De open beveiliging van de Universiteit van Amsterdam - Facilicom

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:15 Pagina 1
VEILIG! IS HET RELATIEMAGAZINE VAN TRIGION, DE TOONAANGEVENDE PARTNER DIE VEILIGHEID CREËERT.
3, NUMMER 2
ZOMER 2008
Veilig!JAARGANG
De open beveiliging van de
Universiteit van Amsterdam
Tracking & tracing bouwmachines succes Beveiliging én schoonmaak voor Unilever
Crime Prevention Through Environmental Design Douane stelt nu ook hoge eisen aan veiligheid
De juiste mensen op de juiste plek

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:15 Pagina 2
In dit nummer
6 Tracking & tracing maakt diefstal bouwmachines zinloos
8 Portret van een medewerker Een officemanager voor
Disney
10
14 Veiligheidspreventie
door sociaal veilig
ontwerpen
10 Unilever behaalt voordeel door
beveiliging en schoonmaak bij
één partij onder te brengen
13 Efficiënte beveiliging in
PPS-contract Belastingdienst
17 Ook Rekenkamer hekelt kabinetsaanpak criminaliteit
18
18 Douane stelt nu ook
hoge eisen
aan veiligheid
20 Kort nieuws Synthetisch DNA als wapen tegen
bedrijfsfraude
Colofon
Veilig! is het relatiemagazine van Trigion.
Veilig! wordt verspreid onder relaties en
medewerkers van Trigion. Abonnementen zijn
gratis en kunnen bij voorkeur per mail worden
aangevraagd o.v.v. alle adresgegevens,
functie en bedrijf via veilig@trigion.nl.
Overname van artikelen alleen na schriftelijke
toestemming van de redactie. Tips en
opmerkingen zijn altijd welkom.
14
Redactie: Geert van de Laar, Richard Franken,
Babette Sarlet en Frank Bokern.
Teksten: Frank Bokern, Weergaloos met Woorden, Bussum.
Fotografie: Henk Jan Kamerbeek Fotografie, Rotterdam
Bert Janssen, Maastricht | Dick Sellenraad, Rotterdam
ASA fotografie, Amsterdam | Wim Bos, Amsterdam
Geert de Jong, Woudenberg
Ontwerp en opmaak: John Roobol, Facilicom Services Group.
Adres: Redactie Veilig!, Postbus 144, 3100 AC Schiedam.
Telefoon: 010 - 298 13 83, e-mail: veilig@trigion.nl
Meer informatie over Trigion is te vinden op www.trigion.nl
Barometer
Het recent geïntroduceerde Trigion-concept
Security by Design is goed ontvangen in de
markt. Met Security by Design beoogt Trigion
echte integrale oplossingen te gaan leveren
die als een maatpak passen bij de wensen,
eisen en risico’s van de opdrachtgever en
tegelijkertijd flexibel meebewegen met nieuwe
ontwikkelingen. Uitgangspunt daarbij is dat
we alle kennis en expertise die nodig is om
integrale en optimale veiligheid te creëren voor
een opdrachtgever, bij elkaar willen brengen
en samen willen smeden tot één oplossing.
Met partners die van project tot project kunnen
verschillen.
Zo komt in dit nummer docent en veiligheidsadviseur
Henk Neddermeijer aan het woord.
Hij is in Nederland een van de pleitbezorgers
van Crime Prevention Through Environmental
Design. Door al bij het ontwerp van wijken
en bedrijventerreinen rekening te houden
met veiligheid, is veel criminaliteit, verloedering
en vandalisme te voorkomen en kan worden
volstaan met minder, of andere vormen van
beveiliging. Trigion brengt dat overigens direct
in praktijk bij de bouw van het nieuwe
Belastingkantoor in Doetinchem, een PPSproject
dat in zijn geheel door Facilicombedrijven
wordt gerealiseerd en waar wij als
beveiligingsspecialisten meepraten over het
ontwerp.
Beveiliging en veiligheid zijn nu nog vaak
onderverdeeld in losse specialismen.
Dat maakt het moeilijk om te peilen wat
precies de opbrengst is van al die, vaak van
elkaar gescheiden, inspanningen. Met echte
integraliteit wordt meten wel realistisch en zinvol.
Dat maakt het mogelijk op output te gaan
sturen, dus op concrete resultaten. Om dat
nog eens te bevorderen, pleit Trigion voor het
invoeren van een nationale veiligheidsbarometer
voor panden, waarin concrete veiligheid én
gevoel van veiligheid worden uitgedrukt in
een rapportcijfer. Dat maakt benchmarken
eenvoudig en zal bedrijven en leveranciers
stimuleren een hogere kwaliteit na te streven.
Dan kunnen we waarmaken wat Henk
Neddermeijer verderop in dit blad betoogt:
‘Ik durf de stelling aan dat de veiligheid in
Nederland dan zeer proportioneel zal gaan
toenemen.’
Geert C.A.H. van de Laar,
algemeen directeur Trigion

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:15 Pagina 3
De open beveiliging
van de Universiteit van
Amsterdam
De wereld verhardt, de roep om beveiliging en veiligheid neemt toe. Zelfs scholen en
universiteiten gaan daarin mee. En dat lijkt logisch, want ook dergelijke instituten zien meer
bedreigingen, vandalisme en criminaliteit. De Universiteit van Amsterdam is een verfrissende
uitzondering op de regel. Want hoewel er ook hier meer camera’s en toegangspoortjes
komen en de beveiliging bij evenementen flink is aangescherpt, kent de universiteit nog
steeds een zeer open karakter. Toch blijkt het niveau van veiligheid hoog.
Veilig! 2 | 2008 drie

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:15 Pagina 4
Een van de bekendste panden van de UvA hartje Amsterdam: de Oudemanhuispoort
Het Maagdenhuis, de Oudemanhuispoort,
het P.C. Hoofthuis: het zijn zomaar drie
bekende panden van de Universiteit van
Amsterdam (UvA). De universiteit is erg
geliefd bij studenten, omdat de faculteiten
veelal gevestigd zijn in historische panden die
verspreid liggen door Amsterdam, waarmee
de stad in feite het universiteitsterrein is.
Maar ook de open sfeer trekt studenten
aan. Geen wonder dus dat het open karakter
is opgenomen in de missie van de universiteit.
Iets meer dan 100 portiers en beveiligers
zetten zich dagelijks in om de veiligheid van
de in totaal circa 100 panden, de 25.000
studenten en de 5.000 medewerkers te
waarborgen en tóch dat open karakter te
behouden. Een belangrijk deel van dat werk
is in handen van Trigion: het bedrijf doet al
sinds 1977 onafgebroken de beveiliging van
de UvA en zet inmiddels 90 mensen in om
die soms complexe taak te kunnen
waarmaken.
Knowhow Trigion hard nodig
Hoofd Veiligheid en Beveiliging Marcel
Hartendorp werkt sinds een jaar bij de
Universiteit van Amsterdam. Hiervoor was
hij werkzaam bij het ROC Amsterdam,
een onderwijsinstelling met zelfs nog meer
bewoners. In zijn laatste functie daar was
hij veiligheidsregisseur en heeft hij het veiligheidsbeleid
succesvol opgezet. Bij de UvA
kwam hij niet bepaald in een gespreid bedje:
zijn voorganger was al weg en er was al
evenmin een hoofd Beveiliging voor de
4 2 | 2008 Veilig!
operationele aansturing. Samen met
managementassistente Annemarie Ponte
heeft hij het afgelopen jaar veel van zijn tijd
besteed aan het in kaart brengen van wat
er allemaal aan beveiliging is binnen de
UvA en aanhet opstellen van een onderbouwde
begroting. Marcel Hartendorp:
‘Daarbij hadden we de knowhow van Trigion
hard nodig.’ Annemarie Ponte: ‘Tegen de
ervaring van bijvoorbeeld teamleider Tom
Boelhouwer, die hier al sinds 1983 zit,
kunnen we echt niet op.’
‘Mensen
nemen niet
zomaar wat
van je aan.
Ze vragen
altijd naar
het waar-
om’
Niet overal toegangspoortjes
Het ROC en het UvA zijn allebei onderwijs -
instellingen en allebei Amsterdams, maar
daarmee houdt de vergelijking ook wel zo’n
beetje op. Marcel Hartendorp: ‘Op het ROC
hadden we veel te stellen met vechtpartijtjes,
dat komt hier praktisch niet voor.
Daar maakten we ons druk over loverboys,
iets waarmee deze studenten niet snel
worden geconfronteerd. En het was veel
schoolser. Hier op de UvA is iedereen hoogopgeleid
en liggen bovendien de gezags -
verhoudingen anders. Mensen nemen niet
zomaar wat van je aan. Ze vragen altijd naar
het waarom.’ Dat past overigens ook wel bij
het open beleid dat de universiteit voorstaat.
Marcel Hartendorp: ‘Het is hier niet De
Neder landsche Bank. We willen niet alles
vastbinden en overal toegangspoortjes
neerzetten, zoals bij veel andere onderwijs -
instellingen. Natuurlijk volgen we aanscherpingen
in de regelgeving en kijken we
bijvoorbeeld bij het herinrichten van buitenruimtes
naar veiligheid. Maar het open
beleid dat hier is, verandert niet wezenlijk.
Dat bestaat al heel lang en wordt als
vertrouwd én veilig ervaren. Wie ben ik dan
om dat te veranderen?’
Zelf prioriteiten stellen Het 90
mensen tellende team van Trigion bestaat
uit beveiligers, mobiele surveillanten, bike
patrollers, centralisten voor de meldkamer,
Koningin Beatrix in november 2007 bij de opening van de nieuwe Bibliotheek
van de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam

ek
Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:16 Pagina 5
evenementenbeveiligers en receptionistes
van Trigion Services. Het team heeft veel
vrijheid om zelf prioriteiten te stellen.
Dat heeft grote voordelen, vertelt teamleider
Tom Boelhouwer. ‘De drie surveillancewagens
die we hebben rondrijden, volgen nooit
een vast schema. Ze kunnen twee uur later
bij een pand terugkomen of al na twintig
minuten.’ Dat blijkt heel effectief. ‘Panden in
de buurt worden soms compleet leeggehaald,
maar wij hebben vrijwel nooit een grote
inbraak.’ Hij gelooft heilig in zichtbaar
aanwezig zijn. ‘Als we ergens naalden vinden,
geven we die plek meteen extra aandacht,
zodat een drugsgebruiker zich er niet prettig
zal voelen. Worden er gestolen fietsen
aangeboden, dan zijn we in de buurt zodat
potentiële helers toch zullen aarzelen.
Ook dat werkt. Gevolg is dat we nauwelijks
repressief hoeven op te treden. Zodra we
ongewenst gedrag signaleren, kunnen we
reageren. Daarvoor hoeven we niet eerst
met de UvA te overleggen. Zo weten we
zaken meestal al in de kiem te smoren.’
Verdere professionalisering
Terwijl Trigion-medewerker Tom Boelhouwer
het afgelopen jaar in feite ook een deel van de
operationele aansturing heeft waargenomen,
is de afdeling van Marcel Hartendorp niet
alleen bezig geweest alles op het gebied
van veiligheid en beveiliging in kaart te
brengen, maar ook wensen van bestuur
en faculteiten te inventariseren en een begin
te maken met een verdere professionalisering.
Zo is een Trigion-medewerker als portier in
vaste dienst van de UvA genomen met als
toegevoegde taak meer lijn te brengen in
het opereren van de 25 eigen portiers en
uitzendkrachten van de universiteit en de
beveiligers van Trigion. Verder hebben maar
liefst 500 universiteitsmedewerkers een
opleiding gevolgd tot bedrijfshulpverlener
(BHV) en zijn bijna alle panden inmiddels
voorzien van een gebruiksvergunning.
Ook is er budget gekomen om alle recepties
uit te rusten met een defibrillator - een
investering van ongeveer 200.000 euro.
Het plan is om de Trigion-beveiligers,
standaard opgeleid tot bedrijfshulpverlener,
de BHV-taak op zich te laten nemen buiten
de kantooruren. Omdat de bezetting daarmee
niet voldoende zou zijn, praat de UvA met
Trigion over de inzet van toezichthouders
met BHV-papieren.
Souplesse Het uitoefenen van de BHVtaak
is geen sinecure in panden die vaak
groot, oud en zeer onoverzichtelijk zijn.
Annemarie Ponte: ‘De discussie is nu ook
of het niet beter is om bepaalde delen van
gebouwen buiten kantooruren af te sluiten.
Dan kunnen die paar mensen die ’s avonds
en in het weekend willen werken dat
gewoon blijven doen, maar hoeft bij een
ontruiming niet zo’n heel pand te worden
doorzocht.’
Marcel Hartendorp: ‘De universiteit wil
daarin echter niet te veel restricties opleggen.
Als een hoogleraar laat op de zaterdagavond
een ingeving krijgt en daarmee
meteen aan de slag wil, dan kan dat hier.
Ook al meldt hij dat dan niet bij de
beveiliging.’ Tom Boel houwer: ‘Deze mensen
zijn zo met hun werk bezig dat ze dat
vergeten. Ze werken soms ook door zonder
dat ze in de gaten hebben hoe laat het is.
Dan vinden wij ze, vaak in slaap gevallen
boven het toetsenbord. Meestal gaan ze
zelfs dan niet naar huis. Dan hebben ze
even geslapen, dus voelen ze zich weer
fit en willen ze gewoon door.’ Marcel
Hartendorp: ‘In zulke situaties is het aan
de beveiliger om de souplesse op te brengen
die de UvA voorstaat. Ik kan me voorstellen
dat bevei ligers daardoor wel eens in complexe
situaties verzeild raken. Ik ben altijd bereikbaar
om in zo’n geval de knoop door te hakken,
maar ik moet zeggen: ik ben nog nooit
gebeld door Trigion. Deze beveiligers
hebben zoveel ervaring dat ze zich die
souplesse helemaal eigen hebben gemaakt
en dat ze zelf, als team, steeds tot een
goede oplossing komen.’
Tom Boelhouwer, Marcel Hartendorp en Annemarie Ponte
Veilig! 2 | 2008 vijf

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:16 Pagina 6
Tracking & tracing
maakt diefstal
bouwmachines zinloos
6 2 | 2008 Veilig!
Gerben van der Kamp (r) en Christiaan Kleczewski

