de vliegtuigen tanken, verder niet”, legt<br />
General Manager Klaas Winters uit. “De kerosine<br />
wordt via pijpleidingen aangevoerd vanuit Rotterdam,<br />
Amsterdam, of zelfs uit Antwerpen en Gent.<br />
In essentie doen wij niets anders dan het opslaan<br />
en verplaatsen van de brandstof. Wat het complex<br />
maakt, zijn de zeer strenge veiligheids- en kwaliteitsvoorschriften.<br />
Een vliegtuig dat op <strong>10</strong> kilometer<br />
hoogte vliegt en brandstofproblemen krijgt,<br />
kan niet parkeren”, zegt Winters met een veelbetekenende<br />
glimlach.<br />
Veiligheidsprotocollen<br />
De kerosine wordt zeer zuiver aangevoerd. Het is<br />
voor AFS de kunst om dat zo te houden. De grootste<br />
vijand is water. Als dat bij de kerosine komt,<br />
kunnen vliegtuigen in de problemen komen. Op<br />
<strong>10</strong> kilometer hoogte vriest het namelijk al snel<br />
50 °C. Water in de kerosine kan leiden tot ijsvorming<br />
in de filters, waardoor de brandstof niet<br />
naar de turbine gevoerd wordt. En dat kan fataal<br />
worden. “We hebben daarom in de processen<br />
veel kwaliteitscontroles en veiligheidsprotocollen<br />
ingebouwd. Voorbeelden zijn de controles bij<br />
binnenkomst, testen die we inline doen en procedures<br />
die we hanteren. Zo mag een tank niet tegelijk<br />
brandstof leveren én gevuld worden. Dan zou<br />
eventuele vervuiling rechtstreeks in het vliegtuig<br />
kunnen belanden”, zo illustreert Winters het belang<br />
van de controles. “Ook hebben we interlocks<br />
en blokkades ingebouwd om bepaalde fouten uit<br />
te sluiten.”<br />
Betrouwbaarheid <strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong><br />
De automatisering speelt bij AFS een belangrijke<br />
rol. Er gaat elke dag 13 miljoen liter door de leidingen,<br />
maar dankzij de hoge graad van automatisering<br />
zijn voor de dagelijkse operatie slechts 23<br />
medewerkers nodig. Het hart van de automatisering<br />
wordt gevormd door PLC’s, de SCADA en de<br />
elektrische voorzieningen – allemaal uitgevoerd<br />
met componenten van <strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong>. “Twaalf<br />
jaar geleden is onze keuze na een zorgvuldige<br />
vergelijking op <strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> gevallen. Met<br />
name op basis van betrouwbaarheid en de prijs/<br />
prestatieverhouding. Daar zijn we nog steeds zeer<br />
tevreden over. Wat ze toen beloofd hebben, is altijd<br />
waargemaakt.”<br />
Boerenslimheid<br />
Als de PLC’s of de elektrische voorziening uitvallen,<br />
ligt de brandstofvoorziening stil. Toch heeft Winters<br />
niet gekozen voor een redundant systeem. De<br />
behoefte aan zekerheid heeft hij op een andere<br />
manier opgelost. Winters betitelt de gekozen oplossing<br />
om z’n eenvoud als ‘boerenslimheid’. “We<br />
hebben geen redundantie ingebouwd door het<br />
systeem dubbel uit te voeren, maar door voor alternatieven<br />
te zorgen. We kunnen de installaties<br />
volautomatisch draaien, we kunnen dat ook per<br />
tank doen - waarbij de operator een paar keer per<br />
dag ingrijpt, we beschikken over een noodpaneel<br />
voor het geval de bediening uitvalt én we kunnen<br />
de installatie buiten met de hand bedienen”, legt<br />
Winters uit.<br />
BELLT heeft de software geprogrammeerd, zowel<br />
voor de PLC’s als voor de MES-software. “We<br />
hebben de automatisering nu uitstekend voor elkaar!”
