basistechnieken en tips voor het geven van training - Hockey Club ...

Basis technieken & Tips
voor het geven van training
TC / Hockeyzaken HC Keramikos
Carole Hendriks - Schölvinck
10-9-2010

Inleiding
Zoals een speler in het veld leert van zijn fouten, zo moet ook een trainer dit doen. Training geven is een vak
apart en dit vak is op onvoorstelbaar veel manieren te beoefenen. Er is naar mijn mening geen beste manier aan
te wijzen, maar goede manieren zijn er wel. Dit stuk is bedoeld als een handvat om een goede training te kunnen
verzorgen, de eisen voor een gediplomeerd Jeugd Hockeytrainer in het oog houdend.
Er is niets vervelender dan een training die niet lekker verloopt. Na afloop van een dergelijke training verlaat
zowel de spelersgroep als de trainer met een rotgevoel het veld. Totaal voorkomen dat een training niet lekker
verloopt, is onmogelijk. Als de spelersgroep duidelijk geen zin heeft om te trainen is het voor een trainer
onbegonnen werk. Echter is dit meestal niet het geval en dus moet de trainer in eerste instantie de oorzaak van
het niet lekker lopen ergens anders zoeken, namelijk bij zichzelf én bij de aangeboden training.
De trainer
Een trainer heeft een voorbeeldfunctie voor een team. Zijn gedrag en uitstraling heeft veel invloed op de
spelersgroep die hij traint. Enkele belangrijke aandachtspunten voor een trainer zijn:
1. Een trainer dient uit te stralen met sport bezig te willen zijn met zijn trainingsgroep. Het niet in sportkleding
maar in bijv. een spijkerbroek verschijnen, maar zeker ook het roken en snoepen op het veld straalt naar de
spelers niet echt uit dat een trainer echt een sportmens is. Dit is een verkeerd signaal naar de groep toe.
2. Een trainer dient ± 15 minuten voor aanvang van de training aanwezig te zijn. Te laat komen wordt van
spelers niet geaccepteerd door trainers en dus vanuit een voorbeeldfunctie dient de trainer zelf zeker op tijd te
zijn. Ook komt dit een goede organisatie van de training ten goede, indien het veld al betreden kan worden.
3. Een trainer dient de training goed voorbereid te hebben. Improvisatie kan best tot een goede training leiden,
echter is het geen goed en wenselijk uitgangspunt voor iedere training. Hoe een goed voorbereide training
opgebouwd kan worden komt later nog aan bod.
4. Een trainer dient zich te realiseren welke leeftijdscategorie hij traint en hierop zijn manier van communicatie af
te stemmen. De benadering van een speelster van zes jaar is totaal anders dan de communicatie met een speler
van zeventien jaar oud. Ook is er een enorm verschil tussen de benadering van jongens en meisjes.
5. Een trainer dient zich ervan bewust te zijn dat een passieve houding op het veld niet inspirerend werkt op een
spelersgroep. Dit wil niet zeggen dat een trainer moet rennen en springen gedurende oefeningen, maar hij moet
zich wel realiseren dat tegen een hek leunen nu ook weer niet echt gedrevenheid en veel positieve energie
uitstraalt. Kortom een actieve verhouding.
Een lijst met punten van aandacht voor een trainer is nooit compleet. De punten geven echter een kapstok voor
een trainer om zijn gedrag en houding te evalueren en daar waar mogelijk te verbeteren.
TIP: Indien je niet in staat bent of denkt te zijn, jezelf te evalueren kun je uiteraard altijd de trainerscoördinator of
mij vragen je hierbij te helpen. We komen dan een keer kijken als je training geeft en evalueren die na afloop
samen.
Hockeyplan HC Keramikos, tips voor trainers opgesteld door Carole Hendriks

Hockey technieken
Drijven / lopen
met de bal
Indian Dribbel
Push
Grip:
- dubbele V-grip: Ruimte tussen beide handen is twee volwassen vuisten. Met de linkerhand de stick bovenaan
stevig vasthouden en de rechterhand is ontspannen in het midden
- Linkerhand voor de rechterhand, stick helt iets naar voren
- Op de linkerpols is altijd te zien hoe laat het is. Ongeacht de snelheid van drijven
Houding:
- romp helt voorover maar rug is recht (ook hoofd rechtop iets voor/over de bal heen kijken)
- knieën licht gebogen
- armen, vooral linker elleboog, vrij van het lichaam
Balpositie:
- De bal ligt rechts schuin voor het lichaam
- voor de rechtervoet = sterke zone, op 1 uur
- houd de bal aan de stick vast (geplakt)
Actie:
- Bal aan de stick houden en voorwaarts bewegen.
