Miljoeneninvestering in glasfabriek O-I - EVMI

Miljoeneninvestering in glasfabriek O-I
Voedselschandalen:
transparantie nodig
Thema Ingredients:
reststoffen verwaarden
Jaargang 14, nr. 3 – 26 april 2013
www.nutri-akt.nl

DutchRVAdBenelux-EismaVerdIndustrie:EismaVerdingsmiddelenIndustrie 27/3/13 16:08 Page 1
Volg de evolutie
De technologie om ons heen is voortdurend in ontwikkeling om het ons gemakkelijker te
maken. Het principe blijft ongewijzigd, maar de technologie evolueert. De nieuwe
RV-multiheadweger bevindt zich in een klasse apart; ze verlegt technische grenzen om uw
bedrijf een voorsprong te geven.
Voor Nederland gelieve te contacteren: Ishida Europe B.V. De Dieze 5, NL-5684 PR BEST
T: +31 (0)499 39 36 75 F: +31 (0)499 39 18 87 E-mail: info@ishida.nl www.ishidaeurope.nl
SNELLER
De RV-multiheadweger biedt ongeëvenaard hoge
productiesnelheden en snelle productwisselingen.
STERKER
Uitmuntende weegprestaties, ook in moeilijke
omstandigheden. Waterdichte constructie, voor optimale
bedrijfstijden en een minimum aan onderbrekingen.
SLIMMER
De laatste touchscreen-technologie voor extra
gebruiksvriendelijkheid.
GROENER
Drie bedrijfsmodi waarmee het energieverbruik tot 20%
kan worden verlaagd.
www.ishidaeurope.nl

Miljoeneninvestering in glasfabriek O-I
Voedselschandalen:
transparantie nodig
Thema Ingredients:
reststoffen verwaarden
Bij de voorpagina:
Jaargang 14, nr. 3 – 26 april 2013
www.nutri-akt.nl
01_Cover.indd 1 15-04-13 09:48
De Amerikaanse glasfabrikant O-I investeert 21 miljoen
euro in de glasfabriek in Leerdam. Er worden jaarlijks
meer dan een miljard bierflessen geproduceerd. Vanaf
pagina 15.
Mixed Kort nieuws uit de sector
4
Vakbeurs Empack
Sneller, efficiënter en
8hygiënischer
Streekbox
Geen ketenvervuiling
10
Inhoud
Vakbeurs Bakkersvak
Klaar voor troonswisseling
14
Glasfabrikant O-I
Brouwers willen
15onderscheidende
fles
Voedselschandalen
18
Wageningen pleit voor
meer transparantie
NVVL Scriptie jaarprijs
21
Ingredients
22
Campina Lactose Vrij
24
Verwaarding reststromen
26
Spelen met mondgevoel
en smelttemperatuur
29
Productnieuws
35
Antioxidanten uit planten
nr. 3 – 26 april 2013
Hygiëne-inspecties
37
‘Groen moet altijd
groen zijn’
Food Defense
Kijk als kwaadwillende
46
Service Cartoon, agenda en colofon
50
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 3
03_Inhoud.indd 3 16-04-13 07:59

Kort nieuws
Extract groene thee verlaagt acrylamide
Extracten uit groene thee en groene koffie kunnen
mogelijk het acrylamidegehalte in banketproducten
verlagen. Dat is gebleken uit testen van Poolse onderzoekers
met deeg voor donuts.
> Campagne verwerkte groenten
Het GroentenFruit Bureau is een nieuwe campagne
gestart om de consumptie van groenten te
stimuleren. In spots op de radio wordt verwerkte
groente onder de aandacht gebracht. De campagne
gaat in op de belangrijke voedingsstoffen
in groente, of ze nu vers zijn of uit blik, glas of
diepvries komen.
> Nieuwe manager DE
Douwe Egberts Nederland heeft Luc van Gorp aangesteld
als nieuwe general manager voor retail en
marketing. Van Gorp (47) kwam 15 jaar geleden in
dienst bij de organisatie, dat toen nog onderdeel
uitmaakte van Sara Lee.
> De Jong Coldstores failliet
De Jong Coldstores en zusterbedrijf H.M. de Jong
Services uit Bunnik zijn begin april failliet verklaard.
Het bedrijf had vestigingen in Bunnik, Bleiswijk,
Ridderkerk en Nieuwegein met in totaal 52 werknemers.
> Friesland wil Voedings Applicatie Centrum
Hogeschool Van Hall Larenstein en NHL Hogeschool
onderzoeken de mogelijkheid voor de vestiging van
een Voedings Applicatie Centrum (VAC) in Friesland.
Het VAC moet de kloof tussen school en bedrijfsleven
verminderen.
> Expositie 150 jaar Royal Smilde
Voedingsmiddelenconcern Royal Smilde viert dit jaar
zijn 150-jarig bestaan. Ter gelegenheid daarvan is
tot en met 16 juni een expositie te bekijken in het
museum Willem van Haren in Heerenveen. Daar
wordt een beeld gegeven van de geschiedenis van
het Friese familiebedrijf.
> Foodcase ontwikkelt voor Supplair
Foodcase Airline Solutions gaat innovatieve maaltijdconcepten
nu exclusief ontwikkelen voor luchtvaart-,
bus- en treincateraar Supplair. Daartoe
hebben beide bedrijven een wereldwijd meerjarencontract
getekend.
> Leergang kwaliteitsmanagement
Eind september start de leergang Quality and Business
Improvement in food, speciaal voor kwaliteitsmanagers
in de food. De opleiding is een samenwerking
tussen HAS Hogeschool en N&S Academy.
4 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
Mixed
Royalisten lanceren Majesteit Pilsner
AMERSFOORT – Ter gelegenheid van de kroning van de nieuwe koning wordt Majesteit
Pilsner gelanceerd. Het wordt gebrouwen in samenwerking met brouwerij De
Leckere in De Meern.
De eigenaren en bedenkers van het biertje noemen zich royalisten 2.0. Het biertje
is volgens hen een helder volmout pilsener, en een ‘doordrinkbier’ met een frisbittere
hopsmaak dat op ambachtelijke, traditionele wijze wordt gemaakt, met duurzaam
verbouwde ingrediënten.
Hoewel het op de markt komt voor de komende troonswisseling, is het geen gelegenheidsbiertje,
melden ze. Het is de bedoeling dat het blijvend op de markt wordt
gezet. Behalve een website heeft Majesteit Pilsner ook een eigen Facebookpagina
en een Twitter-account. Op vrijdag 12 april is de eerste fles officieel geopend.
FrieslandCampina-locaties gaan
over op windenergie
AMERSFOORT – FrieslandCampina gaat voor de energiebehoefte van de productielocaties in Maasdam en
Eindhoven overschakelen op windenergie. Daartoe heeft het zuivelconcern het windmolenpark Van Gogh
in Etten-Leur geadopteerd. Het park is opgericht door drie leden-melkveehouders en een groep investeerders
en bestaat uit vijf turbines met een totale capaciteit van 11,5 megawatt. De molens wekken daarmee
voldoende energie op voor de energiebehoefte van de twee productielocaties.
Met de adoptie wil FrieslandCampina haar doelstellingen uit het energiebeleid realiseren. Het concern wil
groeien, maar wel op een klimaatneutrale manier. Daarnaast wil het zuivelconcern de broeikasgasemissies
met 30 procent verminderen ten opzichte van 1990. FrieslandCampina haalt al 40 procent van de energiebehoeften
in Nederland uit groene stroom die geproduceerd wordt door de eigen leden-melkveehouders.
AH vervangt budgetmerk Euro Shopper
ZAANDAM – Albert Heijn vervangt zijn budgetlijn Euro Shopper
door het nieuwe merk AH Basic. Volgens AH is de kwaliteit van
de nieuwe lijn consistenter en is er een betere prijs-kwaliteitverhouding.
Ook maakt de nieuwe verpakking (met de merknaam
in hoofdletters) de klant in één oogopslag duidelijk dat het product goed en goedkoop is.
Er is gekozen voor de naam AH Basic omdat Albert Heijn één van de sterkste foodretailmerken van de wereld
is, zegt Alfred Levi, directeur marketing & format en merchandising, tegen Distrifood. “Het zou daarom
gek zijn wanneer we onze eigen naam niet koppelen aan deze nieuwe lijn.”
Euro Shopper werd in 1995 bij AH geïntroduceerd en kreeg in 2009 een nieuw ontwerp. Er was veel kritiek
op Euro Shopper vanwege de Engelse omschrijvingen op de verpakking. Nadat bekend was geworden dat
AH stopt met Euro Shopper is er echter op Facebook een consumentenactie gestart met als slogan ‘Ik ben
een Euroshopper’, om het merk te behouden.
De Euro Shopper producten gaan in de loop van het jaar geleidelijk over op AH Basic.
04-05-06-07_mixed.indd 4 15-04-13 14:14
I
m

NVWA laat 50 miljoen kilo vlees terughalen
DEN HAAG – De NVWA heeft naar schatting 50
miljoen kilo rundvlees teruggeroepen omdat het
paardenvlees kan bevatten. De recall betreft al het
rundvlees van de ruim 130 Nederlandse afnemers
van Wiljo Import en Export en Willy Selten (samen
Selten). Het gaat om vlees dat tussen 1 januari
2011 en 15 februari 2013 door Selten is verkocht.
Een groot deel is weer doorverkocht of opgegeten,
maar een deel kan ook nog in vriezers liggen
omdat het bijvoorbeeld is verwerkt in diepvriesmaaltijden,
aldus een NVWA-woordvoerder.
Tot deze rigoureuze stap is besloten omdat de her- Findus moest in veel landen de rundvleeslasagne terughalen.
komst van de door Wiljo Import en Export/Vleesgroothandel
Willy Selten geleverde partijen ook na onderzoek van de administratie van Selten onduidelijk
is. Daarom kan de voedselveiligheid niet worden gegarandeerd en moet het vlees worden aangemerkt als
niet geschikt voor humane consumptie of diervoeder, meent de NVWA.
De Nederlandse afnemers van het vlees hebben het waarschijnlijk verwerkt en doorverkocht. Zij zijn dan
ook op hun beurt verplicht de eigen afnemers te informeren, meldt de NVWA. Ook is het vlees deels aan
zo’n 370 buitenlandse bedrijven uit diverse Europese lidstaten verkocht, waaronder Duitsland, Frankrijk en
Spanje. Er zijn geen concrete aanwijzingen dat er een gevaar voor de volksgezondheid is.
‘Snel meer info verstrekken’
DEN HAAG – Belangenorganisaties van consumenten
en van retailers hebben de NVWA, na de aankondiging
dat een grote hoeveelheid vlees teruggehaald
moet worden, verzocht snel meer informatie
te geven over de recall van rundvleesproducten.
Supermarkten willen weten welke producten ze uit
de schappen moeten halen en consumenten welke
producten ze kunnen eten.
Brancheorganisatie voor supermarkten CBL stelt dat
supermarkten en foodservicebedrijven in de startblokken
staan om mee te werken aan een snelle
oplossing van de affaire, maar dat ze hiervoor
informatie nodig hebben. Het CBL heeft de NVWA
Ikea haalde al eerder gehaktballetjes uit het schap omdat er daarom dringend verzocht om de namen van de
mogelijk paardenvlees in zat.
leveranciers die aangeschreven worden door de
NVWA en die mogelijk producten hebben ontvangen
van Selten uit Oss. Het CBL zegt niet te begrijpen dat leveranciers twee weken de tijd krijgen om uit te
zoeken waar het vlees terecht is gekomen. “Wetgeving schrijft een periode van maximaal vier uur voor.”
Ook de Consumentenbond stelt dat sneller duidelijk moet zijn om welke producten het gaat, welke winkels
die verkopen, of er al producten uit de schappen zijn gehaald en wat consumenten kunnen doen met de
betreffende producten als ze die al in huis hebben. “En het volstaat niet om te zeggen dat er geen aanwijzingen
zijn dat er een gevaar is voor de volksgezondheid”, zegt Bart Combée, directeur van de Consumentenbond.
“Dit is een ongeloofwaardige boodschap als er 50.000 ton voedsel wordt teruggehaald. De
NVWA moet duidelijk aangeven waarom zij tot die conclusie is gekomen, zodat er geen onrust ontstaat bij
consumenten”, aldus Combée.
Foodwatch meent dat de overheid, retailers en fabrikanten onmiddellijk alle beschikbare informatie openbaar
moeten maken. “Consumenten hebben het recht om te weten wat ze eten, ook als er geen directe
dreiging voor de volksgezondheid is”, zegt Hilde Anna de Vries, campagnemedewerker van Foodwatch.
“Niet alleen producenten, maar ook supermarkten en andere retailers moeten per direct alle informatie
openbaar maken omtrent de mogelijkheid van verwerkt paardenvlees in hun (huis)merken. Het is hoogst
onwaarschijnlijk dat ze hier niet van op de hoogte waren.”
Column
Op het moment
van schrijven staat
de Nederlandse
voedingsmiddelenindustrie
aan de
vooravond van een
omvangrijke serie recalls.
De NVWA laat
50.000 ton rundvlees
terugroepen
omdat daar mogelijk
paardenvlees in verwerkt
is. Waarom heeft de NVWA aan de noodrem
getrokken? Omdat bij rundvleesverwerker
Voedselvuiligheid
Selten in Oss paardenvlees is aangetroffen en de
herkomst van grote hoeveelheden door het bedrijf
geleverd vlees onduidelijk is. Volgens de NVWA
kan de voedselveiligheid niet worden gegarandeerd,
al zijn er geen concrete aanwijzingen dat
de volksgezondheid in het geding is. Leest u die
zin gerust twee keer.
Wat zijn de gevolgen van de terugroepactie? De
afnemers, ruim 130 in Nederland en circa 370
in het buitenland, moeten producten terughalen
en hun afnemers informeren, die op hun beurt
recalls moeten uitvoeren. Alle bedrijven, dan
wel hun verzekeringsmaatschappijen, krijgen
te maken met hoge directe en indirecte recallkosten.
De Nederlandse vleesindustrie leidt in het
buitenland forse imagoschade. Ook in Nederland
krijgt het vertrouwen van de consument een
knauw. Door de omvang van de recall krijgen
mensen de indruk dat consumptie van het vlees
wel schadelijk moet zijn. Dat daar geen concrete
aanwijzingen voor zijn, bewijst in de onnavolgbare
redenering van sommige consumenten juist dat
dat wél zo is. Tot slot worden consumenten lang
in onzekerheid gehouden over de veiligheid van
de producten in hun koelkast doordat de voedselautoriteiten
bedrijven twee weken de tijd hebben
gegeven om producten terug te halen, veel langer
dan de wet voorschrijft.
Dat er fraude is gepleegd, sprake is van voedselvuiligheid,
is duidelijk. Het is wenselijk dat er hard
wordt opgetreden tegen mensen die bewust de
kluit belazerd hebben. De gegevens op een etiket
moeten correct zijn, maar je moet alleen aan de
noodrem trekken als je daarmee een ramp kunt
voorkomen. De volksgezondheid is niet in het
geding. In een rundvleesproduct, bijvoorbeeld lasagne,
is maar een klein deel vlees. Van dat vlees
is mogelijk een zeer klein deel paardenvlees en
daarvan zou een klein deel eventueel verontreinigd
kunnen zijn met diergeneesmiddelen. Van
mij had die terughaalactie niet gehoeven. Ik zou
zeggen: eet smakelijk.
Norbert van der Werff, redactiecoördinator
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 5
04-05-06-07_mixed.indd 5 15-04-13 14:15

