Inleiding - Oudervereniging van het Stedelijk Gymnasium te ...
Inleiding - Oudervereniging van het Stedelijk Gymnasium te ...
Inleiding - Oudervereniging van het Stedelijk Gymnasium te ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Inleiding</strong><br />
Hierbij tref je <strong>het</strong> aanbod in de Adstructieweek <strong>van</strong> dit jaar. Het is een heel breed<br />
aanbod geworden, echt voor elk wat wils. Ouders, oudleerlingen, docen<strong>te</strong>n,<br />
nestoren, leden <strong>van</strong> <strong>het</strong> OOP, iedereen heeft zich ingezet om <strong>van</strong>uit eigen<br />
belangs<strong>te</strong>lling en enthousiasme iets voor jullie voor <strong>te</strong> bereiden. Daarnaast hebben<br />
we rondgekeken in onze vrienden- en kennissenkring om nog meer mensen <strong>te</strong><br />
vinden die iets in<strong>te</strong>ressants <strong>te</strong> ver<strong>te</strong>llen hebben. Cultuur-makelaar Aafje heeft weer<br />
een heel scala aan culturele workshops voor ons verzameld.<br />
Nu zijn jullie aan de beurt. Naast dit boekje krijg je een roos<strong>te</strong>r uitgereikt waarop je<br />
kan vinden wanneer de hieronder beschreven workshops gehouden worden. Soms<br />
maar één keer, soms vaker en soms is er sprake <strong>van</strong> een serie blokken die bij elkaar<br />
horen. Je hebt tot maandag 29 maart de tijd om rustig een eigen ideaal roos<strong>te</strong>r<br />
samen <strong>te</strong> s<strong>te</strong>llen. Vanaf maandag kun je je digitaal inschrijven met je leerlingnummer<br />
en wachtwoord op de websi<strong>te</strong> http://www3.pj.nl/adstructieweek/<br />
Het is “wie <strong>het</strong> eerst komt, die eerst maalt”, dus s<strong>te</strong>l <strong>het</strong> niet <strong>te</strong> lang uit!<br />
Die websi<strong>te</strong> is zo ingericht dat je per blok <strong>te</strong> zien krijgt welk aanbod nog beschikbaar<br />
is. Als een workshop dus “vol” is krijg je hem niet meer <strong>te</strong> zien. Als je je voor een blok<br />
ingeschreven hebt, wordt dat blok zichtbaar in je roos<strong>te</strong>r. Als je wilt wijzigen moet je<br />
naar “weergave” en dan “lijst”. Van de 11 blokken moet je er 10 volgen. De websi<strong>te</strong><br />
houdt dat netjes voor jou en voor ons bij. Leerlingen die mee gaan met de skireis<br />
zijn op dinsdag vrij en kunnen dus maar 8 blokken inschrijven.<br />
Als je op maatschappelijke stage gaat en toch een aantal workshops kunt en/of wilt<br />
volgen, volg dan de instructies op die je aantreft bij Mas.<br />
Er zijn excursies die voor twee blokken <strong>te</strong>llen. Ook dat “weet” de si<strong>te</strong>.<br />
Sommige activi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n zijn verspreid over meerdere blokken. Dat “weet” de si<strong>te</strong> niet. Je<br />
kunt <strong>het</strong> zien aan <strong>het</strong> gegeven dat een serie genummerd is. Je moet je dus s<strong>te</strong>eds<br />
zelf opnieuw opgeven.<br />
Denk er aan dat als je in Cairo of Rome zit, je op donderdagmiddag gewoon KCFV<br />
hebt.<br />
Doe verstandige keuzes en maak er een mooie week <strong>van</strong>!<br />
Annemie <strong>van</strong> der Put<strong>te</strong>n
A<br />
Advocaat worden Godert <strong>van</strong> der Feltz oudleerling<br />
Advocaat en actie <strong>te</strong>gen de overheid.<br />
Wel eens gedacht over rech<strong>te</strong>n studeren, om daarna advocaat <strong>te</strong> worden? Zou <strong>het</strong> in<br />
werkelijkheid lijken op wat je ziet op <strong>het</strong> nieuws (de gro<strong>te</strong> strafzaken en de TV-series<br />
over <strong>het</strong> advoca<strong>te</strong>nbestaan)?<br />
Je kunt op allerlei manieren<br />
advocaat zijn: vooral voor de<br />
weduwen en de wezen of juist voor<br />
<strong>het</strong> bieden <strong>van</strong> onders<strong>te</strong>uning bij<br />
fusies en overnames <strong>van</strong> toch al erg<br />
gro<strong>te</strong> ondernemingen; in je eentje of<br />
met honderd of meer anderen in<br />
een kantoor; in loondienst of als<br />
ondernemer, als procestijger of als<br />
een soort accountant.<br />
Ik ver<strong>te</strong>l je graag hoe je advocaat wordt en neem jullie graag mee voor een toer langs<br />
de meest in aanmerking komende varian<strong>te</strong>n. Daarna ver<strong>te</strong>l ik wat meer over <strong>het</strong> leven<br />
op een groot kantoor (in de Verenigde Sta<strong>te</strong>n en hier, mijn verleden) en op een eigen,<br />
middelgroot kantoor (<strong>het</strong> mijne nu) en over onze (proces)praktijk in zaken tussen<br />
bedrijven en ngo’s enerzijds en de overheid (gemeen<strong>te</strong>n, wa<strong>te</strong>rschappen, provincies<br />
en <strong>het</strong> rijk) anderzijds.<br />
Natuurlijk probeer ik ieders vragen <strong>te</strong> beantwoorden.<br />
Voor wie even vooraf bij ons langs wil: www.feltz.nl<br />
Godert <strong>van</strong> der Feltz<br />
(Leerling <strong>van</strong> <strong>het</strong> <strong>S<strong>te</strong>delijk</strong> <strong>Gymnasium</strong> in de jaren 1965-1970)<br />
Animatie Vincent Leloux/Femke Cultuur-makelaar<br />
Tekenfilm is een ander woord voor animatie. Het woord "animatie" komt <strong>van</strong> <strong>het</strong><br />
Franse woord animation, dat tot leven brengen be<strong>te</strong>kent. Je brengt levenloze (dode)<br />
voorwerpen of <strong>te</strong>keningen tot leven: Ze gaan bewegen. Althans, je denkt dat ze<br />
bewegen, want je ogen zien dat op de film. In werkelijkheid zie je heel snel ach<strong>te</strong>r<br />
elkaar geprojec<strong>te</strong>erde (stilstaande) foto’s. Als je met animatie aan de slag gaat, opent<br />
er zich een wereld vol andere mogelijkheden. Het is eigenlijk heel simpel. Als je een<br />
speelfilm of documentaire maakt, film je de werkelijkheid: je filmt ech<strong>te</strong> mensen in<br />
ech<strong>te</strong> auto’s en op ech<strong>te</strong> stranden. Met animatie vervallen er ineens allerlei<br />
natuurwet<strong>te</strong>n; een menselijk figuur kan zomaar onder wa<strong>te</strong>r leven; een kameel met<br />
drie bul<strong>te</strong>n gaat zwevend door de lucht; eenden gaan pra<strong>te</strong>n en huizen kunnen rennen!<br />
Levenloze voorwerpen gaan ‘als <strong>van</strong>zelf’ bewegen. Animatie is als <strong>het</strong> ware een<br />
trukendoos waarmee je een nepwereld kunt scheppen
Arabisch pua rector<br />
<strong>Inleiding</strong> in <strong>het</strong> Arabisch. We kijken op een ontspannen manier naar de fundamen<strong>te</strong>le<br />
verschillen tussen de Semitische en Indo-Europese talen, <strong>het</strong> verschil tussen Modern<br />
Standaard Arabisch (de schrijftaal) en <strong>het</strong> gesproken Arabisch, waarom onze getallen<br />
toch Arabisch zijn ook al zie je dat niet me<strong>te</strong>en er <strong>van</strong> af, doorspekt met anecdo<strong>te</strong>s<br />
over <strong>het</strong> leven <strong>van</strong> een expat in Cairo. En dan leren we ook nog een paar formules<br />
waar je veel plezier <strong>van</strong> kunt beleven als je ooit in Egyp<strong>te</strong> op vakantie gaat..<br />
Astronomie en tijdrekening Gerrit Nauta oudleerling<br />
De belangrijks<strong>te</strong> gereedschappen voor <strong>het</strong> bijhouden <strong>van</strong> de tijd zijn de kalender en de<br />
klok.<br />
De kalender gebruiken we om <strong>te</strong> we<strong>te</strong>n welke dag <strong>het</strong> is en de klok om <strong>te</strong> we<strong>te</strong>n hoe<br />
laat <strong>het</strong> is. In mijn verhaal zal ik op deze beide gereedschappen in gaan en uitleggen<br />
wat <strong>het</strong> verband met de astronomie is. Ik behandel eerst de kalender en daarna de<br />
klok. In beide gevallen zal ik dit doen, aan de hand <strong>van</strong> een lijstje met vragen.<br />
Vervolgens zal ik proberen om met behulp <strong>van</strong> historische voorbeelden en<br />
compu<strong>te</strong>rplaatjes, een antwoord op al deze vragen <strong>te</strong> formuleren. Om jullie<br />
nieuwsgierig <strong>te</strong> maken volgt hier een lijstje met de vragen die ik in mijn verhaal ga<br />
behandelen. Wie de antwoorden wil we<strong>te</strong>n moet op 6 april naar mijn verhaal komen<br />
luis<strong>te</strong>ren.<br />
De kalender.<br />
- Welke soor<strong>te</strong>n kalenders bestaan er.<br />
- Wat is <strong>het</strong> nut <strong>van</strong> een maankalender.<br />
- Hoe ontstaan de schijngestal<strong>te</strong>n <strong>van</strong> de maan.<br />
- Waarom gebruiken wij een zonnekalender.<br />
- Hoe veroorzaakt de baan <strong>van</strong> de aarde om de zon, de seizoenen.<br />
- Wat voor kalenders gebruik<strong>te</strong>n verschillende oude culturen.<br />
o Egyp<strong>te</strong>naren<br />
o Maia’s<br />
o Babyloniërs<br />
o Romeinen<br />
- Hoe werkt onze (Gregoriaanse)kalender<br />
De klok.<br />
- Welke soor<strong>te</strong>n (klokken) en andere tijdmeet instrumen<strong>te</strong>n bestaan er.<br />
- Welke definities voor de tijd werden in verschillende oude culturen gebruikt en<br />
met welke instrumen<strong>te</strong>n ma<strong>te</strong>n zij deze tijd.<br />
o Egyp<strong>te</strong>naren<br />
o Babyloniërs<br />
o Grieken<br />
o Romeinen<br />
o Middeleeuws europa<br />
- Waar komt onze indeling <strong>van</strong> de tijd in uren, minu<strong>te</strong>n en seconden <strong>van</strong>daan<br />
- Welke definitie’s voor de tijd zijn er sinds de zeventiende eeuw (Het begin <strong>van</strong><br />
de moderne astronomie) in gebruik en wat is de relatie met de astronomie.<br />
o Ware zonnetijd<br />
o Locale s<strong>te</strong>rretijd<br />
o Lokale middelbare zonnetijd
o Tijd vereffening<br />
- Waarom is de Nederlandse (en la<strong>te</strong>r de universele tijd) ingevoerd en hoe werkt<br />
dat.<br />
o Nul meridiaan<br />
o Tijdzones<br />
- Welke definitie <strong>van</strong> de tijd is op dit moment in gebruik en hoe is die gekoppeld<br />
aan de astronomie<br />
o Atoomtijd<br />
o Schrikkel-seconden
B<br />
Basisles toneel/drama Remco Klop ouder<br />
Remco Klop is docent drama/regisseur<br />
Beleggen bat docent<br />
In dit onderwerp leg ik uit wat beleggen is, waarin je kunt beleggen en op welke manier<br />
<strong>het</strong> in zijn werk gaat. We kijken naar de meest voorkomende vormen <strong>van</strong> beleggen en<br />
gaan dit nader toelich<strong>te</strong>n. We bes<strong>te</strong>den speciale aandacht aan de aandelen en<br />
optiehandel en de mogelijkheden die er zijn en de risico's die je loopt.<br />
De Bijslui<strong>te</strong>r Lysbet Hoekstra-Migchels ouder<br />
De bijslui<strong>te</strong>r (geneesmiddelontwikkeling en geneesmiddelveiligheid). Hoe komt een<br />
geneesmiddel op de markt, wat staat er in een bijslui<strong>te</strong>r en wat be<strong>te</strong>kent dat? Hoe<br />
wordt gecontroleerd of geneesmiddelen veilig zijn (patient, arts, overheid en fabrikant).<br />
Lysbet Hoekstra-Migchels is arts en pharmacovigilance consultant<br />
Bob Dylan, zanger of dich<strong>te</strong>r Pe<strong>te</strong>r <strong>van</strong> Dijk ouder<br />
Het is de bedoeling dat ik een overzicht geef <strong>van</strong> <strong>het</strong><br />
fenomeen Bob Dylan waarbij ik wat muziek laat horen<br />
uit verschillende perioden. Verder wil ik één of twee<br />
song<strong>te</strong>ks<strong>te</strong>n bespreken met de toehoorders en met hen<br />
analyseren. Tot slot wil ik nog enige aandacht<br />
schenken aan andere arties<strong>te</strong>n die covers hebben<br />
vertolkt <strong>van</strong> Dylan.<br />
Bij de Brandweer Pie<strong>te</strong>r Lodder oudleerling<br />
De brandweer is <strong>het</strong> meest bekend <strong>van</strong> de blusauto's die met sirene en zwaailamp<br />
uitrukken naar een brand om mensen <strong>te</strong> redden en <strong>het</strong> vuur <strong>te</strong> blussen. Maar: is dat<br />
alles wat we doen?<br />
De vraag s<strong>te</strong>llen is hem al een beetje beantwoorden: we doen veel meer. In mijn<br />
verhaal neem ik je mee voor een kijkje in de keuken. Ook zal ik je la<strong>te</strong>n zien wat je zelf<br />
kunt doen om je goed voor <strong>te</strong> bereiden: ui<strong>te</strong>indelijk kun je de brandweer maar be<strong>te</strong>r<br />
niet thuis op bezoek krijgen...<br />
Nieuwsgierig genoeg? Dan tot 6 april!<br />
Pie<strong>te</strong>r Lodder is Waarnemend hoofd Risicobeheersing en Operationele Voorbereiding<br />
bij de brandweerfryslan<br />
Bridge Jan en Titia Stavast oudleerlingen<br />
Een geweldige gelegenheid om <strong>te</strong> leren bridgen. Het is gewoon een leuk en boeiend<br />
spel, dat veel <strong>van</strong> je stra<strong>te</strong>gisch inzicht vraagt. Als je la<strong>te</strong>r uitgezonden wordt om<br />
ergens in <strong>het</strong> bui<strong>te</strong>nland mooi werk <strong>te</strong> doen, zul je merken dat <strong>het</strong> beheersen <strong>van</strong> dit<br />
spel je veel voordeel gaat opleveren!
