Catalogus Artificial Nature

Verbeke Foundation

Artificial Nature
23.05.2009 – 15.11.2009

Artificial Nature
De zomertentoonstelling Artificial Nature brengt werk samen van kunstenaars die de relatie tussen de
mens en zijn natuurlijke omgeving in vraag stelt. De expo focust daarmee op één van de belangrijkste
basisprincipes van de Verbeke Foundation: het creëren van een plek waar kunst en natuur
samenkomen.
Artificial Nature toont werk van een dertigtal kunstenaars(groepen) die de grenzen van de
hedendaagse kunst aftasten door in hun creatieproces op een experimentele wijze om te gaan met
levende organismen. In het spanningsveld tussen natuur en cultuur, ontlokken de tentoongestelde
werken nogal wat vragen. Wat is nog natuurlijk, en vanaf wanneer kan iets als kunstmatig bestempeld
worden? Hoe ontstaan, evolueren en vergaan levende organismen? Hoe gaan we om met natuur? Hoe
beleven we de natuur zintuiglijk en intellectueel? Is het nog nodig om een onderscheid te maken tussen
natuurlijke of kunstmatige schoonheid?
Verschillende kunstprojecten met levende organismen (zoals bijen, vissen, vogels en algen) die
geëxposeerd worden in de Verbeke Foundation, werden ontwikkeld in samenwerking met onder andere
de UGent, de KULeuven en de UHasselt. Bovendien werd met de hulp van het Laboratorium Moleculaire
Genetica (UGent) van Prof. Paul Coucke, een speciaal laboratorium opgezet om kunstenaars onderzoek
te laten uitvoeren met nieuwe media: het labor(art)orium.
De tentoonstelling Artificial Nature is het eerste grote ‘bio art’-project in België. De Verbeke
Foundation hecht dan ook zeer veel belang aan begeleiding van en informatie voor de bezoeker. Met de
steun van de Zoo van Antwerpen en van het Museum Morfologie van de UGent werd een pedagogische
ruimte ontwikkeld om de veranderde historische kijk vanuit de kunst op de natuur te duiden. Binnen de
tentoonstelling Artificial Nature wordt een historisch naturaliënkabinet gereconstrueerd. Tot in de 18de
eeuw werden naturaliën (opgezette dieren, gedroogde planten, schelpen…) trouwens samen met
kunstvoorwerpen en oudheidkundige objecten bewaard in zogenaamde rariteitenkabinetten. Geen
rariteiten in de Verbeke Foundation deze zomer, wel een spannende dialectiek tussen kunst en natuur
die vaak uitmondt in prachtige werken.

Met de steun van:
The Arts & Genomics Centre, Leiden (www.artsgenomics.org)
Prof. dr. Robert Zwijnenberg, Universiteit Leiden
Olga Crappels, Manager The Arts & Genomics Centre
Deckers Snoeck (www.deckersdruk.be)
Fero (www.feronv.be)
Festival Key of Life, Leiden
Marijke Reuvers
Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde - Zoo Antwerpen (www.kmda.be, www.zooantwerpen.be)
Gie Robeyns, Coördinator Kwaliteitszorg & Educatief Aanbod, Coördinator Archief & Bibliotheek
Dr. Linda Van Elsacker, Directeur Onderzoek & Ontwikkeling
Eddy Wagemakers, Medewerker Grafische Dienst – Taxidermist
Kringwinkel Antwerpen (www.dekringwinkelantwerpen.be)
Natuurpunt vzw, Mechelen (www.natuurpunt.be)
Wouter Vanreusel, medewerker Dienst Studie, voor het werk van Raphaël Opstaele
Sprookjes (www.sprookjes.eu)
Stichting Gerrit van Bakel (www.gerritvanbakel.nl)
Michiel van Bakel
Universiteit Antwerpen (www.ua.ac.be)
Prof. dr. Han Asard, Laboratory for Plant Physiology
Prof. Katrien Jacobs, Dept. Letterkunde
Universiteit Gent (www.ugent.be)
Marjan Doom, conservator Museum Morfologie
Prof. dr. Paul Coucke, Center for Medical Genetics
Prof. dr. Frans Jacobs, laboratorium voor zoofysiologie
Jean-Pierre Renard, Project Leader, BioIncubator
Prof. dr Paul Simoens, Afdeling Veterinaire morfologie
Hendrik Vandevoorde, Vakgroep Pediatrie en genetica
Universität zu Köln (www.uni-koeln.de)
Prof. Dr. M. Melkonian, Botanisches Institut
Waag Society, Amsterdam (www.waag.org)
Lucas Ever
Dank aan:
Ingrid en Raymond Asten-Hoeboer, Daniel Bernard, Bert Bauwelinck, Keefe Cordeiro, Jens Hauser, Pee De Hertog, Hilde,
Ilias Grenné, Danielle Hofmans, Ellen Pil, Joris Ribbens, Ann Van De Velde, Matthias Van Ryssen, Bram Soli,
Ernst-jan ten Hoope, Time Circus, Carla Verbeke, Inge Verbeke, Vera Verbeke, Valerie Verhack, Lut Verhaert, Jo Vervoort