IN BEDRIJF<br />
Modicon Premium ideale PLC voor verladingssysteem van GTI Noord BV<br />
Vrachtwagens en treinwagons laden zónder operator<br />
De vrachtwagens met zoutzuur en natronloog rijden af en<br />
aan bij Akzo Nobel Chemicals in Delfzijl. De stoffen komen<br />
vrij bij de productie van chloor. Het chemische goedje wordt<br />
met tonnen tegelijk verladen. Een paar honderd kilometer<br />
zuidelijker worden tegelijkertijd door Biopetrol treinwagons<br />
volgeladen met biodiesel. De overeenkomst? Dankzij het<br />
uitgekiende verladingssysteem van GTI Noord BV komt er –<br />
behalve de chauffeur of machinist – geen mens aan te pas.<br />
Het verladingssysteem is het geesteskind van<br />
onder meer het Heerenveense GTI Noord BV.<br />
De vestiging heeft binnen de GTI Groep – een<br />
onderdeel van Suez – de rol van competence<br />
center op het gebied van industriële automatisering.<br />
Dat klinkt niet alleen veelbelovend, de<br />
resultaten bewijzen dat hier specialisten aan<br />
het werk zijn. “Met onze GTI MES Toolbox zijn<br />
we succesvol in de markt”, zegt Alex van Dalen,<br />
Manager Industrial Automation in Heerenveen.<br />
“Het is een softwareplatform voor het automatiseren<br />
van batchprocessen en van continue en<br />
discrete processen. Veel batchsystemen zijn een<br />
soort lege ‘doos’, waarbinnen veel maatwerk nodig<br />
is om het te laten functioneren. Wij hebben<br />
een schaalbare toolbox ontwikkeld met kant en<br />
klare modules.”<br />
Succesvol<br />
De GTI MES Toolbox sluit aan bij de standaarden<br />
ISA 88 en ISA 95. Het is een open source<br />
systeem. Dat is een belangrijke succesfactor: de<br />
gebruikers hoeven geen licentiekosten te betalen.<br />
De software volledig platformonafhankelijk<br />
en draait probleemloos op alle Windows versies,<br />
Unix en Linux. “De procesvisualisatie is in de GTI<br />
MES Toolbox geïntegreerd”, vertelt Alex. “Gebruikers<br />
kunnen snel met het pakket overweg,<br />
omdat de interface sterk lijkt op die van een<br />
internetbrowser als Explorer. We hebben inmiddels<br />
al 24 eindgebruikers!”<br />
Verladen zonder operator<br />
Een sprekend voorbeeld is Akzo Nobel Base Chemicals.<br />
GTI Noord BV implementeerde hier op<br />
basis van de toolbox een compleet verladingssysteem<br />
(Loading Control System). “Akzo Nobel<br />
Base Chemicals vroeg ons om een verladingssysteem<br />
te maken voor het verladen van zoutzuur<br />
en natronloog in Delfzijl. Ze hadden een duidelijke<br />
eis: de chauffeurs moesten de verlading zélf<br />
uit kunnen voeren. Zonder tussenkomst van een<br />
operator. Wij hebben het complete verladingsstation<br />
ontwikkeld en gerealiseerd, inclusief de<br />
installatie, de weegbruggen en de gebouwen.”<br />
Geautomatiseerde verlading<br />
Het proces is nu vergaand geautomatiseerd. De<br />
binnenkomende vrachtwagens worden aan de<br />
hand van een RFID-tag herkend. Door de koppeling<br />
aan de SAP-database weet het systeem<br />
onmiddellijk om welke vrachtauto het gaat, inclusief<br />
alle specifieke kenmerken als laadcapaciteit,<br />
asdruk, productsoort, etc. De chauffeur gaat naar<br />
de terminal en houdt zijn persoonlijke badge voor<br />
de reader. Het systeem checkt zijn gegevens, om<br />
er zeker van te zijn dat de betreffende chauffeur<br />
bevoegd is voor het transport. “De chauffeur kan<br />
op het touchscreen van de terminal vervolgens<br />
zijn order selecteren en krijgt dan de laadinstruc-<br />
tie”, legt Alex uit. “De dosering vindt plaats met<br />
behulp van een weegbrug. Bij vertrek meldt de<br />
chauffeur zich af met zijn badge, waarna hij alle<br />
benodigde transportdocumenten krijgt. Er komt<br />
geen operator meer aan te pas, terwijl de veiligheid<br />
is gewaarborgd!”<br />
Keuze voor de PLC<br />
Het verladingssysteem is via Modbus gekoppeld<br />
aan het fabrieks systeem en de weegbruggen.<br />
Het nodige denkwerk vertrouwde GTI Noord BV<br />
toe aan de Modicon Premium PLC van <strong>Schneider</strong><br />
<strong>Electric</strong>. “De ideale PLC voor communicatie<br />
op basis van Modbus”, vindt Alex. “De PLC is<br />
via ethernet/OPC gekoppeld aan de GTI MES<br />
Toolbox. Het is een open PLC, waar je heel eenvoudig<br />
de data uit kunt halen. Bovendien wordt<br />
de PLC geprogrammeerd in Unity Pro. Objéctgeoriënteerd.<br />
Daardoor kunnen we werken met<br />
functieblokken. Met als voordeel dat we software<br />
In bedrijf 13<br />
maximaal kunnen hergebruiken. Dat is precies<br />
wat onze programmeurs gewend zijn van onze<br />
eigen GTI MES Toolbox.”<br />
Perfecte combinatie<br />
Dat bleek toen GTI Noord BV voor Biopetrol in<br />
Rotterdam een vergelijkbaar verladingssysteem<br />
ging ontwikkelen. Op deze petrochemische<br />
plant worden dagelijks 22 treinwagons geladen<br />
met biodiesel. Het Loading Control System haalt<br />
hier alleen niet de gegevens uit SAP, maar uit<br />
Navision. “In hoofdlijn hebben we bij dit project<br />
dezelfde configuratie toegepast als bij Akzo Nobel<br />
Base Chemicals. Door de functieblokken in<br />
de programmatuur kunnen we efficiënt werken.<br />
Het meeste werk zit in de koppeling met de omliggende<br />
systemen. Deze twee projecten laten in<br />
elk geval zien dat ons systeem en de componenten<br />
van <strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> een perfecte combinatie<br />
vormen!”