C<br />
Capoeira Marvin Ouwehand Oudleerling<br />
Zie www.capoeiraleeuwarden.nl<br />
Carl Jung en de Griekse goden Bettina de Jong Ouder<br />
Carl Jung onderzocht vele arc<strong>het</strong>ypische gedragspatronen, en gaf die patronen de<br />
namen <strong>van</strong> Griekse Goden en Godinnen.Ben jij een ech<strong>te</strong> Zeus, of juist meer een<br />
Apollo? Speelt Ar<strong>te</strong>mis de hoofdrol in je gedrag of misschien wel Aphrodi<strong>te</strong>? En wat<br />
zeggen die oude goden of godinnen over jou? Wat be<strong>te</strong>kent je dominan<strong>te</strong> gedragstijl<br />
voor je studie en loopbaan? Zoek uit welke Griekse god of godin jou kenmerkt.<br />
Bettina de Jong werkt voor Go for Colour, Colourful change management, consulting<br />
and coaching<br />
Centraal Eindexamen Nynke de Boer en Ruth Welmann oudleerlingen<br />
Hoe komt een Centraal Eindexamen tot stand? Op een bepaald moment gaan jullie<br />
aan de centrale examens beginnen. Jaar in jaar uit,<br />
week in week uit, werken er mensen aan deze<br />
landelijke centrale examens. Dit gebeurt <strong>van</strong>uit <strong>het</strong><br />
College voor Examens in Utrecht, onze werkplek.<br />
Het is werk waar<strong>van</strong> wij ons in onze gymnasiumtijd<br />
geen voors<strong>te</strong>lling hadden. We hadden al helemaal<br />
niet gedacht dat wij er zelf ooit middenin zouden<br />
zit<strong>te</strong>n.<br />
In onze workshop krijgen jullie antwoord op vragen<br />
als: welke centrale examens zijn er, hoe komen ze<br />
tot stand, worden er ook centrale examens op de compu<strong>te</strong>r afgenomen en hoe weet ik<br />
of de examens eerlijk worden beoordeeld?<br />
We ver<strong>te</strong>llen ook over de weg die wij sinds <strong>het</strong> gymnasium aflegden naar <strong>het</strong> College<br />
voor Examens en welke rol <strong>het</strong> gymnasium nog s<strong>te</strong>eds voor ons speelt.<br />
Natuurlijk is er gelegenheid voor <strong>het</strong> s<strong>te</strong>llen <strong>van</strong> prikkelende vragen.<br />
Chaos pan docent<br />
Lange tijd werd gedacht dat de natuur volledig voorspelbaar is. Zo dacht men dat men<br />
<strong>het</strong> weer in theorie jaren vooruit zou kunnen berekenen als men wist hoe <strong>het</strong> weer
werk<strong>te</strong>. Ook in de biologie, de economie en de scheikunde dacht men dat men alles<br />
<strong>van</strong> <strong>te</strong> voren precies kon voorspellen. Dit werd verwacht omdat wiskundige modellen<br />
s<strong>te</strong>eds be<strong>te</strong>r werden. Maar juist in die wiskundige modellen bleek een hoop chaos <strong>te</strong><br />
zit<strong>te</strong>n. Het bleek dat er logische(wiskundige) formules bestaan die <strong>van</strong> simpele<br />
invoerwaarden volledig chaotische(zonder regelmaat) uitvoerwaarden la<strong>te</strong>n zien. En<br />
<strong>het</strong> meest vreemde is dat er in chaos vaak spontaan weer geordende patronen kunnen<br />
ontstaan die soms ook spontaan weer weg kunnen vallen: orde in de chaos dus.<br />
Doordat we <strong>te</strong>genwoordig veel be<strong>te</strong>r begrijpen hoe deze zaken werken kunnen we nu<br />
<strong>het</strong> weer be<strong>te</strong>r voorspellen maar begrijpen we ook <strong>het</strong> gedrag <strong>van</strong> visscholen,<br />
diergedrag en de economie be<strong>te</strong>r. Maar we hebben wel onze hoop op moe<strong>te</strong>n geven<br />
dat we de natuur volledig door kunnen rekenen. Bart Pander zal een BBC<br />
documentaire la<strong>te</strong>n zien over Chaostheorie en hij zal dit inleiden met een kor<strong>te</strong><br />
samenvatting <strong>van</strong> de be<strong>te</strong>kenis <strong>van</strong> <strong>het</strong> idee <strong>van</strong> zelforganiserende chaos in de<br />
biologie. Iedereen kan zich inschrijven.<br />
Chirurgie pan docent<br />
Al in de oudheid werden simpele operaties uitgevoerd op <strong>het</strong> menselijk lichaam. Vaak<br />
moet dit behalve pijnlijk ook vrij dodelijk voor de patiën<strong>te</strong>n zijn geweest. Pas zo rond<br />
1800 begonnen de omstandigheden waarin operaties werden gedaan langzaam <strong>te</strong><br />
verbe<strong>te</strong>ren. Door <strong>het</strong> gebruiken <strong>van</strong> de we<strong>te</strong>nschappelijke methode werd chirurgie <strong>van</strong><br />
iets wat pijnlijk en dodelijk was naar iets waar de levensduur en levenskwali<strong>te</strong>it enorm<br />
door verbe<strong>te</strong>rd is. Deze ontwikkeling heeft onze maatschappij veranderd. Veel ziek<strong>te</strong>s<br />
die vroeger gegarandeerd tot een pijnlijke dood of een levenslange handicap geleid<br />
zouden hebben zijn <strong>te</strong>genwoordig met een simpele operatie <strong>te</strong> verhelpen. Bart Pander<br />
zal een inleiding verzorgen bij een BBC documentaire over hoe de chirurgie zich <strong>van</strong><br />
een beroep wat in de zelfde klasse als kapper en slager hoorde tot een<br />
we<strong>te</strong>nschappelijk levensreddende beroep heeft kunnen ontwikkelen. De documentaire<br />
is <strong>het</strong> eers<strong>te</strong> deel <strong>van</strong> een serie <strong>van</strong> vijf. In de vijfde klas hebben we bij biologie<br />
aflevering 2 over hartchirurgie al gezien. Iedereen kan zich inschrijven.<br />
Complexe Getallen 1 en 2 wou docent<br />
Op school leren we allemaal dat je niet de wor<strong>te</strong>l <strong>van</strong> een negatief getal kunt nemen;<br />
dus bestaat niet. Maar is dat wel zo? Het<br />
antwoord daarop is nee! Met complexe getallen<br />
kan <strong>het</strong> wel degelijk! Hoe? Dat bekijken we in deze<br />
inleiding tot de complexe getallen.<br />
Een complexe getal is geen ‘ingewikkeld ‘ getal,<br />
maar een ander soort getal waardoor <strong>het</strong><br />
rekenwerk in veel situaties aanzienlijk kan worden<br />
vereenvoudigd. Aan <strong>het</strong> einde <strong>van</strong> de cursus<br />
zullen we een enkele toepassing bespreken.<br />
Doelgroep: vierde- en vijfdeklassers met wiskunde<br />
B (en natuurkunde).
D<br />
Dammen (Fries) Tjalling docent<br />
Tjalling Goedegemoed is drievoudig Fries kampioen dammen en beheerst ook <strong>het</strong><br />
Friese damspel. Hij is jarenlang jeugdtrainer geweest, heeft talentvolle kinderen<br />
getraind en begeleid op in<strong>te</strong>rnationale damwedstrijden.<br />
Hij gaat al deze kennis en ervaring inzet<strong>te</strong>n om er voor jullie een leerzame en leuke<br />
workshop <strong>van</strong> <strong>te</strong> maken.<br />
DANS Vee docent<br />
Dans is geweldig! Daarom gaan we in deze workshop bezig met een mix <strong>van</strong><br />
verschillende stijlen: moderne dans, jazz, street en hiphop. We zullen ze combineren in<br />
een kor<strong>te</strong> choreografie.<br />
Debating pan docent<br />
In de oudheid werd publiek spreken en debat<strong>te</strong>ren gezien als een we<strong>te</strong>nschap die<br />
bestudeerd moest worden. Het was een bezigheid voor heren waar men veel plezier<br />
aan beleefde maar waar ook veel belangrijke beslissingen werden genomen.<br />
Aristo<strong>te</strong>les heeft rond 300 voor christus <strong>het</strong> belangrijks<strong>te</strong> boek op dit gebied<br />
geschreven. De speechwri<strong>te</strong>rs <strong>van</strong> o.a. Obama doen er nog s<strong>te</strong>eds hun voordeel mee.<br />
Het publiek spreken en debat<strong>te</strong>ren is in de Engelstalige wereld naast belangrijk als<br />
middel in de politiek ook belangrijk als tijdverdrijf. Elke highschool en universi<strong>te</strong>it heeft<br />
een of meerdere debating <strong>te</strong>ams. Deze gaan elkaar met woorden <strong>te</strong> lijf en er zijn voor<br />
de winnaars mooie prijzen <strong>te</strong> verdienen. Dit kun je natuurlijk op vele manieren doen.<br />
Het bekends<strong>te</strong> in Nederland is de Lagerhuis stijl. Hierbij mag iedereen in een gro<strong>te</strong><br />
groep mensen aan <strong>het</strong> woord komen. Voor wedstrijden is deze variant minder gebruikt.<br />
In deze workshop krijg je eerst een kor<strong>te</strong> inleiding in de retorica <strong>van</strong> de oudheid tot nu<br />
en worden verschillende debat wedstrijdvormen toegelicht. Daarna ga je zelf aan de<br />
slag. Voor de winnaar is er taart! Iedereen kan inschrijven<br />
Dich<strong>te</strong>r in een meertalige wereld Tsead Bruinja netwerk<br />
Mensen leven anno 2010 <strong>te</strong>midden <strong>van</strong> vele talen, naast hun moedertaal nog mins<strong>te</strong>ns<br />
één andere en vaak nog meer talen. Wie <strong>van</strong> huis uit Fries spreekt leeft zo in <strong>het</strong> Fries,<br />
Nederlands en Engels. Dat is ook <strong>te</strong> merken in de wereld<br />
<strong>van</strong> de poëzie. De Friese dich<strong>te</strong>r Tsead Bruinja dicht in<br />
<strong>het</strong> Fries en in <strong>het</strong> Nederlands en zijn poëzie is in <strong>het</strong><br />
Engels vertaald. Hij heeft contac<strong>te</strong>n met dich<strong>te</strong>rs <strong>van</strong><br />
overal op de wereld en treedt op in <strong>het</strong> bui<strong>te</strong>nland, kort<br />
geleden nog op een festival in Nicaragua.Tsead Bruinja<br />
zal la<strong>te</strong>n zien hoe hij werkt. De <strong>te</strong>kst <strong>van</strong> zijn poëzie wordt<br />
gebruikt in allerlei media, en in combinatie met veel<br />
kunstdisciplines. Verder kunnen de deelnemers onder zijn<br />
leiding meedoen aan een kor<strong>te</strong> workshop poëzie waarin<br />
meer talen aan bod komen. Maximum groepsgroot<strong>te</strong>: ca.<br />
15 persone. Tsead Bruinja debu<strong>te</strong>erde in 2000 met de bundel De wizers yn it read.