VERBEKE
FOUNDATION
Artificial Nature
1 - Martin uit den Bogaard* (NL)
2 - Theo Jansen (NL)
3 - Peter Greenaway (UK)
4 - Tineke Schuurmans* (NL)
5 - Ronald van der Meijs* (NL)
6 - Maarten Vanden Eynde* (B)
7 - René Van Corven (NL)
8 - Frederik De Wilde (B)
9 - Ingo Botho Reize* (D)
10 - Reinier Lagendijk (NL)
11 - Koen Vanmechelen (B)
12 - Art Orienté objet (FR)
13 - Desmond Morris (UK)
14 - Philippe Vandenberg* (B)
15 - Adam Zaretsky (US)
16 - Gerrit Van Bakel (NL)
17 - Zbigniew Oksiuta (PL)
18 - Stan Wannet (NL)
19 - NCNP (B)
20 - Jef Faes* (B)
21 - Zjos Meyvis* (B)
22 - Vadim Vosters (B)
23 - Peter De Cupere (B)
24 - Raphaël Opstaele (B)
25 - Bart de Zutter* (B)
26 - Lieven Standaert (B)
27 - Idiots (NL)
28 - Evelyne Wood (ZW)
29 - Sjoerd Buisman (NL)
30 - Merapi Obermayer (NL)
31 - Griet Dobbels* (B)
Andere projekten
III - Camiel Van Breedam (B)
IV - Jacobus Kloppenburg (NL)
VII - Saskia Noor van Imhoff (NL)
VIII - Caroline Coolen (B)
IX - Frans Gentils* (B)
XI - Keith Haring* (US)
XII - Chantal Grard (B)
XIII - Danny Devos (B)
XIV - Jan De Pooter (B)
XV - Gunther Moriau (B)
XVI - Tinka Pittoors
Vaste collectie
A - Jan Fabre
B - Moritz Ebinger
C - Seymour Likely
D - Jan Henderikse
E - Tim Volckaert
F - Maartje Korstanje
G - Erki de Vries & Tim Vets
H - Wilfried Devriendt
I - Sjef Meijman
J - Timm Ulrichs
K - Raphaël Opstaele
L - Delphine Deguislage
M - Berlinde De Bruyckere
N - Mark Verstockt
O - Hannes Van Severen
P - Henri Lannoye
Q - Zoro Feigl
R - Rolf Schuurmans
S - Sjoerd Buisman
T - Kultivator
U - Kevin van Braak
V - Harry Heirmans
W - Joep Van Lieshout
X - Albert Szukalski
Y - Jeroen Kuster*
Z - Peter Buggenhout
9*
11
18
9
26
25
IV
Grondplan loods en serres
Plan du hangar et des serres
Cafetaria
16
XI
5
9* Q
Z
1
2 3
1*
* Werken te koop - Oeuvres à vendre
1
H
N
27
10
8
L
Inkom/Entrée
M
VIII
XV
4*
VII
III 22
A
O
19
J
Backyard
Genius
K
7
20*
I
28
Labo
9*
1*
B
13 6
25*
S
10
4*
4*
Educatieve
ruimte
14*
15
24
14*
12
17
30 C
U X X
6* Y Y
10
III
P
XVI
11
D
IX*
19*
11
III
T
19*
XIII
24
G
Serres
V
XII
H
24
29
23
W
23
20
VIII
F
E
21*
R
23 23
XIV
Collages
21*
5*
31*

Art Orienté objet (F)
www.artorienteobjet.com
En cas d'empoisonnement
Installatie
1993 - 1993
Art Orienté objet bestaat uit het kunstenaarsduo Marion Laval-Jeantet en
Benoît Manjin. Een strookje gras, een Hollandse hemel en een opgezette
koe... Zonder het opschrift "Neem niets in en zeker geen melk." was dit
een idyllisch polderlandschap. Het werk kan op verschillende manieren
'gelezen' worden. Dit werk werd tentoongesteld in 1993 in Sonsbeek
(Haarlem) in een vitrine in een hoerenbuurt. Toen was er nog weinig
geweten over de overdracht van het HIV-virus en over het consumeren
van melk en vlees van een genetisch gemanipuleerde koe. De
tentoongestelde koe behoort tot de eerste generatie genetisch
gemanipuleerde dieren.

Geoffrey De Beer (B, 1978)
www.geoffreydebeer.blogspot.com
Zonder titel (performance)
Performance
2009 - 2009
Opleiding beeldhouwkunst KASKA. Organisator van tentoonstellingen. Hij
volgde opleiding in 'environmental design'. Dat inspireerde hem onder
meer tot installaties van bio-kunst, met maden en wormen die 'optreden' of
andere vormen van 'dierlijke kunst'. Een dollar wordt opgegeten door de
wormen. De dollar is waardeloos geworden.

Peter De Cupere (B, 1970)
www.peterdecupere.com
Peppertreeduplicateballs PTDB-Tree virus
Installatie
2008 - 2009
PTDB - Tree Virus overweldigt de bezoeker met een geurcombinatie van
pepermunt en zwarte peper. Het geheel wordt gepresenteerd in een
quarantaine-omgeving en bestaat uit een pepermuntbal van 150 cm
doormeter waarop een boom groeit. De idee achter de installatie is een
reflectie rond halfparasieten (vb. Maretak).

