Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Laksmi Pamuntjak Herman Keppy Ronelda Kamfer<br />
Boeken in<br />
het Bibit-<br />
Theater<br />
slavernij in indië<br />
Nederland staat dit jaar<br />
uitgebreid stil bij de slavernij in<br />
West-Indië die anderhalve eeuw<br />
geleden werd afgeschaft (1863).<br />
Enkele jaren eerder was er ook<br />
een einde gekomen aan de<br />
slavernij in Oost-Indië, een<br />
gebeurtenis waaraan de media<br />
nauwelijks aandacht hebben<br />
gegeven. Toch werden er evenveel<br />
slaven verhandeld in de oostelijke<br />
delen van het Koninkrijk als in de<br />
westelijke delen. Stichting <strong>Tong</strong><br />
<strong>Tong</strong> heeft emeritus hoogleraar<br />
Bert Paasman gevraagd een<br />
lezing te geven over de slavernij in<br />
Oost-Indië.<br />
Paasman is hoogleraar Koloniale<br />
en Postkoloniale Cultuur- en<br />
Literatuurgeschiedenis aan de<br />
Universiteit van Amsterdam.<br />
bibit-theater, 23 mei.<br />
Bert Paasman geeft ook een<br />
lezing over Kraspoekol, een<br />
toneelstuk door Dirk van<br />
Hogendorp, voormalig resident<br />
in Indië. Het klaagt de slavernij<br />
aan, die op dat moment nog in<br />
Indië bestond. Haags Historisch<br />
Museum, zondag 2 juni.<br />
Dekolonisatie<br />
Op vrijdagmiddag 24 mei presenteert<br />
het Humanity House i.s.m.<br />
Stichting <strong>Tong</strong> <strong>Tong</strong> een interview<br />
met Herman Bussemaker;<br />
aanleiding is de heruitgave van<br />
zijn standaardwerk Bersiap! uit<br />
2005. Zie pag. 11 van deze krant.<br />
Onlangs is een herdruk<br />
verschenen van Ontsporing van<br />
geweld; Het Nederlands-Indonesisch<br />
conflict, het geruchtmakende boek<br />
van J.A.A. van Doorn en W.J.<br />
Hendrix dat bijna 45 jaar geleden<br />
verscheen. Op donderdagmiddag<br />
23 mei is W.J. Hendrix te gast om<br />
met o.a. Dirk Vlasblom, die de<br />
heruitgave van een nieuw<br />
nawoord voorzag, en Henk<br />
Schulte Nordholt over dit boek te<br />
vertellen. Lokatie: Bibit-Theater.<br />
boeken in het bibit-theater<br />
Luisteren naar lezen<br />
Het Bibit-Theater is het theater voor het gesproken woord. Er zijn<br />
boekpresentaties, lezingen en interviews met schrijvers. Een greep uit<br />
weer een overvol programma.<br />
Buiten landse gasten<br />
In het eerste weekend ontvangen we een<br />
grootheid uit de Indonesische literatuur:<br />
Ahmad Tohari, naar aanleiding van de vertaling<br />
van zijn meesterwerk Ronggeng Dukuh Paruk<br />
(1982), Dansmeisje uit mijn dorp. Prof. dr. Ben<br />
Arps van het Leiden University Institute of Area<br />
Studies interviewt Tohari over zijn boek.<br />
(26 mei). Op 30 mei vertelt Tohari over het<br />
fenomeen ‘dansmeisje’. In 2012 werd het boek<br />
ook verfilmd en was zelfs de Indonesische<br />
inzending voor de Oscars van 2013. Op 28 mei<br />
is deze film te zien (zie ook pag. 10).<br />
Het eerste weekend is ook de Maleisische<br />
auteur Tan Twan Eng, woonachtig in Zuid-<br />
Afrika, onze gast. In 2012 stond hij op de<br />
shortlist voor de Man Booker Prize met zijn<br />
roman The Garden of Evening Mists. In 2013 won<br />
hij met deze titel de Man Asian Literary Prize<br />
2012. Reggie Baay interviewt Tan Twan Eng<br />
n.a.v. de verschijning van de Nederlandse<br />
vertaling, De Tuin van de avondnevel (Engelstalig).<br />
In Indisch Anders bespreekt Reggie Baay<br />
deze prijswinnende roman.<br />