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:16 Pagina 7
Met ondersteuning van Trigion heeft het
bedrijf Allsetra een totaalconcept in
tracking & tracing in de markt gezet dat
bijzonder succesvol is. Met een oplossings-
percentage van 96 procent bespaart het
bedrijf ondernemers en verzekeraars veel
kosten en ongemak. Avéro Achmea heeft
dankzij Allsetra vorig jaar 1,6 miljoen
minder aan diefstalschade uitgekeerd,
terwijl de verzekeraar ook nog eens veel
meer polissen wist te verkopen.
Een paar duizend bouw- en landbouwmachines zijn inmiddels
uitgerust met een tracking & tracingsysteem van Allsetra.
Daarvan werden er vorig jaar 104 gestolen – het aantal geeft
meteen aan welke vormen diefstal in deze sector heeft aangenomen.
Maar liefst 100 van die 104 machines zijn al terug: dat is meer dan
96 procent. Verzekeraars spinnen er garen bij en vertalen dit in
kortingen op de premie voor hun verzekerden. Ook de ondernemer
heeft heel wat minder zorgen, door het snelle traceren is de derving
minimaal. Een nieuwe bouwmachine is namelijk niet zomaar
aangeschaft: de wachttijd bij de dealer bedraagt vaak zes tot
acht maanden.
Binnen drie uur terug Tracking & tracing bestaat al
lang, maar het was kostbaar en niet 100 procent betrouwbaar.
Doordat GPS nu gemeengoed is, zijn de kosten aanzienlijk gedaald
en is de betrouwbaarheid evenredig toegenomen. ‘Maar de kracht
van Allsetra is dat we er een heel beveiligingsconcept omheen hebben
gebouwd,’ vertelt oprichter en directeur Gerben van der Kamp.
‘Er zijn volop bedrijven die tracking & tracingsystemen leveren.
Maar het gaat niet om de techniek, het gaat om het actief traceren.
Als een machine vrijdagavond wordt gestolen en de ondernemer
krijgt pas een melding als hij maandagochtend zijn computer aanzet,
is het meestal al te laat. Dat traceren doen wij nu voor hem,
samen met Trigion. Dat is het geheim achter ons hoge opsporingspercentage.
We zitten er 24 uur per dag, 365 dagen per jaar
bovenop. Vaak is een machine al binnen drie uur weer terug.’
Mobiele surveillance Als een machine beweegt op een
moment dat deze dat niet mag doen, krijgt de AlarmServiceCentrale
van Trigion een melding. De centralist seint onmiddellijk Schade -
onderzoeks- & Adviesbureau Tracer in, de andere partner van
Allsetra in dit concept. Degene die daar piketdienst heeft, verifieert
het alarm bij de eigenaar - het kan natuurlijk altijd zijn dat er wordt
overgewerkt of dat de machine van de ene naar de andere site moet
worden vervoerd. Is het diefstal, dan stuurt Trigion een mobiel surveillant
achter de machine aan. ‘We willen voorkomen dat de dieven ergens
op een stille plek het tracking & tracingsysteem verwijderen en er alsnog
met de machine vandoor gaan.’ Tracer doet meteen elektronisch
aangifte bij de politie. Alle gegevens van de machine zijn digitaal
vastgelegd en kunnen met één druk op de knop aan de aangifte
worden toegevoegd. ‘De politie kan onmiddellijk in actie komen en
doet dat ook, omdat ze inmiddels weten dat een aangifte van
Allsetra, Tracer en Trigion nooit loos alarm is, bijna altijd tot opsporing
van de vermiste machine leidt én de daders zelfs vaak op heterdaad
kunnen worden aangehouden.’
AlarmServiceCentrale Gerben van der Kamp ging
wel bewust met Trigion in zee. ‘Ik heb zelf enige tijd als sales manager
gewerkt voor de meldkamer dus ik ken de mensen en weet hoe ze
werken. Wat zeker ook meespeelde is dat Allsetra een beveiligingsbedrijf
moest hebben dat echt zelf een landelijke dekking kan bieden
in mobiele surveillance. Bovendien ben ik zeer onder de indruk van
de nieuwe AlarmServiceCentrale en wat daar allemaal mee kan.’
Christiaan Kleczewski, manager van Trigions AlarmServiceCentrale:
‘We hebben twee jaar geleden fors geïnvesteerd in het Facmansysteem
waarmee we werken. Streven was dat werkelijk alles er
op aangesloten moest kunnen worden. We willen niet langer met
stand alone-systemen werken die apart in de lucht gehouden
moeten worden, een aparte monitor nodig hebben en ook nog
eens zo ingewikkeld zijn dat een centralist het handboek erbij
moet openslaan om te zien wat voor acties hij moet ondernemen.
We hebben er technisch wel het nodige voor moeten doen, maar
ook de meldingen van Allsetra komen nu binnen op dezelfde monitor
en zijn te verwerken als elke andere melding. De centralist handelt
ze binnen een paar seconden af.’ De AlarmServiceCentrale heeft in
twee jaar bijna veertig afwijkende systemen via Facman tot dergelijke
uniforme meldingen weten om te vormen. ‘Daar willen we ons ook
mee gaan profileren. We zijn er voor de gewone alarmen, maar we
zijn er zeker ook voor specials als het tracking & tracingsysteem van
Allsetra. Juist als het om iets complex gaat, kun je bij Trigion terecht.’
Veel diefstal in de bouw
Machines worden nogal eens gestolen in de bouw. Gerben van
der Kamp: ‘Ze zijn moeilijk te herkennen: ze hebben geen kenteken
en zijn bijna allemaal hetzelfde van kleur. Je hoeft er alleen maar
nieuwe stickers op te plakken.’ Hoewel wel eens machines zijn
teruggehaald uit Polen of Litouwen, worden ze veelal gewoon
elders in Nederland weer ingezet. ‘Er zijn genoeg ondernemers die
niet het geld hebben om te investeren in dure machines en gevoelig
zijn voor een koopje.’ Het zijn redenen voor verzekeraars om de
diensten van Allsetra warm aan te bevelen. ‘Avéro Achmea heeft
het de bouwbedrijven erg aantrekkelijk gemaakt. Wie een tracking
& tracingsysteem van Allsetra laat inbouwen, krijgt korting op
de premie, heeft geen eigen risico meer en krijgt tot vijf jaar na
aanschaf de nieuwprijs vergoed als een apparaat onverhoopt niet
wordt opgespoord.’ Dat is een aanbod waar je als ondernemer
bijna geen nee tegen kunt zeggen.
Veilig! 2 | 2008 zeven

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:16 Pagina 8
Een office manager voo
Trigion Services groeit fors. In 2007 wist de business unit de omzet
met 20 procent te vergroten, voor dit jaar wordt een vergelijkbare groei
verwacht. Dat komt niet alleen doordat het werkgebied is uitgebreid tot
heel Nederland, maar ook doordat het inmiddels 700 medewerkers tellen-
de bedrijf steeds meer diensten biedt. Begonnen met receptionistes en
telefonistes zet Trigion Services nu ook steeds vaker facilitair personeel
in, zoals servicedesk medewerkers, handymen en zelfs office admini-
strators. Zoals bij het hoofdkantoor van The Walt Disney Company
Benelux in Hoofddorp.
8 2 | 2008 Veilig!

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:16 Pagina 9
Portret van een medewerker
De Disney-characters zijn al sinds de jaren 30 wereldberoemd.
De films zijn zelfs bij elke heruitgave bestsellers. De marketing,
de sales en de merchandising van films en characters vinden voor
Nederland en deels voor Europa plaats vanuit Hoofddorp. De ruim
100 medewerkers doen hun werk onder de bedrijfsnamen Buena
Vista Home Entertainment, Buena Vista International en Disney
Consumer Products. Sinds september vorig jaar verzorgt Trigion
Services hier de receptiediensten. Maar Trigion doet meer. Ook de
office administrator van The Walt Disney Company Benelux in
Hoofddorp is afkomstig van Trigion.
Hectisch en druk The Walt Disney Company Benelux wilde
naast de receptie en de handymanfunctie ook de gecombineerde
functie van office administrator en hoofd receptie uitbesteden.
Daar had receptioniste Els van Stein wel interesse in. ‘Ik wilde graag
meer doen dan alleen receptiewerk en ik houd er wel van als het
werk wat hectisch en druk is.’ Ze is op dit moment de enige office
administrator bij Trigion. ‘Maar Trigion Services is de dienstverlening
al een tijd aan het verbreden en office administrators en office
managers zouden mooie nieuwe functies kunnen zijn.
Dat past goed, het ligt in het verlengde van de servicedesk -
medewerkers en de handymen die we al leveren.’
or Disney
Facturatie afhandelen Ze heeft een veelomvattende functie.
‘Het is mijn taak dat alles goed geregeld is en functioneert. Als er iets
defect is of storing vertoont, is het aan mij om dat zo snel mogelijk
op te lossen. Dat doe ik door onze handyman of een van onze externe
leveranciers in te schakelen. Ik vraag eventueel offertes op, geef de
orders, zie erop toe dat de klacht snel en goed wordt verholpen,
handel de facturatie af en houd de complete administratie van dat
alles bij.’ Dat deel van het werk verschilt nog niet zoveel van wat
een servicedeskmedewerker vaak ook doet. Maar de taken van
Els gaan verder. ‘Ik ben bijvoorbeeld ook verantwoordelijk voor de
mobiele telefonie. Ik bestel voor iedereen nieuwe telefoons en handel
telefoonrekeningen af.’
Mensen tevreden houden De rol van office administrator
binnen Disney is een belangrijke functie. In een officiële omschrijving:
de office administrator verleent facilitaire diensten aan alle interne
divisies, toegepast op hun specifieke behoeften, zodat deze divisies
op een innovatieve en lasteneffectieve manier ondersteund worden.
Els van Stein: ‘Het is het faciliteren van alle processen hier. En dat
doe ik door onder andere het laten uitvoeren van onderhoud, zodat
storingen voorkomen kunnen worden. Door ervoor te zorgen dat alles
er is wat er moet zijn. En door alle mensen tevreden te houden.’
Ervaring in dit werk had ze niet. ‘Maar ik ben goed ingewerkt en krijg
veel steun van mijn contactpersoon, de facilitair manager die vanuit
ons kantoor in Frankrijk werkt.’ Het is een drukke baan. ‘Precies wat
ik wilde. Je moet er behoorlijk stressbestendig voor zijn. Mij gaat het
goed af. Het is een verantwoordelijke functie waarin je veel eigen
initiatief moet tonen, en dat ligt me goed.’
Onder de loep
Door Maarten IJzermans
Fraudebedrag verhaald
Opdrachtgevers laten doorgaans fraudeonderzoek verrichten
om boven water te krijgen welke medewerker fraudeert en de
zwakke plekken in geld- of goederenstroom bloot te leggen.
Met het waterdichte bewijs en de verklaring van schuld die
Trigion Recherche in circa 95 procent van de gevallen weet te
leveren kan de ondernemer de betreffende medewerker op
staande voet ontslaan en desgewenst strafrechtelijk aanpakken.
Wat lang niet iedereen weet is dat de ondernemer met
hetzelfde bewijs en dezelfde bekentenis ook vaak een
civielrechtelijke procedure kan starten, waarbij de gehele
schade wordt verhaald: behalve de derving ook de kosten
van het rechercheonderzoek en van de advocaat.
De winkeleigenaar die Trigion Recherche recent inschakelde
wist wel van de hoed en de rand en liet de rechercheurs in
samen werking met de advocaat van de winkelier niet alleen
bewijzen zoeken dat een verdachte caissière fraudeerde,
maar wilde dat ook meteen het vermogen werd vastgesteld
van de vermeende dader. De caissière was verdacht omdat
zij zeer frequent vreemde retourboekingen deed. De bedragen
van die retourboekingen werden bovendien steeds hoger.
Onderzoek naar het vermogen van de dame in kwestie leverde
al snel bewijs dat zij zeer goed bij kas moest zitten: niet alleen
had ze net een nieuwe auto gekocht, ook had ze samen met
haar vriend recent een huis gekocht.
Het bewijs van fraude was dit keer pas te leveren na de inzet
van een verborgen camera. Dat bewijs was echter zo overtuigend
dat de dame bij een confronterend interview door onze
rechercheurs al snel bekende. Ze tekende een verklaring
waarin zij schuld bekende, en daarin was opgenomen – en dit
is cruciaal – ook de verklaring dat zij verantwoordelijk kon
worden gehouden voor de geleden schade, de kosten van
het recherchebureau en de kosten van de advocaat.
Nog vóór het interview plaatsvond had de advocaat voor de
zekerheid conservatoir beslag laten leggen op de bezittingen
van de dame. Dat was maar goed ook: de verdachte bekende
in totaal €35.000,– te hebben verduisterd. Onmiddellijk na het
tekenen van de verklaring meldde de deurwaarder zich om aan
de dame een exploot uit te reiken. Dankzij het waterdichte
dossier besloot de caissière eieren voor haar geld te kiezen:
binnen vijf dagen betaalde zij het totale schadebedrag,
de kosten van het rechercheonderzoek en de kosten van de
advocaat terug aan de werkgever – die op dat moment haar
werkgever overigens al niet meer was.
De winkelier heeft dus geen enkele schade. Bovendien weten
medewerkers nu dat fraude in deze winkel uiterst doeltreffend
wordt aangepakt.
Maarten IJzermans is business unit manager Trigion Recherche,
Consultancy en Training
Veilig! 2 | 2008 negen