Peter De Cupere (B, 1970)
Zonder titel
Installatie
2009 - 2009
PTDB - Tree Virus overweldigt de bezoeker met een geurcombinatie van
pepermunt en zwarte peper. Het geheel wordt gepresenteerd in een
quarantaine-omgeving en bestaat uit een pepermuntbal van 150 cm
doormeter waarop een boom groeit. De idee achter de installatie is een
reflectie rond halfparasieten (vb. Maretak).

Frederik De Wilde (B, 1975)
EOD 04
Installatie
2007 - 2007
EOD 04 is een installatie, ontwikkeld in samenwerking met de Universiteit
Hasselt. Het project is gebaseerd op specifieke, elektrisch zintuiglijke,
vissoorten die hun omgeving waarnemen en met elkaar communiceren
door het uitzenden van elektrische signalen. Het project verkent de
normale communicatie-mechanismen van elektrische vissen, waaronder
JAR ( de wijze waarop een vis het signaal van een andere vis tracht uit te
schakelen door diens frequentie te neutraliseren ) en onderzoekt op die
manier de communicatie en non-communicatie tussen mens en dier

Bart De Zutter (B, 1961)
1 stere
Installatie
2007 - 2009
De Zutter is van jongs af geboeid door natuurlijke organismen en
materialen. Zijn kunstwerken zijn het resultaat van dromen en slapeloze
nachten. De ideeën, afkomstig uit zijn dromen, worden gestimuleerd
tijdens wandelingen en verzameltochten. Ze worden door middel van
schetsen en tekeningen grafisch vastgelegd. Om het kunstwerk zijn
uiteindelijke vorm te geven zijn materiaalkennis, techniek, eenheid tussen
denken en handelen,… noodzakelijk. Pas na het doorlopen van dit
creatieproces, kunnen zijn wolken, wezens, stères,… herboren worden.

Griet Dobbels (B, 1964)
www.grietdobbels.be
Zonder titel (eetbaar beeld)
Installatie
2009 - 2009
Thema’s als vergankelijkheid, het wegebben, de tijdloze tijdelijkheid
doordringen het werk van Dobbels. Het Madonnabeeld werd niet in steen
gehouwen maar ‘gemouleerd’ uit vetten en granen waaraan de vogels zich
te goed deden. Dit sloopproces door de tijd, de natuur en de
omstandigheden is een tastbare vertaling van de filosofische vraag van de
kunstenaar naar de eeuwigheid van dingen en de waarde van kunst.
Een klassiek laat gotisch beeld van een Mariafiguur (Kathedraal van
Reims) staat opgesteld tussen de struiken. Het beeld staat op een hoge
sokkel en kijkt met een genegen blik naar beneden. Het bestaat uit
rundvet en graan en zal door de vogels worden verorberd.
Beelden zijn gemaakt om personen in onze westerse cultuur te
vereeuwigen. Ook kunstenaars verlangen naar onsterfelijkheid. Ze maken
beelden in brons, in materialen die eeuwig blijven. Met het ‘Eetbaar Beeld
‘ ('Beelden Buiten', Tielt 1998; 'Secret Gardens' , Londen 2000; ‘Artificial
Nature’ , Stekene 2009)) stelt Dobbels dit in vraag. Ze keert om en
benadrukt het tijdelijke en het vergankelijke in een beeldtaal en
materiaalgebruik die de eigen vergankelijkheid in zich draagt.

Griet Dobbels (B, 1964)
Zwerm 03
Collages
2009 - 2009
In de Collage Zaal toont Dobbels ‘Zwerm 03’, een nieuwe reeks
tekeningen/collages en twee papieren sculpturen. ‘Zwerm 03’ interageert
met het eerbaar beeld en volgt op ‘Zwerm 01’, een animatiefilm en een
enorme rol eetbaar papier bedrukt met literaire en filosofische teksten
(‘MDD’, Deurle 2007). 'Zwerm 03' materialiseert opnieuw de zoektocht
van Dobbels naar manieren om kunst te ervaren en te consumeren.
Thema’s als vergankelijkheid, het wegebben en de tijdloze tijdelijkheid
doordringen haar werk. Het sloopproces door de tijd, de natuur en de
omstandigheden is een tastbare vertaling van de filosofische vraag naar
de eeuwigheid der dingen en de waarde van kunst.
De tekeningen/collages uiten mogelijke manieren van het verdwijnen van
bestaande beelden die ons omringen. Dobbels kiest niet zomaar beelden,
maar verwijzingen naar belangrijke machtsfiguren als Leopold II, Godfried
van Bouillon of Napoleon of naar historisch belangrijke periodes. Met een
knipoog relativeert ze deze belangrijke beelden uit ons collectief
geheugen.
Anderzijds benadrukt ze de intimiteit en de ingetogenheid van
grafmonumenten (Laken; Père Lachaise, Parijs) die de behoefte van
vereeuwiging in zich dragen, maar die vanzelf verdwijnen door de
omringende natuur. De tijdloze tijdelijkheid.
De sculptuur (‘zwerm 03‘ (Struikjegewas)) toont een verdwijnende
beeltenis van een een grafmonument. Het is een negatief landschap
overwoekerd door gelaagdheid van de natuur. In tegenstelling tot het
beeld uit rundvet en graan is het medium van deze sculptuur blijvend. Het
is niet meer en toch wel. De editie ‘zwerm 03’ gaat een stap verder. Laag
per laag wordt het werk afgepeld tot het verdwijnt. Het zal zich verspreiden
als een zwerm van unieke werken Het symboliseert letterlijk het (massa)