- Bal en stick hebben volledig contact
- Stickblad open, recht achter de bal
Indien er rustig met de bal gedreven wordt, is de balpositie t.o.v. het lichaam dichter bij de voeten dan wanneer er sneller
wordt gelopen. Bij een snelheidsverhoging dient de rechterarm iets meer gestrekt te worden, zodat de stick verder van
het lichaam reikt. Hierdoor zal de bal ook iets verder van het lichaam komen.
http://www.hockey.nl/14444/Video-De-basistechnieken-afl.-5-Drijven
Grip:
- Linkerhand boven en rechterhand ontspannen in het midden
- Linkerhand iets voor de rechterhand, stick helt iets naar voren.
Houding: - Romp helt voorover, knieën gebogen (laag zitten), hoofd rechtop.
Balpositie:
- Bal ruim voor het lichaam zodat de bal naar links en naar rechts kan bewegen.
- De bal gaat van links naar rechts ritmisch heen en weer in voorwaartse richting.
Actie:
- De linkerhand draait de stick, rechterhand is een ‘kokertje’ waar de stick in draait.
- De stick draait over/voor de bal langs – houd wel de stick dicht bij de bal
- Kijk voor je, voor / over de bal heen in de ruimte.
link naar voorbeeld Indian dribbel
Grip:
- Ruimte tussen beide handen;
- dubbele V-grip: onderste hand bovenaan de stick en rechterhand in het midden.
- Met zowel de linkerhand als de rechterhand in de stick knijpen.
Houding:
- dwars positie met de linkerschouder in pushrichting
- In de uitgangshouding staan de voeten iets uit elkaar (spreidstand).
- Het gewicht rust voor het grootste deel op de rechter(achterste)voet.
- De denkbeeldige lijn van de achterste naar de voorste voet (dus ook schouders) bepaalt de richting van de
pass (push)
- Kijk naar de bal aan de stick tijdens de push
- houd beide armen vrij van het lichaam
Balpositie:
- de bal ligt in iets rechts van het midden van beide voeten
Stickpositie:
- de stick is achter de bal geplaatst
Actie:
- Uitstappen met de linkervoet in speelrichting waarbij het lichaamsgewicht verplaatst wordt
- De push is een trek/duwbeweging met respectievelijk de linker- en rechterhand. – rechterarm strek je in richting
push
- De bal zo lang mogelijk aan de stick houden en nawijzen waarbij de punt/krul van de haak omhoog wijst in de
push richting. (teamgenoot, pylon, goal)
Hockeyplan HC Keramikos, tips voor trainers opgesteld door Carole Hendriks

Schuifslag
Flats
http://www.hockey.nl/14443/Video-De-basistechnieken-afl.-4-De-push
Hockeyplan HC Keramikos, tips voor trainers opgesteld door Carole Hendriks
stick achter de bal geplakt, instappen
nawijzen met nog steeds gestrekte rechterarm
Grip:
- handen uit elkaar zoals bij de push met de V-grip - linkerhand boven aan de stick en rechterhand in het midden
- Rechterarm is bijna gestrekt
Houding:
- voeten in spreidstand (dwars) met de linkerschouder in speelrichting
- iets meer open houding, romp draait open mee (dus niet zoals bij de flats dat de schouderlijn de pass lijn is)
- blijf met je ogen gericht op de bal tot de bal van de stick af is
Balpositie:
- De bal ligt op stickafstand in het verlengde van de linkervoet
Actie:
- de schuifslag is een duw beweging met korte achterzwaai - stick gaat naar achteren waarbij het -
lichaamsgewicht op het rechterbeen komt en de romp iets naar rechts draait
- je linkervoet stapt in en staat naast de bal op moment van spelen
- stick gaat iets schuin over de grond naar voren in de richting van de passlijn, waarbij het lichaamsgewicht naar
voren wordt verplaatst.
