Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>ARDEENSE</strong> <strong>HESP</strong><br />
Een burleske komedie<br />
in twee bedrijven<br />
van<br />
Lévi Steenveld
9 mei 1940, de vooravond van de tweede wereldoorlog. Generaal de Charcuterie is met verlof en trekt met<br />
zijn Franstalig gezinnetje en een gouvernante naar zijn buitenverblijf in de Ardennen. Het is lente, de<br />
vogeltjes fluiten. Liefde, geluk, overspel en voorspoed... Daags nadien breekt de oorlog uit. Het circus kan<br />
beginnen...<br />
Een verhaal over het spelen van rollen, het liegen en bedriegen, het zich vermommen en verkleden, het<br />
opduiken en verdwijnen,... kortom over luchtbellen en illusies, over het zijn, het dasein of het niet zijn. Een<br />
verhaal over theater en komedie.<br />
Ardeense Hesp ging op 19 november 1999 in première.<br />
PERSONAGES<br />
Générale de Charcuterie<br />
Esmeralde, zijn echtgenote<br />
Bérenice, zijn jonge dochter (volwassen actrice)<br />
Valère, zijn nog jongere zoon (volwassen acteur)<br />
Francine Boulettes, rondborstige gouvernante<br />
Marcel Van Ham, frontsoldaat<br />
Horst Hansworst, Duits officier<br />
Helmut Schnitzel, Duits onderofficier<br />
Fritz Kartoffelgebrat, Duits onderofficier<br />
Geest (vader van de generaal)<br />
Gastheer<br />
Gustaaf en zijn huisorkest (facultatief)<br />
DEKOR<br />
Opmerkingen:<br />
sommige rollen kunnen door iemand van het andere geslacht gespeeld worden om zo het<br />
burleske karakter te verhogen.<br />
Het huisorkest (of eventueel een pianist) zorgt behalve voor een sfeer van spanning, romantiek<br />
of triomf, ook voor de nodige geluidseffecten zoals vogeltjesgefluit en getrom bij<br />
slagen en verwondingen.<br />
Teksten die met een Frans of Duits accent moeten worden uitgesproken, zijn telkens cursief<br />
weergegeven.<br />
Stripachtig dekor dat een chalet in de Ardennen voorstelt. Op de dekorwand staan kasten, een<br />
sierschouw, een kapstok, een raam en vier deuren geschilderd. Kasten, raam en deuren kunnen<br />
evenwel werkelijk geopend worden. Achter de kastdeuren (dus: achter de decorwand) staan<br />
eventueel houten rekjes of hangen zwarte gordijntjes, langswaar de toneelmeester de nodige<br />
rekwisieten – zichtbaar – aangeeft. Enkele nageltjes aan het uiteinde van de armen van de kapstok<br />
maken het ook mogelijk de kapstok te gebruiken. Bovenaan een hoge kast is eventueel een<br />
plankje gemonteerd, waarop een ventilator staat (het lijkt alsof de ventilator op de kast staat). Er<br />
hangt verder nog een portret van Leopold III aan de wand. Op de scène staan een tafel, enkele<br />
stoelen en een zitbank, telkens wit, met zwarte lijnen omringd, alsof zij ook getekend zijn.<br />
1
PROLOOG<br />
EERSTE BEDRIJF<br />
De proloog wordt best gespeeld met een live-huisorkestje. Eventueel kan ook met een pianist<br />
gewerkt worden. In de hall of foyer duikt plots de gastheer op, in pitteleer en met hoge hoed,<br />
mogelijks toeterend op één of ander blaasinstrument.<br />
GASTHEER<br />
Trompetgeschetter, getrommel en gestamp. Het spektakel gaat beginnen. Buiten is het koud,<br />
binnen brandt de lamp. Circus. Toeters en bellen. Komt dat zien. Dijen en billen bloot. Geklets<br />
alom. Schril gillen de sirenen: daar is er lachen, daar is er wenen. Hedenavond: grootse revue en<br />
verkleedpartij. Een schone vertoning over het trotse vaderland. Trommels en trombones. De zeer<br />
lovenswaardige avonturen ener generaal en zijn kornuiten. Met in de hoofdrollen de weledelst<br />
gebouwde artiesten uit het gezelschap. Driewerf hoera! De artiesten staan paraat. De plaatsen zijn<br />
geteld. Het orkest zet in.<br />
De muziek lokt de toeschouwers naar de zaal waar er wimpels worden uitgedeeld; de gastheer<br />
verdwijnt.<br />
Het doek is gesloten, de muziek valt stil. Dan zet de percussionist in. Een lichtcirkel dwaalt over<br />
het doek en valt stil bij een ultieme percussieslag, maar de gastheer verschijnt niet. Het tafereel<br />
herhaalt zich, maar nu verschijnt de gastheer aan de verkeerde kant van het doek. De lichtcirkel<br />
vangt hem alsnog op.<br />
GASTHEER<br />
Goedenavond, dames en heren, welkom. Welkom, welkom, welkom. Zoals u weet is het vandaag<br />
een feestelijke dag, want België is vandaag precies 109,5 jaar oud. Het is op 4 oktober 1830 door<br />
een clubje van negen man opgericht en het is vandaag 9 mei 1940. Jawel 9 mei 1940, de tijd<br />
vliegt. Dus al 109,5 jaar oud. We leven al meer dan 20 jaar in peis en vree. Om dat een beetje te<br />
vieren hebben wij speciaal voor u een toneeltje voorbereid... Het is om te lachen... Het speelt zich<br />
vandaag af, de 9de mei 1940, en gaat over Belgen en over boze Duitsers, want ge weet tegenwoordig<br />
nooit of die morgen gaan binnenvallen. Als de Duitsers opkomen, moogt ge allemaal<br />
“awoert” roepen, als de Belgen op de scène staan, moogt ge met uw vlagske wapperen om ze een<br />
beeteke aan te moedigen. Maar om ervoor te zorgen dat ge niet allemaal door mekaar gaat roepen,<br />
zal Gustaaf elke keer een teken geven wanneer ge moogt roepen of wanneer ge met uw vlagske<br />
moogt wapperen. Gustaaf heeft ook een vlagske. Als hij zijn vlagske opsteekt, moogt gij ook met<br />
uw vlagske zwaaien. Als hij “awoert” roept, moogt ge meeroepen. Allez, probeert nekeer... Ja<br />
maar, ik hoor niks!...<br />
En als er nen Duitser zich in de kast heeft verstopt dan moogt ge roepen naar den Belg: “in de<br />
kast! in de kast!”. Maar past wel op das ze u dan niet pakken! Want het zijn raar gasten, die<br />
Duitsers. Seffens gaat ge drie kloppen horen. Want ze gaan in de coulissen drie keer met een stok<br />
op de grond kloppen. Dat wil zeggen dat ze gaan beginnen met het toneel. Dan moet ge uw mond<br />
houden, want anders verstaat ge niks van ‘t spel. Vergeet ook niet de alhier aanwezige telegraaf-<br />
en telefoonlijnen te ontkoppelen, zodat het spel niet onderbroken wordt door allerlei gerinkel. Tot<br />
slot: voor de mensen die al een lotteke van den tombola hebben gekocht, houdt uw biljetteke tot<br />
de volgende keer, want er zijn vandaag geen prijzen… Allez Gustaaf, geeft er een lap op!<br />
Gustaaf geeft een drumsolo. Dan volgen de drie kloppen en het doek gaat open<br />
2
SCENE 1<br />
Lege scène, algemene belichting. De cursieve tekst wordt telkens met een zwaar Frans accent<br />
uitgesproken.<br />
GENERALE<br />
(off-scene) En avààààànt… Arsj!!<br />
(Francine, Bérenice en Valère, allen in scoutsuniform, komen langs de voordeur marcherend op,<br />
gevolgd door de generaal. Zij lopen tot aan de voorscène en volgen de bevelen van de generaal<br />
nauwgezet op.)<br />
Rèèèèèèchts…Echts!! … (Ze draaien rechtsaf. Afhankelijk van decor en enscenering kan het<br />
bevel verschillen) Pélotooooon…ALT!! (Ze botsen tegen mekaar op) Liiiiinks…inks!! (ze draaien<br />
zich face-publique) Ter plàààààts’…ust!!… (ze lijnen uit) Rust tèèèèèr…aats!!… Gàààààrde-àvous!!<br />
Inspection!… (klopt Valère op de borst) Borst vooruit!… (klopt Bérenice op de buik) Buik<br />
intrek!… (wil Francine op de borst kloppen maar bemerkt tijdig dat haar boezem ruim<br />
vooruitsteekt en gromt tevreden) Hm!… (Draait zich weg, draait terug en bekijkt de boezem<br />
verlekkerd) Hmmmmm… (neemt zijn plaats naast het peloton in) Appèl! Francine Boulettes!<br />
FRANCINE<br />
Présent!<br />
GENERALE<br />
Bérenice de Charcuterie!<br />
BERENICE<br />
Présent!<br />
GENERALE<br />
Valère de Charcuterie!<br />
VALERE<br />
Présent!<br />
GENERALE<br />
Esméralde de Charcuterie!… ESMERALDE DE CHARCUTERIE!…<br />
ESMERALDE<br />
(off-scene) PRESENT! (ze strompelt binnen, met een enorme rugzak waaraan tal van gamellen en<br />
bekers bengelen. Uit de rugzak steekt een stok tot een halve meter boven het hoofd van Esmeralde<br />
uit. Ze valt.)<br />
GENERALE<br />
Waar komt gij nu nog vandaan?! Heb ik u het bevel gegeven om een achterhoede te vormen?!<br />
Hein?! Piwi! Dépêche-toi! Vite, vite, vite… (hij klopt en stampt haar terwijl ze rechtklautert en<br />
dwingt haar tot aan de zijkant) Ga in houding staan, wicht! Garde-à-vous!… (klopt met zijn kepie<br />
op haar hoofd) Pour le salut:… sààààà-lut!<br />
3
(Iedereen groet, het orkest/de pianist speelt de Brabançonne, de generaal “trompettert” de<br />
Brabançonne met de lippen, Gustaaf en de gastheer wapperen met een vlagske… Esmeralde trekt<br />
aan een koord waardoor de driekleur langs de stok uit haar rugzak omhoog getrokken wordt. Dan<br />
komt er wind uit de coulissen, de vlag wappert… eventueel staat er jardin een hoge kast<br />
geschilderd, waarboven op een plankje een ventilator staat en die Esmeralde opzet om de vlag te<br />
laten wapperen… De muziek stopt)<br />
GENERALE<br />
Hààààànd…fix! Wij beginnen de dag zoals altijd met… corvee! Esmeralde gaat patatten jassen<br />
en het eten klaarmaken, Bérenice en Valère gaan de rugzakken leegmaken en de kamers in orde<br />
zetten, en Francine zal de kinderen surveilleren. Allez vooruit! Breek èèèèèt… id (=gelid) (ze<br />
stuiven uit mekaar) Euh, Francine? Wacht eens even. Ik moet nog enkele zaken regelen.<br />
(Esmeralde gaat wantrouwig af) Francine, hoelang werkt gij al voor ons?<br />
FRANCINE<br />
Al twee maand en een half, mon générale.<br />
GENERALE<br />
Al twee… (kijkt in haar boezem) …maand en een half? Ik heb u nog nooit gezien! (kijkt op)<br />
FRANCINE<br />
Maar, mon générale, u heeft mij nog zelf benoemd.<br />
GENERALE<br />
Mais non? Comment est-ce possible? (Spreekt weer tot de boezem) Ik begrijp niet dat ik me u niet<br />
meer herinner.<br />
FRANCINE<br />
Mon générale is ook zo vaak weg geweest om het vaderland te verdedigen...<br />
GENERALE<br />
(Tot boezem) Maar nu heb ik tien volle dagen verlof om u beter te leren kennen. Trouwens de<br />
situatie aan de Canal Albert is uitzichtloos. Hoe kan ik het vaderland verdedigen als de Duitsers<br />
niet durven aanvallen? Ik zit me al maanden aan de Canal Albert te vervelen zonder uitzicht op<br />
beter... Nu heb ik echter wel beter uitzicht...<br />
FRANCINE<br />
Mon générale, mag ik iets zeggen?<br />
GENERALE<br />
(Tot boezem) Maar natuurlijk, spreek voluit.<br />
FRANCINE<br />
Denkt u niet dat u een beetje te streng bent voor uw vrouw? Ik bedoel: ze is geen militair, maar<br />
een doodgewone vrouw.<br />
GENERALE<br />
(Kijkt op) Maar als ik een fles soldaat kan maken, dan kan ik toch ook een vrouw soldaat maken.<br />
Kijk naar uzelf, m’n beste, gij zijt toch een goed militair: gij zijt altijd op tijd, (kijkt in haar<br />
boezem) gij staat altijd perfect in houding met de borsten vooruit...<br />
4
Gij laat u telkens van uw schoonste zijde zien. Ik bedoel... ik ken u nog maar pas en ge hebt mij al<br />
op twee belangrijke punten aangenaam verrast.<br />
FRANCINE<br />
Hoe bedoelt u?<br />
GENERALE<br />
Wel, gij hebt discipline, en tucht. En gij brengt mij op fantastische ideeën. (Hij buigt voorover en<br />
dwingt Francine op tafel)<br />
FRANCINE<br />
Mon générale, hiervan stond niets in mijn contract.<br />
GENERALE<br />
Maar als gij een beetje lief zijt tegen mij, krijgt gij ook meer dan er in uw contract staat.<br />
FRANCINE<br />
Hoeveel meer?<br />
GENERALE<br />
Dat hangt er vanaf hoe lief ge zijt.<br />
FRANCINE<br />
En hoe lief ik zal zijn, hangt af van hoeveel ik er voor krijg.<br />
GENERALE<br />
Ah voilà, wij verstaan mekaar...<br />
FRANCINE<br />
Mon générale, pas op, seffens komt uw vrouw binnen!<br />
GENERALE<br />
(Onverstoord, tot boezem) Ik ben gek op de Ardeense bergen.‘t Is tijd voor een Ardennenoffensief!<br />
FRANCINE<br />
Maar wij hebben nog geen prijs afgesproken!<br />
GENERALE<br />
Van mij krijgt gij de eerste prijs! (Hij dwingt haar verder op tafel) Oh, votre père est un artiste!<br />
(De kinderen stormen binnen, zien het tafereel en stokken. De generaal herpakt zich) En zo maakt<br />
ge de vijand dan onschadelijk. Bon, dat zal volstaan voor vandaag. Morgen krijgt ge een tweede<br />
les. (Ze komen beiden weer recht)<br />
VALERE<br />
Mon générale, weet gij waarom de Belgen frites eten, de Italianen spaghetti en de Chinezen rijst?<br />
GENERALE<br />
Non.<br />
5
VALERE<br />
Omdat ze honger hebben!<br />
GENERALE<br />
Ah, bon.<br />
BERENICE<br />
Mon générale, zullen de Duitsers België binnenvallen?<br />
GENERALE<br />
Misschien wel, misschien niet. Ze zullen wel twee keer nadenken, denk ik... Itleir (= Hitler) was<br />
erbij in 14-18... Ik ook! Ze hebben daar toen afgezien... en wij ook. Ohlala. Passchendael, da’ was<br />
geene plattekaas... da’ was een echte modderpoel...<br />
BERENICE:<br />
Maar natuurlijk, ze hadden de IJzer laten overstromen!<br />
GENERALE:<br />
En ik zal precies hetzelfde doen met de Canal Albert. Ik zal die vuile moffen letterlijk terugdrijven!...<br />
BLACK-OUT<br />
6
SCENE 2<br />
Tijdens de black-out brengen de gastheer en het orkest een radiojournaal. Eventueel kan ook de<br />
authentieke klankopname van de N.I.R. van 10 mei 1940, geheel of gedeeltelijk, afgespeeld<br />
worden (deze is verkrijgbaar op het centrum voor de Tweede Wereldoorlog, Brussel). Hieronder<br />
staat de volledige tekst afgedrukt.<br />
We hebben een ernstige mededeling te doen aan de bevolking. Zoals velen onder u zullen hebben<br />
opgemerkt, moesten in de loop van de nacht de militaire afweermaatregelen worden uitgebreid.<br />
De uitzendingen van het N.I.R. werden reeds vroeg in de ochtend ingezet om mededelingen te<br />
kunnen overmaken aan de militaire verlofgangers en waarschuwingen tot de bevolking te kunnen<br />
richten in verband met het in actie treden van het afweergeschut. Wij moeten thans de bevolking<br />
tucht vragen en stipte gehoorzaamheid aan de bevelen van de overheden.<br />
Inderdaad is de periode aangebroken van het grootste gevaar. Deze nacht hebben de luchtmacht<br />
en de landmacht van Duitsland een aanval ingezet op Nederland. Nederland verdedigt zich met<br />
alle kracht tegen de Duitse aanval. Een Duitse aanval schijnt ook te zijn gericht tegen het Groot-<br />
Hertogdom Luxemburg. Daarenboven zijn er sommige aanvallende bewegingen van de Duitse<br />
luchtmacht losgebroken tegen Belgische vliegvelden. Men kan op het ogenblik nog niet met<br />
zekerheid zeggen of het hier alleen gaat om schrikaanjaging tegen België ofwel om een werkelijke<br />
aanval op België. In verband met deze ernstige feiten zijn de leden van de regering bestendig in<br />
vergadering.<br />
De heer Pierlot, Eerste Minister, generaal Denis, Minister van Landsverdediging, en de heer<br />
Spaak, Minister van Buitenlandse zaken, zijn op het ogenblik bij de koning. De bevolking wordt<br />
gevraagd een sterke, waardige en fiere koelbloedigheid te betonen in deze moeilijke uren.<br />
Wij laten hier thans enkele berichten volgen in verband met de toestand.<br />
Sinds vijf uur overvliegen talrijke vliegtuigen het land. Te Brussel werd alarm gegeven. De<br />
luchtafweer trad onmiddellijk in actie. Duitse vliegtuigen zijn vannacht doorgedrongen boven<br />
Belgisch grondgebied en hebben het vliegplein van Evere gebombardeerd. Men verneemt dat het<br />
station van Gemelle in brand staat. Sedert vier uur dertig werd het gebied van Antwerpen door<br />
talrijke vliegtuigen overvlogen. De luchtafweer onderhield aanhoudend het vuur.<br />
Zopas uit Brussel: na zijn onderhoud met de koning, verklaarde de heer Pierlot aan de pers dat het<br />
land werd aangevallen.<br />
Nog een paar mededelingen. Tot de militairen met verlof: ingevolge onderrichtingen van het<br />
Ministerie van Landsverdediging zullen de militairen van elken graad die thans met verlof zijn of<br />
met buitengewoon landbouwersverlof van tien dagen zich onmiddellijk bij hun eenheden voegen.<br />
Tot nader order zullen de militairen van elken graad die met buitengewoon verlof zijn om andere<br />
dan landbouwredenen zich na afloop van dit verlof bij hun eenheden voegen.<br />
Fade in van oorlogsgeluiden, bommen en afweergeschut, eventueel door het orkest geïmmiteerd.<br />
Dit wordt bruusk afgebroken door vogeltjesgefluit. Terwijl het gefluit langzaam uitsterft, komt het<br />
algemeen licht weer op. De tafel is gedekt.<br />
7
GENERALE<br />
(doet ochtendgymnastiek, opent de voordeur en ademt diep) Heerlijk, heerlijk! Ah, wat is er<br />
schoner dan de morgenstond van een frisse lentedag?... Francine, natuurlijk. (Hij sluit de deur en<br />
herneemt zijn ochtendgymnastiek)<br />
ESMERALDE<br />
(op uit keuken, brengt croissants, weer af)<br />
FRANCINE<br />
(op uit kamer)<br />
GENERALE<br />
Ah, Francine, ik wilde u nog iets vragen. Wilt ge na het ontbijt niet met mij mee gaan jagen?<br />
FRANCINE<br />
Mais, mon générale, ik ken daar niks van.<br />
GENERALE<br />
Ik zal het u leren.<br />
FRANCINE<br />
Maar uw vrouw zal dat niet willen, mon générale! (af in badkamer)<br />
ESMERALDE<br />
(op, brengt boter, weer af. De generaal kijkt Esmeralde misnoegd na. Francine op)<br />
GENERALE<br />
En als ik het ook aan Valère vraag? Als hij meegaat, dan moogt gij ook mee.<br />
FRANCINE<br />
Misschien (af in kamer, Valère op uit kamer)<br />
GENERALE<br />
Ah, Valère, gij gaat vandaag mee op jacht.<br />
VALERE<br />
Moi?! (groet) Oui, mon générale!<br />
GENERALE<br />