Reacties op
evmi.nl
“Even terugrekenen: 500 monsters genomen en… bij
2 daarvan 1.4 % paarden DNA aangetroffen vergelijk
diverse publicaties. 50 mln kg / 500 = 100,000. Daarvan
1.4 % = 2800 kg paard. Bij 700 kg per paard ongeveer,
spreken we over... 4 paarden in die hele partij?
Daar heeft er 1 fenylbutazon gehad? En dat kleine
beetje medicijn rechtvaardigt deze enorme recall?
Want... veel is verwerkt in… lasagna, gehaktbroodjes,
bapao, enz. Sorry, maar de kans, dat ik door een meteoriet
getroffen wordt… OF… wil de NVWA zo duidelijk
laten zien, hoe belangrijk ze zijn, dus geen bezuiniging
op hun dienst maar een forse uitbreiding…?”
Harry reageert op het bericht ‘NVWA roept 50 miljoen
kilo vlees terug’.
“Ik ben het helemaal eens met de opmerking van Marcel
Schuttelaar over de NVWA. Een treurig stemmend
voorbeeld is het optreden bij de EHEC besmetting waarbij
tientallen tonnen Nederlandse komkommers uit de handel
werden gehaald terwijl de NVWA nota bene zelf in
een eerder eigen onderzoek kiemgroenten als potentiële
bron van besmetting had aangewezen. Over het hoofd
gezien en niet aan Duitsland en de EFSA gemeld!”
“De crisis waarin de instelling verkeert blijkt ook uit de
onzichtbaar- en onhoorbaarheid bij voedsel en waren
incidenten. Als er al voorlichting over de achtergronden,
risico’s en maatregelen van de NVWA en de bedrijven
wordt gegeven gebeurt dit veelal weinig overtuigend en
zelfs ondeskundig. Dit biedt ook weinig vertrouwen in de
effectiviteit van de handhaving. De inspecteur generaal
die onlangs is vertrokken is gedurende zijn aanstelling
voor het publiek volledig onzichtbaar geweest. Ook bij
ernstige incidenten leek hij zich te verschuilen in zijn
kantoor, waarschijnlijk druk met het reorganiseren van de
vorige interne reorganisatie. Misschien ook omdat hij als
belastingdeskundige op het werkgebied van de NVWA
inhoudelijk onkundig was. De nieuwe IG heeft gelukkig
een wetenschappelijk achtergrond die hem in staat moet
stellen om te oordelen over de inhoud en betekenis van
het gecompliceerde werk van zijn medewerkers. Hopelijk
is hij minder publieksschuw als zijn voorganger en durft
hij bij ernstige voedselincidenten met autoriteit en overtuigingskracht
in de media over oorzaken en maatregelen
te spreken zodat het vertrouwen in binnen- en buitenland
hersteld kan worden. Maar nog belangrijker is dat hij
de NVWA weer op het goede spoor zet zonder nog meer
reorganisaties.”
Paul Mathot reageert op het bericht ‘Bezuiniging op
NVWA verslechtert controles’.
“Royeren, zulke gasten moeten NOOIT meer mogen
handelen in voedingsmiddelen. Deze bezorgen de gehele
voedingssector een slecht imago. Winsten die ze
gemaakt hebben verhalen op de partij en terugsluizen
naar de producenten.”
Marco is duidelijk bij het bericht ‘Ook verboden
schapenvlees van Draap Trading’.
6 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
Mixed
D.E Master Blenders 1753 mogelijk verkocht
AMSTERDAM – D.E Master Blenders 1753 onderhandelt over een mogelijke overname. De van oorsprong
Duitse investeerdersgroep Joh. A. Benckiser (JAB) heeft een officieel bod uitgebracht op de aandelen van
D.E Master Blenders van in totaal zo’n 7,5 miljard euro. De Raad van Bestuur van D.E Master Blenders beveelt
het overnamebod aan. Het hoofdkantoor, het wereldwijde R&D-centrum en alle productiefaciliteiten
in Nederland blijven operationeel. JAB heeft al een minderheidsbelang van 15,05 procent. De investeringsgroep
heeft diverse premium merken in de categorie fast moving consumer goods, onder meer Peet’s Coffee
and Tea en koffieretailer Caribou Coffee.
Duitse Borggreve wil Bolletje
overnemen
ALMELO – Bolletje wordt waarschijnlijk
overgenomen door het Duitse Borggreve
uit Neuenhaus. De overname zou bijna
rond zijn, berichtte het bedrijf op 8 april.
Eind vorig jaar ketste de overname van
Bolletje met Continental Bakeries op
het laatste moment af, omdat de twee
bedrijven samen te machtig zouden worden,
waardoor de beschuitprijs omhoog
zou kunnen gaan, stelde de NMa toen.
Volgens Bolletje is er nu geen toestemming
van de mededingingsautoriteit
nodig, omdat het Duitse bedrijf in Nederland
slechts een beperkte omzet heeft. Borggreve is eveneens producent van beschuit en koekjes. Het
bedrijf ligt aan de andere kant van de grens op ruim 20 kilometer afstand van Bolletje in Almelo.
De naam Bolletje blijft na de overname gewoon bestaan. Wel zullen mogelijk producten van het Duitse
bedrijf onder Bolletje-naam op de Nederlandse markt komen, zoals er ook producten van Bolletje op de
Duitse markt gebracht worden. Met de overname denken beide bedrijven internationaler aan de weg te
kunnen timmeren. Ze hebben samen 800 medewerkers en halen een jaaromzet van zo’n 200 miljoen
euro. Het is onbekend hoeveel geld er is gemoeid met de overname.
Chinees bedrijf knoeit met Nederlands melkpoeder
PEKING – In China heeft import- en distributiebedrijf Xile Li geknoeid met melkpoeder van het Nederlandse
Hero Nutradefense. Chinese supermarkten moesten daarom de opnieuw verpakte producten met
een onjuiste THT-datum uit de handel halen.
Volgens Chinees staatspersbureau Xinhua heeft het Chinese Xile Li, een geautoriseerd dealer van de Zwitserse
Hero Group, een partij melkpoeder waarvan de THT-datum was verlopen, opgekocht op de Europese
markt en illegaal (zonder importcertificaten) China in gesmokkeld.
Daarna is het gemengd met legale producten van Hero Nutradefense, opnieuw verpakt en met valse THTdata
en batchnummers op de Chinese markt gebracht. Ook zou het melkpoeder verkocht zijn als ‘100
procent afkomstig van Nederlandse melk’. Daarnaast zou poeder voor oudere kinderen verkocht zijn als
duurder zuigelingenmelkpoeder.
04-05-06-07_mixed.indd 6 15-04-13 14:15
‘
D
m
D
i
g
m
g
h
z
s
r
V
t
p
V
R
g
z
l
s
n
2
i
D
z
o
a
h
N
N
S
b
P
r
E
B
d
t
d
e
D
z
E
p
s

‘Zwart vinkje is onbegrijpelijk’
DOETINCHEM - Het Vinkje in zwart is onbegrijpelijk voor consumenten. Dat stelt 57 procent van de stemmers
op de EVMI-poll.
De Stichting Ik Kies Bewust stelde enige tijd geleden dat het Vinkje, voorheen het Ik Kies Bewust-logo, ook
in zwart-wit mag worden gebruikt. Dat mag op zogeheten budgetverpakkingen met slechts twee kleurgangen.
Omdat de verpakking, vaak om financiële of technische redenen, weinig kleuren heeft, past het
meerkleurige Vinkje daar namelijk niet op. Daarnaast mag het zwart-witte Vinkje op etiketten van verse
groenten en fruit staan. Het Vinkje met de groene rand staat op gezondere producten uit de Schijf van Vijf,
het Vinkje met de blauwe cirkel duidt de betere keuze in overige producten aan. Bij producten met het
zwart-witte Vinkje is de tekst in het logo onderscheidend: ‘Gezondere Keuze binnen deze productgroep’
staat op Schijf van Vijf-producten, ‘Bewuste Keuze binnen deze productgroep’ op de betere keuze in overige
producten.
Van de stemmers meent 24 procent dat geïnteresseerde consumenten het zwarte vinkje met bijpassend
tekstje best kunnen begrijpen. 19 Procent stelt dat een zwart logo niet ideaal is, maar dat het op een verpakking
waarop geen kleur wordt gebruikt, nu eenmaal niet anders kan.
Verkoopdip gerookte zalm slechts tijdelijk
RIJSWIJK – De salmonellabesmetting van
gerookte zalm in het najaar van 2012
zorgde voor een forse, maar slechts tijdelijke
verkoopdaling. De totale thuisconsumptie
van gerookte zalm is vorig jaar
namelijk zelfs nog hoger uitgevallen dan in
2011. Dat blijkt uit de onderzoek van GfK
in opdracht van het Nederlands Visbureau.
De forse daling in de verkoop van gerookte
zalm na de besmetting bij Foppen duurde
ongeveer vijf weken. Daarna steeg het
aantal verkopen weer, om uiteindelijk dus
hoger uit te komen dan in het jaar ervoor.
Nederlandse consumenten aten vorig jaar zo’n drie procent minder vis dan in 2011. In 2012 werd door de
Nederlander gemiddeld 3,42 kilo vis per jaar gegeten, tegenover 3,55 kilo in 2010.
Separatorvlees kan voedingsbodem
bacteriën vormen
PARMA – Separatorvlees dat is gewonnen onder hoge druk kan een voedingsbodem vormen voor bacteriën.
Dat blijkt uit een advies van de Europese voedselautoriteit EFSA.
Er zijn twee methodes om bij pluimvee en varkens de vleesresten mechanisch van de karkassen te halen.
Bij de methode zónder hoge druk wordt het vlees van het karkas geschraapt, bij de methode met hoge
druk gaat het vlees door een soort zeef. Bij de hogedrukmethode wordt de structuur van de spieren aangetast
en komen voedingsstoffen vrij, die een voedingsbodem vormen voor bacteriegroei. Goede hygiëne is
daarom extra belangrijk. Onder hoge druk verkregen separatorvlees moet onmiddellijk worden ingevroren
en mag alleen worden gebruikt in verhitte producten.
De onder hoge druk verkregen vleespasta wordt onder meer gebruikt in hotdogs. Separatorvlees moet als
zodanig worden gelabeld en mag niet worden meegeteld bij het vleesgehalte van het product.
EFSA heeft vastgesteld dat calcium dat tijdens de processing vrijkomt uit het bot, gebruikt kan worden als
parameter om separatorvlees te onderscheiden van niet-mechanisch verkregen vlees. Fabrikanten en inspecteurs
kunnen op die manier vaststellen of in een product separatorvlees zit of niet.
Kort nieuws
DHA uit vis gezonder
Het is gezonder om het meervoudig onverzadigde
vetzuur DHA binnen te krijgen door consumptie van
vis, dan uit een voedingssupplement. Dat suggereren
Amerikaanse en Duitse onderzoekers in twee onderzoeken
in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS.
E-healthprogramma helpt bij zoutreductie
Een E-healthprogramma kan nierpatiënten helpen
om ervoor te zorgen dat ze niet te veel zout innemen.
Universitair Medisch Centrum Groningen
en het Leids Universitair Medisch Centrum voeren
samen met de Nierpatiënten Vereniging Nederland
een project uit waarbij patiënten stapsgewijs hun
voedingsgewoonten aanpassen.
Paardekooper neemt Van der Windt over
Verpakkingsfabrikant Paardekooper Group neemt de
Van der Windt Group over van de Clondalkin Group.
De combinatie Paardekooper en Van der Windt realiseert
met 380 fte’s een jaaromzet van circa 250
miljoen euro met verpakkingen voor diverse markten,
zoals retail, foodservice, industrie, horti- en agricultuur.
Staay Food Group neemt Vernooij over
Groenten- en fruitbedrijf Staay Food Group uit Barendrecht
neemt de activiteiten van Fruitbedrijf J.C.
Vernooij uit Vleuten over. Het bedrijf gaat verder
onder de naam Frupaks-Vernooij.
Chris Barrow cso Heineken
Heineken heeft Chris Barrow benoemd tot chief
strategy officer (cso). Barrow is managing director
van Heineken Brazil. Vanaf augustus gaat hij zich
in de nieuw gecreëerde functie bezighouden met
de uitbouw van de bredere bedrijfsstrategie van het
concern.
Coca-Cola schrapt banen in VS
Coca-Cola gaat in de Verenigde Staten door het
hele bedrijf heen 750 banen schrappen, waarvan
een kwart op het hoofdkantoor in Atlanta. Het frisdrankconcern
zegt dat saneren noodzakelijk is om
de bedrijfsvoering te stroomlijnen.
Productie ‘oerwoudvrije’ kaas
De Limburgse kaasfabrikant Aurora heeft de opdracht
van Milieudefensie en Jongeren Milieu Actief (JMA)
gekregen om ruim 11.000 ‘oerwoudvrije’ kazen te
gaan produceren. Het gaat hier om kazen voor Kleine
Hoefprint, gemaakt van melk van koeien die geen
Zuid-Amerikaanse soja hebben gegeten.
Recall Kit Kat-repen
Nestlé heeft eind maart in acht landen Kit Kat
Chunky Bars en Kit Kat paaseieren teruggeroepen
omdat er plastic deeltjes in konden zitten. Het plastic
was in de Bulgaarse productielocatie afgebroken
van de mal. In Nederland was er geen recall.
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 7
04-05-06-07_mixed.indd 7 15-04-13 14:15
(Foto SignElements)

8 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
Verpakkingsbeurs Empack
Sneller, efficiënter
en hygiënischer
Tekst en foto’s: Norbert van der Werff
Op de verpakkingsbeurs Empack, op 27 en 28 maart in de Brabanthallen in Den Bosch,
werden behoorlijk wat nieuwe producten gepresenteerd. EVMI nam een kijkje.
Veel robots waren er te zien op de Empack.
Fanuc presenteerde de M710, een vijf-assige
pick ’n’ place robot. Door de vijf ‘gewrichten’
is de robot zeer flexibel, legt Annelies Vander
Hulst van Fanuc Robotics Benelux uit. Op de
beurs presenteerde het bedrijf een vijfassige
robot, maar er zijn ook robots met zes assen
beschikbaar. Daardoor heeft de robotarm veel
meer mogelijkheden om producten te pakken
en te plaatsen. Niet alleen van een rechte
positie naar een rechte positie, maar ook van
of naar een schuine positie.
De besturing van de M710 is sneller dan van
eerdere modellen en is ook energiezuiniger,
stelt Vander Hulst. “De robot kan in één seconde
720 graden om zijn as draaien”, vult
Arne Geijsen van Fanuc aan. Een ander voordeel
is dat de robot compact is en dus ook in
kleine ruimtes kan worden ingezet. De robot
op de Empack doet de handling van flessen,
maar de M710 kan worden uitgerust met uiteenlopende
grijpers voor verschillende voe-
dingsmiddelen. Het is ook mogelijk producten
op te pakken door een vacuüm te creëren,
bijvoorbeeld bij kwetsbare producten.
MundiScan
Mundi Technology presenteerde de Mundi-
Scan, een combinatie van een laserprinter die
codes op bijvoorbeeld bierflesjes print en een
camerasysteem dat de codes controleert.
“Zo’n laser hadden we al in ons leveringsprogramma”,
zegt sales engineer Danny Koekebakker
van Mundi Technology (foto onder),
dat het systeem ontwikkelde in samenwerking
met Eagle Vision. “Maar de combinatie
met camera-inspectie is nieuw.” Doordat de
twee functies in één machine zijn verenigd,
krijgen voedingsmiddelenfabrikanten bij eventuele
problemen niet te maken met verschillende
leveranciers die naar elkaar wijzen.
De software vergelijkt het met de camera gemaakte
beeld van de geprinte houdbaarheidsdatum,
barcode of QR-code met het goedgekeurde
voorbeeld. Bij afwijkingen worden de
producten uitgeworpen. De laserprinter verwerkt
bij Heineken 73.000 flesjes per uur.
Koekebakker: “De grens is niet zo zeer de laser,
maar de productiesnelheid bij de fabrikant.”
Mundi Technology presenteerde op de beurs
ook een controleweger van OCS met twee
weegcellen die naast wegingen ook röntgeninspectie
uitvoert. Door de combinatie kunnen
voedingsmiddelenfabrikanten veel ruimte
besparen. De machine is ontwikkeld door het
Duitse Wipotech, legt Patrick Smit van Mundi
Technology uit. “Wipotech maakt wegers van
uitzonderlijk hoge kwaliteit. Het bedrijf maakt
bijna alles in eigen huis. Alles wordt uitgebalanceerd
en de aansluiting van de weegcel
naar de motor is zelfs met gouddraad. Er is
een weger die 700 wegingen per minuut kan
uitvoeren, officieel geijkt.”
Nieuw is de combinatie van de weger met
X-ray. Het systeem werkt niet met diodes
maar met een röntgencameradetectiesysteem
waardoor, volgens Smit, vervuiling beter te
zien is. Het gaat daarbij om steen, allerlei
08-09_empack.indd 8 15-04-13 14:14
s
k
v
d
a
G
P
g
m
m
a
d
w
k
d
V
r
b
l
t
b
s
k
r
d
b
t
p
z
D
D
v
d
v
g
m
D
M
s

soorten metaal, glas en diverse soorten
kunststof. Met het apparaat zijn veel minder
vierkante meters nodig dan bij twee afzonderlijke
machines, omdat hier slechts één
aanvoerband nodig is.
Grootkamerbandmachine
Prominent op de Multivac-stand stond de
grootkamerbandmachine B610 voor het vacumeren
van grote producten, tot wel 27 centimeter
hoog. De grote kamer stelt extra eisen
aan de robuustheid van de machine. Doordat
de ruimte in de machine volledig vacuüm
wordt gezogen, is de druk vanaf de buitenkant
enorm. Multivac heeft de bandmachine
daarom extra stevig gemaakt.
Volgens acountmanager Gerard Brockhoff (foto
rechts) is er in de voedingsmiddelenindustrie
behoefte aan zulke grote kamers. Op de stand
lagen op de band kaaswielen, maar in de praktijk
wordt de machine gebruikt voor bijvoorbeeld
reststukken kaas, die overblijven na het
snijden van blokken. Die gevacumeerde blokken
gaan vervolgens naar bedrijven die de
reststukken raspen, legt Brockhoff uit. Ook in
de vleesindustrie wordt de bandmachine gebruikt
voor onder meer lange lendes, de achtervoet
van een rund of een varken of complete
hammen. In de visindustrie worden hele
zalmen gevacumeerd.
De grootkamerbandmachine werkt als volgt:
De producten worden handmatig in zakken
van verschillend formaat gedaan, naar gelang
de grootte van het product. Ze worden vervolgens
op de band gelegd en naar de kamer
getransporteerd. De kamer wordt gevacumeerd,
zodat ook de zak wordt leeggezogen.
De zak wordt daarop geseald.
Multivac toonde op de Empack bovendien de
samen met Snapsil ontwikkelde verpakkingen
voor sausjes, waarbij het folie niet wordt los-
getrokken, maar omgebogen, zodat de ver-
pakking breekt en het sausje of de dressing
uit de plastic verpakking bakje kan worden
geschonken.
In de vitrine van Multivac waren ook diverse
skinpacks te zien, met vlees of vis op een
tray waarbij de verpakking gevacumeerd is.
Het folie volgt hierdoor de vorm van het product,
zodat het product beter zichtbaar is dan
bijvoorbeeld bij de in Nederland zo populaire
MAP-verpakking. Skinpacks zijn populair in
Zuid-Europa, maar volgens Brockhoff zijn ze
hier ook aan een opmars bezig. “Het begint
te komen, vooral in het hogere segment
vleesproducten.”
Freshline Plus cilinder
Een MAP-verpakking zorgt ervoor dat producten
langer houdbaar zijn. Maar dan mag er
geen kruisbesmetting plaatsvinden via de
gascilinder. De nieuwe Freshline Plus cilinder
van Air Products heeft daarom aan de buitenkant
de speciale BioCote antimicrobiële
coating die de groei van micro-organismen
tegengaat. De cilinder is bovendien voorzien
van een speciaal filter dat alles groter dan 0,2
micron eruit zeeft. “Instanties als BRC stellen
steeds strengere eisen. Met de Freshline Plus
lopen we daarop vooruit”, zegt Erik Brandes
van Air Products (foto rechtsonder). Het bedrijf
levert de Freshline gassen en gasmengsels
voor de productie en verpakking van
kant-en-klaarmaaltijden, rauw en gekookt
vlees, vleeswaren, zuivel en bakproducten.
Air Products presenteerde bovendien de
nieuwe Freshline MP tunnelvriezer, een
nieuwe vriestunnel waarbij wordt gekoeld met
stikstof. De tunnelvriezer biedt mogelijkheden
voor koelen, maar ook voor het individueel
invriezen van producten. De tunnelvriezer kan
per uur 3000 kilo product invriezen en kan
20 uur volcontinu draaien. In de tunnel is een
afzuigsysteem aangebracht, dat besmetting
van producten door condensatie voorkomt,
de afzuigkap is voorzien van een schoonmaakring.
Door het ‘easy opening system’ en
een speciaal systeem voor de reiniging van
de band kan de vriestunnel eenvoudig worden
schoongemaakt.
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 9
08-09_empack.indd 9 15-04-13 14:14