Jef Faes (B, 1972)
9-Keto-Trans-2
Installatie
2009 - 2009
De titel van het werk verwijst naar het feromoon dat alleen de koningin
produceert en waarmee zij het hele systeem stuurt. Het uitgangspunt van
Jef Faes is de natuur, de werkelijkheid bekeken met hoogtechnologische
middelen. Wanneer men materie blijft uitvergroten belandt men in een
microcosmos van deze ruimtes. Voor dit werk ging Jef Faes een
samenwerking aan met de Universiteit Gent.

Jef Faes (B, 1972)
Zonder titel
Sculpturen
2008 -
2009

Peter Greenaway (UK, 1942)
www.petergreenaway.info
Zonder titel
Installatie
2009 - 2009
Deze karkassen zijn rekwisieten uit een film van Peter Greenaway. Op
doek lijken ze levensecht, in de realiteit worden we bij de neus genomen.
courtesy of: sprookjes.eu

Idiots (NL)
www.idiots.nl
No Title, No Status
Installatie
2007 - 2007
Het Amsterdamse kunstenaarsduo Afke Golsteijn en Floris Bakker maakt
sculpturen van zelf opgezette dieren gecombineerd met materialen als
glas, smeedijzer en textiel. Met hun beelden creëeren ze een wereld
waarin de vergankelijkheid wordt stilgelegd en waarin de dieren als fabels
voortleven. In een voortdurend veranderend spel tussen fantasie en
realiteit benadrukt Idiots de grens tussen leven en dood.

Theo Jansen (NL, 1948)
www.strandbeest.com
Animaris Ordis
Assemblages
2008 - 2008
Theo Jansen is de schepper van indrukwekkende 'strandbeesten',
skeletachtige constructies uit pvc-buizen die daadwerkelijk kunnen lopen
op windkracht. Hij noemde het beest animaris, het dier (animal) van de
zee (maris). De recente generaties kunnen dank zij een vernuftig systeem
van pistons en pompen die die energie stockeren onafhankelijk van de
meteorologische omstandigheden lopen. 'Alsof zij spieren hebben'. Kunst
als verrassende combinatie van techniek; wetenschap, sculptuur en
poëzie. Uitendelijk wil hij zij uitzetten in kuddes op de stranden als nieuwe
diersoort.
Met dank aan de Stichting Kunstzin

Reinier Lagendijk (NL, 1969)
www.reinierlagendijk.nl
Zonder titel (vierkante bomen)
Installatie
2009 - 2012
Een vijftiental wilgen groeien, gedurende een aantal jaren, in een vierkante
mal. Het resultaat zal bestaan uit bomen met een vierkante stam.
Lagendijk werkt met alledaagse materialen als plastic en staal en laat het
organische groeiproces uitmonden in een vooraf vastgelegde vorm. In zijn
werk is een zekere vorm van maatschappijkritiek terug te vinden.

Reinier Lagendijk (NL, 1969)
Klimop
Installatie
2008 -
2012

Sjef Meijman (NL, 1978)
www.sjefmeijman.nl/en/sjefmeijman.html
Gewichtstoename bij Bomen
Installatie
2009 - 2009
Toen Sjef Meijman bezig was met de werken Gewichtstoename bij Bomen
en Weegschaal 1 kwam hij er achter dat al in de 17de eeuw de Vlaamse
alchemist, fysioloog en arts Jan Baptista van Helmont bezig was met een
experiment om aan te tonen dat een plant niet enkel groeit door het
omzetten van de aarde waarin het staat.

Zjos Meyvis (B, 1950)
www.zjosmeyvis.be
Stuifmeelverspreiders
Assemblages
2007 - 2009
Meyvis is een poëtisch ingenieur, een ambachtsman die op een speelse
manier veren, stukjes snaar en vod, leer, rubberen buisjes... combineert.
Zijn werk is doordrongen van een diep ecologisch bewustzijn. Hij bouwt
toestellen die onze planeet helpen te overleven. Recent ontwikkelde hij
verscheidene stuifmeelverspreiders. Voor Meyvis is de natuur het ultieme
kunstwerk, zijn inspiratiebron. De mechanische stuifmeelverspreiders
willen de relatie tussen mens en natuur voorstellen.

Desmond Morris (UK, 1928)
www.desmond-morris.com
Moratorium
Assemblage
1969 - 1969
Morris haalde inspiratie uit de massale Vietnam-betogingen van 1969. De
gebruikte paspop heeft een militaire toets. Morris voegde het insigne
'moratorium' toe dat hij op de dag van de betogingen opgespeld had en
ook huid van een tijger.

