Het Zwarte zeegebied - Welkom in Turkije
Het Zwarte zeegebied - Welkom in Turkije
Het Zwarte zeegebied - Welkom in Turkije
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
HET ZWARTE<br />
ZEE GEBIED<br />
<strong>Het</strong> levendige groen van de <strong>Zwarte</strong> Zeekust van <strong>Turkije</strong><br />
zal een verrass<strong>in</strong>g zijn voor mensen die denken dat het<br />
b<strong>in</strong>nenland slechts een barre steppe is.<br />
Van de grens met Bulgarije tot de grens met Georgië zijn de bergtoppen bedekt met dichte pijnboombossen.<br />
O de lager gelegen hoogten en <strong>in</strong> de valleien is veel natuur te bewonderen dat uit<br />
een one<strong>in</strong>dig aantal verschillende gewassen bestaat. Langs de kustlijn zijn er kilometerslange<br />
prachtige stranden uit waar men ongestoord kan zonnen, zwemmen en gedurende het hele jaar<br />
ontspannen. In de lente zijn de heuvels aan de oostkant bedekt men een tapijt van wilde bloemen.<br />
De traditionele houten huizen <strong>in</strong> de vissersdorpen en berggehuchten liggen er als een plaatje<br />
bij. <strong>Het</strong> vochtige klimaat en de vruchtbare bodem zetten aan tot het verbouwen van een grote<br />
verscheidenheid aan gewassen zoals thee, tabak, graan, en hazelnoten. De betover<strong>in</strong>g van dit<br />
gevarieerde landschap was niet alleen voor Alexander de Grote onweerstaanbaar maar is ook<br />
onweerstaanbaar voor eenieder die van de natuur houdt, of het nu een fietser, bergbeklimmer of<br />
waterliefhebber is.<br />
1
Archeologische opgrav<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Ikiztepe <strong>in</strong> de prov<strong>in</strong>cie Samsun, hebben aangetoond<br />
dat er reeds 5000-4000 BC mensen leefden <strong>in</strong> dit gebied. De <strong>Het</strong>hietten, Mileten, Phrygiërs,<br />
en volgens Homerus ook de Amazones hebben allen delen van de kust gekoloniseerd.<br />
Ook Alexander de Grote heeft over dit gebied geheerst. Na ook <strong>in</strong> handen te zijn geweest<br />
van het het Rome<strong>in</strong>se en Byzantijnse Rijk kwam het grootste deel van dit gebied <strong>in</strong> de 15de<br />
eeuw onder de Ottomaanse heerschappij van de Sultan Mehmet II.<br />
<strong>Het</strong> <strong>Zwarte</strong> Zeegebied is gemakkelijk toegankelijk voor toeristen en beschikt over een groot<br />
aantal hotels en restaurants <strong>in</strong> diverse prijsklassen.<br />
2
3<br />
‹kizdere, Rize
4<br />
A¤va
HET WESTELK-<br />
IJK DEEL VAN<br />
DE ZWARTE<br />
ZEEKUST<br />
De prov<strong>in</strong>cie K›rklareli wordt door het Y›ld›z (Istranca) gebergte <strong>in</strong> tweeën gedeeld. In het<br />
rijke berglandschap met de historische huizen waant u zich als <strong>in</strong> een mooie dagdroom. <strong>Het</strong><br />
14de eeuwse K›rklar (Veertig) Mausoleum met haar <strong>in</strong>drukwekkende 18 pilaren is op de<br />
K›rklar heuvel gebouwd ter nagedachtenis aan de 40 soldaten die hier het leven lieten toen de<br />
Osmanen onder aanvoer<strong>in</strong>g van Murat I dit gebied veroverden. De oudste moskee <strong>in</strong> de stad<br />
K›rklareli is de H›z›rbey Moskee, gebouwd <strong>in</strong> 1383. B<strong>in</strong>nen het moskeecomplex is ook een<br />
bazaar. Vlakbij staat een hamam gebouwd <strong>in</strong> dezelfde periode als de moskee. In het schitterende<br />
Archeologisch Museum zijn voorwerpen tentoongesteld afkomstig van plaatselijke<br />
opgrav<strong>in</strong>gen.<br />
De Sokollu Moskee <strong>in</strong> Lüleburgaz op de weg Edirne-Istanbul, is een schitterend werk van<br />
de beroemde architect S<strong>in</strong>an en dateert uit 1570. In het nabijgelegen Babaeski is ook een<br />
bouwwerk van deze beroemde architect namelijk De Cedid Ali Pafla Moskee.<br />
In Vize (Byzia), een belangrijk Byzantijns centrum, staan de Küçük Ayasofya kerk en een kasteel,<br />
beiden uit de Byzantijnse tijd. Wanneer U noordwaarts richt<strong>in</strong>g Bulgarije reist, breng dan<br />
enkele uren door <strong>in</strong> het vredige en groene stadje Dereköy, de laatste stopplaats voor de grens.<br />
De <strong>Zwarte</strong> Zee kust van K›rklareli is een andere plaats met prachtige stranden en goede visrestaurants.<br />
‹¤neada, 98 km ten oosten van K›rklareli, ligt <strong>in</strong>geklemd tussen zandige kusten en<br />
het Y›ld›z gebergte. K›y›köy (Midye) is een andere toeristische trekpleister met goede accommodatie<br />
en pittoreske huizen uit de Middeleeuwen. De stad en zijn muren dateren uit de<br />
Byzantijnse tijd. De beste plaats om <strong>in</strong> Midye te bezoeken is het historische St.Nicolaas Rots<br />
Klooster.<br />
5
6<br />
fiile
Eveneens aan de Europese zijde van de <strong>Zwarte</strong> Zeekust, op ongeveer 35 km van Istanbul,<br />
liggen de zandstranden, hotels, motels en camp<strong>in</strong>gs van Kilyos.<br />
Aan de Aziatische kant van de Bosporus liggen op 71 km afstand van Istanbul, de lange zandtranden<br />
van fiile, waar de ruïnes van een Genuese Burcht, veel bezoekers trekken. De uitstekende<br />
restaurants en het nachtleven maken het tot een populair toevluchtsoord voor de <strong>in</strong>woners<br />
van Istanbul. Hier kan u ook schitterende geborduurde katoenen shirts v<strong>in</strong>den die gemaakt die<br />
