Tussentijds voorjaar 2010 - Stichting De Werkende Mens

tussentijds 1 /2010 JAARGANG 16
24
Woning familie Elsbach , Monsterstraat 6 [FOTO PS]
hand in het spel heeft gehad. Heeft hij zijn neef financieel
kunnen steunen of alleen met raad en daad?
Er waren wellicht ook andere, meer persoonlijke problemen.
De zonen Alfred en Siegfried staan vanaf ongeveer
deze tijd in het bevolkingsregister vermeld als zijnde
geen lid van kerkgenootschap, ook niet meer Israëlitisch.
Voor hun zeer gelovige vader moet dat zwaar te verteren
zijn geweest.
Elias Elsbach had eveneens in 1920 in Frankrijk naturalisatie
aangevraagd. [16] Zou hij met twee paspoorten
gereisd hebben? Hij vertrekt op 10 november 1920 uit
Nederland. Tijdens zijn bezoek zijn in ieder geval familiebanden
aangehaald. Ene Eduard (achternaam is niet
bekend) schrijft in januari 1921 een brief aan zijn “oom en
tante” vanuit Utrecht. Deze brief is de enige persoonlijk
brief in de hele map, die verder alleen zakelijk correspondentie
bevat naast twee gedichten van Sergine Dantes.
Eduard biedt omslachtig excuses aan dat hij hun nog
niet heeft bezocht na zijn terugkomst in “Hollande”.
Wellicht is hij een zoon van neef Liefman Elsbach, de
oostindisch ambtenaar; zijn opmerking over “Hollande”
wijst daarop. Hij hoopt dat oom en tante begrijpen dat
hij het erg druk heeft met studie, colleges en stages. Hij
had zich ook afgevraagd of het voor hem niet te moeilijk
was een Franse brief te schrijven. Hij is er toch maar mee
begonnen, maar het resultaat is mager, “maar ik kan
niet beter.” Tijdens de Kerstvakantie was hij zo moe, dat
hij een tijd rust moest nemen. Maar omdat dat nog niet
genoeg is, gaat hij Alfred in Hamburg bezoeken voor een
paar dagen. Vanuit Hamburg zal hij een ansichtkaart
sturen. Hij wenst zijn oom het beste voor het nieuwe
jaar en hoopt dat deze zijn wensen ook zal overbrengen
aan zijn tante.
De genoemde Alfred is de wetenschapper dr. Alfred
C. Elsbach, zoon van Izaak Czn., gepromoveerd in
Leiden [17], auteur van een Duitstalig standaardwerk
over Kant en Einstein [18] en een van de redakteuren
van Het Encylopaedisch Handboek van het Moderne
Denken (Arnhem 1931). Hij overlijdt op 8 januari 1932
in Weesperkarspel, slechts 35 jaar oud. [19] Het wordt
gezegd, dat hij zich zelf van het leven beroofde “vanwege
de schande van zijn sexuele geaardheid”. [20]
In 1921 is Elias/Elie terug in Parijs en doet weer zaken
met Nederlands Indië onder de naam ‘Representation
de l’Industrie Européenne aux Indes Neerlandaises’; hij
is nog steeds directeur en het bedrijf is nog steeds gevestigd
op de Rue de Chabrol in Parijs. Hij correspondeert
(deels in het Maleis, deels in het Nederlands) met Oei
Swaat Bwee, Import&Export, in Pandaan (Bangil) en
stuurt hem prijscouranten en catalogi met gekleurde