NCNP (Ni Christi, Ni Politici)
www.ncnp.be
'IDEALI FATALISTI', caso desesperado (2007- heden)
-
NCNP toont haar mobiele operationele uitvalsbasis: een anarchistisch
arendsnest van waaruit nieuwe sociaalartistieke acties worden gepland en
gedocumenteerd.
De installatie is een labo midden in de artistieke jungle van waaruit NCNP
ageert als schijnbaar vermoeide terroristen: “…je waant je werkelijk in één
of andere Zuid-Amerikaanse revolutie met wolfijzers en schietgeweren,
vlaggen en megafoons, bommen en granaten en meer van dat fraais…!”
(Het verdriet van Kortrijk, 03.12.07).
Met NCNP ondergraven J. Van der Borght en Bras.o vanuit de
maatschappij de heersende kunstpiramide op een ontnuchterend reële
wijze. Ze hanteren hiervoor ondermeer de 'Ideali Fligoli, Protesti Sonori':
conservenblikken gevuld met witte bonen in de tomatensaus. De ‘ideale
bonen’ vormen het volmaakte actieobject. Dit NCNP-handelsmerk wordt
effectief aanbevolen als ultiem protestprojectiel: een hoorbaar verzet met
een reukje aan…
De bodem bij Verbeke Foundation blijkt de ideale voedingsstoffen te
bevatten voor een aangroeiende protestbonen- en tomatenplantage: ‘ecoprova!’.
Aangedreven door de stuwkracht van een bio-installatie worden
de ‘ideale fligoli’ gekweekt.
Maar laat u niet misleiden: elke handeling, elke beweging van NCNP blijft
meer dan ooit bloedserieus. NCNP staat zoals steeds op scherp.

Merapi Obermayer (NL, 1947)
Assemblages
Assemblages
1982 - 1985
Bloemen ter bescherming van de huisgoden, 1982
Kunstwerk met vogeltje, 1985
Fragmenten die voorbijgaan. Wie geen landschap heeft, moet zelf maar
één samenstellen: een landschap dat niet door anderen kan worden
weggehaald of vernietigd., een landschap dat je altijd met je mee kunt
dragen; Sfeer is wat het langst blijft hangen bij kinderen. concrete
herinneringen slippen bij het ouder worden als zand door je vingers, laten
sporen na. Vaak ook veranderen ze in droombeelden. Je kunt je wortels
begraven - een samenleving vraagt daar soms om - maar niet voorgoed.

Zbigniew Oksiuta (PL, 1951)
www.oksiuta.de
Biological Habitat, Form Nr. 061108
Sculptuur
2008 - 2008
Biological Habitat werd geconstrueerd met behulp van de Spatium
Gelatum-technologie. Deze technologie bestudeert de wetten voor het
vormen van vloeibare en gelvormige volumes uit biologische polimeren.
De bolle vorm maakt rotatie binnen de vloeistof mogelijk. Het doel van de
studie is om biologische vormen en volumes te transformeren in een
nieuwe woonvorm. Spatium Gelatum-massa's zijn biologisch
hernieuwbaar.

Raphaël August Opstaele (B, 1934)
http://oras-et-sator.skynetblogs.be
Butterfly Effect 2009
Installatie
2009 - 2009
Een cocon geplaatst in een brood wordt op een voet gezet. Daarrond is
een 'kroon' geplaatst die de vorm van een rups voorstelt. De cocon
ontpopt zich, wordt vlinder en leeft van de bloemenweide rondom.

Ingo Botho Reize (D, 1953)
www.kunstmitalgen.de
Kunst mit algen
Installatie
2009 - 2009
Ingo Botho Reize neemt algen als basis voor kleur- en
vormarrangementen op doek. Hij ontwikkelde verschillende technieken om
deze algen in te schakelen als pigment. De werken ontstaan door de
bewegingen en de groei van de algen. De groei van algen staat aan de
oorsprong van alle leven op Aarde. Zonder algen is er geen atmosfeer en
dus ook geen zuurstof om in te ademen.

Joris Ribbens (B, 1982)
Error
Installatie
2009 -
2009

Tineke Schuurmans (NL, 1962)
http://www.tinekeschuurmans.nl/index.htm
Anatomisch theater
Foto's
2007 - 2007
Tineke Schuurmans laat ons anders kijken, naar wat we eten, hoe we ons
kleden, naar onze relatie met de natuur waar we uit komen, waar we in
terugkeren, maar die we zoveel mogelijk wegstoppen tijdens ons
dagelijkse leven. Er zit geen moraal in het werk, of een opgeheven vinger.
Ze observeert, laat zich verleiden door wat ze ziet en geeft dat door in
lagen.
Dood en schoonheid, twee schijnbaar tegenstrijdige thema’s. De dood
wordt in de hedendaagse westerse cultuur vaak verhuld, maar in ons
dagelijks bestaan zijn leven en dood onlosmakelijk met elkaar verbonden.
We doden om te leven.
In haar foto’s legt Schuurmans op onverhulde wijze vast wat we eten. Zij
doet dat op een manier waarbij schoonheid, verleiding en confrontatie
hand in hand gaan. Daarin ligt de dualiteit besloten waarmee wij ons
verhouden tot de natuur.
We proberen ons aan de natuur te onttrekken in een streven naar eeuwig
leven in schoonheid, jeugdigheid en gezondheid. In het voedsel wat we
eten wordt onze afstand van de natuur nog eens bevestigd: wat we eten
willen we niet weten. Schoongeborsteld, van bloed en zand ontdaan en
hapklaar gepresenteerd genieten we van ons dagelijks voedsel.