worden gemaakt van het beroemde fiile Bezi (een dunne katoenen stof).<br />
Polonezköy (25 km van Istanbul) is <strong>in</strong> het verleden gesticht door een Poolse pr<strong>in</strong>s als een<br />
opvangplaats voor Poolse vluchtel<strong>in</strong>gen en is nu omgevormd tot ontspann<strong>in</strong>gsoord met pen-<br />
sions en restaurants die een keur aan verse lokale producten voorzetten. Verder land<strong>in</strong>waarts<br />
zijn de golvende heuvels en de vredige bossen uitermate geschikt om paard te rijden.<br />
A¤va (50 km ten oosten van fiile), ligt zowel aan de oevers van een rivier als aan de kust van de<br />
<strong>Zwarte</strong> Zee ligt temidden van een prachtige natuur en is ideaal om te kamperen. Kerpe,<br />
Kefken en Karasu zijn drie typische vissersdorpen ten oosten van A¤va. Uitstekende restaurants<br />
en helder water trekken een voortdurende stroom van bezoekers aan.<br />
7
Land<strong>in</strong>waarts, tussen Ankara en Istanbul, ligt Bolu (262 km van Istanbul en 192 km van<br />
Ankara). In dit belangrijk prov<strong>in</strong>ciecentrum ligt de <strong>in</strong>drukwekkende Ulu moskee uit de 14de<br />
eeuw maar ook vele moderne health spa’s liggen dicht <strong>in</strong> de buurt. In het Bolu Museum voor<br />
Archeologie en Volkenkunde kunt voorwerpen aan uit de <strong>Het</strong>tietische, Rome<strong>in</strong>se,<br />
Selsjoekse en Ottomaanse tijd bewonderen. Ten zuidwesten van Bolu ligt het populaire Abant<br />
meer ontspann<strong>in</strong>gsoord, <strong>in</strong> een prachtige bergachtige omgev<strong>in</strong>g op 1,500 m hoogte.<br />
Inwoners van Istanbul vluchten hier vaak naartoe voor een weekend vol frisse lucht en activiteiten.<br />
In de dorpen Solaklar, Muslar en Alpagut <strong>in</strong> de Seben regio 52 km ten zuiden van Bolu zijn<br />
nog rotswon<strong>in</strong>gen te zien.<br />
Kartalkaya, een van <strong>Turkije</strong>’s belangrijkste skioorden, ligt <strong>in</strong> het Köro¤lu gebergte. In de zomer<br />
kan men bij het meer van Gölcük picknickend genieten van de adembenemende natuur.<br />
<strong>Het</strong> adembenemend mooie Yedi Göller Nationaal Park ligt ten noorden van Bolu. Daar<br />
vlakbij ligt de stad Mengen. Deze stad staat bekend om zijn goede koks en <strong>in</strong> augustus wordt<br />
er ieder jaar een Cul<strong>in</strong>air Festival gehouden met een keur aan traditionele Turkse gerechten.<br />
In Mudurnu (52 km ten zuidwesten van Bolu) en Göynük (96 km ten zuidwesten van Bolu)<br />
staan typische Ottomaanse huizen. De Byzantijnse Asar Burcht bev<strong>in</strong>dt zich op 50 km van Bolu<br />
bij Ö¤rencik <strong>in</strong> het arrondissement Gerede. Op een hoogte van 1000 meter kunt u zonder last<br />
te hebben van de zomerhitte ontspannen. Dit kan ook bij Alada¤, K›z› k en At.<br />
9
In het antieke Prusa en Hypium bij Konuralp (45 km ten<br />
westen van Bolu) is een bezoek aan het plaatselijke museum<br />
zeker de moeite waard. De collectie wordt ieder jaar uitgebreid<br />
met voorwerpen uit de Rome<strong>in</strong>se en Byzantijnse tijd die nog<br />
steeds <strong>in</strong> de omgev<strong>in</strong>g te v<strong>in</strong>den zijn. Tussen de ruïnes moet ligt<br />
een schitterend Rome<strong>in</strong>se theater waar u niet zo maar voorbij<br />
mag rijden. De Samandere waterval bev<strong>in</strong>dt zich <strong>in</strong> het dorp<br />
Kaynafll›-Samandere <strong>in</strong> het arrondissement Düzce, 25 km ten<br />
zuiden van de D100 snelweg. <strong>Het</strong> Eleftenimeer, 14 km ten<br />
zuiden van Düzce, is een prachtige plaats voor vogelkijkers.<br />
Akçakoca, Düzce<br />
Terug aan de kust zorgen het lieflijke strand en de comfortabele<br />
pensions en hotels van Akçakoca ervoor dat dit een populair<br />
vakantieoord blijft. Zevenentw<strong>in</strong>tig km ten oosten van Akçakoca<br />
kan men, temidden van hazelnootstruiken, de ruïnes van een<br />
Genuaanse Burcht bezichtigen Alapl› is een ideale plek voor<br />
watersport. Vooral voor zeilen en surfen is deze plek ideaal.<br />
Lange stranden strekken zich uit aan beide zijden van de stad,<br />
zowel naar het oosten als naar het westen.<br />
Ere¤li, dat onder meer bekend is om zijn aardbeien, was de<br />
eerste belangrijke mijnbouwstad van <strong>Turkije</strong>. Ere¤li ligt op een<br />
heuvel vlakbij een Byzantijnse burcht. In de lente vult de geur van<br />
aarbeien de lucht en doet het water <strong>in</strong> de mond lopen. Ere¤li<br />
11<br />
ontleent zijn naam aan de mythologische halfgod<br />
Hercules, die naar zeggen hier de driekoppige hond Cerberus<br />
v<strong>in</strong>g. Cerberus zou <strong>in</strong> de grot Cehennema¤z› (Poort van de<br />
hel), buiten Ere¤li vlakbij Kavakderesi, hebben gewoond.<br />
.<br />
Zonguldak, <strong>in</strong> de oudheid bekend als Sandra of Sandraka, is<br />
een belangrijk centrum van steenkoolproductie en een belangrijke<br />
havenstad. De oude geschiedenis van deze regio die ook<br />
Paflagonië en Byth<strong>in</strong>ia omvat, is ook be<strong>in</strong>vloed door de<br />
<strong>Het</strong>hieten, Frygiërs, Assyriërs, Perzen, Macedoniërs, Rome<strong>in</strong>en<br />
en Byzantijnen<br />
Zonguldak
Later werd het gebied ook be<strong>in</strong>vloed door diverse Turkse culturen.<br />