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:16 Pagina 10
Unilever behaalt voordeel
schoonmaak bij één partij
Unilever, een van ’s werelds grootste
producenten van voedingsmiddelen en
producten voor huishoudelijke en persoonlijke
verzorging, is bezig met een grote operatie
die de efficiëntie van het bedrijf ten goede
zal komen: One Unilever. Zo wil het concern
in Nederland besparen op overheadkosten,
onder andere door meer samen te werken
op facilitair gebied in Nederland. Strategic
purchasing manager Joop Ekkerink wist
een mooi voordeel te behalen door met
Facilicom te gaan praten over niet alleen
de beveiliging, maar ook de schoonmaak.
Het leverde Trigion en Gom allebei een
(nieuw) vijfjarig contract op.
10 2 | 2008 Veilig!

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:16 Pagina 11
el door beveiliging en
tij onder te brengen
Chris van den Oever (l),
Hoofd Inkoop Unilever
Research & Development
Vlaardingen (URDV) en
Joop Ekkerink
Plaats van gesprek is het pand van Unilever Research &
Development in Vlaardingen (URDV). Een enorm gebouw
dat duidelijk uit de jaren 60 stamt, maar waarvan de meeste
verdiepingen inmiddels drastisch zijn gerenoveerd. De vrolijke
kleuren van wanden en meubilair staan symbool voor de
vitaliteit die het bedrijf wil uitstralen. Immense foto’s en de
vele productuitstallingen zorgen ervoor dat het bezoekers
en bewoners niet kan ontgaan met welke merken Unilever
de wereld voedt en verzorgt. Veel producten zijn in de
laboratoria en keukens van dit pand, met circa 1100
vaste medewerkers Unilevers grootste wereldwijde
R&D-centrum, ontstaan. Zo is deze vestiging verantwoordelijk
voor de ontwikkeling van bijvoorbeeld AdeZ, Becel,
en Blue Band, maar ook van Omo, Sun, Knorr, Lipton,
en Ola ijs, producten die wereldwijd in de supermarkt
te verkrijgen zijn.
Langdurige relaties Unilever is trouw in zijn
relatie met leveranciers. Zo werkte het concern 22 jaar
met hetzelfde schoonmaakbedrijf voordat Gom een eerste
contract kreeg. Inmiddels verricht het zusterbedrijf van
Trigion alweer tien jaar schoonmaakwerkzaamheden
voor Unilever. Gom houdt alle locaties van het concern in
Nederland schoon, waaronder de Sourcing Unit Oss waar
zeer strenge eisen gelden voor hygiëne en reiniging. Ook in
de bewakingsdiensten was sprake van zo’n langdurige
relatie: zowel de beveiliging van Unilevers hoofdkantoor aan
het Weena als die van Unilever Research & Development
in Vlaardingen was 22 jaar lang in handen van een lokaal
beveiligingsbedrijf. Joop Ekkerink van Unilever: ‘Ik ben
voorstander van langetermijnrelaties, maar niet ten koste
van alles. Zolang een bedrijf blijft voldoen aan hetgeen er is
afgesproken, meegaat met de ontwikkelingen van Unilever
en de prijs marktconform is, is er basis voor samenwerking’.
Strategic purchasing Afgelopen najaar was
er wel reden om te gaan tenderen, en wel vanwege het
One Unilever-project, een efficiency-operatie met als doel
te besparen op overheadkosten en non-production items.
Een van de doelstellingen is om zoveel mogelijk landelijk,
Europees of zelfs wereldwijd in te kopen. Joop Ekkerink
heeft als strategic purchasing manager een landelijke taak
als het gaat om onder meer de inkoop van schoonmaak
en beveiliging. ‘We zijn er achter gekomen dat je dit soort
diensten niet Europees kunt aanbesteden. Maar landelijk
zijn er zeker voordelen te behalen. Toen het contract met
de lokale beveiliger afliep, zijn we daarom gaan tenderen
en hebben we de drie grote beveiligingsbedrijven van
Nederland en de zittende beveiliger uitgenodigd om een
presentatie te geven.’ Dat alles gebeurde in samenwerking
met de lokale facilitymanagers: het tenderteam bestond
behalve uit Joop Ekkerink uit Peter de Lang, SHE & Security
Manager van de vestiging in Vlaardingen, Willem
Moerkerken, Security Manager van het hoofdkantoor aan
het Weena, en Peter Oostveen, een beveiliger die in dienst
is van Unilever en werkzaam is op het R&D-centrum.
Loyaliteitsbonus Joop Ekkerink: ‘We waren vooral
geïnteresseerd in de visie van de beveiligingsbedrijven.
We hebben ze min of meer voor de leeuwen gegooid en
ze gevraagd: vertel maar wat je toegevoegde waarde is.
Daarbij hebben we ze ook beoordeeld op de manier en de
rust waarmee ze de presentatie deden. We vonden alle vier
dat Trigion eruit sprong.’ In de tweede ronde hoefde Trigion
het alleen nog maar op te nemen tegen de zittende beveiliger.
Niet eenvoudig, deze partij had immers jarenlange ervaring.
‘Uiteindelijk is de keuze gevallen op Trigion omdat we een
partij zochten die kan meedenken en kan anticiperen en
die kan garanderen dat er ook bij een plotselinge ziekmelding
Veilig! 2 | 2008 elf

