over het weer in de bergen - Kongor.be

More documents

Recommendations

Info

• Onweer Het meest bedreigende weersfenomeen voor een klimmer is het onweer. Dat kan optreden tijdens een stabiele mooiweerperiode, als een warmte-onweer (of: ‘convectie-onweer’). Tijdens erg warme dagen gaan de onderste luchtlagen immers sterk opgewarmd worden en daardoor beginnen stijgen. Deze luchtlagen bevatten veel vocht, en als ze hoger in contact komen met koudere lucht, zal dit vocht condenseren, en cumuluswolken beginnen vormen. De condensatiewarmte die hierbij vrijkomt, zorgt er voor dat de opstijgende luchtmassa’s warmer blijven dan hun omgeving en dus blijven stijgen, wat aanleiding geeft tot nog meer condensatie, enz. Het mechanisme wordt nog bevorderd als er zich op de grond een bron van vochtigheid bevindt (een meer of een groot bos bvb). De vochtdeeltjes in de snel stijgende en aangroeiende cumuluswolken geraken elektrisch geladen, wat uiteindelijk leidt tot de bliksem die altijd met een onweer gepaard gaat. Typisch voor een warmte-onweer is dat het meestal in de zomer optreedt, erg plaatselijk is, en moeilijk te voorspellen. Het weerbericht zal daarom enkel spreken van een waarschijnlijkheid op een onweer. Daar staat tegenover dat een dergelijk onweer meestal kort van duur is (maar daarom niet minder hevig!), en nagenoeg altijd in de namiddag of vooravond optreedt. Een (eventueel kortere) beklimming maken is nog mogelijk, maar je moet zeker vroeg opstaan en geen tijd verliezen bij het klimmen! Een warmte-onweer ontwikkelt zich ook op een typische manier. - Vaak vormen er zich al vanaf de ochtend typische cumuluswolken, die zich, in tegenstelling tot de mooiweercumuli, niet of nauwelijks verplaatsen. - Dergelijke cumuli ontwikkelen zich sterk in de loop van de dag, vooral in verticale richting. Ze worden hoger dan ze breed zijn, en hebben vaak een brede afgeplatte basis. - Op het moment dat de cumulus zich bovenaan aambeeldvormig verbreedt, en eigenlijk een cumulonimbus is geworden, zijn de eerste bliksemschichten niet veraf meer. Tijdens de beklimming moet je daarom steeds de weersontwikkeling in het oog blijven houden, en tegelijk ook de eventuele vluchtmogelijkheden en/of schuilplaatsen registreren. Een onweer kan echter ook optreden bij de doortocht van een storing, namelijk op het moment dat de grenslaag tussen de koude en de warme lucht voorbijtrekt (typisch bij 202 de doortocht van een koudefront). De koude luchtlaag schuift dan onder de warmere, waardoor deze laatste relatief snel de hoogte wordt ingestuurd, en dus zal afkoelen, condenseren, nog sneller stijgen, enz. Typisch aan dergelijke front-onweers is dat ze op elk moment van de dag kunnen optreden. Daarentegen zijn ze minder onvoorspelbaar dan een warmteonweer, omdat men reeds een flink deel van de storing heeft zien doorkomen. Het is weinig waarschijnlijk dat je met een voorspelde doortocht van een koudefront, bvb bij een weststroming, nog aan een beklimming begonnen bent… • Wat te doen als je toch in een onweer terechtgekomen bent? Je bevindt je in ‘stapterrein’ (tijdens de aanloop- of de afdaling) 1. Panikeer niet! 2. Vermijd toppen en graten, of ontvlucht ze zo snel mogelijk. 3. Zorg dat je geen uitstekende voorwerpen op de rugzak draagt (bvb ijspikkel of ski’s). De bliksem slaat bij voorkeur in op zulke plaatsen, of die nu van metaal zijn of niet speelt geen rol. 4. Zoek een zo veilig mogelijke plaats op. Zorg dat je bij voorkeur in de buurt van een rotswand van minstens 4 m hoog kan gaan schuilen, en blijf ten minste 2 m van de wand, maar ten hoogste zo ver ervan als de wand zelf hoog is. Je kan ook in een grot gaan zitten, maar blijf dan minstens 1 m van de wanden verwijderd, zorg dat je 3 m vrije ruimte boven je hoofd hebt. En ga ook niet vlak bij de ingang zitten, om te vermijden dat je als geleider voor de grondstromen fungeert. Als dat allemaal niet lukt, probeer je dan toch te installeren tussen objecten die iets hoger zijn dan je zelf. 5. Als je in (touw)groep bent; ga dan minstens 5 m van elkaar zitten. Zo is de kans kleiner dat meerdere personen tegelijk door de bliksem getroffen worden. 