Daarna volgden veel bundels in Fries en Nederlands, en allerlei projec<strong>te</strong>n in<br />
samenwerking met andere kuns<strong>te</strong>naars <strong>van</strong> woord, beeld, dans en muziek. Voor meer<br />
informatie www.tseadbruinja.nl.<br />
Hwt optreden duurt 45 minu<strong>te</strong>n. Als je je inschrijft weet je dus nog niet of je <strong>het</strong> eers<strong>te</strong><br />
uur of <strong>het</strong> tweede uur <strong>van</strong> <strong>het</strong> blok <strong>te</strong>recht kunt! Het andere uur ben je vrij.<br />
PS: Tsead is de zoon <strong>van</strong> onze eigen Foeke!<br />
DNA en de PCR Feike <strong>van</strong> der Leij ouder<br />
DNA en de Polymerase Ketting Reactie (PCR).We we<strong>te</strong>n allemaal wel ongeveer wat<br />
DNA is. Maar hoe werkt <strong>het</strong> en hoe kunnen we <strong>het</strong> gebruiken in nieuwe toepassingen?<br />
De Put<strong>te</strong>nse moordzaak zou niet zijn opgelost zonder de zogenaamde PCR <strong>te</strong>chniek.<br />
In deze gastles wordt een tipje <strong>van</strong> de sluier opgelicht. Met wat eenvoudige<br />
modelletjes <strong>van</strong> Lego, K'Nex en klit<strong>te</strong>nband is mooi uit <strong>te</strong> leggen hoe sommige DNA<br />
<strong>te</strong>chnieken werken. Verder wil ik ver<strong>te</strong>llen wat je als moleculair bioloog la<strong>te</strong>r mogelijk<br />
kunt: de functie <strong>van</strong> genen ontdekken, en die kennis toepassen in bijvoorbeeld<br />
biomedisch onderzoek. Eventueel kan <strong>het</strong> in <strong>het</strong> Fries, "mar ik tink net dat it dêr in<br />
sprút dúdliker fan wurdt" (veel vakjargon is so wie so Engels).<br />
Feike <strong>van</strong> der Leij is docent Life Sciences & Technology (een samenwerking <strong>van</strong> Van<br />
Hall Larens<strong>te</strong>in en NHL Hogeschool) & onderzoeker (moleculair bioloog)<br />
Docentrollen door de bril <strong>van</strong> de leerling sma docent<br />
Welke rollen speel je als docent?<br />
Je bent de gastheer/gastvrouw die de leerlingen ont<strong>van</strong>gt, je bent een presentator die<br />
de aandacht <strong>van</strong>gt om jouw mooie vak <strong>te</strong> verkopen, de bent een didacticus die goed in<br />
staat is om je vak duidelijk uit <strong>te</strong> leggen en goede instructies <strong>te</strong> geven. Bovendien<br />
speel je de rol <strong>van</strong> de pedagoog die ervoor zorgt dat er 'orde' is in de klas en je hebt de<br />
rol <strong>van</strong> de afslui<strong>te</strong>r die ervoor zorgt dat er nog even <strong>te</strong>ruggekeken wordt op de les. En<br />
eigenlijk moet je als docent al die rollen vlot kunnen neerzet<strong>te</strong>n. En wat vinden de<br />
leerlingen, jullie dus, nu echt belangrijk? Als klan<strong>te</strong>n we<strong>te</strong>n jullie dat. We bekijken de<br />
rollen en jullie bepalen wat je de belangrijks<strong>te</strong> rol <strong>van</strong> je docent vindt.<br />
Drama/improviseren Afien Vos ouder<br />
docent drama MBO Welzijn<br />
Friesland College Leeuwarden
Drukke types en vreemde Vogels. Bianca Klop ouder<br />
"Drukke types en vreemde vogels"<br />
Bijna iedereen heeft wel eens <strong>van</strong> ADHD, <strong>van</strong> PDDNOS<br />
of <strong>van</strong> <strong>het</strong> syndroom <strong>van</strong> Asperger gehoord. Maar wat is<br />
<strong>het</strong> eigenlijk precies? Wat gaat er anders in de hersenen<br />
<strong>van</strong> mensen met autisme of met ADHD? Hoe kunnen<br />
psychia<strong>te</strong>rs vasts<strong>te</strong>llen of iemand <strong>het</strong> heeft? Hoe kun je<br />
zelf nagaan of je <strong>het</strong> misschien hebt? En als iemand <strong>het</strong><br />
heeft, wat kun je er dan aan doen? S<strong>te</strong>l dat iemand uit je<br />
klas <strong>het</strong> heeft, kun je hem daar dan bij helpen?Als je<br />
nieuwsgierig bent naar de antwoorden op deze vragen,<br />
dan is de les <strong>van</strong> mevrouw Klop misschien iets voor jou.<br />
Zij is psychia<strong>te</strong>r in Leeuwarden en werkt dagelijks met jongeren en volwassen met<br />
ADHD en Autismespectrumstoornissen. Zij zal <strong>het</strong> een en ander ver<strong>te</strong>llen en la<strong>te</strong>n zien<br />
waardoor voor jou duidelijker wordt wat die veel gehoorde <strong>te</strong>rmen nu precies<br />
be<strong>te</strong>kenen.<br />
Duurzaamheid Teun <strong>van</strong> der Laan oudleerling<br />
Een 3D voedsel prin<strong>te</strong>r, een plant die je laptop oplaadt, China die er miljoenen<br />
ins<strong>te</strong>ekt en modeontwerper die sleept met een ijsberg. Dit alles heeft <strong>te</strong> maken met<br />
Duurzaamheid. Een probleem, maar vooral ook uitdaging die jij moet gaan oplossen<br />
en waar je sowieso mee <strong>te</strong> maken gaat krijgen in je verdere leven. Wil je alvast we<strong>te</strong>n<br />
wat er nu gebeurt op dit gebied, wat er be<strong>te</strong>r kan, en waarom ik heb gekozen om hierin<br />
<strong>te</strong> gaan werken in plaats voor een groot en bekend bedrijf? Dan ben je bij deze lezing<br />
op de goede plek
E<br />
Elementaire deeltjes bls Docent<br />
Een atoom is opgebouwd uit drie soor<strong>te</strong>n deeltjes: protonen, neutronen en elektronen.<br />
Maar als je tabel 26 in BINAS bekijkt zie je dat er veel meer deeltjes dan deze drie<br />
bestaan.<br />
Het proton is opgebouwd uit twee up en een down quark,<br />
<strong>het</strong> neutron bevat een up en twee down quarks. Quarks<br />
komen bovendien in drie varië<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n voor ( rood, groen,<br />
blauw ).<br />
Het elektron is niet samenges<strong>te</strong>ld; <strong>het</strong> is een echt<br />
elementair deeltje.<br />
Deze mas<strong>te</strong>r class beoogt een eenvoudige introductie tot<br />
de elementaire deeltjes<br />
fysica <strong>te</strong> geven..<br />
English pronunciation Mary Cunningham ouder<br />
veel gemaak<strong>te</strong> fou<strong>te</strong>n door Nederlandse sprekers <strong>van</strong> Engels, en hoe je die kunt<br />
vermijden, om be<strong>te</strong>r Engels <strong>te</strong> pra<strong>te</strong>n.