Tineke Schuurmans (NL, 1962)
Zonder titel
Fotografie
2007 - 2007
Door haar manier van fotograferen probeert Tineke Schuurmans onze
relatie met de natuur te bevragen en in een ander daglicht te zetten.
Daarbij schuwt ze niet een haas te villen en de diverse stadia daarvan te
tonen.Een onvermoed kleurenspel komt aan het licht en onder de donzige
vacht blijkt een slank en atletisch lichaam
verscholen te gaan. Onontkoombaar dringt zich de gedachte op aan het
menselijk lichaam.
De haas wordt geofferd ter ere van onze behoefte aan voedsel en kleding.
Dressed-un-dressed. Aangenaam en verontrustend tegelijk.
In andere werken wordt ingezoomd op details van slachtvee en groenten,
bloemen en planten. Hoe groot is de afstand die ons scheidt van de ons
omringende natuur?

Lieven Standaert (B, 1976)
www.aeromodeller2.be
Aeromodeller II
Model
2009 - 2009
Lieven Standaert bouwt tijdens de tentoonstelling verder aan een 9-meter
lang vliegend model van zijn luchtschipontwerp. Dit model wordt een
afstandbestuurd luchtscheepje op 1/10e van de werkelijke grootte.
Het zal toelaten om de aerodynamische eigenschappen van het ontwerp
te onderzoeken en het besturingsconcept te testen. Het wordt gerealiseerd
in plaats van een windtunnelmodel.
Het model zal af zijn rond half juli. Tegen eind juli en in de loop van
augustus zullen er publieke testvluchten plaatsvinden.
Het Aeromodeller II-project is een ontwerp voor een zero-emissie,
zelfstandig opererend, nomadisch waterstofluchtschip op windenergie dat
nooit zal landen. Het schip vernieuwt zijn brandstof door waterstofgas te
genereren uit windkracht en de regen op zijn huid. Het ontwerp is een
stellingname voor een schaamteloos utopische, naïef modernistische
benadering van industrieel onderwerp, het manifesto van een jonge
designer die meent dat industrieel ontwerpers de beste tools maar niet
genoeg ambitie hebben.

STARTEL (NL)
www.STARTEL.name
THE MEANING OF FLIES
Installatie
2007 - 2007
In de installatie THE MEANING OF FLIES (2007) onderzocht STARTEL
(kunstenaarsduo Jan Starken en Mark Schotel) de artistieke
mogelijkheden van en met vliegen.
Daarbij speelde het toeval een rol maar ook temperatuur, voeding,
aantallen, lichtgevoeligheid, vochtigheidsgraad, enz.
THE MEANING OF FLIES is een kweekinstallatie, waarin gedurende vie
maanden ongeveer twintig generaties van de blauwe vleesvlieg (California
Vomitoria), schilderijen produceren.
Proces:
- de vliegen doorlopen het stadium van ei-made-pop-vlieg
- de vliegen produceren wekelijks zeven schilderijen door met hun pootjes
door de fluorescende verf te lopen en zodoende op zwarte vlakken sporen
te maken. Deze zwarte vlakken liggen in of om een fluorescende lichtbak.
De afstand tot deze bak bepalen de instensiteit van de afdrukken.
- de resultaten worden verzameld en opgehangen in een kalender
beschenen door black light lampen.
Na vier maanden was het werk af en kunnen conclusies getrokken worden
die STARTEL gebruikt in toekomstige projecten.

STARTEL (NL)
TIME FLIES
Installatie
2009 - 2009
In de installatie TIME FLIES onderzoekt STARTEL wederom de artistieke
mogelijkheden van -en met vliegen. Door hun studie naar het gedrag en
ervaring met deze insecten is het mogelijk dit gedrag te beïnvloeden.
Hierbij speelt temperatuur, voeding, aantallen/kweek cycli,
lichtgevoeligheid, luchtstromen, vochtigheidsgraad en geur een belangrijke
rol. Toeval blijft ook een essentieel onderdeel in het proces.
TIME FLIES is een kweekinstallatie, waarin gedurende zes maanden ca.
25 generaties van de blauwe vleesvlieg (California Vomitoria) elke maand
een werk van Oost-Indische inkt op papier produceren.
Proces:
- de vliegen doorlopen het stadium van ei-made-pop-vlieg.
- de vliegen produceren maandelijks een werk door met hun pootjes door
de oostindische inkt te lopen en daarna op papier (bevestigd op een
lichtgevend vlak) hun spoorpatronen achter te laten. Doordat in
tegenstelling tot de installatie THE MEANING OF FLIES er geen
dagelijkse werken, maar maand-werken onstaan is hun hoop dat er een
grotere tijdkring zichtbaar wordt in de inkt afdrukken.
- deze maanwerken worden gedateerd en ingelijst toegevoegd aan de
tentoonstelling.
Na zes maanden zal de tentoonstelling voltooid zijn en de resultaten ter
verglijk naast elkaar hangen. De sporen in de tijd, het leven en de dood
zullen immer gemarkeerd blijven in deze kunstwerken: TIME FLIES.