Consument ontevreden over kwaliteit in supermarkt
‘ Bij Streekbox geen ruimte
voor ketenvervuiling’
Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: Norbert van der Werff, Streekbox
Consumenten zijn ontevreden over de kwaliteit van producten in de supermarkt. Ze willen
weten waar hun eten vandaan komt en ergeren zich aan het gebrek aan transparantie,
betogen Bastiaan Meijer van Streekbox en Leen Menken van de gelijknamige logistiek
dienstverlener. Hun oplossing is de Streekbox, een doos met groente, fruit, vleeswaren,
zuivel en andere ambachtelijke producten van hoge kwaliteit uit de eigen regio die
aan huis wordt afgeleverd.
Bastiaan Meijer van
Streekbox (links) en
Leen Menken van de
gelijknamige logistiek
dienstverlener.
10 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
De foodsector heeft zich al langer vervreemd
van de consument, meent Leen Menken, oprichter
van Leen Menken Foodservice Logistics.
Door twee incidenten is dat de afgelopen
maanden versterkt, vindt hij. “Eerst was er de
met Salmonella verontreinigde zalm van Fop-
pen uit Harderwijk. De zalm kwam uit Noorwegen,
ging via Nederland naar Griekenland
en kwam weer terug om vervolgens voor een
deel te worden geëxporteerd. Daarna was er
de affaire met paardenvlees dat in allerlei
producten werd aangetroffen, terwijl dat niet
op het etiket stond. In beide gevallen ontstonden
er fouten in de keten.”
“De grootwinkelbedrijven hebben inferieure
producten weten te standaardiseren. De kritiek
richt zich verder op het heen-en-weer
gesleep met producten en op het gebrek aan
transparantie”, vult algemeen directeur Bastiaan
Meijer van Streekbox aan. “Andere voorbeelden
zijn kipfilet die in Afrika wordt verwerkt
en garnalen die naar Marokko gaan om
te worden gepeld. Supermarkten kunnen niet
goed vertellen waar hun product vandaan
komt.”
“Tachtig procent van de paprika’s wordt geleverd
door slechts twee bedrijven, uit Barendrecht.
Ze kopen al die paprika’s als anonieme
producten op de veiling.” Beiden
menen dat retailers daar nu nog mee wegkomen,
maar straks niet meer. “Supermarkten
wachten af tot ze bij het kantelpunt zijn aangekomen
en niet anders meer kunnen dan
investeren in kwaliteit, zodat ze de herkomst
van het product ook kunnen garanderen”,
zegt Meijer. Menken: “Er is nu nog geen kritische
massa, maar veel mensen gaan naar de
supermarkt met een groot ongenoegen.”
Social media
De kritiek van de consument richt zich voornamelijk
tegen de grote supermarktketens,
stellen ze. De onvrede wordt onder andere
gevoed door films als Super Size Me en Food
Inc. Maar ook door de aandacht van tv-programma’s
als de Keuringsdienst van Waarde
en Radar voor misstanden in de voedingsmiddelenbranche.
“Door de huidige hoogwaardige
communicatiemiddelen, zoals de social
media, is de consument aan het woord. Op
de website van tv-programma Radar werd in
een bericht over machtsmisbruik binnen de
grootwinkelbedrijven Streekbox genoemd als
alternatief waarbij er weinig ruimte voor vervuiling
van de keten is. Binnen een dag hadden
consumenten vijf pagina’s volgeschreven
met reacties…”
10-11-12-13_streekbox.indd 10 15-04-13 10:20
S
E
s
u
d
h
n
v
d
m
p
v
m

Schaalvergroting
Een andere reden voor de onvrede is de
schaalvergroting. “Sinds de jaren zeventig is er
uit winstbejag een extreme hoeveelheid voeding,
zoals vlees en agf, geproduceerd ten behoeve
van de export”, zegt Menken. “Je ziet
nu dat het elastiek terugschiet. Telers en
vleesproducenten leveren liever aan Streekbox
dan aan Vion of The Greenery. Ze zijn dan wat
minder zeker van afname, maar kunnen wel
passie in hun product leggen.” Ook Meijer stelt
vast dat boeren en tuinders ontevreden zijn
met de huidige situatie. “Bij de verkiezing van
de beste paprika van het jaar bleek dat de
winnaar ook bij Albert Heijn ligt. Dezelfde paprika,
van dezelfde teler, maar dan met een
totaal andere smaak. De teler haastte zich te
zeggen dat hij de kans niet kreeg een goed
product te leveren, omdat hij de paprika’s al
twee weken voor ze rijp zijn, moet leveren...
Bij Streekbox gaat alles razendsnel. De organisatie
doet op maandag de bestellingen bij de
producenten en die worden dan op dinsdag
geoogst. Op woensdag komen ze binnen bij
Leen Menken en een dag later worden ze bezorgd
bij de consument thuis.”
Kwaliteitstesten
Streekbox werkt samen met enkele honderden
boeren, kleine coöperaties en ambachtelijke
producenten. De deelnemende boeren
hebben kleine percelen, van zo’n 50 tot 100
hectare. Om hoeveel boeren het precies gaat
is lastig te zeggen, omdat het afhankelijk is
van het seizoen. Een aspergeteler levert immers
maar een klein deel van het jaar.
Meijer: “Het gaat om topproducten: kaas en
andere zuivel, prei, uien, knoflook, pepers,
snijbiet. De boeren moeten voldoende diversiteit
en voldoende volume kunnen leveren.
Alles moet van hoge kwaliteit zijn. We voeren
zelf kwaliteitstesten uit. Alle producten worden
visueel en op smaak getest, onder meer
door culinair recensent Janneke Vreugdenhil.
Eigen behoefte
Streekbox heeft inmiddels enkele duizenden
klanten in de regio’s Amsterdam-Alkmaar-
Haarlem, Utrecht-Amersfoort-Almere, Gorin-
>>>
Drie pakketten
Streekbox biedt op abonnementsbasis de keuze uit drie pakketten:
de vegetarische veggiebox, de basisbox en de luxere plusbox.
De veggiebox bevat minimaal 12 producten en kost 27,50
euro, de basisbox en de plusbox bestaan uit 15 producten voor
respectievelijk 32,50 euro of 42,50 euro. De prijzen zijn echter
afhankelijk van het soort abonnement. Twee volwassenen kunnen
van een box twee warme maaltijden en een lunch bereiden.
Streekbox levert daar ook de recepten voor.
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 11
10-11-12-13_streekbox.indd 11 15-04-13 10:20

12 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
chem-Dordrecht en Den Haag-Rotterdam. De
klanten worden geworven via de website
streekbox.nl. Bovendien is er veel mond-totmondreclame
want de klanten zijn zeer actief
op social media.
Meijer bedacht het concept Streekbox in
2011. Het idee ontstond uit eigen behoefte.
Een achtergrond in food had hij niet. “Ik ben
ondernemer in marketingcommunicatie en internetplatforms.
Het eerste half jaar heb ik
erover gedaan om te kijken naar het vermarkten
van het product en naar de kwaliteitseisen.
Het moeten eerlijke en heerlijke
producten zijn, duurzaam en lokaal geproduceerd
en de herkomst moet gegarandeerd
zijn. Ik wilde aan huis leveren en er geen re-
Voorbeeld inhoud Basisbox
-Soepkip
-Donker Moutkorn
-GIJS biologische moestuinjam bessen-frambozen (370 gram)
-Yoghurt naturel (1 liter)
-Bosje kervel
-GIJS appelsap (0,74 liter)
-Bosje selderij
-Tradition Baquette Francaise
-Krop sla
-Eieren (6 stuks)
-Prei
-Jonagold appels (700 gram)
-Alexia vastkokende aardappelen (1 kg)
-Winterpeen (300 gram)
-Gele uien (400 gram)
tailer bij betrekken, want supermarkten zijn
niet bij machte om het verhaal achter de producten
te vertellen.”
“Na die eerste fase ging ik op zoek naar logistieke
partners die mij konden helpen. Dat
heeft drie tot vier maanden geduurd. Sommige
bedrijven waren te klein en leverden
veel te lokaal, bij andere gaat pas vanaf
50.000 producten de koelcel open. Via relaties
kwam ik bij Leen Menken terecht. In februari
2012 zijn we in contact gekomen en
een paar weken later, op 7 maart, zijn we
online gegaan.”
Eigenaar Leen Menken bleek Meijers visie te
delen. Bij Menken was de affiniteit met ambachtelijkheid
en kwaliteit met de paplepel
ingegoten. “Wij hadden thuis een melkfabriek.
We leverden heel mooie producten aan
melkboeren. Zij konden aan klanten uitleggen
wat er mooi was aan het product, ze droegen
de passie voor het product uit. Eind jaren
zestig kwamen de supermarkten op. Aanvankelijk
waren die ketens nog niet zo groot,
maar later wel. Alle melk kreeg een gestandaardiseerd
vetgehalte, er was geen verschil
meer tussen topkwaliteit en matige kwaliteit.
Als zuivelbedrijf werden we gemangeld, het
ging alleen nog maar om prijs-prijs-prijs. De
consument is ook gefocust geraakt op de
prijs.” “Toen is de smaakbeleving in handen
van de grote coöperaties en ketens gekomen”,
vult Meijer aan. “Zij bepalen de vorm
en de smaak van de producten die wij kopen.
De consument heeft geen keuzemogelijkheid.”
Het zuivelbedrijf van de familie Menken
kwam uiteindelijk in handen van Campina,
dat al weer een aantal jaren geleden is gefuseerd
met Friesland Foods tot zuivelreus
FrieslandCampina. Menken startte in 1987
een distributiebedrijf voor levensmiddelen,
aanvankelijk met name vleeswaren, salades
en zuivel. Door consolidatie in de retail besloot
hij zich te richten op foodservice en restaurantketens.
Het bedrijf is uitgegroeid tot
logistiek dienstverlener. Leen Menken werkt
ook samen met andere webshops. “We leveren
ook aan concurrenten van Streekbox,
maar daar profiteert Streekbox juist van, want
het leveringsgebied wordt groter.”
10-11-12-13_streekbox.indd 12 15-04-13 10:20

Slimme oplossing
Menken legt uit dat het systeem wordt uitgerold
met een slimme logistieke oplossing.
“We hebben al landelijk vrachtwagens met
een koel-, vries- en droogcompartiment rijden.
Om efficiënt te werken hebben we bij
Amsterdam en Utrecht een hub. Daar worden
rolcontainers overgeladen in kleine koelbusjes
voor de levering aan huis. We hebben ook
zulke hubs in voorbereiding bij Eindhoven en
Arnhem. De regio’s Rotterdam en Den Haag
beleveren we rechtstreeks vanuit ons distributiecentrum
in Zoetermeer.” Meijer: “De
producten die we inkopen, laten we weer
hier in Zoetermeer komen. De wagens
nemen die producten op de terugweg mee.
In het begin is de logistiek lastig, maar zodra
je meer volume krijgt, wordt het gemakkelijker.
Eind dit jaar willen we landelijke dekking
hebben. Voor eind 2014 willen we in iedere
straat in Nederland gemiddeld twee afleveradressen
hebben.”
Meijer meent dat het kleinschalige karakter
blijft. “De organisatie zal misschien wat groter
worden, maar wij gaan geen tachtig miljoen
paprika’s van één teler kopen. We werken
liever met tachtig telers. Wij kopen in bij
meerdere kleinschalige coöperaties. We willen
productdifferentiatie. Er komen Streekboxen
voor verschillende regio’s. Tachtig procent van
de producten komt uit de eigen regio en
twintig procent is ‘cross-over’.”
Sander Hoogerbrugge:
“De doos
moet eruitzien als
een cadeautje.”
Voorbeelddoos
Leen Menken krijgt van Streekbox een lijst van de producten die
in de Streekboxen moeten zitten. Bij Menken wordt een voorbeelddoos
opgemaakt en wordt ter controle een foto naar
Streekbox gestuurd. De presentatie is immers van groot belang,
legt Sander Hoogerbrugge uit, bij Menken verantwoordelijk voor
het klantcontact Streekbox. “Presentatie is het halve werk, de
doos moet eruitzien als een cadeautje.”
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 13
10-11-12-13_streekbox.indd 13 15-04-13 10:20

Beurs Bakkersvak
Inspelen op de
troonswisseling
Tekst en foto’s: Clara Bloemhof, Hilco Wagenaar
14 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
De tweede editie van deze bakkerijbeurs Bakkersvak, op 10 en 11
maart in het Autotron in Rosmalen trok een recordaantal bezoekers:
bijna 4500. Zij konden onder meer producten zien die inspelen op
de troonswisseling.
De troonswisseling op 30 april biedt een veelvoud
aan kansen voor de bakker. Op Bakkersvak
toonden verschillende partijen hun productideeën.
Zo presenteerde CSM Benelux het
zogenoemde Koningsbrood: een Waldkornbrood
in de vorm van een kroon (foto boven).
Op de stand van Chocolaterie Cerisette uit Oisterwijk
werden chocoladetabletten met een
kroningsverpakking gepresenteerd.
Zuurstofabsorbers Fresh Care
Een eenvoudige en natuurlijke manier om
verpakte voedingsmiddelen op smaak te houden
en de houdbaarheid ervan te verlengen.
Dat is Fresh Care: een innovatieve, hightech
zuurstofabsorber in de vorm van een klein
zakje, die alle zuurstof in een verpakking absorbeert.
Daardoor ontstaat een compleet
zuurstofvrije verpakking en worden verkleuring,
vet-oxidatie en de groei van micro-organismen
sterk geremd. Fresh Care wordt aangeboden
door de firma Dijkstra Vereenigde uit
Lelystad.
Quiche of cake?
Kruiden- en sauzenspecialist Verstegen is een
nieuwe speler in de bakkerijbranche. De Rotterdamse
firma introduceerde op de beurs drie
quiche/cake-varianten: Quiche Cake Goulash,
Quiche Cake Kip Kerrie en Quiche Cake Mediterrane.
“Het is geen echte quiche, het is geen
cake, maar het is wél lekker”, glimlacht Jeroen
van der Graaf, creatief innovatiemanager bij
Verstegen. De quiche/cake is als een ‘gewone’
cake te maken in een blik, maar kan ook als
amuse in de vorm van een lolly (‘popcake’) of
als dessert worden gepresenteerd. “Lekker met
spicy chocolade”, tipt Van der Graaf.
14_bakkersvak.indd 14 15-04-13 10:19

O-I investeert 21 miljoen in Leerdamse glasfabriek
Brouwers willen
onderscheidende fles
Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: O-I en Norbert van der Werff
In de glasfabriek van O-I in Leerdam heersen de grote getallen. In de
plant worden jaarlijks meer dan een miljard bierfl essen geproduceerd.
In de ovens waar het glas wordt gesmolten, is het zo’n 1600 graden
Celsius. O-I gaf onlangs een presentatie ter gelegenheid van de aanpassingen
in de fabriek, waarmee een investering van 21 miljoen euro
was gemoeid.
De net gevormde roodgloeiende flessen worden
met drie stuks tegelijk door de machine
op de transportband gezet, waarna ze afkoelen.
Het roodgloeiende verdwijnt al snel, maar
toch duurt het anderhalf uur tot een uur en
drie kwartier voordat ze koud zijn. Als de
flessen eenmaal zijn afgekoeld, krijgen ze in
het ‘Cold End’ een coating en worden ze uitvoerig
gecontroleerd op onregelmatigheden.
Jaarlijks komen maar liefst een miljard bierflessen
uit de fabriek.
Ook O-I zelf, wat staat voor Owens Illinois, is
van de grote getallen. Het Amerikaanse bedrijf
produceert in 79 fabrieken wereldwijd elk
ruim 10.000 verschillende verpakkingsoplossingen
en zet daarmee 7,4 miljard dollar (5,73
miljard euro) om. O-I maakt uitsluitend glazen
verpakkingen. “We zijn in tegenstelling
tot onze grootste concurrenten voor 100 procent
toegewijd aan glas”, legt Erik Bouts, president
voor Europa van O-I, uit. “Zo kunnen
we vol zelfvertrouwen de voordelen van dit
De controlekamer.
zuivere, natuurlijke en duurzame materiaal
promoten.”
In Europa staan 36 fabrieken in 11 landen,
waarmee een omzet van ruim 2,3 miljard
euro wordt behaald. De Benelux is voor O-I
belangrijk want van de Europese landen
wordt alleen in de wijnlanden Frankrijk en
Italië meer omgezet. In Nederland staan drie
fabrieken: in Leerdam, Maastricht en Schiedam.
In Maastricht en Schiedam worden flessen
en potten geproduceerd voor de dran-
>>>
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 15
15-16-17_glaso-i.indd 15 15-04-13 12:59