De schilderachtige weg aan de oostkant van de stad leidt<br />
naar Kapuz en Uzunkum, waar theetu<strong>in</strong>en en restaurants<br />
bezoekers uitnodigen een vrije middag door te brengen.<br />
Hoogvlakten, waarvan Bacakl› met 1637 m de hoogste is,<br />
bieden vele mogelijkheden om van de natuur te genieten. De<br />
speciale wandelroutes zijn erop gericht mensen optimaal te<br />
laten genieten van al dit ongerepte moois wat de natuur ons<br />
biedt. In Zonguldak zijn ook <strong>in</strong>teressante grotten als K›z›lelma,<br />
Sofular en Çokgöl te bezichtigen. Natuurlijke verfstoffen worden<br />
is bekend om zijn ijzer- en staal<strong>in</strong>dustrie. Niet ver van Karabük ligt het schitterende Çaml›k<br />
Park. In dit park zijn pijnboombossen en ook een theetu<strong>in</strong> en een restaurant. Dit is de perfecte<br />
plaats voor rust en ontspann<strong>in</strong>g. Avonturiers kunnen parachutespr<strong>in</strong>gen vanaf de Sorgun klif<br />
dat ook <strong>in</strong> de buurt ligt.<br />
In Safranbolu hebt u gevoel hebben dat u terug stapt <strong>in</strong> de tijd bij het zien van het prachtige<br />
ontwerp en constructie van traditionele oude huizen. Niet voor niets is Safranbolu door de<br />
UNESCO uitgeroepen tot <strong>in</strong>ternationaal cultureel erfgoed. De belangrijkste huizen zijn het<br />
Kaymakamlarhuis, het Ayg›rhuis en de Asmazlar Havuzlu Konak dat gerestaureerd is en nu <strong>in</strong><br />
gebruik als hotel door de Turkse Tour<strong>in</strong>g en Automobiel Club. Ook het Mektepçilerhuis en het<br />
Hac› Memifllerhuis zijn zeker een bezoek waard.<br />
13<br />
<strong>in</strong> deze regio s<strong>in</strong>ds de oudheid gebruikt om textiel, garens en<br />
zelfs meubels te verven.<br />
Kenners van fijne handbewerkte houten voorwerpen, reizen<br />
naar Devrek, een lieflijk stadje 50 km ten zuidoosten van<br />
Zonguldak, om een van de beroemde wandelstokken te kopen<br />
waarom het stadje al honderden jaren bekend staat.<br />
Tien kilometer ten noordoosten van Safranbolu v<strong>in</strong>den we<br />
Karabük. Dit is het belangrijkste <strong>in</strong>dustriecentrum van <strong>Turkije</strong> en
Ook het Paflahuis is gerestaureerd en is nu <strong>in</strong> gebruik als cafépension.<br />
De burcht op de heuvel biedt een prachtig uitzicht over<br />
de stad. Breng beslist ook een bezoek aan de C<strong>in</strong>ci herberg en<br />
de 17de eeuwse hamam (de Izzet Mehmet Pafla Moskee en<br />
Bibliotheek (18de eeuw), en de Köprülü Moskee, die dateert uit<br />
de 17de eeuw. Ook de Da¤delen Moskee (18de eeuw) en de<br />
Kaçak Lütfiye Moskee (19de eeuw) zijn een bezoek meer dan<br />
waard.<br />
Safranbolu ontleen zijn naam aan de saffraanvelden die er <strong>in</strong> de<br />
19de eeuw waren. Nu liggen die velden bij het dorp<br />
Amasra, Bart›n<br />
Davutobas›, 20 km verderop, waar een levendige handel <strong>in</strong><br />
saffraan bestaat. Voor U vertrekt, moet U beslist ook de Arasta<br />
(Oude Bazaar) bezoeken, waar ambachtslieden hard aan het<br />
werk zijn en ook hun werk verkopen. De plaatselijke<br />
“Lokum”(Turks fruit) lijkt <strong>in</strong> niks op wat u wellicht gewend bent<br />
en is volgens kenners uniek.<br />
Ongeveer 36 km ten zuiden van Karabük ligt Eskipazar, waar<br />
zich het oude Ömer Beyler herenhuis bev<strong>in</strong>dt. <strong>Het</strong> is nu gerestaureerd<br />
en bekend om zijn prachtig gedecoreerde<br />
plafonds.In Eskipazar zijn ook ruïnes te bezichtigen van het oude<br />
Kotyara, <strong>in</strong> 800 v.C.gesticht door kolonisten uit Milete.<br />
15<br />
Amasra, Bart›n<br />
Amasra, Bart›n<br />
Bart›n, het vroegere Parthenios, dat 80 km ten oosten van<br />
Zonguldak ligt, is een gezellige stad met houten huizen, waar elk<br />
voorjaar een aardbeienfestival wordt gehouden. Volgens<br />
Homerus hebben krijgers uit Bart›n tijdens de Trojaanse oorlog<br />
gevochten aan de kant van Troje. Ook zijn er de overblijfselen<br />
van een vijf meter brede Rome<strong>in</strong>se weg die dateert uit de tijd van<br />
keizer Claudius. Een boottocht over de Bart›nrivier is een heerlijk<br />
uitstapje. Vlak daarbij ligt ‹nkum, dat zich heeft ontwikkeld tot<br />
een echt gezellig vakantiedorp met uitstekende restaurants en<br />
pensions
16<br />
Amasra, Bart›n
Amasra (17 km van Bart›n) is een van de mooiste steden aan de <strong>Zwarte</strong> Zeekust, en is <strong>in</strong> de<br />
zesde eeuw v.C. gesticht door <strong>in</strong>woners van Milete. <strong>Het</strong> ligt op een schiereiland gevormd door<br />
twee <strong>in</strong>hammen. De oostkant is een uitstekende plek om te zwemmen. Op een rotsige kaap<br />
rijzen de wallen op van een Byzantijnse citadel, waarb<strong>in</strong>nen zich een kerk bevond. Dit is nu de<br />
Fatih Moskee. De necropolis dateert uit de Rome<strong>in</strong>se tijd. Voorwerpen uit de geschiedenis van<br />
Amasra zijn te bezichtigen <strong>in</strong> het adembenemende Archeologisch Museum. In de Çekicilerstraat<br />
v<strong>in</strong>dt u prachtige handbewerkte houten souvenirs. Wanner we langs de kust <strong>in</strong> oostelijke richt<strong>in</strong>g<br />
verdergaan, komen we <strong>in</strong> Çakraz (15 km ten oosten van Amasra), een typisch vissersdorp met<br />