Martin uit den Bogaard (NL, 1944)
www.martinuitdenbogaard.com
Painting, singing and lighting inkfish
Installatie
2009 - 2009
De inktvis is aangesloten op een multimeter, die z'n signaal doorgeeft aan
de computer. De computer vertaalt dat in beeld en geluid. De inktvis is ook
aan gesloten aan de computer via de microfoon, die de mili-ampère in de
inktvis meet en dat via een stroomversterker weergeeft met led-lampjes.
Ze flikkeren soms aan en uit en geven dan het niveau van de ampère aan.

Martin uit den Bogaard (NL, 1944)
Zonder titel
Performance
2009 -
2009

Gerrit Van Bakel (NL, 1943-1984)
www.gerritvanbakel.nl
Werken
Assemblages
1978 - 1984
Proefopstelling olie II
Horizontale cirkelmachine
Vertikale cirkelmachine
De droom van een computer voor een vermoedelijke arm
Zijn meest markante werken presenteerde hij op de Documenta 7 te
Kassel in 1982. Nog steeds vormt zijn oeuvre een mijlpaal op vlak van
kunst en techniek. Het is een technische vorm van kunst met een volstrekt
eigen methodiek en filosofie. Hij probeerde zich te verdiepen in de
technische droom of verbeelding die aan de concretisering voorafgaat. De
cirkelmachines bewegen 1 mm per dag onder invloed van de uitzetting
van het materiaal.
Met dank aan De Stichting Gerrit Van Bakel en Michiel Van Bakel

René Van Corven (NL, 1956)
www.ateliervancorven.nl
Victor Mobilae
Installatie
2003 - 2003
Met de rijdende tuin Victor Mobilae visualiseert Van Corven de snelheid en
richting (167 cm per dag noordwaarts) waaraan beplanting zich als gevolg
van de opwarming van de aarde moet aanpassen om te overleven. De
robuustheid van het wagentje, dat meer weg heeft van een marslander
met 4x4 aandrijving, sneeuwkettingen en alles erop en eraan, contrasteert
scherp met de kwetsbaarheid van datgene wat het vervoert.

Ronald van der Meijs (NL, 1966)
www.ronaldvandermeijs.nl
Economical anaemia, a dying requiem
Installatie
2007 - 2007
Boven de raamwerken met uitgeharde gelatinevellen hangen infuuszakken
waaruit water druppelt op de vellen. Deze druppels verwijzen naar de
opzettelijke bloedarmoede van kistkalveren. Het geluid dat hierdoor
veroorzaakt wordt, geeft een analoog 'concert'. Het is tevens een
geluidperformance van 20'-30' waarbij gedurende de tentoonstelling een
verloop wordt getoond van organisch verval.

Ronald van der Meijs (NL, 1966)
Big Cummins Cam III
Installatie
2009 - 2009
Een brandstofmotor uit een Amerikaanse vrachtwagen is nagemaakt uit
oliehoudende materialen. Tijdens de tentoonstelling transformeert deze
zich tot een nieuwe organische sculptuur door het smeltproces van de
hittelampen die reageren op het voorbijkomende verkeer op de weg voor
de Foundation. De transformatie staat symbool voor de huidige en
toekomstige situatie rondom fossiele brandstoffen.

Maarten Vanden Eynde (B, 1977)
www.maartenvandeneynde.com
Taxonomic trophies
Installatie
2005 - 2009
Taxonomic Trophies is een groeiende collectie van takken die bewaard en
gepresenteerd worden als bedreigde of uitgestorven soorten. De collectie
omvat 'trofeeën' uit ondermeer: Birmingham (GB), Death Valley, Malibu en
Grand Canyon (VS), Tajimi (Japan), Rotterdam en Almere (NL),
Chaumont devant Damvillers (FR), Tbilisi (Georgië), Xiamen en Shanghai
(China) en Gent. Vandeneynde 'jaagt' op geweien en verscheept ze dan
naar zijn atelier.

Maarten Vanden Eynde (B, 1977)
Homo Stupidus Stupidus 2008 AD
Installatie
2008 - 2008
Homo Stupidus Stupidus is een menselijk skelet dat uit elkaar werd
gehaald en daarna terug werd geassembleerd zonder rekening te houden
met onze kennis over de menselijke anatomie. Een nieuwe soort is
geboren en vormt de ontbrekende schakel. Tegelijk drijft het de spot met
de ontwerper en met de hele mensheid.