16 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
ken- en voedingsmiddelenindustrie, in Leerdam
worden vrijwel uitsluitend groene en
amberkleurige bierflessen gemaakt.
Procescontrole
O-I heeft voor 21 miljoen euro in de productiefaciliteit
in Leerdam geïnvesteerd. De investering
omvat een nieuwe oven, nieuwe
productiemachines en nieuwe apparatuur
voor productie- en kwaliteitscontrole. De
thermische isolatie werd verbeterd en er
kwam nieuwe procescontrole om het verbrandingsproces
beter te controleren en de
efficiëntie te verhogen. De maatregelen moeten
de CO2-uitstoot met 15 procent verminderen.
“We kunnen nu goedkoper, veiliger en
flexibeler produceren”, vat plantmanager Jules
Herfst het samen.
In totaal investeert de onderneming in 2013
140 miljoen euro in de fabrieken in Europa.
Het gaat om productielocaties in Frankrijk,
Duitsland, Italië en Tsjechië. Ook in de vestiging
in Maastricht zal worden geïnvesteerd.
Onderscheiden
O-I wil met de investeringen beter kunnen
inspelen op de wensen van de klanten. In
Leerdam wordt geproduceerd voor grote
brouwerijen als Heineken, Bavaria en Grolsch,
maar ook voor regionale en lokale brouwerijen.
Bierbrouwers willen steeds vaker een
bijzondere decoratie in de fles, om hun merkbeeld
tot uiting te brengen en hun marktpositie
te verstevigen, vertelt sales- en distributiedirecteur
voor de Benelux Gerard Pille. De
onderneming heeft productontwikkelaars in
dienst die kunnen helpen bij het design van
nieuwe verpakkingen.
Dunnere flessen
Daarnaast hebben de brouwers wensen op het
gebied van duurzaamheid. Zo krijgt O-I verzoeken
om de flessen lichter te maken, met
minder materiaal, maar dezelfde eigenschappen.
Een zo dun mogelijke fles scheelt niet alleen
in grondstof en dus grondstofkosten,
maar ook in de kosten van transport. De flessen
moeten echter wel veilig zijn. “Of de flesjes
voldoen aan de specificaties wordt intern
getest, door de klanten zelf, of door derden
zoals TNO”, zegt Pille.
“Hoe dik het glas moet zijn, hangt af van wat
een levensmiddelenproducent doet met het
product en hoe consumenten ermee omgaan.
Het gaat niet om ‘light weight’ maar ‘the right
weight’, vult Steffi Lenz aan, als new product
development manager werkzaam bij de locaties
in Leerdam en Düsseldorf. “Als flesjes of
potjes elkaar raken, moeten ze steviger zijn.
Ook het product zelf is van belang. Als er druk
in de fles staat, zoals bij frisdrank of mousserende
wijn, moet de fles steviger zijn.” Ze
meent dat het vaststellen van de juiste dikte
een kwestie is van ervaring en van testen. Een
deel van de investeringen in de glasfabriek
was bestemd voor extra procescontrole en een
upgrade van de inspectie van de flessen. Pille:
“De nieuwe inspectietechnologie stelt ons in
staat om meer complexe glascontainers te inspecteren;
flessen met vormen en decoraties
die veelal opvallen en waaraan veel brouwers
de voorkeur geven, zodat ze hun merk optimaal
kunnen positioneren.”
Hot end
De fabriek bestaat uit een warm gedeelte en
een koud gedeelte, het Hot End en het Cold
End. In het Hot End zitten de ovens en worden
de flessen gevormd. In dit deel is ook de
controlekamer met een tiental beeldschermen
15-16-17_glaso-i.indd 16 15-04-13 13:00

waar de verschillende onderdelen van de productie
in de gaten kunnen worden gehouden
en worden aangestuurd. Op videoschermen
zijn de drie ovens te zien, waarin een temperatuur
van 1600 graden Celsius heerst. De
laag vloeibaar glas in de ovens is anderhalve
meter hoog. Door een kleine opening stroomt
het glas naar de feeders van de machines.
Het maken van de flessen gebeurt in twee
stappen. Eerst wordt de juiste hoeveelheid
glas in een preform gegoten en vervolgens
wordt het glas in de mal tot de juiste vorm
uitgeblazen. In de vorm heeft de fles nog een
temperatuur van 1100 graden Celsius. Eenmaal
afgekoeld gaan de flessen naar het
koude gedeelte van de fabriek. Daar worden
alle flessen aan de buitenkant besproeid met
een beschermende laag. “Door de coating
worden ze gladder, waardoor ze bij brouwerijen
minder snel omvallen”, legt plantmanager
Herfst uit. In het Cold End ondergaan ze
een uitgebreide reeks controles. Zo zijn er
optische systemen die het glas controleren op
onregelmatigheden en ook wordt de spanning
van het glas gemeten. Bovendien worden er
steekproeven genomen om flessen nog uitgebreider
door te lichten.
Vervolgens worden de flessen metershoog gestapeld.
Een robot plaatst een laag van circa
20 bij 20 flessen op een tussenlegplaat die
door een andere robot op de vorige laag is gelegd.
De stapels worden geseald. De laatste
stap is het transport naar de klant, de brouwerijen
waar de flessen worden afgevuld.
Sales- en distributiedirecteurGerard
Pille: “Bierbrouwers
willen
steeds vaker een
bijzondere decoratie
in de fles.”
“Het gaat niet om
‘light weight’ maar
‘the right weight’”,
meent new product
development manager
Steffi Lenz.
Plantmanager Jules
Herfst: “We kunnen
nu goedkoper,
veiliger en flexibeler
produceren.”
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 17
15-16-17_glaso-i.indd 17 15-04-13 13:01

De Wageningenexperts
(v.l.n.r.): Hans
van Trijp (hoogleraar
Marktkunde en consumentengedrag),
Tiny
van Boekel (hoogleraar
Voedselkwaliteit),
Tinka Murk, (hoogleraarMilieutoxicologie),
Willy Baltussen
(LEI-onderzoeker) en
Robert van Gorcom
(directeur Rikilt).
18 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
Wageningen reageert op voedselschandalen
‘Geen ketenverkorting
maar transparantie’
Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: Koos Groenewold, Tom van der Meer
Paardenvlees in rundvlees, varkensvlees in halal producten, afl atoxine in melk, fraude
met bio-eieren: zijn onze voedingsmiddelen onbetrouwbaarder en gevaarlijker geworden
of gaat het om door de media zwaar opgeblazen incidenten? Wetenschappers van
Wageningen UR over feiten en misverstanden rond de voedselschandalen.
Bij de recente voedselschandalen wordt de
beschuldigende vinger nogal eens geheven
richting de controlerende instanties in Europa.
De experts vinden dat niet terecht. “Het is
onzin om bij voedselincidenten naar de overheid
te wijzen”, stelt Robert van Gorcom, directeur
Rikilt. “De taak van de overheid is
handhaving. De primaire verantwoordelijkheid
voor een product ligt bij de producent en leverancier.”
“Ik merk dat steeds vaker een
beeld wordt geschapen alsof controleurs zitten
te slapen of heulen met de vijand (het
foodbedrijf)”, zegt Tinka Murk, hoogleraar Milieutoxicologie.
“Hierdoor weten mensen
steeds minder of ze een bedrijf of instituut
kunnen vertrouwen.” Bezuinigingen bij overheidsinstellingen
maken dat de omvang van
het controleapparaat sterk afneemt. Marcel
Schuttelaar (Schuttelaar & Partners) zei in
maart in het Financieele Dagblad dat de
controles in Nederland zijn achteruitgegaan.
“Tot 2000 waren we de beste van Europa.
Nu nemen we op zijn best een middenpositie
in.” Blijkbaar is de Nederlandse politiek
geschrokken van de alarmerende geluiden.
Het kabinet is nu bereid af te zien van de
bezuiniging van 4,2 miljoen euro op de
NVWA, zo bleek tijdens het voedselfraudedebat,
op 14 maart in de Tweede Kamer.
Minister Schippers gaat kijken waar op de
begroting ze geld kan vinden om de bezuinigingen
terug te draaien. Ook gaf het kabinet
bij het debat aan fraude in de voedselketen
strenger te gaan bestraffen. Dat was nog
voordat de NVWA op 10 april aankondigde
dat er vijftig miljoen kilo rundvlees van vleesgroothandel
Selten moest worden teruggeroepen…
“We moeten de NVWA niet verwijten dat de
controles slecht zijn. De instantie doet wat zij
kan”, zegt hoogleraar Voedselkwaliteit Tiny
van Boekel. Wel vindt hij de bezuinigingen bij
de NVWA te ver doorgevoerd. “Dat is een
politieke keuze. Maar ik vrees dat de balans
te ver is doorgeslagen.” Murk: “Het zou helpen
als de NVWA zegt: Dit kunnen wij nog
wel doen en dit niet. Er zijn bijvoorbeeld ook
anderen die chemische en biologische analyses
kunnen maken. Maak als NVWA helder
wat je nog wel kan en wat niet, dan kan het
ministerie daar zo nodig op inspringen.”
‘Controle werkt’
De Wageningse experts geloven niet dat tegenwoordig
meer gerommeld wordt. Van
Gorcom: “We horen er alleen meer over,
omdat het bedrijfsleven meer en beter controleert.
Overal waar geld te verdienen is,
komt fraude voor.” In zijn ogen wordt door de
overheid (en wellicht ook door het bedrijfsleven)
maar zeer beperkt gecontroleerd op
fraude. “Toch is de voeding de laatste jaren
niet onveiliger geworden. Ieder is alerter geworden.
Er zijn meer signalen en er wordt
beter en gerichter gecontroleerd, dus gaat het
beter. Wel worden prioriteiten gesteld, dus
wordt er noodgedwongen (meer) risicogebaseerd
gecontroleerd. Omdat méér gecontroleerd
wordt waar méér risico is, is het overzicht
lastiger in beeld te brengen.” “Hoe goed
controles ook zullen worden, incidenten zullen
altijd blijven bestaan” meent Van Boekel.
“De controles werken in principe ook goed.
Fraude is van alle tijden. Het is wel in te
dammen maar nooit geheel te voorkomen.”
Willy Baltussen, onderzoeker van het LEI en
18-19-20_voedselschandaal.indd 18 15-04-13 13:00
k
z
r
f
g
o
2
n
u
i
D
c
B
t
g
d
m
b
u
o
k
d
G
e
o
k
H
d
g
g
g
d
v
s
s
g
g
a
b
c
K
S
V
d
k
p
k
s
m
t
h
t
d
g
d
w
“
m
g

ketendeskundige, vindt economische fraude,
zoals het verkopen van paardenvlees als
rundvlees niet goed te praten, maar vindt
fraude die consequenties heeft voor de volksgezondheid
veel ernstiger. Hij wijst hierbij
onder meer naar de filet americain met 10 tot
20 procent varkensvlees en risico op salmonellabesmetting,
zoals bleek tijdens een tvuitzending
van de Keuringsdienst van Waarde
in maart 2012.
De overheid legt de verantwoordelijkheid voor
controles steeds meer bij het bedrijfsleven.
Baltussen verwacht veel van de interne controles
in de keten. “Dat ketenpartijen zelf
gaan voor een minimum kwaliteitsstandaard,
door afspraken te maken.” Meer labellen of
meer controle door de overheid bant het probleem
van voedselfraude volgens hem niet
uit. Wel wordt volgens hem nog te weinig
over ketens heen gekeken. “Retailketens kijken
vooral opzij, naar elkaar, en leggen de
druk bij de leveranciers.” Hij noemt VanDrie
Group als positief voorbeeld. “Die hebben een
eigen kwaliteitssysteem, maar die hebben
ook de leveranciers en afnemers binnen de
keten in eigen hand.”
Hoogleraar Marktkunde en consumentengedrag
Hans van Trijp vindt dat bedrijven het eigenlijk
nooit goed kunnen doen. “Dat zaken
goed geregeld zijn, wordt als vanzelfsprekend
gezien. En als hiertegen gezondigd wordt, is
de verontwaardiging groot. We hebben dus
veel te verliezen en weinig te winnen.” De
schandalen moeten echter in het juiste perspectief
worden gezien. Het zijn uitzonderingen,
in 99,9 procent van de gevallen gaat het
gewoon goed. Ook moeten we volgens hem
af van het idee dat risico’s helemaal zijn uit te
bannen. Risico’s zijn nu eenmaal inherent aan
complexe ketens.
Kortere ketens?
Staatssecretaris Dijksma van EZ stelde in de
Volkskrant voor dat de internationaler en
daardoor ingewikkelder geworden ketens
korter moeten worden. De Wageningse experts
zijn daar geen voorstander van. Zij
kregen bijval van de FNLI die op Foodlog
stelde dat kortere ketens geen doel op zich
moeten zijn. “Dat is van bovenaf ook niet af
te dwingen in een vrije markt.” Schakels
hebben ook bestaansrecht omdat ze waarde
toevoegen, bijvoorbeeld het wassen of snijden
voor verdere verwerking, of het toevoegen
van kruiden. Overbodige schakels verdwijnen
vanzelf doordat ketens efficiënter
worden, vindt de fabrikantenorganisatie.
“Het korter maken van de keten an sich lijkt
me geen oplossing”, aldus Van Gorcom. Volgens
hem heeft de lengte van de keten er
Worst van zuiver paardenvlees.
namelijk niets mee te maken. Volgens Baltussen
benutten bedrijven zo veel mogelijk
van hun producten voor humane consumptie.
Dit is namelijk goed voor de winst en
drukt de consumentenprijs. Dat de voedselketen
ingewikkeld is en over vele schijven
gaat, is volgens hem gekomen doordat op
prijs wordt geconcurreerd. “Producten zijn
onderling sterk vergelijkbaar dus als het
vlees in Roemenië een cent goedkoper is,
halen we het in Roemenië. Het is eerder
regel dan uitzondering dat er tussen producent
en consument soms wel vier verwerkers
en ook nog dienstverleners (in koeling,
transport en opslag) zitten, die ook nog in
verschillende EU-lidstaten opereren.”
Transparantie
De experts zien meer in transparantie in de
keten dan ketenverkorting. “Met transparantie
neemt het aantal voedselschandalen niet af,
maar we voorkomen er wel mee dat hypes
ontstaan”, stelt Van Trijp. “Het is een klein
probleem, dus moet je het niet zo opblazen
>>>
Fraude is van alle tijden
Voedselfraude kwam ook vroeger al geregeld voor. De voorloper
van de NVWA, de Keuringsdienst van Waren, is in 1893 opgericht
vanwege fraude met voedsel. Het ging toen onder meer
om aangelengde melk. Rikilt startte in 1903 om boterfraude te
bestrijden.
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 19
18-19-20_voedselschandaal.indd 19 15-04-13 13:01

De keten moet transparanter,
vinden
wetenschappers en
onderzoekers van Wageningen
UR.
20 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
dat het niet meer te managen is.” Transparantie
is ook nodig om vertrouwen van consumenten
in hun voedsel te herstellen. In de
ogen van Van Boekel is de consument vervreemd
geraakt van zijn voedsel. “Ik vind dat
een groot probleem.” Fabrikanten leggen in
de beeldvorming van producten veel te veel
de nadruk op het ambachtelijke en te weinig
op nieuwe technologieën. “Hou als fabrikant
op met die ambachtelijke flauwekul. Dus
geen omaatjes in potten laten roeren, maar
laten zien dat we technologisch goed bezig
zijn. Wees eerlijk over hoe je het doet en
wees daar trots op.” “We moeten ook niet
vervallen in extremen, als óf grootschalig, óf
kleinschalig”, vindt Van Trijp. “Het gaat om
het brede spectrum.” Hij wijst op de verschillen
in leeftijd. “De oudere generaties hebben
vertrouwen in bedrijven, protocollen en regelgeving.
De internetgeneraties nemen niet
meer voetstoots aan wat bedrijven zeggen.
Niet hoe ze het georganiseerd hebben is leidend,
maar wat ze laten zien. Staat op het
etiket wat erin zit en is het veilig voor de
volksgezondheid?”
Onnodige angst
Volgens Murk zorgt verwarring over de termen
‘hazard’ en ‘risk’ bij consumenten onnodig
voor angst als het gaat om voedselschandalen.
“Bij de aflatoxine in melk heeft de
controle goed gewerkt. Hoewel het een po-
tentieel gevaarlijke stof is, is er geen toxicologisch
risico.” In het Nederlands betekenen hazard
en risk allebei risico. “Maar het zijn twee
totaal verschillende zaken.” Bij hazard gaat
het om het potentieel gevaar van een stof.
Risk hangt samen met de mate van blootstelling
aan de stof en het effect ervan. “De aanwezigheid
van een stof zegt helemaal niets
over het gevaar voor de volksgezondheid. De
mate van blootstelling juist wel”, stelt ze.
Murk gaf aan dat de toxicologische waarde
altijd een advieswaarde is. “Het is aan de politiek
om hier iets mee te doen.” Bij aflatoxine
ligt de toxicologische grenswaarde (waarboven
een gevaar voor de volksgezondheid optreedt)
op 0,5 µg per kilo. De EU koos ervoor
de norm tien keer strenger te zetten, op 0,05
µg. Zit je dan nog een factor twee boven
deze EU-norm dan is dat dus nog helemaal
niet erg. Wel moet je streng controleren,
want het is een zeer gevaarlijke stof.” Ze
geeft aan dat er soms tv-ploegen bij haar
langskomen, die denken een onderwerp te
hebben over zeer gevaarlijke stoffen. “Als ik
dan zeg dat uit de blootstelling blijkt dat het
helemaal niet zo gevaarlijk is, pakken ze de
boel teleurgesteld weer in, omdat het ineens
geen onderwerp meer is.”
Geen stemmingmakerij
Volgens haar worden consumenten onnodig
bang gemaakt. “Het gevaar bestaat dat mensen
echte risico’s niet meer kunnen onderscheiden
van schijnbare risico’s. Met de huidige
schandalen lijkt het of het slechter gaat
met de huidige voeding omdat het zo vaak in
het nieuws komt. Hierdoor blijven mensen
bang.” Murk pleit voor gedegen journalistiek.
“Geen stemmingmakerij, waarbij iedereen
maar wat roept. De plastic soep in zee is
slecht, maar het levert geen gevaar op voor
de volksgezondheid. Hoeveel verder moet je
het dan nog onderzoeken? In plaats daarvan
kunnen we beter focussen op onderzoek dat
echt belangrijk is, maar dat niet zo ‘in’ is.
Denk bijvoorbeeld aan de stoffen die de waterzuivering
overleven, zoals resten van zonnebrandcrèmes
en medicijnen in drinkwater.
Ik weet van de ‘hazard’, dat honderden stoffen
doorgaan, maar hoe zit het met de ‘risk’?
Wat zijn de echt beroerde stoffen? Laten we
dát onderzoeken om deze stoffen vervolgens
bij de bron weg te halen.”
Van Boekel stelt dat op dit moment alle elementen
aanwezig zijn voor het realiseren van
gezonde, duurzame en veilige voeding. “Dat
was honderd jaar geleden nog niet zo.” Hij
pleit voor een maatschappelijk debat over
voedsel. “Zonder de huidige schandalen te
willen bagatelliseren, zie ik voor de toekomst
een nog veel groter probleem, namelijk de
komende schaarste op voedselgebied, door
een groeiende wereldbevolking en schaarser
wordende hulpbronnen. Híer moeten we de
mensen bewust voor maken.”
18-19-20_voedselschandaal.indd 20 15-04-13 13:01