- Moment van spelen staat je neus bijna boven de bal
- bal raken op de overgang van steel en krul (iets lager dan bij flats)
- maak de duwbeweging helemaal af (nawijzen met krul omhoog)
http://www.youtube.com/watch?v=FRV5q5wrHCU
Grip:
- Idem push met als grote verschil dat de handen tegen elkaar geplaatst zijn bovenaan de stick (linkerhand
boven).
Houding;
- in dwars positie met de linkerschouder in de speelrichting
- De denkbeeldige lijn in het verlengde van de achterste naar de voorste schouder geeft de richting van de flats
aan.
Balpositie:
- De bal ligt op stickafstand in het verlengde van de linkervoet (op moment van spelen ligt de bal bij linkervoet)
Actie:
- de stick over de grond van achter naar voren bewegen, de polsen klappen om na het raken van de bal.
- op het moment van spelen van de bal is de rechterknie vlak boven de grond. De handen bevinden zich direct bij
de tenen van de linkervoet
- de flats is een polsactie, waarbij zowel de achter- als voorzwaai maximaal zijn (de stick beschrijft een cirkel).
- tijdens de actie wijst de punt / krul van de stick omhoog
- de bal wordt op het onderste deel van de steel van de stick geraakt (dus iets boven de krul)
opm benut de achterzwaai om snelheid mee te geven aan de bal
http://www.hockey.nl/14432/Video-De-basistechnieken-afl.-2-De-flats

Stoppen /
aannemen
Forehand
reverse
Backhand
reverse
Lange slag
Grip:
- Linkerhand boven, rechterhand iets boven het midden van de stick.
Houding:
- In spreidstand staan met het linkerbeen iets voor het rechter, knieën gebogen.
- Achter de bal komen en de stick naar de grond bewegen/brengen.
- De bal wordt rechts voor het lichaam gestopt. De stick maakt een hoek van ± 60 graden met de grond
- De knieën zijn ligt gebogen en het lichaamsgewicht is op de voorvoeten
- Tijdens stopactie ontspannen (en stick stil), anders springt de bal alle kanten op.
Actie:
- Bal met de steel stoppen en niet alleen met de krul.
- Zorg dat de stick voordat de bal in de buurt is al op de grond is.
- Zodra de bal van de stick van de andere speler vertrekt hou je ‘oogcontact’ met de bal, tot deze gestopt is.
- Tijdens het stoppen is de stick niet in beweging.
Grip: dubbele V-grip
Houding: zak licht door je knieën
Actie:
- zet in naar rechterkant van de pylon/verdediger
- duw je linkerhand onder je rechterelleboog
- draai linksom weg met je stick / lichaam tussen verdediger en bal in
- houdt de stick tegen de bal tijdens het draaien
- houd de bal voor je voeten
- scherm de bal af met je stick
http://www.hockey.nl/14453/Video-De-basistechnieken-afl.-7-De-forehand-reverse
Grip: linkerhand boven en rechterhand ontspannen in het midden
Houding: zak licht door je knieën
Actie:
- zet in naar linkerkant van de pylon/verdediger
- draai rechtsom weg met je stick / lichaam tussen verdediger en bal in
- houdt backhand van de stick de tegen de bal tijdens het draaien – je mag ook tikjes geven
- houd de bal voor je voeten
Grip: Beide handen in V-grip
Houding: schouders in lijn met speellijn - knieën ligt gebogen – stap in met je linker voet naast de bal (rechtervoet
op 2 uur en dan linkervoet op 12 uur) – voorste been / linkerknie 90 °en rechter knie iets lager
Balpositie: bal bij / naast je linker voet
Actie: Sla met je stickblad door de bal heen
Opm. houdt de polsen recht (klap ze niet om!)
Hockeyplan HC Keramikos, tips voor trainers opgesteld door Carole Hendriks

De training
Een goede training kenmerkt zich door het feit dat hij goed voorbereid is door de trainer, er een goede opbouw in
zit en dat de oefeningen en accenten hierin goed zijn afgestemd op het niveau van de spelersgroep.
1. De voorbereiding van een training
Iedere training is bedoeld om zowel de spelersgroep in zijn geheel als individuele spelers beter te laten hockeyen
dan dat ze voor die training deden. Om dit te realiseren dient een training aan 3 criteria te voldoen. De training
moet:
- LEKKER De spelers moeten lekker bezig zijn (intensiviteit)
- LEUK De spelers moeten de training leuk vinden (goede sfeer)
- LEERZAAM De spelers moeten iets kunnen leren van de training zijn.