prachtige stranden, goede accommodatie en uitstekende restaurants. De kronkelige weg tussen<br />
Çakraz en ‹nebolu gaat langs stijle berghell<strong>in</strong>gen en heeft een spectaculair uitzicht.<br />
Na Çakraz en 44 km ten oosten van Amasra ligt Kurucaflile, bekend om de vissersboten die er<br />
gebouwd worden. Cide, 28 km verderop, heeft goede hotels en een leuk strand voorzien van<br />
alle comfort. De Giderosbaai zal door zijn schoonheid uw stoutste dromen overtreffen.<br />
‹nebolu (100 km ten oosten van Cide) is een typisch <strong>Zwarte</strong> Zee stadje gelegen temidden van<br />
rijk groen en met prachtige voorbeelden van de Turkse architectuur. Ten oosten van ‹nebolu ligt<br />
Abana, ook dit is een uitstekende vakantiebestemm<strong>in</strong>g.<br />
Meer land<strong>in</strong>waarts ligt 90 kilometer ten zuiden van ‹nebolu v<strong>in</strong>den we temidden van schitterende<br />
bossen de stad Kastamonu. Dit is de hoofdstad van de gelijknamige prov<strong>in</strong>cie waar diverse<br />
belangrijke monumenten te bezichtigen zijn.<br />
17
18<br />
Ilgaz National Park
Zo zijn er de Byzantijnse burcht, <strong>in</strong> de 12de eeuw gebouwd door Comnenes, de Atabey Moskee<br />
uit de 13de eeuw en de ‹bni Neccar Moskee uit de 14de eeuw. <strong>Het</strong> Archeologisch en<br />
Etnografisch Museum toont voorwerpen die <strong>in</strong> het gebied gevonden zijn en <strong>in</strong> het Liva Pafla<br />
Kona¤› Museum kunt U plaatselijke ethnografische voorwerpen bewonderen. Vlakbij de stad is<br />
Evkaya, een rotsgraf dat dateert uit de 6de eeuw v.C. In het Kasaba dorp bev<strong>in</strong>dt zich <strong>in</strong> de<br />
14de eeuwse Mahmut Bey Moskee een van de mooiste voorbeelden van houtsnijwerk van heel<br />
<strong>Turkije</strong>. Ongeveer 41 kilometer ten westen van Kastamonu en 9 kilometer ten westen van<br />
Daday, ligt het dorp Çömlekçiler met zijn traditionele houten huizen en boerderijen van waaruit<br />
men een tocht per paard kan maken <strong>in</strong> de omgev<strong>in</strong>g.<br />
Ten zuiden van Kastamonu ligt Ilgaz National Park, een prachtig gebied <strong>in</strong> het Ilgaz gebergte<br />
met een skicentrum en goede verblijfmogelijkheden. Ten oosten van het park bij de Devrez en<br />
de K›z›l Irmak rivieren, ligt Tosya met zijn uitgestrekte rijstvelden.<br />
De Ilgar<strong>in</strong>igrot, <strong>in</strong> de buurt van P›narbafl› (ten noordwesten van Kastamonu) is een van de<br />
grootste grotten van <strong>Turkije</strong>. <strong>Het</strong> is een uitstekende omgev<strong>in</strong>g voor trekk<strong>in</strong>g.<br />
19
HET OOSTELIJK<br />
DEEL VAN DE<br />
ZWARTE<br />
ZEEKUST<br />
S<strong>in</strong>op (192 km ten noordoosten van Kastamonu) is een van de mooiste natuurlijke havens van<br />
de <strong>Zwarte</strong> Zee. De eerste bewijzen dat mensen <strong>in</strong> het gebied hebben gewoond dateren uit 4500<br />
v.C. In de zevende eeuw v.C werd het door kolonisten uit Milete gesticht als een kolonie en <strong>in</strong> de<br />
derde eeuw v.C werd de wijsgeer Diogenes de Cynicus er geboren. De citadel van de stad en<br />
de fundamenten van een tempel gewijd aan de god Serapis, van wie wordt aangenomen dat hij<br />
<strong>in</strong> S<strong>in</strong>op werd geboren, dateren ook uit die periode. Serapis werd zowel <strong>in</strong> de Rome<strong>in</strong>se wereld<br />
als <strong>in</strong> het verre Egypte vereerd. Na de kolonisten uit Milete kwam de stad achtereenvolgens<br />
onder de heerschappij van de Frygiërs, de Perzen, de Rome<strong>in</strong>en, de Byzantijnen, de Seldsjoeken<br />
en vanaf 1461 de Ottomanen. In het Archeologisch Museum worden verschillende mooie<br />
gouden iconen tentoongesteld en <strong>in</strong> het18de eeuwse Aslan Torunlar Kona¤› Museum<br />
ethnografische voorwerpen. Andere belangrijke monumenten zijn de 13de eeuwse Alaedd<strong>in</strong><br />
Moskee en de Alaiye Medrese. S<strong>in</strong>op is ook bekend om zijn traditionele nautische houtsnijwerk.<br />
In visrestaurants langs de gezellige visserswerf kunt u genieten van heerlijke maaltijden en de<br />
bontgekleurde boten die <strong>in</strong> het water dobberen bewonderen. In de hotels en vakantiedorpen aan<br />
de kust is er accommodatie <strong>in</strong> alle prijsklassen. Ongeveer 35 kilometer naar het zuidwesten<br />
liggen hoog <strong>in</strong> de bergen de yaylas (alpenweiden) van Güzf›nd›k en Bozarmut. Op een hoogte<br />
van 1350 m gunnen deze groene weiden met hun zomer bewoners een blik <strong>in</strong> een traditionele<br />
leefwijze.<br />
Gerze is gesitueerd op een schiereiland 40 kilometer naar het oosten aan de kust, omgeven door<br />
parken en stranden. Voorbij het Akkumstrand v<strong>in</strong>dt u de enige fjord van <strong>Turkije</strong>, de Hamsaros<br />
fjord.<br />
21
Verderop langs de kustweg, 44 kilometer ten oosten van Gerze, komt U <strong>in</strong> Yakakent, een vissersdorp<br />
met mooie schone zandstranden. Çamgölü, een groot bos met hell<strong>in</strong>gen naar de zee,<br />
heeft camp<strong>in</strong>gs, accommodatie en restaurants.<br />
Land<strong>in</strong>waarts brengt de weg ons bij Bafra, een stad die beroemd is om zijn tabak. De 13de<br />
eeuwse hamam en het 15de eeuwse moskee-medrese complex zijn een bezoek zeker waard.<br />