F<br />
Friesch Natuurmuseum laa docent<br />
De <strong>te</strong>ntoons<strong>te</strong>lling in <strong>het</strong> Friesch natuurmuseum ‘Nachtbrakers’ gaat over alle soor<strong>te</strong>n<br />
uilen die in Nederland voorkomen, zoals de ransuil,<br />
kerkuil, velduil, s<strong>te</strong>enuil en bosuil. Ook is er aandacht voor<br />
zeldzame dwaalgas<strong>te</strong>n zoals de ruigpootuil, de oehoe<br />
en de dwerguil en uilen <strong>van</strong> de wereld: de groots<strong>te</strong>, de kleins<strong>te</strong><br />
en alles daar tussenin.<br />
Er zullen heel wat <strong>van</strong> de 190 soor<strong>te</strong>n <strong>te</strong> zien zijn,<br />
Onderwerpen die belicht worden zijn broeden, opgroeien <strong>van</strong><br />
de jongen, braakballen en voedsel, aantallen in Fryslân<br />
en Nederland, bedreiging en bescherming, onderzoek en<br />
inventarisaties, aangevuld met uilen in de volkenkunde,<br />
kunst en film.<br />
Friese Gedich<strong>te</strong>n Edwin de Groot netwerk<br />
Dichtsje is boartsje mei taal. Sjen of it slagget en set in byld of gefoelens op sa ’n wize<br />
op papier dat it by in oar wat losmakket. Dichtsje is kleur jaan oan it bes<strong>te</strong>an, in<br />
konsintraasje fan saken, fan wurden. Mei sa min mooglik taal safolle as mooglik sizze.<br />
Edwin de Groot is yn dizze workshop net fan doel om in trits fan <strong>te</strong>chnyske saken op it<br />
aljemint <strong>te</strong> bringen. Hy wol mei de dich<strong>te</strong>rs sjen nei hoe gedich<strong>te</strong>n mei lytse<br />
oanpassingen in grut<strong>te</strong>r berik, mear lading krije kinne. Dus gjin dreechstinderij oer<br />
rederijkers, sonnet<strong>te</strong>n, rymfoarmen en kreeftdich<strong>te</strong>n. Oer wat wol goed wêze soe en<br />
wat net en wat al net mear, mar wol oer hoe taal in stim, in kleur krije kin.<br />
Dich<strong>te</strong>r Paul <strong>van</strong> Ostaijen sei ris: "Poëzie moet eer gevoeld dan begrepen worden". En<br />
dat is it startpunt.<br />
Stjoer ú<strong>te</strong>rlik twa wiken (23 maart) yn 't foar in gedicht op en dan ha wy it deroer yn ’e<br />
workshop. Edwin.de.Groot@tjongerschans.nl<br />
Edwin de Groot is redak<strong>te</strong>ur fan it Fryske li<strong>te</strong>rêre tydskrift Ensafh (www.ensafh.nl ) en<br />
organisearret poëzyfoars<strong>te</strong>llings foar it Frysk Skriuwersboun (It Li<strong>te</strong>rêr Sirkwy).<br />
Hy is au<strong>te</strong>ur fan de dichtbondel IK SKIP (Bornmeer) en dit jier komt der in nije<br />
Frysktalige bondel út. En der stiet in Hollânsktalige bondel op ‘e priemme
G<br />
Geografische voettocht spr en rit docen<strong>te</strong>n<br />
Ontdek je Eigen stad! Vanuit <strong>het</strong> <strong>S<strong>te</strong>delijk</strong> <strong>Gymnasium</strong> start de tocht richting de oude<br />
binnenstad <strong>van</strong> Leeuwarden. We<strong>te</strong>n jullie dat onze school <strong>te</strong>gen <strong>het</strong> ouds<strong>te</strong> deel <strong>van</strong><br />
de stad ligt? De Dokkumer Ee naast school is een oude wadgeul die richting<br />
binnenstad loopt. We gaan de oude stad bekijken en zien dat Leeuwarden is gebouwd<br />
op drie <strong>te</strong>rpen en we ontdekken dat de ouds<strong>te</strong> stra<strong>te</strong>n <strong>van</strong> onze stad verschillende<br />
functies hadden. We gaan de Joodse Buurt bekijken en natuurlijk de Gro<strong>te</strong> of<br />
Jacobijnenkerk. In de buurt <strong>van</strong> de Gro<strong>te</strong> Kerk zien we voorbeelden <strong>van</strong> sanering,<br />
renovatie en restauratie. Via de Speelmanstraat komen we bij de Eewal dat vroeger<br />
een uitloper <strong>van</strong> de Ee was. Op deze plaats staan we stil bij de vervoer <strong>van</strong> en naar de<br />
binnenstad. Naast de Eewal ligt een oude oeverwal, waar ook al vroeg bewoning was.<br />
Dit deel <strong>van</strong> de stad heet<strong>te</strong> Nijehove en was in de 10e eeuw al een<br />
handelsnederzetting, een <strong>van</strong> drie nederzettingen waaruit Leeuwarden ontstond.<br />
We gaan naar De Oldehove richting Nieuwe Stad en je zult ontdekken dat de<br />
noordzijde veel ouder is dan de zuidzijde. Ach<strong>te</strong>r de Nieuwe Stad staan nog s<strong>te</strong>eds<br />
ach<strong>te</strong>rhuizen vergelijkbaar met <strong>het</strong> ach<strong>te</strong>rhuis waar Anne Frank zat ondergedoken.<br />
Leeuwarden is uitgebreid <strong>van</strong>uit <strong>het</strong> noorden naar <strong>het</strong> zuiden en aan de kantoren bij<br />
<strong>het</strong> station kunnen we zien dat Leeuwarden een klein CBD heeft. We lopen langs oude<br />
trambanen, arbeidershuizen richting Vossepark waar een oude drinkwa<strong>te</strong>rvijver is en<br />
we staan hier ook even stil bij de ziek<strong>te</strong>n die de Leeuwarder binnenstad troffen in de<br />
19e eeuw. Via de Prinsentuin naar de Noordersingel waar statige huizen voor de 19e<br />
eeuwse huizen staan. Je krijgt hier uitleg over stadsmodellen en je zult zien dat die ook<br />
betrekking hebben op Leeuwarden.<br />
Gezellig?! miv docent<br />
Vierkan<strong>te</strong> oogjes? Genoeg tv en compu<strong>te</strong>rbeeldschermen gezien? Vermaak je met<br />
een gezelschapsspel. En dan bedoel ik niet Monopoly of Mens erger je<br />
niet……………Er zijn heel veel spellen op de markt waar behoorlijk wat tactiek en/of<br />
stra<strong>te</strong>gie bij nodig is. Een beetje geluk en/of bluf hoort er natuurlijk ook bij. Kortom alle<br />
ingrediën<strong>te</strong>n voor een leuk uurtje zijn aanwezig.<br />
Gezonde kalveren Mary Cunningham ouder<br />
Gastles over <strong>het</strong> opfokken <strong>van</strong> gezonde kalveren. Over de geboor<strong>te</strong> <strong>van</strong> een kalf, hoe<br />
je daarna <strong>het</strong> kalf moet groot brengen om een gezonde melkkoe<br />
<strong>te</strong> worden. Het zou best eens kunnen dat deze gastles in <strong>het</strong><br />
Engels gegeven wordt. De les duurt 45 minu<strong>te</strong>n. Als je je inschrijft<br />
weet je dus nog niet of je <strong>het</strong> eers<strong>te</strong> uur of <strong>het</strong> tweede uur <strong>van</strong><br />
blok <strong>te</strong>recht kunt! Het andere uur ben je vrij.<br />
Van Gras tot Glas Thom Albers ouder<br />
'Van gras tot glas: een carrière binnen FrieslandCampina' Welke avonturen maak je<br />
zoal mee bij een marketing-sales-innovatie-stra<strong>te</strong>gie loopbaan in deze multinational die<br />
altijd in beweging is.Thom Albers is Corpora<strong>te</strong> Stra<strong>te</strong>gy Director bij Friesland Campina
H<br />
Hiphop maken Kapabel cultuur-makelaar<br />
Kapabel is een MC die op zijn zestiende begon met <strong>het</strong> schrijven <strong>van</strong> <strong>te</strong>ks<strong>te</strong>n. Naast<br />
<strong>het</strong> geven <strong>van</strong> workshops ontplooit hij zich ook op persoonlijk vlak als hiphop artiest. In<br />
deze hiphopworkshop leer je een <strong>te</strong>kst <strong>te</strong> schrijven. Hoe schrijf je zoiets <strong>van</strong> begin tot<br />
eind? Kapabel leert <strong>het</strong> je. Voor de podiumbees<strong>te</strong>n onder ons is er de mogelijkheid de<br />
zelfgeschreven <strong>te</strong>kst voor <strong>te</strong> dragen aan de klas!<br />
Hitlers Hollywood 1 en 2 hoo docent<br />
Fascisitsche propagandafilms in de jaren dertig. In<br />
deze twee blokken gaan we kijken naar de<br />
fascistische propagandafilm Hitlerjunge Quex. De film<br />
uit 1933 gaat over een jongen <strong>van</strong> de Hitlerjeugd die<br />
vermoord wordt door de communis<strong>te</strong>n en is<br />
gebaseerd op de dood <strong>van</strong> Herbert Norkus, een<br />
Hitlerjongen die in 1932 werd doodgestoken en door<br />
de nazi’s als mar<strong>te</strong>laar werd vereerd. De film laat zien<br />
hoe leuk <strong>het</strong> is bij de Hitlerjeugd en hoe een goede<br />
jonge Duitser zich volgens Hitler dient <strong>te</strong> gedragen.<br />
De film is een product <strong>van</strong> de Berlijnse UFA-studio’s<br />
(Universum Film AG) . Tijdens de Weimarperiode<br />
was de UFA <strong>het</strong> centrum <strong>van</strong> de experimen<strong>te</strong>le<br />
filmindustrie. Na de machtsovername <strong>van</strong> Hitler<br />
vlucht<strong>te</strong>n veel Duitse regisseurs en ac<strong>te</strong>urs naar de<br />
Verenigde Sta<strong>te</strong>n om in Hollywood <strong>te</strong> gaan werken.<br />
Hitler veranderde de filmstudio’s in een eigen<br />
Hollywood waar propagandafilms werden<br />
geproduceerd. Voorafgaande aan de film wordt een inleiding gehouden waarin <strong>het</strong><br />
één en ander over de film zelf en de Duitse propagandamachine wordt ver<strong>te</strong>ld. Na de<br />
film discussie. In principe <strong>van</strong>af klas 3. Enige voorkennis over Hitler en <strong>het</strong> Nationaal-<br />
Socialisme is vereist.<br />
Hormonen Ina Pratt ouder<br />
Hormonen, wat kunnen we zonder ze?<br />
De hormonen spelen een belangrijke rol in de fysiologie <strong>van</strong> <strong>het</strong> menselijke lichaam. Zij<br />
zorgen voor <strong>het</strong> handhaven <strong>van</strong> de stofwisseling , de bloeddruk, de botstofwisseling ,<br />
maar ook voor de productie <strong>van</strong> de geslachtshormonen en daarmee voor de<br />
voortplanting.<br />
Stoornissen in de hormonen kunnen aanleiding geven tot een groot scala aan<br />
klach<strong>te</strong>n, ziek<strong>te</strong>beelden. Deze gastles .gaat .over de werking , de verstoring en <strong>het</strong><br />
opsporen <strong>van</strong> afwijkingen in de hormoon balans
HPV Clasien <strong>van</strong> der Houwen ouder<br />
HPV vaccinatie <strong>te</strong>gen baarmoederhalskanker<br />
Vanaf 28 april is er een nieuwe vaccinatieronde in de regio Leeuwarden voor meisjes<br />
geboren in 1997 en een inhaalronde voor meisjes die tussen 1993 en<br />
1996 geboren zijn en <strong>van</strong> de vorige vaccinatie geen gebruik hebben gemaakt.<br />
Heb je vragen over <strong>het</strong> nut of <strong>het</strong> gevaar <strong>van</strong> deze vaccinatie, of wil je er gewoon meer<br />
<strong>van</strong> we<strong>te</strong>n, dan is deze gastles iets voor jou.<br />
Je krijgt ach<strong>te</strong>rgrondinformatie over hoe baarmoederhalskanker ontstaat, hoe <strong>het</strong> HPV<br />
virus daar een rol in speelt (en roken) en wat een vaccinatie daar <strong>te</strong>gen kan doen.<br />
Maar we gaan <strong>het</strong> ook hebben over welk risico je nou echt loopt en wat de risico¹s <strong>van</strong><br />
vaccinatie zijn. Wat zijn fabels en wat zijn fei<strong>te</strong>n? Wat geloof je wel en wat niet?<br />
Het wordt een les met een pittig medisch verhaal zodat je er veel over leert en <strong>het</strong><br />
wordt een les met een discussie over welke informatie je krijgt en wat je daarmee doet.<br />
Want ui<strong>te</strong>indelijk neem je wel een beslissing: wel of geen vaccinatie.<br />
Clasien <strong>van</strong> der Houwen is gynaecoloog
I<br />
Immuunsys<strong>te</strong>em Willemijn Gadiot netwerk<br />
Minilezing over <strong>het</strong> afweersys<strong>te</strong>em (immuunsys<strong>te</strong>em)<br />
Hart, hersenen, lever, nieren en longen, dát noemen we onze vitale organen. Het<br />
afweersys<strong>te</strong>em wordt niet zo vaak genoemd in dat rijtje. Toch speelt ook dat<br />
afweersys<strong>te</strong>em een onmisbare rol in <strong>het</strong> overleven in deze wereld vol microorganismen.<br />
Maar <strong>het</strong> immuunsys<strong>te</strong>em is ook betrokken bij de transplantaatafstoting,<br />
bij de afweer <strong>te</strong>gen kanker, bij auto-immuunziek<strong>te</strong>n, allergie en aids. Kom naar deze<br />
in<strong>te</strong>ractieve lezing en je zult meer <strong>te</strong> we<strong>te</strong>n komen over (een aantal <strong>van</strong>)<br />
bovengenoemde onderwerpen. Geschikt voor klas 4 en hoger.<br />
Drs. Willemijn C.M.I. Gadiot is docen<strong>te</strong> Life Science & Technology aan de<br />
Hanzehogeschool in Groningen<br />
IND Jan Mink en Elsheba Jongedijk netwerk<br />
De Immigratie en naturalisatie dienst voert <strong>het</strong> beleid uit wat betrekking heeft op <strong>het</strong><br />
(semi-)permanen<strong>te</strong> verblijf <strong>van</strong> vreemdelingen. De workshop zal een inkijk geven in <strong>het</strong><br />
werk <strong>van</strong> de IND en daarbij ingaan op de juridische kant maar ook op de meer<br />
ethische kant. Voor de leerlingen is er een actief gedeel<strong>te</strong> wat zal bestaan uit een<br />
beslis quiz. De leerlingen moe<strong>te</strong>n beslissen wat de IND zou moe<strong>te</strong>n doen in een<br />
bepaalde casus.<br />
Italiaans dut docent<br />
Een must als je dit jaar naar Rome gaat! Een workshop om <strong>van</strong>uit<br />
je kennis <strong>van</strong> de oude taal ook eens wat <strong>te</strong> leren dat praktisch<br />
toepasbaar is op vakantie.<br />
J<br />
Ja, ik kom kijken. Jra en Wessel de Vries docent en leerling<br />
Een toneelstuk bedenken, improviseren, schrijven, instuderen en uitvoeren – in één<br />
week <strong>van</strong> niets tot briljant thea<strong>te</strong>r: Wessel de Vries en Joe Raphael zijn samen met<br />
een groep leerlingen de uitdaging aangegaan. Zij voeren hun voors<strong>te</strong>lling vrijdag <strong>het</strong><br />
derde blok 2x op in de Manege en jij komt kijken naar ofwel de eers<strong>te</strong> ofwel de tweede<br />
voors<strong>te</strong>lling!<br />
Jongeren en journalistiek Hans Snijder ouder<br />
Waar haal je je nieuws <strong>van</strong>daan, wat is hierin de be<strong>te</strong>kenis <strong>van</strong> kran<strong>te</strong>n, in<strong>te</strong>rnet,<br />
hyves, tv en facebook en hoe weet je wat wel en niet betrouwbaar is.<br />
Hans Snijder hoofdredac<strong>te</strong>ur Leeuwarder Courant
K<br />
Kangaroe miv docent<br />
Heb je de kangoeroewedstrijd dit jaar gemist? Jammer! Heb je wel meegedaan en zijn<br />
breinkrakers jouw dingetje? Schrijf je in en ga lekker zit<strong>te</strong>n<br />
puzzelen met de kangaroe-opgaven <strong>van</strong> afgelopen jaren.<br />
Alleen of samen<br />
L<br />
Leiderschap rwo docent<br />
"Churchill, Kennedy, Mandela, Obama, Balkenende, Cohen? Wat kenmerkt een<br />
charismatisch leider? Wanneer bén je een charismatisch leider? Ben jij zelf geschikt<br />
als leider? In deze mas<strong>te</strong>rclass Leiderschap en Persoonlijkheid gaan we antwoord<br />
zoeken op deze vragen. We kijken naar <strong>het</strong> effect <strong>van</strong> taal, emoties en<br />
persoonskenmerken op leiderschapskwali<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n. We kijken naar bekende leiders en<br />
proberen oorzaken <strong>te</strong> vinden voor hun gro<strong>te</strong> roem. Daarnaast gaan we ook zelf kijken<br />
of jij geschikt zou kunnen zijn als leider en wat jou geschikt zou maken. Aan <strong>het</strong> eind<br />
<strong>van</strong> de les weet je een stuk meer over wat leiders onderscheidt <strong>van</strong> "gewone mensen"<br />
en weet je heel wat meer over je eigen persoonlijkheid. Misschien ben jij wel een<br />
toekomstig leider!"<br />
Het Leven in Amerika Mary Cunningham ouder<br />
Een gastles over hoe feestdagen maar ook verjaardagen, enz. worden gevierd in<br />
Amerika, omgangsvormen, en gebruiken. Deze gastles wordt in <strong>het</strong> Engels gegeven.
