Frank Ankersmit over de VVD, Europa en de VS - Bandwerkplus.nl

v e r e n i g i n g s p e r i o d i e k v a n d e J o v d - J a a r g a n g 5 9 - n u m m e r 5 - n o v e m B e r 2 0 0 7
DRIEMASTER
k r i t i s c h , o p i n i ë r e n d e n F i l o s o F i s c h
Filosoof De Tocqueville
en zijn voorspelling belicht
Kandidaten Hoofdbestuur en
hoofdredacteur Driemaster
Driemaster in gesprek
Frank Ankersmit over
de VVD, Europa en de VS

CoLoFon
UiTgAVE VAn DE JongErEn
orgAniSATiE VriJHEiD En
DEmocrATiE
vrijdag 9 november 2007
Jaargang 59 – nummer 5
issn 0167-0786
hoofdredactie paul vereijken (hoofdredacteur),
allard altena (ajdunct-hoofdredacteur)
eindredactie Jeffrey Lemm (chef), geert
Jansen en paulien Horsten
Bureauredactie allard altena (chef),
michiel van raaij en mark reijman
Beeldredactie Thijs van Tol (chef) en
Benjamin derksen
Art direction Thijs van Tol
drukkerij Jan scholten projecten
distributie TnT post
oplage 2000 stuks
Frequentie 5 maal per jaargang
redactie-adres
Herengracht 38a – 2511 eJ den Haag
T 070 362 2433 – F 070 361 7304
T 06 21 900 834 (hoofdredacteur)
e driemaster@driemaster.com
i www.driemaster.com
informatie over adverteren
paul vereijken
T 06 21 900 834
e driemaster@driemaster.com
contactgegevens van redacteuren
Zijn op te vragen via
www.driemaster.com/colofon
of via de hoofdredacteur.
Driemaster is voor leden en moet dus ook door
leden gemaakt worden.
De redactie ziet uw bijdragen graag tegemoet.
Kopij kunt u aanleveren per e-mail op kopij@driemaster.com.
De redactie behoudt zich het recht
voor om artikelen zonder overleg te wijzigen, in
te korten en/of niet te publiceren. Het copyright
van ingestuurde kopij vervalt aan de redactie.
Driemaster is de onafhankelijke verenigingsperiodiek
van de Jongeren Organisatie Vrijheid
en Democratie (JOVD). Advertentietarieven zijn
opvraagbaar bij de hoofdredacteur. Niets uit
deze uitgave mag zonder toestemming van de
hoofdredacteur op welke wijze dan ook verspreid
of gekopieerd worden. Zoals vastgelegd in de
Landelijke Statuten en het Redactiestatuut,
bepaalt de hoofdredacteur, in samenspraak met
de redactie, de redactionele formule. Hij is alleen
aan de Algemene Vergadering verantwoording
schuldig. De hoofdredacteur zal niet tot plaatsing
van stukken overgaan die de vereniging onevenredig
kunnen benadelen. De visie die uit de artikelen
en interviews spreekt, is niet automatisch
de visie van de JOVD als vereniging, noch de
visie van het Hoofdbestuur, noch de visie van de
redactie, tenzij het uitdrukkelijk is aangegeven.
coverfoto (voorkant) gerhard Taatgen
coverfoto (achterkant) gerhard Taatgen
2 | drieMAster nummer 5 - novemBer 2007
HooFDrEDAcTionEEL
Foto archief Driemaster
Paul, vind je het jammer dat twee
jaar driemaster er in november
opzitten? die vraag werd de afgelopen
weken regelmatig aan mij
gesteld. Zelf had ik daar nog geen avonden
lang over nagedacht. ik was eerder bezig
met het reflecteren op twee jaargangen
driemaster, de opvolging en andere zaken
die mij deden verlangen naar dagen van
48 uur. maar, evengoed, de vraag is een
terechte vraag en zette mij aan het denken.
Het antwoord bleek tweeledig.
nee, jammer vind ik het niet. mijn voornaamste
inspanningen op journalistiek
gebied liggen al twee jaar bij driemaster.
in mijn diverse functies heb ik ontzettend
uitdagende klussen voor mijn kiezen gehad.
maak maar eens een blad waarvan de
lezer wel verwacht dat het op de politieke
actualiteit ingaat en daar ook nog eens
creatief mee omspringt, maar je dat redactielid
tegelijkertijd weet dat het met het
oog op de tijd die het kost om zo’n blad te
maken bijna onmogelijk is. dat kost uren
brainstormen en veel vloeken wanneer de
persoon waarop alle zinnen zijn gezet, afbelt
voor een interview. Tegelijkertijd is dat
juist datgene waarvoor je het doet.
maar behalve al die prachtklussen zat ik
ook regelmatig met een wrang gevoel. ik
ben en blijf een journalist in hart en nieren
en dan is het hoofdredacteurschap van
driemaster niet altijd even gemakkelijk. ik
bedoel: niet alles wat je weet mag je opschrijven.
‘de hoofdredacteur zal niet tot
plaatsing van stukken overgaan die de vereniging
onevenredig kunnen benadelen’, is
een zin in het colofon waar je als journalist
op z’n minst een beetje jeuk van krijgt.
maar, zoals geschreven, het antwoord is
tweeledig. Jammer vind ik het dus ook wél.
Twee jaar geleden begon een enthousiaste
groep Jovd’ers, onder leiding van geert
Jansen, aan de missie om driemaster be-
ter dan ooit te maken. of dat is gelukt, is
niet aan mij, maar belangrijker is dat het
voor elk redactielid een leerzame tijd is
geweest waarin er altijd ruimte was voor
ideeën en initiatief. dat de Jovd een leerschool
is, heeft de redactie de afgelopen
twee jaargangen volop benut. Jammer
genoeg is het lijstje met ideeën nog lang
niet afgewerkt. er is nog genoeg te doen
en ondanks dat er in twee jaar een professioneel
verenigingsblad is neergezet, ook
nog genoeg te verbeteren.
gelukkig heb je voor die verbeterpunten
en nooit gerealiseerde ideeën opvolgers
die dat oppakken en daar weer hun draai
aan geven. ik mag met zekerheid zeggen
dat datgene wat er in de afgelopen twee
jaargangen is opgebouwd in goede handen
wordt achtergelaten. Tim Huiskes
heeft zich kandidaat gesteld voor de post
van hoofdredacteur driemaster. samen
met adjunct-hoofdredacteur allard altena
bereidt hij momenteel de komende (zestigste!)
jaargang voor. ik heb er vertrouwen
in dat Tim, allard en de andere redacteuren
er een mooie diamanten jaargang van
gaan maken.
na twee jaar driemaster kijk ik terug op
een prachtige tijd. aan alles komt een einde.
afsluitend wil ik dan ook diegene die
driemaster op dit niveau hebben gebracht
bedanken. allard, Benjamin, david, geert,
Jeffrey, mark, michiel, paulien en Thijs, we
kijken terug op een tijd waar we stuk voor
stuk trots op mogen zijn. vanzelfsprekend
wil ik ook columnisten Jeroen en sander,
iedereen die een bedrage heeft geleverd,
alle anderen met wie ik samengewerkt
heb, iedereen die ik vergeten ben én alle
lezers bedanken. Het was een genot om
dit te doen!
paul Vereijken | hoofdredacteur

16 DEnKEn, DUrVEn En DoEn
Hoogleraar en mede-auteur van het Liberaal manifest Frank ankersmit over onder meer de vvd, europa en de vs.
6 mEEr mAATwErK oP
HET Vmbo
Jeroen diepemaat geeft zijn visie
op het vmBo.
10 HET rEcHT oP
inTErnET
internetproviders lijken steeds
voorzichtiger te worden en de
regels telkens strenger. een goede
zaak?
12 DE AnTiLLEn bELicHT
22 ALTErnATiEF Voor
HET bESTEmmingS-
PLAn
8 & 20 KAnDiDATEn HooFDbESTUUr En
DriEmASTEr
op de algemene Ledenvergadering wordt het Hoofdbestuur van de Jovd en de
hoofdredacteur van driemaster verkozen. in deze uitgave stellen de kandidaten zich
voor.
24 DE morAAL ALS
SLEUTEL Voor
EEn LibErAAL
miLiEUbELEiD
Het slot van een serie opinieartikelen
door Hans de Backer en
paul vereijken.
26 PronKSTUK VAn DEUgD
28 “onwETEnDHEiD LigT
AAn bEiDE ziJDEn VAn
KEnniS”
Filosoof alexis de Tocqueville
belicht.
30 EEn SnELLE VErbin-
Ding mET HET
noorDEn KAn UiT
2 HooFDrEDAcTionEEL
4 HooFDbESTUUr
5 VoorziTTErSwoorD
10 coLUmn LUciEn wEiDE
14 coLUmn SAnDEr JAnSSEn
21 ProFiEL
25 boEKrEcEnSiE
27 onzE LibErAAL
28 UiT HET LAnD
InHoUDSoPgAVE
nummer 5 - novemBer 2007 drieMAster | 3

presenteert:
ambitieus
Foto archief Driemaster

Foto archief Driemaster
V
oor jullie ligt het laatste voorzitterswoord
van mijn hand. na bijna
anderhalf jaar Hoofdbestuur
is voor mij dan nu toch echt de
tijd gekomen om afscheid te nemen. graag
blik ik nog een keer met jullie terug op het
afgelopen jaar, maar daarnaast wil ik vooral
graag vooruitkijken.
Het was een bewogen jaar. Het begon al
direct met de Tweede kamerverkiezing,
die niet alleen binnen de vvd voor vragen
zorgde, maar ook in heel politiek den Haag.
de kiezer had gesproken, maar wat bedoelde
hij nu eigenlijk? Wilde hij een christelijk
sociaal kabinet, of wilde hij toch liever een
liberale appeltaart met een toefje socialistische
slagroom? Balkenende mocht voor
de vierde keer zijn vriendjes en vriendinnetjes
uitzoeken. nadat dit klusje geklaard
was, ging hij om de banden een beetje aan
te halen met zijn nieuwe collega’s (en met
de onuitgesproken burger) honderd dagen
het land verkennen dat hij al ruim vier jaar
aan het regeren was. de briljante ideeën
schoten niet bepaald als paddestoelen uit
de grond, maar zo af en toe mochten we
meegenieten van bizarre suggesties. Zo
snel als die eruit geflapt werden, werden ze
ook weer ingetrokken, omdat niemand er
heil in zag (en terecht!). Je vraagt je dan af,
hoe komen ze erop?
de honderd dagen zitten er al weer even
op en nu doet men een poging tot regeren.
de miljoenennota met prinsjesdag moest
dan eindelijk het hoogtepunt worden, maar
voor velen van ons werd het een domper.
de lasten worden verzwaard, de economi-
VoorziTTErSwoorD HooFDbESTUUr
sche groei waar dit land zo hard aan heeft
gewerkt is voor de koningin en een stapje
harder lopen wordt zwaar afgestraft met
een inkomenspolitiek waar Jan marijnissen
toch lichtelijk opgewonden van moet worden.
ook de jongeren krijgen het zwaar te
vertoeven, want dit kabinet doet helemaal
niets aan de vergrijzing. Bovendien worden
jongeren totaal niet gestimuleerd om hun
studie af te maken en carrière te maken.
er valt nog een hoop te sleutelen aan dit
kabinet en de liberalen moeten dan ook
zeker die kans grijpen! ik zie genoeg mogelijkheden
liggen voor de Jovd en weet
zeker dat het nieuwe bestuur die kans met
beide handen aan zal grijpen. acht gedreven
mensen met hart voor de Jovd en het
liberalisme staan klaar om er samen met
jullie een topjaar van te gaan maken. geef
hen dan ook die kans en schroom niet om
mee te discussiëren.
Tot slot zou ik graag de mensen bedanken
die mij het afgelopen jaar enorm geholpen
hebben. Zonder mijn medebestuurders, de
politiek Commissarissen, diverse (projectgroep-)leden
en dierbare mensen om mij
heen was het mij niet gelukt om de Jovd te
krijgen waar wij nu staan. iedereen die dit
jaar zijn of haar steentje bij heeft gedragen
aan dit Jovd-jaar: bedankt!
ik wens het nieuwe Hoofdbestuur heel veel
succes het komende jaar en hoop jullie allen
nog regelmatig tegen te komen, zowel
binnen de Jovd als daarbuiten!
sabine koebrugge | landelijk Voorzitter
JongErEn orgAniSATiE VriJHEiD
En DEmocrATiE
post- en bezoekadres
Herengracht 38a
2511 eJ den Haag
T 070 362 2433
F 070 361 7304
e-mail info@jovd.nl
Website www.jovd.nl
HooFDbESTUUr
landelijk Voorzitter
s.a. (sabine) koebrugge
E sabine.koebrugge@jovd.nl
T 06 - 51 878 763
Algemeen secretaris
J.B. (Jeroen) diepemaat
E jeroen.diepemaat@jovd.nl
T 06 - 12 909 348
landelijk penningmeester (wnd.)
J.J.W. (Jan) van run
E jan.van.run@jovd.nl
T 06 - 11 365 608
Algemeen Bestuurslid internationaal
(international officer)
J.J.W. (Jan) van run
E jan.van.run@jovd.nl
T 06 - 11 365 608
Algemeen Bestuurslid organisatie,
promotie & ledenwerving, Vorming &
scholing
C.C.e. (ingrid) Jansen
E ingrid.jansen@jovd.nl
T 06 – 46 603 592
nummer 5 - novemBer 2007 drieMAster | 5