Laksmi Pamuntjak is journaliste (schreef o.a.<br />
twee populaire Indonesische restaurantgidsen),<br />
auteur, dichteres en vertaalster. Ze vertaalde<br />
o.a. de poëzie van Goenawan Mohamad in het<br />
Engels. In 2009 was zij jurylid voor de Prins<br />
Claus Prijs, vorig jaar vertegenwoordigde zij<br />
Indonesië op de Poetry Parnassus tijdens de<br />
Cultural Olympiad in Londen. Momenteel heeft<br />
zij in Indonesië een bestseller met haar<br />
debuutroman Amba. Literatuurcriticus Margot<br />
Dijkgraaf (NRC Handelsblad) interviewt Laksmi<br />
Pamuntjak. (1 juni)<br />
In Indisch Anders leest u ook een verhaal van de<br />
Zuid-Afrikaanse dichteres Ronelda Kamfer.<br />
Vorig jaar woonde zij als writer in residence in<br />
Amsterdam en bezocht voor het eerst de <strong>Tong</strong><br />
<strong>Tong</strong> <strong>Fair</strong> – of ‘<strong>Tong</strong> <strong>Tong</strong> Fees’ (feest), zoals zij<br />
ons evenement noemt. Ze schrijft over de<br />
treffende overeenkomst tussen de Indische<br />
cultuur en de ‘bruin cultuur’ (kleurling/<br />
coloured) in Zuid-Afrika. Op zondag 2 juni<br />
interviewen Edy Seriese en prof. dr Ena Jansen<br />
de dichteres.<br />
8 Festivalnieuws 55 e tong tong fair<br />
schrijvers<br />
signeren<br />
Tan Twan Eng<br />
Boek presentatie: pendek,<br />
korte verhalen over<br />
Indische levens<br />
Er zijn dit jaar vier boekpresentaties. Herman<br />
Keppy (Amsterdam-West, 1960) is journalist en<br />
schrijver. Hij publiceerde o.a. Van Ambon naar<br />
Amsterdam, het gefictionaliseerde levensverhaal<br />
van twee Molukse broers die rond 1900 als arts<br />
werden opgeleid in Nederland. In zijn reportages<br />
houdt hij zich bezig met de andere kant<br />
van het koloniale verhaal: het nog altijd relatief<br />
onbekende gezichtspunt van de Indische en<br />
Indonesische spelers in de geschiedenis. In zijn<br />
nieuwe bundel Pendek laat Keppy Indische en<br />
vooral Molukse Nederlanders aan het woord<br />
met verrassende, vaak pijnlijke en steeds<br />
roerende verhalen die tot een eeuw terug gaan<br />
en cruciale momenten in hun levensgeschiedenis<br />
betreffen: scholing in Indië, de tweede<br />
wereldoorlog, het verzet, de bersiap, de<br />
repatriëring en de verovering van Hollandse<br />
harten. Keppy’s eigen Molukse familie komt<br />
ook in beeld – zijn grootvader was KNIL-militair,<br />
zijn vader was marinier.<br />
Op vrijdag 24 mei wordt Pendek gepresenteerd<br />
in het Bibit-Theater. Om 12.30 uur interviewt<br />
Wim Manuhutu Herman Keppy. Na afloop<br />
signeert de auteur Pendek in de stand van<br />
Stichting <strong>Tong</strong> <strong>Tong</strong>, tegenover het Bibit-<br />
Theater.<br />
Boekpresentatie: op reis met<br />
een Javaanse edelman<br />
Op zondagmiddag 26 mei wordt in het<br />
Bibit-Theater het boek Op reis met een Javaanse<br />
edelman, Een levendig portret van koloniaal Java in<br />
de negentiende eeuw (1860–1875) gepresenteerd.<br />
Het is de vertaling, door Judith E. Bosnak en<br />
Frans X. Koot, van een reisverhaal door de<br />
Javaanse edelman radèn mas adipati arjo<br />
Tjondronegoro, regent van Kudus. Tussen 1860<br />
en 1875 reisde hij over Java en deed verslag<br />
van zijn ervaringen onder de schuilnaam<br />
Poerwolelono.<br />
Met de auteur reizen wij door het negentiendeeeuwse<br />
koloniale Java, langs plaatsen die ook<br />