Haast u dan een beetje, Piwi. ’t Is al bijna half zeven! (Valère af in badkamer, de generaal zet zijn<br />
ochtendgym verder. Bérénice op uit kamer, af in badkamer)<br />
ESMERALDE<br />
(op uit keuken, brengt koffie) De koffie is klaar!<br />
GENERALE<br />
(kijkt op uurwerk, wacht enkele tellen) …Op jullie plaatsen…! (iedereen op, voor de stoelen) Zit!<br />
(iedereen gaat zitten) Attaque!... (iedereen stort zich op het eten; tot Esmeralde) Valère gaat<br />
vandaag met me mee op jacht.<br />
8
ESMERALDE<br />
Maar nee, dat is veel te gevaarlijk! Stel dat de Duitsers binnenvallen!<br />
GENERALE<br />
Ik ben er toch bij, zekerst!<br />
ESMERALDE<br />
Gij?! Gij houdt het kind niet in ’t oog, gij!<br />
GENERALE<br />
Ah, maar daar heb ik aan gedacht. Francine zal meegaan om op Valère te passen! (Stilte.<br />
Esmeralde staat op en gaat af in de keuken)<br />
FRANCINE<br />
’t Is misschien beter als ge alleen gaat.<br />
GENERALE<br />
Ik denk dat ik het iets te opzichtig heb gezegd.<br />
VALERE<br />
Oui, even opzichtig als de boezem van Francine, hein papa!<br />
GENERALE<br />
Wat zegt ge daar?!!<br />
VALERE<br />
Euh, ik bedoel… mon générale!<br />
GENERALE<br />
Ah! Voor uw straf moogt ge niet mee gaan jagen. (staat op, doet vest aan, haalt geweer uit de kast<br />
en vertrekt. Dan verschijnt Esmeralde weer uit de keuken. Francine doet teken aan de kinderen de<br />
tafel af te ruimen. Zij gehoorzamen)<br />
FRANCINE<br />
Maar madame, ge moet u dat niet te fel aantrekken. Alle mannen zijn zo. Daar zie (wijst naar een<br />
foto van Leopold III aan de muur), Nôtre Sa Majesté, waarom, denkt ge, gaat die elk weekend een<br />
beeteke golf spelen bij de familie Baels, hein?<br />
ESMERALDE<br />
Misschien ben ik wel te conservatief… en de générale houdt juist van progressieve…<br />
FRANCINE<br />
… “vooruitstrevende” vrouwen…<br />
ESMERALDE<br />
Ik begrijp niet waarom hij ooit met mij getrouwd is. (Valère en Bérénice weer op)<br />
VALERE<br />
(kijkt door het raam, tot Bérénice) Kijk. Papa komt al terug.<br />
9
BERENICE<br />
Maar dat is papa niet!<br />
VALERE<br />
Kijk, hij heeft een geweer, ’t is papa.<br />
BERENICE<br />
Hij heeft misschien een geweer, maar ’t is papa niet (kijken mekaar aan)<br />
VALERE + BERENICE<br />
ALARM! Un soldat!<br />
ESMERALDE<br />
Les Allemands! Les sales boches!... Jésus Marie Joseph!<br />
Hier kunnen de gastheer en Gustaaf het publiek aanzetten tot enig awoertgeroep.<br />
FRANCINE<br />
(eventueel ook tot het publiek) Geen paniek! Geen paniek! Valère, tu reste au garde aan het<br />
venster. Madame haal iets om mee te kloppen. (Esmeralde af) Bérénice haal water, spons en<br />
verband om gewonden te verzorgen. (Francine neemt een tweede geweer uit de kast, Esmeralde<br />
komt weer op met een garde, in de volksmond “klopper” genoemd, en Bérenice komt op met<br />
emmer, spons en verband) Madame, c’est quoi ça?!<br />
ESMERALDE<br />
Ah, iets om mee te kloppen, tiens.<br />
FRANCINE<br />
Ah, zut!... Vooruit, gij achter de deur. Bérénice, achter de zetel! Vite! (Francine stelt zich op<br />
tussen deur en raam. Stilte) Wat doet hij?<br />
VALERE<br />
Hij stapt!<br />
FRANCINE + ESMERALDE<br />
Aiaiaiaiaiaiai! (slaan een paar kruistekens)<br />
FRANCINE<br />
En wat doet hij nu?<br />
VALERE<br />
Hij komt dichter!<br />
FRANCINE + ESMERALDE<br />
Aiaiaiaiaiaiai! (kruisteken)<br />
VALERE<br />
Wacht ik denk dat ik hem kan raken. (schiet met een katapult door het raam)<br />
10
MARCEL<br />
(off-scene) AAAAAA!<br />
VALERE<br />
Ik heb hem!!<br />
Gustaaf en de gastheer wapperen met de vlagjes.<br />
FRANCINE + ESMERALDE + BERENICE<br />
Yeehah! (allerlei triomfkreten, dan naar mekaar:) Sssst !!<br />
MARCEL<br />
(off-scene) Niet schieten! Ik ben een Belgisch soldaat! Ik ben een Belg!<br />
FRANCINE<br />
Wat zegt hij? Qu’est-ce qu’il dit?<br />
MARCEL<br />
Ik ben een Belg. Ik ben een Belg!<br />
FRANCINE<br />
Belk? Belk? Qu’est-ce que c’est?<br />
VALERE<br />
Hij zwaait met een witte vlag!<br />
FRANCINE<br />
Attention! Dat kan een valstrik zijn!... Wat doet hij nu?<br />
VALERE<br />
Hij staat voor de deur.<br />
FRANCINE + ESMERALDE<br />
Aiaiaiaiai… (kruisteken)<br />
Er wordt driemaal geklopt<br />
VALERE<br />
Hij klopt op de deur. (deur open) Hij komt binnen! (Esmeralde, met garde, Francine, met geweer<br />
en Bérénice, met verband, storten zich op Marcel)<br />
BLACK-OUT<br />
11
SCENE 3<br />
Marcel’s bovenlichaam is helemaal in verband gewikkeld, als een mummie. Hij zit achter de tafel<br />
op een stoel. Francine zit jardin van hem op tafel, Esmeralde cour van tafel op stoel. Bérénice en<br />
Valère staan achter Marcel. Er wordt een bureaulamp aangeknipt, gericht op Marcel. Deze lamp<br />
wordt versterkt met een spot. Verder gedempte verlichting.<br />
FRANCINE:<br />
Vooruit spreek op, sale boche! Wie zijt gij en wat doet gij hier?<br />
MARCEL:<br />
Mmmmmmmmm!<br />
FRANCINE:<br />
Wie zijt gij?! (Ze geeft hem een klop met de garde)<br />
MARCEL:<br />
Mmmmmmmmm!<br />
VALERE:<br />
Misschien kunnen we beter dat verband van z’n kop doen.<br />
FRANCINE:<br />
Ah oui, bonne idée! (Ze geeft een teken aan Bérenice en Valère, die het verband van zijn hoofd<br />
verwijderen, daarna de kleefband van zijn mond en een prop papier uit de mond) Vooruit, wie zijt<br />
gij?! (Francine klopt met de garde op zijn hoofd, Marcel spuwt een ping-pongballetje uit)<br />
MARCEL:<br />
AAAAAAAA!<br />
FRANCINE:<br />
Wie A zegt, moet ook B zeggen! Allez, parle!... Monsieur, ge hebt het recht te zwijgen, maar<br />
spreek en ge zult gezond blijven. (Ze dreigt met de garde)<br />
MARCEL:<br />
Maar allez, ik ben de vijand niet! Ik ben een Belg, geen Duitser. Kijk maar naar mijn uniform. Of<br />
denkt ge misschien dat ik dat apenpakje voor mijn plezier... (hij bemerkt de windels) ...draag...<br />
Maar zien jullie dan niet dat ik een Belg ben? Een Belg!<br />
FRANCINE:<br />
Belk? C’est quoi ça? (De anderen gebaren onwetendheid)<br />
MARCEL:<br />
Ik ben een Belgisch soldaat. Ik kom de generaal halen. Beseffen jullie dan niet wat er gebeurd is?<br />
De oorlog is begonnen! De Duitsers zijn vanmorgen binnengevallen. De generaal moet onmiddellijk<br />
mee het Albertkanaal komen verdedigen!<br />
FRANCINE:<br />
Spreekt een beeteke Frans in plaats van uw Duits gezwets!<br />
12
VALERE:<br />
Laat hem het opschrijven.<br />
BERENICE:<br />
Maar wij kunnen toch geen Duits lezen, knuppel!<br />
VALERE:<br />
We kunnen hem laten tekenen.<br />
ESMERALDE:<br />
Ah oui, ça c’est une bonne idée. Bérenice, pak pen en papier.<br />
BERENICE:<br />
(neemt papier en viltstift uit de lade van de kast) Er is geen pen, alleen een stift. S’il vous plaît,<br />
monsieur. (Ze legt het voor Marcel op tafel)<br />
FRANCINE:<br />
Allez: signez!... euh... ik bedoel: déssinez.<br />
VALERE:<br />
Misschien kunnen we beter zijn armen losmaken. (Bérenice en Valère wikkelen het verband<br />
verder af)<br />
MARCEL:<br />
(springt recht) Maar begrijpen jullie mij dan niet? Hitler is binnengevallen! Hitler! (Hij strekt de<br />
rechterarm en houdt de linkerwijsvinger onder de neus om Hitler uit te beelden. Hij brabbelt wat<br />
Duitse klanken) Der...dem...des...die...den... der den die das aus bei mit nach seit durch für ohne<br />
entlang bis um gegen. (Awoertgeroep van Gustaaf, de gastheer en het publiek)<br />
FRANCINE:<br />
We verstaan u zoal niet. Hoe wilt ge dat we u verstaan met uw vinger in uw neus<br />
MARCEL:<br />
(strekt de arm) Sieg heil! (Iedereen verschiet)<br />
FRANCINE:<br />
(klopt hem met de garde op het hoofd) Sale boche!<br />
MARCEL:<br />
AA! Godverdoeme! (Iedereen verbaasd)<br />
FRANCINE:<br />
Mais… c’est un flamand! (Het publiek wappert met de valgjes)<br />
MARCEL:<br />
Hoe dikwijls moet ik het nog zeggen? Ik ben geen Duitser! Maar een Belg!<br />
FRANCINE<br />
Belk?... Ah, il dit qu’il est un belge!... Spreekt er iemand van jullie een beeteke le flamand?<br />
13
BERENICE<br />
Non, mais… ik heb wel een dictionaire “Nederlands op reis”. (af in kamer)<br />
MARCEL<br />
De oorlog is begonnen. Hitler staat voor de deur… Adolf Hitler! Die kennen jullie toch?! (geen<br />
reactie. Marcel tekent met de stift een snorretje onder zijn neus) Adolf Hitler! (met gestrekte arm)<br />
Heil Hitler!<br />
ESMERALDE<br />
Ah! Adolf Itleir!<br />
FRANCINE<br />
Adolf Itleir? Zeg, hela! Geen vieze woorden gebruiken, hein! (Ze klopt hem met de garde)<br />
MARCEL<br />
Aah! (Hij schuift op, weg van Francine, naar Esmeralde toe. Bérénice komt op met het<br />
woordenboek)<br />
ESMERALDE<br />
Allez, vraag hem iets.<br />
BERENICE<br />
(zoekt op in het boek) ’t Is de… gij zijt wie?<br />
MARCEL<br />
Soldaat milicien Marcel Van Ham, stamnummer 90/50189, eerste verkenner bij de stormtroepen<br />
aan het Albertkanaal.<br />
BERENICE<br />
(zoekt op in het boek) C’est un soldat!<br />
ALLEN<br />
(begrijpend) Ah!<br />
FRANCINE<br />
(richt de bureaulamp beter op Marcel. Tot Esmeralde) Eigenlijk is ’t wel een knap manneke, hein.<br />
(Tot Bérénice) Vraag hem eens hoe oud hij is.<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) ’t Is de hoe oud gij zijn?<br />
MARCEL<br />
Soldaat milicien Marcel Van Ham, stamnummer 90/50189…<br />
BERENICE<br />
C’est un soldat.<br />
FRANCINE<br />
Maar hoe oud?<br />
14
BERENICE<br />
’t Is de gij zijn hoe oud?<br />
MARCEL<br />
Soldaat milicien Marcel… negentien.<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) Il a dix-neuf ans.<br />
FRANCINE<br />
Oh, c’est jolie. (Ze schuift dichterbij. Marcel schuift verder weg, naar Esmeralde toe) Doe het<br />
licht eens aan. (Esmeralde doet het licht aan)<br />
VALERE<br />
(terzake) Vraag hem wat hij hier komt doen.<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) ’t Is de wat gij komen hier doen?<br />
MARCEL<br />
Ik kom de generaal halen.<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) Euh… hij komt de générale halen.<br />
ESMERALDE<br />
Wat? Mais pourquoi?<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) ’t Is de waarom gij komen hem halen?<br />
MARCEL<br />
Om het land te helpen verdedigen, natuurlijk.<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) Om het land te helpen verdedigen, naturellement.<br />
ESMERALDE<br />
(tot Marcel) Maar hij is toch in verlof! (Marcel begrijpt het niet, kijkt naar Bérénice)<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) ’t Is de maar… ’t Is de hij zijn met verlof, toch.<br />
MARCEL<br />
(begrijpt het) Ah… Ja, maar de verloven zijn ingetrokken. Mijzelf hebben ze vanmorgen om vijf<br />
uur uit mijn bed gehaald.<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) De verloven zijn ingetrok. Ze hebben hemzelf om vijf uur wakker gemaakt.<br />
15
FRANCINE<br />
Ocharme, de brave jongen.<br />
BERENICE<br />
’t Is den ocharme.<br />
MARCEL<br />
Ja… De oorlog is begonnen!<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) De oorlog is begonnen!<br />
ESMERALDE<br />
C’est pas vrai.<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) ’t Is de niet waar.<br />
MARCEL<br />
Maar ’t is wel waar.<br />
BERENICE<br />
C’est vrai.<br />
ESMERALDE<br />
C’est pas vrai… Waar is de oorlog begonnen?<br />
BERENICE<br />
’t Is de waar?<br />
MARCEL<br />
Ja, ’t is waar.<br />
BERENICE<br />
Oui, c’est vrai.<br />
ESMERALDE<br />
Maar waar is hij begonnen? Vraag hem waar hij begonnen is!<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) ’t Is de waar gij zijn begonnen?<br />
MARCEL<br />
Ik ben niet begonnen! De Duitsers zijn begonnen!<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) C’est pas lui, mais les allemands!<br />
ESMERALDE<br />
Mais où?! Waar is de oorlog begonnen?<br />
16
BERENICE<br />
’t Is de maar… ’t Is de waar zijn begonnen den oorlog?<br />
MARCEL<br />
Eigenlijk is die begonnen in Duitsland zelf. Maar goed… op 1 september 1939 valt het Duitse<br />
leger Polen binnen. Twee dagen later verklaren Engeland en Frankrijk Duitsland de oorlog. Men<br />
kan dus stellen dat de oorlog in Polen begonnen is. Temeer… (plots verschijnt er een enorme<br />
kaart. Ofwel haalt hij die uit zijn binnenzak en ontvouwt hij die tot enorme proporties en laat ze<br />
dan vasthouden door Valère, ofwel verschijnt ze plots, na een vingerknip, vanuit de lucht, of<br />
vanuit de coulissen, al dan niet opgedragen door twee bevallige assistentes. Marcel duidt met de<br />
garde de troepenbewe-gingen aan) … omdat op 17 september – nog steeds in 1939 – de Russen,<br />
die een niet-aanvalspact met Duitsland gesloten hebben, Oost-Polen binnentrekken. Op 30 november<br />
begint dan de Fins-Russische oorlog en op 9 april 1940 landen Duitse eenheden in Noorwegen<br />
en nemen terloops ook Denemarken in, terwijl Engeland IJsland en de Färoër-eilanden<br />
bezet. Ondertussen wil Duitsland Frankrijk aanvallen, maar om de Maginotlinie… hier… te omzeilen,<br />
moet het door België. Deze morgen vielen de smerige Duitsers dan ook België binnen.<br />
Enfin, om een lang verhaal kort te maken: de oorlog begon in Polen, maar ondertussen ook hier in<br />
België. (Francine kijkt de hele tijd gefascineerd toe. Awoertgeroep vanuit de zaal.)<br />
BERENICE<br />
(heeft gedurig zitten opzoeken) Eerst in La Pologne, maar nu ici, en Belgique. (De kaart<br />
verdwijnt weer)<br />
ESMERALDE<br />
C’est pas vrai.<br />
BERENICE<br />
’t Is de niet waar.<br />
MARCEL<br />
’t Is wel waar… Hitler staat voor de deur!<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) C’est vrai… Itleir est à la porte! (Er wordt op de deur geklopt)<br />
Iedereen kijkt angstig naar mekaar. Francine gebaart aan iedereen om zich op te stellen aan de<br />
deur: zij met het geweer achter de deur, Bérénice met de garde tussen raam en deur, en Valère met<br />
de katapult aan de zetel, Esmeralde achter Marcel. Er wordt nogmaals geklopt. Francine opent de<br />
deur. De generaal komt nietsvermoedend binnen. Iedereen is stomverbaasd. Zij verstijven. De<br />
generaal heeft in de rechterhand het jachtgeweer, waarmee hij op de deur klopte, en in de linkerhand,<br />
over de schouder heen, een touw met een enorme vis aan.<br />
GENERALE<br />
Voilà! Kijk eens wat een prachtexemplaar ik geschoten heb. Als Esmeralde hem klaarmaakt,<br />
hebben we straks een echte feestdis… of beter gezegd: feestvis! (lacht, hangt de enorme vis en het<br />
geweer aan de kapstok. Dan bemerkt hij zijn verbaasde familie) Zeg, wat hebben jullie? Het lijkt<br />
wel of jullie Itleir zelf hebben zien binnenkomen. En met het geweer in de aanslag! Ik zou haast<br />
geloven dat de Duitsers zijn binnengevallen. (hij draait zich om, ziet Marcel en verschiet) Aah!<br />
(brengt snel de Hitlergroet) Ail Itleir! (=Heil Hitler!)<br />
17
ALLEN<br />
(ze groeten verschrikt terug) Ail Itleir! (De generaal verschiet opnieuw en valt achterover.)<br />
BLACK-OUT<br />
18
SCENE 4<br />
Vijf seconden later. Iedereen staat in dezelfde houding als tevoren, behalve de generaal, die rechtgekropen<br />
is. Als het licht aangaat – zelfde belichting als in einde scène 3 – herpakt de generaal<br />
zich, kucht eens en plaatst zijn stropdas weer goed.<br />
GENERALE<br />
Euh… wat is er gebeurd?<br />
ESMERALDE<br />
Ce monsieur komt u halen.<br />
GENERALE<br />
Mij halen?!... (terzijde) Mère de Dieu! (hij slaat een kruisteken. Dan tot esmeralde) Is de oorlog al<br />
begonnen?<br />
ESMERALDE<br />
Oui, mon cher.<br />
GENERALE<br />
Mère de Dieu… (slaat een kruisteken, vermant zich dan. Tot Marcel) En waar haalt dit heerschap<br />
het recht… (stil tot Esmeralde) Hij verstaat toch geen français, hein ?<br />
ESMERALDE<br />
Non.<br />
GENERALE<br />
En waar haalt dit heerschap het recht vandaan om mijn vaderland en zelfs mijn persoonlijken<br />
eigendom te betreden.<br />
ESMERALDE<br />
Chez ses superieures.<br />
GENERALE<br />
(verbaasd) Heeft hij nog superieuren ook?<br />
ESMERALDE<br />
Ah oui, c’est un militaire belge…<br />
GENERALE<br />
Un militaire belge?!!<br />
ESMERALDE<br />
Oui.<br />
GENERALE<br />
(achterdochtig) Ik ken geen militaire belge die er zo uitziet… Ik betrouw dit niet… (spottend)<br />
Heeft hij zich misschien vermomd om voorbij de frontlinie te geraken?<br />
19
VALERE<br />
Non, mon générale, toen hij hier aankwam, zag hij er uit als een gewone soldat belge. Maar omdat<br />
wij niets van zijn exposé begrepen, heeft hij die moustache onder zijn neus getekend om ons<br />
duidelijk te maken dat Itleir het land had aangevallen.<br />
BERENICE<br />
En dat hij u moest komen halen om het land mee te verdedigen.<br />
GENERALE<br />
Ge bedoelt dat ik naar het front moet?<br />
ESMERALDE<br />
Ah bah oui.<br />
GENERALE<br />
(tot zichzelf) Merde!... Dieu (slaat een kruisteken)<br />
ESMERALDE<br />
Francine zal uw koffers klaarmaken. ’t Is de hoogste tijd om te vertrekken. Ze zullen daar aan ’t<br />
front ongerust zijn als ge te laat zijt. Zeker nu ’t hier zo gevaarlijk is. Ze zullen niet weten wat er<br />
met u gebeurd is… Francine…<br />
GENERALE<br />
Attend!... Ik vertrek nog niet! Je pars pas! Ik betrouw dit zaakske niet. Het is ne valstrik.<br />
VALERE + ESMERALDE + BERENICE<br />
Valstrik?!<br />
GENERALE<br />
Bien sûr. Ge zegt dat hij een militair belge is…<br />
ESMERALDE<br />
Oui.<br />
GENERALE<br />
Maar hij spreekt geen français! (korte stilte)<br />