OPiniE
meer maatwerk op
het Vmbo
V
MBo-scholieren of VMBo-scholen blijven onderwerp
van discussie de laatste maanden. ongeveer
55% van de leerlingen in het voortgezet onderwijs
zit op het VMBo. het is dus van groot belang dat de
politiek zich deze discussies aan gaat trekken en adequate
acties onderneemt. streven naar een hoogwaardige kenniseconomie
en de hoogopgeleide bevolking die daarvoor nodig
is blijft een mooi doel, maar we moeten niet vergeten dat ook
de lageropgeleide beroepsbevolking van essentieel belang is.
kennis en innovatie mogen misschien wel de motor van de
economie zijn, maar een motor moet altijd ergens door aangedreven
worden.
door Jeroen diepemaat
om een kans te maken op de arbeidsmarkt is het van belang dat
jongeren een startkwalificatie halen. Het kabinet vindt dat jongeren
in het bezit hiervan zijn bij het hebben van minstens een
Havo-diploma of een mBo-diploma op niveau 2. de jongeren
met een Havo-diploma of hoger laat ik in dit artikel voor het gemak
maar even buiten beschouwing. de schoen wringt vooral bij
de leerlingen die naar het mBo moeten. Hiervoor is een afgeronde
opleiding op het vmBo noodzakelijk. Hoeveel voortijdige schoolverlaters
er zijn is meestal onderwerp van discussie, maar dat dit
aantal op de vmBo’s en mBo’s relatief groot is, daar is men het
wel over eens.
veel voortijdige schoolverlaters komen niet snel aan de slag op de
arbeidsmarkt en het blijkt ook lastig hen weer terug op school te
krijgen. Het is daarom vooral belangrijk vroegtijdige schooluitval
te voorkomen. veel vmBo-leerlingen hebben wat extra motivatie
nodig om door te gaan met hun opleiding. voor die leerlingen is
het vooral belangrijk om al snel te ontdekken wat de koppeling
tussen hun opleiding en latere beroep om zo naar een doel toe te
kunnen werken.
Zoals gezegd zit meer dan de helft van de leerlingen in het voorgezet
onderwijs op het vmBo. dit heeft het bijna logische gevolg
dat hieronder ook een groot aantal leerlingen zit dat extra zorg of
hulp nodig heeft vanwege de meest uiteenlopende problematiek.
om hier goed op in te springen is persoonlijke zorg voor de leer-
6 | drieMAster nummer 5 - novemBer 2007
lingen die dat nodig hebben erg belangrijk. in de huidige situatie
met grootschalige scholen en grote klassen komt het maar al te
vaak voor dat de goedwillende leerlingen zonder verdere problemen
hier onder te lijden hebben. Het is dus belangrijk te zorgen
voor een verkleining van de klassen, leerlingen zonder verdere
problematiek kunnen bij elkaar geplaatst worden en zich in alle
rust verder ontwikkelen. Leerlingen met problemen krijgen meer
persoonlijke aandacht en begeleiding om vroegtijdige uitval te
voorkomen.
naast verkleining van klassen is schaalverkleining voor scholen
als geheel ook belangrijk. Hoewel het natuurlijk veel makkelijker
en aantrekkelijker is grote leerfabrieken te bouwen heeft kleinschaligheid
een aantal voordelen. Wanneer een aantal leraren een
kleiner aantal leerlingen onder hun hoede heeft is het beter moge-

lijk ze allemaal te kennen en goed te begeleiden richting een vervolgopleiding
of diploma. Het grootste deel van de leerlingen zal
hun opleiding waarschijnlijk zonder al te veel problemen en extra
aandacht kunnen afronden, maar voor die kleine groep probleemleerlingen
is dit toch wel van wezenlijk belang.
Leerlingen op het vmBo behoren vooral een praktische scholing
te krijgen. enige theoretische kennis is nodig, vooral op het eigen
vakgebied, maar daar moet niet het zwaartepunt liggen. Theoretische
vakken moeten slechts worden gegeven indien ze van
belang zijn voor de rest van de opleiding of om bij te dragen aan
de algemene kennis. de vmBo-opleiding dient vooral een basis te
zijn voor een mBo-opleiding waarin de leerling gevormd wordt tot
professional op zijn vakgebied. Het sleutelwoord hierbij is maatwerk,
ieder individu moet zoveel mogelijk een traject kunnen doorlopen
dat bij diegene past.
Zoals ik al eerder noemde is het van belang dat leerlingen weten
wat de koppeling is tussen hun opleiding en hun latere beroep.
dit kan in praktijk gebracht worden door te zorgen voor een doorlopende
leerlijn. de aansluiting van het mBo op het vmBo moet
naadloos zijn en het vmBo moet voldoende basis bieden om het
mBo zonder problemen te doorlopen. er moet voortdurend gekeken
worden waar een leerling goed in is en welke richting hij
op wil. aan de hand daarvan kan bepaald worden wat de beste
vorm van vooropleiding binnen het vmBo is. Wanneer leerlingen
op deze manier gemotiveerd worden zich in te zetten om een diploma
te halen waarmee ze aan de slag kunnen in een bepaalde
sector zijn ze minder snel geneigd het bijltje er vroegtijdig bij neer
te gooien.
voor laatbloeiers op het vmBo die toch meer de theoretische kant
willen gaan moet de mavo in ere worden hersteld. de mavo was
mEEr mAATwErK oP HET Vmbo
vooral een aanloop voor talenten in de knop naar de Havo. op de
Havo wordt meer aandacht besteed aan theoretische vakken en
veel minder aan praktijkvakken. Leerlingen die goed genoeg zijn
om de mavo te gaan doen maken zo een goede kans om op den
duur door te stromen naar de Havo een een HBo-opleiding te
gaan volgen. Het is belangrijk om de mavo weer los te koppelen
van de rest van het vmBo omdat het toch een fundamenteel andere
vorm van onderwijs zou moeten zijn; het maakt het verschil
tussen praktische en theoretische scholing.
ieder individu in onze maatschappij moet zich kunnen ontwikkelen
op de manier die het beste bij iemand past. Hoewel iemand altijd
ambitieus moet blijven, is een opleiding in het wetenschappelijk
onderwijs niet voor iedereen weggelegd. vakmensen blijven we
altijd nodig hebben en het is dus ook belangrijk ervoor te zorgen
dat vakmensen fatsoenlijk worden opgeleid. discussies over
onderwijs richten zich maar al te vaak op onderwerpen als studiefinanciering,
de kenniseconomie en de Tweede Fase. Wat mij
betreft stoppen we de komende periode even met die discussies
en richten we ons op een fatsoenlijk vmBo. een aantal problemen
dat ik aangestipt heb in dit artikel zouden we eens nader moeten
bekijken en oplossen. Het vmBo leidt het gros van de middelbare
scholieren naar een vakopleiding. als kennis en innovatie de motor
van de economie zijn, dan voeren we die de komende tijd flink
op door te zorgen voor goede vakmensen die deze motor aan
kunnen drijven!
Jeroen Diepemaat is Algemeen Secretaris van de JOVD
en Kandidaat Landelijk Voorzitter.
nummer 5 - novemBer 2007 drieMAster | 7
Foto sxc.hu

Kandidaten Hoofdbestuur
T
ijdens het komende congres wordt het nieuwe
hoofdbestuur gekozen door de Algemene ledenvergadering.
om alle JoVd’ers kennis te laten maken
met de kandidaten bevat deze driemaster een
kort profiel van iedere kandidaat.
Jeroen Diepemaat, Kandidaat Landelijk Voorzitter
“van jongs af aan was mijn interesse voor debat gewekt. discussies
ging ik altijd al graag aan. ik nam deel aan verscheidene debatwedstrijden
en dat beviel mij erg goed. Het liberalisme is de
enige stroming die zich echt richt op het individu en een optimale
ontplooiing daarvan. dat sprak mij aan, dus ik besloot lid te worden
van de Jovd. ik werd meteen actief en heb samen met een
aantal andere mensen de afdeling Twente heropgericht. naast de
functie van afdelingsbestuurder heb ik mij in verschillende andere
functies, waaronder die van politiek Commissaris, bezig gehouden
met het reilen en zeilen van de Jovd.
nu ben ik kandidaat Landelijk voorzitter. Het jaar 2008 wordt een
politiek interessant jaar, vooral vanwege het kabinet dat onlangs
aan is getreden en de verhardende toon van sommige partijen
aan de rand van het politieke spectrum. samen met de Jovd wil
ik daar graag op inspelen en waken voor het liberale gedachtegoed!”
Contactgegevens: 06 12 909 348, jeroen.diepemaat@jovd.nl
Jeffrey Lemm, Kandidaat Algemeen Secretaris
“mijn interesse voor politiek ontwikkelde ik op de middelbare
school. aangetrokken tot het liberalisme besloot ik mij aan het
einde van mijn middelbare schooltijd aan te sluiten bij de Jovd.
ik werd meteen actief als secretaris van de afdeling Baronie van
Breda. Hierna ben ik onder meer voorzitter en vice-voorzitter van
de Baronie geweest.
vanwege mijn interesse in de politieke en bestuurlijke wereld besloot
ik Bestuurskunde te gaan studeren aan de universiteit van
Tilburg. op dit moment ben ik derdejaars student. in het afgelopen
jaar ben ik landelijk steeds actiever geworden. Zo ben ik
eindredacteur bij driemaster en sprekerscoördinator van het aanstaande
najaarscongres. inmiddels ben ik kandidaat algemeen
secretaris.
graag zou ik komend jaar de uitdaging van het Hoofdbestuur aangaan
met het fantastische team dat klaarstaat! ik hoop dat u mij
die kans wilt geven.”
Contactgegevens: 06 44 345 467, jeffrey.lemm@jovd.nl
Ingrid Jansen, Kandidaat Landelijk Penningmeester
“Het afgelopen jaar heb ik kennis mogen maken met het Jovd
Hoofdbestuur in al haar facetten. positieve en negatieve elementen
vierden hoogtij het afgelopen jaar. dit jaar staat er een achtkoppig
bestuur voor u klaar om samen met u de uitdaging aan
te gaan! naast de Jovd ben ik in september begonnen met mijn
master Bestuurskunde - Beleid & politiek aan de erasmus universiteit
rotterdam. verder ben ik het afgelopen jaar penningmeester
8 | drieMAster nummer 5 - novemBer 2007
geweest van de Leidsche universitaire studentenpartij, sgL. in
deze hoedanigheid heb ik mij beziggehouden met de financiële
administratie van de sgL. Ten slotte heb ik deze zomer een stage
afgerond bij het oudste accountantskantoor van nederland, ernst
& Young.
Wanneer ik door u verkozen wordt, wil ik samen met u zorgen voor
een stabiel financieel jaar zodat er vele politieke activiteiten kunnen
worden georganiseerd!”
Contactgegevens: 06 46 603 592, ingrid.jansen@jovd.nl
Mark Huizenga, Kandidaat Vice-voorzitter Organisatie
“mijn naam is mark Huizenga en ik ben 21 jaar oud. nadat ik in
juni 2007 mijn bachelor Business administration jaar heb behaald,
ben ik sinds september 2007 begonnen met een verkort Bachelor-
masterprogramma nederlands recht. sinds ik lid ben van de
Jovd heb ik altijd de ambitie gehad om mij kandidaat te stellen
voor het Hoofdbestuur. ik wil graag de zorg en verantwoordelijkheid
dragen voor de landelijke activiteiten. daarnaast hoop ik vele
leden van de Jovd enthousiast te maken om op landelijk niveau
actief te worden.
mocht ik door jullie worden gekozen, dan zal ik mij het aankomende
bestuursjaar graag volledig voor onze vereniging inzetten!”
Contactgegevens: 06 15 010 406, mark.huizenga@jovd.nl
Mark Thiessen, Kandidaat Algemeen Bestuurslid Politiek &
Voorlichting
“Zo lang ik mij kan herinneren ben ik buitengewoon geïnteresseerd
in politiek. in mijn utrechtse studententijd werd ik uiteindelijk lid
van onze mooie vereniging. Bij de plaatselijke afdeling werd ik vrij
snel actief en na een jaartje mocht ik de functie van voorzitter gaan
vervullen. met veel plezier heb ik dit gedaan. mijn grootste trots
is het symposium over de toekomst van het liberalisme, dat we
in mei 2007 hebben georganiseerd en dat een groot succes was.
daarnaast heb ik meegeholpen het politiek en Filosofisch Weekend
van afgelopen oktober te organiseren. Het komende jaar wil
ik mij met hart en ziel inzetten als algemeen Bestuurslid politiek
en voorlichting, om de Jovd op een positieve manier naar buiten
te brengen en de discussie binnen onze vereniging optimaal te
faciliteren. ik hoop op jullie steun!”
Contactgegevens: 06 43 544 606, mark.thiessen@jovd.nl
Jan van Run, Kandidaat Algemeen Bestuurslid Internationaal
“Hallo allemaal, mijn naam is Jan van run. ik heb reeds anderhalf
jaar mogen dienen als internationaal secretaris in het Hoofdbestuur
van onze vereniging. graag zou ik dit nog een jaar doen.
Wat ik zou willen doen in dat jaar? naast het organiseren van geweldige
liberale reizen, zou ik vooral ook de afdelingen in willen
gaan met internationaal. Hierbij kan je denken aan reizen, bijvoorbeeld
ter ere van een lustrum van een afdeling, of een workshop
internationaal. daarnaast zou ik graag enkele malen naar ambassades
toegaan om meer kennis te vergaren over de verschillende
landen zonder dure en lange reizen te hoeven maken. Tot slot wil

Foto archief JOVD
v.l.n.r.: martijn postma, martijn Jonk, Jeroen diepemaat, mark Huizenga, Jan van run, ingrid Jansen, Jeffrey Lemm, mark Thiessen.
ik de Jovd-mening graag uitdragen op internationale congressen
zodat het internationaal liberalisme nog meer wordt gevormd naar
ons politiek kernpunten programma.”
Contactgegevens: 06 11 365 608, jan.van.run@jovd.nl
Martijn Postma, Kandidaat Algemeen Bestuurslid Vorming &
Scholing
“Zes jaar geleden werd ik lid van onze prachtige vereniging. daar
heb ik tot op heden absoluut geen spijt van gehad. de functies die
ik heb mogen vervullen hebben mij zowel veel plezier als kennis
opgeleverd. Het voorzitterschap van de afdeling den Haag vond ik
een hele eer. Hoewel de afdeling erg succesvol is, ben ik toe aan
een nieuwe en stevige uitdaging. de Jovd wordt niet voor niets
een (politieke) leerschool genoemd en daarom dient de portefeuille
vorming & scholing veel aandacht te krijgen. ik wil mij in samenwerking
met de cursusleiders inzetten voor een verregaande
verspreiding van kennis en vaardigheden. ik kijk ernaar uit om met
mijn fantastische medekandidaten ervoor te zorgen dat elk lid een
zeer boeiend en vooral leerzaam jaar tegemoet gaat!”
Contactgegevens: 06 14 518 644, martijn.postma@jovd.nl
Martijn Jonk, Kandidaat Algemeen Bestuurslid Promotie & Ledenwerving
“mijn leven begon 24 jaar geleden in purmerend. na het behalen
van mijn Havo-diploma heb ik een tijd gewerkt. Zo kwam ik
terecht bij in Beeld reclame en Communicatie in amsterdam. ik
kreeg de vrijheid om mij, naast projectplanning en -coördinatie,
ook bezig te houden met het opzetten van campagnes en de creatieve
invulling daarvan.
Het creatieve aspect beviel me, en een studie industrieel productontwerpen
lonkte. Hiermee begon ik in 2003. mijn stageperiode
heb ik in China doorgebracht. Het werden zes maanden die tot
de nok gevuld waren met onuitwisbare indrukken en hard werken.
ver van huis heb je een hoop tijd om na te denken. direct na terugkeer
ben ik dan ook lid geworden van de Jovd.
in november rond ik mijn studie af en afgelopen september ben ik
begonnen met de studie politicologie in Leiden. momenteel ben
ik in de afdeling den Haag actief als secretaris. daarnaast werk
ik mee in de projectgroep voor het aanstaande najaarscongres.
als bestuurslid p&L wil ik er aan bijdragen om de Jovd als een
aantrekkelijke, inspirerende en professionele jongerenorganisatie
neer te zetten.”
Contactgegevens: 06 53 154 122, martijn.jonk@jovd.nl
nummer 5 - novemBer 2007 drieMAster | 9