Philippe Vandenberg (B, 1952)
www.philippevandenberg.be
Oeuvres de sang
Schilderijen
1996 - 1997
Braque schreef: "L'art est une blessure qui devient lumière".
De Westerse cultuur is gebaseerd op en werd gevoed door één enkel
thema: een bloedende naakte mens op een balk genageld. Prachtig.
Ik heb "het offer door de wonde" nooit begrepen. Waarom en voor wie?
Maar toch sleep ik het als een molensteen achter me aan, zoekend naar
de wijze hoe ik het op de scherpste, meest lucide manier zou kunnen
uitdrukken. Kwestie van het zelf begrijpen.
Een obsessie begrijpen is een blinde vlek wegflitsen.
Het bloed op de kerkbeelden was met werf gekliederd, zonder de wonde
in haar essentie te kunnen uitdrukken. Die onkunde en mijn onkunde.
Op een dag sneed ik in mijn verbijstering mijn handpalm open en
schilderde met die wonde een doorboord hart. En daar was ze dan: de
oplossing om het offer te schilderen.
Het offer was de wonde en de wonde was de bloed.
En een stippeltje licht trilde even in de compacte duisternis. Een oplossing
bleef het niet. Slechts een korte loutering: de waanzin van de flagellant.
"Les oeuvres de sang" zijn niet meer dan dat.
En verder schreef Braque nog: "Les preuves fatiguent la vérité".
Philippe Vandenberg, dagboek 22 mei 2009

Koen Vanmechelen (B, 1965)
www.koenvanmechelen.be
The Golden Spur
Installatie
2006 - 2009
Autodidact. Kunstenaar met een boodschap, die alle disciplines in zich
verenigt.
Nadat deze haan een spoor verloor in een gevecht, werd het dier verzorgd
door een chirurgisch team. Het doel van deze behandeling was om een
ondersteuning in het bot vast te hechten waarop een nieuwe spoor kan
aangebracht worden. Voor dit doel werd een gouden spoor ontworpen om
zo de haan terug fysiek intact te maken.
Cosmopolitan Chicken Project
Met het Comopolitan Chicken Project' wil Vanmechelen door vermenging
van alle kippenrassen de universele superbastaard kweken, een metafoor
voor de mondiale culturele en genetische smeltkroes.

Vadim Vosters (B, 1979)
(Back) terug
Installatie
2009 - 2009
Licht is de voornaamste communicatieschakel tussen het kunstwerk en de
toeschouwer. Vadim Vosters is gefascineerd door de onvatbaarheid van
licht en door de manier waarop verschillend licht onze waarneming
beïnvloedt en kleurt. Vosters houdt ervan om de parameter licht maximaal
uit te spelen en zelf de manipulatie van de werkelijkheid in handen te
nemen.

Stan Wannet (NL, 1977)
http://www.min-een-half-wortel-drie.nl/
Van een van onze verslaggevers
Installatie
2008 - 2008
Stan Wannet al meer dan een half jaar ‘artist in residence’ in de
Foundation, presenteert een paar hyperintelligente hazen. De ene haas
werkt als ‘verslaggever ter plaatse’ en typt z’n correspondentie uit op een
antieke typemachine. De andere haas schrijft (!) met een pen in de poot
een reeks wiskundige formules; ze kloppen als een bus maar worden
meteen door de papierversnipperaar gedaaid. Wannet doorliep tot nu toe
een merkwaardig parcours. Zo volgde hij na zijn opleiding als kunstenaar
ook met succes een ingenieursopleiding. Voor de realisatie van zijn
kunstwerken delegeert hij niks: hij maakt ontwerp en monteert zélf de
chips, de robotica en de microprocessen in z’n kunstwerken en brengt ze
samen in een sterk staaltje artificiële intelligentie. Wannet presenteert in
Kemzeke ook nog een aantal opgezette cavia’s die rondjes rennen in een
rad en daarmee een grote groene stroomcentrale draaiende houden.

Yvelyne Wood (ZW, 1956)
COFFIN(g) EGG
Installatie
2007 - 2007
In een serie van videosculpturen rond kippen en eieren wijst Coffin(g) Egg
met ironie en gruwel de vinger naar de slachting van kippen tijdens de
vogelgrieppandemie. Het oog is ook een menselijk oog dat naar het ei kijkt
en daarbij fundamenteel de relatie mens-dier in vraag stelt. Globaal gezien
kunnen we zelfs stellen dat het ons bewustzijn van de oorsprong van het
leven in vraag stelt. Videosculptuur.

Adam Zaretsky (US)
www.emutagen.com
Transgenic orange pheasant
Afdruk
2008 - 2008
Humor neemt een belangrijke plaats in het werk van Zaretsky in. Tegelijk
kaart hij hedendaagse biologisch en genetisch gevoelige onderwerpen
aan. De motivatie voor zijn biokunst zijn een aantal persoonlijke ethische
dilemma's gedreven vanuit een historisch perspectief. Samen met de
Universiteit Leiden doet Zaretsky onderzoek naar genetisch
gemanipuleerde fazanten. Zaretsky richtte een brief aan prins Willem
Alexander rond de opstart van een Koninklijk Nederlands Transgenetisch
Fazanten Kweekprogramma.
Met dank aan Prof. dr. Robert Zwijnenberg, Universiteit Leiden, en Lucas
Evers, waag society Amsterdam