ESMERALDE<br />
Naturellement, c’est un flamand!<br />
GENERALE<br />
(perplex) Ah… (terug zelfzeker) Ah voilà! Ik wist het! Het is ne valstrik!<br />
ESMERALDE<br />
Comment?<br />
GENERALE<br />
Weet ge dat dan niet? Les flamands staan te springen om mee te doen met de Duitsers. Die<br />
boerenpummels zijn in staat om eender wat te doen om gelijke rechten te krijgen. Ze zouden beter<br />
aan de gelijke plichten denken en het vaderland verdedigen, maar nee, ze willen liever Duits leren<br />
20
dan Frans… Ge kent toch Declercq, avec sa barbe, van het VNV, et Elias, avec ses lunettes,… Et<br />
Tollenaere…<br />
VALERE<br />
Tollenaere is dat die slechterik uit de bijbel?<br />
GENERALE<br />
Bien sûr!... Ik weet precies wat hier gaande is. Les flamands willen mij ontvoeren zodat ik de<br />
Duitsers niet buiten kan bonjouren… J’accuse ce flamand! J’accuse ce flamand d’être flamand!<br />
J’accuse ce flamand d’être un traître! J’accuse ce type d’être un collaborateur! C’est un<br />
imposteur! Arrestez-lui! Bind hem vast! Laat hem niet lopen!<br />
FRANCINE<br />
Mais non, c’est pas vrai.<br />
ESMERALDE<br />
Ik denk dat ge abuis zijt, mon générale.<br />
GENERALE<br />
Als hij door den armee belge gestuurd is… waar staat zijne voiture dan? Of denkt ge misschien<br />
dat ze in den armee belge un générale te voet laten afkomen?<br />
ESMERALDE<br />
(een beetje onzeker tot Bérénice) Vraag hem eens waar zijn voiture staat?<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) ’t Is de waar uw wagen staan?<br />
MARCEL<br />
Beneden aan de berg. Hij was oververhit en ik geraakte de berg niet meer op. Wat wilt ge? Ik heb<br />
dat bakske nogal doen afzien. Constant 65 km per uur!<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) De voiture staat beneden aan den berg. Hij was oververhit en geraakte de berg niet op.<br />
Wat wilt ge? Ik heb dat bakske nogal doen afzien. Constant 65 km per uur.<br />
ESMERALDE<br />
(tot de generaal) Wel misschien is de voiture nu al afgekoeld en kunt ge toch vertrekken.<br />
GENERALE<br />
Ça tu vois d’ici! Als ik daar beneden aankom, springen er enkele flamands van achter de struiken<br />
uit om mij te vermoorden.<br />
FRANCINE<br />
Mais, mon générale, ge zijt een beeteke paranoïde.<br />
GENERALE<br />
Francine!... Dat had ik van u niet verwacht. Ik dacht dat wij mekaar verstonden.<br />
21
FRANCINE<br />
Natuurlijk. Ik spreek toch geen flamand.<br />
GENERALE<br />
(stil tot Francine) Francine, begrijpt ge het dan niet? Als ik vertrek, dan ben ik weg… en dan zie<br />
ik u niet meer. Voor u wil ik het leven vasthouden. Zonder u zie ik geen weg, en geen heuvelen in<br />
de verte. Dan ben ik een afgevallen blad. Dan zou ik hier maar liever in de stilte langzaam uitsterven<br />
en doodgaan op een strakke zondag, terwijl de paters in de abdij de nocturnen zingen…<br />
Als ik meega naar het front, dan is mijn verlof gedaan, dan zie ik u misschien nooit meer terug, en<br />
gij mij ook niet. Dan is het uit met onze liefde.<br />
FRANCINE<br />
(stil) Ach mon générale, ik weet het. Het zal hard zijn, maar wat moet, dat moet. Ik offer u op voor<br />
het vaderland. Tout pour la patrie!... En dan kunt gij sterven en doodgaan op een zondag…<br />
GENERALE<br />
Maar toch niet in de stilte, terwijl de paters…En dan is er niemand meer om jullie te beschermen!<br />
FRANCINE<br />
(opgewekt) U kunt alleen gaan en Marcel hier laten!<br />
GENERALE<br />
(achterdochtig) Marcel? C’est qui?<br />
FRANCINE<br />
Ah, lui bien sûr, le soldat.<br />
VALERE<br />
Zeg, Marcel kan toch terug naar beneden gaan en de voiture nog eens proberen. En als hij start,<br />
rijdt hij naar hier om u te komen ophalen.<br />
GENERALE<br />
Mais non! Als hij hier alleen buitengaat, dan kan hij zomaar gaan lopen, le traître.<br />
ESMERALDE<br />
Maar dan lopen wij geen enkel risico. Als hij inderdaad un traître is, kan hij alleen maar gaan<br />
lopen… en dan zijn wij er vanaf.<br />
GENERALE<br />
Bon,… hij kan de voiture gaan halen… maar dat wil nog niet zeggen dat ik zal meegaan.<br />
ESMERALDE<br />
Bérénice, zeg het hem.<br />
BERENICE<br />
(zoekt op) ’t Is de gij moeten nog eens gaan proberen de wagen en dan rijden naar hier.<br />
MARCEL<br />
Ah, kunnen we dan eindelijk vertrekken? (staat recht) Jullie zijn toch zeker? Want jullie zijn precies<br />
allemaal Van Nu en Straksers. Goed, ik ben dadelijk terug.<br />
22
FRANCINE<br />
Ik zal meegaan om hem te controleren.<br />
GENERALE<br />
Non Francine! Als die bandieten zich daar vraiment verscholen hebben, schieten ze u misschien<br />
knal overhoop.<br />
FRANCINE<br />
(theatraal) Ach, mon générale, moi, je fais tout pour la patrie!<br />
MARCEL<br />
(angstig, terwijl hij aan zijn hoofd tast) Zij gaat toch niet mee?!<br />
GENERALE<br />
(verspert Francine de weg) Ge gaat niet! C’est un ordre! (tot Marcel) Gij kunt beschikken!<br />
(gebaart dat hij kan gaan. Marcel af)<br />
ESMERALDE<br />
Bon, Francine, ga de koffers van mon générale klaarmaken. Valère et Bérénice zullen helpen. Ik<br />
zal ondertussen zijn boterhammekes smeren. (tot de generaal) Choco? (de generaal reageert<br />
amper) Choco.<br />
Iedereen af, de generaal blijft alleen achter.<br />
GENERALE<br />
Quelle misère!<br />
De geest verschijnt plots uit het niets (uit de schouw, de kast, de lucht,…), bleekgeschminkt en in<br />
een tropenpakje met tropenhelm. Muziek uit Don Giovanni van Mozart.<br />
GENERALE<br />
Mon Dieu!<br />
GEEST<br />
(met zware, lijzige stem) Non, c’est ton père!<br />
GENERALE<br />
Mon père? Mais il est…<br />
GEEST<br />
Oui, c’est vrai. Je suis mort, donc je suis. Mort, mais quand-même: je suis. Ik ben: dood. Zoals<br />
Shakespeare gezegd heeft: être ou pas être, dat is de vraag. En het antwoord, mijn vriend, is aan<br />
het blazen in de wind… Kunt ge me volgen, mon fils? Est-ce que tu me suis?<br />
GENERALE<br />
Je pense… donc je suis. Ik volg. (hij volgt de geest) En wat komt ge hier doen, zovele jaren na uw<br />
dood?<br />
23
GEEST<br />
Zovele jaren? Is het al zo lang geleden, mon fils? Wanneer was het ook weer?... Negentienhonderd-en-zes?<br />
Of negentienhonderd-en-acht? Ik ben nooit goed geweest in de mathématique en ik<br />
heb geen zicht meer op de tijd… Mais bon, ik kom u zeggen dat ge niet naar het front moogt gaan.<br />
Het zou uw dood betekenen. Vergeet niet, mon fils, het geslacht de Charcuterie zijn de hersenen<br />
da la nation. Laat de anderen voor u werken, vechten en sterven. Ze dienen ervoor. Adieu, adieu,<br />
adieu, me rappelez vous. (af)<br />
GENERALE<br />
Papa? Waar gaat gij henen?Zo alleen... Papa, mon père… Mon Dieu! Wat moet ik beginnen? (tot<br />
zichzelf) Quelle misère! Het leven had zo schoon kunnen zijn, hier met Francine, maar nu… nu<br />
moet ik naar het front om doodgeschoten te worden. Ik hoop dat die Marcel een echte traître is en<br />
gaat lopen!... Ik moet die Marcel uitschakelen… Als hij terugkomt, schiet ik hem een kogel door<br />
het hoofd en ik zeg dat het uit zelfverdediging was. Of ik klop hem neer en zeg dat hij flauw<br />
gevallen is… (denkt koortsachtig) Ik kan de voiture saboteren. Ja!... De banden aflaten… een<br />
bougie uitdraaien… of gewoon een klontje suiker in de benzinetank! Maar hoe kan ik dat doen<br />
zonder dat ze het zien? Ik moet iemand vinden die me wil helpen… Francine! (loopt in de richting<br />
van de kamer) Neen, want dan wordt Esmeralde achterdochtig, en wilt die weten wat we<br />
bekokstoven… Esmeralde zelf! (loopt in de richting van de keuken) Neen, die zal niet willen of<br />
durven… Valère! (richting kamer) Neen, met zo een laffe daad kan ik mijn zoon niet bezwaren…<br />
Bérénice dan!... Nee, die is nog zo jong en onschuldig… (de jeep arriveert en toetert) Ai! Hij is al<br />
daar! (Francine, Bérénice en Valère komen met de koffer uit de kamer) AAAAAAAAAAAAAAA!!<br />
(Esmeralde komt met de boterhammen uit de keuken) EI EI EI!!! (Marcel op) EEEEEEEEEEE!!!<br />
(de generaal valt flauw)<br />
24
SCENE 5<br />
ESMERALDE<br />
Mon Dieu! Leg hem op de sofa. (Marcel en Francine leggen hem op de sofa) Water! Haal water.<br />
(Bérénice neemt een karaf water uit de kast)<br />
GENERALE<br />
(komt bij) Water… Water… (Esmeralde geeft hem te drinken) Huh, sterker water!<br />
ESMERALDE<br />
Haal iets sterker (Valère neemt een fles uit een andere kast, de generaal drinkt) Gelukkig is hij al<br />
beter. Dan kan hij toch nog naar het front.<br />
GENERALE<br />
(verslikt zich, moet iets bedenken) Euh… eten… eten… Ik moet krachten opdoen.<br />
ESMERALDE<br />
Hier! Hier zijn uw boterhammekes.<br />
GENERALE<br />
Meer eten… moet kracht hebben… véél eten (hij wijst naar de vis aan de kapstok)<br />
ESMERALDE<br />
De vis? Maar dat duurt nog een uur vooraleer die klaar is.<br />
FRANCINE<br />
Wel, dan houden we een groot afscheidsfeest en dan kan Marcel tegelijk ook een beeteke krachten<br />
opdoen. De arme jongen heeft waarschijnlijk nog niks gegeten.<br />
ESMERALDE<br />
Bon, dan zal ik de vis klaarmaken. Maar nadien moeten jullie direct vertrekken. Ze zullen daar<br />
aan ’t front nogal ongerust zijn. Allez, dekt de tafel. (af met de vis)<br />
FRANCINE<br />
Marcel viens! (doet teken, Marcel komt aarzelend. Francine neemt borden uit de kast, wil ze aangeven,<br />
maar Marcel die ze op zijn hoofd verwacht, schrikt terug) Allez, allez, ik zal u niet slaan,<br />
zenne… Bérénice!<br />
BERENICE<br />
’t Is de ik u niet zenne zullen slaan.<br />
FRANCINE<br />
’t Is de ik u niet zenne zullen slaan (Marcel neemt de borden aan en zet ze op tafel. Bérénice en<br />
Valère leggen het bestek, Francine zet de glazen en controleert) Ici le générale… madame… Valère…<br />
Bérénice… moi… et Marcel. Hm… (ze zet de twee laatste borden pal naast mekaar) Voilà!<br />
Bérénice et Valère, le générale is een beeteke malade. ‘t Is misschien beter als jullie buiten gaan<br />
spelen.<br />
BERENICE<br />
Malade? Vergeet dan maar niet dat de générale een beeteke malade is, hein. Vooral in bed.<br />
25
VALERE<br />
Hij heeft een beeteke koppijn!... Le malade imaginaire.<br />
FRANCINE<br />
Dehors! (Bérénice en Valère af. Francine kijkt of de generaal slaapt en drijft dan Marcel tot tegen<br />
de muur, zet haar handen langs hem tegen de muur, zodat Marcel niet weg kan)<br />
MARCEL<br />
(angstig) Kan ik iets voor u doen?<br />
FRANCINE<br />
U bent zo schoon, zo jeugdig fris,… zo viriel.<br />
MARCEL<br />
U heeft ongetwijfeld gelijk, maar… ik versta u niet. Mag ik er bovendien op wijzen dat u mij de<br />
doorgang verhindert?<br />
FRANCINE<br />
Ik versta u niet, maar ik heb wel zo een vaag vermoeden van wat u zegt. Ach, u hoeft het zelfs niet<br />
te zeggen. Ik weet hoe schoon ik ben. Maar de meeste mannen kijken jamais verder dan mijn<br />
boezem. Ze willen alleen maar sex. Echten amour is er niet bij. Maar bij u… c’est different… Ik<br />
weet het, gij zijt anders, gij weet wat liefde is.<br />
MARCEL<br />
Uw houding neemt Duitse allures aan, mevrouw: u belemmert mijn vrijheid.<br />
FRANCINE<br />
(beetje kronkelend) Allure… Dat zeggen ze allemaal, maar bij u klinkt het zo oprecht, zo echt, zo<br />
gemeend. Andere mannen beseffen niet hoeveel een lief woord voor een vrouw kan betekenen.<br />
MARCEL<br />
Ik wil niet vervelend doen, maar eigenlijk moet ik naar het toilet.<br />
FRANCINE<br />
Merci. Vous êtes le premier die iets zegt over mijn toilette. Vindt ge het echt schoon? ’t Is al jaren<br />
hetzelfde.<br />
MARCEL<br />
Ik zou nu toch echt beter naar het toilet gaan. Ik begin me een beetje misselijk te voelen. Zodadelijk<br />
moet ik nog braken.<br />
FRANCINE<br />
Uw woorden klinken als muziek in de oren. Gij spreekt over mijn toilette, terwijl de anderen alleen<br />
over mon balcon spreken.<br />
MARCEL<br />
En als ik in deze houding moet braken, dan kan het niet anders of ’t is op uw… eu… balkon.<br />
GENERALE<br />
(springt recht) Francine!<br />
26
FRANCINE<br />
(springt weg van Marcel) Oui, mon générale?<br />
GENERALE<br />
Francine, zit die boerenkinkel achter u?<br />
FRANCINE<br />
Euh… Niet dat ik weet, mon générale.<br />
GENERALE<br />
Ik heb de indruk dat die sale flamand hopeloos verliefd is op u, met zijn praatkes over uw toilette<br />
en uw balcon.<br />
FRANCINE<br />
(rood) Oh, daar heb ik niets van gemerkt, mon générale.<br />
GENERALE<br />
Geef me dat woordenboek eens… (bladert) ’t Is de meneer de soldaat!...<br />
MARCEL<br />
Jawel, mijn generaal!<br />
GENERALE<br />
’t Is de luistert… (bladert) ’t Is de gij mij tegenspreek als ’t is de niet waar.<br />
MARCEL<br />
Neen, mijn generaal, ik zou niet durven.<br />
GENERALE<br />
Non, non. ’t Is de ik bedoel gij mij wel tegenspreek als ’t is de niet waar… ’t Is de gij… (bladert)<br />
… verliefd zijn?<br />
MARCEL<br />
(beetje van zijn stuk) Euh… jawel, mijn generaal.<br />
GENERALE<br />
’t Is de gij zijn verliefd op wie?<br />
MARCEL<br />
Ik durf het niet goed te zeggen, mijn generaal.<br />
GENERALE<br />
(zoekt op) Ah, voilà! Ik wist het! ’t Is de ik het wist!... ’t Is de luistert. ’t Is de knopen het in uw<br />
orekens goed! ’t Is de die vrouw van mij zijn. ’t Is de van mij alleen. ’t Is de ik u nog zien<br />
sjoemelen met de vrouw ik u de kop insla!<br />
MARCEL<br />
(terzijde) Hoe weet de generaal in godsnaam dat ik verliefd ben op Esmeralde? Ik meende nochtans<br />
dat ik mijn emoties steeds onder controle had weten te houden, dat ik het brandende gevoel<br />
hier binnen had kunnen verbergen, niet alleen voor de generaal maar ook voor Esmeralde zelf,<br />
27
terwijl ik niets liever deed dan haar te omhelzen, te kussen, ja, zelfs af te likken… Waar heeft<br />
mijn brandend hart mij verraden? Was het mij dan aan te zien? Trilde mijn stem misschien?<br />
Stonden de zweetparels op mijn voorhoofd? Of stond ik misschien wat afwezig lachend rond te<br />
fladderen? Ik kan het mij niet herinneren. (De generaal wacht ongeduldig op het einde van de<br />
monoloog) En nochtans, met een blik van haar in mijn ziel zwijmel ik bijna van zaligheid. Wat<br />
toch is het secreet dat zij mij dronken maakt van liefde en mij ondersteboven keert van geluk? En<br />
zij is nochtans eenvoudig als een boterham…<br />
GENERALE<br />
Finit?... Bon, ’t is goed, ge kunt beschikken. (wimpelt hem af) Allez. ’t Is de… ga ons Esmeralde<br />
in de keuken een beeteke helpen.<br />
MARCEL<br />
(niet begrijpend, maar blij verrast) Euh… jawel, mijn generaal. Merci.<br />
GENERALE<br />
Voilà, hij spreekt zelfs al een beeteke Frans.<br />
MARCEL<br />
(terwijl hij de keuken binnengaat) Ik groet u, stralende koningin der hemelen.<br />
GENERALE<br />
Francine, als dat stukske soldaat u nog lastig valt, laat het mij dan weten. Dan zet ik hem voor het<br />
vuurpeloton wegens insubordinatie. Enfin, als ik hem nog eens te dicht bij u betrap, sla ik hem de<br />
kop in. (andere toon) Mais maintenant zijn we eindelijk weer alleen! Laat mij u zoenen en bepotelen.<br />
FRANCINE<br />
Mais, mon générale,… uw madame!<br />
GENERALE<br />
Ach, die heeft het veel te druk in de keuken. D’ailleurs, in de chambre is ’t rustig. Viens, ma<br />
chérie. (sleurt haar mee af, tegelijk komt Esmeralde uit de keuken)<br />
ESMERALDE<br />
Voilà, dat komt er van als ge in de weg loopt. Een dikke snee in mijn vinger (naar de badkamer).<br />
Ik zeg u nog dat ge uit mijn keuken moet blijven (af, tegelijk Marcel op)<br />
MARCEL<br />
Madame… madame Esmeralde… heeft u zich bezeerd? Ik heb u nog gezegd op te passen met dat<br />
mes. Madame?... (klopt op de deur van de slaapkamer) Madame Esmeralde?... Esmeralde?<br />
FRANCINE<br />
(bruusk op, bloes half losgeknopt) Ach, Marcel! Ge hebt me gered uit de klauwen van de générale.<br />
Hij wilde mij attaqueren! Zijn broek lag al op zijn voeten. Ge moet me helpen…Non! Ge<br />
moogt me niet helpen! Als hij u bij mij vindt, slaat hij u de kop in. Ge moet hier weg! (de generaal<br />
slaat de deur open, tegen Marcel, die recht de badkamer in vliegt)<br />
GENERALE<br />
Ah, hier zijt ge! Ik dacht al dat ge gaan lopen waart! Wie heeft er op de deur geklopt?<br />
28
FRANCINE<br />
Euh… (merkt blij verrast dat Marcel verdwenen is) Je ne sais pas. Er was niemand hier.<br />
GENERALE<br />
Tiens, ik dacht nochtans dat ik geklop hoorde. Ik dacht al dat het dat stukske soldaat was.<br />
FRANCINE<br />
En ik dacht al dat het dat stukske madame… dat het madame Esmeralde was.<br />
GENERALE<br />
(lacht) Dat stukske madame… (omarmt Francine, Esmeralde op. De generaal lost Francine, dan<br />
onwennig) Ah, stukske… madame Esmeralde… euh, Esmeralde… euh, hebt ge de vis in ’t bad<br />
gelegd?<br />
ESMERALDE<br />
Non, ik heb een andere vis aan de haak geslagen!... Awel, zijt ge genezen? (naar keuken)<br />
MARCEL<br />
(op, verontschuldigend) Mijn generaal… (naar de keuken; Francine en de generaal kijken achterdochtig)<br />
GENERALE<br />
Mais comment est-ce possible? Il commence à m’énerver, ce type! C’est un obsédé! Gelukkig kan<br />
ik ons Esmeralde nog vertrouwen. Esmeralde weet niet meer wat sex is. Kunt ge het geloven? Al<br />
meer dan twaalf jaar hebben wij geen sex meer gehad. Douze ans déjà…<br />
FRANCINE<br />
Douze ans?!<br />
GENERALE<br />
Depuis Valère.<br />
FRANCINE<br />
Ocharme, mon générale. En nu moet ge nog naar het front ook.<br />