IN BEDRIJF<br />
PKF kiest voor Preventa veiligheidsoplossing<br />
De firma PKF staat bekend om zijn hoogwaardige produc-<br />
ten. Pallets, kisten, maar ook specials als schokabsorberende<br />
pallets of papierpallets worden op klantorder gefabriceerd.<br />
Dit alles wordt gerealiseerd met behulp van verregaande au-<br />
tomatisering in het productieproces. Begin 2005 heeft PKF<br />
een project gestart om het huidige machinepark verder te<br />
verbeteren. Niet alleen productietechnische zaken kwamen<br />
hierbij aan bod, maar ook de machineveiligheid was daarbij<br />
een essentieel onderdeel.<br />
Na een grondige risico-inventarisatie, uitgevoerd<br />
in samenwerking met dhr. Wybe Dijk (CURE) en<br />
Michiel Hanenbergh (ATN), werd besloten dat<br />
een aantal machines aangepast moest worden<br />
aan de huidige stand van de techniek. Uitgangspunt<br />
was dat de operator de hoogst mogelijke<br />
veiligheid werd geboden zonder dat het geautomatiseerde<br />
proces werd verstoord. Vertraging<br />
bij onderhoud, instellingen aan de machine en<br />
storingen moesten tot een minimum beperkt<br />
worden.<br />
De eerste machine die werd aangepast was een<br />
palletproductielijn die in een doorlopend proces<br />
pallets produceert. Het proces begint bij de<br />
aanvoer van de benodigde planken over een kettingbaan.<br />
Daarna worden de dwarsbalken aangebracht<br />
en zorgt een nietmachine voor de verbinding.<br />
Vervolgens worden de schuine kanten<br />
aan de pallet gemaakt en wordt deze gemerkt<br />
met een brandmerk. Het laatste onderdeel van<br />
de lijn is het stapelen en afvoeren van de pallets.<br />
Het gehele proces voltrekt zich volledig geautomatiseerd.<br />
Op de palletproductielijn wordt een<br />
breed assortiment van pallets geproduceerd.<br />
Daarvoor wordt de productielijn meerdere malen<br />
per week omgesteld. Om de omsteltijd zo kort<br />
mogelijk te houden, moeten de machines goed<br />
bereikbaar zijn.<br />
In de oude opzet waren de gevaarlijke zones<br />
afgeschermd door hekwerken. Dit bleek in de<br />
praktijk een obstakel te zijn. Het wegnemen en<br />
terugplaatsen van de deze hekwerken kostte te<br />
veel tijd waardoor kostbare productiecapaciteit<br />
verloren ging. De uitdaging voor projectleider<br />
Jaap Vrij van PKF was om zowel veiligheid als productiecapaciteit<br />
op het hoogste niveau te brengen.<br />
De oplossing werd gevonden in het toepassen<br />
van niet minder dan veertien lichtschermen<br />
vinger- en handbeveiliging, en drie lichtschermen<br />
inloopbeveiliging die zoveel mogelijk de<br />
hekwerken moesten vervangen. Alleen daar<br />
waar het echt nodig was, werden de bestaande<br />
hekwerken ingezet die beveiligd worden door<br />
een veiligheidsschakelaar. Om<br />
te voorkomen dat de zaagbladen<br />
na een noodstop minuten<br />
zouden nalopen is er een ATV71<br />
frequentieregelaar met de power<br />
removal functie ingezet . De<br />
frequentieregelaar zorgt ervoor dat na<br />
een noodstop de zaagbladen zo snel mogelijk<br />
tot stilstand komen, waarna de motor spanningsloos<br />
wordt gemaakt.<br />
Maar de vraag was: hoe kunnen al deze componenten<br />
met elkaar worden verbonden? Ook<br />
hier bood <strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> met de inzet van de<br />
XPSMC veiligheidscontroller de uitkomst. Met 32<br />
ingangen en in totaal acht uitgangen bood deze<br />
controller voldoende capaciteit en flexibiliteit<br />
voor deze veiligheidsoplossing. De inzet van de<br />
XPSMC veiligheidscontroller betekende voor PKF<br />
dat het ontwerpen van het veiligheidscircuit sterk<br />
vereenvoudigd werd. Koppelingen tussen com-<br />
In bedrijf 15<br />
ponenten worden nu softwarematig gemaakt in<br />
plaats van met hardwarematige bedrading. De<br />
eenvoud van de software bewijst zich ook hier<br />
weer. Een ochtend zelfstudie was genoeg voor<br />