‹kiztepe, 7 km ten noordoosten van Bafra is een archeologische site met meer dan zeshonderd<br />
graven uit de vroege Bronstijd (2300-2100 v.C). Deze plaats laat de bewijzen zien van een constante<br />
bewon<strong>in</strong>g vanaf ongeveer 4000 v.C tot de tijd van de <strong>Het</strong>hieten <strong>in</strong> 1700 v.C. De voorwerpen<br />
waaronder veel sieraden kunt u zien <strong>in</strong> het Samsun Museum. Ook de delta van de rivier<br />
K›z›l›rmak is sedert de oudheid bewoond geweest. De Paflagonische graven dateren van 380 v.C<br />
en de burcht van 1000 v.C. In het Bafra K›z›l›rmak Deltamoeras hebben meer dan 300 verschillende<br />
vogelsoorten hun nesten en meer dan 100.000 vogels gebruiken deze plaats om te overw<strong>in</strong>teren.<br />
Samsun (418 km ten noordoosten van Ankara en 168 km ten zuidoosten van S<strong>in</strong>op) is een<br />
moderne <strong>in</strong>dustriestad en al eeuwenlang een belangrijke haven. Producten uit de hele regio worden<br />
geexporteerd via deze stad, waar elk jaar de Samsun Handels- en Industriebeurs wordt<br />
gehouden. Samsun werd het centrum van Turkse Onafhankelijkheidsoorlog toen Atatürk daar op<br />
19 mei 1919 aan land g<strong>in</strong>g om vandaaruit de verdedig<strong>in</strong>g van Anatolië te organiseren. In het<br />
Atatürk Museum zijn vele zaken die betrekk<strong>in</strong>g hebben op de oorlog tentoongesteld. De 14de<br />
eeuwse Pazar Moskee en de 19de eeuws Büyük (Grote) Moskee laten twee heel verschillende<br />
stijlen van de Turkse architectuur zien en het is <strong>in</strong>teressant deze met elkaar te vergelijken.<br />
22
Ünye, Ordu<br />
Ünye, Ordu<br />
fieb<strong>in</strong>karahisar, Giresun<br />
In het Archeologisch Museum worden niet alleen voorwerpen tentoongesteld die afkomstig zijn<br />
van ‹kiztepe (Tweel<strong>in</strong>gheuvel) maar ook van de Dündartepe (Dündarheuvel) en uit Amisus,<br />
onder welke naam Samsun <strong>in</strong> de oudheid bekend was. Tijdens opgrav<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> 1955 werd hier<br />
een graf gevonden <strong>in</strong> de vorm van een kubus met vijf kamers uitgehouwen <strong>in</strong> rotsblokken. Drie<br />
van de vijf kamers bevatten skeletten, de twee andere waren leeg. Ook is aardewerk, glaswerk,<br />
metalen en marmeren voorwerpen gevonden uit de 14de eeuw v, C en gouden sieraden uit 100<br />
v.C. Ook <strong>in</strong> Akalan, Tekkeköy en Kaledoru¤u zijn opgrav<strong>in</strong>gen gedaan. Op tenm<strong>in</strong>ste nog 69<br />
plaatsen moeten de opgrav<strong>in</strong>gen nog beg<strong>in</strong>nen! Wie weet welke wonderen hier nog ontdekt<br />
zullen worden.<br />
In Çarflamba staat de prachtige houten Gökçeli Moskee, <strong>in</strong> 1206 gebouwd zonder gebruik te<br />
maken van metalen spijkers. Terme is het oude Themiskyra, gesticht <strong>in</strong> 1200 BC door<br />
Amazones. <strong>Het</strong> heeft schitterende stranden en meren.<br />
De gezellige kle<strong>in</strong>e haven van Ünye (93 rivier ten oosten van Samsun) is een van de meest<br />
aantrekkelijke vakantieplaatsen aan de oostkant van de <strong>Zwarte</strong> Zee en is terecht trots op haar<br />
prachtige stranden en faciliteiten. Breng ook een bezoek aan het 18de eeuwse gemeentehuis.<br />
Vlakbij Ünye ligt het schitterende Çaml›kstrand waar u van de zon kunt genieten.<br />
Na Fatsa (22 kilometer ten oosten van Ünye) komt u op de weg naar Ordu langs de ruïnes aan<br />
van de Byzantijnse Jason Kerk, gelegen op de Çamburnu kaap. Dit is nu een museum, De<br />
legende wil dat de Argonauten hier landden op hun zoektocht naar het Gulden Vlies. Langs de<br />
50 kilometer lange schilderachtige weg naar Ordu serveren de (vis)restaurants de beste thee uit<br />
de regio. Zeeslakken, een regionale specialiteit, zijn vooral heerlijk <strong>in</strong> Yal›köy.<br />
23
24<br />
Giresun
Ordu is een prachtige haven gelegen aan de voet van een<br />
beboste heuvel. In de Paflao¤lu Konak, nu het Etnografische<br />
Museum, kan men zien hoe een rijke en belangrijke familie<br />
leefde <strong>in</strong> de 19de eeuw. Ordu is ook het centrum van de hazelnootproductie<br />
en elk jaar wordt er <strong>in</strong> de maand september het<br />
Gouden Hazelnoot Festival gehouden. Proef ook eens van de<br />
heerlijke chocolade met hazelnoten. Een 18de eeuwse kerk, 2<br />
km buiten de stad, en het mooie Güzelyal› strand zijn beslist ook<br />
een bezoek waard. De yayla (alpenweide) van Çambafl› met<br />
prachtige berg panoroma’s ligt 58 kilometer naar het zuiden, op<br />
Cerasus, dat de Rome<strong>in</strong>se generaal Lucullus de eerste kersenbomen exporteerde naar Europa.<br />
Een 18de eeuwse kerk (nu een museum) is beslist ook een bezoek waard. Van Giresun eiland,<br />
het enige onbewoonde eiland <strong>in</strong> het oostelijk deel van de <strong>Zwarte</strong> Zee, wordt gezegd dat het eens<br />
aan de Amazones behoorde. De ruïnes van een tempel ondersteunen deze theorie. Andere historische<br />
overbljfselen zijn twee grote wijnvaten, wallen van een burcht en een uitkijktoren. <strong>Het</strong><br />
Aksu Kunst en Cultuur Festival <strong>in</strong> de maand mei is een jaarlijks terugkerend<br />
festijn.<br />
25<br />
een hoogte van 1250 meter. De Keyfalan yayla op 2000<br />