GENERALE<br />
Mère de Dieu, dat is waar ook! Francine ge moet me helpen. We moeten iets vinden zodat ik niet<br />
kan vertrekken.<br />
FRANCINE<br />
Oui, mais quoi? (beiden ijsberen)<br />
GENERALE<br />
(terzijde) Eén ding is zekerst: als ik vertrek, vertrekt dat stukske soldat aussi, want ik zal hem<br />
zekerst niet alleen bij mijn twee madammen achterlaten… (ijsbeert verder)<br />
FRANCINE<br />
(terzijde) Eén ding is zekerst: als de générale vertrekt, vertrekt Marcel aussi, want de générale zal<br />
hem nu zekerst niet alleen achterlaten bij mij en madame. Dus moet de générale ook blijven.<br />
(ijsbeert verder)<br />
29
GENERALE<br />
(terzijde) Ik blijf! J’ y suis, j’ y reste! (ijsbeert verder)<br />
FRANCINE<br />
(terzijde) En dan moet ik zorgen dat de générale bij mij wegblijft en Marcel bij madame, want 12<br />
jaar of niet, ik vertrouw dat stukske madame voor geen haar. (ijsbeert verder)<br />
GENERALE<br />
(terzijde) En dan moet ik zorgen dat die Marcel wegblijft bij mijn madame en bij Francine en dan<br />
moet ik alleen nog samen met Francine uit het oog van ons Esmeralde blijven. (ijsbeert verder)<br />
FRANCINE<br />
J’ai une idée!<br />
GENERALE<br />
Moi, j’ai une idee! Francine écoute! Iedereen is weg. De voiture staat voor de deur. Ik ga de<br />
voiture saboteren en daarna stuur ik le soldat weg om hulp te halen. Met een beeteke geluk wordt<br />
hij doodgeschoten nog voor hij een legerpost bereikt heeft.<br />
FRANCINE<br />
(geschrokken) Oui, c’est une bonne idee. Allez vite, ik hou hier de wacht.<br />
GENERALE<br />
Très bien. (kijkt door raam) Zijn de kinderen weg?... Bon. (de generaal af)<br />
FRANCINE<br />
(Esmeralde en Marcel op. Francine kijkt door het raam naar de generaal, Esmeralde zet een schoteltje<br />
op tafel en gaat terug naar de keuken, steeds gevolgd door Marcel) Ah, madame!<br />
ESMERALDE<br />
Oui (ze stopt, Marcel botst tegen haar)<br />
FRANCINE<br />
Madame, venez ici. C’est très important. Ecoutez. Gij wilt de générale terughebben, n’est-ce pas?<br />
ESMERALDE<br />
Dat weet ik al zo zekerst niet meer… (vermanend) Ik heb trouwens de laatste tijd zelf nogal veel<br />
succes. (Marcel volgt het gesprek aandachtig zonder het te begrijpen, soms lonkt hij naar Esmeralde)<br />
FRANCINE<br />
Zijt ge daar zekerst van?<br />
ESMERALDE<br />
Natuurlijk, ik weet toch wanneer ik iemand naar mij zie lonken. Ik heb het al teveel niet<br />
meegemaakt.<br />
FRANCINE<br />
Ik bedoel: zijt ge zekerst dat ge niet zekerst zijt dat ge de générale niet wilt?... Madame, écoutez,<br />
ik ben verliefd op Marcel maar – god weet waarom – hij moet mij niet hebben, hij wil ú hebben.<br />
30
ESMERALDE<br />
God weet waarom. Ik ben toch geen pedofiel.<br />
FRANCINE<br />
En gij wilt Marcel niet hebben, gij wilt de générale, maar de générale wilt u niet hebben, maar<br />
mij. En ik wil de générale niet hebben…<br />
ESMERALDE<br />
Tiens, quelle nouvelle…<br />
FRANCINE<br />
Ik wil Marcel, maar Marcel wil mij niet hebben, maar u. En gij wilt Marcel niet hebben, maar…<br />
ESMERALDE<br />
‘t Is al goed, ik heb het begrepen. En waar wilt ge nu naartoe?<br />
FRANCINE<br />
Nergens. Ik blijf hier. Iedereen moet hier blijven! Je t’explique, luistert… Ik heb gezien dat de<br />
générale een beeteke jaloers wordt omdat Marcel verliefd is op u. Als we hem nog een beeteke<br />
jaloerser maken, komt hij misschien naar u terug en dan heb ik mijn handen vrij voor Marcel.<br />
Maar er is één probleem. De générale is de voiture gaan saboteren en dadelijk komt hij binnen en<br />
stuurt Marcel te voet weg om hulp te halen. En misschien wordt Marcel dan doodgeschoten en zie<br />
ik hem nooit meer terug.<br />
ESMERALDE<br />
Hm… en dan kan ik de générale niet meer jaloers maken… (beiden ijsberen, Marcel volgt Esmeralde)<br />
Eén ding is zekerst: de générale vertrekt niet naar het front en hij moet jaloers worden<br />
vooraleer hij Marcel wegstuurt.<br />
FRANCINE<br />
Eén ding is zekerst:… ik ben verliefd op Marcel!<br />
ESMERALDE<br />
Ah, er gaat mij een lumièreke op! Ga naar de keuken een pan halen!<br />
FRANCINE<br />
Een pan?<br />
ESMERALDE<br />
Oui, een pan.<br />
FRANCINE<br />
Pour quoi faire?<br />
ESMERALDE<br />
Om Marcel op zijn kop te kloppen.<br />
FRANCINE<br />
Zeg? Gij zijt zeker van lotteke getikt?<br />
31
ESMERALDE<br />
Wilt ge Marcel hebben? (Francine knikt) Ga dan die pan halen! (Francine af; Esmeralde tot Marcel)<br />
Ge moet geen schrik hebben, ’t is voor uw bestwil.<br />
FRANCINE<br />
(op) Et maintenant?<br />
ESMERALDE<br />
Klop op zijn kop.<br />
FRANCINE<br />
Mais non!<br />
ESMERALDE<br />
Mais oui! Maintenant! (Francine tikt met de pan op Marcel, Marcel schuilt achter Esmeralde) Ge<br />
moet harder kloppen. Hij moet bewusteloos zijn! Ecoute. Als ge hem neerklopt en de générale<br />
komt binnen, dan zegt ge dat Marcel en ik aan ’t vrijen waren voor uw ogen en dat ge Marcel<br />
hebt neergeklopt. Dan kan hij Marcel niet wegsturen, begrijpt ge?<br />
FRANCINE<br />
Ah!... Maar wat als Marcel weer bijkomt?<br />
ESMERALDE<br />
Dan zeggen we dat hij nog veel te zwak is en nog moet rusten.<br />
FRANCINE<br />
Maar Marcel zal toch nooit verliefd worden op de vrouw die hem neerklopt.<br />
ESMERALDE<br />
Als ge hard genoeg klopt wel.<br />
FRANCINE<br />
Zijt gij helemaal zot?!<br />
ESMERALDE<br />
Non, ge klopt zo hard dat hij niet meer weet wat er gebeurd is. En dan kunt ge hem verzorgen<br />
zoals Florence Nightingale. Wees gerust, iedere man valt voor de charmes van een schoon verpleegsterke.<br />
(ze neemt Marcel vast) Vooruit, haast u, klopt erop! (Francine klopt na enige aarzeling)<br />
Nog harder! Ge ziet toch dat hij nog beweegt. Vlug, voor hij ontsnapt… Regarde, zo moet ge<br />
kloppen. (ze neemt de pan over, klopt, Marcel valt, ze blijft kloppen) Bezwijk schoft, sale flamand…<br />
FRANCINE<br />
Attention, niet te hard! (Marcel probeert recht te kruipen)<br />
ESMERALDE<br />
Smerige klootzak! Salaud! Waarom valt ge niet in zwijm? Vooruit Francine, help mij! Of wilt ge<br />
dat hij doodgeschoten wordt door les boches? (Francine begint te stampen. Ze kloppen en stampen<br />
nu op de maat van “Padam Padam” van Edith Piaf. Esmeralde staat uiteindelijk uitgeput recht<br />
32
en geeft de pan aan Francine) Ik kan niet meer. (Francine geeft de fatale klap. Esmeralde geeft<br />
hem nog een trap na) Salaud!<br />
GENERALE<br />
(op) Ah, Esmeralde… (ziet Marcel) Qu’est-ce qu’il s’est passé ici?<br />
ESMERALDE<br />
Rien. (blik naar Francine)<br />
FRANCINE<br />
Ze waren aan het kussen, mon générale. Dat stukske soldaat met dat stukske… met uw madame,<br />
mon générale. Alsof het twee folterduifkes waren. Ik heb hem dan maar neergeklopt.<br />
GENERALE<br />
Bien fait!... En gij, weet ge wel wat ge gedaan hebt? Dat is overspel! (met vingertje, bemerkt dan<br />
zijn vuile handen en verbergt ze)<br />
ESMERALDE<br />
Ik zoek de liefde waar ik ze kan vinden. ’t Is al twaalf jaar geleden dat ik nog zo gekust heb.<br />
Douze ans déjà, depuis Valère… ’t Was plezant.<br />
GENERALE<br />
(geeft Marcel een trap) Salaud!... Dat is dan mijn dank dat ik krijg, na twintig jaar huwelijk. Na al<br />
de liefde die ik in u geïnvesteerd heb.<br />
ESMERALDE<br />
Welke liefde?<br />
GENERALE<br />
Ach, Esmeralde, zeg nu niet dat ge nooit gezien hebt hoeveel ik van u gehouden heb… en hoeveel<br />
ik nóg van u hou.<br />
ESMERALDE<br />
Uw blaaskens komen trop tard, monsieur. Trop tard is te laat en te laat is trop tard. Francine,<br />
help mij met mon amant naar bed te dragen, zodat ik hem toegewijd kan verzorgen.<br />
FRANCINE<br />
(stil) Mais non, c’est moi qui…<br />
ESMERALDE<br />
Sssst! (knipoogt; ze dragen Marcel af)<br />
GENERALE<br />
Mais… mais… Esmeralde… mon amour… Esmeralde, ma chère… ma femme!!!...<br />
ESMERALDE<br />
(Esmeralde en Francine terug op) Francine, maak een kompres en leg ze op zijn hoofd.<br />
FRANCINE<br />
Oui, madame. (naar badkamer)<br />
33
GENERALE<br />
Esmeralde!<br />
ESMERALDE<br />
Quoi?<br />
GENERALE<br />
Je veux de l’amour.<br />
ESMERALDE<br />
Francine is in de badkamer.<br />
GENERALE<br />
C’est vous que je veux.<br />
ESMERALDE<br />
Tiens… (fausse-sortie naar badkamer)<br />
GENERALE<br />
Ne me quitte pas, Esmeralde.<br />
ESMERALDE<br />
Et pourquoi pas?<br />
GENERALE<br />
Parce que… parce que c’est un flamand, un sale flamand. Hij heeft u niks anders te bieden dan de<br />
misère van de Vlamink. En ik ben rijk en machtig… Et parce que je vous aime. Ge gelooft me<br />
misschien niet, maar ik heb altijd van u gehouden en ik heb er geen spijt van. Rien. Je ne regrette<br />
rien… Ik weet dat ik niet altijd de voorbeeldige echtgenoot geweest ben…<br />
ESMERALDE<br />
Les hommes ne savent jamais comment il faut aimer. Rien ne les contente. Tout ce qu’ils savent,<br />
c’est rêver… Quand on aime, on ne rêve à rien.<br />
GENERALE<br />
… maar toch heb ik altijd van u gehouden. Kunt ge mij vergeven?<br />
ESMERALDE<br />
(keert zich af) Moeilijk.<br />
GENERALE<br />
Moeilijk gaat ook… ’t Is niet gemakkelijk als ’t moeilijk is, dat weet ik… (de generaal draait<br />
Esmeralde naar zich toe) Maar wilt ge het niet proberen? Ik beloof u dat ik hard mijn best zal<br />
doen om niet meer naar de borsten van Francine te kijken.<br />
ESMERALDE<br />
Meent ge alles wat ge hier zegt?<br />
GENERALE<br />
Natuurlijk meen ik alles. (omarmt haar) A la recherche du temps perdu.<br />
34
ESMERALDE<br />
(terzijde) Het gaat allemaal wel erg snel. Het plan was amper bedacht of ik heb mijn echtgenoot<br />
al terug. Het lijkt wel een happy-end nog voor het pauze is… Ik heb een slecht voorgevoel. Ik<br />
vertrouw dit niet.<br />
GENERALE<br />
Oh, Franc…Esmeralde.<br />
ESMERALDE<br />
(bekijkt de generaal speels boosaardig) Marcenerale. (hevige omarming)<br />
35
SCENE 6<br />
Valère en Bérénice stormen binnen, stokken hun stormloop en staren voor zich uit. De generaal<br />
laat Esmeralde ogenblikkelijk los en gedraagt zich alsof er niets gebeurd is.<br />
ESMERALDE<br />
Zeg hela, ik ben uw vrouw. Ik ben Francine niet.<br />
GENERALE<br />
Ah oui, zij is mijn echtgenote… (omarming) Uw moeder… Zeg, wat staan jullie zo te staren?<br />
Hebben jullie ons zo nog nooit samen gezien?<br />
ESMERALDE<br />
Non,ik geloof het niet.<br />
GENERALE<br />
Hela! Wat is er?<br />
VALERE<br />
(stotterend) Les… les… boches…<br />
BERENICE<br />
… in het bosch…<br />
GENERALE<br />
Les boches in het bos?! (awoertgeroep vanuit het orkest en het publiek)<br />
VALERE<br />
Oui,… ze hadden ons bijna… gezien.<br />
BERENICE<br />
We waren bijna… gezien.<br />
VALERE<br />
Ze komen… naar hier.<br />
GENERALE<br />
C’est pas vrai.<br />
ESMERALDE<br />
(aan het raam) Oui, c’est vrai. Ik kan ze zien. (in zichzelf) Ik wist het! Ik had een slecht voorgevoel.<br />
GENERALE<br />
Als gij niet naar het front kunt gaan, laat dan het front tot u komen! Mère de Dieu! Vlug, pak een<br />
wapen, een geweer… (de generaal neemt twee geweren uit de kast en geeft er één aan Esmeralde)<br />
Francine!<br />
FRANCINE<br />
(op) Oui, mon générale.<br />
36
GENERALE<br />
Les Allemands sont à la porte!<br />
FRANCINE<br />
Moet ik ze binnenlaten?<br />
GENERALE<br />
Non, pak iets om mee te schieten, te kloppen, te slaan, te verdedigen... (Francine neemt de pan)<br />
HORST<br />
(off-scene, met megafoon, met Duits accent) Hallo, hallo! Ist da jemand?... Hallo?<br />
GENERALE<br />
C’est inutile de nous téléphoner. Nous n’avons pas de téléphone ici!<br />
HORST<br />
Hallo! Das Haus ist umsingeld. Floechten kan nicht mehr. Millionen stehen hinter mir. Sie sind<br />
Gefangenen des Dritten Reichs. (awoertgeroep vanuit het orkest en het publiek) Bleib kalm, kein<br />
Paniek, dan gebeurt sie nichts. Du bist alles was ich will. Du allein känst mich verstehen. Du<br />
sollst niemals von mir gehen.<br />
FRANCINE<br />
Qu’est-ce qu’il dit?<br />
ESMERALDE<br />
Je ne sais pas.<br />
GENERALE<br />
’t Is tijd voor de aktie! Valère pak vast. (De generaal geeft het geweer aan Valère en ontkleedt het<br />
bovenlichaam. Heroïsche muziek. Iedereen is verbaasd. Het publiek wappert de vlagjes)<br />
FRANCINE<br />
Générale?<br />
ESMERALDE<br />
Niet doen, mon chéri… mon mari… Ze schieten u dood!<br />
GENERALE<br />
(neemt heldhaftig het geweer terug) Dat doen ze niet! (hij hangt zijn wit onderlijfje aan de loop<br />
van het geweer en steekt de “witte vlag” door de deuropening)<br />
HORST<br />
Nicht schiessen! (de generaal gaat buiten, gelach off-scene, de generaal komt terug op)<br />
GENERALE<br />
Euh, zo kan ik mij niet presenteren.<br />
ESMERALDE<br />
Oui, straks doet ge nog een angine op.<br />
37
VALERE<br />
Angeline?<br />
GENERALE<br />
(verheugd) Angeline? C’est qui?<br />
ESMERALDE<br />
Angine!<br />
GENERALE<br />
Ah oui… Angeline, euh Francine, gaat gij met de vlag.<br />
FRANCINE<br />
Moi?<br />
BERENICE<br />
Tout pour la patrie!<br />
ESMERALDE<br />
Vraag hen wat ze zeggen. (de generaal knikt)<br />
FRANCINE<br />
Oui, mon générale. (Francine knoopt haar bloesje los. Ze draagt zwarte lingerie. De generaal bekijkt<br />
in trance haar boezem en laat onbewust het geweer op dijhoogte als een fallussymbool rechtkomen)<br />
Er is een probleemke, mon générale. Ik heb geen witte, maar een zwarte vlag! Ik kan niet<br />
gaan.<br />
GENERALE<br />
(in trance) C’est vrai, ze kan niet gaan.<br />
VALERE<br />
Ze heeft toch benen.<br />
ESMERALDE<br />
Ze kan uw vlag toch gebruiken. (Ze neemt het geweer met het onderlijfje) Ach, laat maar, ik zal<br />
wel gaan. (tot de generaal) En laat nog wat over voor de Duitsers.<br />
GENERALE<br />
Euh? Wat?... Wat zegt ge, Angeline, euh Franc… Esmeralde?<br />
ESMERALDE<br />
Rien. Francine, doet uw bloes toe. Ik wil hem nog terug. (af; off-scene tot de Duitsers) Bonjour!<br />
GENERALE<br />
(door de kier) Esmeralde, geef mijn hemdje terug. (hij neemt het hemdje aan en kleedt zich weer<br />
aan)<br />
VALERE<br />
Bérénice, wie is Angeline nu eigenlijk?<br />
38
ESMERALDE<br />
(off-scene, door megafoon) Hallo?... Bonjour, mon mari…<br />
GENERALE<br />
(verheugd) Marie? C’est qui?<br />
BERENICE<br />
“Mon mari”! C’est vous, mon générale.<br />
GENERALE<br />
Mais non, je suis ton père, pas ton mari.<br />
ESMERALDE<br />
Bonjour Bérénice, Valère et Francine. C’est moi, Esmeralde. Ik sta hier buiten. Ik spreek door<br />
een megafoon. Kunt ge me horen?<br />
VALERE<br />
Hoort! C’est maman! Op de megafoon!... Bonjour maman!<br />
ESMERALDE<br />
Ik zal nu vragen wat ze hier gezegd hebben… Chers boches, wat hebt ge hier allemaal zitten<br />
vertellen?<br />
HELMUT<br />
(off-scene) Was sagt sie?<br />
HORTS<br />
(off-scene) Keine Ahnung! Haal das voortenboech.<br />
ESMERALDE<br />
Uw antwoord is incorrect. Daarnet hebt ge iets anders gezegd en bovendien begrijp ik er nog niks<br />
van. Je suis désolée.<br />
FRITZ<br />
Was sagt Sie jetzt?<br />
GENERALE<br />
Wat zegt hij nu?<br />
HORST<br />
Keine Ahnung.<br />
FRANCINE<br />
Geen idee.<br />
FRITZ<br />
Was bist du aan het lezen?<br />
HELMUT<br />
Voorten, voorten, voorten.<br />
39
FRITZ<br />
Ah, das ist ein Voortenboech.<br />
HORST<br />
Sagt das Sie die Waffen wegwerfen.<br />
HELMUT<br />
… Verp die… vapens … veg…<br />
ESMERALDE<br />
Incorrect. Probeer het nog maar eens, maar en français, s.v.p.<br />
HORST<br />
Ze spreken kein Flämisch aber Französisch, Idiot!<br />
HELMUT<br />
Ah… euh… jetter… les armes.<br />
ESMERALDE<br />
Ah, maintenant nous venons déjà quelque part. Mon générale, we moeten de wapens gooien!<br />
GENERALE<br />
(niet bgrijpend) Allez, gooi de wapens, jette les armes. (Iedereen smijt de wapens op de grond)<br />
C’est fait!<br />
ESMERALDE<br />
Messieurs les boches, c’est fait.<br />
HORST<br />
Nein, nein, nein! Hinauswerfen! Hinaus mit die Waffen! Sag es, du Schweinhund!<br />
HELMUT<br />
Hinaus… euh, heraus… En dehors… avec les armes! Jetter… les armes en dehors!<br />
GENERALE<br />
Ah bon, en dehors. (Ze rapen de wapens op. Valère gooit zijn katapult buiten, de generaal het geweer…)<br />
HELMUT<br />
AAAAH! (Het publiek juicht, de vlagjes wapperen)<br />
FRITZ<br />
(Francine gooit de pan buiten) AAAAH! (Het publiek juicht, de vlagjes wapperen)<br />
HORST<br />
(en Bérénice gooit de emmer water buiten) Eik! (Het publiek juicht, de vlagjes wapperen)<br />
Verdammt nochmal!<br />
HELMUT<br />
Euh… merde… encore une fois.<br />
40
GENERALE<br />
Ah bon. Ge hebt hem gehoord. De nouveau. (Iedereen gaat naar buiten, komt terug op, met de wapens,<br />
en gooit opnieuw)<br />
HELMUT + HORST + FRITZ<br />
AAAH!!! (Het publiek juicht, de vlagjes wapperen)<br />
HORST<br />
Verdammte Idioten! Du ferfloekte Hansworst! (We horen hem slaan)<br />
HELMUT<br />
AAAH!<br />
GENERALE<br />
Rare jongens, die Germanen!<br />
Esmeralde op. Helmut en Fritz strompelen vallend binnen onder gevloek van Horst.<br />
VALERE<br />
De Duitsers vallen binnen! (Awoertgeroep vanuit het publiek)<br />
De Belgen troepen samen, Helmut en Fritz stellen zich op langs de deur. Horst treedt binnen.<br />
Opnieuw awoertgeroep.<br />
HORST<br />
(Romeinse groet) Heil Hitler! Sie sind Gefangenen des Dritten Reichs! Darf ich oe foorschtellen:<br />
das ist Sturmführer Fritz Kartoffelgebrat und das ist Hauptsturmführer Helmut Schnitzel. Ichselbst<br />