dhr. Michiel Blatter van PKF om een goed veiligheidscircuit<br />
op te bouwen.<br />
Omdat met de XPSMC het veiligheidscircuit softwarematig<br />
wordt samengesteld, was het voor PKF<br />
mogelijk om de extra maatregelen gefaseerd in<br />
te voeren. Dit gaf het bedienend personeel de<br />
mogelijkheid om te wennen aan de nieuwe opzet<br />
en het voorkwam grote ergernissen. Een belangrijk<br />
punt, omdat veiligheidsproducten het meest<br />
effectief zijn als het bedienend personeel ze niet<br />
als een obstructie of ergernis zien. Uiteindelijk<br />
zijn de doelstellingen van PKF duidelijk gehaald:<br />
het bedienend personeel is maximaal beschermd<br />
en de productiecapaciteit is gehandhaafd. Als<br />
bijkomend voordeel is gebleken dat de productie<br />
na een verstoring zelfs sneller weer op gang<br />
is dan voorheen. Dus toch een kleine winst in de<br />
productiecapaciteit. Een tweede productielijn is<br />
inmiddels volgens hetzelfde concept beveiligd<br />
en in bedrijf genomen en een derde lijn zit in de<br />
engineeringsfase.
IN BEDRIJF<br />
E.T.I.B. van Oorschot past Vijeo Citect toe bij besturing schakelstation ISOVER<br />
“Die trendinginformatie zou ik niet meer willen missen”<br />
Op zijn rode bedrijfsfiets sprint projectleider Hans van den<br />
Hooven over het uitgestrekte terrein van ISOVER. Regel-<br />
recht op het TEL-station af, waar achter hermetisch gesloten<br />
deuren de dienstdoende trafo’s staan. Hij heeft deze route<br />
het laatste jaar váker afgelegd. Was er voorheen in het sta-<br />
tion weinig te zien als er geen storingen waren, nú geeft een<br />
beeldscherm waardevolle informatie. “De trending is een<br />
mooie functionaliteit van Vijeo Citect”, zegt Hans, turend<br />
naar een kleurige grafiek. “Die trendinginformatie zou ik<br />
absoluut niet meer willen missen!”<br />
Menig nietsvermoedende burger in de Benelux<br />
en Noord-Frankrijk heeft het aan ISOVER te danken<br />
dat het warm blijft in huis. De fabriek – onderdeel<br />
van Saint Gobain – produceert het isolatiemateriaal<br />
glaswol. Een ander hoofdproduct is<br />
glasvlies, een glasvezelversterker voor kunststof<br />
producten en onderdelen.<br />
Volcontinu in bedrijf<br />
Het hart van de fabriek wordt gevormd door twee<br />
glasovens. In de ovens wordt het glas bij temperaturen<br />
tot 1200 ºC vloeibaar. “Eens in de 8 jaar<br />
worden de ovens omgebouwd. Dan liggen ze uiteraard<br />
stil, maar daartussen zijn ze volcontinu in<br />
bedrijf. De ovens kunnen beslist niet langer dan 4<br />
tot 8 uur zonder energie, want dan gaat het glas<br />
stollen. Dan kan je de oven wel afbreken en een<br />
nieuwe bouwen; een grapje van een paar miljoen<br />
euro…”, zegt Hans. In díe wetenschap heeft hij<br />
recent als projectleider samen met E.T.I.B. van<br />
Oorschot B.V. een immense klus geklaard: de<br />
vernieuwing van de volledige hoogspanningsinstallatie,<br />
32 meter aan laagspanningspanelen<br />
én de besturing daarvan. “We hebben het afgelopen<br />
jaar veel met elkaar overlegd”, zegt Rob<br />
van Oorschot, directeur/eigenaar van het gelijknamige<br />
installatiebedrijf. “Hoogspanningsinstallaties<br />
zijn een specialisme van ons. Hier hadden<br />
we inderdaad wel een extra uitdaging, want op<br />
een zomerstop van 6 dagen na moest de fabriek<br />
operationeel blijven.”<br />
Veilig en flexibel koppelen<br />
Maar wát is er dan precies gebeurd achter de<br />
slagbomen van het Etten-Leurse bedrijf? Dat verhaal<br />
speelt zich voornamelijk af achter de deuren<br />
van het TEL-station – het schakelstation van IS-<br />
OVER. Hans, installatiebeheerder bij ISOVER en<br />
verantwoordelijk voor onderhoud en nieuwbouw,<br />
signaleerde dat de hoogspanningsinstallatie niet<br />
meer voldeed aan de eisen van de tijd. Helemaal<br />
verwonderlijk is dat niet met een bouwjaar van<br />
1971. “Er waren bijvoorbeeld geen onderdelen<br />