Insturen NVVL scriptie jaarprijs
Om goed (praktisch) onderzoek te stimuleren reikt de NVVL jaarlijks
twee NVVL-afstudeerprijzen uit aan HBO- en WO-studenten levensmiddelentechnologie,
voeding of diëtetiek.
De beste HBO- én de beste WO-scriptie wordt beloond met een oorkonde, een geldbedrag
van 500 euro en een aandenken. Daarbij mogen de studenten hun onderzoek presenteren tijdens het NVVLjaarcongres.
De afstudeeronderwerpen dienen betrekking te hebben op het gebied van (toegepaste) voedingsleer,
voedingsfysiologie, voedselbereiding, levensmiddelenchemie, -technologie, -microbiologie of -wetgeving.
De inzendingen worden beoordeeld door een deskundige jury onder voorzitterschap van ir. Renske Visser,
Unilever Research & Development Vlaardingen. De andere jury leden zijn: dr. ir. Ad van Bodegraven, MD, PhD
VUmc Department of Gastroenterology Amsterdam, ir. Henk-Jan Meijer, Hogeschool HAS, Susanne Westenbrink,
RIVM Bilthoven, dr. Rijkelt Beumer, Wageningen Universiteit, ir. Boudewijn Breedveld, Voedingscentrum
Den Haag, en ir. Judith Bontenbal, Hogeschool Inholland Delft.
Nieuwe scripties kunnen weer ingestuurd worden. De scripties moeten geschreven zijn na oktober 2012. De
voorwaarden voor inzending en de procedure voor inzending staan op NVVL.nl.
De uiterste inzenddatum is dinsdag 15 oktober 2013.
Bedrijfsbezoek Yakult Europe
Donderdag 23 mei 2013 organiseert de NVVL voor haar leden een bedrijfsbezoek bij Yakult Europe. Het hoofdkantoor
van Yakult Europe dat in Almere is gevestigd, is tevens een productielocatie.
Meer details over het programma en over de aanmelding staan binnenkort op de NVVL website.
Reserveer alvast de datum: donderdag 23 mei 2013, aanvang 15 uur.
Voor vragen: info@nvvl.nl.
NETWORK
FOR
FOOD EXPERTS
Network for Food Experts
De NVVL is opgezet voor kennisvermeerdering en
informatieuitwisseling binnen de voedings(middelen)industrie.
De vereniging telt 600 leden, van vakinhoudelijke
professionals zoals levenmiddelentechnologen,
voedingskundigen en diëtisten tot andere experts in
food. De vereniging organiseert symposia, workshops
en bedrijfsuitjes voor foodexperts. Met de jaarprijzen
probeert de vereniging studenten die voedingsgerelateerde
onderwerpen bestuderen te stimuleren.
Lid of donateur worden kan via www.NVVL.nl of
info@nvvl.nl
BCF Career Event
Als lid van NVVL ontvang je gratis entree als bezoeker.
Om hier gebruik van te maken dien je de
volgende actiecode in te vullen op het registratieformulier:
NVVL2013
Meld je direct aan op www.bcfcareerevent.nl.
NVVL LinkedIn groep
Sinds oktober 2007 bestaat de NVVL LinkedIn groep.
Zie: http://www.linkedin.com/groups?groupDashboard
=&gid=40024&trk=myg_ugrp_an&goback=%2Emyg
Het doel van deze groep is - naast netwerken - ook
kennisoverdracht. Hoe meer mensen zich aansluiten
bij deze groep, hoe meer kennis er aanwezig is en
gedeeld kan worden. Dat kun je doen door bijvoorbeeld
te discussiëren, te helpen of gewoon te schrijven.
De LinkedIn groep kan ook gebruikt worden
voor vacatures, projecten of opdrachten. Dit is
vooral handig wanneer je zelf meer werk kunt gebruiken
of als organisatie een vacante functie wil
melden. Door (actief) deel te nemen aan deze groep
leer je andere professionals kennen. Daarnaast deelt
iedereen specifieke kennis. Dat opent ook de weg
voor het uitbesteden van werk aan elkaar, mocht de
benodigde kennis ontbreken. Zo zie je dat LinkedIn
ook op dit vlak bijdraagt aan het vergroten van je
netwerk.
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 21
21_nvvl.indd 21 15-04-13 14:14

22 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
Campina Lactose Vrij: ‘Goed smakend alternatief’
‘Melk voor iedereen’
Tekst: Clara Bloemhof | Foto’s: FrieslandCampina
“Ik kan weer ontbijten met cruesli!” en “Eindelijk weer lekkere pannenkoeken!”.
Twee van de vele reacties van lactose-intolerante consumenten
die dolgelukkig zijn met de recente introductie van Campina
Lactose Vrij: verse en houdbare halfvolle melk die zó dicht in de buurt
van de smaak van echte melk komt, dat zelfs smaakexperts het verschil
niet proeven. “Ons doel is bereikt”, stelt marketeer Geraldine
Beker. “We kunnen nu íedereen laten genieten van melk.”
Lactosevrije melkproducten bestaan al langer,
maar de smaak daarvan laat volgens de
consument vaak te wensen over, vertelt Trix
van der Vleuten, brand manager Campina.
“De smaak van de melk is wat zoeter dan
reguliere melk en dat proef je terug in alle
producten waar je melk voor nodig hebt,
zoals cappuccino en pannenkoeken.” Moederbedrijf
FrieslandCampina heeft de consument
uitgebreid betrokken bij het proces waarin
gezocht werd naar een lekkerder, naar echte
melk smakend alternatief, laat Van der Vleuten
weten. “We hebben onderzocht waar
precies de knelpunten lagen”, vertelt Geraldine
Beker, marketingmanager innovaties bij
het bedrijf. “Uit het onderzoek blijkt dat met
name vrouwen een probleem ervaren met
hun lactose-intolerantie. Een opgeblazen gevoel
en winderigheid zorgen soms zelfs voor
een sociale afstand: ze voelen zich anders
dan de rest. Ze willen niets liever dan ‘er
weer bij horen’.”
Filtertechniek
In totaal nam de hele ontwikkeling van
Campina Lactose Vrij, van de techniek tot de
verpakking, een jaar in beslag. De smaak was
daarbij heel belangrijk: hoe kon de afdeling
Research & Development (in Wageningen)
ervoor zorgen dat de lactosevrije melk minder
zoet smaakte? “Bij andere lactosevrije
melkproducten wordt het enzym lactase
Verwerkt in babyvoeding
De lactose die gefilterd wordt, wordt uiteindelijk verwerkt in babyvoeding. De vraag naar
hoogwaardige kindervoeding in Azië en Afrika blijft stijgen, onder meer door de bevolkingsgroei.
Baby’s hebben namelijk behoefte aan een lactosegehalte dat gelijk is aan het gehalte
in moedermelk, zo’n 7 procent. Koemelk bevat zo’n 4 tot 5 procent lactose.
Momenteel loopt er een voorstel van FrieslandCampina om lactose, naast eiwit en vet,
apart te waarderen in de melkprijs. Melkveehouders krijgen dan uitbetaald op basis van de
geleverde kilo’s, volgens de uitbetaalverhouding eiwit:vet:lactose als 10:5:1. Op 17 december
wordt hierover een besluit genomen in de ledenraad van de zuivelcoöperatie. Per 2014
zal de nieuwe uitbetaalverhouding dan voor drie jaar vast komen te staan.
22-23_campinalacto.indd 22 16-04-13 08:00
t
b
v
w
n
g
t
d
A
t
g
a
N
s
l
t
t
e
k
e
o
k
O
p
t
l
t
s
k
D

t oegevoegd, om de melksuiker lactose af te
breken”, weet Van der Vleuten. “Nadeel hiervan
is dat de smaak van de melk zoeter
wordt. Wij zochten naar een lactosevrij alternatief
dat de smaak van échte Campina zo
goed mogelijk benadert.” Een speciale filtertechniek
werd geïmplementeerd om een
deel van de lactose uit de melk te filteren.
Aan het resterende deel wordt lactase
toegevoegd. In welke verhoudingen dit wordt
gedaan, blijft het geheim van de R&Dafdeling.
Na vele interne tests werd het lactosevrije resultaat
aan een consumentenpanel voorgelegd.
De melk werd zowel door zwaar lactose-intolerante
personen getest als door een
testpanel dat verschillende melkmerken, met
en zonder lactose, blind testte. “Uit deze test
kwam naar voren dat de reguliere Campina
en de Campina Lactose Vrij niet van elkaar te
onderscheiden zijn. Een groter compliment
kunnen we niet krijgen”, zegt Beker.
Ook bevonden zich consumenten in het testpanel
die van zichzelf niet wisten dat zij lactose-intolerant
zijn. “Het besef daarvan kwam
langzaam tijdens het project”, blikt de marketingmanager
terug. Campina ontwikkelde een
speciale website waarop consumenten zelf
kunnen testen of zij lactose-intolerant zijn.
Daarnaast staan er veel recepten van lekker-
Lactose-intolerantie
Naar schatting hebben 1,7 miljoen Nederlanders een lactose-intolerantie. Een groot deel
van hen ervaart wel de symptomen, maar is zich er niet van bewust dat lactose-intolerantie
de boosdoener is. Normaal gesproken maakt het lichaam na het nuttigen van lactose
bevattende producten het enzym lactase aan, dat er voor zorgt dat de melksuiker wordt
afgebroken. Soms is het lichaam niet meer in staat om het enzym aan te maken en volgen
er maag- en darmklachten na het nuttigen van bijvoorbeeld melk. In Azië en Afrika is het
aantal lactose-intolerante mensen het hoogst: tot zo’n 90 procent van de bevolking is intolerant.
In Nederland ervaart één op de tien personen klachten na het nuttigen van producten
met lactose. Lactose zit naast zuivel in een groot aantal andere producten, zoals
frisdranken, brood, bouillonblokjes, kant-en-klaargerechten en medicatie.
nijen die met lactosevrije melk te maken zijn.
Op www.campinalactosevrij.nl is daarnaast
ruimte gemaakt voor een overzicht van diëtisten
in Nederland die samenwerken in een
campagne van de melkproducent.
Feestje
“Een vrouw uit het panel vertelde me dat het
haar droom was om eens een écht glas melk
te kunnen drinken”, vertelt Beker. Deze
droombeelden worden werkelijkheid in de tvcommercial
die het bedrijf recent lanceerde.
Hierin geniet een man aan de bar met volle
teugen van een glas melk. Een dame in een
restaurant lepelt een latte macchiato vol pas-
Ingredients
sie leeg. “Melk drinken moet voor iedereen
een feestje zijn”, vinden de marketeers. “Naar
de verpakking hebben we ook goed gekeken:
vaak zie je een somber etiket op bijvoorbeeld
een glutenvrij of lactosevrij product. Al die
producten staan in één hoekje bij elkaar in
het supermarktschap. Mensen die die producten
kopen, kunnen zich daardoor bezwaard of
ánders voelen. Wij willen juist communiceren
hoe fijn het is om als lactose-intolerante consument
nu ook te kunnen genieten van melk.
Daarom staat er een brede smile op de verpakking
en zijn de pakken verse en houdbare
halfvolle Campina Lactose Vrij náást de reguliere
producten te vinden.”
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 23
22-23_campinalacto.indd 23 16-04-13 08:00

Dilsea haalt dagelijks
de containers met visafval
op bij de afslag
in Vigo.
24 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
Verwaarding reststromen
Van visafval tot voedings-
supplement en medicijn
Tekst: Lieneke Schuitemaker | Foto’s: Henk Riswick
Verwerking van visafval kan lucratief zijn. Dilsa in het Spaanse Vigo maakt er ingredienten
van voor medische en cosmetische toepassingen en ingredients voor de feed- en
food-industrie. De haai speelt daarbij een hoofdrol.
Het bedrijf Dilsea in het Spaanse Vigo verwerkt
alle soorten visafval tot onder meer
vismeel en visolie. Het is het enige bedrijf op
het haventerrein dat een vergunning heeft
voor verwerking van het afval van de eveneens
in de haven gevestigde afslag.
Dilsea haalt dagelijks bakken met visafval op
bij verschillende afslagen aan de Spaanse
kust, vertelt woordvoerster Maria Dominguez.
“Wij halen die gratis af bij de afslag van Vigo,
omdat we er vlakbij zitten. Verder weg gelegen
afslagen moeten voor het afhalen van
visafval betalen.” Bij Dilsea worden de minder
bruikbare delen van het visafval gescheiden
van de waardevollere, aldus Dominguez. “We
proberen zoveel mogelijk waarde aan de visresten
te geven. We spreken daarom ook niet
van afval, maar van bijproducten van vis.”
Osmose
Op de eerste verdieping van het bedrijf worden
de visresten via een soort centrifuge verwerkt
tot vismeel. Dilsea kan per dag 14 tot
20 ton visresten verwerken. Dominguez: “De
visresten worden eerst 15 minuten gekookt
en vervolgens tot 70 graden Celsius verhit.
Door de centrifuge wordt de olie vervolgens
van de rest gescheiden. De overige substantie
komt vervolgens via een drukfilter in een
druktrommel terecht, waar het bij een temperatuur
van 300 graden in zeer korte tijd
gedroogd wordt tot vismeel. Daarbij blijven de
eiwitten behouden.” Het vismeel gaat naar
feedbedrijven ten behoeve van de viskweek.
De olie wordt gebruikt voor veel industriële
toepassingen, onder meer voor de aquacultuur.
De meest waardevolle delen van het
visafval worden in een andere installatie verwerkt
tot poeder via osmose. Dat is een proces
waarbij een vloeistof waarin stoffen zijn
opgelost, door een halfdoorlatend membraan
stroomt, dat wel de vloeistof doorlaat maar
niet de opgeloste stoffen. Zo ontstaat een
zeer zuiver poeder, dat onder meer gebruikt
wordt in de cosmetica-industrie. Dominguez:
“We verwerken hier ook het kookwater van
24-25_visafval.indd 24 16-04-13 08:01
m
t
c
p
r
p
H
O
b
z
v
g
d
m
b
z
n
m
v
2
s
o
p
m
D
v
w
b
l
v
e
G
i