bin Haupsturmunddrangführer Hansworst.<br />
GENERALE<br />
Ah, der Hans.<br />
HORST<br />
Hórst Hansworst. (Hij bemerkt de gedekte tafel) Aha! Sie hatten uns verwachtet, zie ich. Schön.<br />
Schon schön. (Hij bekijkt de kamer, haalt de foto van Leopold III van de wand) Sire, es gibt kein<br />
Belgen mehr. Hahaha… (Hij hangt de foto achterstevoren weer op. Awoertgeroep vanuit het<br />
publiek; tot publiek:) Halts Maul! (Hij gaat de rij af, stopt bij Francine, snuift aan haar boezem)<br />
Hm, ich rieche Menschenfleisch.<br />
FRANCINE<br />
Zeg hela, ik ben klein duimpke niet, hein.<br />
HORST<br />
(tot de generaal) Du! Hierheen!<br />
GENERALE<br />
Moi?<br />
HORST<br />
Gaat oe zitten! Wie bent oe?<br />
41
GENERALE<br />
Euh… quoi de neuf?<br />
HORST<br />
Wie bent oe?... Ich Haupsturmunddrangführer Horst Hansworst, du…? (De generaal knikt) Wie<br />
bent oe? (Klopt de generaal) Wie bent oe?<br />
GENERALE<br />
Aah! Waarom slaat gij mij? Ik heb toch niks gezegd!<br />
HORST<br />
Halts Maul! Ich schtel hier die fragen! Wie bent oe? (Hij neemt de portefeuille van de generaal)<br />
Aha, ein Generaal! Generaal de Charcuterie. So, so. Dan kennen Sie die Ferteitigungsplannen<br />
von der Belgischen Armee! Ich wil die geheime Ferteitigungsplannnen, und sofort!... Hauptsturmführer!<br />
Das Voortenboech!<br />
HELMUT<br />
Jawohl, mein Hauptsturmunddrangführer. Euh… secret… euh… défense… Ich find es nicht,<br />
mein Haupsturmunddrangführer.<br />
HORST<br />
Du verdammter Idiot!<br />
GENERALE<br />
Valère, pakt mijn Duits woordenboekske eens uit de kast. Zodat ik weet wat ze zeggen.<br />
VALERE<br />
Uw Duits woordenboek?<br />
GENERALE<br />
Oui, allez vite! “Duits voor onder de bezettink”. ’t Is nog een boekske van onder de vorigen<br />
oorlog. (Valère wil het boekje afgeven) Ah, voilà. (maar Horst neemt het meteen af)<br />
HORST<br />
Was ist das? “Deutsch foor onter de bezettung”… Helmut! (Hij geeft het boekje aan helmut)<br />
HELMUT<br />
(leest) Mots de bienvenue, velkomstvoorten aan de Duitsers:… Drechskerl, Scheisskerl,<br />
Schweinhund, gefrustrierte Orang-Oetan, verdammte Baviaan, gesubsidierte Sexalmanak,<br />
aufgezette Farkenskopf,… (de verontwaardiging bij de Duitsers vloeit geleidelijk over in een<br />
lachbui) Schmeerlapf, Schmoelentrekker, Beckenbauer,… (ze lachen steeds harder) Kartoffelgebrat…<br />
(Horst en Helmut bulderen, Fritz lacht groen: “ha - ha - ha”) Hansworst… (Helmut en<br />
Fritz bulderen, Horst met geforceerde lach op het gelaat, werpt blik naar hen. Het lachen stokt.<br />
Horst met uitgestreken gezicht. Helmut weer serieus.) Ah! Geheime Ferteitigunsplannen!... euh…<br />
“documents secrets sur la défense et les mouvements des troupes”!<br />
HORST<br />
(tot de generaal) Waar sind die… euh… Helmut!<br />
HELMUT<br />
“Documents secrets sur la défense et les mouvements des troupes”.<br />
42
HORST<br />
Richtig! Documents secrets des troupes.<br />
GENERALE<br />
Euh… euh…<br />
VALERE<br />
Ici! (Hij raapt de papierprop van de grond, die Marcel in scène 3 heeft uitgespuwd)<br />
Ca, c’est le document secret!<br />
HORST<br />
Das?! (Hij strijkt het papier glad) Aber, daar schtaat nichts op!<br />
FRITZ<br />
Entschuldige, mein Hauptsturmunddrangführer, vaarscheinleik ist das in Geheimschrift<br />
(vaarscheinleik = waarschijnlijk)<br />
HORST<br />
Ach ja, naturlich… (Plots kwaad) Naturlich ist das Geheimschrift, verdammter Idiot!<br />
MARCEL<br />
(op, nog half slapend en enkel in boxershort) Zeg, wat is al dat lawa…<br />
HORST + HELMUT +FRITZ<br />
(Ze verschieten van zijn verschijning, laten alles vallen en brengen de Romeinse groet)<br />
Heil Hitler!<br />
MARCEL<br />
(verschiet en steekt de rechterhand op) Heil Hitler!<br />
GENERALE + FRANCINE+ ESMERALDE + BERENICE + VALERE<br />
(Romeinse groet) Ail Itleir!<br />
HORST + HELMUT + FRITZ<br />
(Romeinse groet) Heil Hitler!<br />
Marcel steekt nu ook de linkerhand op, alsof hij zich overgeeft. Licht uit, behalve een lichtcirkel<br />
op Marcel.<br />
DOEK<br />
43
Licht op de gastheer en het orkest.<br />
GASTHEER<br />
Trompetgeschetter, getrommel en gestamp. Marcel Van Ham staat met de armen hoog geheven.<br />
Dijen en billen bloot. De Duitsers staan paraat, zijn dagen zijn geteld. Alras, dit wordt gewis zijn<br />
dood. Daarom. Laat ons drinken, op zijn dood gaan klinken, want schril gillen de sirenen: hier is<br />
geen lachen, enkel wenen. Het bier staat koud, het gerst is nat. Gaat heen! Maar komt straks<br />
weder, op ons pad.<br />
Terwijl het volk de zaal verlaat speelt het orkest We’ll meet again.<br />
GASTHEER<br />
We zien ons weer,<br />
want ge wilt straks nog meer,<br />
maar ’t is nu poos en gij snakt naar bier en wijn.<br />
Trekt naar de baar,<br />
klinkt met elkaar,<br />
tot de volle glazen weer geledigd zijn.<br />
Doch, ook wij staan al lang droog,<br />
zegt dat door aan de toog,<br />
en bestelt ons een pint.<br />
Maar keert t’rug naar de zaal<br />
voor de rest van ’t verhaal,<br />
voordat het weer begint.<br />
We zien ons weer<br />
en ik weet ook wanneer:<br />
als de volle glazen straks geledigd zijn.<br />
BLACK-OUT<br />
44
PROLOOG<br />
TWEEDE BEDRIJF<br />
GASTHEER<br />
Trompetgeschetter, getrommel en gestamp. Dames, heren! Ginds brandt weerom de lamp. Daar<br />
wacht ons o rampspoed. Of kan het nog verkeren? Is het kalf in gerstenat gezonken, verdronken of<br />
is als bij wonder de redding nabij? Wacht ons heil, of slechts “Heil Hitler”? Het wordt ons dra bekend<br />
en straks is alles voorbij. Dus: weest gezeten en ziet toe. De artiesten staan bereid, het orkest<br />
is nog niet moe.<br />
SCENE 1<br />
Zelfde dekor. Iedereen op de scène, behalve Marcel en de geest, zelfde positie van de acteurs.<br />
Algemene belichting. Herneming van de vorige scène. De Duitsers lachen.<br />
HELMUT<br />
Kartoffelgebrat… (Horst en Helmut bulderen, Fritz lacht groen: “ha - ha - ha”) Hansworst…<br />
(Helmut en Fritz bulderen, Horst met geforceerde lach op het gelaat, werpt blik naar hen. Het<br />
lachen stokt. Horst met uitgestreken gezicht. Helmut weer serieus.) Ah! Geheime Ferteitigungsplannen!...<br />
euh… “documents secrets sur la défense et les mouvements des troupes”!<br />
HORST<br />
(tot de generaal) Waar sind die… euh… Helmut!<br />
HELMUT<br />
“Documents secrets sur la défense et les mouvements des troupes”.<br />
HORST<br />
Richtig! Documents secrets des troupes.<br />
GENERALE<br />
Euh… euh…<br />
VALERE<br />
Ici! (Hij raapt de papierprop van de grond, die Marcel in scène 3 heeft uitgespuwd)<br />
Ca, c’est le document secret!<br />
HORST<br />
Das?! (Hij strijkt het papier glad) Aber, daar schtaat nichts op!<br />
FRITZ<br />
Entschuldige, mein Hauptsturmunddrangführer, vaarscheinleik ist das in Geheimschrift<br />
HORST<br />
Ach ja, naturlich… (Plots kwaad) Naturlich ist das Geheimschrift, verdammter Idiot!<br />
MARCEL<br />
(op, nog half slapend en enkel in boxershort) Zeg, wat is al dat lawa…<br />
45
HORST + HELMUT +FRITZ<br />
(Ze verschieten van zijn verschijning, laten alles vallen en brengen de Romeinse groet)<br />
Heil Hitler!<br />
MARCEL<br />
(verschiet en steekt de rechterhand op) Heil Hitler!<br />
GENERALE + FRANCINE+ ESMERALDE + BERENICE + VALERE<br />
(Romeinse groet) Ail Itleir!<br />
HORST + HELMUT + FRITZ<br />
(Romeinse groet) Heil Hitler!<br />
Marcel geeft zich over en steekt beide handen op. Er volgt een korte verwarring. De Duitsers<br />
strekken dan maar beide armen.<br />
HORST + HELMUT + FRITZ<br />
(Romeinse groet met beide armen) Heil Hitler! Heil Hitler!<br />
VALERE<br />
Ze denken dat Marcel Itleir is.<br />
ESMERALDE<br />
Oui, maar Marcel heeft het niet door.<br />
GENERALE<br />
Naturellement, c’est un flamand.<br />
VALERE<br />
Als Marcel meespeelt, is dat onze kans om de Duitsers hier weg te krijgen. Hij kan ze wegsturen.<br />
FRANCINE<br />
(tot Marcel) Ah, mon Adolf, mon chéri…<br />
MARCEL<br />
Wie zijt gij? (Marcel deinst verward achteruit, Francine neemt hem vast)<br />
FRANCINE<br />
Mein Führer…<br />
MARCEL<br />
Gij? De Führer?<br />
FRANCINE<br />
(stil) Non! Marcel…<br />
MARCEL<br />
Wie is Marcel?<br />
FRANCINE<br />
Ze denken dat gij Itleir zijt… (domme blik van Marcel) Bérénice!<br />
46
BERENICE<br />
’t Is deuh… euh… ’t Is de gij Marcel zijn… ’t Is de zij denk gij Itleir zijn.<br />
FRANCINE<br />
(neemt een spiegeltje en toont het aan Marcel) Regarde! Itleir!<br />
MARCEL<br />
(ziet zichzelf, verschiet en groet) Heil Hitler!<br />
HORST + HELMUT + FRITZ<br />
Heil Hitler!<br />
FRANCINE<br />
Mais non, Imbécile.<br />
BERENICE<br />
‘t Is de gij! Marcel! ’t Is de gij Itleir zijn. ’t Is de gij spreek Duits moeten.<br />
MARCEL<br />
Wacht even… Ik moet doen alsof ik Hitler ben en Duits spreken?<br />
BERENICE<br />
’t Is de ja.<br />
MARCEL<br />
Bon, geen probleem. (pauze) Maar ik ken geen Duits!<br />
BERENICE<br />
’t Is de brabbelt een beeteke zoals in de Vloms.<br />
MARCEL<br />
Ah bon, euheum,… (duwt Francine en Bérenice opzij) Vaarde Parochionen, meine Freunden, velkom<br />
in oens midden und in mein schoen beujtenverbleif. (De Duitsers bekijken mekaar onbegrijpend)<br />
FRANCINE<br />
Een beeteke meer duitse woorden gebruiken, Marcel.<br />
BERENICE<br />
’t Is de gij meer Duitse woorden gebruik moeten, Marcel.<br />
MARCEL<br />
Aber!... (kijkt vragend naar Francine, zij knikt. Hij vervolgt in Hitleriaanse rethoriek) Aus bei mit<br />
nach seit bis um gegen zwölf Uhr, durch für ohne entlang, aber der den die dem des der des… der<br />
den die das gefast hast, sowieso die Landbouwer, die bouwt und brouwt koud Frout …euh, kalt<br />
Fralt… und… Zimmer frei! (Gustaaf zet het publiek aan tot gejuich)<br />
FRANCINE<br />
Ail Itleir!<br />
HORST + HELMUT + FRITZ<br />
Heil Hitler!<br />
47
FRANCINE<br />
Zo is ‘t wel genoeg. Straks horen ze nog dat het geen Duits is. Ga iets aantrekken.<br />
BERENICE<br />
’t Is de gij aantrek iets moeten.<br />
MARCEL<br />
Heil! (Marcel en Francine af)<br />
HORST + HELMUT + FRITZ<br />
Heil Hitler!<br />
HORST<br />
Der Führer, hier im Haus! Das haben wir nicht gewusst!<br />
FRITZ<br />
(tot Helmut) Hast du iets ferschtaan von sein tsoespraach?<br />
HELMUT<br />
Nein, mit dem verdammten Östereichischen accent.<br />
HORST<br />
(tot de generaal) Sie sind alzo ein Freund von dem Führer?<br />
GENERALE<br />
Pardon? Ah, Freund… Führer… euh, oui, oui.<br />
FRANCINE<br />
(haastig op, naar Esmeralde) Madame, wat moet Marcel aantrekken? Hij kan toch zijn Belgisch<br />
uniform niet aan doen!<br />
ESMERALDE<br />
Wacht, ik kom. (beiden fausse –sortie)<br />
GENERALE<br />
Psst, Esmeralde! Geef Marcel mijn woordenboek. Dan kan hij ondertussen al een beeteke Duits<br />
leren. ’t Zal nodig zijn. (Francine en Esmerald af. De generaal wil de aandacht van de Duitsers afleiden)<br />
Moi, je suis un ami de Léon Degrelle… Moi… ami… Degrelle… euh, freund… (strekt arm)<br />
Degrelle.<br />
HORST<br />
Ah.<br />
HELMUT<br />
Was sagt er?<br />
HORST<br />
Er hat ein Freund.<br />
HELMUT<br />
Ah.<br />
48
HORST<br />
Sturmführer!<br />
FRITZ<br />
Jawohl, Herr Hauptsturmunddrangführer.<br />
HORST<br />
Ga die Troepen auf de Hoogte bringen von die Anvezigkeit von dem Führer.<br />
FRITZ<br />
Jawohl, Herr Hauptsturmunddrangführer. (af)<br />
FRANCINE<br />
(op, gevolgd door Marcel, in een tirolerpakje met jagershoed, en Esmeralde die nog wat aan zijn<br />
kleding frutselt) Der Führer!<br />
HORST + HELMUT<br />
(groeten) Heil Hitler!<br />
MARCEL<br />
(steekt de rechterhand op) Das bin ich.<br />
HORST<br />
Mein Führer, darf ich mich foorschtellen: Haupsturmunddrangführer Horst Hansworst. (Fritz op)<br />
MARCEL<br />
Führer Adolf Hitler. (ze schudden mekaar de hand)<br />
HORST<br />
(bekijkt Marcel in het tirolerpakje) Wunderschön, mein Führer, wunderschön!... (stil, gebiedend)<br />
Nicht, Hauptsturmführer?!<br />
HELMUT<br />
Selbstverständlich. Gratuliere, mein Führer. (schudt hem de hand)<br />
FRITZ<br />
Wunderbar, wirklich wunderbar. (idem)<br />
MARCEL<br />
(Marcel knikt en zoekt onopvallend de betekenis op in het woordenboek. Er valt een pijnlijke<br />
stilte die wordt weggelachen.) Hahahaha.<br />
HORST<br />
Hahahaha.<br />
HELMUT + FRITZ<br />
Hahahaha.<br />
MARCEL<br />
(heeft de betekenis gevonden) Ah, es ist… danke. Hahahaha.<br />
49
HORST<br />
Hahahaha.<br />
HELMUT + FRITZ<br />
Hahahaha.<br />
MARCEL<br />
Es ist… das der den die das past, hast es nie gemakkelijk als hij plast. Hahahaha.<br />
HORST<br />
(niet begrijpend) Hahahaha.<br />
HELMUT + FRITZ<br />
(niet begrijpend) Hahahaha.<br />
MARCEL<br />
(na alweer een stilte) Ich bin ein Berliner!... Hahahaha<br />
HORST<br />
Hahahaha.<br />
HELMUT + FRITZ<br />
Hahahaha.<br />
HORST<br />
Ein Hoera für den Führer: hip, hip, hip…<br />
IEDEREEN (behalve een jaloerse generaal)<br />
Hoera!<br />
HORST<br />
Hip, hip, hip…<br />
IEDEREEN (behalve een jaloerse generaal)<br />
Hoera!<br />
HORST<br />
Hip, hip, hip…<br />
IEDEREEN (behalve een jaloerse generaal)<br />
Hoera!<br />
MARCEL<br />
Danke, danke!... (Esmeralde, Francine, Bérénice en Valère naar de keuken)<br />
HORST<br />
Setzen wir uns am Tafel… Ah, noe ferschta ich waaroem die Tafel zo schön aufgedekt ist. Das<br />
ist für Sie! (Marcel lacht vriendelijk. Horst maakt een uitnodigend gebaar) Herr Generaal…<br />
De Duitsers en de generaal stellen zich langs Marcel rond de tafel op. Wanneer Marcel knikt, gaat<br />
iedereen zitten, behalve Marcel zelf, een beetje verbaasd dat iedereen zijn ‘bevel’ slaafs volgt. De<br />
50
anderen staan wat onwennig weer recht. Marcel gaat zitten, iedereen gaat zitten. Hij bekijkt de<br />
anderen en staat weer recht. De anderen ook, enz… Marcel heeft er duidelijk plezier in. Na enkele<br />
keren op en neer geweest te zijn, en nog enkele schijnbewegingen, blijft hij staan. Hij lacht, de<br />
anderen, behalve de generaal, lachen ook – uit beleefdheid. Marcel gaat weer zitten, de anderen<br />
blijven nog even staan, maar gaan toch zitten wanneer Marcel hen vragend aanstaart. Iedereen zit;<br />
even een onwennige stilte. Marcel lacht, de anderen, behalve de generaal, lachen ook.<br />
HORST<br />
(staat weer recht, met servet) Schtaat oe mij toe, mein Führer? (hij bindt de servet rond Marcels<br />
hals en gaat zitten)<br />
GENERAAL<br />
(jaloers) Les misérables!<br />
HORST<br />
Mein Führer, darf ich fragen wielang Sie der Generaal kennen?<br />
MARCEL<br />
(terwijl hij onopvallend de betekenis tracht op te zoeken) Oh… ah… bah… ja… euh…<br />
Wielang?... Hahaha…<br />
HORST + HELMUT + FRITZ<br />
Hahaha.<br />
MARCEL<br />
(vindt de betekenis) Ah! Euh, es ist… zeer lang.<br />
HORST<br />
Naturlich! Sie haben der generaal kennen gelernt im Ersten Weltkrieg!<br />
MARCEL<br />
(niet begrijpend) Ah ja? (zoekt op) Es ist ja. Ah ja!<br />
HORST<br />
Herr Generaal, Sie sind also ein collaborateur oder ein Schpion oder was?<br />
GENERALE<br />
Heh?<br />
HORST<br />
Helmut!<br />
HELMUT<br />
Jawohl Hauptsturmunddrangführer. (zoekt op) C’est le… qui êtes vous?<br />
GENERAAL<br />
Ah, ik ‘eet Raymond de Charcuterie<br />
HELMUT<br />
(zoekt op) Er… frest Charcuterie…<br />
51
GENERALE<br />
Mais, ze noemen mij “générale”.<br />
HELMUT<br />
Aber man sagt Generaal.<br />
HORST<br />
Was?!... Ah! Er heisst de Charcuterie, aber man sagt Generaal.<br />
MARCEL<br />
(zoekt regelmatig in het woordenboek op om het gesprek te kunnen volgen) Es ist… ich bin<br />
Adolf, es ist aber… meine Freunden noemen mir “Heil”. (De Duitsers lachen vriendelijk)<br />
GENERALE<br />
Et qui êtes-vous, Hauptsturm-et-quelque-chose-führer?<br />
HORST<br />
Helmut, was ist die Frage?<br />
HELMUT<br />
(zoekt op) Wie bent oe, Herr Hauptsturm-und-noch-etwas-führer? Wie bent oe? Das ist die<br />
Frage.<br />
FRITZ<br />
Sein oder nicht sein. Dás ist die Frage.<br />
GENERALE<br />
Ça, c’est du Shakespeare.<br />
HORST<br />
Nein! Heidegger! Der Existentialismus.<br />
GENERALE<br />
Heidekker?<br />
HORST<br />
Dasein oder nicht dasein!<br />
GENERALE<br />
Je pense donc je suis.<br />
HELMUT<br />
(vertaalt) Ich denke also ich bin.<br />
MARCEL<br />
Es ist ich denke ich bin Hitler… es ist also ich bin bin Hitler. (Iedereen lacht)<br />
VALERE<br />
(Valère, Bérénice, Esméralde en Francine terug op met de vis op een grote schotel) Tedeum!<br />
52
FRITZ<br />
(‘zingt’ de 6 de symfonie van van Beethoven) “Te te te deum”. Eine kleine Nachtmusik, Wolfgang<br />
Amadeus Goethe.<br />
HELMUT<br />
Schiller.<br />
ESMERALDE<br />
La pièce de résistance! (boze blikken van de Duitsers) Oeps! (Francine en Esmeralde heffen de<br />
schotel over Marcel en zetten ze op tafel. Horst watertandt naar de boezem van Francine)<br />
FRANCINE<br />
(Francine kust Marcel op het voorhoofd) Voilà, mon Führerke! (Horst en de generaal kijken misnoegd.<br />
Valère en Bérénice naar de keuken)<br />
FRITZ<br />
(met afgrijzen naar de vis) Was ist das?<br />
HELMUT<br />
(vertaalt) C’est le… c’est quoi?<br />
ESMERALDE<br />
Poisson soluble.<br />
HELMUT<br />
C’est le merci. (Valère en Bérénice weer op met kannen bier, ze schenken uit)<br />
HORST<br />
Ha! Bier!<br />
MARCEL<br />
Ah, voilà!... Euh, es ist… ich meine: ziezo!<br />
VALERE<br />