meer verkrijgbaar voor de schakelinstallatie.<br />
Nee, het was echt ‘end of lifetime’”, aldus Hans.<br />
“Zo is het vervangingsproject ontstaan. Er stonden<br />
voorheen twaalf transformatoren, nu staan<br />
er nog maar zeven. Dat betekent een forse energiebesparing.<br />
Maar de belangrijkste wens die<br />
we hadden, was het verbeteren van flexibiliteit.<br />
We wilden op een veilige manier de laagspanningsborden<br />
met verschillende transformatoren<br />
kunnen koppelen. Dat is belangrijk voor het verrichten<br />
van onderhoud of voor het geval er een<br />
transformator uitvalt.”<br />
Stukje bij beetje<br />
Hans en Rob sloegen de handen ineen en gingen<br />
aan het werk. Ze overlegden voortdurend over<br />
de projectaanpak. Stukje bij beetje werd de installatie<br />
afgebroken én gelijktijdig opgebouwd.<br />
Verbruikers werden omgezet naar een ander deel<br />
van de oude installatie óf meteen naar de nieuwe<br />
installatie. “We hebben het zó gedaan dat negentig<br />
procent van het project al uitgevoerd was<br />
vóór de zomerstop. In die 6 dagen hebben we<br />
alleen nog de meest essentiële verbruikers om<br />
hoeven te zetten.”<br />
Koppelbord<br />
<strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> leverde de componenten voor<br />
de verdeelinrichting en – na een grondige leveranciersselectie<br />
– ook de hoogspanningsinstallatie.<br />
Rob laat met een tevreden blik de automaten<br />
van de laagspanningsinstallatie zien, die uitgerust<br />
zijn met intelligente beveiliging. “Op het<br />
display kunnen we al veel zien, zoals de Kilowatts<br />
en de Ampères. Maar”, zegt hij, terwijl hij zich<br />
omdraait naar het beeldscherm achter hem, “op<br />
deze SCADA hebben we écht alle informatie. Je<br />
ziet hier in het midden van dit station het koppelbord.<br />
Via dit koppelbord kunnen we de verschillende<br />
transformatoren aan de verschillende<br />
laagspanningsborden koppelen. Het gaan alleen<br />
om ontzettend veel vermogen, dus veiligheid is<br />
bij die koppelingen ontzettend belangrijk. Met<br />
deze SCADA beheren we de installatie én de<br />
koppelingen.”<br />
Veiligheid gewaarborgd<br />
De laagspanningsborden communiceren via<br />
Modbus met een PLC, die op zijn beurt via ethernet<br />
met de SCADA verbonden is. Op het touchs-<br />
In bedrijf 17<br />
creen is altijd de actuele status van de installatie<br />
te zien, inclusief de status van verbruikers, het actuele<br />
vermogen én de koppelingssituatie. Joris<br />
Hamers van E.T.I.B. van Oorschot B.V. heeft de<br />
besturing volledig geprogrammeerd. Hij is altijd<br />
in voor een demo. “Kijk, in deze matrix kan je de<br />
gewenste koppelsituatie ingeven. De koppeling<br />
wordt dan niet klakkeloos uitgevoerd.<br />
De PLC controleert eerst<br />
het totaalvermogen van beide<br />
trafo’s. Pas als de veiligheid gewaarborgd<br />
is en het vermogen<br />
toereikend, kan de automatische<br />
koppeling handmatig worden<br />
gestart.”<br />
Waardevolle informatie<br />
Joris heeft de Vijeo Citect software<br />
al doende onder de knie<br />
gekregen. “Een mooie functionaliteit<br />
is de trending. We zouden<br />
dat aanvankelijk niet inbouwen,<br />
maar het zat al standaard<br />
in Vijeo Citect. We konden het<br />
snel en eenvoudig in de applicatie<br />
implementeren.”<br />
Hans is daar bijzonder mee in<br />
zijn nopjes. “Het geheel geeft<br />
ontzettend veel informatie. Alle<br />
storingen en handelingen van<br />
de elektriciens worden gelogd.<br />
Het koppelen is nu veel veiliger<br />
omdat het systeem een controle<br />
uitvoert. En dan die trendinginformatie, die<br />
zou ik niet willen missen. De informatie over fasenstromen,<br />
cosinus phi en vermogen geeft mij<br />
inzicht in de belasting van de transformatoren.<br />
Daar kan ik op sturen. E.T.I.B. van Oorschot heeft<br />
op basis van Vijeo Citect een fantastische besturing<br />
gebouwd!”