mosselen. Dat kookwater wordt in grote containers
aangevoerd en vervolgens hier geconcentreerd
door inkoken en daarna via een
procedé, waarbij we droge stoffen extraheren,
eveneens bruikbaar gemaakt voor toepassing
in cosmetica.”
Haaien
Op de bovenverdieping van het bedrijfspand
bevindt zich een laboratorium, waar onderzoek
wordt gedaan naar verdere toepassingen
van visresten, de afdeling value added. Het
gaat daarbij om onder meer medicijnen, voedingssupplementen
en hulpstoffen voor de
medische sector. Maria Dominguez laat voorbeelden
van de verschillende visoliesoorten
zien. “De donkere olie is afkomstig van sardines,
de iets minder donkere olie van tonijn en
makreel en de lichte olie van haaien. “Vette
vissoorten zoals tonijn en makreel kunnen tot
20 procent olie opleveren. Behalve als grondstof
voor de visvoerindustrie, wordt de olie
ook gebruikt voor de productie van Omega3pillen.
Dat is eveneens een zeer lucratieve
markt.”
Dilsea heeft heel veel aanvoer van haaienvel,
vertelt Dominguez. “Uit de huid van haaien
wordt onder meer gelatine gemaakt, voor gebruik
in voedingsmiddelen voor moslims. Gelatine
wordt normaal gesproken gemaakt van
varkensbotten en huid, maar dat is om religieuze
redenen niet toegestaan voor moslims.
Gelatine van haaien is wel toegestaan. Daar
is dan ook een grote markt voor.”
Toepassingen
Dominguez maakt een potje met een wit
poeder open. Het ruikt nergens naar en het
smaakt ook nergens meer naar. Dit poeder is
het eindresultaat van het verwerkingsprocedé
van het mosselkookwater, met als hoofdbestanddeel
glycogeen. “Dit poeder is behandeld
met onder meer antibacteriële stoffen
en antioxidanten. Hiermee zijn wij toeleverancier
voor de cosmetica-industrie.”
Dilsea produceert ook glucosamine, een ingrediënt
voor medicijnen ten behoeve patiënten
met gewrichtsklachten als artrose en artritis.
“Dat wordt onder meer gemaakt van de
botten en het kraakbeen van de rog en de
haai. Op veel lokale markten hier in Spanje
wordt kraakbeenmeel verkocht tegen botklachten,
maar het poeder dat wij produceren
is veel geconcentreerder en dus veel werkzamer.”
Ook voor visgraten zijn medicinale toepassingen,
aldus Dominguez. “Daar kun je bijvoorbeeld
een substantie van maken die zo sterk
is dat hij wordt gebruikt voor het vastzetten
van tandimplantaten of van kraakbeen. Er is
eigenlijk niets van een vis wat niet gebruikt
kan worden: haaienogen zijn bruikbaar als
grondstof voor kraakbeenverbetering of cosmetische
implantaten, garnalenschillen eveneens
als grondstof voor glucosamine tegen
gewrichtsklachten. Uit elke afvalstroom kan
wel iets bruikbaars gehaald worden.”
Ingredients
Haaienhuid wordt
gebruikt voor de productie
van gelatine.
Visafvalverwerking in Nederland
Ook in Nederland wordt veel visafval verwerkt. Op het bedrijf van Arie van de Groep in Spakenburg wordt visafval
omgezet in biogas. Deze installatie is de grootste van Nederland en maakt het gas uit onder meer visafval en afval
uit de voedingsmiddelenindustrie. Op jaarbasis produceert Van de Groep circa 6 miljoen m³ gas, genoeg voor 3.500
Spakenburgse huishoudens. Van de Groep: “Het opwekken van groen gas voor het openbare gasnet verhoogt de
rentabiliteit van ons bedrijf. Vroeger betaalden wij om ons afval af te laten voeren, nu levert het geld op.”
Ook de Urker ondernemer Gert Bakker heeft een nieuwe markt aangeboord voor visafval. Hij kwam op het idee om
het visval te drogen en als diervoeding te verkopen. Inmiddels zijn al meer dan zestig bedrijven in diervoeding klant
van Bakker. Ook wordt zijn product veel op markten verkocht.
Eveneens op Urk werkt rederij Geertruida samen met TCE GoFour uit Stadskanaal aan een pilot op het gebied van
de toepassing van biodiesel in de visserij. TCE GoFour heeft een stapel ideeën om de vissersvloot CO2-neutraal te
laten vissen. Het omzetten van visafval tot biodiesel is er daar een van. De haalbaarheidsstudie betreft zowel omzetting
aan boord (voor de eigen brandstofbehoefte) als aan de wal. Voor dit laatste is TCE GoFour ook in gesprek met
Urker ondernemers uit de visindustrie
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 25
24-25_visafval.indd 25 16-04-13 08:01

Toevoegen bindmiddelen, suikers en zout p
Spelen met mondgevoel
en smelttemperatuur
Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: Clara Bloemhof, vakblad IJs!
Door met ingrediënten te spelen, zoals bijvoorbeeld verschillende soorten suiker, zout of
alcohol, kunnen ijsbereiders spelen met de smelttemperatuur, de hardheid en het mondgevoel.
Dat betoogde Elke Scholten tijdens het technologische deel van de kennisdag Ice
This Day, eind maart in het IJscentrum. Jaap Pleit ging in op de eigenschappen van verschillende
bindmiddelen.
26 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
Hoe krijgt ambachtelijk ijs de ideale hardheid,
zoetheid en het juiste mondgevoel? Op die
vraag trachtte Elke Scholten een antwoord te
geven tijdens Ice This Day. Ze is betrokken bij
de studie levensmiddelentechnologie op de
Wageningen Universiteit en ging tijdens haar
lezing in op vriespuntverlaging en de waterhuishouding
in een ijsmix. IJs bestaat voor 20
procent uit de serumfase - een oplossing met
eiwitten uit melk of slagroom, suikers en verdikkingsmiddel;
voor 10 procent uit melkvet;
voor 30 procent uit luchtbellen en voor 40
procent uit ijskristallen, doceerde Scholten.
“De balans is heel belangrijk voor de kwaliteit.”
Ieder bestanddeel heeft zijn eigen functie.
Zo bepalen de ijskristallen de hardheid,
hoe koud het ijs aanvoelt en het smeltgedrag.
Ook de luchtbellen hebben invloed op de
hardheid en ‘koudheid’. Ze zorgen ervoor dat
ijs langzamer smelt. Het vet geeft de luchtbellen
stabiliteit en zorgt voor romigheid.
Het water in ijs bestaat doorgaans voor 65
procent uit vast ijs en voor 35 procent uit
vloeibaar water. Daarnaast bevat ijs droge
stof: eiwitten, suikers, vetten en verdikkingsmiddelen
uit fruit of extra toegevoegd. Bij
roomijs is de totale hoeveelheid droge stof 30
tot 40 procent, bij waterijs 26 tot 31 procent.
“Gebruik je minder droge stof, dan wordt het
ijs wateriger, gebruik je meer droge stof,
wordt het ijs taaier. Je zult dus moeten spelen
met de bandbreedte.”
Vriespuntverlaging
De hardheid van ijs wordt voor een groot deel
bepaald door de hoeveelheid ijs (water). Die
hoeveelheid wordt bepaald door vriespuntverlaging.
Door ingrediënten toe te voegen die
het smeltpunt verlagen, kan de vorming van
ijskristallen worden vertraagd. Daar wordt
normaal gesproken suiker voor gebruikt. Door
een kleiner molecuul dan het watermolecuul
toe te voegen, is het voor de watermoleculen
moeilijker ijskristallen te vormen. Er blijft dus
meer water in vloeibare vorm, tenzij de tem-
26-27_smeltpuntijs.indd 26 16-04-13 08:02
t
s
w
a
D
v
g
m
v
d
G
m
g
m
z
b
m
v
h
m
I
O
o
i
e
l
o
d
N
d
e
a
v
m
B
J
b
c
v
m
g
t
e
h
t
r
v
t
P
g
(
B
z
m
f
s
d
l
m
e
n

peratuur verder wordt verlaagd. Bij iedere
temperatuur is er een andere verhouding tussen
de hoeveelheid ijs en de hoeveelheid
water. “Dat kun je zien op een ijscurve”,
aldus Scholten.
De vriespuntverlaging is niet alleen afhankelijk
van de hoeveelheid suiker, maar ook van de
grootte van de moleculen. Hoe kleiner het
molecuul, des te groter het effect op de
vriespuntverlaging. “De vriespuntverlaging is
dus afhankelijk van welke suiker je gebruikt.
Glucose is kleiner dan sucrose en heeft daarmee
een groter effect op de vriespuntverlaging.
Xylitol en sorbitol hebben ook kleine
moleculen.” Scholten adviseerde de aanwezige
ijsbereiders verschillende suikers te combineren
voor de juiste smaak. Ze moeten immers
niet alleen zorgen voor een goede
vriespuntverlaging en dus de juiste hardheid,
het gewenste smeltgedrag en mondgevoel,
maar ook voor de gewenste zoetheid.
IJskristallen
Ook de grootte van ijskristallen heeft invloed
op de hardheid, het smeltgedrag en hoe koud
ijs aanvoelt in de mond. IJs dat gevormd is bij
een lagere temperatuur heeft kleinere kristallen.
Die voelen kouder aan, maar smelten
ook sneller. “Dat is het geval bij Solero Shots,
die met vloeibare stikstof zijn gemaakt.”
Naast suiker kan het vriespunt verlaagd worden
met andere ingrediënten, zoals alcohol
en zout: 3 procent zout heeft hetzelfde effect
als 25 procent suiker. Alcohol verlaagt het
vriespunt minder dan zout, maar wel veel
meer dan suiker.
Bindmiddelen
Jaap Pleit van Art of Concepting, een adviesbureau
in productontwikkeling, marketing en
communicatie dat is gespecialiseerd in ijs,
vertelde over de mogelijkheden om met bindmiddelen
de mobiliteit van water in ijs te regelen
en te beheersen. Bindmiddelen verbeteren
de droogheid en stevigheid van het ijs
en verhogen de viscositeit. Hoe viskeuzer,
hoe langer het duurt voordat het ijs gesmolten
is. Ook verminderen bindmiddelen syneresis
(het uittreden van water). Bovendien
vergemakkelijken ze de luchtinslag en verbeteren
ze de luchtcelverdeling.
Pleit ging in op johannesbroodpitmeel (E410),
guargom (E412), alginaat (E401), carrageen
(E407), CMC (E466) en xanthaan (E415).
Bindmiddelen zijn te koop als mengsel in een
zak, maar ijsbereiders kunnen ook zelf experimenteren
met verschillende soorten en zo de
flavour release, structuur, textuur, afsmelt en
smaak beïnvloeden. “Alginaat wordt in Nederland
weinig in ijs gebruikt, maar wel in Italië,
Spanje en Frankrijk omdat het een koud
mondgevoel geeft. Bij ons is het ijs romiger
en voor de Scandinavische landen geldt dat
nog meer.”
Peulen van de johannesbroodpitboom. Johannesbroodpitmeel wordt gemaakt van de zaden.
Clean eating
Sommige bindmiddelen versterken elkaar,
zoals johannesbroodpitmeel met carrageen of
xanthaan, of guargom met xanthaan. Combinaties
van bindmiddelen kunnen bovendien
de negatieve eigenschappen verzachten.
Wanneer bijvoorbeeld een te grote hoeveelheid
guargom wordt gebruikt, wordt het ijs
slijmerig en plakkerig. Xanthaan, gemaakt
door fermentatie van suiker door bacteriën, is
wat korrelig. Voordeel van johannesbroodpitmeel
in ijs is dat het ‘clean eating’ is: de
smaak blijft niet lang hangen. “Mensen worden
gestimuleerd om een hap te nemen om
de smaak terug te krijgen. Zoals bij 7Up,
want dan moet je om de smaakervaring terug
te krijgen, een nieuwe slok nemen.” Johannesbroodpitmeel
gaat daarnaast de vorming
van ijskristallen tegen, in tegenstelling tot guargom,
dat bovendien een slechte flavour release
heeft. Xanthaan heeft een goede flavour
release en werkt de vorming van ijskristallen
goed tegen. Het heeft een gladde,
maar wel plakkerige structuur. CMC (natriumcarboxymethylcellulose)
heeft als nadeel dat
het chemisch klinkt en geen natuurlijk product
is. “Dat is ook de reden dat het weinig
te zien is in voedingsmiddelen”, vertelde Pleit.
“Wist u dat CMC ook in behangplaksel, kattenvoer
en schoonmaakmiddelen zit? Verpakte
sappen waarop vermeld staat dat er
vruchtvlees in zit, bevatten vaak CMC, dat
gewonnen wordt uit houtpulp.”
Johannesbroodpitmeel is niet koud oplosbaar
en moet volgens Pleit voor verwerking in ijs
eerst tot 80 graden Celsius worden verhit.
Sommige soorten zijn wél koud oplosbaar,
maar die zijn ook een stuk duurder, legt
Pleit uit. Guargom en alginaat zijn koud oplosbaar.
Ingredients
Elke Scholten: “De balans is heel belangrijk voor de kwaliteit van het ijs.”
Hartig ijs
Voor het Food4You-festival, afgelopen oktober in Wageningen,
bereidde Scholten samen met IJscentrum-manager Jacques Vos
ijs met bijzondere grondstoffen, zoals komkommersorbetijs, zeewierijs
en ijs van zalm met roomkaas. Het zeewierijs bevatte zout
uit het zeewier. De bezoekers aan het festival wisten niet wat
voor smaken ze voorgeschoteld kregen en waren daardoor verrast.
Sommigen vonden het ijs lekker en anderen niet. Scholten:
“Het ligt eraan hoe je het presenteert. Bij ijs denken mensen aan
zoet. De Britse chef Heston Blumenthal van The Fat Duck heeft
dat getest. Eén groep kreeg te horen dat ze een zalmijsje kregen.
Mensen vonden dat niet lekker, omdat ze ijs associëren met
zoet. De andere groep zou een ‘savoury dessert’ krijgen. Die
groep vond het wél lekker terwijl het om hetzelfde ijsje ging. De
waardering is dus gerelateerd aan de verwachting.”
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 27
26-27_smeltpuntijs.indd 27 16-04-13 08:03

IZICO
Your favorite snacks
Quality & Environment Manager
Dynamische functie met verantwoordelijkheid en ruimte voor initiatieven
IZICO, onderdeel van Royal Wessanen, is een splinternieuw en ambitieus bedrijf dat is opgericht om de favoriete ‘snacking company’
te worden. Tot voor kort werkte IZICO onder de namen Beckers Benelux en Favory Snacks. Omdat zij samen succesvoller kunnen zijn,
hebben zij hun krachten gebundeld. De passie voor lekkere snacks blijft bestaan. De organisatie staat bekend om haar kwalitatieve en
innovatieve producten, zonder concessies te doen aan de smaak. Beckers & Bicky zijn geliefde merken met tal van favoriete snacks.
Naast deze merken voert IZICO private label concepten in bijna elk Europees land. De producten zijn verkrijgbaar in foodservice en retail.
Voor de productielocatie in Deurne zijn wij op zoek naar een slagvaardige Quality & Environment Manager die verantwoordelijk is voor
het borgen en uitbouwen van alle kwaliteits- en milieugerelateerde systemen en werkwijzen.
Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telefoon 0317-468686 of 06-53137885
Productie Manager
Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar: info@dupp.nl
Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl e info@dupp.nl t 0317-468686
Deurne
Uitstekend loopbaanperspectief voor young professional
Deventer
Cargill is een internationale producent en leverancier van producten en diensten in de voedings- en landbouwsector en in de financiële
en industriële sector. Het bedrijf werd opgericht in 1865, is in privébezit en heeft 142.000 werknemers in 65 landen. Cargill Cocoa and
Chocolate heeft een omvangrijke infrastructuur en organisatie in cacaobonenproducerende landen. Vanuit 8 Europese fabrieken wordt
een breed pakket aan industriële chocoladeproducten vermarkt, variërend van witte, melk en pure chocolade tot choco drops, coatings
en vullingen. Om de locatie in Deventer te versterken, zoeken wij een ambitieuze Productie Manager, die leiding geeft direct aan 5
medewerkers, 3 Teamleiders en 2 Planners en indirect aan ca. 40 voornamelijk Operators. Interessante stap voor een people manager
met overtuigingskracht die als team player streeft naar continu verbeteren.
Consultant: Jakob Jan Verbraak, telefoon 0317-468686 of 06-51820349
European Sourcing Manager
Identifying third party new ingredients and production locations
Brussels (or Home-office)
Glanbia Plc is an international nutritional solutions and cheese group, headquartered in Kilkenny, Ireland. Glanbia has over 4,300
employees worldwide and has manufacturing and processing facilities in 7 countries and sales/technical support locations in 14
countries. Glanbia Nutritional Ingredient Technologies (GNIT) is responsible for production and supply of both nutritional and functional
ingredients to a wide range of sectors including Sports Nutrition, Clinical Nutrition, Infant Nutrition, Health and Wellness and Food
Sectors (Dairy, Bakery and Beverages). Its ingredient portfolio consists of proteins (dairy and whey), hydrolysed proteins, peptides,
flaxseed, blends of proteins with both nutritional and functional benefits. To support their strategy for growth, we are currently
searching for a commercial driven European Sourcing Manager, preferably with relevant experience in food ingredients.
Consultant: Annoek Kogelman, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-12504148
Quality Manager
Independent professional at one of world’s leading ingredient suppliers
Wormer
Cargill is an international producer and marketer of food, agricultural, financial and industrial products and services. Founded in
1865, the privately held company employs 142,000 people in 65 countries. Cargill helps customers succeed through collaboration
and innovation, and is committed to sharing its global knowledge and experience to help meet economic, environmental and social
challenges wherever it does business. Cargill Cocoa & Chocolate offers the food industry a wide range of both standard and customised
cocoa and chocolate ingredients to be used in various delicious bakery, confectionery and dairy applications all over the world. To further
strengthen the Quality team based in Wormer (Amsterdam area), we are currently searching for a Quality Manager who will be leading
the Quality departments located in Wormer and Zaandam, with 5 direct reports and approximately 25 indirect reports.
Consultant: Imke Maas, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-23573775
Junior Account Manager
Sales functie voor een jonge enthousiaste ondernemer
Zuid-Nederland
Vergeer Holland is een internationaal opererend familiebedrijf, gespecialiseerd in het rijpen, versnijden en verpakken van kaas. Zij zijn
een flexibele, ontwikkelingsgerichte en dynamische organisatie die alle marktsegmenten op een maatschappelijk verantwoorde wijze
van kwalitatief hoogwaardige producten voorziet. Er werken ruim 575 mensen in een prettige werksfeer aan kwalitatief hoogwaardige
producten. Vergeer Holland is een ambitieuze en innovatieve organisatie waar daadkrachtige mensen zich snel thuis voelen. Vergeer
Holland is gevestigd te Reeuwijk en er zijn ook vestigingen in Bodegraven en Woerden. Voor de locatie Reeuwijk zijn wij op zoek naar
een gedreven Junior Account Manager, die verantwoordelijk is voor het initiëren en onderhouden van relaties met zowel klanten als
prospects binnen het rayon Zuid-Nederland, met als doel de omzet van Vergeer Holland te verhogen.
Consultant: Janneke van der Logt, telefoon 0317-468686 of 06-23637490