M<br />
Managerslatijn Ronald <strong>te</strong>Loo netwerk<br />
Als je nu naar bedrijven kijkt zie je allerlei rollen en functies: medewerkers, managers,<br />
bestuurders, eigenaren. En je zou denken dat deze rollen al heel lang bestaan. Dat de<br />
Grieken en Romeinen ook dat soort organisaties kenden. In werkelijkheid is de manier<br />
zoals we organisaties nu kennen pas sinds de jaren 50 echt ontwikkeld. Hoe komt dat?<br />
En hoe ziet de organisatie eruit waar jullie over een aantal jaren in werken? Ronald <strong>te</strong><br />
Loo laat je kennis maken met zijn ervaringen als organisatieadviseur <strong>van</strong> bedrijven en<br />
<strong>van</strong> scholen.<br />
Ronald <strong>te</strong>Loo is bedrijfseconoom en heeft een eigen adviesbureau O2L (Organise<br />
toLearn) Hij onders<strong>te</strong>unt <strong>van</strong> der Put<strong>te</strong>n bij haar in<strong>te</strong>rim direc<strong>te</strong>urschap bij !mpulse.<br />
MAS zelf leerling<br />
Sommige leerlingen zijn gedurende (een deel <strong>van</strong>) de adstructieweek op<br />
Maatschappelijke Stage. Ook leerlingen die niet gedurende de gehele adstructieweek<br />
op stage zijn en/of die leerlingen die desondanks graag deel willen nemen aan een of<br />
meerdere programmaonderdelen <strong>van</strong> de adstructieweek, kunnen zich inschrijven op<br />
die blokken. Om ook voor hen <strong>het</strong> bevredigende “voldoende inschrijvingen” <strong>te</strong> la<strong>te</strong>n<br />
verschijnen is bij ieder blok is dus ook de mogelijkheid “in <strong>te</strong> schrijven” op<br />
Maatschappelijke Stage.<br />
NB: Als je niet in overleg met de stagecoördinator je Maatschappelijke Stage hebt<br />
geregeld, kun je niet inschrijven op MAS.<br />
MCL Jantiena Reiding-Boersma ouder<br />
Wegens succes herhaald. Deze rondleiding was een enorm succes vorig jaar!<br />
We krijgen rondleiding operatiekamercompex <strong>van</strong> <strong>het</strong> MCL, evt. skillslab en in gesprek<br />
met co-assis<strong>te</strong>n<strong>te</strong>n over studeren en praktijk. S<strong>te</strong>thos, Paramedische Opleidingen &<br />
Zorg Deze excursie duurt <strong>van</strong> 15.00 tot 18.00 uur en <strong>te</strong>lt voor twee adstructieblokken.<br />
Mime Meike cultuur-makelaar<br />
Wist je dat 70% <strong>van</strong> de menselijke communicatie non-verbaal is? We ui<strong>te</strong>n ons in onze<br />
houding, beweging en in hoe we kijken. We zeggen heel veel met ons lichaam.<br />
Wanneer je rechtop in de ruim<strong>te</strong> staat, zegt dat heel iets anders dan wanneer je<br />
ineengedoken in een hoekje staat. In <strong>het</strong> thea<strong>te</strong>r wordt<br />
veel gebruik gemaakt <strong>van</strong> non-verbale communicatie. Er<br />
bestaan veel verschillende soor<strong>te</strong>n thea<strong>te</strong>r. Zo is<br />
er thea<strong>te</strong>r waar vooral <strong>van</strong>uit <strong>te</strong>kst wordt gewerkt, ook wel<br />
<strong>te</strong>ksttoneel genoemd. Ook is er een vorm <strong>van</strong> thea<strong>te</strong>r<br />
waar vooral <strong>van</strong>uit beweging (non-verbaal) wordt<br />
gewerkt. Dit heet mime. In deze workshop ga je aan<br />
de slag met thea<strong>te</strong>r maken <strong>van</strong>uit beweging. Dus: wat<br />
kan je ver<strong>te</strong>llen met houdingen en bewegingen. Hoe<br />
maak je een spannend verhaal zonder woorden<br />
<strong>te</strong> gebruiken?
Model European Parliament (MEP) zls en maa docen<strong>te</strong>n<br />
Ben jij een politiek talent? Een geboren redenaar of juist een stille onderhandelaar?<br />
Verdedig je je principes <strong>te</strong>n kos<strong>te</strong> <strong>van</strong> alles of ben je bereid wa<strong>te</strong>r bij de wijn <strong>te</strong> doen en<br />
resulta<strong>te</strong>n <strong>te</strong> boeken?<br />
De Europese Unie krijgt s<strong>te</strong>eds meer invloed op ons dagelijks leven. Veel beslui<strong>te</strong>n die<br />
‘Europa’ neemt beïnvloeden ons dagelijks leven. Of dit nu gaat om <strong>het</strong> aanpakken <strong>van</strong><br />
<strong>het</strong> illegaal downloaden <strong>van</strong> muziek en films of om regels m.b.t. de toevoeging <strong>van</strong><br />
conserveringsmiddelen aan voedsel.<br />
In <strong>het</strong> ‘Model European Parliament’ gaan we een zitting <strong>van</strong> <strong>het</strong> Europees parlement<br />
voorbereiden en naspelen. Dat doen we aan de hand <strong>van</strong> serieuze vraagstukken waar<br />
<strong>het</strong> parlement ook zelf mee wors<strong>te</strong>lt. Deelnemers aan <strong>het</strong> MEP ver<strong>te</strong>genwoordigen een<br />
Europees land en onderhandelen namens dat land in een commissie over de<br />
oplossing <strong>van</strong> een bepaald politiek probleem. De commissie Bui<strong>te</strong>nland kan zich<br />
bijvoorbeeld buigen over welke rol de EU kan spelen bij de oplossing <strong>van</strong> <strong>het</strong><br />
Palestijns-Israelisch conflict.<br />
Je gaat dus in debat, zoekt naar oplossingen, sluit compromissen met <strong>te</strong>genstanders,<br />
verdedigt compromis-beslui<strong>te</strong>n, probeert nederlagen als gro<strong>te</strong> overwinningen <strong>te</strong><br />
verkopen, kortom: je bent politicus en diplomaat.<br />
Het MEP beslaat vier blokken: één op woensdag, één op donderdag en twee op<br />
vrijdag. Op woensdag en donderdag s<strong>te</strong>l je met de commissie waar je inzit een motie<br />
(s<strong>te</strong>lling, uitspraak) op over jullie onderwerp. Op de vrijdag wordt een ech<strong>te</strong><br />
parlementszitting gehouden waarin de moties die de commissies hebben opges<strong>te</strong>ld,<br />
worden behandeld en in s<strong>te</strong>mming worden gebracht. Er is plek voor maximaal 25<br />
leerlingen. Vierde klassers krijgen voorrang.<br />
Moderne dans ELDC cultuur-makelaar<br />
Moderne dans is ontstaan als verzet <strong>te</strong>gen <strong>het</strong> mooie klassieke ballet. Men wilde af<br />
<strong>van</strong> <strong>het</strong> poppetjes imago en de pijnlijke spitzen. Men is een nieuwe <strong>te</strong>chniek gaan<br />
ontwikkelen waarbij men veel gebruik ging maken <strong>van</strong> de vloer en er werd meer <strong>van</strong>uit<br />
gevoel gedanst. Modern hoeft ook niet altijd mooi <strong>te</strong> zijn. Moderne dans kent<br />
verschillende stromingen, Elzelien heeft haar eigen stijl ontwikkeld. Zij geeft een<br />
stoere, ruige vorm <strong>van</strong> modern waar je je energie goed in kwijt kan. Tijdens de<br />
workshop ga je springen, rollen, zwaaien en vallen en ontwerp je zelf een deel <strong>van</strong> de<br />
dans. Probeer eens iets anders en gooi jezelf in deze workshop. Iedereen kan<br />
deelnemen ook als je geen danservaring hebt.
N<br />
Nano<strong>te</strong>chnologie Bls docent<br />
Nano<strong>te</strong>chnologie gaat over <strong>het</strong> manipuleren<br />
<strong>van</strong> atomen en moleculen op<br />
nanome<strong>te</strong>rschaal.<br />
De uitvinding <strong>van</strong> de scanning tunneling<br />
microscoop ( STM ) en de atomaire<br />
krachtmicroscoop ( AFM ) heeft <strong>het</strong> mogelijk<br />
gemaakt om atomen en moleculen<br />
daadwerkelijk <strong>te</strong> “zien “ en ze beet <strong>te</strong> pakken en<br />
<strong>te</strong> verplaatsen.<br />
Het is een snelontwikkelend<br />
onderzoeksgebied waarin natuurkunde, scheikunde en biologie samenkomen.<br />
Deze mas<strong>te</strong>r class is een eenvoudige inleiding tot dit vakgebied.<br />
Natuurlijke patronen in venen Sake <strong>van</strong> der Schaaf oudleerling<br />
Het trefwoord is veen, als ma<strong>te</strong>riaal, als landschap of als ecosys<strong>te</strong>em. Daarin ben ik in<br />
1990 voor de tweede keer in mijn bestaan <strong>te</strong>rechtgekomen, aan<strong>van</strong>kelijk in Ierland,<br />
la<strong>te</strong>r ook in Nederland en een aantal andere landen. Ik ben er ook na mijn<br />
pensionering bij de universi<strong>te</strong>it <strong>van</strong> Wageningen nog s<strong>te</strong>eds enigszins actief in.<br />
(Neo) Classisme in Friesland Gerrit Boschloo ouder<br />
Classicisme en neo-classicisme in de Friese archi<strong>te</strong>ctuur<br />
De Grieken bouwden <strong>te</strong>mpels, de Romeinen badhuizen, lusthoven en niet alleen de<br />
gedach<strong>te</strong>n <strong>van</strong> hen vinden we <strong>te</strong>rug in zoals we nu leven. Ook in de Friese s<strong>te</strong>den en<br />
dorpen vinden we gebouwen vol verwijzingen. Waar? Hoe? Waarom? En wat heeft de<br />
grill <strong>van</strong> een auto <strong>van</strong> doen met de griekse goden?<br />
“Nerdparty” mel docent<br />
Op de "Nerd Party" komen Nerds samen om "Nerdige" puzzels op <strong>te</strong> lossen en om<br />
contact <strong>te</strong> leggen met andere Nerds. Wij gaan geen dansje of liedje instuderen, noch<br />
toneelstuk, cabaret of opera. Wij drinken geen ranja of melk en bereiden ook geen<br />
voedsel <strong>te</strong>r plekke. Wellicht zal kwistig met chocola worden gestrooid als beloning voor<br />
opgelos<strong>te</strong> raadselen.<br />
Op onnavolgbare supercoole wijze lossen de Nerds problemen op, lou<strong>te</strong>r door<br />
individuele mentale kwalti<strong>te</strong>it, al dan niet complementair gebundeld in samenwerkende<br />
cellen. Na 45 minu<strong>te</strong>n kan de geest weer rus<strong>te</strong>n en <strong>te</strong>rugblikken op succesvolle<br />
momen<strong>te</strong>n.<br />
Nieuw Grieks Dut docent<br />
workshop om <strong>van</strong>uit je kennis <strong>van</strong> de oude taal ook eens wat <strong>te</strong> leren dat praktisch<br />
toepasbaar is op vakantie!