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:16 Pagina 12
12 2 | 2008 Veilig!
binnen een uur een andere, ingewerkte beveiliger zit.’ Het bood de
inkoopmanager een kans om verder te rationaliseren. Hij betrok dat
op een slimme manier in de onderhandelingen. ‘Als je een contract
te vergeven hebt aan Trigion, heb je natuurlijk een heel ander gesprek
met Gom.’ De lokale vestigingen van Unilever hielden er een mooie
loyaliteitsbonus aan over, Facilicom scoorde niet alleen een vijfjarig
contract voor Trigion, maar zag tegelijkertijd het contract met
Gom - dat anders in 2009 zou aflopen - met vijf jaar verlengd.
Van drie naar één leverancier Trigion was al enkele
jaren verantwoordelijk voor de beveiliging van het pand aan de
Nassaukade. Het aantal beveiligingsbedrijven voor de drie panden
is nu dus teruggebracht van twee naar één. Omdat Trigion ook
de receptionistes en telefonistes van een andere leverancier heeft
overgenomen, is het aantal leveranciers zelfs met twee verminderd.
Unilever heeft bovendien bijna geen omkijken meer naar de beveiligers
die nog, van oudsher, in vaste dienst van het bedrijf zijn: Trigion roostert
ook deze mensen in en staat bovendien garant voor opleiding, training
en bijscholing. Bovendien wist Trigion goed in te spelen op de
wens van Unilever om in de avond en nacht de beveiliging van het
R&D-centrum in Vlaardingen efficiënter te maken. Daar is één beveiliger
voldoende in plaats van de twee die er tot voor kort nodig waren.
Joop Ekkerink: ‘Dat maakt meteen duidelijk waarom het zo belangrijk
is dat Trigion binnen een uur voor een vervanger kan zorgen bij ziekte.
Anders is er simpelweg geen bewaking in dit pand. En het moet
een ingewerkte vervanger zijn, want het is een immens pand waar
je toch echt de weg moet weten en moet weten wat hier allemaal
staat aan apparatuur.’
Professionele aanpak De bezuiniging op mensinzet is
mogelijk doordat de beveiliger is uitgerust met een TrigiLinQ,
een handzaam apparaatje van Trigion dat de centralisten van de
AlarmServiceCentrale elke seconde tot op een meter nauwkeurig
vertelt waar de beveiliger zich bevindt. De TrigiLinQ is bovendien
uitgerust met een alarmknop en slaat automatisch alarm bij een man
downsituatie. Om een exacte lokalisering mogelijk te maken is het
pand door Trigion voorzien van circa 200 transponders: een standaard
GPS-plaatsbepaling geeft wel aan de hand van X- en Y-coördinaten
aan waar iemand zich bevindt, maar niet op welke hoogte, dus
op welke verdieping. De transponders voegen die dimensie toe.
Joop Ekkerink: ‘Het is een goede oplossing van Trigion. Zoiets geeft
vertrouwen, ook omdat we weten dat de signalen op de eigen
meldkamer worden verwerkt.’ Hij heeft eerder al een rondleiding
gehad in de AlarmServiceCentrale van Trigion en was erg onder de
indruk van wat hij daar zag. ‘Dat is niet meteen van doorslaggevend
belang bij de besluitvorming, maar het geeft wel aan dat Trigion
investeert. Dat tekent de professionele aanpak van het bedrijf.’

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:17 Pagina 13
Na een lang voortraject heeft Facilicom het PPS-contract gewonnen voor de nieuwbouw van
het kantoor van de Belastingdienst in Doetinchem. Het is voor het eerst in Nederland dat
een dergelijk contract aan één private partij wordt gegund. Dat kan alleen doordat Facilicom
alle benodigde disciplines in eigen huis heeft. Ook Trigion was bij de inschrijving betrokken
en ontwikkelde een efficiënt en kostenbesparend beveiligingsconcept voor het kantoor.
Efficiënte beveiliging
in PPS-contract Belastingdienst
De Rijksgebouwendienst is opdrachtgever
voor het pand dat met 7.500 m 2 huisvesting
moet bieden aan 460 medewerkers van de
Belastingdienst. De bouw start waarschijnlijk
eind dit jaar, de oplevering staat voor de
zomer van 2010 gepland. Facilicom verzorgt
grondverwerving, financiering en bouw, doet
vervolgens ook het (technisch) onderhoud
en levert schoonmaak, catering en beveiliging.
Alles gebeurt met eigen bedrijven. Alleen de
architect is ingehuurd.
Single party PPS PPS-projecten
zijn tot nu toe altijd gegund aan consortia
omdat er verder eigenlijk geen partij in
Nederland is die het gevraagde totaalpakket
kon leveren. Ook Facilicom participeert in
diverse PPS-contracten als leverancier van
de facilities en het onderhoud. Presidentdirecteur
Hans Gennissen van Facilicom:
‘Daarbij gaat veel tijd en geld zitten in de
juridische en financiële afstemming.
Doordat we dit als single party doen, kunnen
we al onze tijd besteden aan het project zelf.
Dat leidt tot een fraai en functioneel gebouw
tegen een scherpe prijs.’
Contract tot 2025 Het exploitatiecontract
voor het Belastingkantoor loopt
tot 2025. Facilicom Facility Solutions levert
gedurende de gehele looptijd van het
contract het facility management.
President-directeur Hans Gennissen van Facilicom en Peter Jägers namens de Rijksgebouwendienst tijdens de contractondertekening
Gom houdt het pand schoon. Breijer doet
het technisch onderhoud. Prorest gaat
het concept voor het bedrijfsrestaurant
ontwerpen en het restaurant vervolgens
exploiteren. En last but not least ontwikkelt
Trigion een vernieuwend beveiligingsconcept
voor het pand.
Optimaal beveiligd Trigion is al
vanaf de eerste schetsen betrokken bij de
ontwikkeling van het Belastingkantoor.
Een vrijwel unieke situatie die de veiligheid
ten goede komt en tot interessante kosten-
besparingen leidt. Door in de ontwerpfase
de juiste bouwkundige en elektronische
beveiligingsmaatregelen in te brengen, is
een gedegen fundament gelegd voor een
optimale beveiliging. Zo krijgt het pand
aparte toegangen voor medewerkers en
bezoekers en een doordachte beveiligingszonering
met autorisaties. Daardoor zijn
veiligheid en risicobeheersing taken die
tijdens kantooruren kunnen worden
uitgevoerd door receptie en servicedesk en
zijn er dan geen beveiligingsmedewerkers
nodig.
Veilig! 2 | 2008 dertien

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:17 Pagina 14
Veiligheid hangt onlosmakelijk samen met
de wijze waarop de omgeving is gevormd
en wordt gebruikt. In Angelsaksische landen
wordt daarom al jaren bij het ontwerp van
een gebouw of het inrichten van de openbare
ruimte een gedegen veiligheidsanalyse
gemaakt. Crime Prevention Through
Environmental Design krijgt nu ook in
Nederland steeds meer voet aan de grond.
Dat is voor een belangrijk deel toe te
schrijven aan het onvermoeibaar prediken
van de voordelen van het concept door
docent en certified CPTED-specialist
Henk Neddermeijer.
De term Crime Prevention Through Environmental Design (CPTED,
spreek uit: septet) werd in 1971 gemunt door de Amerikaanse
criminoloog C. Ray Jeffery. Precies in die tijd kreeg de Amsterdamse
Bijlmermeer vorm, een wijk die met zijn 90.000 bewoners, de eindeloze
galerijflats, de immense parkeergebouwen en de strikt gescheiden verkeersstromen
misschien wel het ultieme voorbeeld is van hoe het niet
moet. Waarschijnlijk niet geheel toevallig vroeg Amsterdam in de jaren
90 de Amerikaanse architect en stedenbouwkundige Oscar Newman,
een van de andere grondleggers van veilig bouwen, om de Bijlmer te
evalueren en prettiger en veiliger te maken. Zeker zo typisch is het dat
in de jaren dat de Bijlmer werd gebouwd, ook de eerste woonerven
zijn aangelegd. Een typische Nederlands fenomeen dat nog steeds
door CPTED-specialisten wordt geroemd als een perfect voorbeeld
van sociaal veilig ontwerpen.
Toevalstreffer ‘We doen in Nederland inderdaad al wel aan
sociaal veilig ontwerpen,’ bevestigt Henk Neddermeijer. ‘Maar echt
bewust gebeurt dat vaak nog niet. De uitvinding van het woonerf lijkt
een beetje een toevalstreffer die niet is ontstaan uit kennis van de
theorieën van Crime Prevention Through Environ mental Design.
Wel zijn het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) en het Keurmerk
Veilig Ondernemen geheel gebaseerd op CPTED. Zeker het PKVW is
14 2 | 2008 Veilig!
Veiligheidspreve
door sociaal ve
een doorslaand succes. Jammer is wel dat beide keurmerken vooral
worden gebruikt als checklist. En als mensen kunnen gaan afvinken, stopt
het nadenken.’ Sinds 2000 kunnen overheden bovendien bij elk bouw- of
renovatieproject een Veiligheids effectrapportage (VER) opstellen waarmee
alle sociale en fysieke veiligheidsrisico’s in kaart zijn te brengen. Ook de
VER is voor een belangrijk deel gestoeld op de theorieën van CPTED en
heeft tot doel om door middel van een integrale aanpak een
bouwproject veilig en zelfs crisis bestendig te maken.
Bewezen concept Henk Neddermeijer kwam tijdens een studie
in Engeland voor het eerst in aanraking met Crime Prevention Through
Environmental Design. In de laatste jaren van zijn 36-jarige carrière bij
Defensie was hij als luitenant-kolonel hoofd van het Bureau Integrale
Veiligheid van de Koninklijke Landmacht. Nog voor hij vijf jaar geleden
functioneel leeftijdsontslag kreeg, werkte hij al als zelfstandig
adviseur. ‘Ik denk dat ik een boodschap heb over security, safety en
criminaliteitspreventie. In Engeland leerde ik over CPTED en hoe dat
in Amerika, Canada, Engeland en Australië bij vrijwel elk bouwproject
met succes wordt gebruikt. Het is een beproefd en bewezen concept.
Des te verbazender vond ik het dat het in Nederland nauwelijks werd
toegepast.’ Samen met psycholoog Rob van den Biggelaar startte hij de
opleiding CPTED bij het gerenommeerde opleidingsinstituut Beccaria.
T