Nieuwe functionele smaakstoffen
Sensient Flavors heeft het assortiment All Purpose
Sweet Solutions (APSS) uitgebreid met acht
nieuwe functional flavors. De nieuwe smaakstoffen
Black Grape, Cola, Red, Summer Fruits,
Orange, Tropical, Lemon Lime en Green compenseren
voor verlies aan smaak in producten
met een lager suikergehalte en producten waar
helemaal geen suiker in zit. In producten met
een lager suikergehalte zorgen de smaakstoffen
voor compensatie voor verlies aan body, mondgevoel
en zoetheid. In combinatie met intensieve
zoetstoffen of stevia (Reb A), maskeren ze ook
onwenselijke nasmaken. Alle smaakstoffen uit het APSS-assortiment mogen worden omschreven als natuurlijke
smaakstoffen. Door gebruik van de stoffen stijgt het calorische gehalte door koolhydraten in het
eindproduct niet.
De nieuwe varianten zijn ontwikkeld voor smaakprofielen die populair zijn in drankjes, maar kunnen ook
worden gebruikt in andere toepassingen als bakkerijproducten, zoetwaren en zuivelproducten.
Meer info:
Sensient Flavors
www.sensientflavors.com
PureCircle brengt High Purity Reb D op de markt
Producent van steviaproducten PureCircle gaat high purity Reb D op de markt brengen. Volgens onderzoek
van PureCircle is de zoetkracht van high purity Reb D één van de grootste van alle steviolglycosiden van
het steviablad.
“De zuivere zoetheid van PureCircle’s high purity Reb D zal klanten in staat stellen om natuurlijk gezoete
formuleringen te bedenken met weinig tot geen calorieën, vooral in voeding en drankjes die erg zoet zijn,
zoals frisdrank”, aldus het bedrijf.
De introductie van PureCircle Reb D volgt op meer dan tien jaar onderzoek, waarbij de hele supply chain
betrokken was. PureCircle heeft geïnvesteerd in de eigen teelt en de teelt van derde partijen in Paraguay,
Kenia, China en de VS, en daarnaast ook in extractie en zuiveringsmethoden. Het bedrijf heeft meer dan
25 patenten en aanvragen voor patenten lopen op verwerking en toepassing van het ingrediënt.
PureCircle werkt samen met afnemers
aan productontwikkeling, waarbij de
eerste focus ligt op introducties in de
VS. De marktintroductie moet in de
tweede helft van 2013 plaatsvinden.
Een onafhankelijk panel van deskundigen
heeft het ingrediënt op veiligheid
beoordeeld (‘self-affirmed GRAS status’).
PureCircle legt die risicobeoordeling ook
nog voor aanvullende beoordeling op
veiligheid voor aan de FDA.
Meer info:
PureCircle
www.purecircle.com
Solanic biedt functionele
aardappeleiwitten
Solanic, een dochter van Avebe, ontwikkelt, produceert en
vermarkt hoogwaardige aardappeleiwitten. Deze worden
met een gepatenteerd en energiezuinig proces gewonnen
uit de aardappel. Solanic aardappeleiwitten zijn zeer
functioneel (goed oplosbaar, goede geleer-, emulgeer- en
schuimeigenschappen), hebben een hoge voedingswaarde
(rijke aminozuursamenstelling, inclusief ‘branched chain
amino acids’, goede verteerbaarheid), en een ‘clean label’
(natuurlijk, plantaardig, laag-allergeen, duurzaam). De
eiwitten sluiten daardoor goed aan bij de trend naar ‘vrij
van’ producten, zoals allergeenvrij, vegetarisch/veganistisch,
glutenvrij, melkvrij en eivrij.
Solanic eiwitten worden toegepast in een breed palet aan
toepassingen, zoals sport- en gezondheidsvoeding (shakes,
soepen, repen, supplementen), glutenvrije bakkerijproducten,
vleesvervangers, plantaardige toppings, zoetwaren, ijs
en vleesproducten.
Meer info:
Solanic BV
www.solanic.eu
Puratos levert gebruiksklare
basis cheesecake
Puratos lanceert Deli Cheesecake, een gebruiksklare basis
die het mogelijk maakt om elke keer weer de perfecte
cheesecake te maken. Het bevat 30 procent echte verse
roomkaas en kan direct in de bakvorm gegoten worden.
Deli Cheesecake levert in beperkte bewerkingstijd een
goed resultaat met een constante kwaliteit, stelt Puratos.
“Het gepatenteerde proces waarmee de cheesecake zich
zet in de oven, voorkomt scheuren en volumeverlies.”
Puratos noemt de Deli Cheesecake het perfecte ingredient
voor de trendy cheesecake. Het kan direct worden
gebruikt vanuit de 5 of 12 kilo verpakking. Gesloten is de
emmer zes maanden houdbaar bij kamertemperatuur.
Er zijn ook grootverpakkingen met een pompsysteem
beschikbaar. De basis is in opgeklopte vorm rechtstreeks
op het korstdeeg te gebruiken. De basis kan ingevroren
worden, zowel voor als na het bakken. Het eindproduct is
geschikt voor gekoeld én diepvries transport. Puratos levert
innovatieve producten en applicatie-expertise aan de
bakkerij-, de patisserie- en de chocoladesector.
Meer info:
Puratos
www.puratos.nl
Ingredients
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 29
29-31-32-33_prodnwsingr.indd 29 16-04-13 08:03

MOCHT ER ’NS
DAN HEEFT U DE
RENAULT MASTER:
LAGE KOSTEN PER KILOMETER
LAGE KOSTEN PER MAAND:
€ 275,- FINANCIAL LEASE
LAGE AANSCHAFPRIJ S:
VANAF € 17.790,-
EEN DINGETJE ZIJ N
ZEKERHEID VAN RENAULT PRO+
Met de Renault Master hoeft u zich nergens druk over te maken. U heeft de zekerheid van lage
kosten per kilometer en van PRO+. Met voor elk probleem de perfecte oplossing. Bij voorbeeld gratis
vervangend vervoer en een haal- en brengservice. Zo verliest u nauwelij ks tij d. Want tij d is geld.
DRIVE THE CHANGE
* Alle genoemde maandbedragen en vanafprij zen zij n inclusief het zorgeloos rij den voordeel van € 2.200,- excl. BTW, BPM en kosten rij klaar maken. Master vanafprij s van € 275,- per maand is gebaseerd op de Master L1H1 T28 dCi 100 Générique Eco. Financial leaseprij s Renault Master vanaf € 275,- op
basis van Financial Lease via Renault Business Finance met een looptij d van 60 maanden met een rentepercentage van 4,9%. Leaseprij s per 01-04-2013. Financieringsaanbod alleen geldig op nieuwe Renault bedrij fswagen orders vanaf 01-04-2013 t/m 31-08-2013. Maximaal te fi nancieren bedrag van
€ 20.000,- (aanbetaling mogelij k, slotbetaling niet mogelij k). Renault Business Finance en Renault Nederland behouden zich het recht voor de actie op elk moment zonder opgave van reden te wij zigen of te beëindigen. Getoonde modellen kunnen afwij ken van standaarduitvoering. Drukfouten, prij s- en
specifi catiewij zigingen voorbehouden. Voor meer informatie en/of de exacte voorwaarden kij k op renault.nl of bel gratis 0800-0303. Bedragen zij n afgerond op hele euro’s. Rentewij zigingen en drukfouten voorbehouden.
Min./max. 7,4-9,9 l/100km. Reps. 13,5-10,1 km/l. CO 2 : 195-259 g/km.
www.renault.nl
100008118 BS 230x300 Adv VU Pro+ 2.indd 1 09-04-13 15:21

Bestmix software helpt bij nieuwe etiketteringswet
Adifo heeft zijn software up-to-date gemaakt voor de nieuwe
verplichtingen als gevolg van de nieuwe Europese richtlijn voor
het verstrekken van voedingsinformatie naar consumenten. Zo
moeten in de ingrediëntenlijst de allergenen en allergeenbevattende
ingrediënten duidelijk herkenbaar zijn, bijvoorbeeld vetgedrukt.
Versie 3.23 van de Bestmix software voor de foodsector kan declaratiegegevens genereren zoals
vereist in richtlijn 1169/2011. Het gaat hier vooral om nutriëntdeclaraties, de ingrediëntendeclaratie met de
KWID en het gebruik van categoriebenamingen.
Versie 3.23 bevat nieuwe functies, die een hoge standaardisering en automatisering bij het genereren van
productspecificaties mogelijk maken. Dat betekent voor voedingsmiddelenbedrijven een besparing in tijd en
een borging van het kwaliteitsimago, stelt Adifo. Bij Bestmix worden de gegevens uit de nieuwe richtlijn in
vier talen meegeleverd, wat een flinke tijdsbesparing oplevert bij het opstarten van de projecten.
Meer info:
Adifo
www.adifo.com
Rousselot presenteert Peptan collageen peptiden
Vion-dochter Rousselot presenteert tijdens de beurs
Vitafoods 2013, van 14 tot 16 mei in het Zwitserse
Geneve, Peptan collageen peptiden, die onder meer
kunnen worden toegepast in producten die gezond
ouder worden bevorderen. “Van Peptan collageen
peptiden is bewezen dat ze senioren kunnen helpen
actief en mobiel te blijven. Wetenschappelijke
studies hebben aangetoond dat dagelijkse inname
gunstige effecten heeft op gewrichten en botten.
Als zuiver eiwit kan Peptan ook spierherstel bevorderen
en leeftijdsgerelateerd verlies van spiermassa
voorkomen”, stelt het bedrijf. Op de beurs toont
Rousselot de zeer uiteenlopende applicaties. Dit
jaar heeft Rousselot Peptan verwerkt in een nieuwe
formulering: een Acti-Bone zuivelshot voor het stimuleren
van mobiliteit, een pompoensoep met een
hoog eiwitgehalte voor ouderen, en amandelkoekjes
en tropical collageenwater, beide om de schoonheid
van binnenuit te vergroten.
Het product is clean label en is als een zuiver eiwitpoeder
verkrijgbaar in verschillende moleculaire gewichten
en dichtheden. Volgens Rousselot kan het
product zo worden verwerkt dat de organoleptische
eigenschappen optimaal zijn.
Rousselot houdt op 14 mei een seminar van een
half uur over ‘Peptan and healthy aging’. Het seminar
staat onder leiding van Peptan-directeur Christoph Engelbrecht en vindt plaats in het Supplier Seminar
Theatre van de beurs om 12:50 uur.
Meer info:
Rousselot
www.rousselot.com
Ingredients
Neogen Europe breidt
3D-sneltesten allergenen uit
Neogen Europe heeft de Reveal 3D-sneltesten voor allergenen
uitgebreid met testen voor mosterd, totale
melk, sesam en gliadine R5. Er waren al sneltesten voor
amandel, ei, gluten, hazelnoot, pinda en soja.
De Reveal 3D-sneltest is een eenvoudige en goedkope
striptest die is ontwikkeld voor de snelle detectie van
specifieke allergenen in spoelwater en oppervlakken. De
testen kunnen na validatie tevens gebruikt worden voor
het testen van sommige ingrediënten en eindproducten.
Met de sneltest kan al in enkele minuten gezien worden
of er contaminatie of kruisbesmetting met allergenen
heeft plaatsgevonden in de productie en verwerking van
voedingsmiddelen.
De 3D-sneltest werkt volgens het bedrijf simpel door een
monster met de bijgeleverde buffer te mengen. Door
vervolgens de test in de vloeistof te dippen kan na 5 minuten
het resultaat worden afgelezen.
De testen worden compleet geleverd, zodat geen apparatuur
nodig is en de test vrijwel overal en door iedereen
in de voedingsmiddelenindustrie kan worden ingezet.
Meer info:
Neogen Europe
www.negoneurope.com
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 31
29-31-32-33_prodnwsingr.indd 31 16-04-13 08:04

Perslucht als ingrediënt
Perslucht wordt in de voedingsmiddelenindustrie gebruikt voor talloze
toepassingen. Soms wordt het ook gebruikt als ingrediënt,
waarbij de perslucht in direct contact komt met het product. Bijvoorbeeld
om een product te roeren, op te schuimen of te beluchten.
In dat geval is het noodzakelijk om de juiste voorzorgsmaatregelen
te nemen met betrekking tot de persluchtinstallatie. Perslucht kan
namelijk een potentieel risico vormen op besmetting met verontreinigingen
die door perslucht worden meegevoerd. De risico’s voor
veiligheid en kwaliteit van producten in de voedingsindustrie zijn
zeer verschillend en het risico van verontreiniging wordt door diverse factoren bepaald (zie tabel).
Er bestaan geen wettelijke voorschriften voor de kwaliteit van perslucht. Voedingsmiddelenproducenten zijn
zelf verantwoordelijk voor de veiligheid van de producten en dus ook voor de kwaliteit van de perslucht.
Risico’s in de perslucht kunnen worden beperkt door het gebruik van filters, food grade olie of olievrije
compressoren. Een oliefilterset bestaat uit een voorfilter, een
fijnfilter en een absorptiefilter met actief kool of een actief
koolkolom waarmee oliedamp wordt verwijderd. Food grade
olie bevat geen of nauwelijks vluchtige toxische componenten,
maar ook hierbij is een oliefilterset noodzakelijk. Microbiologische
risico’s van perslucht kunnen worden beperkt door
het drogen van de perslucht en door het gebruik van sterielfiltratie.
Geveke Persluchttechniek heeft in samenwerking met Précon
Food Management het rapport ‘Voedselveilige perslucht’ gemaakt.
Dit rapport gaat in op alle ins en outs van perslucht in
relatie tot de veiligheid van voedingsmiddelen. Ook heeft Geveke een
handige checklist uitgebracht met daarop een stroomschema. Aan de hand van dit
schema kunnen persluchtgebruikers binnen de foodsector snel zien aan welke kwaliteitseisen hun
toegepaste perslucht moet voldoen. Het rapport en de checklist zijn op te vragen bij Geveke Persluchttechniek.
Mogelijke verontreiniging Mogelijke bron Omschrijving van het risico voor de volksgezondheid
Oliedruppels Aanzuiglucht Hoog risico voor roerlucht en open product.
Oliedamp (uitlaatgassen)
Olie-aerosolen Smeerolie in
de compressor
Micro-organismen Aanzuiglucht (stof) Mogelijk hoog risico voor kwetsbare producten
en voor risicogroepen.
Distributiesysteem
Waterdamp Aanzuiglucht Groei van micro-organismen en roestvorming
Wateraerosolen
Waterdruppels
Distributiesysteem in het distributiesysteem.
Roest en pipescaling Distributiesysteem Het risico is normaal gesproken laag.
Meer info:
Geveke Persluchttechniek
www.geveke-persluchttechniek.nl
32 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
Chr. Hansen introduceert
SaltLite voor kaas
Chr. Hansen komt met SaltLite, een product waarmee
kaasproducenten het natriumgehalte in kaas kunnen reduceren.
De zoutreductie kan oplopen tot 50 procent. SaltLite
bevat DVS starter- en adjunctcultures en het kaasstremsel
CHY-MAX M. De cultures zijn speciaal geselecteerd om het
smaakprofiel te verbeteren van kaas met een lager natriumgehalte,
terwijl CHY-MAX M bijdraagt aan een goede
textuur en een minder bittere smaak.“Met SaltLite kunnen
kaasproducenten tot 50 procent minder natrium gebruiken
en tegelijkertijd een kwaliteitsproduct leveren. Bovendien
bevat SaltLite alleen natuurlijke ingrediënten die al worden
toegepast bij de bereiding van kaas”, zegt Timothy Wallace,
marketingmanager enzymen bij Chr. Hansen. SaltLite is het
resultaat van een onderzoeksproject van Chr. Hansen met
de Universiteit van Kopenhagen. Development scientist
Kirsten Kastberg Møller deed promotieonderzoek naar zoutreductie
in kaas.
Meer info:
Chr. Hansen
www.chr-hansen.com
Raps op IFFA
Kruidenleverancier Raps presenteert van 4 tot en met 9
mei op de beurs IFFA in Frankfurt oplossingen voor de
out-of-homemarkt. Het gaat om ingrediënten voor de
lunch en voor snacks, waarmee een verse toon wordt
gegeven aan vlees, worsten en snacks. Alle producten,
van de dressings en dips tot de marinades, sauzen en
soepen, hebben een korte ingrediëntenlijst, kunnen
gemakkelijk worden verwerkt en hebben een hoge stabiliteit,
aldus Raps. Het bedrijf geeft de klanten adviezen
over receptuur en toont hoe maaltijden zo aantrekkelijk
mogelijk kunnen worden gepresenteerd.
Meer info
Raps
www.raps.com
29-31-32-33_prodnwsingr.indd 32 16-04-13 08:04
S
F
z
9
m
H
s
k
a
c
f
l
N
o
f
e
D
w
r
A
h
M
F
w
M