XPS MC<br />
XPS MF<br />
XPSMFWIN<br />
PRODuCTEN<br />
Preventa veiligheidsoplossingen: het is<br />
de combinatie die de oplossing biedt!<br />
In deze <strong>Transparent</strong> info is de rode draad machineveiligheid.<br />
Machineveiligheid is een belangrijk onderwerp waar een<br />
specifiek stuk specialisme voor nodig is. Er is kennis nodig<br />
van normen, richtlijnen en de expertise om deze om te zet-<br />
ten in een oplossing. In deze oplossingen wordt er gebruikt<br />
gemaakt van speciale veiligheidscomponenten en architec-<br />
turen die zorgdragen voor de nodige betrouwbaarheid en<br />
diagnose.<br />
XPSMCWIN<br />
Preventa veiligheidsoplossingen<br />
Het is de combinatie die de oplossing biedt<br />
Een wereld op zichzelf zou de eerste reactie zijn,<br />
maar in de praktijk zien we juist steeds vaker een<br />
stuk integratie van machineveiligheid met de<br />
standaard automatisering.<br />
Hoe kunnen deze twee werelden samen gebracht<br />
worden met behoud van de specifieke<br />
benodigdheden? Een tweede vraag is in hoevere<br />
kunnen deze twee werelden geïntegreerd worden<br />
en natuurlijk de belangrijkste vraag waarom<br />
is er deze behoefte?<br />
Behoefte aan communicatie<br />
Voor de behoefte moeten we even naar de dagelijkse<br />
praktijk kijken waar de huidige veiligheidsoplossing<br />
bestaat uit verschillende veiligheidsrelais<br />
die met elkaar gekoppeld worden doormiddel<br />
van een complex schema. Communicatie<br />
naar de standaard automatisering is beperkt en<br />
kan zelfs verkeerde status informatie geven bij<br />
het niet juist functioneren van een veiligheidscomponent.<br />
Een verre van perfecte situatie die<br />
de productiviteit maar ook de veiligheid niet ten<br />
goede komen. De kern van het probleem zit hem<br />
hier niet in het feit dat we het over twee verschillende<br />
werelden hebben, machineveiligheid en<br />
automatisering. Nee, het ontbreken van transparantheid<br />
tussen de twee werelden is hier het<br />
probleem.<br />
Behoefte aan complexere functies<br />
Een tweede behoefte ontstaat door de steeds<br />
hogere complexiteit van de productiemachines.<br />
Deze hoger complexiteit heeft ook zijn invloed<br />
op de veiligheidsoplossing. Complexere functies<br />
worden gebruikt om de veiligheid te verhogen<br />
en het maximale uit de machine te halen.<br />
www.schneider-electric.nl<br />
Behoefte aan flexibiliteit<br />
Een veiligheidsoplossing met behulp van veiligheidsrelais<br />
is een stand alone oplossing die 1<br />
keer wordt ontworpen en daarna niet meer wordt<br />
aangepast. De praktijk laat zien dat machines<br />
steeds vaker worden geïntegreerd en dat klant<br />
specifieke wensen vaak tijdens het ontwerpen<br />
of zelfs na het plaatsen van de machine worden<br />
aangebracht. Dit alles om ervoor te zorgen dat<br />
de operator zijn werk veilig kan doen zonder te<br />
veel gehinderd te worden door de nodige veiligheidsvoorzieningen.<br />
<strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> heeft duidelijk geluisterd naar<br />
deze behoeftes en heeft afhankelijk van de gevraagde<br />
complexiteit en grote van de machi-<br />
09-01-2007 <strong>10</strong>:00:01<br />
neveiligheidsoplossing een geschikt concept.<br />
Hierbij is een duidelijke keuze gemaakt in de<br />
wijze waarop de behoefte aan communicatie,<br />
complexiteit en flexibiliteit wordt ingevuld. De<br />
oplossingen zijn gebaseerd op een separate<br />
veiligheidscontroller/PLC die door middel van<br />
de juiste communicatie volledig wordt geïntegreerd<br />
in de automatiseringsoplossing. De gedachte<br />
hierachter is dat het fysiek scheiden van<br />
de veiligheidsoplossing de hoogst mogelijke<br />
zekerheid geeft. Er is voor de ontwerper van de<br />
machine duidelijkheid welke signalen en functies<br />
de veiligheid van de operator garanderen. Ook<br />
bij eventuele aanpassingen is meteen duidelijk<br />
of deze ingrijpen in de veiligheidsoplossing.<br />
Middel grote machines: XPSMC veiligheidscontrollers<br />
De XPSMC veiligheidscontroller is ontworpen met de gedachte<br />