OPiniE
internet was toch ooit die plek waar je ongezien alles kun doen en laten wat je wilde? Tegenwoordig
valt het op dat de regels steeds meer aangescherpt worden en internetproviders
worden steeds voorzichtiger. Een goede zaak?
Het recht op internet
Dit systeem is in quarantaine geplaatst vanwege de
distributie van materiaal met een copyright”, lees ik
in de e-mail van mijn internetprovider. dus daarom
deed mijn internet het thuis niet, realiseer ik mij.
onder de melding staan de stappen aangegeven die ik dien
te volgen om uit de quarantaine gehaald te worden. de strekking
is: ‘laat het niet nog eens gebeuren.’ Want, zo staat er
ook: “de volgende keer wordt de toegang tot internet een
week afgesloten.” de eerste reactie van een vriend was dat
zo’n maatregel wél binnen de wet valt. het is inderdaad verboden
‘copyrighted material’ aan te bieden op internet, maar
hoe wordt bepaald of dit daadwerkelijk aangeboden is? is het
daarbij aan de internetprovider om aan deze rechtshandhaving
te doen?
door michiel van raaij
in het bovengenoemde geval was het simpelweg de naam van
het bestand dat deze handhaving in werking zette. Het gaat er
niet eens om dat het in dit geval ten onrechte was, maar om de
herkenning dat het hier echt gaat om een botte bijl.
anno 2007 is het karakter van het internet aan het veranderen.
Je zou kunnen zeggen dat het volwassen is geworden. net als
in de ‘echte’ wereld wordt schending van copyright niet getolereerd:
YouTube moet filmpjes verwijderen, illegale aanbieders van
muziek krijgen steeds hogere boetes en ook foto’s waarvan de
rechten niet gekocht zijn op een website laten zien kan op een
boete uitlopen.de schrikreactie die het internet overgaat bij het
publiekelijk worden van dergelijke maatregelen lijkt een correctie
op de praktijk van internet als vrijplaats. muziek was er gratis,
net als films. de fotograaf van een foto, ach, die komt er toch
niet achter als ik die foto op mijn website plaats. in de tussentijd
heeft de computertechnologie een inhaalslag gemaakt: deze lijkt
nu definitief aan de winnende hand te zijn ten opzichte van illegale
praktijken. de laatste keer dat een serieus virus het internet overging
is alweer een tijd geleden. Bij één van de laatste incidenten
duurde het maar een paar dagen voor de maker van het virus, een
jongeman uit het oosten van nederland, kon worden opgepakt.
Het gaat echter niet alleen om copyright of een virus. ook in de
aanpak van racistische forums en websites worden successen
geboekt. op aandringen van de Tweede kamer geeft Justitie
sinds vorig jaar meer prioriteit aan de bestrijding van discriminatie
op het internet. sindsdien zijn tal van fora en websites verdwenen
en loopt er bijvoorbeeld een strafrechtelijk onderzoek naar hol-
10 | drieMAster nummer 5 - novemBer 2007
land-hardcore.nl, het grootste extreemrechtse forum van nederland.
ook hebben geenstijl.nl en telegraaf.nl aangekondigd beter
te moderaten. Het zijn maatregelen die we alleen maar kunnen
toejuichen. uiteindelijk zullen verbeterde technologie en meer uitgebreide
controle erin resulteren dat we niet langer gratis illegaal
aangeboden muziek, films of televisie kunnen downloaden. op
korte termijn zal het verlies van deze luxe, want dat is het, pijn
doen. op langere termijn zal de gezondere markt haar werk doen
en deze media via internet ook goedkoper aanbieden. Zo krijgt
bijvoorbeeld iTunes al steeds meer concurrenten.
een reëel gevaar is dat de pogingen om het internet legitiemer te
maken resulteren in al te strenge regimes. over censuur zoals dat
in China, en recent ook in Birma, wordt toegepast hoeven we ons
in nederland voorlopig geen zorgen te maken. Wel zou er beter
nagedacht moeten worden over de grenzen die opgelegd mogen
worden aan internetgebruikers. in het bedrijfsleven is het inmiddels
een gewoonte geworden de internettoegang van medewerkers
te beperken en vermaak- en verkoopsites simpelweg te blokkeren.
Hoe ver mag je daarin als bedrijf gaan?Bestaat er zoiets als
‘het recht op internet’? en als dat zou bestaan, zou dat dan alleen
in de privésfeer moeten gelden of ook op het werk? Zou dat recht
alleen moeten gelden voor bepaalde delen van het internet, zoals
nieuws- en opiniesites, of op het gehele internet?
Welke rol dient de internetprovider hierin te spelen? moet de overheid
op termijn de internetprovider kunnen verplichten haar gebruikers
toegang te verschaffen tot het gehele internet? deze vragen
klinken wat pompeus en overdreven, maar terugkoppelend
naar de provider die haar klanten simpelweg een dag of een week
de toegang tot het internet ontzegt, kunnen we in de toekomst
steeds vaker dergelijke incidenten verwachten. Het strikte regime
van de genoemde provider speelt zich af op een universiteitscampus
ergens in nederland en heeft via een onhoorbare schokgolf
de hele campus schoongeveegd van illegale aanbieders. niemand
durft een week uitsluiting te riskeren. stel je voor dat een
nationale provider als Casema of kpn tot een dergelijk regime
over zouden stappen. Heel nederland zou in één klap terug zijn
op het rechte pad.
maar is het aan de providers de rechtsorde te handhaven? dat lijkt
mij persoonlijk een slechte zaak. een waarschuwing, of beperking
van de bandbreedte, lijkt mij wenselijker dan totale afsluiting van
de internettoegang.
Het internet wordt steeds belangrijker in onze maatschappij.
nieuws en opinie worden steeds vaker niet eens meer gedrukt,

maar worden uitsluitend op internet gepubliceerd. de opkomst
van blogs is hiervan het beste voorbeeld. net zo belangrijk is dat
steeds meer diensten van de overheid enkel via internet toegankelijk
zijn. Wijzigingen bij de iB-groep kunnen alleen nog met je
digid worden doorgevoerd. en binnenkort krijgt iedere nederlander
zijn eigen website met gegevens, ter vervanging van de
gemeenteloketten. Het internet begint steeds meer op de ‘reëele’
openbare ruimte te lijken: je doet er boodschappen, leest er de
krant, regelt er zaken bij de overheid, je vormt er je mening, verkondigt
er die mening en demonstreert.
in de stad bestaat er een verschil tussen openbare ruimte en semiopenbare
ruimte. een straat is openbaar, een winkel of (overdekt)
winkelcentrum semi-openbaar. in de openbare ruimte mag je volgens
de wet demonstreren, in de semi-openbare ruimte mogen
beveiligingsmedewerkers je naar eigen inzicht verwijderen. is het
internet een semi-publieke ruimte waar ongewenste elementen
en ongewenste gebruikers door de provider of werkgever uitgesloten
mogen worden? of is het internet een openbare ruimte
waar vrij bewogen mag worden, en waartoe iedereen onbeperkte
toegang zou moeten hebben?
als we zouden besluiten dat het laatste het geval is, dan zou het
recht op internet wettelijk beschermd moeten worden. en als we
de analogie met de ‘oude’ openbare ruimte verder trekken, moeten
we misschien ook gaan denken aan een online legitimatieplicht
via een web-paspoort. in principe onzichtbaar zou deze,
in geval van overtredingen voor de rechtshandhaving, zichtbaar
gemaakt moeten kunnen worden. de valse suggestie van anonimiteit
die nu heerst zou hiermee vervangen worden door het idee
van eigen verantwoordelijkheid.
Het is niet aan providers of werkgevers om te bepalen wat wel
en niet op internet bekeken kan worden of wat wel en niet met
software kan worden uitgewisseld, maar aan de burgers zelf. Het
is ook niet aan providers om te bepalen wat als inhoud van een
website nog door de beugel kan, maar aan de beheerders van
de websites zelf. op de werkvloer zou het gebruik van internet,
in plaats van delen van het internet naar willekeur ontoegankelijk
te maken, in richtlijnen en ook contractueel vastgelegd moeten
worden. Thuis zou de internetprovider de burger erop kunnen wijzen
dat bepaalde activiteiten naar hun idee niet rechtmatig zijn.
eventueel zou de provider tuchtmaatregelen kunnen toepassen
zoals beperking van bandbreedte.
Het afsluiten van toegang tot het internet of het sluiten van een
website door de provider gaat wat mij persoonlijk betreft te ver.
alleen Justitie zou daartoe de middelen voor moeten hebben. Laten
we nadenken over hoe Justitie het internet zou moeten controleren.
net zoals fietsen zonder licht op een boete kan uitlopen,
zouden ook eenvoudige overtredingen op het internet op termijn
zo eenvoudig bestraft moeten kunnen worden. Zo laten we de
verantwoordelijkheid en de vrijheid waar hij hoort te zijn: bij de
burger zelf.
Michiel van Raaij is bureauredacteur van dit blad.
CoLUmn
Lekker belangrijk
Lekker belangrijk. ik hoor het mezelf steeds vaker zeggen.
om kleine dingen, maar ook over de ideeën van rita verdonk,
de nederlandse identiteit en het aanhangen van de
islam. is het een soort cynisme, of onverschilligheid? Heb
ik geen mening meer over dit soort abstracte discussies,
wil ik me misschien niet meer in die discussies mengen? is
het niet belangrijk?
of het niet belangrijk is, weet ik niet. Talloze nederlanders
maken zich druk om dit soort thema’s. opiniepagina’s en
-bladen worden ermee volgeschreven. kennelijk is het belangrijk,
of beter gezegd, wordt het belangrijk gevonden.
met het voorgaande wil ik helemaal niet zeggen dat er
van mij niet gepraat, gediscussieerd en geschreven mag
worden. dat doe ik zelf ook. Zo worden gevoelens in de
samenleving duidelijk. problemen worden gesignaleerd en
geanalyseerd. problemen moeten ook worden benoemd.
dus, goed om erover te spreken, want dan zijn gevoelens
in de samenleving niet slechts onderbuikgevoelens.
maar er komt toch steeds een vraag bij me op, en die
vraag komt steeds vaker. Wat schieten we met dat gepraat
en geschrijf uiteindelijk op? is het wellicht verstandiger om
onze kostbare tijd te besteden aan oplossingen, in plaats
van praten; soms echt te babbelen over zaken waar je iets
aan moet doen, en niet alleen over moet praten.
neem een thema als integratie. daar wordt al jaren zo ontzettend
veel over gepraat, de laatste jaren wordt de toon
steeds harder. met goed fatsoen kan niet meer beweerd
worden dat het hier om onderbuikgevoelens gaat. daarvoor
is er te veel en te vaak over gesproken.
integratie spitst zich met name toe op integratie van moslims.
dacht je dat de hele discussie over het onderwerp
wel was gevoerd en je net alles had gehad, komt er zo’n
knulletje voorbij waar heel intellectueel nederland warm
voor loopt. Weer ellenlange discussies. de verhoudingen
weer op scherp. (nu moet ik heel eerlijk toegeven daar
(thuis) zelf ook aan mee te hebben gedaan, maar dat komt
omdat die Jami en Wilders daar echt om vragen. Wat heb
ik me opgevreten toen ik zag wie zijn pamflet allemaal hadden
ondertekend! Bizar!) Wordt op deze manier de integratie
bevorderd? Wordt de relatie tussen autochtone en
allochtone nederlanders door zo’n pamflet sterker? nee!
ik zet de televisie tegenwoordig uit, want iets nieuws hoor
ik zelden. Weer zo’n intellectueel die z’n zegje moet doen.
ik word er moe van.
in plaats van energie te steken in zo’n pamflet en nog een
keer de discussie te voeren, lijkt het mij zinvoller om vanaf
nu lekker met elkaar te leven in nederland. is het niet veel
mooier om alle mooie ideeën in de praktijk te brengen, met
mensen te spreken en te leven, in plaats van intellectuele
debatten te voeren in kranten en opiniebladen die de mensen
waar het om gaat waarschijnlijk niet lezen? geen multiculturele
samenleving, maar een interculturele samenleving.
dat lijkt mij belangrijk!
Lucien Weide is onder meer oud-Vice Voorzitter
Politiek.
nummer 5 - novemBer 2007 drieMAster | 11

InTErnATionAAL
De Antillen
belicht
De nederlandse Antillen. de JoVd heeft er in de laatste
jaren weinig tot geen aandacht aan besteed,
terwijl de Antillen met grote regelmaat het nieuws
hebben gehaald. Grotendeels op een negatieve manier.
drugs, dealers en andere delicten is het eerste waar men
in nederland aan denkt als het over de Antillen gaat. en nederland
staat erbij en kijkt ernaar alsof alles in orde is, alsof
het niet uitmaakt of de nederlandse Antillen een tweede Amsterdam
worden, de vrijhaven bij uitstek voor de al dan niet
europese maffia.
door allard altena
medio 15de eeuw ontdekte de spaanse conquistador alonso de
ojeda een groep kleine Caribische eilanden, de huidige antillen.
Beschreven door de spanjaarden als een paradijs in miniatuur
vestigden er zich al spoedig meer spaanse kolonisatoren. dit
overigens niet alleen vanwege de paradijselijke sferen maar ook
omdat Columbus kort tevoren parels had gevonden in de nabij
gelegen golf van paria. noem het de spaanse parelkoorts, noem
het ordinaire verrijking; in ieder geval waren de eilanden erg in
trek. in 1634 kwam er desalniettemin een einde aan de spaanse
heerschappij, toen de West-indische Compagnie de eilanden veroverde.
nederlandse heerschappij was gevestigd en zou, zoals de geschiedenis
zou uitwijzen, nog lange tijd bestaan. maar wat deden
de nederlanders eigenlijk op de eilanden? uitrusten, zoals de
toeristen nu? of probeerden ze absurde economische winsten te
maken zoals zovele kolonisatoren? en wie bestuurt de eilanden
nu en hoe?
de West-indische Compagnie was een handelscompagnie die
opgericht was naar het model van haar tegenhanger, de verenigde
oost-indische Compagnie. de eerste WiC werd opgericht in
1621. Het was ook deze compagnie die de nederlandse antillen
op de spanjaarden veroverde. desalniettemin werd de compagnie
in 1674 ontboden vanwege een grote financiële tegenvaller: de
compagnie had haar doel, handeldrijven, niet of nauwelijks gerealiseerd
zonder grote schulden achter te laten. in 1675 werd echter
de Tweede WiC opgericht, bijna een exacte replica van de eerste
WiC, met de uitzondering dat de leiding van het ‘bedrijf’, de zogenaamde
Heren XiX, naar hedendaags gebruik was vervangen.
de WiC, als herboren, begon vrij snel met nieuwe praktijken en
vernieuwde oude praktijken. slavenhandel werd één van de key
elements van de onderneming. vanaf 1665 was de WiC al bezig
12 | drieMAster nummer 5 - novemBer 2007
Foto www.sxc.hu
met het verhandelen van mensen uit West-afrika met ondernemers
in midden- en Zuid-amerika.
aan de slaven werden bijzondere eisen gesteld. Leverbare slaven
waren: ‘degene die niet blind, lam nog gebroken sijn, ende ook
dewelke geen besmettelijke siekte hebben.’ verder werd bepaald
welke leeftijd de slaven mochten hebben en wat hun marktwaarde
was. de antillen, en met name Curaçao, waren een belangrijk
doorvoerpunt in deze groteske handel. de WiC maakte Curaçao
tot een vrijhaven van deze internationale handel, waardoor het eiland
in de 17de eeuw één van de welvarendste eilanden in de
Caraïben werd. desalniettemin bleef maar een klein deel van de
slaven achter op de antillen. de slavenhandel leverde de WiC fenomenale
winsten op. alles in de naam van god overigens, want
net als de voC zag de WiC zich als een ‘opvoeder’, een ‘verspreider
van het Christendom’.
na het faillissement van de WiC in 1791 werd Curaçao een echte
Foto www.sxc.hu