Nova Zembla Verschijnsel Siebren <strong>van</strong> der Werf oudleerling<br />
Tijdens de overwin<strong>te</strong>ring <strong>van</strong> Willem Barents en zijn bemanning op Nova Zembla, in<br />
1596-1597, zagen zij de zon op 24 januari 1597 voor <strong>het</strong> eerst <strong>te</strong>rug. Het was meer<br />
dan twee weken voordat die na de poolnacht daar op hun breed<strong>te</strong> <strong>van</strong> 76º mocht<br />
worden verwacht: de zon stond nog meer dan vijf graden onder de horizon.<br />
Dat zij niet<strong>te</strong>min toch gezien werd – begrijpen wij ach<strong>te</strong>raf – vond zijn oorzaak in een<br />
lange-afstand luchtspiegeling. Gerrit de Veers dagboek geeft daar<strong>van</strong> de eers<strong>te</strong><br />
documentatie en <strong>het</strong> verschijnsel is bekend geworden als <strong>het</strong> Nova Zembla-effect.<br />
Vanaf <strong>het</strong> begin is De Veers verhaal omstreden geweest. Vooral in eigen land is hij<br />
neergezet als iemand die een s<strong>te</strong>rk verhaal wilde ver<strong>te</strong>llen dat gewoon niet waar kon<br />
zijn. Nog s<strong>te</strong>eds twijfelen Nederlandse geschiedschrijvers aan de betrouwbaarheid <strong>van</strong><br />
zijn beschrijving.<br />
Maar zijn relaas werd ook opgepikt door we<strong>te</strong>nschappers. De gro<strong>te</strong> Johannes Kepler<br />
werd er al in 1604 door geïnspireerd tot een visionaire uitleg: ergens boven ons hoofd<br />
houdt de lucht op en begint de ether. Licht kan daar<strong>te</strong>gen weerkaatsen, zoals ook aan<br />
de binnenkant <strong>van</strong> glas. Op die manier moet <strong>het</strong> mogelijk geweest zijn dat de<br />
Nederlanders niet de zon zelf, maar haar reflectie hebben gezien: ”ut pro Sole idolum<br />
eius in Noua Zembla videri potuerit.”<br />
In dit verhaal laat ik zien hoe die uitleg stand heeft gehouden, al moe<strong>te</strong>n we die<br />
etherspiegeling ver<strong>van</strong>gen door luchtspiegeling. We zullen zien hoe ver<strong>te</strong>kende<br />
zonsondergangen, Fata Morgana’s en <strong>het</strong> Nova Zemblaverschijnsel tot stand komen.<br />
Van alle drie zal ik gefotografeerde beelden la<strong>te</strong>n zien. Het is pas sinds enkele<br />
tientallen jaren mogelijk dat soort beelden ook door compu<strong>te</strong>rsimulaties <strong>te</strong> berekenen<br />
en ik wil la<strong>te</strong>n zien dat zo de waarnemingen die Gerrit de Veer beschrijft kunnen<br />
worden verklaard.
O<br />
Olieverf Kem docent<br />
Werken met olieverf bij Joost.<br />
Een Ooggetuige in de klas! Pen docent<br />
Je hebt vast wel eens iets over de Tweede Wereldoorlog gezien op tv en gehoord<br />
tijdens de geschiedenisles. Maar heb je weleens naar <strong>het</strong> verhaal geluis<strong>te</strong>rd of met<br />
iemand gesproken die de Tweede Wereldoorlog echt heeft meegemaakt? Bijvoorbeeld<br />
iemand die in een Japans in<strong>te</strong>rneringskamp zat opgeslo<strong>te</strong>n tijdens de Tweede<br />
Wereldoorlog in Zuidoost-Azië? Of met iemand die de Tweede Wereldoorlog in<br />
Nederland of Duitsland heeft overleefd? Dan is dit je kans om <strong>het</strong> verhaal <strong>van</strong> een<br />
overlevende <strong>van</strong> de Tweede Wereldoorlog <strong>te</strong> horen en al je vragen <strong>te</strong> s<strong>te</strong>llen. Een<br />
overlevende komt namelijk zijn/haar persoonlijk verhaal over de oorlog ver<strong>te</strong>llen. Dus<br />
schrijf je snel in!<br />
Oos<strong>te</strong>rs Strip<strong>te</strong>kenen Caspar Cultuur-makelaar<br />
Vind je Japan in<strong>te</strong>ressant en zou je graag willen leren hoe je een Japanse strip kan<br />
<strong>te</strong>kenen? Van Chibi tot realistische mangafiguren of zelfs een totale<br />
mangastrip maken? Vind je Naruto, Dragon Ball Z of gewoon manga's<br />
in z’n geheel leuk? Dan is deze workshop wat voor jou. Ik ga in deze<br />
workshop in op de oorsprong <strong>van</strong> Manga en de diverse hoofdstijlen.<br />
Ook wordt iets gezegd over <strong>het</strong> toepassen <strong>van</strong> 'emotie-iconen' binnen<br />
de <strong>te</strong>keningen. Maar <strong>het</strong> accent ligt ui<strong>te</strong>raard op <strong>het</strong> zelf ontwerpen <strong>van</strong><br />
een mangafiguur en deze een rol la<strong>te</strong>n spelen in hun eigen verhaal.<br />
Overlevingskansen Nederlandse Joden Bert Jan Flim ouder<br />
De overlevingskansen <strong>van</strong> Nederlandse joden tijdens de Tweede Wereldoorlog in<br />
vergelijking met die <strong>van</strong> joden in de omringende landen. De gastles is bedoeld voor<br />
leerlingen <strong>van</strong> klas 4 en hoger.<br />
Bert Jan Flim is docent geschiedenis op de vavo aan <strong>het</strong> Friesland College
P<br />
Poldervrouw (cabaret) Nina de la Croix Cultuur-makelaar<br />
Poldervrouwen dansen schaam<strong>te</strong>loos<br />
Zonder gêne door <strong>het</strong> polderland<br />
Poldervrouwen dansen schaam<strong>te</strong>loos<br />
En ze gaan voor niemand aan de kant<br />
Nina de la Croix is zo’n Poldervrouw. Soms gaat<br />
<strong>het</strong> allemaal niet zo lekker. Dan is <strong>het</strong> fijn om even<br />
weg <strong>te</strong> gaan naar een andere stad in een ander<br />
land, om de boel eens goed <strong>te</strong> overdenken. Maar<br />
wat levert dat dan op? Nina de la Croix studeerde<br />
af aan de Ams<strong>te</strong>rdamse Kleinkunstacademie. In<br />
april 2007 stond ze in de finale <strong>van</strong> <strong>het</strong> Ams<strong>te</strong>rdams Kleinkunst Festival. Poldervrouw<br />
is haar eers<strong>te</strong> solo met verhalen en veel mooie, krachtige liedjes. Ze is een innemende<br />
ver<strong>te</strong>ller en een begenadigd zangeres. Haar s<strong>te</strong>rke liedjes en haar scherpe verhalen<br />
maken Nina een poldervrouw die je niet snel vergeet. www.ninadel acroix.nl<br />
De voors<strong>te</strong>lling duurt een uur. De eers<strong>te</strong> voors<strong>te</strong>lling begint om 9.30 en de tweede om<br />
11.00 uur.<br />
Prijsvorming bat docent<br />
We gaan kijken, aan de hand <strong>van</strong> de<br />
benzineprijs, hoe een prijs tot stand komt. Welke<br />
kos<strong>te</strong>n worden er gemaakt bij de winning, welke<br />
andere factoren spelen een rol bij de<br />
prijsvorming ( klimaat, politieke ontwikkelingen )<br />
en wat is de invloed <strong>van</strong> beleggers en de<br />
overheid op de prijsvorming.<br />
Privaatrecht Siewert Lindenbergh oudleerling<br />
Workshop Privaatrecht, een stuk theorie en daarna mag je zelf gaan "plei<strong>te</strong>n"<br />
Siewert Lindenbergh schreef ons <strong>te</strong>r introductie: Ik heb in 1983 eindexamen gedaan en<br />
ben toen een jaar in de VS gaan studeren. Daarna heb ik in Leiden rech<strong>te</strong>n gestudeerd<br />
en ben ik daar in1998 gepromoveerd op een proefschrift over smar<strong>te</strong>ngeld. Hoewel ik<br />
nooit had gedacht dat ik iets in onderzoek zou gaan doen, heeft dat proefschift nogal<br />
een vlucht genomen(<strong>het</strong> kwam kennelijk op een tijdstip dat Nederland eraan toe was)<br />
en ben ik in de academische wereld verder gegaan. Na nog een aantal jaren<br />
hoofddocent <strong>te</strong> zijn geweest in Leiden, ben ik in 2005 benoemd als hoogleraar<br />
privaatrecht aan de Erasmus Universi<strong>te</strong>it in Rot<strong>te</strong>rdam. Daar geef ik colleges, werk ik<br />
aan onderzoek en leid ik een vakgroep.Naast <strong>het</strong> werk aan de universi<strong>te</strong>it ben ik<br />
rech<strong>te</strong>r-plaatsver<strong>van</strong>ger in de Rechtbank Haarlem en raadsheer-plaatsver<strong>van</strong>ger in <strong>het</strong><br />
Hof Arnhem en verzorg ik postacademisch onderwijs aan advoca<strong>te</strong>n en rech<strong>te</strong>rs. Mijn<br />
drijfveer in dit vak is complexe ma<strong>te</strong>rie op de grens <strong>van</strong> <strong>te</strong>chniek en moraal helder voor<br />
<strong>het</strong> voetlicht <strong>te</strong> brengen.Dat 'ei' kan ik goed kwijt in zowel onderwijs als onderzoek. Zie<br />
ook: www.professorlindenbergh.nl
Q<br />
Qi gong Fokje en Hilda Concierge en Administratie
R<br />
Rat<strong>te</strong>npracticum 4 e klas biologie pan en hjo docen<strong>te</strong>n<br />
Bij dit practicum krijg je een muskusrat en die gaan wij zowel <strong>van</strong> de bui<strong>te</strong>nkant als de<br />
binnenkant uitvoerig onderzoeken. Je krijgt hierbij hulp <strong>van</strong> de begeleidende docen<strong>te</strong>n<br />
en de handleiding, die je dan zult krijgen. Wat je moet doen tijdens deze dag is <strong>het</strong><br />
volgende: de bijbehorende vragen maken, <strong>te</strong>keningen maken <strong>van</strong> de muskusrat, en<br />
tussentijds heb je tijd om <strong>het</strong> verslag <strong>te</strong> maken. Tekeningen maken? En een verslag<br />
schrijven? Ja, je hebt <strong>het</strong> goed gelezen. Dit verslag kun je gebruiken voor de<br />
praktische opdracht, die je dit jaar verplicht moet doen (zie <strong>het</strong> PTA <strong>van</strong> biologie).<br />
Wij bieden jullie dus deze cursus aan tijdens de adstructieweek en je kunt <strong>het</strong> gelijk<br />
gebruiken als praktische opdracht. Je leert <strong>van</strong> dit practicum ontzet<strong>te</strong>nd veel! Je leert<br />
hoe je <strong>te</strong>keningen moet maken, hoe je een verslag moet schrijven, maar <strong>het</strong><br />
belangrijks<strong>te</strong> is dat je leert waar de organen in lichamen zich bevinden en wat de<br />
functies hier<strong>van</strong> zijn. Je zult <strong>het</strong> nooit meer verge<strong>te</strong>n <br />
De muskusrat<strong>te</strong>n worden niet speciaal voor ons dood gemaakt. De rat<strong>te</strong>n zijn<br />
afkomstig <strong>van</strong> <strong>het</strong> bedrijf Wa<strong>te</strong>rbeheer Friesland en worden ge<strong>van</strong>gen in de natuur,<br />
omdat ze daar in <strong>te</strong> gro<strong>te</strong> hoeveelheden aanwezig zijn.<br />
Dus heb lef en schrijf je in voor <strong>het</strong> rat<strong>te</strong>npracticum!<br />
Doe je niet mee aan dit practicum, dan zul je zelfstandig in jouw eigen tijd een andere<br />
opdracht moe<strong>te</strong>n uitvoeren, namelijk een meningsvormende opdracht over ‘ethiek bij<br />
genetische manipulatie’, zie de portal bij onze vaklokalen voor meer informatie.<br />
NB 1: Moch<strong>te</strong>n er plekken over zijn, dan mogen leerlingen <strong>van</strong> andere klassen ook<br />
meedoen. Daarom zijn alleen de eers<strong>te</strong> 3 dagen na <strong>het</strong> openen <strong>van</strong> de inschrijving<br />
gereserveerd voor 4 e klassers biologie!<br />
NB 2: Het practicum duurt een hele dag. Je kunt je dus alleen voor de donderdag<br />
inschrijven als je géén KCFV hebt <strong>het</strong> derde blok. Zo wel, dan kun je alleen voor de<br />
vrijdag inschrijven.<br />
Reanimatie + skillslab Clasien <strong>van</strong> der Houwen, Marijke Rasch,<br />
Lysbet Hoekstra-Migchels<br />
ouders<br />
45 minu<strong>te</strong>n reanimatie training met gebruik <strong>van</strong> poppen<br />
en 45 minu<strong>te</strong>n chirurgische <strong>te</strong>chnieken (skillslabje). De<br />
chirurgische <strong>te</strong>chnieken bestaan uit: oefenen met<br />
naaldvoerder en hech<strong>te</strong>n <strong>van</strong> een varkenspootje, oefenen<br />
metlaparoscoop: stapelen <strong>van</strong> kraaltjes ed, oefen <strong>van</strong><br />
stabiele zijligging bijelkaar. En wat we mogelijk nog<br />
verder bedenken. De begeleidende ouders zijn allemaal<br />
arts.