meter is voor de plaatselijke bewoners een andere populaire<br />
bestemm<strong>in</strong>g om de zomer door te brengen.<br />
De ruïnes van het Giresun fort bieden een prachtig uitzicht over<br />
de stad Giresun (52 kilometer ten oosten van Ordu). <strong>Het</strong> fort is<br />
gelegen op het schiereiland dat de stad <strong>in</strong> tweeën deelt.<br />
<strong>Het</strong> verhaal gaat dat er zich onder het fort aan de zeezijde een<br />
grot bevond die als kerk werd gebruikt en als schuilplaats voor<br />
wel 1500 mensen. <strong>Het</strong> was vanuit Giresun, het vroegere
26<br />
Uzungöl, Trabzon
Indien u eens wat anders wilt zien, doe dan mee aan ee<br />
excursie naar hooggelegen alpenweiden Bektafl of Kümbet.<br />
Ook is het mogelijk te wandelen, te hiken of een fietstocht te<br />
maken en zo te genieten van de heldere schone berglucht<br />
temidden van de rijke natuur.<br />
Tussen Giresun en Trabzon liggen de typische kustplaatsen<br />
Keflap, Tirebolu, Görele, Vakf›bekir en Akçaabat <strong>in</strong>geklemd<br />
tussen de beboste bergen en het water van de <strong>Zwarte</strong><br />
Zee. Stop <strong>in</strong> Görele voor verrukkelijk vlees <strong>in</strong> de vorm van een<br />
onderzeeboot en pide (rond plat brood) gevuld met kaas, <strong>in</strong><br />
de Grote <strong>in</strong> 334 v.C. De Rome<strong>in</strong>en hebben er <strong>in</strong> de jaren 118 tot 110 v.C veel gebouwd. De<br />
Gothen veroverden het gebied <strong>in</strong> het jaar 258. <strong>Het</strong> pronkjuweel van de Monumenten <strong>in</strong> Trabzon<br />
is de gerestaureerde 13de eeuwse Byzantijnse kerk, die eeuwenlang als moskee <strong>in</strong> gebruik<br />
geweest is en nu als het Ayasofia Museum. De muren <strong>in</strong> de kerk zijn bedekt met prachtige fresco’s,<br />
die tot de mooiste uit de Byzantijnse tijd behoren. De kerk is gebouwd werd gebouwd door<br />
Manuel I, een van de eerste Comnenen kon<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Trabzon. Ook de Fatih Moskee en de Yeni<br />
Cuma Moskee zijn vroeger <strong>in</strong> gebruik geweest als kerk. De Ottomaanse Gülbahar Hatun<br />
Moskee, gebouwd <strong>in</strong> een typische prov<strong>in</strong>ciale stijl, ligt midden<strong>in</strong> een gezellige theetu<strong>in</strong>. Houten<br />
huizen <strong>in</strong> de oude wijk b<strong>in</strong>nen de oude vest<strong>in</strong>gswerken ademen nog steeds de sfeer van de<br />
middeleeuwen. <strong>Het</strong> huis waar Atatürk heeft gewoond is nu een museum.<br />
27<br />
Vakf›bekir voor het beste roomboter en <strong>in</strong> Akçaabat voor de<br />
beste köfte (gekruide gehaktballetjes).<br />
Trabzon, de hoofdstad van de gelijknamige prov<strong>in</strong>cie, 346 kilometer<br />
ten westen van Samsun, heeft een lange en rijke<br />
geschiedenis. De eerste bewijzen van beschav<strong>in</strong>g gaan terug<br />
tot 7000 v,C. Krijgers uit Trabzon zouden volgens de overlever<strong>in</strong>g<br />
hebben deelgenomen aan de Trojaanse oorlog. Over dit<br />
gebied hebben de Assyriërs, <strong>in</strong>woners van Milete, Perzen,<br />
Rome<strong>in</strong>en, Gothen, Comnenen en de Ottomanen geheerst. De<br />
kolonisten uit Milete kwamen <strong>in</strong> de 7de eeuw v.C en Alexander
Op de heuvels boven Trabzon, biedt het Boztepepark een prachtig uitzicht over de stad en de<br />
kustlijn. Op de westelijke hell<strong>in</strong>gen van de Boztepe heuvel staat de Irenetoren. Deze toren is <strong>in</strong><br />
1340 gebouwd door keizer<strong>in</strong> Irene van Trabzon. Meteen ten oosten van de stad ligt het dorpje<br />
Sürmene met een <strong>in</strong>drukwekkende 19de eeuwse konak (herenhuis), nu bekend onder de<br />
naam Kastel. Vlakbij Trabzon, ten zuiden van Akçaabat, liggen de schilderachtige alpenweiden<br />
Karada¤, H›d›rnebi en Erikbeli. Ideaal voor een trektocht of een picknick. In de buurt is<br />
onlangs het Zarhaberg Vakantiecentrum geopend. De weg vanaf Trabzon land<strong>in</strong>waarts sl<strong>in</strong>gert<br />
zich door een spectaculair berglandschap waarna men de langste tunnel van <strong>Turkije</strong>, de<br />
Ziganatunnel, bereikt. Hamsiköy is een aardig bergdorpje, dat een nationale reputatie bezit<br />
vanwege haar uitstekende keuken. Naar zeggen kan men hier de beste rijstpudd<strong>in</strong>g eten. <strong>Het</strong><br />
ligt bovendien heel dicht bij het Zigana Skicentrum. De prachtige weiden en yaylas (alpenweiden)<br />
Gürgena¤aç Yaylas›, Kirazl› Yaylas› en Solma Yaylas› zijn uitermate geschikt voor<br />
activiteiten <strong>in</strong> de openlucht. Tijdens het traditionele Kad›rga Festival viert men de jaarlijkse<br />
zomertrek naar de alpenweiden.<br />
Alt›ndere Nationaal Park <strong>in</strong> het arrondissement Maçka is een schitterende omgev<strong>in</strong>g voor<br />
het 14de eeuwse Sumela (de Maagd Maria) klooster, op 270 meterhoogte tegen de rotsen<br />
aangebouwd boven een diep ravijn. Omgeven door de ruïnes van de verblijven van de<br />
monnikken, is de kerk van b<strong>in</strong>nen en van buiten versierd met de fraaiste fresco´s. Ten zuiden<br />
van Trabzon ligt het Uzungöl meer, een mooi alpenmeer omgeven door bergen en weiden.<br />
Uitermate geschikt om te kamperen, trektochten te maken of om te vissen. De restaurants daar<br />