Randvoorwaarde is uiteraard dat iedere training veilig moet zijn.
Een trainer moet goed voor ogen hebben wat er binnen zijn team beter kan en moet. Op basis van een
vastgestelde beginsituatie voor aanvang van het seizoen is de voortgang van zowel individuele spelers als het
gehele team goed in beeld te krijgen. Deze voortgang is nu precies waar het om gaat. Een trainer moet de
trainingen zodanig inrichten en plannen dat de verbeterpunten gerealiseerd worden. Wat ik hier nu uitlicht is het
plannen van de trainingen. Zoals gezegd beoogt iedere training een vooruitgang. Deze vooruitgang moet
waarneembaar worden voor een trainer om te kunnen concluderen dat hij er ook daadwerkelijk is. Dit kan
gedaan worden door voor iedere training een duidelijke doelstelling te formuleren.
Op basis van deze doelstelling worden de oefeningen van de training dusdanig gemaakt en op elkaar afgestemd
dat de gewenste vooruitgang in ieder geval voor de trainer controleerbaar wordt. Wat dus enorm van belang is
voor een goede training is een vooraf bepaalde doelstelling die als een rode draad door de training loopt. Om
trainers te helpen met het voorbereiden van een training is een voorbereidingsformulier aan te raden. Tevens
kan bij de evaluatie na de training dit formulier erbij gepakt worden om mogelijke fouten door de trainer te bezien
en hiervan te leren.
2. De opbouw van een training
Zoals gezegd is de opbouw van de training een belangrijk aspect voor het slagen van de training. Over het
algemeen wordt de volgende opbouw van een training voorgeschreven:
- WARMING-UP
De warming-up heeft een tweeledige functie. Ten eerste worden te spieren van de spelers opgewarmd waardoor
de kans op blessures door de trainingsinspanningen afneemt. Dit geldt overigens met name voor de oudere
jeugdspelers (A-B). Ten tweede wordt in de warming-up de toon voor de rest van de training gezet. Als je hier de
zaak al laat versloffen is het moeilijk de aandacht van de groep terug te winnen. Probeer, zeker bij de jongere
jeugd, bal en stick te gebruiken bij de warming-up. Het is dan ook al goed mogelijk de warming-up een deel van
de gehele training te laten worden, ofwel: hij past in de doelstelling voor de training.
Let wel op: alle spelers moeten bezig zijn!!
Zorg er voor dat de spelers na de warming-up direct aan de gang kunnen met de eerste oefening.
Dit wil dus zeggen dat die oefening al uitgezet moet zijn of dat de organisatie van de W.U. direct bruikbaar is.
- KERN 1
Dit gedeelte van de training richt zich specifiek op het aanleren en verbeteren van hockeyvaardigheden, met een
duidelijk accent op techniek. Het feit dat er een duidelijk accent op techniek ligt wil dan ook zeggen dat
technische aanwijzingen gegeven moeten worden. Bereidt als trainer deze aanwijzingen dan ook goed voor.
Deze technische aanwijzingen dienen betrekking te hebben die zaken waar het accent in de oefenvorm op ligt.
Hockeyplan HC Keramikos, tips voor trainers opgesteld door Carole Hendriks

- KERN 2
In Kern 2 worden de in Kern 1 aangeleerde vaardigheden verder beoefend. Kern 2 onderscheidt zich echter van
Kern 1 door duidelijk accent te leggen op herkenbare wedstrijdsituaties. Probeer door wisselende situaties te
creëren, spelers uit te lokken datgene te gebruiken dat ze in Kern 1 hebben aangeleerd.
De technische aanwijzingen kunnen uiteraard ook in deze Kern herhaald worden, echter ligt er ook een taak tot
het geven van tactische aanwijzingen.
- SLOT
Iedere training wordt afgesloten met een lekkere eindpartij. Hierin kunnen de spelers zich uitleven en de
behandelde stof kan door de opzet van de partijvorm door de trainer teruggehaald worden.
Zorg er in ieder geval voor dat de training met een spetterende eindpartij eindigt, want het gevoel waarmee
spelers weggaan is veelal bepalend voor het gevoel over de hele training!