S’il vous plaît.<br />
BERENICE<br />
Es ist… euh… bitteschön.<br />
HORST<br />
Mein Führer, bitte geben Sie ein Toast.<br />
MARCEL<br />
Toast? Ja, euh… (staat recht) Ein Folk! Ein Führer!... Ein Bier!<br />
BLACK-OUT<br />
53
SCENE 2<br />
Zelfde decor. Het is vroeg in de morgen. Op de scène: de familie de Charcutérie, Francine en<br />
Marcel. Ze fezelen.<br />
GENERALE<br />
Slapen ze nog?<br />
VALERE<br />
(aan het raam) Non, ze zijn allemaal in hun blote buik toerkes aan het lopen.<br />
GENERALE<br />
Bon. Marcel, vandaag moet ge die moffen wegsturen. Ge geeft ze de opdracht om naar Frankrijk<br />
door te stoten.<br />
BERENICE<br />
’t Is de vandaag gij moet sturen de moffen weg naar Frankrijk.<br />
VALERE<br />
Kan hij ze niet direct naar het Oostfront sturen? Naar Rusland, Siberië,…?<br />
GENERALE<br />
Non Valère, er is nog geen Oostfront. We zijn nog maar in mai 1940. Alors Marcel, naar Frankrijk.<br />
En oefent votre allemand nog een beeteke.<br />
BERENICE<br />
’t Is de gij nog een beeteke oefenen uwen Duits.<br />
MARCEL<br />
Ik heb al heel de nacht geblokt.<br />
ESMERALDE<br />
Hij heeft gisteren toch goed zijn plan getrokken.<br />
FRANCINE<br />
Oui, il était formidable. Il est un héro. (ze kust hem, Marcel onwennig)<br />
GENERALE<br />
Allez, allez, ça va, oui? C’est la guerre, hein, pas une pièce de théatre.<br />
VALERE<br />
(Marcel verzet zich ondertussen) Non, une pièce de résistance.<br />
GENERALE<br />
Allez Marcel, bereidt u voor op uw rol, want ge zult hier nog een stukske komedie moeten spelen.<br />
BERENICE<br />
’t Is de Marcel, ’t is de gij u voorbereiden.<br />
54
MARCEL<br />
Ik heb nog één vraag.<br />
BERENICE<br />
Hij heeft nog één vraag.<br />
MARCEL<br />
Kan iemand mij nu eens eindelijk vertellen wat er hier allemaal aan de hand is? Wie ben ik eigenlijk?<br />
Wat doe ik hier? En wie zijn jullie? (hij tast aan de zere plek op zijn hoofd)<br />
BERENICE<br />
Iemand moet hem vertellen wie hij is en wat hij hier doet.<br />
GENERALE<br />
Mais c’est simple comme bonjour. Hij is Marcel en hij speelt Itleir.<br />
ESMERALDE<br />
Ik denk dat hij iets meer uitleg wil hebben.<br />
FRANCINE<br />
Ik zal hem alles vertellen wat hij wil weten. (ze neemt Marcel vast, zoent hem en werpt zich met<br />
Marcel op de sofa. Marcel spartelt nog even tegen, maar laat zich uiteindelijk gaan)<br />
GENERALE<br />
Ga viens… Allez kom. Straks verstikt ge hem nog in uw boezem. En hij krijgt zo al genoeg aandacht.<br />
Daar is ’t nu de moment niet voor, hein. ’t Is oorlog. (hij trekt ze van de zetel) Subiet staan<br />
de moffen hier.<br />
HORST<br />
(op, Romeinse groet) Heil Hitler!<br />
GENERALE<br />
Voilà.<br />
HORST<br />
Grüss Gott.<br />
GENERALE<br />
(naar hemel) Bonjour mon Dieu. (stil) Allez Marcel, stuurt hem weg.<br />
BERENCE<br />
’t Is de gij hem wegstuur moeten.<br />
MARCEL<br />
Ah, euh, Dinges.<br />
HORST<br />
Hauptsturmunddrangführer Hansworst.<br />
55
MARCEL<br />
Ja… Es ist, hoe schtaan de zaken?<br />
HORST<br />
Am Westen nichts Neues, mein Führer. Triumph nach Triumph.<br />
MARCEL<br />
Es ist du moest fertrekken.<br />
HORST<br />
Fertrekken?<br />
MARCEL<br />
Ja… De kaart!<br />
BERENICE<br />
La carte.<br />
GENERALE<br />
Zeg, hij gaat hier toch niet eerst een stukske dineren, zekerst.<br />
BERENICE<br />
La carte du monde! De wereldkaart! Waar is ze? (De kaart verschijnt weer zoals voordien en vanwaar<br />
ze toen weer verdwenen was: uit de coulissen, uit de lucht of uit iemands binnenzak)<br />
MARCEL<br />
Es ist Hauptdingske, es ist du fertrekt nach Frankreich… langs hier.<br />
HORST<br />
Aber, daar ligt die Maginotlinie!<br />
MARCEL<br />
Es ist intertaat. Es ist daar ferwachten ze oens nicht. Waar een wil is, is een weg… Es ist ich betoel:<br />
vaar is een vil, daar is een veg.<br />
HORST<br />
Naturlich, mein Führer. Der Triumph des Willens! Grandioos, mein Führer, formidabel, wunderbar.<br />
Ich maak alles in Ordnung om morgen zu fertrekken. (De kaart verdwijnt weer)<br />
MARCEL<br />
Es ist morgen?<br />
HORST<br />
(kijkt op uurwerk) Nein, mein Führer, es ist fantaag.<br />
MARCEL<br />
Es ist nein, ich betoel: es ist du fertrekt pas morgen?<br />
HORST<br />
Jawohl, mein Führer, froeg in die Morgen.<br />
56
MARCEL<br />
Es ist nein, es ist fantaag.<br />
HORST<br />
(kijkt op uurwerk) Intertaat, mein Führer, es ist fantaag. Es ist froeg in die Morgen fantaag.<br />
MARCEL<br />
Es ist nein, ich betoel: es ist du fertrekt fantaag, noe meteen!<br />
HORST<br />
(na een korte aarzeling) Noe meteen?<br />
MARCEL<br />
Noe meteen!<br />
HORST<br />
Jawohl, mein Führer!<br />
GENERALE<br />
(neemt de foto van Leopold III en hangt hem weer goed) Sire, il y a encore des belges. (gejuich<br />
vanuit de zaal)<br />
HORST<br />
(opent buitendeur) Sturmführer Kartoffelgebrat und Hauptsturmführer Schnitzel!<br />
HELMUT + FRITZ<br />
(off-scene) Jawohl, Hauptsturmunddrangführer.<br />
HORST<br />
Maak alles in Ordnung om zu fertrekken.<br />
HELMUT + FRITZ<br />
(off-scene) Jawohl, Hauptsturmunddrangführer.<br />
HORST<br />
(sluit deur) Nog ein Poent, mein Führer. Mag ik uw Freundin nog ein Abscheidskoes geven?<br />
MARCEL<br />
Es ist natuurlich, es ist eine kleine Koes. Francine, geeft Hauptdingske een kus zodat hij kan vertrekken.<br />
BERENICE<br />
Geeft Hauptdinkske un bisou zodat hij kan vertrekken.<br />
FRANCINE<br />
Wie? Die arrogante slijmbal? Saluut!<br />
HORST<br />
Gutentag.<br />
57
ESMERALDE<br />
Mais enfin, ’t is toch ne schone jong.<br />
HORST<br />
(geeft een kus op Francines wang) C’est le merci, Francine. Danke, mein Führer… Does dan ga<br />
ich maar. Leb wohl, mein Führer. (Romeinse groet) Heil Hitler!<br />
Er wordt op de deur geklopt.<br />
GENERALE<br />
Écoute, qui frappe la-bas, enfants?<br />
VALERE<br />
C’est un étranger, bien sur.<br />
BERENICE<br />
Qui s’est perdu, bien sur.<br />
GENERALE<br />
Je lui demanderai une fois vers son nom. (opent de deur) Ah, c’est le Sturmstroumph… Es ist<br />
Sturmführer Dinkske… es ist… euh… pour… allez…<br />
HORST<br />
Für mich, danke.<br />
GENERALE<br />
Für mich, oui. (Fritz op)<br />
HORST<br />
Alles in Ordnung, Sturmführer?<br />
FRITZ<br />
Jawohl, Hauptsturmunddrangführer.<br />
HORST<br />
Was ist?<br />
FRITZ<br />
Ein Koerier heeft joist deze Post gebracht, Hauptsturmunddrangführer.<br />
HORST<br />
Danke, Sturmführer. Kom ‘rein und grüss Gott… ich betoel: grüss den Führer. (roept door de<br />
deur) Hauptsturmführer Schnitzel!<br />
HELMUT<br />
(off-scene) Jawohl, Hauptsturmunddrangführer.<br />
HORST<br />
Kommen Sie herein um den Führer zu grussen.<br />
HELMUT<br />
Jawohl, Hauptsturmunddrangführer. (op)<br />
58
HELMUT + FRITZ<br />
Heil Hitler!<br />
IEDEREEN<br />
Heil Hitler!<br />
HELMUT<br />
Mein Führer, danke für die Gastfreiheit. Het waren de schönste Tage von mein Leben. Danke<br />
sehr.<br />
MARCEL<br />
Es ist kein Dank. (Helmut en Fritz af) Es ist ich zal die Troepen auch maar eens Gutentag gaan<br />
zeggen, zeker. (tot de soldaten buiten) Heil mich!<br />
STEMMEN<br />
Heil dich… euh Heil Hitler! (Marcel af)<br />
HORST<br />
(leest) Ferplicht op zu hangen in alle Hausen. Oberleutnant Finkh, Propaganda Staffel B, in<br />
opdracht von Militärverwaltungschef SS-Gruppenführer Eggert Reeder und Reichsminister für<br />
Volksaufklärung und Propaganda Dokter Jozef Göbbels (vouwt de affiche met een beeltenis van<br />
Hitler open). Aha, ein Portret von dem Führer. (hangt de affiche aan de muur, waar Leopold hing.<br />
Intussen komen Helmut en Fritz weer op, Helmut en Fritz nemen van iedereen afscheid. Horst<br />
bekijkt de affiche, dan face-publique, denkt na. Bekijkt opnieuw de affiche, weer face-publique,<br />
schudt het hoofd, maar twijfelt nog steeds. De anderen kijken raar op. Marcel op)<br />
MARCEL<br />
Voilà… es ist ich betoel ziezo. Es ist und noe moeten joellie fertrekken, Hauptdingske. Es ist die<br />
Fransozen niet de ganse Tag wachten auf uwen Aanval. Es ist faarvel, leb wohl, gratuliere, doe<br />
vel und koekt nicht oem. Sieg Heil!<br />
HORST + HELMUT + FRITZ<br />
Sieg Heil!<br />
HORST<br />
Mein Fü… (naar Marcel met uitgestoken hand, maar stokt. Hij bestudeert het gezicht van Marcel,<br />
gaat naar de affiche en bestudeert die. Hij denkt na, schudt het hoofd, weer naar Marcel, bestudeert<br />
het gezicht nogmaals, kijkt weer naar de foto op de affiche en is eindelijk zeker) Du bist kein<br />
Führer! Du bist Adolf Hitler nicht! Das ist der Führer! Du bist ein Verräter! Ich beschuldige diesem<br />
Verräter ein Verräter zu sein! Ich beschuldige diesem Verräter der Führer nicht zu sein! Ich beschuldige<br />
diesem Verräter ein Belgischist zu sein! Ein Doppelgänger, ein Charlatan, ein Komediant!<br />
Verhaftet hem! Neem hem gefangen! Bind hem fast! Laat hem nicht laufen! Greif diesen<br />
Charlatan! (niemand beweegt, iedereen perplex. Awoertgeroep vanuit de zaal)<br />
HELMUT<br />
Aber, Hauptsturmunddrangführer, das ist…<br />
HORST<br />
Nichts zu aberen! Verhaftet hem! Das ist ein Doppelgänger! (wijst de affiche aan) Dás ist unsere<br />
Führer! (hij zet Marcel naast de foto) Koek dan toch, bende Idioten! (Helmut en Fritz bestuderen<br />
Marcel en de foto. Marcel begint van achter hun rug de foto mee te onderzoeken)<br />
59
MARCEL<br />
Es ist aber… es ist dás ist der Verrader! Es ist ich bin Hitler! Es ist koek! Es ist das bin ich nicht!<br />
FRITZ<br />
Intertaat, Hauptsturmunddrangführer, das portret ist Hitler nicht.<br />
HORST<br />
Du verdammte Idioten! Das Portret ist geschtuurd door Reichsminister Göbbels! Und Reichsminiser<br />
Göbbels weisst hoe Hitler er ausziet.<br />
HELMUT + FRITZ<br />
Ah… (bestuderen de foto opnieuw)<br />
GENERALE<br />
(stil) Je pense qu’il y a un problème.<br />
FRANCINE<br />
Merd’ alors.<br />
MARCEL<br />
Es ist ich begreif es. Ja, es ist natuurlich! Es ist das ein Selbstpfortret ist.<br />
HORST<br />
Selbstportret?<br />
MARCEL<br />
Es ist ja! Es ist das Pfortret heb ich geschilderd.<br />
HORST<br />
Geschilderd?<br />
HELMUT<br />
Gemalt.<br />
MARCEL<br />
Es ist ich bin ein bishken Schilder, koekt sie. Es ist aber ich bin kein goede Schilder und daaroem<br />
trekt das Pfortret nicht so goed auf mich. (korte stilte)<br />
HELMUT<br />
Das kan klopfen, Hauptsturmunddrangführer…<br />
FRITZ<br />
…als een boes.<br />
HELMUT<br />
Der Führer wilde Schilder worden, aber werd auf die Akademie in Wien hinausgeworfen oemdas<br />
er nicht gut genoeg was. Er ist ein slechte Schilder.<br />
FRITZ<br />
(neemt de foto, naar Marcel) Mag ich oew Handtekenung, mein Führer.<br />
60
FRANCINE<br />
Moi aussi. (ze presenteert een blote buik)<br />
HORST<br />
(heimelijk) Aber, mein Führer, als oew Selbstportret nicht erg geleikend ist, waaroem heeft<br />
Reichsminister Göbbels het dan gekozen oem überall op zu hangen?<br />
MARCEL<br />
Ah… euh… Der Jozef! Hah!... Euh, es ist wir kennen mekaar al jaren, ja, Jozef Göbbels und ich.<br />
HORST<br />
(heimelijk) Aber nein…<br />
MARCEL<br />
Es ist jawohl. Es ist Jozef Göbbels ist ein grote Fan. Es ist vaarscheinleik ist es für die Promotiekampagne<br />
die er mich beloofd had.<br />
HORST<br />
Promotiekampagne?<br />
MARCEL<br />
Es ist ja. Es ist er wil mich beroemd machen… Es ist ich betoel… meine Kunst…<br />
HORST<br />
(terzijde) Ich zit mit ein Probleem. Schtel das es waar ist! Das der Führer intertaat das Portret gemalt<br />
heeft. Ich mag keine impulsieve Beschlissingen nemen. Ik moet foorzichtig sein. (vriendelijk<br />
tot Marcel) Mein Führer, bitte, gaat oe zitten. (zet stoel klaar) Mag ich enkele Fragen schtellen?<br />
MARCEL<br />
Es ist ja natuurlich. (gaat zitten)<br />
HORST<br />
Mein Führer, findt oe auch nicht das Betriegers moeten gefangen worden?<br />
MARCEL<br />
Es ist natuurlich.<br />
HORST<br />
Und das elk ferdacht Element unterzocht moet worden?<br />
MARCEL<br />
Euh…Es ist ja.<br />
HORST<br />
(neemt de bureaulamp uit de kast) Auch als het oem ein belangrijk persoon gaat?<br />
MARCEL<br />
Es ist eh-hm.<br />
HORST<br />
Also, dan neemt oe het mir nicht kwalijk das ich dies Zaak tieper unterzoek? (zet lamp op tafel)<br />
61
MARCEL<br />
Euh… es ist… euh, nein.<br />
HORST<br />
Sturmführer, die Lichten auschwitzen! (licht uit, bureaulamp aan, op Marcel gericht. Horst steekt<br />
een sigaret op) Zo, mein Führer, waar waart oe op 30 januari 1933?<br />
MARCEL<br />
Es ist wanneer?<br />
HORST<br />
30 januari 1933. was teed oe toen?<br />
MARCEL<br />
Es ist weet ich feel?... es ist regeren, zeker?<br />
HORST<br />
Intertaat. Oew Eedableggung in Berlin als Kanselier. Zwete Fraag: wie is oew Minnares?<br />
MARCEL<br />
Es ist Francine natuurlich.<br />
HORST<br />
Nein, mein Führer! Eva Braun! Ha, Francine. Wie in ’s himmelsnaam ist Francine?<br />
MARCEL<br />
Es it das ist Francine.<br />
FRANCINE<br />
Euh, quoi? Qu’est-ce qu’il dit?<br />
HORST<br />
Ah ja, natuurlich… gut… Dritte und laatste Fraag: wie ist oew Liebelungskomponist? (we horen<br />
het tikken van een klok)<br />
MARCEL<br />
Es ist… euh… es ist mein Liebelungskomponist? Euh… Armand Preud’homme!<br />
HORST<br />
NEIN, NEIN, NEIN, NEIN! Es ist Wagner! Richard Wagner!...<br />
BERENICE<br />
’t Is de laat u niet doen, Marcel! ’t Is de gij de Führer zijn.<br />
HORST<br />
Der oerdeutsche Komponist! Richard Wagner! Der ring der Nibelungen, Der fliegende Holländer,<br />
Der Meistersinger, Tannhauser, Lohengrin…<br />
MARCEL<br />
Es ist zweig! Du verdammter Idiot! Es ist als ik zeg das Armand Preud’homme mein Liebelingskomponist<br />
ist, dan ist es Armand Preud’homme! Es ist ich weet toch besser dan du wie ich liebe.<br />
Es ist ich weet alles! Ich bin der Führer! Heil Hitler!<br />
62
IEDEREEN (behalve Horst)<br />
Heil Hitler! (gejuich vanuit de zaal)<br />
MARCEL<br />
Lichten aan! (licht aan)<br />
HORST<br />
(tot Marcel) Entschuldige, mein Führer, aber ich bin nog nicht klaar. Was ich wil toen ist enkel<br />
was wir abgesprochen haben. Door alle ferdachte Elementen grundig zu unterzoeken kan ich<br />
beweizen das ich trouw bin aan Sie, der Führer, und an das Dritte Reich. (terzijde) Ich zal diese<br />
Betrieger untmaskeren, und als er untmaskerd ist dan bin ich der Baas, dan moet ich nicht nach<br />
Frankreich, dan kan ich hier bleiben mit Francine… Dan ist Francine für mich!<br />
MARCEL<br />
Es ist und was wilt oe noe dan toen?<br />
HORST<br />
Der Hauptsturmführer und der sturmführer gaan nach Berlin und bringen ein Beweisstoek mee<br />
teroeg naar hier, zodat we kunnen zien dat oe de Führer bent. Daarna fertrekken wir nach<br />
Frankreich.<br />
MARCEL<br />
Es ist daarna pas? Es ist das kan nicht!<br />
HORST<br />
Und waaroem nicht, mein Führer?<br />
MARCEL<br />
Es ist… euh, es ist alles moet schnell gaan. Es ist wir koennen die Franzosen nich laten wachten…<br />
Es ist ein Blitzkrieg!<br />
HORST<br />
Richtig. Es moet schnell gaan. Hauptsturmführer fertrek oenmiddellijk nach Berlin. Morgen<br />
moeten joellie teroegsein zodat wir morgen nog Frankreich koennen aanfallen.<br />
HELMUT<br />
Jawohl Hauptsturmunddrangführer. Sturmführer, kom! (Helmut en Fritz af)<br />
GENERALE<br />
Mais, qu’est-ce qu’il s’est passé?<br />
ESMERALDE<br />
Oui, wij willen weten wat er gebeurd is.<br />
HORST<br />
Entschuldige, meine Damen und Herrn, ich moet die Troepen inlichten über das feranderte<br />
Teidschema. (terzijde) Und ich moet mein Französisch nog ein bischen beischafen, want ofwel<br />
gehen wir morgen nach Frankreich… ofwel moet ich morgen mit Francine koennen konversieren.<br />
Ich ferhoig mich al. (tot Francine) Wir zien uns wieder. (knipoog) Grüss Gott. Ich meine: Heil<br />
Hitler! (af onder luid awoertgeroep vanuit de zaal)<br />
63
VALERE<br />
Mein Führer… ik bedoel: Marcel. Vertel ons wat er gebeurd is. C’est arrivé près de chez nous,<br />
maar we hebben er niks van begrepen.<br />
BERENICE<br />
’t Is de ze willen weten wat er gebeurd is.<br />
MARCEL<br />
Die verdomde Hansworst heeft ons spelletje door. Hij heeft de Sturm en de Hauptsturm naar Berlijn<br />
gestuurd om te bewijzen dat ik Hitler niet ben. Morgen moeten ze terug zijn en ondertussen<br />
blijft dat garnizoen hier logeren.<br />
GENERALE<br />
(tot Marcel) Imbécile!<br />
ESMERALDE<br />
Mais enfin,’t is zijn schuld toch niet.<br />
GENERALE<br />
Sire, il n’y a plus des Belges.<br />
BERENICE<br />
Wat moeten we nu doen?<br />
VALERE<br />
Vluchten kan niet meer. We kunnen hier toch niet weg. Ik denk dat we voorlopig alleen maar<br />
kunnen wachten op dat fameuze bewijs van Quick en Flupke.<br />
BLACK-OUT<br />
64
SCENE 3<br />
Algemene belichting. Valère en Bérénice zitten dromend aan tafel, Esmeralde en Francine piekerend<br />
op de sofa, de generaal en Marcel ijsberen. Horst komt binnen, iedereen stokt.<br />
HORST<br />
Gruss Gott! (koel tot Marcel) Heil Hitler. (neemt een woordenboek en begint ijsberend te repeteren)<br />
C’est le… mon amour. C’est le mon amour. C’est le… je… je t’aime. C’est le mon amour,<br />
c’est le je t’aime. (tot Francine) C’est le mon amour, c’est le je t’aime.<br />
FRANCINE<br />
Je suis occupée.<br />
HORST<br />
C’est le… pardon?<br />
MARCEL<br />
(kwaad) Es ist sie ist bezetst.<br />
HORST<br />