om op een zo eenvoudig mogelijk manier oplossingen<br />
die nu met veiligheidsrelais worden ingevuld te<br />
vervangen. Belangrijk hierbij is dat de software gebruikt<br />
maakt van standaard gecertificeerde functies die doormiddel<br />
van “drag and drop” aan de uitgangen worden<br />
toegewezen. Dit geeft de gebruiker de zekerheid dat de<br />
oplossing voldoet aan de normen. De software is zo ontworpen<br />
dat de monteur die nu veiligheidsrelais<br />
toepast na een ochtend zelfstudie reeds<br />
veiligheidsoplossingen kan ontwerpen<br />
of aanpassen. Door de geïntegreerde<br />
helpfunctie is het gebruik van een losse<br />
handleiding overbodig. De configuratie<br />
in de controller wordt beschermd met<br />
een wachtwoord en alle veranderingen<br />
worden gelogd. Vanaf een drietal veiligheidsfuncties<br />
is het inzetten van een<br />
veiligheidscontroller reeds te prefereren<br />
boven veiligheidsrelais. Maar door<br />
de geboden diagnose kan ook bij een<br />
Complexe machines: veiligheidsPLC XPSMF<br />
Met het SafeEthernet protocol als basis is de XPSMF veiligheidsPLC<br />
een product dat volledig in de <strong>Transparent</strong> Ready<br />
filosofie past. Het SafeEthernet protocol verbindt de veiligheidsPLC<br />
met de veilige I/O in het veld gebruik makend<br />
van standaard Ethernet technologie. Dit geeft de ontwerper<br />
ongekende vrijheid in zowel het aantal I/O, netwerk topologie<br />
en afstanden die overbrugd kunnen worden. Er kan<br />
gebruikt gemaakt worden van een reeds aanwezig netwerk<br />
of er kan een apart netwerk worden aangelegd met de switches<br />
die standaard in de veiligheidsPLC<br />
en de veilige I/O aanwezig zijn. Of<br />
u nu 25 meter moet overbruggen<br />
of 50 kilometer het kan met een<br />
standaard Ethernet oplossing.<br />
Ook draadloos is geen probleem<br />
en zelfs via de satelliet!<br />
Complexiteit<br />
De software van de veiligheidsPLC<br />
is gebaseerd op de IEC61131-3<br />
en heeft een 14 tal standaard veiligheidsfuncties<br />
aanboord. Heeft<br />
uw applicatie speciale complexe<br />
functies nodig dan kunt u die zelf<br />
aanmaken.<br />
Producten 19<br />
machine waarbij nu meerdere noodstoppen in serie zitten<br />
de keuze vallen op een veiligheidscontroller.<br />
Complexiteit<br />
De veiligheidscontroller heeft alle standaard veiligheidsfuncties<br />
aanboord, maar gaat verder met functies zoals: functiekeuzeschakelaar,<br />
validatiebediening, OR functie, timer en<br />
complete oplossingen voor persen.<br />
Flexibiliteit<br />
Met de verschillende veiligheidsuitgangen is het<br />
maximaal mogelijk om 5 segmenten in categorie<br />
4 te schakelen. Het invoegen en verwijderen van<br />
functies verloopt eenvoudig en zeer belangrijk<br />
zonder fouten!<br />
Communicatie<br />
Met standaard MODBUS aan boord en de optie<br />
van Profibus en CANopen is de veiligheidscontroller<br />
perfect uitgerust om geïntegreerd te worden<br />
in uw automatiseringsoplossing.<br />
Communicatie<br />
Met standaard Ethernet aanboord heeft u reeds de perfecte<br />
communicatie mocht u de veiligheidsPLC in een Profibus<br />
netwerk willen integreren dan is de versie met geïntegreerde<br />
Profibus slave de oplossing. U definieert zelf in de software<br />
welke gegevens voor de buitenwereld beschikbaar<br />
moeten komen.<br />
Flexibiliteit<br />
De veiligheidsPLC geeft u maximale flexibiliteit. Of het nu<br />
over de netwerktopologie gaat, de mogelijkheden in programmeren,<br />
het aantal I/O of de te overbruggen afstanden<br />
de XPSMF laat hier een onovertroffen prestatie zien.<br />
De slogan: Preventa veiligheidsoplossingen, het is de combinatie<br />
die de oplossing biedt, komt niet uit de lucht vallen.<br />
Op uw veiligheidscontroller of veiligheidsPLC zal U een<br />
breed scala aan veiligheidsproducten aansluiten die U in 1<br />
en dezelfde catalogus zal vinden: De Telemecanique catalogus.<br />
Van noodstopdrukknop tot trekkoordschakelaar en<br />
van eindschakelaar tot lichtschermen met muting. U vindt<br />
het in het Preventa pakket.
