Sheets
Sheets
Sheets
Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!
Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.
EMDR in de behandeling van een<br />
paniekstoornis met/zonder<br />
agorafobie<br />
• Ferdinand Horst,<br />
GZ-psycholoog in opleiding tot specialist<br />
• Brigitte Baeten,<br />
klinisch psycholoog/psychotherapeut<br />
Afdeling medische psychologie en psychiatrie St. Elisabeth<br />
ziekenhuis Tilburg<br />
EMDR congres Arnhem, 24 maart 2012
Leerdoel<br />
Kennis van paniekstoornis met/zonder agorafobie<br />
Kennisnemen van de eerste observaties in het<br />
protocollair behandelen van een paniekstoornis middels<br />
EMDR
inhoud<br />
Wat is een paniekstoornis?<br />
Theoretische argumenten voor EMDR bij paniek<br />
Uitleg paniekonderzoek Elisabeth ziekenhuis, Tilburg<br />
Introductie casuistiek<br />
Onze observaties na de eerste 30 behandelingen<br />
(nb. geen resultaten!)<br />
Samenvatting
Wat is een paniekaanval? (DSM-IV-TR)<br />
Begrensde periode van intense angst of gevoel van<br />
onbehagen<br />
Die binnen tien minuten een maximum bereiken<br />
Waarbij 4 (of meer) van de volgende symptomen<br />
plotseling ontstaan
Paniekaanval (DSM-IV-TR)<br />
Hartkloppingen, bonzend hart of versnelde hartactie<br />
Transpireren<br />
Trillen of beven<br />
Gevoel van ademnood of verstikking<br />
Naar adem snakken<br />
Pijn of onaangenaam gevoel op de borst<br />
Misselijkheid of buikklachten<br />
Gevoel van duizeligheid, onvastheid, licht in het hoofd of flauwte<br />
Derealisatie of depersonalisatie<br />
Angst om zelfbeheersing te verliezen of gek te worden<br />
Angst om dood te gaan<br />
Paresthesieen<br />
Opvliegers of koude rillingen
Wat is een paniekstoornis? (DSM-IV-TR)<br />
Recidiverende en onverwachte paniekaanvallen<br />
De symptomen van deze paniekaanvallen worden als catastrofaal<br />
ervaren<br />
Hebben een grote invloed op het leven van alledag<br />
Tussen de paniekaanvallen door is er vaak sprake van een voortdurende<br />
ongerustheid, angst en bezorgdheid voor een volgende paniekaanval of<br />
voor de consequenties van een aanval
Paniekstoornis met agorafobie<br />
Wanneer een paniekstoornis samen gaat met ernstig<br />
vermijdingsgedrag wordt gesproken van agorafobie<br />
De meeste patiënten met een paniekstoornis hebben de neiging<br />
om bepaalde plaatsen of situaties enigszins te vermijden<br />
Hooguit 50% van de patiënten voldoet aan de criteria van een<br />
agorafobie
Paniekstoornis<br />
Prevalentie is 2.1%<br />
Vrouwen hebben 2 X zoveel kans op een paniekstoornis als<br />
mannen.<br />
Laagopgeleiden, gescheiden mensen, weduwnaars en weduwen<br />
lopen grotere kans op het ontwikkelen van een paniekstoornis.<br />
Boven de 65 jaar komt een paniekstoornis minder frequent voor<br />
(Batelaan, de Graaf, van Balkom, Vollebergh & Beekman, 2006).
Paniekstoornis<br />
Comorbiditeit bij een paniekstoornis is meer dan 80 % vooral<br />
affectieve- en andere angststoornissen<br />
De kwaliteit van leven (QOL) is aanzienlijk verminderd bij een<br />
paniekstoornis<br />
(Barrera & Norton, 2009; Markowitz, Weissman, Quellette, Lish & Klerman,1989).
