Logopedie voor ouderen - Stichting Zorggroep Noordwest-Veluwe

Logopedie: communiceren op maat
De logopedist van het Advies- en behandelcentrum Zorggroep Noordwest-Veluwe onderzoekt,
behandelt en begeleidt cliënten op het gebied van spraak- en taalstoornissen, stoornissen in de
primaire mondfuncties, ademhaling- en stemstoornissen, slik/gevoeligheidsstoornissen,
hoorproblemen. We geven daarnaast advies en training over communicatiehulpmiddelen.
Ons doel is het bereiken van herstel, behouden van huidige vaardigheden en het leren omgaan
met beperkingen. De wensen en behoeften van de cliënt (hulpvrager) staan hierin centraal. Wij
werken nauw samen met andere deskundigen zoals artsen, fysiotherapeuten, psychologen,
ergotherapeuten, diëtisten en audiciens. Hieronder gaan we in op een aantal veel voorkomende
ziektebeelden, maar mogelijk is er meer wat we voor u kunnen doen. Neem daarvoor gerust
contact op met ons. Wij zijn elke werkdag tussen 8.00 uur en 17.00 uur bereikbaar op:
(0341) 438 951.
Wanneer kunt u bij ons terecht?
- Afasie of taalprobleem
Afasie is een taalstoornis ontstaan door een hersenletsel. Door de taalstoornis is communiceren
niet meer vanzelfsprekend. Er kunnen problemen ontstaan in het spreken en of begrijpen en het
schrijven en lezen. Het wisselt per persoon welke problemen zich voordoen. De logopedist brengt
in kaart waar de problemen zich bevinden en stelt samen met de cliënt (eventueel samen met
familie) behandeldoelen vast. Twee logopedisten van het Advies- en behandelcentrum zijn
linguïst en kunnen vanuit een wetenschappelijk kader onderzoek doen naar de beste
behandelstrategieën. Goede diagnostiek door een linguïst en afasietherapeut is voor de cliënt
van groot belang.
- Dysfagie of slikprobleem
Slikken is een ingewikkeld proces. Bij het slikken zijn veel spieren betrokken, zoals de lip-, tong-
en wangspieren. Gezonde mensen kunnen slikken zonder erbij na te denken. Na hersenletsel
(bijvoorbeeld CVA, ongeval of tumor), een neurologische aandoening (bijvoorbeeld Parkinson,
ALS) of na een operatie in het hoofd-halsgebied kunnen stoornissen in het slikproces ontstaan.
Dit heet een dysfagie. Bij slikproblemen doet de logopedist onderzoek naar de slikfunctie (in al
zijn facetten) en brengt de mogelijkheden tot herstel en/of compensatie in kaart. De logopedisten
zijn extra geschoold in slikstoornissen bij neurologisch letsel. U kunt bij ons specifieke therapie
verwachten in de vorm van mimetherapie (zie ook facialisparese) na perifere
aangezichtsverlammingen, biofeedback en elektrostimulatie bij specifieke slikfunctiestoornissen.