Rechtbank (bezoek aan de politierech<strong>te</strong>r) hoo docent<br />
Op woensdagmiddag 7 en vrijdagmiddag 9 april wordt een excursie naar de<br />
politierech<strong>te</strong>r in Leeuwarden georganiseerd. We wonen een strafzitting bij waarin we<br />
de werking <strong>van</strong> de politierech<strong>te</strong>r <strong>van</strong> dichtbij kunnen bekijken. De politierech<strong>te</strong>r<br />
behandelt eenvoudige misdrijven en overtredingen. Je moet dan denken aan zaken als<br />
openbare dronkenschap, verkeersdelic<strong>te</strong>n, winkeldiefstallen en “eenvoudige”<br />
geweldsdelic<strong>te</strong>n. In een politierechtbank is er sprake <strong>van</strong> één rech<strong>te</strong>r (bij hogere<br />
rechtbanken zijn dat er drie) die maximaal één jaar ge<strong>van</strong>genisstraf kan opleggen.<br />
Een politiezaak duurt maar kort, zodat we de gelegenheid krijgen een reeks <strong>van</strong> zaken<br />
<strong>te</strong> bekijken. Na afloop is er waarschijnlijk gelegenheid voor een gesprek met de rech<strong>te</strong>r<br />
of de officier <strong>van</strong> justitie die we aan <strong>het</strong> werk hebben gezien.<br />
Deze workshop is toegankelijk voor leerlingen <strong>van</strong> klas 4 en hoger (je moet 16 zijn). Hij<br />
duurt <strong>van</strong> 13.00-15.30.Omdat de excursie een uur langer duurt dan één adstructieblok<br />
en er bovendien de week daarvoor nog een kor<strong>te</strong> voorberedingsbijeenkomst wordt<br />
gehouden geldt deelname aan deze excursie als een dubbel blok. Een aanrader in<br />
combinatie met de gastles Strafrecht.<br />
Relativi<strong>te</strong>itstheorie 1,2,3 en 4 wou docent<br />
<strong>Inleiding</strong> speciale relativi<strong>te</strong>itstheorie<br />
In deze inleiding tot de speciale<br />
relativi<strong>te</strong>itstheorie onderzoeken we een<br />
aantal <strong>van</strong> de vreemde verschijnselen<br />
dat optreedt wanneer je reist met een<br />
snelheid die de lichtsnelheid nadert.<br />
Denk bijvoorbeeld aan de tijd die niet<br />
meer voor iedereen dezelfde is. Beroemd<br />
is de zogenaamde tweelingparadox,<br />
waarin de ene helft <strong>van</strong> een identieke t<br />
weeling met een snelle raket de aarde<br />
verlaat om na enkele jaren <strong>te</strong>rug <strong>te</strong> keren<br />
en merkt dat zijn tweelingbroer inmiddels een oude man is<br />
geworden. Maar ook de leng<strong>te</strong> <strong>van</strong> een lat hangt af <strong>van</strong> de<br />
snelheid waarmee <strong>het</strong> beweegt. Hoe dit allemaal kan, zullen we<br />
op een grafische manier onderzoeken. Met grafieken en met een<br />
minimum aan formules.<br />
Doelgroep: vierde- en vijfdeklassers, maar ook goede en<br />
geïn<strong>te</strong>resseerde derdeklassers zijn welkom!
Ruim<strong>te</strong>lijk Portret ynt docent<br />
Handvaardigheid<br />
workshop: “Een ruim<strong>te</strong>lijk<br />
portret”<br />
De Amerikaanse kuns<strong>te</strong>naar Alexander Calder (1898-<br />
1976)<br />
ontwikkelde een nieuwe methode en vorm voor <strong>het</strong> maken <strong>van</strong><br />
beeldhouwwerken. Dit door draaien, kronkelen<br />
en buigen <strong>van</strong> ijzerdraad. Hierbij leek <strong>het</strong> alsof hij<br />
driedimensionaal (3D, ruim<strong>te</strong>lijke) figuren ‘<strong>te</strong>kende’ in de lucht.<br />
Heb jij ook zin om met zowel je hoofd, je handen en met<br />
ijzerdraad aan de slag <strong>te</strong> zijn?<br />
Schrijf je in en zorg dat je een tangetje bij je hebt!<br />
In verband met moeilijkheidsgraad:<br />
1 blok per workshop: voor klas 1 t/m 3<br />
2 blokken per workshop voor klas 4 t/m 6<br />
(Misschien is er een fotostander <strong>van</strong> <strong>te</strong> maken!)
S<br />
Schaken voor beginners Reneey Nag<strong>te</strong>gaal nestor<br />
In deze kennismakingsles behandelen we <strong>het</strong> bord, de stukken, de ops<strong>te</strong>lling en de<br />
loop <strong>van</strong> de stukken.<br />
Daarna gaan we verder met slaan , verdedigen, aanval op de koning en schaakmat<br />
zet<strong>te</strong>n.<br />
Ook <strong>het</strong> rokeren komt aan de orde. Daarna kan je zelf gaan schaken<br />
Schaken: de opening Reneey Nag<strong>te</strong>gaal nestor<br />
In deze les behandel ik de opening.<br />
Veel mensen die beginnen met schaken we<strong>te</strong>n niet goed hoe <strong>te</strong> beginnen.<br />
Hoe open je de partij op een goede manier?<br />
In deze les worden de belangrijks<strong>te</strong> we<strong>te</strong>nswaardigheden <strong>van</strong> de opening behandeld.<br />
Schaken: <strong>het</strong> eindspel Foppe Aize Rinzema netwerk<br />
Foppe Aize Rinzema bespreekt <strong>het</strong> eindspel.Hij gaat in op <strong>het</strong><br />
pionneneindspel, hoe kan je promoveren met een pion en een<br />
koning. Wat be<strong>te</strong>kent oppositie houden? Hoe doe je dit?<br />
(Foppe is een <strong>van</strong> de be<strong>te</strong>re Friese jeugdspelers).<br />
De Schat<strong>te</strong>n <strong>van</strong> Leeuwarden Geart de Vries ouder<br />
Leeuwarden heeft een rijke geschiedenis. In <strong>het</strong> Historisch Centrum Leeuwarden zijn<br />
zo'n 25 bijzondere voorwerpen en stukken uit <strong>het</strong> archief sinds kort ondergebracht in<br />
een onderaardse schatkamer <strong>van</strong> de stad. Zij ver<strong>te</strong>llen <strong>het</strong> boeiende verhaal <strong>van</strong> de<br />
Friese hoofdstad.<br />
Ik nodig jullie uit om bij ons in <strong>het</strong> Historisch Centrum Leeuwarden <strong>te</strong> komen voor<br />
een gastles met als thema de schat<strong>te</strong>n <strong>van</strong> Leeuwarden.<br />
We hebben net een ondergrondse Schatkamer geopend waarin allerlei voorwerpen en<br />
archiefstukken uit de Leeuwarder geschiedenis zijn <strong>te</strong>ntoonges<strong>te</strong>ld op een bijzondere<br />
wijze. Voor Leeuwarder gymnasias<strong>te</strong>n erg in<strong>te</strong>ressant!