nederlandse kolonie. van een bezit van een consortium van private
aandeelhouders van de WiC werd Curaçao een deel van het
koninkrijk. in 1795 kwamen de slaven op Curaçao in opstand. de
opstand stond onder leiding van Tula, een slaaf die een centrale
rol speelt in de geschiedenis van Curaçao. de opstand werd na
een korte periode neergeslagen.
Het duurde nog ruim drie eeuwen voordat nederland de absolute
heerschappij over de eilanden zou opgeven: met het ‘statuut
voor het koninkrijk der nederlanden’ werd in 1954 een einde
gemaakt aan het nederlandse kolonialisme in het Westen. in de
tussenliggende eeuwen was er veel gebeurd, maar had nederland
vooral haar grip op de koloniën te consolideren op allerlei manieren.
nu was het voorbij. in het statuut werd geregeld dat aruba
in 1966 onafhankelijkheid zou krijgen en suriname trad in 1975 uit
het statuut, waardoor het een volwaardige, onafhankelijke staat
werd. aruba vroeg in 1966 haar onafhankelijkheid op te schorten
en in 1994 de plannen te schrappen. Waarom? nederland subsidieert
de eilanden hevig en onafhankelijkheid zou een einde van de
geldstroom betekenen. een enkele politicus van de eilanden heeft
getracht onafhankelijkheid en subsidie te combineren, maar zulke
plannen werden in nederland enkel op hoongelach getrakteerd.
Het zou toch te gek zijn om een staat die je jaren hebt geplukt
financieel te steunen in haar onafhankelijkheid, met als gevolg
nieuwe plannen. ditmaal nederlandse.
De toekomst van de Antillen
in een brief de dato 22 september 2006 licht toenmalig minister
nicolaï de Tweede kamer in over de staatkundige hervormingen
van het koninkrijk. nederland en de overzeese gebieden, zijn op
15 december 2008, koninkrijksdag, overeengekomen de nederlandse
antillen als land te ontbinden. Hierna zullen Curaçao en
sint-maarten verder gaan als een nieuw autonoom land (vergelijkbaar
met de status van aruba) en andere als openbaar lichaam,
een bijzondere gemeente, van nederland. Het plan gaat er vanuit
dat de eilanden nog een geruime tijd deel van het koninkrijk zullen
uitmaken en dat er na komende wijzigingen geen veranderingen in
het statuut meer zullen plaatsvinden.
nederland heeft op de antillen een taak. geen actieve, maar een
passieve: na eeuwen van overheersing is het tijd dat de staat de
eilanden ondersteunt in hun eigen doen en laten. met de veranderingen
in het statuut zijn we op dat gebied goed op weg. Het is te
hopen dat de positieve impulsen niet stoppen en dat het volgende
station een actieve ontmantelingscampagne is van de criminelen
op de eilanden, waar nederlandse hulp overigens onontbeerlijk
bij is.
Allard Altena is adjunct-hoofdredacteur van dit blad.
nederlandse Antillen
eilanden: Bonaire, Curaçao, saba, sint eustatius en sint
maarten.
oppervlakte: circa 800 vierkante kilometer.
inwoners: circa 223.000 inwoners.
DE AnTiLLEn bELicHT
officiële talen: nederlands, engels, papiamentu.
hoofdstad: Willemstad.
nummer 5 - novemBer 2007 drieMAster | 13

Foto Benjamin Derksen
CoLUmn
14 | drieMAster nUMMer 5 - noVeMBer 2007
moedertje Staat
V
olgens de verloskundige zullen mijn vrouw en ik
in januari 2008 een kind krijgen. Volgens mij trouwens
ook, of mijn vrouw is spontaan bijzonder dik
aan het worden. ikzelf ben niet van mening dat ik
het krijg, maar er hard genoeg voor heb gewerkt. dat werk
kan ik na de geboorte “gelukkig” uit handen geven, want de
overheid gaat voor de “opvoeding” van ons kind zorgen!
vanaf het eerste moment dat wij bekendmaakten dat wij een
kind krijgen, en ik kan u adviseren dat zo lang mogelijk uit te
stellen, verbaas ik mij over de bemoeizucht van alles en iedereen
aangaande ons kind en de opvoeding die mijn vrouw en ik het
willen geven. Je hebt per direct te maken met je (schoon)ouders,
oma’s, broers en zussen, tantes en ooms, vrienden, buren en allemaal
met goedbedoelde tips en adviezen. maar ook de verloskundige
en na de geboorte de kraamhulp, kinderopvang, consultatiebureau,
ggd en de school. gelukkig gaat onze “verlosser”
minister rouvoet voor jeugd en gezin ons het de komende jaren
eenvoudiger maken, zoals beschreven in zijn programma “alle
kansen voor alle kinderen”.
ieder kind heeft recht op opvoeding, zo staat er in het verdrag
inzake de rechten van het kind (1995) geschreven. ouders hebben
de wettelijke verplichting om hun kinderen een verantwoorde
opvoeding te geven. als ouders die taak niet vervullen, moet de
overheid kunnen inspringen. in het belang van het kind! kinderen
die mishandeld of verwaarloosd worden, moeten beschermd
worden. en hun ouders moeten dan hulp krijgen.
met dit verdrag in gedachten heeft minister rouvoet besloten om
in alle gemeenten binnen enkele jaren een centrum voor jeugd en
gezin op te zetten. in deze centra worden de taken van in ieder
geval de jeugdgezondheidszorg, de delen van het algemeen
maatschappelijk werk die voor jeugdigen en/of ouders relevante
ondersteuning aanbieden en andere organisaties op het gebied
van de opvoed- en gezinsondersteuning gebundeld. Want het
centrum voor jeugd en gezin vervult niet alleen een vraagbaakfunctie
voor allerlei opvoedvragen, maar moet bij problemen ook
snel hulp kunnen bieden en - indien nodig en wenselijk - zorgen
voor een integrale, effectieve aanpak van problemen van gezin/
kind en de coördinatie hiervan.
om dit alles goed te kunnen doen is het essentieel dat het centrum
voor jeugd en gezin samenwerkt met de eerstelijnszorg (in
ieder geval met de huisarts, verloskundige en kraamzorg), met
de scholen, de kinderopvang en de peuterspeelzalen, met de
politie, de sociale dienst, jeugd- en jongerenwerk, de schuldhulpverlening
op lokaal niveau en met de bureaus jeugdzorg.
in het verlengde hiervan dient het centrum voor jeugd en gezin
partner te zijn in de zorgadviesteams. op deze manier is het
mogelijk eerder risicovolle opgroei- en opvoedsituaties op het
spoor te komen en sneller hulp te starten. Zo stelt het ministerie
in haar beleidsstukken en om het makkelijker te maken willen ze
voor alle kinderen een elektronisch kinddossier opbouwen. Zeg

maar dag met je babyhandje tegen je privacy! de stasi zou trots
op rouvoet zijn.
We zijn de vrijblijvendheid voorbij aldus de beleidsnotitie van de
minister. kinderen moeten onder andere geestelijk gezond opgroeien,
onvoorwaardelijke liefde krijgen en een steentje bijdragen
aan de maatschappij. Wat is geestelijk gezond opgroeien?
opgroeien in een christelijk of socialistisch gezin waarschijnlijk,
want uw en mijn denkbeelden zijn voor rouvoet en consorten
natuurlijk in en in slecht. onvoorwaardelijke liefde? ik ken heel
veel ouders die wel eens minder lief voor hun etters van kinderen
mogen zijn, helaas is de corrigerende tik al jaren verboden. een
steentje bijdragen aan de maatschappij? de koude rillingen van
het begrip sociale stages lopen me alweer over de rug. Bejaarden
wassen door kinderarbeid.
de eigen kracht van gezinnen, families en buurt zal optimaal
benut moeten gaan worden aldus de minister. Het toepassen
van het instrument van de “eigen kracht Conferentie”, waarbij
wordt nagegaan hoe het eigen netwerk (familie, vrienden, buren)
het gezin kan ondersteunen, is eerder regel dan uitzondering.
de buren! Ja, u leest het goed: hoe de buren het gezin kunnen
ondersteunen en als u hun hulp niet inschakelt, dan kunnen zij u
aangeven bij het centrum voor jeugd en gezin? sinds wanneer
weten buren het beter dan de ouders? ik vrees dat mijn buren -
een Britse alcoholist, drie gereformeerde studentes en een aantal
bejaarde vrouwen - het niet veel beter kunnen, maar gelukkig
ga ik snel verhuizen.
als ouders alle “hulp” mijden, gaat het centrum voor jeugd en
gezin hen actief opzoeken om hen alsnog te motiveren tot hulp,
of desnoods door tussenkomst van de rechter dwingen om mee
te werken aan een betere opvoeding. de overheid komt de komende
jaren naar je toe! ook achter uw voordeur en de deur hard
dichtslaan, zoals ik graag bij Jehova’s als rouvoet doe, is helaas
niet meer mogelijk.
mijn vrouw en ik krijgen binnenkort een kind, een kind welke wij
moeten opvoeden zoals de overheid, haar professionele partners
en de buren het goed achten. natuurlijk, er is een klein deel
van de kinderen dat niet goed opgevoed wordt, maar om daarvoor
alle ouders en hun kinderen hun vrijheid af te nemen gaat
erg ver. stel via de rechtelijke macht ouders zwaarder en sneller
aansprakelijk voor het gedrag van hun kinderen in plaats van als
uitvoerende macht de opvoeder te gaan spelen.
als laatste een goede filmtip: “das leben der anderen”, een uitstekende
vooruitblik op de toekomst van u en uw toekomstige
kinderen.
Sander Janssen is voormalig Algemeen Bestuurslid Interne
Communicatie, Ledenwerving & Activering en cursusleider
van de JOVD. Hij is naast Jeroen de Veth de vaste
columnist van dit blad. Reacties op deze column kunnen
achtergelaten worden op www.driemaster.com of naar
s.m.janssen@planet.nl.
SAnDEr JAnSSEn
nummer 5 - novemBer 2007 drieMAster | 15
Foto www.sxc.hu

Foto Gerhard Taatgen
InTErViEw
Frank Ankersmit:
Denken, durven en doen
16 | drieMAster nUMMer 5 - noVeMBer 2007

D
e VVd is een defensieve liberale partij, en is dat
altijd al geweest.” professor Frank Ankersmit,
hoogleraar theoretische en intellectuele Geschiedenis
aan de rijksuniversiteit Groningen, onderwerpt
de geplaagde partij aan een kritische blik. “hoezeer
men ook anders wil laten geloven, de VVd is al lang in drieën
gescheurd. naast de romp van de VVd heb je nu Wilders’ pVV
en Verdonks ton. Met samen 41 zetels volgens de peilingen
van nu , terwijl de romp er nog maar 13 over heeft. dus het
oordeel over zoals de partijtop van de VVd de interne problemen
aanpakte, kan niet erg moeilijk zijn, zou ik zeggen.
de partij moet zich nu vermannen en inzetten op punten die
spelen in de maatschappij.” Maar wat speelt er eigenlijk in de
maatschappij? driemaster ging in gesprek met de man die
pleit voor gezond verstand.
door allard altena
“Zelf kom ik uit het rustige noorden waar niet veel problemen zijn,
maar ook daar vernemen we de perikelen van het integratiedebat.”
de vvd heeft de laatste jaren een prominente rol gespeeld in
dat debat, maar ze heeft nooit een echte termijnvisie ontwikkeld.
eigenlijk is de vvd een “defensieve liberale partij”, die dat ook “altijd
al is geweest omdat ze continu moest ageren tegen de pvda
met haar enge plannen.” Wat had de vvd dan moeten doen? “Het
Liberaal manifest bood een geweldig aanknopingspunt voor het
creëren van een toekomstvisie, maar de partijtop heeft het manifest
overboord gezet. en dat terwijl het manifest een geweldige
steun kreeg van de leden.” de vvd had erop moeten inzetten,
dat was veel beter geweest dan het voortdurende gefocus op de
interne structuur. de partij had zich op drie zaken moeten concentreren,
zo valt uit de woorden van de professor op te maken:
denken, durven en doen.
eén van de misstanden waartegen de vvd zwaar in het verweer
zou moeten komen is het verval van het onderwijs. “in zowel het
hoger als het lager onderwijs zien we dat de kwaliteit wordt aangetast.
Het is jammer om te zien dat een halve eeuw van onderwijsvernieuwing
uiteindelijk een halve eeuw van onderwijsvernieling is
gebleken. Zo is de bachelor-masterstructuur in het Hoger onderwijs
heel slecht vanwege de knip tussen Ba-fase en ma-fase. nu
zou het dom zijn om dan maar weer gelijk een ander systeem in te
voeren. Het beste is een nieuwe realiteit op te trekken achter het
systeem, een continuïteit scheppen die afdoende is en hopelijk
ook goed.” Waar ligt het aan dat het onderwijs zo de vernieling
is ingeholpen? “de besluiten worden gemaakt door mensen die
geen praktijkervaring hebben, de juiste mensen komen niet op de
juiste plaats terecht. kijk naar het idee van het studiehuis, dat is
iets wat voor een theoreticus die verder geen ervaring in het onderwijs
heeft erg plausibel kan lijken, maar uiteindelijk was het plan
gewoon idioot. mensen die niet weten waar ze het over hebben
moet je niet de macht geven.” er komt ook te weinig geld op de
juiste plaatsen
binnen het onderwijs
terecht.
privatiseren van
het onderwijs
kan daar niets
FrAnK AnKErSmiT
in een tijd van veel hoogmoed en evenveel val sprak Driemaster met Frank Ankersmit,
hoogleraar aan de rUg. zijn advies: de juiste mensen op de juiste plaats. Klinkt makkelijk,
maar is het dat ook?
‘geloof is privé, de
samenleving publiek’
aan verhelpen, “nederland is te klein om het onderwijs te gaan
privatiseren.” voorts is het verschil tussen geprivatiseerde topuniversiteiten
en haar nederlandse tegenhangers niet zo groot. “Het
enige belangrijke verschil zit hem in de werklast: in het buitenland
moeten studenten bergen werk verzetten, dat is hier nauwelijks
het geval. als ik tegen mijn studenten zou zeggen ‘lees tegen komende
maandag deze zes boeken’, dan vallen ze van hun stoel,
maar in het buitenland is het echter eerder gewoonte dan uitzondering.”
de nederlandse student moet harder aan het werk? “afschaffing
van de eCTs-norm zou geen ramp zijn nee. dat systeem
dat een nederlands student geacht wordt niet meer dan 1680 uur
per jaar hoeft te studeren, dat is de mentaliteit van de gepensioneerde.
Tegen de tijd dat je alle colleges hebt gegeven ben je al
bijna door de tijd heen. er kwam laatst een student bij me langs
nummer 5 - novemBer 2007 drieMAster | 17