(lachend) Natuurlich, ganz Belgien ist bezetst… C’est le la Belgique est occupée. (Marcel boos<br />
naar de slaapkamer, Horst wuift hem spottend na) Hei-ei-eil Hitleeeer.<br />
GENERALE<br />
(sarcastisch) Ha-ha-ha. Erg grappig. (naar de keuken)<br />
ESMERALDE<br />
(nors) Ik ga in de keuken nog een beeteke kokkerellen. (naar de keuken)<br />
HORST<br />
(verleidend) Ah Francine! (haalt een roos tevoorschijn) C’est le voilà. (gaat naast haar zitten) C’est<br />
le j’aime deux choses. C’est le toi et la rose. C’est le la rose pour un jour, c’est le toi pour<br />
toujours. (geen reactie)<br />
VALERE<br />
Zeg, kan die zeveraar nu geen enkele zin zeggen zonder “c’est le” ervoor?<br />
BERENICE<br />
Es ist koent gaai geen enkele zin zeggen zonder “c’est le” dafür?<br />
HORST<br />
(staat kwaad recht) ’Raus du verdammte Flegel! ’Raus!... C’est le… c’est le…<br />
VALERE<br />
Dehors?<br />
HORST<br />
C’est le oui! (Valère en Bérénice naar buiten. Horst zoekt op in het woordenboek) C’est le… moment<br />
suprème. C’est le toi et moi… c’est le ensemble. Ich liebe dich, mein Schätsken. (Marcel<br />
op) Mit ganser harte. Ich bin so froh… (Marcel kwaad af, slaat met de kamerdeur) sie kennen<br />
65
geleerd zu haben. (generaal op) Du bist ein krieg waard. Für sie zou ich nog ein Krieg vechten.<br />
(generaal kwaad af, slaat met de keukendeur) Für sie zou ich alle Kriegen van de regenboog<br />
trotsieren. (generaal weer op, slaat met de deur, af via de slaapkamer, slaat met de deur) Ach kente<br />
ich maar foltoente Französisch oem dich alles zu fertellen. Francine,sag’s mir… c’est le dites<br />
moi… Liebst du mich auch? Bist du bei mir? Bleibst du bei mir?... (generaal en Marcel op)<br />
Waarom bist du zo schön? Und waarom heeft oe zoelke grosse Borsten?<br />
MARCEL<br />
Es ist das ist oem der Führer zu pflezieren!... Es ist ’raus, Hauptsturmdingske. Es ist ga uw Troepen<br />
inspektieren.<br />
HORST<br />
Wel, wel, wel… der Führer<br />
MARCEL<br />
Es ist hast du mich nicht gehoord? Es ist ich bin de Führer. Es ist ’raus mit ihnen.<br />
HORST<br />
(koel) Heil Hitler. (af)<br />
MARCEL<br />
Wat denkt dat manneke wel.<br />
FRANCINE<br />
Ach, mon amour, laat mij nooit meer alleen achter met die kakkerlak.<br />
GENERALE<br />
Ge hebt gelijk, mon amour, het zal nooit meer gebeuren.<br />
FRANCINE<br />
Maar, générale, ik heb het niet tegen u maar tegen Marcel. Gij zijt nu terug bij uw vrouw<br />
Esmeralde, en ik ben nu met Marcel.<br />
GENERALE<br />
Est-ce que c’est définitif? We kunnen toch nog eens aan partnerruil doen. Ik heb gezien dat<br />
Marcel toch ook een boontje heeft voor Esmeralde.<br />
FRANCINE<br />
C’est définitif en ik wil er niks meer over horen.<br />
GENERALE<br />
Zeg hela, ik ben uw générale, vergeet dat niet, hein. La Belgique, c’est moi!<br />
FRANCINE<br />
En Marcel is mijn Führer. Le monde, c’est lui.<br />
GENERALE<br />
En hoelank nog, denkt ge, hein?<br />
66
FRANCINE<br />
Zolank als gij générale zult zijn. Als ze hem ontmaskerd hebben, zullen ze niet alleen hem doden,<br />
maar ook u, mon générale… et moi aussi. (ze snottert)<br />
GENERALE<br />
(in paniek) Est-ce que ça c’est vrai?... Mon Dieu!<br />
FRANCINE<br />
Oui, en daarom, mon générale, is er geen tijd over om nog aan partnerruil te doen. We hebben zo<br />
al te weinig tijd.<br />
GENERALE<br />
Ik ben tevreden met vijf minuutjes. D’ailleur, les femmes sont faites pour s’en servir.<br />
FRANCINE<br />
Non, générale, non. Ik wil er niks meer over horen. C’est définitif.<br />
GENERALE<br />
Waarom hebt gij toch zo een grote mond?<br />
FRANCINE<br />
Dat is om Marcel beter te kunnen zoenen. (zoent Marcel) Oh Marcel!<br />
MARCEL<br />
Oh Francine.<br />
FRANCINE<br />
’t Is de Marcel, ik twee zinnen Vlaams hebben geleerd. ’t Is de ik hou van u.<br />
MARCEL<br />
Maar dat is prachtig Francine. En wat is de tweede zin?... C’est le et le deuxième?<br />
FRANCINE<br />
’t Is de Marcel, ik twee zinnen Vlaams hebben geleerd.<br />
MARCEL<br />
Ah ja, ik ben nooit goed geweest in wiskunde. Kom, we gaan naar de kamer, dan kan ik u Vlaams<br />
leren en gij mij wiskunde.<br />
FRANCINE<br />
Ik begrijp er niks van, maar ik volg u overal, Marcel. (beiden af)<br />
GENERALE<br />
Quelle misère! Nu ben ik Francine kwijt en straks ook nog mijn kop. Veel blijft er dan niet over<br />
van wat eens een machtig man was. Quelle misère… (de geest komt op, in tropenpakje en met<br />
tropenhelm. Muziek: Don Giovanni van Mozart) Mon Dieu!<br />
GEEST<br />
Non, c’est ton père.<br />
67
GENERALE<br />
Ik weet het, maar ik bedoel: mon Dieu, ge zijt hier terug.<br />
GEEST<br />
Oui, c’est vrai. Ik kom u slechte tijdingen brengen, mon fils. Als ge niet snel iets onderneemt, zult<br />
ge sterven. Zoals ik ooit ben gestorven. Wanneer was het ook alweer? Negentienhonderd-en-zes<br />
of negentienhonderd-en-acht? Ik ben nooit goed geweest in de mathématique en ik heb geen zicht<br />
meer op de tijd. Mais fais attention, mon fils, uw tijd zal ook komen. Ik heb u al gewaarschuwd.<br />
GENERALE<br />
Ik weet het, mon père, maar ik ben niet naar het front gegaan. Het front is naar mij gekomen.<br />
GEEST<br />
Dan moet ge wegvluchten naar andere oorden, met andere woorden.<br />
GENERALE<br />
En hoe moet ik hier wegvluchten? Hebt ge dat bataljon daarbuiten niet gezien toen ge binnen<br />
kwaamt.<br />
GEEST<br />
Ge moet uw hersenen gebruiken, mon fils. Vergeet niet: het geslacht de Charcuterie is het brein<br />
de la nation. Laat de anderen voor u werken, vechten en sterven. Ze dienen ervoor. Wij staan<br />
daarboven. Ik ga nu. (vertrekt)<br />
GENERALE<br />
(terzijde) Mon Dieu!<br />
GEEST<br />
Non, c’est ton père. (af)<br />
GENERALE<br />
Welk een zware last tors ik op mijn tere schouders? Moet ik dan sterven in het aanschijns des<br />
doods? Moet ik dan sterven zonder een buitenechtelijke liefde? Oh, Francine, mijn tranen<br />
schreeuwen uw naam, maar gij blijft doof. Mijn lid veert op bij de lokroep van uw stem, maar gij<br />
blijft stom. De poëzie overvalt mijn verzwakt gemoed. Straks moet ik gaan. Mijn vader achterna.<br />
(terzijde) Ça c’est du vrai shakespeare, n’est-ce pas?... Het wordt al avond. Mijn laatste uren<br />
verstrijken. Ik ga nu, naar Esmeralde… (droevig) Waar zoude ik anders met mijn liefde henen?<br />
(af, tegelijk fade-out licht)<br />
BLACK-OUT<br />
68
SCENE 4<br />
Vogeltjesgefluit. Fade-in licht, fade-out klank. Lege scène. Horst komt op en klopt op de kamerdeur.<br />
HORST<br />
Aussteigen! Sofort aussteigen!... (tot zichzelf, theatraal) Diese Nacht! Ich zittere, es zu sagen,<br />
hielt ich Sie in meinem Armen, fest an meinem Busem gedrückt, und deckte ihren liebe<br />
lispelnden Mund mit unendlich Küssen… Dass das Leben des Menschen nur ein Traum sei, ist<br />
manchem schon so vorgekommen, und auch mit mir zieht dieser Gefühl immer herum…<br />
(terzijde) Goethe. Fantaag ist ein bijzoentere Tag für mich. Ik zal die Betrieger untmaskeren und<br />
dan kreig ich Francine und wellicht auch das eizeren krois für Heltentaten.<br />
MARCEL<br />
(op) Es ist hoe laat ist es?<br />
HORST<br />
Funf Uhr.<br />
MARCEL<br />
Es ist funf? Es ist bist du verrückt? Der Führer wakker machen oem funf oer!<br />
HORST<br />
Der Tag ist begonnen, und es ist ein schöne Tag.<br />
BERENICE<br />
(op) Qu’est-ce qu’il se passe? Wat gebeurt er? ’t Is de wat er gebeurt?<br />
HORST<br />
Fantaag ist es das was gisteren morgen was. Fantaag kommen Hauptsturmführer Schnitzel und<br />
Sturmführer Kartoffelgebrat zurück. (Marcel schrikt)<br />
MARCEL<br />
Ik wou dat het vandaag morgen was, dan wist ik of ik morgen zou willen dat het nog vandaag<br />
was.<br />
HORST<br />
Einer wunderbare Heiterkeit hat meine ganze Seele eingenommen, gleich denen süssen<br />
Frülingsmorgen, die ich mit ganzem Herzen geniesse. Ich bin so glucklich, mein Bester, so ganz<br />
in dem Gefühl von zaligem Dasein verzunken. (terzijde) Wiederoem Goethe. (klopt op de<br />
kamerdeur) Aussteigen! Der Morgenschtoend heeft goud in der moend.<br />
BERENICE<br />
Es ist mein Grossfater auch.<br />
HORST<br />
(Valère kwaad op, geeft Horst een trap) Aah! Verdammte Flegel.<br />
BERENICE<br />
Wat is er, Valère?<br />
69
VALERE<br />
Ik was juist aan het dromen toen hij mij wakker maakte en ’t was juist spannend.<br />
BERENICE<br />
Wat hebt ge dan gedroomd?<br />
VALERE<br />
Ik droomde dat ze Marcel gingen fusilleren. Ze richten hun geweer op Marcel. Die Hansworst<br />
steekt zijn arm omhoog om het bevel te geven, zwaait de arm naar beneden en roept:… Aussteigen!<br />
(de generaal, Esmeralde en Francine op. De generaal draagt een rouwband, Esmeralde en<br />
Francine zijn volledig in het zwart gekleed. Francine draagt een sluier)<br />
HORST<br />
(Horst schatert. Marcel af) Ich erliege unter der Gewalt der Herlichkeit dieser Erscheinungen.<br />
BERENICE<br />
(tot anderen) Goethe.<br />
HORST<br />
Das Masker falt! Sie geben zu! Sie bekennen das sie ferloren haben!... (zingt het Horst Wessellied)<br />
“Die Fahne hoh, die reien fest geschlossen. S.A. marchiert, mit ruhen festen Shritt…” (Marcel<br />
op met pan)<br />
FRANCINE<br />
Marcel, wat gaat ge met die pan doen?<br />
BERENICE<br />
’t Is de wat gij gaan doen met de pan?<br />
MARCEL<br />
Ervan profiteren dat ik nog altijd de Führer ben. (hij neemt de kepie van Horsts hoofd. Horst wil<br />
ze terug afnemen, maar Marcel brult:…) HEIL HITLER!<br />
HORST<br />
(verschiet, springt in houding en groet) Heil Hitler! (Marcel klopt op Horsts hoofd. Horst wil zich<br />
vededigen)<br />
MARCEL<br />
HEIL HITLER!<br />
HORST<br />
(groet) Heil Hitler!<br />
MARCEL<br />
(klopt) HEIL HITLER!<br />
HORST<br />
(groet) Heil Hitler! (Marcel klopt, Horst valt flauw. Iedereen juicht, behalve Marcel. De vlagjes<br />
wapperen)<br />
70
FRANCINE<br />
Goed gedaan, Marcel!... Marcel, wat is er?... ’t Is de wat er zijn?<br />
MARCEL<br />
Dat geluid van die pan op zijn hoofd… dat klinkt me zo bekend in de oren. (droomt)<br />
FRANCINE<br />
(betrapt) Ah… euh… ’t is de zekerst een déjà-vu gevoel.<br />
MARCEL<br />
(tast aan zijn hoofd) Ja… een gevoel…<br />
VALERE<br />
En nu moet Marcel zijn slag slaan.<br />
ESMERALDE<br />
Dat heeft hij al gedaan.<br />
VALERE<br />
Ik bedoel: nu moet hij onmiddellijk de troepen naar la France sturen, voordat de Sturmführer en<br />
de Hauptsturmführer terug zijn.<br />
BERENICE<br />
Maar ze zullen toch niet vertrekken zonder die Hansworst.<br />
VALERE<br />
We zeggen dat die onwel geworden is en dat er niet kan gewacht worden. De hoogstaanwezige<br />
officier moet het bevel overnemen.<br />
ESMERALDE<br />
Oui, c’est vrai. Als de troepen weg zijn, zijn we gered. Die twee pummels uit Berlin kunnen we<br />
gemakkelijk aan. (Valère aan het raam)<br />
GENERALE<br />
Bérénice, breng Marcel op de hoogte.<br />
VALERE<br />
Trop tard! Hansje en Grietje zijn al daar!<br />
ESMERALDE<br />
Wat moeten we nu doen? (Horst kruipt recht)<br />
GENERALE<br />
Regarde! De Hansworst kruipt recht!<br />
VALERE<br />
Hansje en Grietje staan voor de deur. Ze komen binnen! (Fritz en Helmut op, awoertgeroep)<br />
HORST<br />
Aha! Rozenkrantz und Guildenstern, wilkommen!<br />
71
HELMUT<br />
Euh nein, Haupsturmunddrangführer, wir sind es: Schnitzel und Kartoffelgebrat.<br />
HORST<br />
Wir ferlangten reeds lang oew schnelle Teroegkomst. Haben sie etwas gefunden über Hitlers<br />
zogenaamde Transformation? Welch een Beweis hebben joellie meegebracht? (Helmut zet een<br />
flesje op tafel) Was ist das?<br />
FRITZ<br />
Nachscheren.<br />
HELMUT<br />
Aftershave.<br />
HORST<br />
Aftershave?<br />
HELMUT<br />
Aftershave von dem Führer.<br />
HORST<br />
Und was moet ich daarmee toen?<br />
HELMUT<br />
Der Betrieger untmaskeren, tiens… euh halt fast.<br />
HORST<br />
Wieso?<br />
FRITZ<br />
Fasthalten, das ist “tenir”, tiens… halt fast.<br />
HORST<br />
Ich betoel: wieso, was moet ich mit das Flaschke? Hoe moet ich daarmee der Betrieger<br />
untmaskeren?<br />
HELMUT<br />
Ah, oe laat hem rieken aan der Aftershave und als hei das Aroma herkent, ist hei Hitler. So nicht<br />
ist hei ein Betrieger.<br />
HORST<br />
Verdammter Idiot! Ist das alles?!<br />
HELMUT<br />
Ja… euh, nein. Wir haben nog ein Beweisstoek.<br />
HORST<br />
Und was ist das?<br />
HELMUT<br />
Sturmführer, das zweite Beweisstoek.<br />
72
FRITZ<br />
(haalt een paar slippers tevoorschijn. Op de slippers, eventueel gebreid, staan de letters ‘A’ en ‘H’)<br />
Tedeum!<br />
HORST<br />
Was moet das foorschtellen?<br />
FRITZ<br />
Das sind sloeffen.<br />
HORST<br />
(verbazing spelend) Aber nein. Sloeffen?<br />
FRITZ<br />
Jawohl, Herr Hauptsturmunddrangführer.<br />
HELMUT<br />
Die Sloeffen von dem Führer. Mit Initsialen!<br />
FRITZ<br />
Echte Initsialen!<br />
HELMUT<br />
Sein eigen Initsialen. Die Initsialen von dem Führer.<br />
FRITZ<br />
Das ist Adolf Hitler.<br />
HORST<br />
Nein?<br />
FRITZ<br />
Jawohl, Hauptsturmunddrangführer: A-H. Adolf Hitler. Auf iedere Sloef ein Initsiaal. Auf der<br />
Rechter der A, auf der Linker der H. Der A schtaat foor Adolf, und der H foor Hitler.<br />
HORST<br />
Es ist nicht vaar.<br />
FRITZ<br />
Jawohl, Hauptsturmunddrangführer, koek mahl. A-dolf H-itler.<br />
HORST<br />
Aha!<br />
FRITZ<br />
Richtig. A.H.<br />
HORST<br />
Und was machen wir damit?!!<br />
HELMUT<br />
Wie het Sloefke past, trekke es an.<br />
73
FRITZ<br />
Als die Sloeffen passen, betekent das…<br />
HORST<br />
Schon gut, schon gut. Ich bin kein Idiot! (heimelijk vriendelijk tot Marcel) Mein Führer, wilt oe<br />
deze Sloeffen eins probieren, bitte?<br />
MARCEL<br />
Es ist ich?... Ja, natuurlich. (gaat zitten en trekt de sloeffen aan)<br />
HELMUT<br />
(bemerkt de rouwkleren) Ist er jemand gestorben?<br />
HORST<br />
Nog nicht, das komt nog.<br />
MARCEL<br />
(stil tot Bérenice) Ze passen niet. Ze zijn te klein.<br />
BERENICE<br />
Merde.<br />
GENERALE<br />
Qu’est-ce qu’il a dit?<br />
BERENICE<br />
De sloeffen passen niet, ze zijn trop petit.<br />
GENERALE<br />
Oui, ça c’est du merde.<br />
VALERE<br />
Bérénice, pak vlug een schaar.<br />
BERENICE<br />
Waarom?<br />
VALERE<br />
Geen vragen, vlug. (Bérénice naar kast)<br />
HORST<br />
Und mein Führer? Passen ze nicht? Het sein nochtans oew Sloeffen. Ze moeten passen.<br />
MARCEL<br />
Es ist jaja… het gaat wel, aber mein foet ist ein bischken aufgezwollen… Es ist zu viel gemarschiert.<br />
VALERE<br />
Vlug, knip de punten van die sloeffen. (Bérénice knipt de punten af, zodanig dat ook het bovenste<br />
van de letters A en H worden afgeknipt. Iedereen kijkt verbaasd toe)<br />
74
HORST<br />
Was toen sie?<br />
BERENICE<br />
Es ist ich knipf de poenten af. (Marcel trekt een slipper aan)<br />
MARCEL<br />
Es ist ze zitsen als gegoten.<br />
GENERALE<br />
Ze passen. Il est le Führer.<br />
HELMUT + FRITZ<br />
Heil Hitler!<br />
IEDEREEN (behalve Horst)<br />
Heil Hitler! (gejuich in de zaal)<br />
HORST<br />
(met andere slipper in de hand) Halt! Er schtinkt etwas im Königreich Belgiën. Die Sloeffen waren<br />
zu klein.<br />
MARCEL<br />
Es ist ja natuurlich… euh… Die Sloeffen sind zeer alt. Es ist von toen ich nog klein was, nog kein<br />
tien Jaren alt. Ein Mensch groeit al eens. Es ist… das der den die das past, hast last.<br />
HORST<br />
Hm, richtig, aber… Die Initsialen! Die Initsialen klopfen nicht meer! (iedereen kijkt)<br />
HELMUT<br />
(buigt voorover en leest wat er nog van de letters overblijft) H.H.<br />
HORST<br />
Das ist nicht zum lachen, Hauptsturmführer. Etr schtaat H.H. in platz von A.H.<br />
HELMUT<br />
Aha! Er ist ein Betrieger… (Valère en Bérénice in stil gesprek)<br />
FRITZ<br />
Mein God, der Führer ist der Führer nicht. Mein Führer ist nicht mein Führer. Mein Wereld klapfst<br />
in mekaar. Ich bin ferloren. (Bérénice fezelt Marcel iets in het oor)<br />
MARCEL<br />
Es ist… Die Initsialen sind aber wel richtig! H.H. … Heil Hitler!<br />
FRITZ<br />
Heil Hitler! Der Führer ist mein Führer! Sieg Heil, sieg Heil, sieg Heil!<br />
HELMUT<br />
Heil Hitler.<br />
75
IEDEREEN (behalve Horst)<br />
Heil Hitler! (gejuich in de zaal)<br />
HELMUT + FRITZ<br />
(zingen) Deutschland, Deutschland über alles…<br />
MARCEL<br />
Ziet ge, mein Hauptsturmdingske. Es ist ich bin der Führer! Ich! Haha! (Marcel neemt triomfantelijk<br />
de aftershave en doet flink wat op. Hij wrijft zo zijn snor open)<br />
HORST<br />
(brult) Halts Maul!! (stilte) Er ist der Führer nicht! Koekt! Das ist Adolf Hitler nicht. Das ist kein<br />
Führer. Das ist ein Betrieger! (Horst grijpt zijn pistool)<br />
HELMUT<br />
Donnerwetter! Es ist ja doch ein Betrieger.<br />
MARCEL<br />
Wat heb ik nu verkeerd gezegd? Ik zei toch niets.<br />
HORST<br />
Ferhaftet hem! Greif hem vast! (Helmut en Fritz binden hem vast op een stoel. Horst tot iedereen)<br />
Kein fertachte Bewegung.<br />
HELMUT<br />
Was gaan wir noe mit hem toen?<br />
HORST<br />
Hm… (in zichzelf) ein tsoepasselijke Toot foor ein Ferräter des Dritten Reichs… hm, ja… das ist<br />
die Auflösung: die Entlösung! Wir fergassen hem! (gejoel vanuit de zaal)<br />
FRITZ<br />
Aber wir haben kein Gazzimmer. Die beschtaan nog nicht.<br />
HORST<br />
Zetst hem in die Küchen und draait das Gazfornois helemaal aufen. Die Küchen ist unsere<br />