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:17 Pagina 15
ventie
eilig ontwerpen
Inmiddels geeft hij eveneens les aan de Haagse Hogeschool en de
TU Delft. Verder is hij onder meer vakredacteur bij het blad Beveiliging.
En in al die functies probeert hij de ideeën achter CPTED uit
te dragen.
Sociale cohesie bevorderen ‘In zijn oorspronkelijke vorm ging
CPTED vooral uit van architectuur en planologie. Elementen daarin zijn
onder andere territorialiteit, dat wil zeggen een duidelijke afbakening
tussen publieke en private ruimte, goede zichtlijnen zodat er niets in het
verborgene kan plaatsvinden, en natuurlijke surveillance door bewoners
en gebruikers zelf die daartoe onbewust worden gestimuleerd. Later is
daar een sociale dimensie aan toegevoegd. Veilig ontwerpen houdt
volgens die ideeën ook in dat je kijkt naar de sociale cohesie in een wijk,
naar het bevorderen van de sociale omgang. Een hechte groep mensen
houdt elkaar als het ware vast, houdt elkaar in de gaten. En dat bereik je
bijvoorbeeld door de wijk klein te houden, door activiteiten te organiseren,
door het verenigingsleven te bevorderen. Komt er dan iemand langs
die afwijkend gedrag vertoont, dan doen mensen daar wat aan. CPTED
zoals het nu is denkt dus niet alleen na over de fysieke inrichting van de
wijk, maar ook over de sociale inrichting van de omgeving.’
Voortuintjes Sommige typische CPTED-ideeën liggen erg voor
de hand, andere gaan tegen de gangbare verwachtingen in en
worden dan ook nog weinig toegepast. Een alom geaccepteerd idee
is dat verloedering leidt tot (nog meer) vandalisme. Zaak is dus de
omgeving schoon, heel en veilig te houden. Het wordt in menig gemeente
toegepast. De theorie erachter verklaart waarom het werkt: verloedering
duidt er namelijk op dat de beoogde gebruikers weinig controle hebben
over de omgeving, dus voelt een vandaal zich niet geremd.
Veel verrassender is het advies om geen hoge en vervaarlijke hekwerken
neer te zetten, omdat die duiden op de afwezigheid van fysiek toezicht.
Tegen de gangbare ideeën in propageert CPTED het gebruik van bomen
in het publieke domein: gebruikers vinden dat aantrekkelijk en veiliger,
en zullen de ruimte dus meer gaan gebruiken. Ook ouderwetse
voortuintjes bevorderen de veiligheid: zonder voortuintjes zal een inbreker
eerder aan een voordeur of raam morrelen, met voortuintjes moet hij
daarvoor eerst een private ruimte betreden, en dat zal hem doen aarzelen.
Bovendien zullen buren eerder optreden omdat duidelijk zichtbaar is dat
iemand de grens tussen publieke en private ruimte schendt.
Kosten besparen ‘Veiligheid is een prestatie die onlosmakelijk
samenhangt met de wijze waarop de omgeving is gevormd en wordt
gebruikt,’ stelt Henk Neddermeijer. ‘En daarbij speelt werkelijk alles
een rol. Hoekige vormen stoten af, organische vormen beïnvloeden een
mens positief. Koele kleuren hebben een ander effect dan warme kleuren.
Zelfs temperatuur en geur spelen een rol. Door met al die factoren
rekening te houden kun je positief gedrag stimuleren en negatief gedrag
voorkomen. Een CPTED-specialist denkt over al die aspecten na en
bekijkt het totale ontwerp van een wijk of bedrijventerrein op een integrale
wijze. Dat gebeurt in Nederland veel te weinig. Architecten maar ook
overheden beginnen vaak pas na te denken over veiligheid als een
gebouw, wijk of bedrijventerrein er al staat. Dat is veel te laat. Het leidt
ook vaak tot enorme beheerskosten of kosten voor aanpassingen als het
Veel Nederlandse woonerven zijn internationaal een voorbeeld van veilig ontwerpen.
Het woord is zelfs onvertaald gebleven, al is het meervoud ver-Engelst tot ‘woonerfs’
Veilig! 2 | 2008 vijftien

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:17 Pagina 16
uiteindelijk niet goed blijkt te functioneren.
Door al vanaf het begin met een CPTED-bril
naar dat soort projecten te kijken, heb je die
kosten niet, sterker nog: bespaar je veel
geld doordat ruimtes veel beter functioneren.
Er is veel minder criminaliteit en dus ook
veel minder toezicht nodig.’
Risicomanagement Natuurlijk is
beveiliging dan nog nodig, zegt hij. ‘Je houdt
geen zware criminelen of terroristen tegen
met lief zijn voor elkaar. In het model dat
ik samen met Rob van den Biggelaar heb
ontworpen, de Dynamic Security Approach,
is het security management een van de drie
componenten. Eerst kijk je naar ontwerp
en gebruik van omgeving en gebouwen,
vervolgens naar hoe je de sociale cohesie
en de veiligheidscultuur kunt bevorderen, en
als laatste voeg je security mangement toe.
Het zijn drie tandwielen die in elkaar grijpen.
Dan praat je dus over een echt integrale
aanpak.’ Hij is dan ook vol lof over het
concept Security by Design van Trigion.
‘Dat sluit er perfect bij aan. Security by
Design geeft aan dat Trigion op een professionele
manier durft na te denken over hoe
beveiliging werkelijk iets kan toevoegen.
16 2 | 2008 Veilig!
Het is te prijzen dat het bedrijf ook de
discussie durft aan te zwengelen over het
uitgeholde begrip integrale beveiliging.
Letterlijk vertaald betekent Security by
Design: veiligheid ontwerpen. Dan ben je
niet langer alleen maar bezig met mannetjes
of techniek, maar met risicomanagement.
Ik ben ervan overtuigd dat zeer veel vakbroeders
het idee van Security by Design
op de een of andere manier zullen gaan
volgen of kopiëren. En ik durf de stelling
aan dat de veiligheid in Nederland dan
zeer proportioneel zal gaan toenemen.’
Security by Design
De oude Bijlmer: het ultieme voorbeeld van hoe het niet moet
Security by Design is het in samenwerking ontwerpen en desgewenst realiseren van
een veiligheidsconcept binnen het strategisch kader van de opdrachtgever. Elk concept
is Powered by Trigion maar kan tot stand komen in samenwerking met partners.
Doelstellingen zijn het daadwerkelijk aanbieden en realiseren van integrale veiligheid
voor opdrachtgevers en prospects, het creëren van een kader voor productontwikkeling
en innovatie binnen Trigion in co-creatie met opdrachtgevers en partners, en - op termijn -
het ontwikkelen van output-gestuurde dienstverlening, meetmethodieken en contractvormen.