3. wat is een leuke en wat een goede oefening in een training
”de oefening is saai” of “een leuke oefening gezien bij een andere trainer”of “ik wil trainen op spel verleggen”
Dit wordt veel gevraagd en ook wel gewoon gedaan, maar let wel als de basis nog niet goed aangeleerd is is
bijvoorbeeld het trainen van verleggen vrijwel niet mogelijk. Een oefening is een middel om de bepaalde
trainingsdoelstelling te bereiken. Zo kan, om het nog makkelijker te maken, oefening A in training 1 een goede
oefening zijn, maar in training B een slechte.
De doelstelling van de training is bepalend voor de soort oefeningen voor die training.
Stel je doelstelling vast (doen wij als Keramikos voor je door wekelijks een oefening aan te reiken)
Criteria voor een oefening: LLL
LEKKER: spelers hoeven niet lang stil te staan en zijn actief bezig in de oefening
LEUK: een oefening bevat afwisselende elementen (bijv. aannemen, open draaien, passen, afronden)
waardoor hij niet snel saai wordt. De duur van de oefening is hierin ook enorm van belang!
LEERZAAM: de oefening stelt spelers voor een uitdaging van hun kunnen. Ze zijn dus aangepast aan het
niveau van de spelers.
Variatie; Als je als trainer eenmaal een oefening hebt gemaakt die aan deze criteria voldoet, kun je met deze
oefening volop variëren. Indien namelijk een bekende oefenvorm niet uitdagend genoeg meer is voor de
spelers kun je hem aanpassen met behulp van het zogenaamde TRAD-principe.
Door de volgende factoren aan te passen kan een oefenvorm ineens weer nieuwe uitdagingen gaan
bieden: TEMPO - RICHTING - AFSTAND - DRUK
Ook hier is veiligheid een randvoorwaarde!
4.hoe leg je een oefening op de training nu uit?
Plaatje: Laat de oefening een keer zien of voordoen en geef duidelijk de accenten aan
Praatje: Geef nu aanwijzingen over zaken als doorwisselen en wijs nogmaals op accenten
Daadje: Laat de spelers de oefening doen en corrigeer op de aangegeven accenten.
BELANGRIJK: mocht om wat voor reden dan ook (waarschijnlijk fout van jezelf) een oefening niet lopen…wacht
niet af en doe iets! Een niet lopende oefening frustreert alleen en zou tot een vervelende training kunnen leiden
en dat was nu juist wat we niet wilden.
Tot slot wil ik nog even terugkomen op de vraag of het overnemen van oefeningen van andere trainers nu
verkeerd is of niet. Als een oefening van een andere trainer lekker loopt in dat team, wil dit niet zeggen dat
deze oefening ook lekker loopt in je eigen trainingsgroep; oefeningen waren immers afgestemd op het niveau
van de groep. Daarnaast moet in de gaten gehouden worden dat in eerste instantie het doel van de training en
dus van de oefening bepalend is voor de bruikbaarheid ervan. Indien dus de bruikbaarheid van de oefening voor
je doelstelling er is en de oefening is afgestemd op het niveau van je spelersgroep zie ik geen enkel probleem
om een oefening van een andere trainer (in aangepaste vorm waarschijnlijk) te gebruiken. Het wiel hoeft immers
niet twee keer uitgevonden te worden.
Hockeyplan HC Keramikos, tips voor trainers opgesteld door Carole Hendriks

5.evaluatie van de training
Nadat een goed voorbereide training afgerond is, is het zeer aan te bevelen de training te evalueren.
Was de training:
- LEKKER Waren de spelers lekker bezig (was de training intensief?)
- LEUK Vonden ze de training leuk (was de sfeer goed?)
- LEERZAAM Hebben de spelers vooruitgang geboekt door de training?
Indien op al deze vragen volmondig “ja” geantwoord kan worden, mag gesproken worden van een totaal
geslaagde training. Mocht dit echter niet het geval zijn, en ben hier dus eerlijk in tegenover jezelf, zal de trainer
na moeten gaan of hij er alles aan gedaan heeft om de training te laten slagen.
Veel plezier en straal dit ook uit, dat slaat over op de kinderen!
Hockeyplan HC Keramikos, tips voor trainers opgesteld door Carole Hendriks