6. Installeer je geïsoleerd van de grond (d.m.v. een slaapmatje, een rugzak, een touw, enz.). 7. Zorg er voor dat je zo droog mogelijk blijft. Verwissel eventuele bezwete kledij, trek een regenjas aan, kruip in
je bivakzak. Vocht is immers een goede geleider van elektriciteit. Zorg er ook voor dat je het voldoende warm blijft hebben. Ook onderkoeling is een reëel gevaar bij onweer! 8. Verwijder metalen voorwerpen van het lichaam. Metaal is een zeer goede geleider, en als het door de bliksem getroffen wordt, kan het zeer ernstige brandwonden veroorzaken. Klein metalen materiaal kan in de rugzak, groter (pikkel, stijgijzers, enz.) moet je verder weg leggen. “Wind chill“-tabel: de gevoelstemperaturen worden bepaald door de omgevingstemperatuur (luchttemperatuur) en de windsnelheid. Je bevindt je tegen de rotswand Dan gelden de bovenstaande regels evenzeer! Alleen is de veilige plek dan veel moeilijker te vinden. Desgevallend moet je één of enkele touwlengtes afzeilen. Erg belangrijk is ook om je op je schuilplaats vast te maken, op een ontdubbeld zekeringspunt, en rechtstreeks op de gordel (niet via een schroefkarabiner). Als je door de bliksem zou worden getroffen, en het bewustzijn verliest, is er geen risico dat je naar beneden valt, of dat de karabiner het touw of je gordel doet doorsmelten. • De invloed van de windsnelheid op het koudegevoel ‘Het is de wind die de koude veroorzaakt’. Dit vaak aangehaalde gezegde is meer dan alleen maar volkswijsheid. Wind en vochtigheid maken immers het koudegevoel erger, zodat zelfs bij positieve temperaturen bevriezingsverschijnselen en onderkoeling kunnen voorkomen. Onderstaande tabel verklaart de relatie tussen het koudegevoel en de kracht van de wind. Ter vergelijking: bij windstil weer verdraagt het lichaam een koude tot -12°C. Dit komt overeen met eenzelfde waargenomen temperatuur van -12°C bij een buitentemperatuur van +5°C en een windsnelheid van meer dan 50 km/u (krachtige wind, 6 Beaufort). Wind Luchttemperatuur in °C Celcius Beaufort m/s km/u +10 +5 -1 -7 -12 -18 -23 -29 -34 -40 -46 -51 0 Windstil 0.1 0.4 10 5 -1 -7 -12 -18 -23 -29 -34 -40 -46 -51 2 Lichte bries 2.5 9.0 9 3 -3 -9 -15 -21 -26 -32 -38 -44 -50 -56 3 Zachte bries 4.5 16.2 5 -2 -9 -16 -23 -30 -36 -43 -50 -57 -64 -71 4 Matige bries 6.6 23.8 2 -6 -14 -21 -29 -36 -43 -50 -58 -65 -73 -80 4 Matige bries 8.9 32.0 0 -8 -16 -24 -32 -40 -47 -55 -63 -71 -79 -87 5 Stevige wind 11.2 40.3 -1 -9 -18 -26 -34 -42 -51 -59 -67 -76 -84 -92 6 Krachtige wind 13.4 48.3 -2 -11 -19 -28 -36 -44 -53 -61 -70 -79 -87 -96 6 Krachtige wind 15.6 56.2 -3 -12 -20 -29 -37 -45 -54 -63 -72 -81 -90 -98 7 Matige storm 17.5 63.0 -3 -12 -21 -30 -38 -46 -55 -65 -73 -82 -91 -100 8 Storm 19.0 68.4 -3 -13 -22 -31 -39 -47 -56 -65 -74 -84 -94 -104 9 Hevige storm 22.5 81.0 -4 -13 -23 -32 -40 -48 -57 -67 -76 -86 -97 -108 10 Orkaan 26.5 95.4 -4 -13 -24 -33 -41 -49 -58 -69 -79 -89 -101 -113 Chill factor Klein risico Groot risico Zeer groot risico 203
Page 1: Een uitgave van de Vlaamse Bergspor
Page 4 and 5: Als gelegenheidsbezoekers is dat vo
Page 6 and 7: massa’s voorstellen, als ‘lucht
Page 8 and 9: noordzijde van de Alpen, terwijl he
Page 12 and 13: Tijdens een beklimming of de aanloo
Page 14: Alpine rotsklimmen is een volwaardi

over het weer in de bergen - Kongor.be

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?