zijn de beste plek om verse forel te eten.<br />
29
Gümüflhane (88 kilometer ten oosten van Trabzon) ligt op de<br />
oude handelsroute tussen Trabzon en Iran en was eens een<br />
heel belangrijke stad. Er zijn nog veel elegante bouwwerken uit<br />
die tijd te zien. Temidden van fruitboomgaarden en wilde rozen,<br />
is de stad een natuurlijke pleisterplaats tussen Trabzon en<br />
Erzurum. Proef <strong>in</strong> elk geval de plaatselijke rozebottelsiroop.<br />
Bayburt (77 km van Gümüflhane), ligt op beide oevers van de<br />
Çoruh rivier en aan wat eens de zijderoute was. Marco Polo en<br />
de wereldberoemde Turkse filosoof Evliya Çelebi zijn beiden<br />
door deze stad gekomen. De overblijfselen van een Byzantijnse<br />
burcht maar ook moskeeën, Turkse badhuizen en schitterend<br />
gedecoreerde grafstenen zijn een bezoek meer dan waard.<br />
De burcht heeft vele beschav<strong>in</strong>gen overleefd. Voordat het door<br />
de Turken werd <strong>in</strong>genomen stond het onder de zeggenschap<br />
van de Rome<strong>in</strong>en, de Byzantijnen en de Arabieren. De burcht<br />
van Bayburt is een van de best bewaarde van Anatolië. Ook is<br />
het een van de mooiste voorbeelden van Seldsjoekse archirectuur.<br />
Twee andere belangrijke monumenten <strong>in</strong> Bayburt zijn de<br />
31<br />
Ulu Moskee (18de eeuw) en de Klokketoren <strong>in</strong> het stadscentrum<br />
uit de tijd van de Republiek. Ook een bezienswaardigheid is het<br />
Tweel<strong>in</strong>g Mausoleum van fiehit Osman en zijn zuster, gelegen<br />
op een heuvelrug bij de zuidelijke toegang tot de stad. Osman<br />
Park aan de Çoruh rivier heeft prachtige natuur en is een uitstekende<br />
plaats voor ontspann<strong>in</strong>g.<br />
Rize (75 kilometer ten oosten van Trabzon) is gebouwd op een<br />
berghell<strong>in</strong>g bedekt met theestruiken. De 16de eeuwse Islam<br />
Pafla moskee en de ruïnes van een Genoese burcht moet u<br />
absoluut bezoeken. Vanuit het Ziraat Park is er een prachtig<br />
uitzicht over de hele omgev<strong>in</strong>g. Uit het gebied van Rize komt<br />
ook een dunne zomerstof bedrukt met een veelkleurig patroon.<br />
Tijdens het Zomer Thee Festival kunt U de beste theemixen<br />
van de <strong>Zwarte</strong> Zee kopen. De Mehmet Matarac› Konak is nu<br />
een Atatürk Museum waar zijn persoonlijke eigendommen en<br />
etnografische voorwerpen afkomstig uit de streek tentoongesteld<br />
worden.
Na Ardeflen land<strong>in</strong>waarts via de afslag ten oosten van Rize komen we <strong>in</strong> het lieflijke stadje<br />
Çaml›hemfl<strong>in</strong> gebouwd aan beide zijden van een kolkende rivier. Vlakbij ligt de F›rt›na Vadisi<br />
(de Vallei der Stormen). Dit gebied is ideaal om te kanoën. Verder zien we de Zil Burcht<br />
(Kale-i Zir), en een oude stenen brug. Na over de golvende weiden van Ayder gewandeld te<br />
hebben, kunnen we bijkomen van onze <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> een van de warmwaterbronnen. Voor<br />
degenen die van bergbeklimmem houden, is dit het beste startpunt voor het Kaçkar gebergte.<br />
Deze smaragdgroene bergketen is een van <strong>Turkije</strong>’s beste en grootste uitdag<strong>in</strong>gen voor klimmers.<br />
<strong>Het</strong> prachtige Kaçkar Gebergte Nationaal Park omvat de gehele Kaçkar bergketen. In de<br />
bergen ten zuiden van Rize v<strong>in</strong>dt U <strong>in</strong> het dorpje Anzer de werelberoemde voedzame Anzer hon<strong>in</strong>g.<br />
<strong>Het</strong> is tevens een mooie plaats om trektochten te maken en heeft een bijzondere flora en<br />
fauna. ‹kizdere Canyon, tussen Anzer en de ‹kizdere yaylas (alpenweiden), is heel geschikt voor<br />
hang-glid<strong>in</strong>g.<br />
De steden Çayeli, Pazar, Ardeflen, Of en F›nd›kl›, allen <strong>in</strong> de buurt van Rize, hebben een heerlijk<br />
subtropisch klimaat, veel groen en traditionele houten huizen (chalets). De Çamburnu kust is<br />
bedekt met goudkleurige pijnbomen waar vele trekvogels halt houden en het is een prachtig<br />
gebied om uit te rusten en foto’s te maken. Hopa, een aantrekkelijk stadje an de voet van een<br />
beboste berg, is de laatste haven voor de grens met Georgië. De <strong>in</strong>ternationale grens loopt <strong>in</strong> feite<br />
precies midden door het dorpje Sarp. 27 km ten noordoosten van de stad Borçka ligt het schitterende<br />
Karagöl alpenmeer met verschillende soorten pijnbomen en ook veel ander natuurschoon.<br />
De weg naar Artv<strong>in</strong> loopt via de Cankurtaran bergpas, waar het groene landschap<br />
plaats maakt voor kale rotsen. <strong>Het</strong> zeer grote Hatilla Vallei National Parkligt op 10 km van Artv<strong>in</strong>.<br />
In het hele park treft men canyons aan met steile kliffen en verticale hell<strong>in</strong>gen aan.<br />
33
In het park is er zowel Mediterrane als <strong>Zwarte</strong> Zee flora te v<strong>in</strong>den en ook leven er beren, herten,<br />
wolven, vossen en adelaars.In speciale op houten palen gebouwde huizen leven de bijen uit het<br />
park, die de beroemde regionale hon<strong>in</strong>g produceren. Een sl<strong>in</strong>gerweg halverwege de berghell<strong>in</strong>g<br />