bij de huidige toerist nog in trek zijn. Hij toont<br />
ons het landschap vol bijzondere natuurver-<br />
schijnselen en ruïnes van oude beschavingen,<br />
maakt ons deelgenoot van de vernuftigheden<br />
van de moderne techniek, vertelt verhalen uit<br />
de overlevering en bekritiseert de eigenaardigheden<br />
van het koloniale bestel.<br />
Dankzij het vertaalwerk van Bosnak (1973) en<br />
Koot (1935), respectievelijk gepromoveerd en<br />
afgestudeerd in de Javaanse taal en cultuur,<br />
kunnen we dit bijzondere reisverslag lezen, dat<br />
ons een levendige blik biedt op ontwikkelingen<br />
in de voormalige kolonie in het algemeen en de<br />
hybride wereld van de elite in het bijzonder.<br />
Over de twee andere boekpresentaties ‘Niemand<br />
zorgde voor mijn ziel’; Marietje van Oordt<br />
(1897–1974), een tragisch leven aan de Indische<br />
zelfkant, door Gerard Termorshuizen en Sporen van<br />
Smaragd. Haags-Indisch erfgoed 1853–1945, leest<br />
u op pag. 8 en 9 in deze krant.<br />
djam Boekoe: boekenuur<br />
Woensdagmiddag 22 mei zetten we in het<br />
Bibit-Theater de spotlight op Louis Couperus,<br />
wiens geboortedag 150 jaar geleden in 2013<br />
wordt gevierd. Historica en Couperus-kenner<br />
José Buschman keert terug op de Bibit-planken<br />
voor de lezing ‘Gekruide weemoed. De Indische<br />
lievelingsgerechten van Louis Couperus’,<br />
gebaseerd op haar meest recente boek Couperus<br />
Culinair. Met voordrachten uit Couperus’ werk<br />
door Louise van Stolk.<br />
Donderdagmiddag 23 mei interviewt Fridus<br />
Steijlen Ineke Everts-Kuik n.a.v. het boek<br />
Indische brieven; Een bestuursambtenaar in de<br />
Buitengewesten dat zij samen met haar man<br />
Philip Everts samenstelde. Bouwe Kuik was<br />
sinds 1921 ambtenaar bij het Binnenlands<br />
Bestuur in Nederlands-Indië en kwam om bij de<br />
inval van de Japanners.<br />
Afgelopen najaar verscheen Soerabaja, van<br />
Pauline Slot, een roman gebaseerd op de<br />
ervaringen van familieleden in de oorlog en<br />
bersiap. Slot kon gebruik maken van brieven en<br />
dagboeken die door haar achternichten waren<br />
bewaard. Op haar site www.paulineslot.nl en<br />
via Twitter meldde de schrijfster dat ze veel<br />
reacties van lezers kreeg, die vergelijkbare<br />
ervaringen hadden gehad. Dinsdagmiddag 28<br />
mei vertelt ze daar meer over in het Bibit-<br />
Theater aan Sylvia Dornseiffer.<br />
Woensdagmiddag 29 mei is Nancy Jouwe de<br />
gastvrouw van Papoea Connection, een<br />
boekenuur met auteurs van meerdere boeken:<br />
Wiek Liensen van Bloedgoud, Peter Klencke van<br />
Hollandia Blues en Marlies Dinjens en Stan de<br />
Jong van De vlucht van de paradijsvogel. “De<br />
gemene deler is dat het alledrie onbekende<br />
koloniale geschiedenissen zijn, die een donker<br />
randje hebben, verteld vanuit persoonlijke<br />
verhalen”, vertelt Nancy. “Daarmee sluit het<br />
mooi aan bij het Boekenweekthema 2013,<br />
‘Gouden tijden, zwarte bladzijden’, waarbij er<br />
helaas bijzonder weinig aandacht besteed is<br />
aan (post)koloniale geschiedenissen. De drie<br />
boeken geven drie verschillende perspectieven<br />
op dat thema.”<br />
Meer lezen over postkoloniale<br />
letteren? lees Indisch Anders,<br />
de speciale letterenkrant die<br />
verschijnt bij het tong tong<br />
Festival. verkrijgbaar in de<br />
boekhandel en te<br />
<strong>download</strong>en op<br />
www.indisch-anders.nl.