Foto Gerhard Taatgen
inTErViEw
18 | drieMAster nummer 5 - novemBer 2007
die er een volledige tweede studie naast deed. en met succes! in
ons systeem kan dat, juist omdat er overal zo weinig tijd in gaat
zitten.” Het ideale systeem? “dat is natuurlijk een systeem waarin
gedreven docenten enthousiasmeren tijdens colleges en waarin
studenten vervolgens zelf hard aan het werk moeten.”
Europa
Harder aan het werk, met meer inzicht vraagstukken benaderen.
eigenlijk een succesformule voor alle problemen. ook voor een
probleem als integratie?
“eigenlijk zouden we het beste niets kunnen doen. Culturen kun
je niet handmatig veranderen en herscheppen, maar uiteindelijk is
het meestal zo dat de ene de ander doet verdwijnen. en dat dus
geen vermenging maar inderdaad het overnemen van de ene cultuur
door degenen die uit een andere afkomstig waren. en daar is
ook niets abjects of schandaligs aan, zoals men hier vaak lijkt te
menen. of zit er iets heel erg schandaligs aan al die poolse, italiaanse,
noorse of ierse families die op den duur geheel en al amerikanen
werden? ik kan dat er in ieder geval niet in ontwaren.”
‘bureaucratie is niet slecht,
zolang het maar effectief is’
moeten we nu dan helemaal niets doen? Het kan toch niet goed
zijn als er auto’s in de brand vliegen? “de wet moet gehandhaafd
worden. Wetsregels handhaven is wat anders dan culturen proberen
te veranderen.” geloven mogen volgens de professor best
botsen, mits iedereen zich schikt naar de wet. “geloof is privé,
de samenleving publiek. men moet zelf de keuzes maken. een
boerka vind ik ook iets lugubers, het lijkt een beetje op een lijkwade,
op de personificatie van ‘memento mori’, als je het positief
wilt zien, maar als iemand vindt dat zij er zo eigenaardig bij moet
lopen dan moet die keuze gerespecteerd worden.”
als we het dan toch over wetten en regels hebben, is het een kleine
stap naar de velen die dagelijks uit de bureaucratieën van den
Haag en Brussel stromen. is de overheid niet veel te bureaucratisch
geworden? “nederland kent alleen maar ideologieën die uitgaan
van een groei van de overheid. We moeten niet vergeten dat
ook het nederlands liberalisme uitgaat van een overheidsgroei.”
Liberalisme dat uitgaat van de groei van de overheid verdient wel
enige toelichting. “Het klassieke liberalisme stelde de vraag hoe
en op welke terreinen de overheid moest groeien zonder burgerrechten
te schenden.” Beperkt groeien is ook groeien. “Bureaucratie
is niet slecht, zolang het maar effectief is.”
“Wat de toekomst van europa betreft, ik heb nooit begrepen wat
er verkeerd zou zijn aan het idee van ‘l’europe à deux vitesses’.
Laat ieder land maar zien wat het onderling met anderen kan regelen
en daarvan in Brussel verslag doen. andere landen kunnen
dan vrijelijk beslissen of ze wel of niet mee willen doen. Je doet
daarmee recht aan het gegeven dat de natiestaat weer terug is,
je bent af van die malle unanimiteitsregel, onconstructieve landen
als het polen van de beide kaczinsky’s staan dan automatisch
buiten spel en je hebt ook nog een premie gezet op meedoen.
Want iedereen wil graag horen bij de club landen die de meeste
onderlinge afspraken hebben. kortom, je bent in een klap af
van alles wat de afgelopen jaren de eu verlamde”. Brussel wordt
Foto Gerhard Taatgen

Foto Gerhard Taatgen
gezien als de schepper van ‘nutteloos geregel’. dat een instelling
waar veel nederlanders zich tegen keren zoveel in de melk
te brokkelen heeft schiet in ons land vaak ook in het verkeerde
keelgat. een instelling zonder grenzen die lijnen trekt. “de grenzen
van europa liggen nu ongeveer wel vast. Laten we Turkije buiten
beschouwing dan zijn er niet veel landen die mogelijk nog lid zouden
kunnen worden.”
Verenigde Staten
effectief. er zijn toch veel zaken in de wereld die juist bijzonder
inefficiënt zijn geregeld. de wereld is geen puinhoop, maar toch
zeker een rommelhok. “er gaan veel dingen fout. veel landen voeren
een verkeerd beleid. de verenigde staten zijn een exemplarisch
voorbeeld: dit land dat vroeger een baken van vrijheid en
fatsoen was, is nu verworden tot een domme, zelfzuchtige en
gevaarlijke natie. kijk maar naar hoe ze zijn omgegaan met de
situatie in het midden-oosten, dat is een schande. amerika steunt
onvoorwaardelijk israël, zonder zich ook maar te bekommeren of
dat wel handig is in alle gevallen. met twee zo agressieve machten
in de buurt als de vs en israël, zou ik hetzelfde doen als ahmedinejad,
was ik president van iran, en proberen een atoombom te
ontwikkelen. Laten we wel wezen, de amerikanen gaan voor hun
eigen belang, maar zijn wel bedacht op landen met een kernwapen.
Wie een nucleaire bom bezit is minder makkelijk af te blaffen.”
Het is erg wrang, dat proliferatie zou kunnen stabiliseren.
“dat klopt, het is ook geen oplossing, uiteindelijk is de kans veel
groter dat er wat fout gaat als nucleaire technologie zich wijdvertakt
verspreidt.” uiteindelijk is er maar één oplossing: mensen
moeten verstandiger met elkaar omgaan. “ik snap ook niet dat
we nog altijd geloven dat de missie in afghanistan wat zou kunnen
opleveren. iedere afghaan is in principe een verzetsstrijder:
geen van allen willen ze bezetting.” Landen zijn misschien beter
van buitenaf op te bouwen dan van binnen. maar keren we even
terug op het onderwerp amerika, wat zijn dan de kansen dat het
land terugkeert naar haar oude democratische zelf? “geen van de
presidentskandidaten kan wat veranderen aan de situatie. Clinton
FrAnK AnKErSmiT
is hetzelfde maatschappelijk product als Bush. eigenlijk had ik gehoopt
dat al gore zich zou kandideren, in mijn ogen is hij de enige
die de situatie ten positieve zou kunnen keren.”
Tegenwicht aan de amerikanen kan geen kwaad. Het land bij uitstek
dat zich wil profileren als supermacht en rivaal van de verenigde
staten is rusland. “poetin opereert niet onhandig: enerzijds
verbetert hij de economische situatie, anderzijds neemt hij
een loopje met mensenrechten.” is poetin zelf compleet verantwoordelijk
voor de duistere zaken die er in zijn land gebeuren? “er
is maar één ding zeker: de schendingen vinden plaats, maar wie
achter wat zit is erg vaag. in ieder geval is het niet slim om landen
in te peperen wat ze allemaal fout doen qua mensenrechten, dit
heeft vaak een averechts effect en leidt tot verslechtering van de
situatie.” Hoe lost men het dan op? “geef het goede voorbeeld.”
de pot moet de ketel niet verwijten dat ze zwart ziet.
er is een Chinees gezegde dat mensen indeelt in drie categorieën:
zij die spreken over ideeën, zij die spreken over gebeurtenissen
en zij die spreken over mensen. driemaster sprak met de heer
ankersmit over alle drie. er zijn veel zaken de revue gepasseerd,
terecht overigens, want de wereld blijkt bij nadere inspectie toch
altijd net weer wat lastiger in elkaar te zitten dan dat men de eerste
keer dat men haar inspecteerde dacht.
Allard Altena is adjunct-hoofdredacteur van dit blad.
Frank ankersmit is hoogleraar intellectuele en theoretische
geschiedenis aan de rijksuniversiteit groningen en was afgelopen
jaar lid van de nationale Conventie. Tevens is hij lid
van Teldersstichting en schreef in die hoedanigheid mee aan
het Liberaal manifest. verder publiceerde hij boeken als ‘de
historische ervaring’ en ‘de navel van de geschiedenis’.
nummer 5 - novemBer 2007 drieMAster | 19

Kandidaat hoofdredacteur
Foto Tim Huiskes
Het diamanten jubileum kan een lichte historische afwijking van
de koers niet verhullen: het blad is gelijk onze politieke jongerenorganisatie
immers pas negenenvijftig jaar oud. Ter correctie dient
een bijzonder vijftal historische katernen dat onder vlag van de
ontbrekende jaargang de opmaat vormt naar het twaalfde lustrum
van de Jovd.
op deze monumentale bladzijden blikt de redactie graag met oud-
Tijdens het komende congres wordt de nieuwe hoofdredacteur
van driemaster gekozen door de Algemene
ledenvergadering. om alle JoVd’ers kennis te laten
maken met de kandidaat bevat deze driemaster
een kort profiel van tim huiskes waarin hij zijn visie op dit
blad toelicht.
Tim Huiskes, Kandidaat hoofdredacteur Driemaster
“sinds de oprichting van de Jovd is driemaster het vaartuig waarmee
we onze politieke idealen naar heinde en verre verschepen.
Zelfs de meest afgelegen oorden, neem afdelingen als groningen
en Twente, floreren dankzij de levendige handel in standpunten,
argumenten en best practices. niet enkel draagt het schip zorg
voor de verspreiding en uitwisseling van ‘s verenigings koopwaar,
ook houdt de bemanning een oogje in het zeil met betrekking tot
kwaliteit en verkooptechnieken. Zodoende betrekken we leden uit
alle windhoeken bij de vereniging en houden we de politieke meningsvorming
op een hoog peil. deze winter hoop ik het roer van
een buitengewoon succesvol gebleken hoofdredacteur over te
mogen nemen. eerlijkheid gebiedt dat de professionaliteit waarvan
driemaster nu blijk geeft als een zware last op mijn schouders
drukt. Hoewel ik de nodige ervaring heb bij zowel opzet, redactie,
vormgeving en publicatie van bladen als in bestuurlijke en coördinerende
functies, stelt het mij derhalve gerust tevens over een
vakkundige bemanning te beschikken: de zittende adjunct-hoofdredacteur
en huiscolumnisten blijven voor het verenigingsblad behouden
en de redactie mag zich rijk rekenen met veelbelovende
nieuwe schrijvers. Hoog in het vaandel staan behoud en waar mogelijk
verbetering van kwaliteit, samenhang, toegankelijkheid en
uitstraling. ik nodig alle leden uit op de voorbereidende algemene
vergadering een presentatie van de uitgestippelde koers en de
vuurdoop van onze zestigste jaargang bij te wonen. onder voorbehoud
van een dienstige wind zal driemaster ter viering van zijn
Xiie lustrum triomfantelijk als neerlands oude zeehelden uitvaren
met de bezem in de mast.”
Contactgegevens: 06 16 265 677, tim.huiskes@jovd.nl
Voorgangers gezocht
20 | drieMAster nUMMer 5 - noVeMBer 2007
gedienden terug op de rijke geschiedenis van onze vereniging. Wij
verzoeken daartoe gewezen hoofdredacteuren, redactieleden en
hoofdbestuurders, voor zover wij u niet persoonlijk hebben kunnen
aanschrijven, ons te benaderen.
de contactgegevens vindt u in de colofon voor in het blad of op
onze website: www.driemaster.com. onze dank is bij voorbaat
groot.

naam Cherdine van niftrik
leeftijd 24
Afdeling eindhoven
JoVd-historie afdelingsvoorzitter
“drie jaar geleden ben ik, in verband met
mijn studie, naar eindhoven verhuisd. oorspronkelijk
kom ik uit oss. ik ben nu bezig
met het laatste jaar van de opleiding mer;
management, economie en recht. Hiervan
hoop ik in juni, na het afronden van
de afstudeerstage, mijn diploma te mogen
verkrijgen.
Toen ik uit de sp-stad van Brabant vertrok
ben ik mijn lidmaatschap bij de Jovd
aangegaan omdat ik de standpunten méér
dan onderschrijf. Lang was ik passief lid.
ik bezocht wel activiteiten, maar was niet
organisatorisch of bestuurlijk actief.
sinds oktober ben ik voorzitter voor de afdeling
eindhoven. de basis van het beleid
voor het komende jaar ligt zowel op het
verkrijgen van meer nieuwe actieve leden
door een actieve promotie- en ledenwerving,
als op het organiseren van politieke
activiteiten die moeten zorgen voor het
structureel interesseren en behouden van
die nieuwe en bestaande leden. ook willen
we de banden versterken met de andere
Brabantse Jovd-afdelingen.
ik heb aan mezelf gemerkt dat cursussen
als liberalisme, politieke stromingen, maar
ook het trainen van vaardigheden zoals
debating, mijn politieke interesse meer
hebben aangewakkerd en me dichter bij
het liberalisme hebben gebracht. deze
kans wil ik iedere liberale geïnteresseerde
in eindhoven geven, de juiste promotieactiviteiten
moeten hierbij drempelverlagend
werken.
Wat ik binnen de Jovd zou willen veranderen?
op het moment niets. nu wil ik allereerst
het afdelingsvoorzitterschap van
deze vereniging bekleden om meer geïnteresseerden
op een leuke, gezellige manier,
maar zeker ook met de juiste activiteiten,
vaardigheden en liberale fundamenten, bij
deze vereniging (blijven) betrekken.”
ProFiEL
nummer 5 - novemBer 2007 drieMAster | 21
Foto Jeffrey Lemm