brengt ons naar Artv<strong>in</strong>, de hoofdstad van de prov<strong>in</strong>cie. Aan de voet van een steile hell<strong>in</strong>g staat de<br />
ruïne van een 16de eeuws fort op een rotspunt. Artv<strong>in</strong> is een aantrekkelijke stad met mooie oude<br />
Turkse huizen. <strong>Het</strong> milde klimaat zorgt ervoor dat een bezoek <strong>in</strong> de zomer heerlijk verkoelend is<br />
en elk jaar <strong>in</strong> de maand juni komen grote groepen bezoekers maar ook bontgeklede plaatselijke<br />
bewoners af op het Kafkasör (Kaukasisch) festival, waarvan het stierengevechten het<br />
hoogtepunt vormen. Avonturiers kunnen raften op de wilde Çoruh rivier.<br />
In de middeleeuwen kwam het gebied rond Artv<strong>in</strong> onder Georgische heerschappij, waardoor het<br />
de beste plaats is om overblijfselen uit die tijd te bezichtigen. De buitengewoon schilderachtige<br />
wegen leiden naar ruïnes van kerken en nederzett<strong>in</strong>gen die een erfenis van deze periode zijn. De<br />
bestbewaarde zijn Barhal en ‹flhan, <strong>in</strong> het majestueuze Kaçkar gebergte. Barhal is een van de<br />
beste plaatsen <strong>in</strong> het land om paard te rijden. Langs de weg naar Erzurum komen we ook <strong>in</strong><br />
Ba¤bafl› en Çakl›yamaç, waar nog enkele kerken te zien zijn. Ook kunnen we de Tortum<br />
watervallen en het vroegere Tortum Meer bewonderen. Andere Georgische kerken en nederzett<strong>in</strong>gen<br />
zijn Dörtkilise, Köprügören en Tekkale bij Yusufeli, dat gelegen op 4000 meter<br />
hoogte liefhebbers van de natuur en trektochten uitstekende mogelijkheden biedt. Ten oosten van<br />
Artv<strong>in</strong> ligt de voormalige Georgische hoofstad Ardanuç, met zijn beroemde burcht die uitziet over<br />
de langste canyon <strong>in</strong> de streek.<br />
35
<strong>Het</strong> bergdorpje fiavflat ligt 71 kilometer van Artv<strong>in</strong> en is omgeven door weiden vol wilde bloemen,<br />
vl<strong>in</strong>ders, ruisende beekjes en typische houten huizen (chalets). Een plaatselijke vrouwenverenig<strong>in</strong>g<br />
heeft een tra<strong>in</strong><strong>in</strong>gcentrum opgezet waar men de oude weeftechnieken van de <strong>in</strong>heemse tapijten<br />
en kelims kan leren zodat deze kennis niet verloren gaat. In Karagöl-Sahara National Park,<br />
17 kilometer van fiavflat op de weg naar Ardahan, v<strong>in</strong>den we een van de mooiste bergmeren<br />
maar ook de bekende Sahara Yayla. <strong>Het</strong> gebied rond het meer is bedekt met verschillende<br />
soorten pijnbomen en ook zijn er plaatsen om te picknicken. Er leven veel wilde dieren zoals beren.<br />
In dit park kunnen net als <strong>in</strong> de meeste andere nationale parken prachtige soorten vogels en vl<strong>in</strong>-<br />
ders zien. De Sahara Yayla heeft vele m<strong>in</strong>erale bronnen. Op de yayla ligt Kocabey K›flla¤›dorp<br />
waar men de traditionele huizen kan zien met hun vriendelijke bewoners. Een andere beroemde<br />
yayla en tevens een populair zomerverblijf <strong>in</strong> het gebied is Bilbilan waar de mensen buitengewoon<br />
gastvrij en behulpzaam zijn.<br />
37
CULTUREEL ERFGOED IS KWETSBAAR<br />
<strong>Het</strong> cultureel erfgoed wereldwijd is te vergelijken met een grote puzzel. Elk monument,<br />
elk object, is een onvervangbaar stukje <strong>in</strong> het gehele plaatje. Elk stukje geeft<br />
ons <strong>in</strong>formatie over onze afkomst, onze ontwikkel<strong>in</strong>g en onze huidige samenlev<strong>in</strong>g.<br />
Iedere vondst en elke nieuwe <strong>in</strong>terpretatie voegen weer een stukje aan de<br />
puzzel toe en maakt het gehele plaatje overzichtelijker en duidelijker. Elk stukje van<br />
deze puzzel moet door ons beschermd worden, zodat ook toekomstige generaties<br />
de kans krijgen de puzzel <strong>in</strong> elkaar te zetten en het totale plaatje te zien.<br />
De meeste mensen zijn zich niet bewust van het feit dat ons cultureel erfgoed<br />
onder druk staat: bijvoorbeeld door plotsel<strong>in</strong>ge natuurrampen als aardbev<strong>in</strong>gen en<br />
vloedgolven, door milieuvervuil<strong>in</strong>g en door <strong>in</strong>grepen van de mensheid. Zelfs de<br />
meest onschuldige <strong>in</strong>grepen kunnen een vernietigende <strong>in</strong>vloed op het cultuurgoed<br />
hebben. Denk hierbij aan het meenemen als souvenir van eeuwenoud aardewerk<br />
of mozaïeken, of het aanraken van een stenen of een metalen voorwerp, of een<br />
textielstuk: iedere aanrak<strong>in</strong>g laat een laagje vet en zweet achter. <strong>Het</strong> beklimmen<br />
van een monument doet het oppervlaktemateriaal slijten en zelfs beschadigen.<br />
<strong>Het</strong> schrijven of <strong>in</strong>krassen van namen zorgt voor permanente schade. <strong>Het</strong><br />
meezeulen van grote tassen of rugzakken kan een muurschilder<strong>in</strong>g beschadigen<br />
of een object doen omvallen. Er zijn ontelbaar vele manieren waarbij we onbewust<br />
bijdragen aan de verniel<strong>in</strong>g van onze cultuurschatten.<br />
In 2020 zullen er wereldwijd 1,6 miljard toeristen per jaar zijn. Laten we onze<br />
krachten bundelen om de diversiteit en de rijkdom van ons cultureel erfgoed te<br />
beschermen en ervan te genieten!<br />
39
TOERISTISCHE<br />
INFORMATIEBUREAUS<br />
40