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:17 Pagina 17
De ambities die het kabinet Balkenende IV heeft op het gebied van veiligheid,
worden mooier voorgesteld dan ze in werkelijkheid zijn, constateerde Veilig!
al twee edities geleden. Dat wordt nu bevestigd in een kritisch rapport van de
Algemene Rekenkamer. Niet alleen goochelt het kabinet met cijfers, ook zijn
beleidsmaatregelen niet (goed) uitgewerkt en onderbouwd.
Ook Rekenkamer hekelt
kabinetsaanpak criminaliteit
In de analyse van het kabinetsbeleid in de wintereditie 2007 van
Veilig! konden al veel onvolkomenheden worden geconstateerd in
alle mooie Plannen van Aanpak die Balkenende IV had geformuleerd.
Zo werd beschreven dat op de overheidssite Prinsjesdag2007.nl
weliswaar was te lezen dat criminaliteit en overlast ‘de komende vier
jaar’ met 25 procent omlaag moesten, maar ook dat uit rapporten
bleek dat het om een project ging dat al sinds 2002 liep. Een deel
van de buit was bij het aantreden van het kabinet dus al binnen.
Een voorbeeld: van het streven om de criminaliteit tegen onder -
nemingen met een kwart te doen afnemen, was eind 2006 al
10 procentpunt behaald, bleek uit het ‘Actieplan Veilig Ondernemen’.
Ongelijksoortige gegevens Nu blijkt ook dat cijfer
onbetrouwbaar, schrijft de Algemene Rekenkamer in het rapport
‘Staat van de beleidsinformatie 2008’ dat is gepubliceerd op de
zogeheten Verantwoordingsdag. Want: ‘door een tussentijdse
wijziging van de manier waarop criminaliteit wordt gemeten, valt
niet eenduidig vast te stellen hoe de huidige omvang van criminaliteit
zich verhoudt tot de omvang van de criminaliteit in 2002’.
De ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie waren daarvan
op de hoogte, schrijft het rapport, maar hebben desalniettemin
besloten deze ‘ongelijksoortige gegevens bij elkaar op te tellen’.
Vreemd, constateert de Rekenkamer, want daarbij zijn de ministers
‘afgeweken van eerder aan de Tweede Kamer verstrekte informatie’.
Nog steeds geen beleid Zeker zo onthullend is dat de
beide bewindslieden, anderhalf jaar na aantreden, kennelijk nog
steeds geen goed beleid hebben geformuleerd om de gestelde
doelen te bereiken. Uit het rapport: ‘De ministers van BZK en
Justitie hebben nog niet goed uitgewerkt welke prestaties moeten
leiden tot de beoogde afname van criminaliteit (-) en hoe deze
prestaties gemeten en verantwoord zullen worden.’ En even
verderop: ‘de werkzaamheid van de maatregelen die het huidige
kabinet neemt om de criminaliteit terug te dringen, is niet onderbouwd’.
Misschien nog wel kwalijker is dat aan de beleidsdoelen
‘geen specifieke prestaties (zijn) gekoppeld waarop de bewinds -
personen gaan sturen en verantwoorden. Hierdoor zal het voor
de betrokken ministers en de Tweede Kamer lastig zijn om goed
zicht te houden op de voortgang van de uitvoering van het beleid.’
Een ander voornemen van Balkenende IV is het terugdringen van het aantal fietsendiefstallen in de
jaren tot 2010 met 100.000. Hierbij signaleert de Algemene Rekenkamer een nogal cruciaal probleem:
‘Dit doel is namelijk niet afgestemd met de uitvoerende partijen (zoals gemeenten en politie)’
Veilig! 2 | 2008 zeventien

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:17 Pagina 18
Douane stelt nu ook hoge e
Met de invoering van de Authorised Economic Operator-
regelgeving stelt de Europese Unie veiligheidseisen aan
bedrijven die in- of exporteren of betrokken zijn bij die
goederenstromen. Certificering is niet verplicht, toch is
de verwachting dat AEO straks de norm wordt. Trigion en
Maco Custums Service hebben de handen ineen geslagen
zodat bedrijven op één adres terecht kunnen voor zowel
AEO Veiligheid als AEO Douane. ‘Als je niet gecertificeerd
bent, sta je te boek als onbetrouwbaar.’
18 2 | 2008 Veilig!

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:17 Pagina 19
Dominique Willems (l) en Hans Maessen van Maco
De almaar voortgaande groei van wereldwijde handel brengt ook
veiligheidsrisico’s met zich mee. Een ongecontroleerde handel in
bijvoorbeeld gevaarlijke stoffen kan een bedreiging zijn voor veiligheid,
gezondheid, economie en milieu. Na 9/11 heeft ook terrorismedreiging
alle aandacht gekregen, de kans bestaat immers dat terroristen
explosieven of gevaarlijke giffen via de reguliere goederenstromen
van het ene naar het andere land willen vervoeren. Met de ISPS
Code is de veiligheid van havenbedrijven en luchtvaartbedrijven al
sterk vergroot. Nu is het streven van de World Customs Organization
(WCO) om de hele logistieke keten veiliger te maken. De richtlijnen
daarvoor zijn vastgelegd in het WCO Framework of Standards to
Secure and Facilitate Global Trade. Inmiddels hebben 152 landen de
intentie uitgesproken deze richtlijnen te gaan implementeren.
Pact Against Terrorism Amerika was er snel bij. Daar is
al in 2003 een systeem voor ketenveiligheid ingevoerd onder de
naam Customs and Trade Pact Against Terrorism. De Europese
Unie is 1 januari van dit jaar gevolgd met een systeem met de
naam Authorised Economic Operator (AEO). Managing director
Hans Maessen van Maco: ‘We zagen dat twee jaar geleden al
aankomen en hebben toen contact gelegd met Trigion. Er zijn
namelijk twee AEO-certificaten: AEO Douane en AEO Veiligheid.
In de praktijk zal blijken dat vrijwel alle bedrijven beide certificaten
willen behalen. Nu hebben we bij Maco veel verstand van douane -
faciliteiten, maar we willen niet pretenderen dat we ook veiligheids -
adviezen kunnen geven. Toch denken we dat het onze taak is om
onze klanten te helpen bij het tegemoet komen aan wéér een nieuw
pakket van eisen. Dat kan alleen goed als we een complete ondersteuning
kunnen bieden bij de AEO-certificering. Dankzij de samenwerking
met Trigion hebben we dat nu in huis.’
eisen aan veiligheid
Zelf certificeren De AEO wil vooral voorkomen dat kwaad -
willenden zomaar ‘vreemde voorwerpen’ kunnen toevoegen aan
goederen. Het stelt daarom eisen aan de administratieve begeleiding
van de goederenstroom en aan de beveiliging van panden, terreinen
en transportmiddelen, het toezicht op de opgeslagen goederen,
in- en uitgangscontrole en screening van personeel. Bij veel bedrijven
zullen verplichtingen deels zijn afgedekt door certificeringen als de
ISPS-code, TAPA FSR of luchtvracht of ISO. ‘Bijzonder is dat de
AEO werkt met self assesment, dus bedrijven moeten zich als het
ware zelf certificeren,’ vertelt Dominique Willems van Maco. ‘De
Nederlandse douane gaat wel elk bedrijf dat zich wil certificeren
bezoeken, maar in de wet is ook opgenomen dat de douane zich bij
die beoordeling mag baseren op een externe deskundige partij, dus
bijvoorbeeld op een security scan van Trigion.’
Scepsis en patriottisme Maco schroomt overigens
niet om kanttekeningen te plaatsen bij de AEO-certificering. Hans
Maessen: ‘Bedrijven die zich certificeren zijn straks vrijgesteld van de
almaar strenger wordende controles aan de grens en krijgen voorrang
bij 100 procentscontroles. Maar dat is relatief: zoveel controles zijn er
nu ook weer niet, en wat stelt die voorrang voor?’ Waar Amerikaanse
Portret van een ketenpartner
bedrijven de certificering hebben omarmd – vaak uit patriottistische
overwegingen – is er in Nederland veel scepsis. En niet alleen omdat
er wéér extra eisen worden opgelegd: bedrijven zetten ook vraagtekens
bij het nut en de effectiviteit van de maatregelen. Hans Maessen:
‘Bijzonder is ook dat in de AEO geen strikte eisen worden gesteld
over hoe hoog bijvoorbeeld een hek rond het terrein moet zijn.
Bedrijven kunnen dus min of meer zelf bepalen wat veilig is.
Vervolgens moet de CEO wel zijn handtekening zetten dat zijn
bedrijf voldoet aan de richtlijnen. Daar is hij ook op aanspreekbaar.’
‘Dit wordt de standaard’ Toch verwachten beide heren
dat AEO straks de norm wordt. Hans Maessen: ‘Jazeker, dit wordt
de standaard. AEO-certificering is niet verplicht, maar de douane
hoopt dat bedrijven onderling van elkaar gaan eisen dat ze gecertificeerd
zijn. En zo zal het ook gaan. Wij hebben nu al van grote klanten
de vraag gekregen of wij ons gaan certifceren.’ Dominique Willems:
‘Als je AEO-gecertificeerd bent, laat je aan de wereld zien: ik ben een
professioneel bedrijf. Dat zal een belangrijke reden worden. Er zijn
zelfs bedrijven die nauwelijks last hebben van controles of zelf weinig
in- of uitvoeren en toch AEO willen halen. Ook heb je een voordeel
als je handelt met landen waar de controles wel heel streng zijn.
Bovendien leeft de gedachte dat als je een bedrijf goed beveiligt
tegen terrorisme, het ook beter is beveiligd tegen vandalisme en
criminaliteit.’ Hans Maessen: ‘Als je niet bent gecertificeerd sta je
straks te boek als onbetrouwbaar. Immers: als een bedrijf mét AEO
betrouwbaar is, dan is een bedrijf zonder AEO niet betrouwbaar.
Daar zullen gerenommeerde bedrijven niet mee willen werken.’
Op www.maco.nl is meer informatie te vinden over nut, noodzaak en voordelen van certificering.
Via de site wordt ook een nieuwsbrief gedistribueerd over dit onderwerp.
Snel en betrouwbaar aangiftes doen
Ketenpartner Maco Customs Service is gevestigd in Roermond,
de Rotterdamse haven, op Maastricht-Aachen Airport en in
het Duitse Emmerich. De 35 medewerkers doen jaarlijks zo’n
100.000 aangiftes voor bedrijven die willen importeren of exporteren.
Hans Maessen: ‘Aangifte doen wordt steeds complexer
en kan uitsluitend via de computer. Alleen voor bedrijven die
dagelijks dezelfde goederen in- of uitvoeren is het lonend om
daar een eigen afdeling voor op te zetten. Wij hebben de
software, hebben de actuele kennis en spreken de taal van
de douane. Door snel en betrouwbaar aangiftes te doen zorgen
we ervoor dat het logistieke proces van de klant niet stokt,
maar kan blijven stromen.’ Uniek is dat klanten ook zelf aangifte
kunnen doen via de software en onder de vergunningen van
Maco. Met zijn decennialange expertise adviseert Maco in- en
uitvoerende bedrijven bovendien over bijvoorbeeld vergunningen,
accijnzen, BTW en zogeheten oorsprongsregelingen.
Veilig! 2 | 2008 negentien