- Dysartrie of spraakprobleem
Dysartrie is een spraakstoornis die wordt veroorzaakt door een beschadiging van het
zenuwstelsel. Hierdoor werken de spieren die nodig zijn voor het ademen, de stemgeving en de
uitspraak onvoldoende. Iemand met een dysartrie is vaak moeilijk te verstaan en krijgt geregeld
te horen: ”Wat zeg je?” De logopedist doet onderzoek naar het gevoel en het functioneren van de
spieren in het gezicht. Ook wordt de stem en de verstaanbaarheid beoordeeld. De behandeling is
gericht op het verbeteren van de verstaanbaarheid.
Het is belangrijk om te leren optimaal gebruik te maken van overgebleven mogelijkheden.
Tijdens de therapie wordt aandacht besteed aan een juiste, symmetrische lichaamshouding,
mondmotoriek, de uitspraak, de ademhaling en de stemgeving. De logopedist geeft adviezen aan
de cliënt en de mensen in zijn omgeving.
- Ziekte van Parkinson
Bij Parkinson kan het spreken veranderen. De verstaanbaarheid kan onder andere verminderen
door een afname van de luidheid en stemkwaliteit (o.a. zachte, hese stem), een afname van de
articulatiebewegingen, mompelen en een toename van het spreektempo (accelereren).
Daarnaast kunnen er in een stadium problemen optreden op het gebied van kauwen, slikken en
speekselcontrole. Ook een verminderde gelaatsexpressie/mimiek is mogelijk (maskergelaat).
Binnen het Advies- en behandelcentrum zijn er twee logopedisten geschoold Parkinsontherapeut
en aangesloten bij ParkNet, waar regionale netwerken van zorgverleners gespecialiseerd zijn in
het behandelen en begeleiden van cliënten met de ziekte van Parkinson of op Parkinson lijkende
aandoeningen (Parkinsonismen). Binnen het multidisciplinaire team is het zelfs mogelijk om in
een dagdeel gescreend te worden door diverse disciplines waarna advies- en/of behandeling
mogelijk is. Naast de reguliere logopedische behandeling kunt u bij ons ook terecht voor
groepstherapieën gericht op Parkinson.
- Oncologie
Cliënten na oncologische behandeling in het hoofd-halsgebied kunnen binnen het Advies- en
behandelcentrum terecht voor sliktherapie en therapie waarbij gebruikt gemaakt wordt van orale
facilitatie. Ook opnieuw leren spreken via een spraakbutton na laryngectomie is mogelijk.
- Facialis Parese of Aangezichtsverlamming
In een normale situatie werken de spieren van de linker en rechter gezichtshelft min of meer
gelijk. Bij een aangezichtsverlamming beweegt één gezichtshelft minder – of helemaal niet.
Daarnaast kunnen spieren in het gezicht op een abnormale manier gaan meebewegen. Binnen
het Advies- en behandelcentrum is er een mimetherapeut (een gespecialiseerde logopedist)
aanwezig. Mimetherapie kan ingezet worden bij een perifere aangezichtsverlamming en heeft als
doel de symmetrie in het gezicht te bevorderen. Oefeningen die gericht zijn op het leren bewegen
van de mimische spieren van de gezonde en aangedane zijde worden volgens richtlijnen
opgebouwd en uitgevoerd. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan camouflagetechnieken.
- Communicatiehulpmiddelen
Als de cliënt ook met logopedische behandeling niet tot verstaanbaar spreken of een goede
communicatie komt, kan de logopedist samen met de cliënt een geschikt communicatiemiddel
zoeken. Dit kan een gebaren- of tekensysteem zijn of een elektronisch communicatiehulpmiddel.
Samenvattend zijn de logopedisten van het Advies- en behandelcentrum veelal betrokken bij
cliënten met hersenletsel (CVA, trauma of tumor) en neurologische aandoeningen (Parkinson,
MSA, PSP, MS, ALS, Huntington) maar ook bij ademhalingsproblemen (COPD), oncologische
problemen in hoofd-halsgebied, dementie, en een aangezichtsverlamming. Wij zetten ons graag

in voor u en uw omgeving om een helpende hand te bieden bij bovengenoemde problemen en
kunnen door de vergaarde kennis in specialisaties veel betekenen.
Binnen de therapieën werken wij, in overleg met de cliënt, met beeld- en geluidmateriaal om
vooruitgang c.q. achteruitgang meer objectief te meten en beter op te merken.
Contact
U kunt op werkdagen tussen 8.00 uur -17.00 uur contact met ons opnemen voor het stellen van
vragen of het maken van een afspraak. Wij zijn bereikbaar op (0341) 438 951
E-mail: logopedie@znwv.nl
Aanmelden
Aanmelden voor logopedie kan via een verwijzing van uw huisarts of medisch specialist.
Wanneer wij de aanmelding hebben ontvangen, nemen we binnen een week contact met u op te
nemen om een afspraak te maken.
Locatie
De behandelingen vinden in overleg plaats op een van de locaties van de Zorggroep Noordwest-
Veluwe in Harderwijk, Ermelo of Putten. Indien nodig is behandeling aan huis mogelijk.