Gazzimmer. (Helmut en Fritz dragen Marcel op de stoel naar de keuken)<br />
GENERALE<br />
Qu’est-ce qu’ils disent?<br />
BERENICE<br />
Ze gaan hem vergassen in de keuken.<br />
FRANCINE<br />
NON!<br />
ESMERALDE<br />
C’est pas vrai!<br />
FRANCINE<br />
Non, dat kunnen ze niet doen!<br />
76
GENERALE<br />
Toch wel.<br />
FRANCINE<br />
Non, c’est un meurtre en sang froid. C’est pas possible, dat kunt ge niet doen. Vergassen! Gij zijt<br />
een monstre! Dat is onmenselijk! (Helmut en Fritz weer op)<br />
GENERALE<br />
Toch niet. Vergassen is menselijk. Quod erat demonstrandum.<br />
FRANCINE<br />
Assassin!! (klopt Horst op de borst en zakt dan in mekaar)<br />
HORST<br />
Kein Paniek, mein Mädchen, foor oe zal goed gezorgd worden, das ferzeker ich dir. (lacht)<br />
FRANCINE<br />
Crapule! Cochon!... Bérenice dites le!<br />
BERENICE<br />
Euh… es ist… du Schweinhund… Schmeer… (Horst slaat haar) Lapf, es ist ein Kinderverkrachter<br />
auch!<br />
HORST<br />
Halts Maul! Hauptsturmführer, schtaat het fornois op?<br />
HELMUT<br />
Jawohl, Hauptsturmunddrangführer.<br />
HORST<br />
Wie lang?<br />
HELMUT<br />
(kijkt op uurwerk) Seit zwei Minoeten, Hauptsturmunddrangführer. (Horst kijkt op uurwerk)<br />
BERENICE<br />
Es ist aber, das ist zu lang. Hij zal sterben. Es ist das koent oe nicht toen.<br />
HELMUT<br />
Befehl ist Befehl.<br />
BERENICE<br />
Teveel is teveel.<br />
GENERALE<br />
Trop is teveel en teveel ist trop. Deux minutes, ça c’est trop.<br />
ESMERALDE<br />
Pauvre Francine… pauvre Marcel.<br />
77
FRANCINE<br />
MARCEL!<br />
HORST<br />
Marcel? (lacht) Marcel!... Die Leiden des jungen Marcels… (weer serieus, kijkt op uurwerk) Gut,<br />
drei Minoeten… Bring der Betrieger zurück. Hij zal noe wel toot sein. (Helmut en Fritz af)<br />
FRANCINE<br />
Assassin! Tu es fou!<br />
BERENICE<br />
Es ist du bist verrückt!<br />
HORST<br />
Mensch ist Mensch, und das bischen Verstand, das einer haben mag, kommt wenig oder nicht in<br />
Anschlag, wenn Leidenschaft wütet.<br />
BERENICE<br />
(tot Francine) Wederom Goethe. (Helmut en Fritz brengen Marcel op)<br />
FRITZ<br />
Er lebt nog!<br />
MARCEL<br />
Hip, hip, hip…<br />
IEDEREEN (behalve de Duitsers)<br />
HOERA! (de vlagjes wapperen)<br />
HORST<br />
(brult) RUHE! Wieso er lebt nog?!<br />
HELMUT<br />
Das Gazfornois… ist ein elektrisches Gazfornois.<br />
HORST<br />
Verdammt nochmal!... dan moeten wir hem aufhangen. Hauptsturmführer maak alles klaar foor<br />
die Aufhängung.<br />
HELMUT<br />
Jawohl, Hauptsturmunddrangführer. (Helmut wijst de plaats aan en dirigeert de bewegingen van<br />
Fritz. Fritz werpt vanop een stoel een lus over een “balk” aan de zoldering)<br />
FRANCINE<br />
(naar Marcel) Marcel, mon amour, gij leeft nog.<br />
GENERALE<br />
Viens, viens, niet overdrijven, hein.<br />
FRANCINE<br />
Marcel, ’t is de ik hou van u.<br />
78
MARCEL<br />
Ik ook van u, Francine.<br />
FRANCINE<br />
Als gij sterft, sterf ik ook. Ik schiet me door de kop of ik vergiftig mezelf.<br />
GENERALE<br />
Allez, allez, ’t is nu geen moment om Romeo en Juliette te spelen. Er zijn nog andere mannen op<br />
de wereld, Francine.<br />
ESMERALDE<br />
Générale, zijt ge al vergeten wat ge mij beloofd hebt?<br />
GENERALE<br />
Euh, ik heb toch niet naar haar borsten gekeken.<br />
HELMUT<br />
Genoeg Romantik. Aus dem Weg. (maakt Marcel los) Zeg Gutentag mit das Handje en ga auf<br />
die Schtoel schtaan.<br />
FRANCINE<br />
Marcel! Mon amour!<br />
MARCEL<br />
Francine!<br />
FRITZ<br />
(op een stoel naast Marcel met het uiteinde van het touw in de hand) Bitte, willen sie zo freundlich<br />
sein oew Kopf in das Gat zu schteken… in die Loes. Iemand moet sein Nek ausschteken.<br />
ESMERALDE<br />
Wacht! Moet hij niet eerst een stukske eten? Zo kunt ge hem toch niet laten vertrekken.<br />
BERENICE<br />
Es ist kan hij nicht een bisken fressen?<br />
HORST<br />
Nein, fortmachen! (Marcel steekt zijn hoofd door de lus) Endlich! Francine!<br />
MARCEL<br />
Francine!<br />
GENERALE<br />
Francine! (hij grijpt Francine vast, zij maakt zich los)<br />
ESMERALDE<br />
Générale!<br />
79
FRANCINE<br />
Marcel! (sardonische lach van Horst, dan weerklinkt trompetgeschal van de cavalerie. De geest<br />
verschijnt weer)<br />
GEEST<br />
(met Frans accent) Stop this foolish killing!... You are surrended! Surrounder!... Euh, you are<br />
surrounded, surrender! (iedereen is verbaasd)<br />
HORST<br />
Was toen sie hier?<br />
GEEST<br />
I’ve come to bust you, pal. (Marcel haalt zijn hoofd weer uit de lus)<br />
HORST<br />
Sind sie verrückt?!<br />
GEEST<br />
No, I’m Bacon. Générale Bacon (spreek uit: “Beekeun”. Marcel legt de lus rond de hals van Fritz)<br />
HORST<br />
Aber sie sind zu froeg!<br />
GEEST<br />
What?<br />
HORST<br />
Wir sind nog in mei 1940.<br />
GEEST<br />
1940? Damned. I was nooit good in mathematics en I have no zikt op de taaid.<br />
GENERALE<br />
Oui, ge zijt abuis. Gij moogt pas op pagina 86 opkomen.<br />
GEEST<br />
Oh, sorry folks… see you later. (af)<br />
HORST<br />
Verdammte Drechskerl!<br />
HELMUT<br />
Wer war das?<br />
HORST<br />
Ein Idiot die dacht das hei de Oorlog al gewonnen had.<br />
FRITZ<br />
Der Idiot! Daarfoor moet hei ein bischen later aufschtaan!<br />
80
HORST<br />
Waar waren wir gebleben? Ach ja, Sturmführer, fortmachen!<br />
FRITZ<br />
Jawohl, Hauptsturmunddrangführer. (hij trekt aan het touw en wurgt zichzelf. Tot Marcel:)<br />
Schmeerlapf! (hij legt de lus weer om de hals van Marcel)<br />
HELMUT<br />
Idiot!... (slaat Fritz, die terugslaat. Er ontspint zich een kleine schermutseling)<br />
HORST<br />
Mein Gott!... RUHE!!... (zucht) Iedereen klaar?... Tekst! Von Forne an… “Endlich! Francine!”<br />
MARCEL<br />
Francine!<br />
GENERALE<br />
Francine! (hij grijpt Francine vast, zij rukt zich los)<br />
ESMERALDE<br />
Générale!<br />
FRANCINE<br />
Marcel! (sardonische lach van Horst, dan weerklinkt het trompetgeschal en de geest verschijnt<br />
weer)<br />
GEEST<br />
Stop this foolish killing…<br />
HORST<br />
Verdammt nochmal! Was toen sie hier noe wieder?! Du bist zu froeg! Zu froeg! ZU FROEG!!!<br />
GEEST<br />
Listen pal, als jaai lakt dan moewt ik opkouwmen (neemt de toneelbrochure) Zow staat het in de<br />
bwochuwe: endlich Fwancine, Fwancine, Fwancine, Genewale, Mawcel… jaai lakt, ik kowm op.<br />
Read the script!<br />
HORST<br />
Ja, aber pas auf pagina 86! Noe nog nicht, Idiot!<br />
GEEST<br />
This is page 86! Of kunt ge niet lezen?!<br />
HORST<br />
(In de scène die nu volgt, praat iedereen wat door mekaar. Alle replieken worden zonder accent<br />
uitgesproken) Maar dat is pas binnen tien minuten! Uilskuiken!<br />
ESMERALDE<br />
Ja maar, pas op, gisteren hebben we wel trager gespeeld.<br />
81
HORST<br />
10 minuten?!<br />
ESMERALDE<br />
Ja, ge weet toch dat ge er gisteren serieus inzat met uwen tekst van Goethe.<br />
HORST<br />
Wie ik?!<br />
GENERALE<br />
Allez kom, weet ge dat niet meer?<br />
HORST<br />
Dat was in ieder geval geen 10 minuten!<br />
HELMUT<br />
Ja, volgens mij is hij toch ook veel te vroeg.<br />
GEEST<br />
Houdt gij uw mond eens.<br />
FRITZ<br />
(met stripverhaal) Wacht eens. We staan hier toch in het derde prentje, hein. Awel, hier in mijn<br />
script in het derde prentje zijt gij er nog niet. Hier kijk. Dat ben ik toch?<br />
GEEST<br />
Maar dat is pagina 86 niet, hè stommerik!<br />
HORST<br />
Natuurlijk is dat pagina 86 niet! We zijn nog niet aan pagina 86!<br />
FRANCINE<br />
Zeg, de mensen kijken. Houdt u eens een beetje in!<br />
GEEST<br />
Ja maar, het is mijn schuld toch niet als hij twintig pagina’s overslaat.<br />
HORST<br />
Ik heb geen 20 pagina’s overgeslagen! Gij slaat 20 pagina’s over. Allez kom, anders klopt het<br />
toch niet. De oorlog begint de 10 de mei 1940. We hebben één keer geslapen. Dan is het nu de 11 de<br />
mei 1940. Dan kunnen we toch niet in 44 zijn, hè! Jamaar, wat is’t? Ik ben niet zot, hè. Ge moet<br />
een beetje historisch blijven, hè! Maar hij wilt het altijd beter weten! Ja, maar dat is nu typisch iets<br />
voor hem. Hè meneer.<br />
GEEST<br />
Ja, onnozele dat is uwen tekst!<br />
HORST<br />
Natuurlijk is dat mijnen tekst!<br />
82
GEEST<br />
Gij zegt dat, omdat gij een stom onnozel Duits officierke zijt. Maar dat is niet waar.<br />
HORST<br />
Staat het in de tekst, of niet?<br />
GEEST<br />
Ja, het staat in de tekst…<br />
HORST<br />
Ah voilà.<br />
GEEST<br />
Omdat gij niet weet dat het al 44 is!<br />
BERENICE<br />
Mannekes, ik wil hier wel op tijd gedaan hebben, hè zeg. Ik heb nog met iemand afgesproken.<br />
GENERAAL<br />
Kunt ge u dat nu voorstellen? Nu beweert die nog dat hij gelijk heeft, zenne.<br />
HELMUT<br />
Wie?<br />
FRITZ<br />
Wacht, ik zal het eens gaan vragen aan de souffleur.<br />
BERENICE<br />
Sorry mensen, maar ’t is mijn schuld niet. Ik wil voortspelen.<br />
VALERE<br />
Wij hebben toch geen souffleur.<br />
FRITZ<br />
Hoe? En ik weet daar niks van? Hoe komt dat wij geen soufleur hebben?<br />
GEEST<br />
(tot publiek) Allez meneer, wat staat er hier? Leest gij dat eens. Ik ben toch niet blind, hè.<br />
FRITZ<br />
Jamaar, waarom hebben wij geen soufleur?<br />
VALERE<br />
Omdat dat niet afgesproken is.<br />
FRITZ<br />
Ja, en waarom is dat niet afgesproken? Dat is ook de eerste keer dat wij geen soufleur hebben.<br />
GENERAAL<br />
Gij zijt nen onnozelaar!<br />
83
VALERE<br />
En wie moesten we dan nemen? Hè? Allez, zeg het ’s. Wie? Wie is er nog?<br />
GEEST<br />
Voilà, meneer heeft het ook gelezen! Ziet ge nu dat ik gelijk heb?<br />
HORST<br />
Ik zie juist niks, joh!<br />
GEEST<br />
Natuurlijk ziet gij niks, dat zeg ik toch al de hele tijd. Gij zijt te stoem om te helpen donderen!<br />
FRITZ<br />
Ons Rosa kon dat toch doen.<br />
VALERE<br />
Ons Rosa?<br />
GEEST<br />
(tot de man in het publiek) Ja maar, meneer, geeft dat maar door aan madame, dat iedereen dat ’s<br />
kan lezen. Dat iedereen ’s kan zien hoe stoem dat hij is.<br />
HORST<br />
Houdt u maar schoon kalm, of seffens gaat er hier iets gebeuren.<br />
GEEST<br />
’t Is te hopen dat er hier iets gaat gebeuren, dat gij ne keer de juiste tekst zegt, bijvoorbeeld.<br />
VALERE<br />
En wie gaat er ondertussen bij de klein mannen blijven?<br />
FRITZ<br />
Ah, die van ulle.<br />
VALERE<br />
Hah! Die zal staan springen!<br />
ESMERALDE<br />
Maar is er niemand die de tekst heeft met de schrapingen in? Dat we weten hoe ’t juist zit.<br />
VALERE<br />
Waar is de regisseur? Die zal het toch wel weten.<br />
FRANCINE<br />
Ja, die zal het nogal weten.<br />
TECHNICUS<br />
Zeg mannekes, wilt ge eindelijk eens ophouden met dat gezever? De mensen hebben vandaag ook<br />
betaald!<br />
84
HELMUT<br />
Daar zie, hij gaat ook iets zeggen.<br />
HORST<br />
Weet gij het weer beter?<br />
TECHNICUS<br />
Ja, ik weet het beter.<br />
HORST<br />
Allez, zeg het dan eens!<br />
TECHNICUS<br />
De geest zegt: “this is page 86. het is maain skoeld niet als joellie twentik pages ovewslaan”. Dan<br />
zegt Horst: “wir haben nichts obergeschlaan! Daarbei wir sind nog immer in mei 1940. Bitte, ein<br />
bischen historisch bleiben alstoeblieft”.<br />
GEEST<br />
Voilà, wat heb ik u gezegd?<br />
HORST<br />
Jamaar, heb ik gelijk of heb ik gelijk? We zijn nog altijd in mei 1940. Zijn we akkoord?<br />
GEEST<br />
We zijn aan pagina 86!<br />
HORST<br />
In mei 1940!<br />
MARCEL<br />
Jongens!<br />
BERENICE<br />
Allez kom, begint!<br />
FRITZ<br />
Vanaf waar?<br />
GENERALE<br />
Awel, vanaf 86!<br />
GEEST<br />
Ja, onnozele, dat weet ik ook.<br />
ESMERALDE<br />
Vanaf: “listen pal”.<br />
BERENICE<br />
Is iedereen klaar<br />
85
GEEST<br />
Allez kom, ik begin opnieuw. Iedereen op zijn plaats!... Listen pal, als jaai lakt dan moewt ik opkouwmen.<br />
Zow staat het in de bwochuwe: endlich Fwancine, Fwancine, Fwancine, Genewale,<br />
Mawcel… Jaai lakt, ik kowm op. Read the script!<br />
HORST<br />
Ja, aber pas auf pagina 86! Noe nog nicht, Idiot!<br />
GEEST<br />
This is page 86! Het is maain skoeld niet als joellie twentik pages ovewslaan.<br />
HORST<br />
Wir haben nichts obergeschlaan! Daarbei wir sind nog immer in mei 1940. Bitte ein bischen<br />
historisch bleiben, alstoeblieft.<br />
GEEST<br />
Nope! I know I’m not very good in mathematics en I have no zikt op de taaid, but it’s January ’45.<br />
Read the paper, man. (hij geeft een krant) Hitler is dead, Germany has fallen and Berlin is<br />
Russian territory.<br />
HORST<br />
Das kan nicht waar sein. (naar het raam, verschiet) Was ist das? Was ist mit mein Soldaten<br />
geboirt?<br />
GEEST<br />
Dead! Het Awdennenoffensief is misloekt. You loose, I win. See you in Nürnberg. (hij ontwapent<br />
Horst)<br />
HORST<br />
Nürnberg?<br />
MARCEL<br />
It is… you saved my bacon.<br />
GEEST<br />
That’s the word: Bacon. (hij geeft Horst’s pistool aan de generaal)<br />
ESMERALDE<br />
O, wat zijn wij heden blij.<br />
MARCEL<br />
(geeft de lus aan Fritz) Hier, gij zult het nu beter kunnen gebruiken dan ik.<br />
FRITZ<br />
Danke.<br />
FRANCINE<br />
Marcel!<br />
MARCEL<br />
Francine! (ze omarmen mekaar) Ik hou van u.<br />
86
FRANCINE<br />
’t Is de ik hou van u.<br />
MARCEL<br />
Ik hou van u. Ik hou van uw haar, uw ogen, uw mond, uw borsten… en van uw Ardeense hesp!<br />
ESMERALDE<br />
(terwijl de generaal naar Francine staart) Générale, kom hier.<br />
GENERALE<br />
Ah, oui, bien sûr, mon amour.<br />
ESMERALDE<br />
Ge verdient het niet, maar ik hou van u.<br />
GENERALE<br />
Ik ook van u. (ze omarmen mekaar)<br />
HORST<br />
NÜRNBERG?!... (hij springt in paniek in de armen van Helmut. De geest neemt Valère en Bérénice<br />
onder de arm. Fritz kijkt even rond en ziet dat er niemand overblijft om te omhelzen en steekt dan<br />
zijn hoofd door de lus)<br />
VALERE + BERENICE<br />
(zingen) O Belgique, ô mère chérie, à toi nos coeurs, à toi nos bras, à toi notre sang, ô Patrie!…<br />
GEEST<br />
Life can be so beautiful… But anyway, I have to go. I was nooit good at mathematics and I have<br />
no zikt op the taaid, but I promised my wife some tikkeneikes in the morning. So, I must go. (tot<br />
Horst) See you in court.<br />
GENERALE<br />
Mathématiques?... Geen zicht op de tijd?... Mon Dieu, est-ce que c’est vous...?<br />
GEEST<br />
(fluistert) Tais-toi, imbécile. Oui, c’est moi. Je ne suis pas un vrai américain. Ik ben in vermomming.<br />
Je suis un américain préparé. Et oui, les boches hebben gelijk, het is nog maar mei 1940.<br />
De Duitsers zijn de oorlog nog aan het winnen. Regarde (toont een andere krant), la gazette<br />
d’aujourd’hui, le 11 mai 1940. Maar ik moest toch iets doen om jullie te bevrijden…<br />
GENERALE<br />
Maar waar hebt gij dan dat Engels accent geleerd?<br />
GEEST<br />
Ook al heb ik geen zicht op de tijd, in het hiernamaals is daarvoor tijd genoeg.<br />
GENERALE<br />
En hoe hebt ge al die soldaten uitgeschakeld?<br />
87
GEEST<br />
(toont een klein flesje) Een drankje dat ik in mijn période colonial nog van een Afrikaans<br />
medicijnman gekregen heb… in de koffie et voilà. (drinkt ervan)<br />
GENERALE<br />
Mais… C’est pas dangereux?<br />
GEEST<br />
Pas pour moi. Je suis déjà mort. Ik krijg er alleen hallucinaties van. Mëme ta mère hystérique<br />
mag staan roepen en tieren, mais avec çà, gelijkt ze op een zingende engel, et parfois, avec un peu<br />
plus de…’ chance’…(drinkt), lijkt ze zelfs op une danseuse érotique… Alors, santé. (drinkt)<br />
GENERALE<br />
Chansart!<br />
GEEST<br />
(tot iedereen) As I was saying… I must be off then. Adieu, adieu, adieu, remember me.<br />
VALERE + BERENICE<br />
(terzijde) Shakespeare!<br />
ESMERALDE<br />
Attend! Waarom eet ge niet een stukske met ons mee? Wat zoudt ge willen eten? It is… what…<br />
GEEST<br />
Sorry m’am, my wife is expecting me with some little eggs… and lots of bacon.<br />
VALERE + BERENICE<br />
Bacon and eggs.<br />
GENERALE<br />
Zeg maar: Bacon en sex!<br />
GEEST<br />
So long!<br />
MARCEL<br />
Vaarwel!<br />
HORST + HELMUT + FRITZ<br />
Auf wiedersehen!<br />
GENERALE<br />
Goodbye!<br />
BERENICE + VALERE<br />
(à la de von Trapp-familie zingend) Goodbye!<br />
FRANCINE + ESMERALDE<br />
(zingend) Goodbye!<br />
88
ALLEN (behalve de geest)<br />
(zingend en wuivend) Goodbye!<br />
GEEST<br />
(korte stilte – tot publiek) That’s all folks… But I know we’ll meet again some sunny day.<br />
Lichtwissel. Het orkest zet in, we herkennen “We’ll meet again”.<br />
GASTHEER:<br />
Trompetgeschetter, getrommel en gestamp. Het spektakel loopt ten eind, stilaan dooft de lamp.<br />
Maar vooraleer wij u in vrijheid laten gaan, heffen wij alsnog een lied voor u aan…<br />
ALLEN<br />
We zien ons weer,<br />
’k weet niet waar, niet wanneer,<br />
maar ik weet dat we mekaar nog weerom zien.<br />
Lach alsmaar door,<br />
zoals altijd tevoor,<br />
tot de volgende ontmoeting, hier misschien.<br />
Zeg alstublieft goeiendag,<br />
aan elk één die ons mag.<br />
Vertel hoe goed wij zijn,<br />
in dit stuk van de lach,<br />
dat u vanavond zag,<br />
met op ’t eind dit refrein.<br />
We zien ons weer,<br />
’k weet niet waar, niet wanneer,<br />
maar ik weet dat we mekaar nog weerom zien.<br />
DOEK<br />
(in de zaal breekt een uiting van patriottische euforie uit)<br />
89
Change language