Spaans Vee docent<br />
Kom kennis maken met la lengua española!<br />
Zin om je talenkennis uit <strong>te</strong> breiden? Neem een kijkje in de wereld<br />
<strong>van</strong> de spaanse taal door middel <strong>van</strong> deze workshop.<br />
Sport Sla of sia docen<strong>te</strong>n<br />
Woensdag 1: sla in Aldlan: de groep bepaalt<br />
Woensdag 2: sla in Aldlan: kaatsen<br />
Woensdag 2: sia in KAL: acrogym<br />
Woensdag 3: sla in Aldlan: volleybal/basketbal<br />
Woensdag 3: sia in KAL: groene spelen<br />
Donderdag 1: sla in MON: floorball<br />
Donderdag 1: sia in de Dyk (=Junior) fitness (omkleden in KAL)<br />
Donderdag 2: sla in MON minitrampspringen/lange mat/judo<br />
Donderdag 2: sia in de Dyk (=Junior) fitness (omkleden in KAL)<br />
Vrijdag 1: sla in KAL : de groep bepaalt<br />
Vrijdag 3: sla in KAL korfbal<br />
Stou<strong>te</strong> Vrouwen Gro docent<br />
Stou<strong>te</strong> vrouwen in de Nederlandse li<strong>te</strong>ratuurgeschiedenis<br />
Heb je genoeg <strong>van</strong> de vrome middeleeuwse Hadewijch of de<br />
kuise 18^e<br />
-eeuwse Sara Burge rhart? Li<strong>te</strong>ratuur gaat over <strong>het</strong> hele leven<br />
en zit dus net zo goed vol hoeren, overspeligen en andere<br />
stou<strong>te</strong> vrouwen.<br />
Afhankelijk <strong>van</strong> de tijdgeest gebeurde dat s oms bedekt, soms<br />
zeer expliciet…Tijdens deze bijeenkomst lezen we pikan<strong>te</strong><br />
passages en bekijken we zinnenprikkelende illustraties.<br />
Strafrecht Tom Wol<strong>te</strong>rs ouder<br />
Begin april zou ik een gastles willen geven over <strong>het</strong> strafrecht. Als advocaat-generaal,<br />
aanklager bij <strong>het</strong> gerechtshof, en daarvoor als officier <strong>van</strong> justitie en advocaat kan ik<br />
daar <strong>het</strong> nodige over ver<strong>te</strong>llen. Een aanrader zeker in combinatie met <strong>het</strong> bezoek aan<br />
de Rechtbank
De Strijd tussen Mens en Microbe Arjen Agema Ouder<br />
De al eeuwendurende strijd tussen mens en microben (bac<strong>te</strong>riën, virussen) kun je zien<br />
als een voetbalwedstrijd.De eers<strong>te</strong> helft zit<br />
erop en in de pauze gaan we deze helft<br />
analyseren. Wat is de ruststand? Wie heeft<br />
er gescoord, wie kregen gele kaar<strong>te</strong>n? En we<br />
kijken vooruit naar de tweede helft? Wordt<br />
<strong>het</strong> nog spannend of is de strijd beslist. En<br />
wie wint er dan? Welke onderwerpen komen<br />
aan de orde:-infectieziek<strong>te</strong>n in vroegere<br />
tijden (Columbus en syfilis, de Zwar<strong>te</strong><br />
Dood);-de mens die de vijand leert kennen<br />
(uitvinding microscoop, ontdekking bac<strong>te</strong>riën,<br />
ontdekking antibiotica);-de microbe die <strong>te</strong>rugslaat (resis<strong>te</strong>n<strong>te</strong> micro-organismen, SOA -<br />
seksueel overdraagbare aandoeningen!);welke mensen en instanties strijden in<br />
Nederland <strong>te</strong>gen infectieziek<strong>te</strong>n;welke opleiding moet je volgen om deze strijd aan <strong>te</strong><br />
sturen?<br />
De les duurt 45 minu<strong>te</strong>n. Als je je inschrijft weet je dus nog niet of je <strong>het</strong> eers<strong>te</strong> uur of<br />
<strong>het</strong> tweede uur <strong>van</strong> blok <strong>te</strong>recht kunt! Het andere uur ben je vrij.<br />
Arjen Agema is microbiologisch analist bij Izore, Infectieziek<strong>te</strong>n Centrum Friesland<br />
Suikerhuishouding Simon Evers netwerk<br />
We<strong>te</strong>nschappelijk onderzoek naar de invloed <strong>van</strong> psychofarmaca op de<br />
suikerhuishouding <strong>van</strong> ons lichaam.<br />
Simon Evers is promovendus aan de Rijksuniversi<strong>te</strong>it Groningen bij de vakgroep<br />
Neuroendocrienologie. Bij neuroendocrienologie doen ze onderzoek naar <strong>het</strong> effect<br />
<strong>van</strong> ons zenuws<strong>te</strong>lsel op de rest <strong>van</strong> <strong>het</strong> lichaam en anders om. Simon Evers probeert<br />
er ach<strong>te</strong>r <strong>te</strong> komen wat <strong>het</strong> effect zijn <strong>van</strong> een aantal medicijnen die gebruikt worden bij<br />
psychoses en depressies, op met name de vet en suikerhuishouding <strong>van</strong> <strong>het</strong> dierlijk<br />
lichaam. Er zijn dus verbanden naar op <strong>het</strong> eers<strong>te</strong> gezicht totaal verschillende ziek<strong>te</strong>s<br />
en we<strong>te</strong>nschapsgebieden <strong>van</strong> anorexia naar hormoonhuishouding en <strong>van</strong> psychoses<br />
naar suikerziek<strong>te</strong> en obesitas. Hij gebruikt hiervoor diermodellen. Aan dierproeven zijn<br />
strenge regels verbonden die Simon zal toelich<strong>te</strong>n. Zijn workshop zal bestaan uit de<br />
uitleg <strong>van</strong> zijn werk. Daarnaast is er voldoende ruim<strong>te</strong> voor <strong>het</strong> s<strong>te</strong>llen <strong>van</strong> vragen en<br />
zal er gediscussieerd worden over de gevolgen <strong>van</strong> zijn onderzoek en de ethiek <strong>van</strong><br />
dierproeven.
T<br />
Tekenen kem docent<br />
Deze workshop behoeft geen nadere toelichting!<br />
Teksttoneel Willemijn Cultuur-makelaar<br />
S<strong>te</strong>l je voor. Je kijkt naar de <strong>te</strong>levisie en ziet een film met goede ac<strong>te</strong>urs. Alles wat ze<br />
zeggen lijkt net echt, je zou haast verge<strong>te</strong>n dat <strong>het</strong> een film is. Maar soms is dat<br />
anders, dan zie je dat een ac<strong>te</strong>ur niet zo goed zijn <strong>te</strong>kst zegt en geloof je <strong>het</strong> niet meer.<br />
In deze workshop gaan we aan de gang met toneel<strong>te</strong>ks<strong>te</strong>n. Wanneer is een <strong>te</strong>kst<br />
geloofwaardig en hoe doe je dat dan? Door veel <strong>te</strong> spelen en naar elkaar <strong>te</strong> kijken,<br />
zullen we veel meer <strong>te</strong> we<strong>te</strong>n komen over <strong>te</strong>ksttoneel.<br />
Titreren Scu docent<br />
Scheikundepracticum Titreren. Iedere 5e klasser<br />
scheikunde moet verplicht één <strong>van</strong> de 5 blokken volg en<br />
Toneelproductie 1 tm 8 jra en Wessel de Vries Docent en leerling<br />
Een toneelstuk bedenken, improviseren, schrijven, instuderen en uitvoeren – in één<br />
week <strong>van</strong> niets tot briljant thea<strong>te</strong>r: jij hebt <strong>het</strong> in je, en Wessel de Vries en Joe<br />
Raphael halen <strong>het</strong> er uit!<br />
Ui<strong>te</strong>raard voeren we dat toneelstuk ook op voor medeleerlingen (vrijdag <strong>het</strong> 3 e blok) in<br />
<strong>het</strong> middenstuk <strong>van</strong> de Manege en wel twee keer! Je ouders enzo kunnen natuurlijk<br />
ook komen kijken!<br />
Vereis<strong>te</strong>n: minimaal zes sessies beschikbaar en zin om lekker gek <strong>te</strong> doen.<br />
NB: zie ook Ja, ik kom kijken!
Waar lag Troje? Jns docent<br />
Atlantische variant <strong>van</strong> Ilias en Odyssee,<br />
naar <strong>het</strong> boek <strong>van</strong> I.A.Wilkens: Waar Troje<br />
eens lag. Bes<strong>te</strong>md voor klas 4 en 5<br />
Trommelen op Rommel Vuilnis-mannen Cultuur-Makelaar<br />
De Vuilnismannen vormen een <strong>te</strong>am <strong>van</strong> enthousias<strong>te</strong> drummers. Door hun opleiding<br />
en studiereizen in binnen- en bui<strong>te</strong>nland hebben ze zich ontwikkeld tot ware<br />
professionals op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> ritme. Heb jij wel eens iemand zien roffelen met twee<br />
handen op drie tonnen <strong>te</strong>gelijk? Onder <strong>het</strong> motto ‘Trommelen op Rommel’ reizen De<br />
Vuilnismannen door <strong>het</strong> hele land. Tijdens hun workshop leer je hoeveel muziek er zit<br />
in afvalma<strong>te</strong>riaal en hoe je hiermee zelf een compositie maakt. Ze hebben een<br />
uitgebreid instrumentarium bij zich, bestaande uit gedump<strong>te</strong> emmers, tonnen, bors<strong>te</strong>ls,<br />
pannen en ander afvalma<strong>te</strong>riaal.
V<br />
Vertaaltraining Latijn klas 3 1 en 2 abg Docent<br />
Twee blokken vertaaltraining latijn voor derde klassers. Pak je kans!<br />
Vertaaltraining Latijn klas 2 abg Docent<br />
Een blok vertaaltraining latijn voor tweede klassers. Pak je kans!<br />
Vertaaltraining latijn klas 5 1 en 2 abg Docent<br />
Twee blokken vertaaltraining latijn voor vijfde klassers. Pak je kans!
W<br />
Wa<strong>te</strong>r in Pompei en Ostia jns Docent<br />
Wa<strong>te</strong>rhuishouding in Pompeii en Ostia. Het is boeiend om uit <strong>te</strong> vinden hoe de<br />
Romeinen ervoor zorgden dat er overal wa<strong>te</strong>r was in hun s<strong>te</strong>den. Een aanrader voor<br />
wie in klas 5 naar Rome gaat.<br />
Weerkaart <strong>van</strong> een organisatie Jurriaan Mous Oudleerling<br />
Een verhaal over ondernemen, nieuwe web<strong>te</strong>chnologie,inefficiëntie <strong>van</strong> gro<strong>te</strong><br />
organisaties, ontwerpen voor ech<strong>te</strong> mensen, sociale duurzaamheid& <strong>het</strong> fenomeen<br />
bedrijf de 21e eeuw inslepen.<br />
Je kijkt naar bui<strong>te</strong>n en <strong>het</strong> kan regenen, sneeuwen of de zon kan<br />
schijnen. Het weer kan s<strong>te</strong>eds weer anders zijn. Zoom je uit dan zie je opeens<br />
stromingen <strong>van</strong> wolken en drukgebieden. Opeens wordt <strong>het</strong> mogelijk om een paar<br />
dagen vooruit <strong>te</strong> voorspellen.<br />
Zo is <strong>het</strong> <strong>te</strong>genwoordig ook in organisaties. Als je er middenin zit zie je maar een klein<br />
stukje <strong>van</strong> de werkelijkheid en vaak niet een goed totaalbeeld. Heel veel organisaties<br />
hebben totaal geen inzicht in wat er nou echt gebeurd en sturen op een paar<br />
getalletjes.Wij willen ui<strong>te</strong>indelijk die weerkaart maken voor organisaties zodatopeens<br />
iedereen kan meedenken.<br />
Wat maakt je blij? Dat is een vraag die wij s<strong>te</strong>lden aan zorgverleners.Wij ontwerpen<br />
samen met deze mensen op de werkvloer webapplicaties die hun werk leuker en<br />
inzich<strong>te</strong>lijker gaat maken.Met al deze ervaringen willen wij zelf ons eigen bedrijf een<br />
nieuw model meegeven die gebaseerd is op een meer natuurlijker celgroei waar cellen<br />
elk <strong>van</strong>uit eigen passie en verantwoordelijkheid kunnen opereren en een kijk kunnen<br />
krijgen op <strong>het</strong> hele organisme <strong>van</strong>uit een soort organisatie weerkaart.<br />
Wes<strong>te</strong>rs Strip<strong>te</strong>kenen Caspar cultuur-makelaar<br />
Voor iedereen die graag wil leren hoe je een stripfiguur kan ontwerpen en la<strong>te</strong>n spelen<br />
in een eigen verhaal. Of ben je gek op stripverhalen; heb je<br />
vroeger As<strong>te</strong>rix gelezen of wil je we<strong>te</strong>n hoe strips worden<br />
gemaakt? Dan is deze workshop wat voor jou. Ik ga in deze<br />
workshop in op de opbouw <strong>van</strong> je eigen stripfiguren en<br />
<strong>het</strong> ontwikkelen <strong>van</strong> een bijpassend karak<strong>te</strong>r. Hiernaast ga ik<br />
in op de structuur <strong>van</strong> een verhaal en<br />
paginaopbouw/compositie.<br />
Workforce Toetscentrum Instrumentarium abg en Arjen Bos Docent en CB<br />
We zoeken werkers die mee willen bouwen aan <strong>het</strong> toetscentrum voor<br />
Instrumentarium in de Manege. Het doel is dat <strong>het</strong> aan <strong>het</strong> eind <strong>van</strong> de week draait!<br />
En passant leer je werken met Wintoets en hoe <strong>het</strong> toepassen <strong>van</strong> ICT in <strong>het</strong><br />
onderwijs functioneel gemaakt kan worden. Als je ook nog een beetje goed bent in<br />
Latijn en Grieks is dat natuurlijk wel erg meegenomen.<br />
Na afloop <strong>van</strong> de adstructieweek blijft de workforce in stand en kan je er zelfs mee<br />
gaan verdienen. Je blijft mevrouw Albers helpen met <strong>het</strong> verder uitbouwen <strong>van</strong> <strong>het</strong><br />
toetscentrum. Eerst naar grammatica voor Latijn en daarna ook woorden en
grammatica voor Grieks. Dat is nog een probleem op zich, want Wintoets weet niet om<br />
<strong>te</strong> gaan met Griekse let<strong>te</strong>rs. Ook is <strong>het</strong> belangrijk dat je mee wilt denken over de<br />
uitvoerbaarheid <strong>van</strong> goede digitale toetsen. Een klus voor whizzkids met klassieke<br />
aanleg. Deze workshop duurt vier dagen en eindigt met de rituele afname <strong>van</strong> de<br />
eers<strong>te</strong> digitale Instrumentariumtoets.. Je kunt natuurlijk wel zo nu en dan een uitstapje<br />
maken naar iets anders, dat je héél erg graag ook wilt doen.<br />
Z<br />
Zaalvoetbal Joost en Robert Nestoren<br />
Ze hebben er zin in!