OPiniE
nederland kan veel intelligenter ingericht worden. Een verouderd stelsel van regels is de
belangrijkste oorzaak voor het feit dat veel initiatieven geen ruimte krijgen en dat nederland
overal verrommelt. Er zou gebouwd moeten worden aan een coherente stad, waar
burgers en bedrijven naar wens kunnen veranderen en groeien.
Alternatief voor het bestemmingsplan
E
en diverse economie is beter bestand tegen veranderingen.
dit geldt ook voor onze steden. ruimte
voor diversiteit maakt de stad niet alleen levendiger,
maar zorgt ook voor een betere garantie van
de continuïteit. het klassieke voorbeeld zijn de oude binnensteden.
kantoren, woningen, werkplaatsen, winkels, café’s en
restaurants; alles vindt een plaats in de grachtenpanden. ook
na drie eeuwen nog.
door michiel van raaij
de grachtenpanden zijn ooit door particulieren gebouwd als
woonhuis of bedrijfspand, maar door een soepel bestemmingsplan
is er ruimte het gebouw een andere functie te geven, en (aan
de achterzijde) naar eigen wens uit te breiden.
Wat een contrast is dit met de monofunctionele wijken die vanuit
overheidswege na de Tweede Wereldoorlog zijn gebouwd. deze
flat-wijken betekenen niet alleen het absolute nulpunt wat betreft
diversiteit, maar bieden ook niet de mogelijkheid deze diversiteit
alsnog te realiseren. de woningen zijn intussen uit de tijd en worden
nu massaal gesloopt omdat ze niet aangepast kunnen worden.
de Bijlmermeer gaat bijna in zijn geheel tegen de vlakte.
een belangrijk onderdeel van het probleem is de architectuur,
maar belangrijker is het ruimtelijke beleid van na de Tweede Wereldoorlog
dat de diversiteit bij voorbaad uitsluit, zodat ook de
huidige vinex-wijken geen ruimte bieden voor eigen initatief.
Het voornemen van de rijksoverheid om op termijn dertig procent
van de woningproductie te laten bestaan uit eigenbouw – een zelf
gebouwd huis – is een goede eerste stap, maar gaat nog lang niet
ver genoeg en ontkent bovendien dat er een grondige herziening
nodig is van het ruimtelijk beleid in nederland.
in de negentiende eeuw was vooral de woonsituatie van de minder
welgestelden een serieus probleem. de arbeiderswoningen
waren vaak erg klein en als ze naast een fabriek gebouwd waren,
ook nog eens bijzonder slecht voor de gezondheid.
in antwoord op deze problemen werden de fabrieken de stad uitgeplaatst
en de (sociale) woningbouw werd voortaan een taak van
de overheid. Wonen en werken gebeurde sindsdien op verschillende
plekken. en om de voedselproductie veilig te stellen kreeg
22 | drieMAster nummer 5 - novemBer 2007
de term ‘platteland’ ook een bureaucratisch equivalent. op boerenland
mocht niet langer gebouwd worden.
uiteindelijk zijn er zo tal van ‘steden’ gecreëerd: woonwijken, winkelcentra,
kantoorwijken, industriewijken en het boerenland. de
bindende lijnen van het bestemmingsplan zijn terug te lezen in ons
landschap als harde grenzen tussen de verschillende gebieden.
Het ‘waarom’ van die grenzen is echter niet altijd meer helder en
het resulteert in soms ongewenste ongelijkheid. dat vervuilende
industrie ver van woonwijken geplaatst moet worden, daar is iedereen
het over eens. ook bedrijven met veel vrachtvervoer heb
je het liefst gewoon in de buurt van een snelweg. maar voor kantoorgebouwen
geldt dit niet. Het is niet-vervuilend en kan voor
levendigheid en afwisseling van een wijk zorgen.
een belangrijk punt is ook het platteland. door het verschil in functie
volgens het bestemmingsplan is de waarde van het land aan
de ene kant van de op de kaart getrokken lijn hoog - stedelijk gebied
- en aan de andere kant laag - platteland. ruimtelijk gezien is
de consequentie hiervan dat de boer op zijn goedkope land heel
ruim en groot kan wonen, terwijl er in de stad om elke vierkante
meter wordt gevochten.
met de open europese markt en een voedseloverschot hoeft het
platteland niet langer beschermd te worden. Boeren zijn ondernemers
als elke andere, en een boerderij is gewoon een woning met
een bedrijf ernaast. Het wordt tijd dat de arbitraire grenzen tussen
‘woonwijk’ en ‘boerenland’ weer verdwijnen en opengaan om te
bebouwen. natuurlijk zonder het cultuurlandschap aan te tasten
of het groene Hart te bebouwen.
een consequentie van dit beleid zou zijn om boerenbedrijven als
(vervuilende) bedrijven te behandelen en deze te concentreren op
bepaalde plekken. initiatieven als een gestapelde varkensstal in
de amsterdamse haven zijn goed. een enorme varkensstal heeft
niets van doen met het landschap; het voer komt uit afrika en de
varkens worden weer geëxporteerd. Het romantische beeld van
‘de boer’ is achterhaald.
een groter probleem dan vertrekkende boeren is de uittocht van
hoger opgeleiden die in het buitenland meer kwaliteit van leven
vinden dan in eigen land. als je bedenkt dat de huizen net over
de grens met duitsland en België niet alleen goedkoper zijn, maar
ook significant groter, dan hebben we een probleem. We moeten

die concurrentie aangaan en daarvoor is ruimte nodig.
een deel van die ruimte moet gevonden worden op het platteland.
een ander deel van die ruimte kan gevonden worden binnen de
stedelijke gebieden door anders, slimmer en intensiever ruimtegruik.
maar ook dat wordt bemoeilijkt door regelgeving.
iets om over na te denken: er staan in nederland kantoren leeg,
maar geen woningen. recent worden er steeds meer initiatieven
genomen om deze leegstaande kantoren om te bouwen tot woningen.
dit heeft veel haken en ogen op technisch gebied, maar de
overheid frustreert deze conversie ook via het bestemmingsplan.
kantoren zijn kantoren, geen woningen. maar misschien kunnen
kantoren ook woningen worden, en andersom.
de kantoorgebouwen van onze tegenwoordige tijd zijn de pakhuizen
van de zeventiende eeuw. Ze zijn mooi gemaakt – met veel
meer budget dan woningbouw – en als gebouw hebben ze een
flexibele plattegrond. Ze zouden ruimte kunnen bieden aan tal van
functies: woningen, werkplaatsen, scholen, kinderopvang, laberatoria,
ateliers, noem maar op. maar dat gaat zomaar niet.
in plaats van het bestemmingsplan zouden we toe moeten naar
een ‘ontwikkelingsplan’. een plan waarin niet álles mogelijk is,
maar waarin ruimte wordt geboden een gebouw een andere functie
te geven en het eenvoudiger te verbouwen.
denk aan een plan waarin niet heel strict een maximaal bouwvolume
is vastgelegd, maar waarin een binnengrens en een buitengrens
zijn vastgelegd; een bepaald volume mag zowieso gebouwd
worden en additioneel kan in overleg met de gemeente meer gebouwd
worden. een kantoorgebouw kan ook een woongebouw
zijn en in overleg met de gemeente ook als school dienen. Het
huidige stelsel met statische regels moet vervangen worden door
een flexibel systeem. van een binair ‘het mag wel/niet’ naar een
‘wel, wellicht’.
een plan dat de binnengrenzen van het ‘ontwikkelingsplan’ overschrijdt
wordt beoordeeld door de gemeente. deze kan toestemming
geven, zelf voorwaarden stellen, of de buurt of buren inspraak
verlenen. in sommige gevallen zou zelfs gezegd kunnen
worden: “als de buren achter het plan staan, dan kan het.”
Hét verschil met de huidige situatie is dat zo’n plan ‘in principe’
ruimte en flexibiliteit biedt, in plaats van dit in principe onmogelijk
ALTErnATiEF Voor HET bESTEmmingSPLAn
te maken. dat is een wereld van verschil. Bovendien komt het initiatief
terug waar het hoort – bij de burger of het bedrijf – en wordt
de gemeente niet langer aangesproken om de regels te handhaven,
maar om continu zelf na te denken over de inrichting van
haar stad.
over de mondigheid van de burger hoeven we ons geen zorgen
te maken. de taak van de overheid zou enkel moeten zijn dat alle
belangen worden gewogen.
Effecten
de consequentie van het invoeren van het ‘ontwikkelingsplan’ zal
zijn dat ontwikkelaars geen gebouwen meer opleveren die ‘af’ zijn
zoals ze zijn, maar dat al bij voorbaad rekening gehouden wordt
met de modificatie ervan in de toekomst. vooral in het geval van
kantoorgebouwen moet rekening gehouden worden met een mogelijke
functieverandering in de toekomst. een voorbeeld hiervan
is het hoofdkantoor van de Triodos Bank in Zeist dat zo is ontworpen
dat het relatief eenvoudig tot woongebouw is te verbouwen.
ook zal de vraag naar eigen, grondgebonden woningen toenemen.
de (ver)bouwmogelijkheden van een huis op een eigen erf zijn in
het ‘ontwikkelingsplan’ immers het grootst. en ook belangrijk: oudere,
kleine huizen worden door de bewoners zelf uitgebreid en zo
actueel gehouden. grootscheepse sloop van oude wijken zal tot
het verleden behoren.
de stad zal langzaam maar zeker veranderen van het patchwork
van monofunctionele gebieden zoals die nu is, naar een continu
en gemengd veld waar wonen en werken naast elkaar plaatsvinden
en uitwisselbaar worden.
Tenslotte biedt het ‘ontwikkelingsplan’ ook meer mogelijkheden
tot dubbel ruimtegebruik, wat vooral belangrijk is in de randstad
waar de ruimte schaars is. Zo zou begonnen kunnen worden met
het verdichten van bedrijventerreinen. groen wonen bovenop een
loods zou zomaar tot de mogelijkheden kunnen behoren.
de som is een diverse stad die duurzaam en rijk is door een promotie
van het eigen initiatief. de ruimte is er, hij moet alleen benut
worden.
Michiel van Raaij is bureauredacteur van dit blad.
nummer 5 - novemBer 2007 drieMAster | 23

OPiniE
Het liberalisme is een stroming die vooral bijzonder breed is. Allerlei aspecten komen aan
bod. om oude gezichtspunten nog eens naar boven te halen en tevens wat nieuwe aan te
dragen verschijnt er in Driemaster een driedelige serie. in deze uitgave het laatste deel.
De moraal als sleutel voor een
liberaal milieubeleid
Het liberalisme is een politieke stroming die bijzonder
breed is en liberalen discussiëren dan ook regelmatig
over de koers van, bijvoorbeeld, de VVd. kiezen
voor een bepaalde lijn is zelfs een actuele discussie. de VVd
is aan het “herbronnen” en de JoVd doet haar uiterste best
om onder meer het thema duurzaamheid op de lijn te zetten.
in het laatste artikel van een driedelige serie over oude en
nieuwe gezichtspunten halen hans de Backer en paul Vereijken
ditmaal duurzaamheid en Groen rechts aan.
door Hans de Backer en paul vereijken
Het was de goedgebekte bal en uitgesproken vegetariër Jort kelder
die enkele jaren geleden het begrip Groen Rechts leven in
blies. meeliftend op de stijgende aandacht voor duurzaamheid,
milieu en de opkomende discussie over de opwarming van de
aarde poogde de voormalige Jovd’er om een nieuwe liberale
stroming op poten te zetten. Het moest, samengevat, een mix
worden van de economische visie van de vvd en het milieubeleid
van groenLinks.
Tot een georganiseerde stroming kwam het niet. een idee was
er en er verscheen zelfs een paginagroot artikel in de Volkskrant,
waarin kelders idee brede steun genoot, maar de grote slag is nooit
geslagen. Tegelijkertijd is groen rechts nooit begraven. Wanneer
liberalen over het milieu en duurzaamheid spreken, wordt deze
stroming in spe zelfs meer dan eens aangehaald. reden genoeg
om het nog wat abstracte idee een nieuwe impuls te geven.
Wie het over het liberalisme en het milieu of duurzaamheid heeft,
staat op het eerste gezicht voor een klassiek probleem. Wie ervoor
wil zorgen dat organisaties milieubewust ondernemen en in
hun handelen het milieu zo min mogelijk proberen te schaden,
vervalt al snel in het denken in subsidies en boetes. een smak
geld voor de ondernemer die besloot om zonnepanelen op zijn
kantoor te plaatsen. een boete voor de schipper die een koraalrif
beschadigde.
vanzelfsprekend is dat onwenselijk. in eerste instantie zijn subsidies
vaak niet toereikend genoeg en boetes doorgaans niet hoog
genoeg. maar belangrijker is dat een staat die milieubewust den-
24 | drieMAster nummer 5 - novemBer 2007
ken en ondernemen wil afdwingen door middel van subsidies en
boetes het marktbeginsel van de liberalen aan haar laars lapt. een
dergelijke overheid schuift het beginsel van the invisible hand aan
de kant. Wie met boetes en subsidies werkt, beïnvloedt de markt
en beschadigt daarmee het systeem van vraag en aanbod.
Wanneer men dus kiest voor beleid dat direct een praktische invulling
kent, is er maar één manier mogelijk om duurzaam denken
af te dwingen: verbieden. om de kansen op de markt voor iedereen
gelijk te houden en het principe van vraag en aanbod het
werk te laten doen is het opleggen van verboden de enige optie.
door bepaalde gebieden als beschermd te verklaren en eisen te
stellen aan organisaties wanneer het aankomt op het zo min mo-
illustratie sil.si.edu

gelijk beschadigen van het milieu, blijven de kansen op de markt
voor iedere deelnemer gelijk.
Moraal
Hoewel het bovenstaande misschien een praktische invulling zal
zijn en ook een kans van slagen heeft, is het niet iets waar een
liberaal tevreden mee zal zijn. Liberalen met een positief mensbeeld
kunnen te rade gaan bij de moraalfilosofie. een moraal impliceert
dat mensen zichzelf beperkingen opleggen omwille van
een hoger doel. de mens zal dus niet altijd kiezen voor het op het
eerste gezicht grootste genot (of grootste financieel gewin), maar
weegt dit af tegen hogere doelen of de voordelen van sociaal
wenselijk gedrag. een mens is in dat geval in staat zijn natuurlijke
driften te bedwingen omwille van een hoger doel.
deze gedachte kan helpen om een liberaal milieubeleid te ontwikkelen.
vanuit het individu gezien is er namelijk op het eerste
gezicht geen reden om milieubewust te handelen. Wie vandaag
een roetfilter in zijn auto laat monteren, ziet in de rest van zijn
leven geen resultaat meer van die handeling. om toch die roetfilter
te laten monteren, zonder hiertoe gedwongen te zijn door
een verbod, kan een moraal ontwikkeld worden die dit afdwingt.
dat brengt ons dus bij de lessen van filosofen als immanuel kant
(1724-1804) die als eersten over moraal schreven.
een beter milieu zonder verboden kan alleen ontstaan als mensen
worden overtuigd om milieubewust te handelen. dat kan slechts
gerealiseerd worden door diegenen te overtuigen van het nut van
het hogere doel. Bij het Cda noemen ze deze tak van de moraal
rentmeesterschap: de mensen op aarde bezitten hem niet, maar
beheren hem slechts voor de volgende generaties.
met deze gedachte in het achterhoofd moet een liberale strijd
voor duurzaamheid en milieu gevoerd worden. een strijd die resulteert
in een duurzame (en toepasselijke!) milieuvriendelijkheid.
Het gaat er niet om om via allerlei dwingende maatregelen of subsidies
een dergelijke gedachte af te dwingen, maar om de mens
van zijn plichten (in deze zo min mogelijk schade berokkenen aan
het milieu) te overtuigen.
dat ondernemers desondanks toch zouden kiezen voor het snelle
geld en het milieu bewust beschadigen vanuit een winstoogmerk,
is geen argument om niet voor de moraal te kiezen. Burgers kunnen
vanuit hun democratische principes druk uitoefenen op deze
organisaties, bijvoorbeeld door op te staan en bedrijven te boycotten.
door met hun voeten te stemmen.
met deze benadering van milieubeleid kan het wederopgestane
groen rechts een stroming worden die een schijnbare paradox
vertegenwoordigt. de klassieke visie van het liberalisme, overgoten
met een vleugje moraal, resulteert wel degelijk in een bloeiende
beweging!
Hans de Backer is onder meer oud-Landelijk Voorzitter
van de JOVD en momenteel penningmeester van de afdeling
Eindhoven. Paul Vereijken is hoofdredacteur van dit
blad.
De grondwet in
Auteurs Wessel Visser (redactie)
Uitgever sdu
isBn-9789012123105
“Allen die zich in Nederland bevinden,
worden in gelijke gevallen
gelijk behandeld. Discriminatie
wegens godsdienst, levensovertuiging,
politieke gezindheid, ras geslacht
of op welke grond dan ook,
is niet toegestaan.”
BoEKrEcEnSiE
eenvoudig nederlands
artikel 1 van de grondwet, zoals
hierboven geschreven, wordt door
veel nederlanders niet anders bekeken dan dat ze kijken
naar een vreemde taal: met vraagtekens. de rest van de
grondwet wordt door de meeste nederlanders ook niet
begrepen, ze kijken naar een picasso terwijl ze weten dat
het eigenlijk een rubens is, of anders gezegd, ze zien door
de bomen het bos niet meer. daarom zijn de passages van
de grondwet nu omgezet in begrijpelijk(er) nederlands
door het Bureau Taal in samenwerking met een college
van staatsrechtdeskundigen. artikel 1 van de grondwet
is bijvoorbeeld omgezet in: “In Nederland behandelen we
iedereen op dezelfde manier. Natuurlijk alleen als de situaties
hetzelfde zijn of heel veel op elkaar lijken. Discriminatie
mag niet.”
Hoewel het boek zijn doel zeker heeft behaald (gemakkelijker
dan dit taalgebruik kan men niet), geeft het geen
antwoord op een fundamentele vraag: waarom dit boek
pretendeert een probleem op te lossen (de grondwet is onleesbaar),
terwijl het juist een probleem onderschrijft (mensen
snappen het nederlands blijkbaar niet meer). nu bevat
de grondwet inderdaad juridische passages die taalkundig
nogal vergezocht zijn, het merendeel van de grondwet is
echter niet moeilijker dan een krant. misschien ligt het probleem
wel in het feit dat de nederlander niet meer leest. in
een tijd waarin kranten lezers verliezen ten voordele van de
televisie en een tijd waarin het nederlands taalonderwijs
zich beperkt tot ‘damage Controll’ is het niet verwonderlijk
dat plotseling veel zaken onleesbaar worden.
de grondwet in eenvoudig nederlands doet waar het voor
geschreven is: zaken versimpelen. Willen we deze samenleving
echter blijven versimpelen? geschiedenis leert ons
dat problemen niet worden opgelost door ze weg te cijferen,
maar enkel verdwijnen door werk en inzicht. misschien
is het tijd dat de echte problemen worden aangepakt?
nummer 5 - novemBer 2007 drieMAster | 25

