Antibiotica en resistentie - Ziekte van Lyme
Antibiotica en resistentie - Ziekte van Lyme
Antibiotica en resistentie - Ziekte van Lyme
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ontstaan uit symbiontische bacteriën. Daarom hebb<strong>en</strong> zij<br />
e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> eiwitsynthese, die wordt uitgevoerd door ribosom<strong>en</strong><br />
die lijk<strong>en</strong> op die <strong>van</strong> bacteriën <strong>en</strong> die daarom<br />
gevoelig zijn voor ontregeling door chlooramph<strong>en</strong>icol.<br />
Multidrug-resist<strong>en</strong>tie (MDR)<br />
Sommige bacteriën zijn resist<strong>en</strong>t teg<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de antibiotica.<br />
Dit verschijnsel wordt multidrug-resist<strong>en</strong>tie (MDR)<br />
g<strong>en</strong>oemd. Het wordt veroorzaakt door de aanwezigheid<br />
<strong>van</strong> e<strong>en</strong> pomp in de celmembraan <strong>van</strong> de bacteriën die in<br />
staat is antibiotica buit<strong>en</strong> de cel te houd<strong>en</strong>. Het merkwaardige<br />
<strong>van</strong> deze pomp<strong>en</strong> is dat ze in staat zijn diverse<br />
verbinding<strong>en</strong>, die sterk verschill<strong>en</strong> in structuur, uit de cel<br />
te pomp<strong>en</strong>. Dergelijke pomp<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in veel verschill<strong>en</strong>de<br />
bacteriën aangetroff<strong>en</strong>: zowel Gram-positieve als<br />
Gram-negatieve <strong>en</strong> zowel ziekteverwekkers als onschuldige<br />
bacteriën. Er bestaat e<strong>en</strong> grote verscheid<strong>en</strong>heid in<br />
deze multidrug-resist<strong>en</strong>tiepomp<strong>en</strong>. Sommige zijn in staat<br />
twee antibiotica buit<strong>en</strong> de cel te houd<strong>en</strong>, andere kunn<strong>en</strong><br />
wel ti<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de antibiotica wegpomp<strong>en</strong>.<br />
De g<strong>en</strong><strong>en</strong> die coder<strong>en</strong> voor deze pomp<strong>en</strong> zijn bijna steeds<br />
geleg<strong>en</strong> op het chromosoom <strong>van</strong> de bacterie, maar in<br />
<strong>en</strong>kele gevall<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong> ze op e<strong>en</strong> kleiner overdraagbaar<br />
stukje DNA (plasmide; zie kader hoofdstuk 4). Het spreekt<br />
voor zich dat het bestaan <strong>van</strong> deze pomp<strong>en</strong> ernstige<br />
gevolg<strong>en</strong> heeft voor de bestrijding <strong>van</strong> infectieziekt<strong>en</strong>.<br />
Immers, e<strong>en</strong> aantal verschill<strong>en</strong>de antibiotica wordt tegelijkertijd<br />
minder goed bruikbaar. Er blijv<strong>en</strong> steeds minder<br />
antibiotica over waarvoor de multidrug-resist<strong>en</strong>te bacteriën<br />
nog gevoelig zijn. De ontwikkeling <strong>van</strong> nieuwe antibiotica<br />
waarteg<strong>en</strong> nog ge<strong>en</strong> resist<strong>en</strong>tie bestaat zou uitkomst<br />
moet<strong>en</strong> bied<strong>en</strong>, maar dat proces verloopt niet altijd ev<strong>en</strong><br />
voorspoedig (zie kader). E<strong>en</strong> alternatieve oplossing zou<br />
e<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eesmiddel kunn<strong>en</strong> zijn dat deze pomp<strong>en</strong> inactiveert.<br />
Op het og<strong>en</strong>blik is er e<strong>en</strong> int<strong>en</strong>sieve zoektocht naar<br />
dergelijke remmers <strong>van</strong> deze pomp<strong>en</strong> gaande. Hoewel er<br />
al bemoedig<strong>en</strong>de resultat<strong>en</strong> zijn bereikt, is de praktische<br />
toepassing nog ver weg.<br />
Tijd<strong>en</strong>s de behandeling <strong>van</strong> kankerpatiënt<strong>en</strong> met chemotherapeutica<br />
ontstaan soms resist<strong>en</strong>te tumorcell<strong>en</strong>. Ook<br />
daar ontstaat in één klap resist<strong>en</strong>tie teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> breed<br />
scala <strong>van</strong> middel<strong>en</strong> <strong>en</strong> ook daar is de verklaring dat deze<br />
kankercell<strong>en</strong> beschikk<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> multidrug-resist<strong>en</strong>tie<br />
pomp. Het is interessant dat de aminozuursam<strong>en</strong>stelling<br />
<strong>van</strong> het eiwit waaruit deze pomp bestaat, e<strong>en</strong> grote verwantschap<br />
vertoont met de eiwitt<strong>en</strong> in de multidrugresist<strong>en</strong>tie<br />
pomp<strong>en</strong> <strong>van</strong> bacteriën.<br />
28<br />
Tot slot<br />
Er zijn de afgelop<strong>en</strong> 75 jaar honderd<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de antibiotica<br />
ontwikkeld. Zoals hierbov<strong>en</strong> beschrev<strong>en</strong> staat,<br />
hebb<strong>en</strong> deze antibiotica e<strong>en</strong> grote diversiteit aan werkingsmechanism<strong>en</strong>.<br />
Echter,door de oneindige variabiliteit<br />
<strong>van</strong> bacteriën lijkt het ontstaan <strong>van</strong> resist<strong>en</strong>tie teg<strong>en</strong> antibiotica<br />
haast onvermijdelijk.
Change language