20 Uitgelicht | Vraag & Antwoord <br />
Uitgelicht!<br />
Mijn naam is Jurrie Kok en als Product Application Engineer ben<br />
ik bezig met de toepassing van Preventa veiligheidscomponenten.<br />
Dit kan zijn van een simpel veiligheidsrelais tot en met een veiligheids<br />
PLC bij complexe machines.<br />
De eerste stap in het beveiligen van een machine is risico inventarisatie<br />
en evaluatie. Vervolgens worden de risico’s weggenomen<br />
door aanpassingen in het ontwerp of door het plaatsen van vaste<br />
afschermingen. Daarna worden met behulp van o.a. elektrische<br />
middelen restrisico’s tot een aanvaardbaar niveau terug gebracht.<br />
In deze fase worden tevens veiligheidsfuncties gedefinieerd, waarin<br />
Preventa producten een belangrijke rol spelen. Denk hierbij aan<br />
de noodstop, een beweegbare afscherming en het gecontroleerd<br />
tot stilstand brengen van een massa etc. De invulling van deze veiligheidsfuncties<br />
met een samenstelling van Preventa componenten<br />
is een belangrijk deel van mijn dagelijkse werk.<br />
Bij het bieden van veiligheidsoplossingen, moet goed gelet worden<br />
op de relevante normen. Door het volgen van de juiste normen,<br />
wordt invulling gegeven aan de Europese Machinerichtlijn<br />
waar de Nederlandse wet naar verwijst. De vertaling van deze normen<br />
naar praktische toepassingen in combinatie met Telemecanique<br />
producten is voor mij een belangrijke doelstelling.<br />
Mijn opgedane kennis en ervaring, kan ik goed gebruiken tijdens<br />
klantbezoeken, deelname aan seminars en beurzen en bij het beantwoorden<br />
van veiligheidsvraagstukken. Mijn motto daarbij is:<br />
“Het is de combinatie die de oplossing biedt!”<br />
?/!<br />
Vraag & Antwoord<br />
Heeft <strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> veiligheid PLC’s?<br />
<strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> heeft al lang ervaring met veiligheidssystemen. De laatste paar jaar<br />
zijn daar veiligheid PLC’s aan toegevoegd:<br />
• XPSMF veiligheid PLC’s en remote I/O<br />
• Modicon Quantum veiligheid PLC (1e kwartaal 2008)<br />
Kunnen de XPSMF veiligheid PLC’s geïntegreerd worden met de “standaard”<br />
Modicon PLC familie?<br />
De XPSMF veiligheid PLC systemen kunnen ‘stand-alone’ worden toegepast. Standaard<br />
kunnen zij worden uitgerust met een Ethernet interface (Modbus/TCP). De XPSMF-40<br />
veiligheid PLC heeft dezelfde bouwvorm als de Modicon Premium PLC en kan, indien<br />
gewenst, op het backplane van de Modicon premium geplaatst worden.<br />
Wat is SafeEthernet?<br />
SafeEthernet is een data communicatie protocol dat gebruik maakt van standaard<br />
Ethernet- en FastEthernet Netwerken conform IEEE802.3.<br />
Is SafeEthernet een gecertificeerde oplossing?<br />
Ja, SafeEthernet is gecertificeerd conform IEC61508 SIL3, DIN19250 AK6 en EN954 cat. 4.<br />
Colofon<br />
<strong>Transparent</strong> <strong>Info</strong> is een uitgave<br />
van <strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> B.V.<br />
Redactie-adres:<br />
<strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> B.V.<br />
Afdeling communicatie<br />
Postbus 836 2003 RV Haarlem<br />
Telefoon 023 5124124<br />
Teksten:<br />
<strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> B.V.<br />
Rudolph tekst & concept,<br />
Barneveld<br />
Fotografie & Illustraties:<br />
Hans Albers Fotografie, Zwaag<br />
Fotografie Marco Hamoen,<br />
Bodegraven<br />
<strong>Schneider</strong> <strong>Electric</strong> B.V.<br />
Plan B Grafimediabureau B.V.,<br />
Haarlem<br />
Ontwerp & Opmaak:<br />
Plan B Grafimediabureau B.V.<br />
Drukwerk:<br />
Veldwijk–Van Loon<br />
Waddinxveen<br />
Oplage: 11.000<br />
Gehele of gedeeltelijke overname<br />
van artikelen is alleen<br />
mogelijk na schriftelijke<br />
toestemming van de redactie.