OPiniE
De wenselijkheid van gezichtsbedekkende kleding staat in iedere discussie over onder
meer de hoofddoek centraal. isabelle buhre probeert een ander licht op dergelijke kledij
te werpen en zou graag de dialoog aangaan.
Pronkstuk van de deugd
in de discussie over het dragen van hoofddoeken en
andere gezichtsbedekkende kleding in het publieke
domein, hoor je voortdurend argumenten over de wenselijkheid
daarvan. Wordt de sociale harmonie niet verstoord
en de ongelijkheid niet benadrukt? Wordt de conversatie
niet belemmerd? en laten we met de boerka niet een
dekmantel van mogelijk kwaad toe? op grond hiervan worden
de kledingstukken dan meer of minder wenselijk geacht.
dit is niet de invalshoek die ik wil kiezen: ik wil niet spreken
over de bedekkende kledij als een verschijnsel waarvan ik kan
zeggen of het me bevalt of niet, en of ik het uit het straatbeeld
zou willen zien verdwijnen. ik zou een vraag willen stellen aan
degenen die een hoofddoek dragen en dit gebruik verdedigen,
of eenvoudigweg aan iemand die er meer van af weet dan ik.
de vraag is of mijn onderstaande inschatting van het doel van
de kleding klopt, en of het gevonden middel niet uiteindelijk
zijn doel voorbijschiet.
door isabelle Buhre
als verhullende kledingstukken gedragen worden om niet voor
iedereen, maar slechts voor één uitverkorene aantrekkelijk te
zijn, dan houdt dat dragen onvermijdelijk verband met kuisheid,
maagdelijkheid en matigheid van verlangens. men kan die begrippen
‘waarden’ noemen of ‘idealen’, maar misschien nog eerder
‘deugden’: houdingen waarbij een bepaald gedrag hoort, waarin
aan een waarde een directe uitdrukking wordt gegeven, en waarin
men zich vanuit eigen wil aan bepaalde verboden houdt. als kuisheid
nu een deugd is, dan is een hoofddoek mijns inziens niet het
middel om die deugd te verkrijgen, noch om hem te waarborgen.
Je bent kuis, wanneer je het verlangen hebt om kuis te zijn. de
deugd is het goed gevormde verlangen zelf, eigenlijk “van goede
wil zijn”. martelwerktuigen als de vroegere kuisheidsgordels, maar
ook hedendaagse al dan niet zelfverkozen leibanden als de hoofddoek,
horen niet bij een deugd: die zit in jezelf. Wie kuis is en van
zichzelf weet welke waarden zij hoogacht en wat zij zal nalaten, zal
geen behoefte hebben aan een uiterlijk uithangbord daarvan – zeker
niet als uit het gehele gedrag die kuisheid al blijkt. omgekeerd
is ook een grotere losbandigheid van uiterlijk nog geen garantie
voor een ‘verdorven’ instelling en dito daden. Helaas vatten som-
26 | drieMAster nummer 5 - novemBer 2007
migen dat wel zo op, en worden vrijelijker uitziende vrouwen soms
op straat voor hoer uitgemaakt vanwege hun aankleding.
Mogelijke drijfveren
is het dragen van de hoofddoek misschien een blijk van wantrouwen
in andere mensen? een signaal dat zegt dat mannen zich niet
kunnen beheersen wanneer zij vrouwenhaar gewaar worden? nu
sta ik niet afwijzend tegenover het feminisme, maar het voert te
ver om te beweren dat alleen vrouwen zich in matigheid en kuisheid
zouden kunnen bekwamen, en mannen helemaal niet. of is
het een motie van wantrouwen jegens zichzelf, in de trant van: laat
ik mij maar bedekken en een duidelijk signaal afgeven, opdat ik
niet word uitgedaagd aan mijn eigenlijke wil toe te geven, ofwel “in
bekoring word geleid”? dan is de hoofddoek een blijk van imperfectie
in de deugd, een strenge beteugeling van nog wel degelijk
aanwezige verlangens. dat wordt vaker toegepast als werkelijke
matigheid niet lukt: we kopen maar helemaal geen wijn meer, want
bij één glaasje kunnen we het toch niet laten.
maar wanneer ik ophoud met twijfelen aan de oprechtheid van het
kuis-zijn van de meisjes, dan blijft nog een vraag over. Waarom
hebben zij behoefte aan een pronkstuk voor een morele kwaliteit,
die, zoals gezegd, zoiets niet nodig heeft? ik zou me nog een preventief
gebruik kunnen voorstellen, om minder aantrekkelijk te zijn
en zo misschien minder risico te lopen op verkrachting, maar ook
dan heeft de hoofddoek niets met kuisheid te maken. net zo min
als vermoord worden blijk geeft van doodsverlangen, is verkracht
worden een uiting van onkuisheid. nee, ik, die overigens aangaande
de kuisheid waarschijnlijk in veel moslimmeisjes mijn gelijke
zou vinden, maar die “desondanks” met wapperende haren op
de fiets zit, vermoed dat de meisjes andere motieven hebben om
de hoofddoek te dragen. motieven die niet op het kuisheidsdoel
betrekking hebben, en dus oneigenlijk zijn.
men zou mij kunnen wijzen op het feit dat er traditie bestaat, dat
mensen vaak niet weten waarom ze iets doen, maar het gewoonweg
zo geleerd hebben. dat erken ik, zeker bij de oudere generaties.
maar ook dan kan reflectie op de betekenis van het ritueel in
onze tijd geen kwaad.
voorts zou men kunnen wijzen op de dwang die er kan bestaan.
die betreur ik. maar waar er sprake is van vrije keuze, denk ik dat,
zeker bij de jongeren, het bewust willen tonen van de eigen identiteit
confrontatie de drijfveer is: kijk, ik ben er nou zo één, waar
Foto www.sxc.hu

Foto www.sxc.hu
jullie de kranten over volschrijven, en zie mijn scherpe blik maar
eens te ontwijken. vooral wanneer hoofddoekdragende jongelingen
onder die hoofddoek hun maquillage, sieraden en nauwsluitende
jasjes goed laten uitkomen, denk ik dat het ter verdediging
aangevoerde kuisheidsideaal zelf niets meer is dan een dekmantel
van het provocatie-object hoofddoek, in plaats van andersom!
Het is te vergelijken met het gedrag van de zogenaamde extreemrechtse
jongeren, voor het merendeel simpele nederlandse kinderen
in wie een begrijpelijke vrees en woede zijn neergedaald
jegens mensen met een waardepatroon conflicterend met dat van
hen en hun rechtsstaat: opeens leggen zij een buitensporig grote
belangstelling voor vaderlandse geschiedenis en liedbundels als
“kun je nog zingen, zing dan mee” aan de dag.
als het de kuisheid is waarin men zich bekwaamt, dan draagt de
PronKSTUK VAn DEUgD
hoofddoek daaraan niet bij; wanneer de hoofddoek als provocatie
gedragen wordt, dan is dat puberaal. ik hoop dat iemand die zelf
een hoofddoek draagt, mij van repliek kan dienen. ik zou gewoon
graag willen weten wat u beweegt, en u vragen mee te doen aan
één van de grote dialogen van onze tijd, zodat minister vogelaar
trots op ons zal zijn.
Isabelle Buhre is lid van de afdeling Amsterdam en eerstejaars
student Latijnse Taal en Cultuur aan de Universiteit
van Amsterdam.
nummer 5 - novemBer 2007 drieMAster | 27

FiLoSoFiE
Alexis de Tocqueville was een jonge aristocratische advocaat en schrijver uit Frankrijk die
het boek ‘Democratie in Amerika’ schreef naar aanleiding van de observaties die hij tijdens
een negen maanden durende rondreis had gedaan. zijn boek was een voorspelling voor de
toekomst van de democratie in het algemeen en Amerika in het bijzonder.
“onwetendheid ligt aan beide
zijden van kennis”
A
lexis-charles-henri clérel de tocqueville (1805-
1859) was een aristocratische advocaat in een tijd
dat Frankrijk nog niet anti-Amerikaans was zoals
dat tegenwoordig wel het geval is (op een enkele
filosoof als revel na). het was een tijd waarin Amerika de kant
van Frankrijk koos toen Frankrijk in oorlog raakte met engeland
en de Fransen de Amerikanen het vrijheidsbeeld cadeau
deden.
door mark reijman
de familie de Tocqueville behoorde tot de edelen met landgoederen
in normandië. na zijn studie rechten werd de Tocqueville een
magistraat voor de rechtbank van versailles waar zijn vriend gustave
de Beaumont openbaar aanklager was. samen vertrokken zij
in 1832 voor een negen maanden durende rondreis naar amerika,
waar zij het gevangeniswezen zouden onderzoeken. gedurende
de rondreis interviewden zij meer dan 200 mensen over amerika,
democratie en politiek. naast amerika bezocht de Tocqueville ook
Canada en engeland. gedurende zijn leven toonde de Tocqueville
zich een tegenstander van slavernij en voorstander van een bicamerale,
democratische wetgevende macht, universeel stemrecht,
vrijhandel en een gekozen president. ook verdedigde hij de kolonialisatie
van algerije.
Tussen juni en oktober 1849 was de Tocqueville minister van Buitenlandse
Zaken van Frankrijk. in sterk contrast met de standpunten
over vrijheid die hij in zijn boek verkondigde, schreef hij enkele
wetten uit die de vrijheid van meningsuiting en de pers sterk beperkten.
een vreemde actie voor iemand die jaren eerder schreef
dat een middenweg tussen complete censuur en complete vrijheid
voor de pers een illusie was. over de vrijheid van de pers schrijft
de Tocqueville dat zijn liefde voor de vrije pers voortkwam uit de
28 | drieMAster nummer 5 - novemBer 2007
gevaren die het voorkwam en niet vanwege het goede dat het opleverde.
volgens hem was de macht van de media op de macht van
het volk na, ongeëvenaard. Tegelijk schrijft de Tocqueville dat de
pers in amerika voor driekwart uit advertenties bestaat: een feit dat
vandaag de dag nog net zo actueel is.
Zoals elke Franse politicus met enige status zat de Tocqueville
enige tijd gevangen toen hij weerstand bood aan napoleon Bonaparte’s
coup in 1851 en restoratie van de macht voor de Bourbons
bepleitte. na een kort gevangenschap ging hij met politiek pensioen
en begon hij aan zijn tweede grote werk, ‘L’ancien régime et la
révolution’, dat nog niet af was toen hij in 1859 stierf.
‘democratie in amerika’, is geschreven in twee delen die verschenen
in 1835 en 1840. Het boek behandelt het universele recht op
eigendom, de mogelijke gevaren voor vrijheid van meerderheidsregeringen,
het belang van de pers, religie, de rechtsprekende macht
en burgerlijke instituties in een individualistische cultuur die gericht
is op materieel eigenbelang. Zijn werk kan gezien worden als een
voorloper van wat we nu sociologie zouden noemen. na terugkomst
van zijn rondreis door amerika verdiepte de Tocqueville zich
in honderden boeken en documenten over amerika. Zijn doel was
om de grote democratische revolutie die hij in amerika waarnam te
begrijpen en te voorspellen welke toekomst dit voor Frankrijk impliceerde.
Zoals de Tocqueville het zelf verwoordt: “om de passies,
vooroordelen en gewoonten van een land te begrijpen moet je terug
naar de geboorte van het land.” voor amerika hoefde hij slechts
vijftig jaar terug te gaan.
op het moment van schrijven ziet amerika er anders uit dan nu.
amerika kent geen 50, maar slechts 27 staten, allen verzameld rond
de oostkust. Canada valt nog onder de engelse kroon. mexico bezit
Texas en California en de gehele Westkust en goldrush zijn toekomstmuziek.
Heel amerika kent twaalf miljoen inwoners en een
leger van 6000 soldaten en 52 schepen. in vergelijking met nu heb-