Waarom EMDR in de behandeling<br />
van een paniekstoornis?<br />
Argumenten vanuit een theoretisch perspectief:<br />
Een eerste paniekaanval is vaak zeer traumatiserend en<br />
aangrijpend omdat die:<br />
Onverwacht optreedt<br />
als levensbedreigend wordt ervaren<br />
en een conditionerend beangstigend effect heeft voor een volgende<br />
paniekaanval<br />
(Hagenaars, Minnen & Hoogduin, 2009; McNally & Lukach, 1992)
Waarom EMDR in de behandeling<br />
van een paniekstoornis?<br />
Argumenten vanuit een theoretisch perspectief:<br />
Een eerste paniekaanval zou eenzelfde uitwerking kunnen<br />
hebben op de informatieverwerking als een traumatische<br />
gebeurtenis die leidt tot een PTSS<br />
(Hagenaars, Minnen & Hoogduin, 2009)
EMDR in de behandeling van een<br />
paniekstoornis?<br />
Argumenten vanuit een theoretisch perspectief:<br />
Bovendien toont onderzoek aan dat paniekherinneringen bij<br />
een paniekstoornis veel weg hebben van traumaherinneringen<br />
bij een PTSS<br />
(Hagenaars, van Minnen & Hoogduin, 2009)
EMDR in de behandeling van een<br />
paniekstoornis?<br />
Argumenten vanuit een theoretisch perspectief:<br />
Daarnaast zijn er aanwijzingen dat een paniekstoornis met agorafobie vaak<br />
ontstaat na een stressvolle levensgebeurtenis<br />
(Faravelli & Palanti, 1989; Horesh, Amir, Kedem, Goldberger, & Kotler, 1997; Kleiner & Marchall, 1987)
EMDR vs CGT in de behandeling<br />
van paniekstoornissen met of<br />
zonder agorafobie<br />
prospectief onderzoek met een gerandomiseerde toewijzing<br />
(RCT)<br />
De EMDR groep wordt vergeleken met de CGT groep.<br />
13 wekelijkse behandelsessies<br />
68 patiënten worden geïncludeerd<br />
Follow up van drie maand en 1 jaar later
EMDR vs CGT in de behandeling<br />
van paniekstoornissen met of<br />
zonder agorafobie<br />
De behandeling in de CGT groep is gebaseerd op de<br />
protocollaire behandeling van patiënten met een paniekstoornis<br />
met of zonder agorafobie (Kampman & Keijsers, 2009).<br />
De behandeling in de EMDR groep is gebaseerd op werken met<br />
EMDR vanuit klachten/symptomatologie (o.a. de Jongh, ten Broeke & Meijer, 2010)
Stand van zaken<br />
56 van de 68 patienten zijn nu geïncludeerd waarvan 30<br />
EMDR<br />
Verwachting om eind 2012 de behandelingen af te<br />
ronden<br />
We presenteren hier observaties, geen resultaten
Introductie:<br />
Casus 1: Erica<br />
Psychiater: Paniekstoornis zonder agorafobie bij vermijdende<br />
persoonlijksheidstrekken.<br />
55 jarige vrouw, gescheiden, 2 kinderen van 1e man, sinds 5 jaar vriend,<br />
woont samen, afgekeurd als laborante na ongeval<br />
Dominante moeder, afwezige vader.<br />
Sekueel misbruik door opa tussen 9 en 14 jaar, wekelijks.<br />
Depressie en angst in de voorgeschiedenis. Psychologische behandeling bij<br />
RIAGG had goed effect in jaren 80.<br />
Zoon (32 jaar) bekend met ADHD en (psychotische) depressies. Opname<br />
PAAZ 2 jaar geleden, aanleiding voor de eerste paniekaanval.<br />
Direct na opname zoon PAAZ start paniekaanvallen<br />
Laatste jaar 13 kg afgevallen, geen medische verklaring voor
Casus 1: Erica<br />
Beloop:<br />
Sessie 2: komt kamer “binnenvallen” met paniekaanval<br />
Wel degelijk agorafobie (gebracht door vriend, durft niets<br />
alleen te ondernemen etc.)<br />
1e paniekaanval: bij vrienden aan het Sjoelen<br />
Ergste paniekaanval: afgelopen zomer in de nacht in flat<br />
Traumabeeld: Opname zoon PAAZ “de deur”<br />
Misbruik door opa goed verwerkt na behandeling beeld<br />
zoon op PAAZ. Toch beeld met opa “deur van vogelhok”<br />
FT: Slapen zonder licht aan, en paniekaanval krijgen
Casus 2: Jessica<br />
Introductie:<br />
Psychiater: PTSS en Paniekstoornis zonder agorafobie.<br />
41 jarige vrouw, woont samen, 1 zoon (13 jaar) en 1<br />
doodgeboren kindje in 1992,<br />
Gewerkt als ziekenverzorgster tot mei 2010 (gestopt wegens<br />
driedubbele hernia)<br />
Goed contact met stamgezin.<br />
Sinds juni 2011paniekaanvallen en PTSS klachten, na<br />
hartstilstand met reanimatie, stent geplaatst.<br />
Blanco psychiatrische voorgeschiedenis.
Casus 2: Jessica<br />
Beloop:<br />
Paniekstoornis met agorafobie (vriendjes zoon mogen niet<br />
spelen uit angst paniekaanval, vermijding mensenmassa’s<br />
etc.)<br />
1e paniekaanval supermarkt=ergste paniekaanval<br />
Trauma: hartstilstand met reanimatie, doodgeboren kindje<br />
1992.<br />
FT: was niet nodig<br />
Geen diagnose op AS II
Observaties
Filmpje hoge SUD
Filmpje desensitisatie
Filmpje herbeleving
Twee filmpjes met relatie paniek<br />
en achterliggend trauma
Twee filmpjes effect behandeling
Wat is speciaal aan behandeling<br />
van paniek met EMDR?<br />
Een paniekaanval treedt op na een ingrijpende gebeurtenis<br />
Domein is altijd machteloosheid<br />
Een paniekaanval is zelf een ingrijpende gebeurtenis<br />
De SUD daalt snel<br />
Er is direct effect op gedrag na de eerste behandeling<br />
Paniekbehandeling =traumabehandeling<br />
Pas op voor stiekem medicatiegebruik
Horst FHC, Lobbestael J, de Jongh A, den Oudsten BL, de Vries J:<br />
EMDR versus CBT in treatment of panic disorder with or<br />
without agoraphobia: study protocol for a randomized<br />
controlled trial. (submitted).
Voor de resultaten<br />
to be continued……..
Vragen?
Contact:<br />
Ferdinand Horst<br />
f.horst@elisabeth.nl<br />
Brigitte Baeten<br />
b.baeten@elisabeth.nl
Change language