Veilig_juni2008 monice 11-06-2008 16:17 Pagina 20
Kort nieuws
Actie tegen rondtrekkende bendes
Op aandringen van de VVD-fractie komt de EU
in het geweer tegen rondtrekkende bendes die
georganiseerd en systematisch winkeldiefstallen
plegen. Een vorm van georganiseerde criminaliteit
die volgens sommigen vooral in Nederland lijkt
toe te nemen. Een jaar geleden stelde veiligheidsman
Louis Maas van Maxeda in dit blad:
‘Hier moet een hele bedrijfstak achter zitten.
Dat heeft de politie inmiddels gelukkig ook
onderkend. Helaas heeft dat niet veel effect.
Waar de ene dag mensen worden aangehouden,
staan de volgende dag nieuwe mensen klaar
om de handel voort te zetten. Dat heeft alles te
maken met de strafmaat hier in Nederland.
Die is gewoonweg veel te laag, reden waarom
criminelen het liever hier proberen dan in
om ringende landen.’ Eurocommissaris Barrot
(Justitie) stelt nu dat Europol en Eurojust de
eerstaangewezenen zijn om dit grensover -
schrijdende probleem aan te pakken. Als concrete
actie wil hij de kwestie laten onderzoeken en
in kaart brengen. Dat gaat VVD-europolitica
Hennis-Plasschaert niet ver genoeg. In het
Financieele Dagblad noemt zij dit niet meer
dan ‘een goede aanzet’. Op haar website
schrijft ze: ‘Overigens wordt de urgentie van
het probleem onvoldoende erkend in de verdere
beantwoording van de Europese Commissie.’
Ook het Platform Detailhandel vindt alleen een
onderzoek niet genoeg en pleit ervoor ‘dat
Europol en Eurojust structureel actie ondernemen
om de rondtrekkende, internationaal opererende
bendes te stoppen’.
Schade door skimmen
Door de gegevens van betaalpassen te kopiëren
en op slinkse wijze de pincode te bemachtigen,
weten criminelen keer op keer weer flink wat
geld afhandig te maken van onwetende burgers.
Banken vergoeden de schade gelukkig, maar
doen dit stilzwijgend. Daardoor blijft onduidelijk
hoeveel schade er wordt veroorzaakt door dit
zogeheten skimmen. In een rechtszaak tegen
vier verdachte Roemenen deed officier van
justitie Marina Beun een boekje hierover open.
In het verslag van de rechtszaak in NRC
Handelsblad van 18 april was te lezen dat de
schade in 2007 door skimmen 15 miljoen euro
bedroeg. De officier meldde ook dat het aantal
meldingen van skimmen in de laatste twee jaar
is verdubbeld. In de eerste drie maanden van
2008 bedroeg de schade 4 miljoen euro, wat
lijkt te duiden op een lichte stijging.
20 2 | 2008 Veilig!
Computer spoort dief op
Computer gestolen? Activeer op afstand de
ingebouwde camera en maak een foto van de
dief. Dat deed een Amerikaanse Apple-gebruiker
uit White Plains. Toen ze ontdekte dat haar
gestolen laptop online was, nam ze met een
andere Mac de besturing van de laptop op
afstand over, sinds kort een standaardfunctio -
naliteit bij Apple die is bedoeld om overal ter
wereld bij de eigen bestanden te kunnen.
Ze zette de ingebouwde camera aan, maakte
foto’s van de ongewenste gebruiker en schreef
die weg op de computer waarmee ze zat te
werken. Vrienden konden de dief identificeren,
waarop de politie hem in de kraag wist te vatten
en de laptop terugbezorgde bij de eigenaar.
Aangezien alle Macs standaard beschikken over
een ingebouwde camera die als bewakings -
camera is in te zetten, kan het dievengilde deze
computers dus maar beter links laten liggen.
Facilitair Kenniscentrum
Facilicom heeft een enorme knowhow opgebouwd
op het gebied van facilitaire dienstverlening,
uitbesteding, management en zaken als de
overname van personeel. Die kennis wil het
bedrijf delen met klanten, studenten en andere
geïnteresseerden tijdens interactieve sessies
in het zogeheten Facilitair Kenniscentrum.
De eerstvolgende sessie van het Kenniscentrum
vindt plaats op dinsdag 16 september 2008
en heeft als onderwerp het ontwerp van een
gebouw en het effect op de facilitaire exploitatie.
Op dinsdag 11 november staat er een
Kenniscentrum op de agenda met als thema
integrale beveiligingsconcepten met de inzet
van gebouwontwerp, techniek, organisatorische
maatregelen en menskracht. Beide sessies
beginnen om 15.30 uur en worden tussen
18.00 en 19.00 uur afgesloten met een borrel en
buffet. Meer informatie op www.facilicom.nl
DNA als wapen tegen bedrijfsfraude
Trigion zet een nieuw en uiterst doeltreffend
wapen in tegen diefstal en bedrijfsfraude:
synthetisch ‘DNA’. Met een microscopisch klein
puntje van deze vrijwel onzichtbare gel zijn
waardevolle spullen op een makkelijke manier
te markeren.
Het synthetisch DNA bevat een onuitwisbare
unieke code die alleen is af te lezen met behulp
van UV-licht en een speciale loep. De codes zijn
opgenomen in een beveiligde database die alleen
voor de politie toegankelijk is. Snelle aangifte,
snelle teruggave van gestolen goederen en
een makkelijkere veroordeling van de dader(s)
worden daardoor mogelijk. Het Synthetisch DNA
is ideaal om laptops en flatscreens te markeren,
maar is ook te gebruiken om hardnekkige diefstal
van kantoorspullen tegen te gaan of bijvoorbeeld
koperdiefstal te bestrijden.
Voor het op de markt brengen van dit nieuwe
fraudebestrijdingsmiddel is Trigion een strate -
gische alliantie aangegaan met Rhine Consulting
Group (RCG), de handels- en investerings -
maatschappij waarbinnen het synthetisch
DNA is ontwikkeld. RCG gaat het bijzondere
markeringsmiddel onder de aandacht brengen
van gemeenten, woningcorporaties en particulieren,
Trigion neemt de zakelijke markt voor zijn
rekening. De eerste successen zijn inmiddels
binnen. Zo gaat de Erasmus Universiteit het
synthetisch DNA inzetten. Ook enkele grote
bedrijven en MKB Amsterdam hebben inmiddels
belangstelling.
Eén op de twee bedrijven in Nederland is het
slachtoffer van fraude, zoals interne diefstal. In
de helft van alle gevallen komt de dader uit het
bedrijf zelf. De directe schade en de afhandeling
van alle fraudegevallen kosten het bedrijfsleven
ruim een half miljard euro per jaar. Met de
inzet van synthetisch DNA én het duidelijk
informeren van medewerkers dat dit markeringsmiddel
wordt gebruikt, kan interne fraude
drastisch worden beperkt.