en de staten veel meer macht en zijn het federale Congres en de
president relatief zwak. de oorlog tegen het voormalige moederland
smeedt de staten tot een unie, maar de voormalige onafhankelijkheid
van de staten drijft hen uiteen.
Burgeroorlog
in ‘democratie in amerika’ beschrijft de Tocqueville op visionaire
wijze de groter wordende verschillen tussen de staten in het noorden
en het Zuiden. Waar in het noorden vele boeren een eigen
stukje grond cultiveren, worden in het Zuiden aristocratische elementen
ingevoerd door grootgrondbezitters. de Tocqueville ziet dat
de mensen in het Zuiden minder verlicht zijn en de steden aan vitaliteit
verliezen, terwijl talent en deugd in overheidsposities steeds
zeldzamer worden. de Tocqueville schrijft dat in het Zuiden de mensen
een duel nog steeds boven een rechtzaak prefereren. Het conflict
over slavernij zou 25 jaar na het verschijnen van zijn boek leiden
tot de amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865) met meer doden dan
de Tweede Wereldoorlog. de Tocqueville waarschuwt: “amerikanen
willen gelijkheid in vrijheid en als ze dat niet kunnen krijgen, dan willen
ze het in slavernij.”
amerika verschilt volgens de Tocqueville van europa omdat het
met een schone lei kan beginnen: het kent geen aristocratische,
feudale of monarchistische tradities en heeft geen oude loyaliteiten
of verplichtingen ten opzichte van andere landen. daar waar de regering
in Frankrijk rekening moet houden met revoluties, moet de
regering in amerika rekening houden met verkiezingen. daarnaast
is amerika vanwege haar geografische locatie zeer eenvoudig te
verdedigen en zoals de Tocqueville beweert: “amerika heeft geen
echte vijanden en haar belangen doorkruisen slechts zelden de
belangen van andere landen. Hoe bewonderswaardig is de positie
van de nieuwe Wereld, waar men geen enkele vijand heeft behalve
zichzelf. om vrij en gelukkig te zijn, hoeft hij het alleen maar te wensen.”
de amerikaanse moed en het patriottisme in de oorlog om
onafhankelijkheid worden volgens de Tocqueville vaak overdreven:
het feit dat amerika 1300 mijl verwijderd is van engeland was veel
belangrijker voor de overwinning. Hoewel amerika de potentie bezit
“onwETEnDHEiD LigT AAn bEiDE ziJDEn VAn KEnniS”
om zeer machtig te zijn, heeft het tot nog toe niet de omstandigheden
gekend om dit te bewijzen.
de Tocqueville bewondert de ongeëvenaarde macht die aan het
Hooggerechtshof wordt toegekend doordat het de hoogste instantie
is die de grondwet interpreteert en de grondwettelijkheid van
wetten controleert. daar waar de vrijheid groot is, hebben de gerechtshoven
veel macht. omdat rechters soms gedwongen worden
politieke beslissingen te maken, moeten ze ook staatsmannen zijn.
Het sociale feit dat volgens de Tocqueville ten grondslag ligt aan alle
andere feiten, omstandigheden, wetten en moraliteit die in amerika
gevonden kunnen worden, is het besef van de inherente gelijkheid
van mensen (exclusief slaven). niet alleen rechten en geluk, maar
ook intelligentie is volgens de Tocqueville zeer gelijk verdeeld in
amerika: “ik ken geen land waar zo weinig ongeschoolde mensen
zijn en nog minder geleerde mensen.”
democratie is een dure vorm van regeren omdat universeel stemrecht
(door de Tocqueville ‘extreme democratie’ genoemd) de
macht in handen van de laagste klassen legt die geneigd zijn te profiteren
van belastingen en dus overheidsuitgaven zullen verhogen.
universeel stemrecht is daarom minder gevaarlijk als bezit relatief
gelijk gespreid is of mensen in elk geval de mogelijkheid hebben
bezit te verwerven. de Tocqueville merkt op dat in een democratie
lagere ambtenaren relatief goed betaald worden, terwijl voor hogere
functionarissen hun salaris omgekeerd evenredig lijkt te zijn met de
macht en status van hun positie. dat is te wijten aan het feit dat het
volk de salarissen vaststelt en aan haar eigenbelang denkt. een observatie
die ook vandaag in nederland, met tientallen ambtenaren
die meer verdienen dan de ‘Balkenende-norm’, nog niet aan kracht
heeft ingeboet.
Wat wel veranderd is gedurende de afgelopen 150 jaar is het buitenlands
beleid van amerika. de Tocqueville beschrijft george Washington’s
standpunt aangaande buitenlandse aangelegenheden:
“als je een ander land haat of lief hebt ben je een slaaf van dat land,
ofwel vanwege je affectie ofwel vanwege je afkeer.” Thomas Jefferson
voegde daar aan toe dat amerika als officieel standpunt nooit
een gunst zou moeten vragen aan andere landen zodat het ook
nooit gedwongen kon worden een ander land een gunst te verlenen.
dat deze isolationistische politiek inmiddels is verlaten behoeft
hier geen verder betoog.
some things never change. de Tocqueville schrijft dat hij geen ander
volk kent waar de liefde voor geld zo’n grote plaats in de harten
van mensen heeft veroverd als bij de amerikanen. de amerikanen
zijn een commercieel volk. in tegenstelling tot de Tocqueville´s veronderstelling
heeft de algemene belastingdruk in amerika dat van
de europese landen nooit benaderd. de Tocqueville’s boek is een
geweldige handleiding om amerika en de amerikanen beter te begrijpen.
Zoals de Tocqueville het zelf verwoordt: “Bepaalde waarheden
kunnen enkel via buitenlanders of ervaring door amerikaanse
oren gehoord worden”.
Mark Reijman is bureauredacteur van dit blad.
nummer 5 - novemBer 2007 drieMAster | 29

OPiniE
Een snelle verbinding met
het noorden kan uit
n
a ongeveer tien jaar overleg en debat is er nog
steeds geen besluit over de komst van een snelle
verbinding met het noorden. het kabinet-kok ii
heeft besloten 2,73 miljard euro te reserveren voor (infrastructurele)
investeringen in noord-nederland. Afgelopen maand
zou de huidige minister van Verkeer en Waterstaat, camiel
eurlings, niet meer met het noorden willen praten. nog opvallender
was dat er diezelfde maand ‘miljarden voor snelwegen
tussen Amsterdam en Almere’ beschikbaar zijn gesteld. Juist
waar het noorden uit eigen portemonnee 1 miljard wil investeren
in de toekomst van nederland, is eurlings in het geval
van de miljardeninvestering voor snelwegen tussen Almere en
Amsterdam tevreden met ‘slechts’ 261 miljoen eigen bijdrage.
een snelle verbinding met het noorden is noodzakelijk.
door Benjamin derksen en Hans Haerkens
een snelle verbinding met het noorden is noodzakelijk en daarmee
slaat de vrom-raad met het advies ‘slimmer investeren’ de
spijker op zijn kop. er is te weinig aandacht voor strategische investeringen
in waterbeheer, energievoorziening, (openbaar) vervoer
en structuurvernieuwing in steden, regio’s en het landelijke
gebied. Besluitvorming verloopt traag en maatschappelijke kosten-batenanalyses
vangen niet de effecten op de lange termijn.
Het recente pleidooi van Loek Hermans (oud-Jovd-er en voozittter
mkB nederland), Bernard Wientjes (voorzitter vno-nCW),
eelco Brinkman (oud-Jovd-er en voorzitter Bouwend nederland)
en martin van pernis (voorzitter raad van Bestuur siemens nederland)
maakte dat nog eens extra duidelijk: de berekeningen
waarmee de ambtenaren in den Haag schermen kloppen niet. de
marktpartijen staan te trappelen om een verantwoorde en exploitabele
Zuiderzeelijn (HsT-3) aan te leggen.
in 2006 en ook nu weer lijken het kabinet en de regionale stuurgroep
Zuiderzeelijn recht tegenover elkaar te staan. de Zuiderzeelijn
werd in de structuurvisie afgedaan als een simpele spoorlijn
van a naar B, terwijl opinieleiders als minister-president Christian
Wulff van de duitse deelstaat nedersaksen, stedenbouwkundige
riek Bakker en Wientjes en Hermans de blaren op de tong hebben
gepraat om duidelijk te maken dat het hier gaat om een strategische
investering. argumenten als de beperkingen van mkBa’s, de
interesse vanuit de markt om de Zuiderzeelijn aan te leggen en de
positieve impact die de aanleg van het hogesnelheidsnet in Frankrijk
en duitsland hebben gehad werden daarbij nadrukkelijk naar
voren gebracht. in de door Bakker opgestelde gebiedsvisie voor
noord-nederland wordt vanuit een visionaire benadering naar de
30 | drieMAster nummer 5 - novemBer 2007
strategische investering Zuiderzeelijn gekeken. een benadering
die naadloos aansluit bij het advies ‘slimmer investeren’.
Hoe goed het advies van de vrom-raad ook is, het blijft een meer
dan opmerkelijk advies. op 7 april 2006 bracht de vrom-raad
namelijk haar briefadvies uit over de structuurvisie Zuiderzeelijn.
natuurlijk maakt de raad daarin nog het voorbehoud dat het voor
haar niet mogelijk was om ‘diepgaand onderzoek te (laten) doen
naar de validiteit van de reeds beschikbare informatie vanuit de
projectorganisatie of eigen onderzoek te laten uitvoeren’. Toch
adviseerde de raad het toenmalige kabinet om af te zien van de
aanleg van de Zuiderzeelijn. een advies dat toch echt haaks staat
op het advies ‘slimmer investeren’.
Bij slimmer investeren hoort natuurlijk een gedegen en solide begroting.
de totale kosten voor de HsT-3 komen uit op 3,8 miljard
euro en daarmee blijft men binnen de gereserveerde overheidsbijdragen
van 3,85 miljard euro. ook blijkt dat een snelle verbinding
met het noorden een substantiële tijdwinst oplevert: geen 147
minuten van schiphol naar groningen, maar slechts 84 minuten.
ook mentaal een enorme sprong: men komt niet langer ‘helemaal
uit groningen’ of ‘helemaal uit het Zuiden’. de positieve afweging
naar noord-nederland af te reizen vanuit bijvoorbeeld den Haag
is veel gemakkelijker te maken. daarnaast helpt een snelle verbinding
met het noorden mee de verstoppingen rond almere op te
lossen en tegelijkertijd (internationale) regio’s beter met elkaar te
laten samenwerken. een investering waar we nog lang profijt van
kunnen hebben.
Het zou goed zijn als de raad vasthoudt aan dit ‘voortschrijdend
inzicht’. Ze kunnen zich gesteund weten door Loek Hermans, Bernard
Wientjes, eelco Brinkman en martin van pernis. Hun signaal
is duidelijk: de berekeningen waarmee de ambtenaren in den Haag
mee schermen kloppen niet. de marktpartijen staan te trappelen
om een verantwoorde en exploitabele Zuiderzeelijn aan te leggen.
als de raad consistent is in haar kanttekeningen en het kabinet de
verkiezingsbeloften nakomt is er maar één conclusie mogelijk: de
Zuiderzeelijn is een strategische investering waar heel nederland
beter van wordt. aanleggen dus die Zuiderzeelijn!
Benjamin Derksen is oud-hoofdredacteur Driemsater en
lid van de afdeling Groningen. Hans Haerkens is de leider
van de campagne ‘Hier trekken we de lijn’.
Vanaf begin september is het mogelijk om op www.hiertrekkenwedelijn.nl
te berekenen wat een snelle verbinding
met het Noorden jou aan reistijd oplevert.
Foto archief Driemaster

Foto archief Driemaster
OnzE LibErAAL
onze Liberaal: ben jij de volgende?
Deze jaargang verkoos driemaster vier maal ‘onze liberaal’. Vrijheidsstrijders
die inspiratie kunnen bieden aan vele anderen, kregen deze stempel
opgedrukt. shami chakrabarti, Viktor Joesjenko, Jacob kohnstamm en
George soros stonden centraal. om passend deze rubriek af te sluiten
eindigt driemaster met een oproep aan alle liberalen. Ben jij de volgende ‘onze
liberaal’?
in een tijd waarin de politiek steeds vaker om personen lijkt te draaien dan om idealen en
waarin roepen belangrijker lijkt te worden dan denken doet driemaster een oproep aan liberaal
nederland in het algemeen en de Jovd in het bijzonder. Laten we niet vervallen in
het volgen van populistische geluiden en niet proberen de grootste groep naar de mond
te praten om op die manier zelf de grootste te worden. Laat wél een authentiek geluid
horen waarachter een doordachte filosofie schuilgaat. praat en discussieer met andersdenkenden
en probeer niet door vooroordelen bedrogen te worden. debatteer over alle
onderwerpen die er toe doen en niet alleen over zaken die populair zijn. durf achter visies
te gaan staan en voor een mening uit te komen. ook als dat tegenstand oplevert of populariteit
kost. politieke invloed of macht is slechts een middel om de verwezenlijking van
idealen te bewerkstelligen en nimmer een doel op zich.
Driemaster verkoos deze jaargang vier vrijheidsstrijders die de titel ‘Onze Liberaal’
verdienden. Om passend af te sluiten roept de verenigingsperiodiek van de JOVD alle
liberalen op om in een tijd van vervlakking en het opkomende populisme juist het liberalisme
niet uit het oog te verliezen.
Vier maal onze Liberaal
shami chakrabarti werd in het februarinummer verkozen vanwege haar keiharde
en eindeloze strijd tegen de beperking van de vrijheid door antiterreurwetgeving.
Chakrabarti is directeur van de engelse pressiegroep Liberty.
Viktor Joesjenko werd in het meinummer verkozen vanwege zijn keiharde strijd
om oekraïne vrij te maken van een communistisch regime. Joesjenko is de president
van oekraïne.
Jacob kohnstamm werd in het julinummer verkozen vanwege zijn onverwaardelijke
inzet inzet voor de bescherming van de privacy. kohnstamm is voorzitter van
het College Bescherming persoonsgegevens en bekend d66’er.
George soros werd in het septembernummer verkozen vanwege zijn onvermoeibare
inzet voor mensenrechten en voor zijn filantropische activiteiten in het algemeen.
OnS SoorT AgEnDA
17 En 18 noVEmbEr
Jovd najaarscongres te rotterdam. op
het congres vindt onder meer de verkiezing
van het nieuwe Hoofdbestuur
en de hoofdredacteur van driemaster
plaats.
Meer informatie www.jovd.nl/congres
Aanmelden activiteiten
agenda@driemaster.com
Hb-bESLUiTEn
via info@jovd.nl kun je je inschrijven
voor de Jovd-nieuwsbrief en ontvang
je tevens de Hoofdbestuursbesluiten.
DEADLinES
Houdt voor de deadlines van het insturen
van kopij voor driemaster en de verschijningsdatum
van deze verenigingsperiodiek
de website www.driemaster.
com in de gaten.
nummer 5 - novemBer 2007 drieMAster | 31

Jonge liberalen luisteren aandachtig naar een lezing tijdens het politiek & Filosofisch Weekend (pFW) van de Jovd. dit weekend
werd op 20 en 21 oktober op het algemeen secretariaat den Haag gehouden. aan de hand van diverse lezingen en stellingen discussieren
de aanwezige Jovd’ers over de toekomst van het liberalisme. Het afgelopen pFW werd goed bezocht. enkele tientallen
jonge liberalen waren aanwezig.
een verslag van het pFW is gepubliceerd op www.driemaster.com.
U i t h e t l A n d : p o l i t i e k & F i l o s o F i s c h W e e k e n d