Starterculturen Frutarom Savory Solutions
Frutarom Savory Solutions richt
zich op de beurs IFFA, van 4 tot
9 mei in Frankfurt, op gefermenteerde
worstspecialiteiten.
Het bedrijf presenteert een reeks
starterculturen onder de overkoepelende
merknaam Bitec. Het
assortiment varieert van starterculturen
die zorgen voor snelle
fermentatie tot culturen die geleidelijk
de pH-waarde verlagen.
Naast starterculturen levert de
onderneming voedingsmiddelenfabrikanten
mixen voor het rijpen
en smaakconcepten die speciaal worden aangepast aan de wensen van de klant.
De nieuwste ontwikkeling binnen het Bitec portfolio zijn de starterculturen die de productie van Italiaanse
worsten als Salami Milano en Salami Felino mogelijk maken. Producenten kunnen beschikken over een
reeks starterculturen die een langzaam rijpingsproces in gang zetten, zoals in Zuid-Europa gebruikelijk is.
Als worst langzaam rijpt, krijgt het een milde, onderscheidende smaak. Frutarom stelt zelfs oplossingen te
hebben ontwikkeld die voor dezelfde karakteristieke smaak zorgen, maar dan bij een snellere rijping.
Meer info:
Frutarom
www.gewuerzmueller.de
MSC-keurmerk voor Vitalize Krillolie
Vitalize heeft als eerste Nederlandse leverancier van
Krillolie het MSC-keurmerk voor duurzame visserij in
ontvangst genomen. Krillolie wordt gewonnen uit kleine
garnaalachtige diertjes die rijk zijn aan omega-3, dat
bijdraagt aan de gezondheid van onder andere het hart,
de bloedvaten en de hersenen. Krill (Euphausia superba)
is een klein garnaalachtig schaaldiertje afkomstig uit de
schone wateren rond Antarctica. Krill staat laag in de
voedselketen, voedt zich met plankton en is daarom rijk
aan omega-3 vetzuren, stelt de producent. Krill behoort
tot de grootste biomassa in de oceaan en heeft een
groot regeneratievermogen. Krillolie bevat net als visolie
omega-3 vetzuren. Verschillende studies tonen aan dat
deze vetzuren vanuit krillolie beter worden opgenomen
door het lichaam. Ook veroorzaken krilloliecapsules, in
tegenstelling tot sommige visolie-producten, geen oprispingen
of een vissige nasmaak. Naast omega-3 vetzuren
(EPA en DHA) bevat krillolie ook van nature het
krachtige antioxidant astaxanthine.
Meer info:
Vitalize
www.vitalize.nl
Ingredients
Lithos levert cholesterolverlagend
Promoat
Lithos Ingredients levert Promoat, een beta-glucan uit
haver met een hoog moleculair gewicht dat het cholesterolgehalte
verlaagt. Bovendien heeft de oplosbare
vezel een verzadigend effect. Het geeft een crèmig
mondgevoel, is een uitstekende waterbinder en is ook
goed te gebruiken in lichtgekleurde producten.
Promoat biedt de mogelijkheid diverse generieke (artikel
13) en specifieke (artikel 14) gezondheidsclaims te
gebruiken. Gebruikmakend van en meeliftend op de
toegestane claims op Promoat zijn tevens combinaties
mogelijk met andere ingrediënten.
Lithos Ingredients richt zich op de levering van hoogwaardige
ingrediënten, waarbij de nadruk ligt op kwaliteit,
functionaliteit en van natuurlijke oorsprong. Het
bedrijf stelt daarbij intensief samen te werken met de
klanten en fabrikanten.
Meer info:
Lithos Ingredients
www.lithosingredients.nl
Suprasel OneGrain
zoutvervanger voor vlees
AkzoNobel Salt Specialties
biedt samen met
geur- en smaakspecialist
Givaudan een oplossing
voor natriumreductie
in vleesproducten.
Het gaat bij om de één-op-één zoutvervanger Suprasel
OneGrain TS-M100. In de zoutvervanger zijn natriumzout,
kaliumzout en aroma in één korrel gecombineerd. Hierdoor
heeft het dezelfde bewerkings- en oploseigenschappen
als normaal zout (natriumchloride of keukenzout).
Ook smaakt en oogt het hetzelfde. Met Suprasel OneGrain
kunnen fabrikanten het natriumgehalte in hun producten
tot 40 procent verlagen. TS-M100 is ontwikkeld met Givaudan.
AkzoNobel bracht de technologische kennis in en
Givaudan de smaakexpertise, via smaaktechnologie TasteSolutions.
TS-M100 is toepasbaar in een breed scala aan
vleesproducten. Eerder had AkzoNobel ook al een versie
voor brood op de markt gebracht.
Meer info:
AkzoNobel Salt Specialties
www.suprasel.com
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 33
29-31-32-33_prodnwsingr.indd 33 16-04-13 08:04

Veel besparen
met HD- Flexo?
HD-Lithografie
De hoogste kwaliteit uit slechts vij f kleuren!
HD-FLEXODRUKKERIJ
Interesse? Bel:(0318) 550 333
www.viv.nl
Snel en effectief veel
klanten bereiken?
Adverteer dan op:
www.evmi.nl
Wist u dat ..
- de site www.evmi.nl maandelijks zo’n
50 duizend keer wordt bezocht?
- de bezoekers iedere maand rond
de 100.000 page views genereren?
Reserveer meteen de positie van uw keuze bij
Felix Berentsen of Wilma Zijlstra
f.berentsen@eisma.nl | +31 (0)6-42759518
w.zijlstra@eisma.nl | +31 (0)88-2944847

Antioxidanten winnen
uit groenten en fruit
Tekst: Tom van der Meer | Foto: Phytonext
Phytonext heeft een nieuwe technologie ontwikkeld om hoogwaardige
stoffen uit planten te winnen. Het Wageningse bedrijf
gebruikt een extractiemethode die selectief is en werkt volgens een
mild proces.
Bij hoogwaardige stoffen kan gedacht worden
aan antioxidanten, als lycopeen, carotenoïden
en polyfenolen, die worden gewonnen uit tomaten,
aubergines, maar ook uit druivenschillen.
Deze stoffen zijn in veel gevallen complex,
erg kwetsbaar en gevoelig voor beschadiging
door temperatuur, zuurstof of zuur.
Hierdoor zijn ze lastig op een economisch interessante
manier te winnen en te verwerken.
Phytonext werkt met een nieuwe extractiemethode
die gewenste micronutriënten
onder milde omstandigheden heel gericht kan
winnen. Dit kan zelfs bij zeer gevoelige stoffen,
die bij reguliere extractiemethoden worden
afgebroken. “Wij zijn in staat om deze
gevoelige functionele stoffen uit plantenmateriaal
te halen, met behoud van functionaliteit
en activiteit”, stelt Jordi Jongbloed, business
development manager van Phytonext.
“Ook kunnen we een vorm van procesintensificatie
bieden, door ons te richten op díe
stof die gewenst is. Daar hoort bij dat we
geen oplosmiddel in het extract achterlaten.
Het is dus vrij van vervuilingen.” Bovendien
maakt het dat het bedrijf het extract direct
kan formuleren volgens door de voedingsmiddelenproducent
gewenste specificatie-eisen.
Phytosol-A
Over de exacte methode wil Jongbloed niets
kwijt. “Dat is het geheim van de smid.” Het
komt er globaal op neer dat de grondstof
waaruit de extracten worden gehaald, wordt
vermalen en zo nodig mild wordt gedroogd.
De extractie gebeurt met Phytosol-A, in zulke
milde condities dat gevoelige componenten
geen schade ondervinden. Door te variëren
met de condities kan via de extractie geselecteerd
worden, bijvoorbeeld op grootte van de
deeltjes of de mate waarin ze van water houden.
“Dat opent een scala aan mogelijkheden”,
stelt Jongbloed. “Denk bijvoorbeeld aan
het goedkoper winnen van functionele stoffen
of aan het verwaarden van plantaardige
zijstromen.” Phytonext kan met het proces
behalve antioxidanten ook UV-beschermende
stoffen uit planten halen. “In bredere zin richten
wij ons op alle hoogwaardige componenten
die een bepaalde functionaliteit toevoegen
aan het levensmiddel of eindproduct. Te
denken valt aan gezondheidsbevorderende
functionaliteiten.”
Natuurlijk alternatief
De hoogwaardige, functionele stoffen die uit
planten geëxtraheerd worden, zijn volgens
Jongbloed vooral interessant voor producenten
van functional foods, flavors and fragrances,
supplementen en nutraceuticals. “Maar
er kan ook gedacht worden aan bedrijven die
naar mogelijkheden zoeken om, als alternatief
voor synthetische stoffen, (meer) natuurlijke
ingrediënten met specifieke functionaliteiten
in hun producten te gebruiken. Dit soort toepassingen
is gebaat bij actieve stoffen die
hun hoogwaardige maar kwetsbare werkzaamheid
behouden. En omdat wij plantaardig
restmateriaal ook tot waarde kunnen
brengen, is het dus natuurlijk én duurzaam.”
Pilotopstelling
Phytonext BV is een relatief jong bedrijf dat
sinds oktober 2012 bestaat. De oprichters
werken al langer samen met bedrijven als Top
BV. De afgelopen vijf jaar is er intensief geëxperimenteerd
met de technologie zodat deze
verder geoptimaliseerd kon worden. De innovatieve
start-up heeft samen met Top BV een
pilotinstallatie ontwikkeld. Inmiddels is deze
pilotopstelling beschikbaar voor geïnteresseerde
bedrijven om de technologie te testen
en de mogelijkheden te laten zien. Ook is
Phytonext op dit moment bezig met de ontwikkeling
van industriële apparatuur.
Ingredients
Phytonext heeft een pilotopstelling voor het selectieve en milde proces.
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 35
35_phytonext.indd 35 16-04-13 08:03

Jorick Naber, Financial director
en Roel Reijnen, Managing director, Type22, Del
“Wie kent de slimste weg
van idee naar innovatie?”
De adviseurs van Agentschap NL helpen
bij het kiezen van de juiste route
“Als technostarter ben je altijd op zoek naar kapitaal. Dankzij
Agentschap NL hebben wij onze weg naar aanvullende
fi nanciering zonder onnodige rompslomp kunnen vinden.
Ze zien het hele plaatje, snappen je behoe e en komen snel
in actie. Precies wat een innovatief bedrijf nodig hee .”
Lees het verhaal van Type22 en ontdek wat Agentschap NL
voor u kan betekenen.
www.agentschapnl.nl/innoveer
Als het gaat om duurzaamheid,
innovatie en internationaal
De komende editie van EVMI verschijnt op:
Vrijdag 7 juni a.s.
Deadline: 22 mei
Het thema voor deze uitgave is:
VERWERKINGSAPPARATUUR
Voor advertenties/advertorials kunt u contact opnemen met
Wilma Zijlstra 088 2944847 of Felix Berentsen 06-42 75 95 18.

Verschillen in oordeel hygiëne-inspecties bij foodbedrijven
‘ Groen van de een
moet groen van
de ander zijn’
Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: Flickr, Henk Riswick, Norbert van der Werff
Het belang van hygiëne bij bedrijven die voedingsmiddelen produceren
of verkopen is groot. Maar bij inspecties blijken de NVWA, certifi -
cerende instellingen en hygiënebureaus de lat niet allemaal even hoog
te leggen. Dat bleek tijdens het symposium ‘Waarborgen van Voedselveiligheid:
hoe gerust kun je zijn’, georganiseerd door FiMM.
“Dat is pure fraude.” Hugo de Sitter, voorzitter
van het Centraal College van Deskundigen
HACCP dat het schema HACCP beheert, is
helder over de recente incidenten met paardenvlees
in rundvleesproducten. In zijn algemeenheid
zijn bedreigingen van de voedsel-
veiligheid volgens hem naast fraude te wijten
aan wat hij noemt stommiteiten. “Men doet
het bewust verkeerd, of men weet het niet.”
Hij stelt dat bijna alle bedrijven van goede wil
zijn. “Ze willen een faire prijs en een goed
product leveren. De retail wil echter een zo
laag mogelijke prijs, waardoor de marges
onder druk komen. Dat maakt het moeilijker
het hoofd boven water te houden.” Voedingsmiddelenbedrijven
hebben bovendien te
maken met concurrentie waardoor de prijzen
onder druk komen. Fabrikanten zoeken
daarom de grens op. “Ze gaan bij sterilisatie
en pasteurisatie op het randje zitten. Meer
verhitten kost extra energie en het product
wordt er niet beter van. Voor opslag geldt iets
dergelijks.” Hij constateert dat aan de andere
kant de terugtredende overheid de verantwoordelijkheid
meer bij de bedrijven legt. “Dat
is terecht, maar betekent dat men minder
langs komt.” Door de druk op de marges, de
>>>
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 37
37-38-39_fimm.indd 37 15-04-13 13:01

38 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
toename van de risico’s en minder toezicht
van de overheid is het extra belangrijk het
bedrijf door een externe partij te laten doorlichten
op de voedselveiligheid, aldus De Sitter.
Gelijke beoordeling
Hij wees op het belang van een gelijke beoordeling
door certificerende instellingen. Het
Centraal College van Deskundigen HACCP organiseert
daarom jaarlijks een harmonisatiedag
waarbij auditoren cases bespreken. De
Sitter gaf twee voorbeelden. Wat te doen als
bij een interne hygiënecontrole geconstateerd
wordt dat enkele vloertegels beschadigd zijn,
evenals een hor, en twee weken later bij een
externe audit het herstel ingepland is, maar
nog niet verholpen? “Is dat dan ernstig? Nee,
want het herstel staat ingepland. Alleen als
het hartje zomer is en er bijen en vliegen
rondzoemen, is het wél een probleem.”
Hans Beuger van de NVWA pleit ervoor dat certificerende
instellingen onaangekondigde inspecties
gaan uitvoeren.
Wil Jansen (Houwers Holtackers): “POC’s mogen
pas groen geven bij een rapportcijfer 8, terwijl de
NVWA dat zelf al bij een 6 doet.”
NVWA krimpt
Het personeelsbestand van de NVWA
is de afgelopen jaren behoorlijk ingekrompen.
Er zijn nu nog 2100 fte. Voor
7500 industriële productielocaties zijn
er 75 inspecteurs.
De tweede case betrof een gecertificeerd bedrijf
dat handelt in groente en fruit. Bij de onderneming
staan kiemgroenten (levende
plantjes) in een deels open bakje. Op het
productlabel staat ‘opslaan bij 2-4 graden
Celsius’, terwijl dat normaal gesproken 8 graden
Celsius is. Volgens de auditor is dat een
tekortkoming, terwijl het bedrijf stelt dat de
lagere temperatuur bedoeld is om de groei
van de kiemgroente te beperken en niet vanwege
de voedselveiligheid. Volgens De Sitter
is er dan geen sprake van een tekortkoming.
Als het zou gaan om gesneden en verpakte
kiemgroenten, zou een onjuiste temperatuur
echter wél een ernstige tekortkoming zijn.
Zelfde meetlat
Ook Wil Jansen, accountmanager van hygiënebureau
Houwers Holtackers benadrukte het
belang van een gelijke beoordeling. Houwers
Holtackers is erkend als Privaat Orgaan Controlesysteem
(POC). De POC’s voeren bij ambachtelijke
bedrijven onaangekondigde inspecties
uit op alle onderdelen van de hygiënecode
en dat wordt aangevuld met
microbiologisch onderzoek ter verificatie. De
inspecties vinden twee keer per jaar plaats,
dus veel vaker dan de inspecties door de
NVWA. De goedgekeurde bedrijven krijgen
dan in principe geen direct toezicht meer
door de NVWA. De NVWA audit op zijn beurt
de POC’s en neemt steekproeven ter verificatie.
“We willen graag samenwerken met de
NVWA, maar dan wel op basis van dezelfde
afspraken en dezelfde meetlat.” Nu is dat
volgens hem niet het geval.
Hij sprak er zijn verwondering over uit dat de
norm die de POC’s van de NVWA moet hanteren
hoger is dan de norm die de NVWA zelf
hanteert. Bij de inspecties van de NVWA is
Openbaarmaking
De openbaarmaking van de inspectiegegevens
van de NVWA is bedoeld om
het vertrouwen van burgers in de
overheid te vergroten door inzicht te
geven in de achtergronden van het
toezicht, de werkwijze en de resultaten.
Nu zijn op vwa.nl de inspectiegegevens
te zien van bestrijdingsmiddelen
op groenten en fruit en de hygiëne
bij horecaketens, supermarkten, cateraars,
bakkerijketens, slagerijketens en
van de levensmiddelenverkoop van
tankstations. Het is de bedoeling dat
verder uit te breiden, maar in welke
vorm, is nog niet helemaal duidelijk.
De gegevens op de website mogen
niet ouder zijn dan twee jaar.
59 procent van de bedrijven ‘groen’, terwijl bij
de inspectie door Houwers Holtackers slechts
circa 10 procent groen is. Voor een deel
wordt dat verschil verklaard doordat die 59
procent industriële voedingsmiddelenbedrijven
betreft, terwijl de bakkers, slagers en ijsbereiders
die Houwers Holtackers bezoekt ambachtelijke
bedrijven zijn. Dat verklaart echter
niet het grote verschil, meent Jansen. Volgens
hem mogen de POC’s pas groen geven
bij een rapportcijfer 8, terwijl de NVWA dat
zelf al bij een 6 doet. Hij meent dat het groen
van een POC gelijk moet zijn aan het groen
van de NVWA. “Dat moet één-op-één uitwisselbaar
zijn.” Ondernemers betalen voor
de inspecties van POC’s en als de kans op
een goede beoordeling door de NVWA groter
is, gaan ze niet met de POC’s in zee. “Onder-
37-38-39_fimm.indd 38 15-04-13 13:02

nemers gaan niet meebetalen aan hun eigen
diskwalificatie. Bij ons lopen ze het risico als
oranje te worden beoordeeld. Terwijl dat bij
de NVWA groen zou zijn…”
Free riders
Hans Beuger, coördinerend specialistisch inspecteur
voedselveiligheid bij de NVWA, wijt
de grote verschillen in de statistieken aan het
verschil in beoordeelde bedrijven; industriële
of ambachtelijke bedrijven. Hij is het eens
met Jansen dat het groen van de één, het
groen van de ander moet zijn.
Beuger valt op zijn beurt over verschillen in
het oranje gebied van inspecties door certificerende
instellingen en inspecties door de
NVWA. In de ogen van de NVWA zijn er nog
te veel gecertificeerde bedrijven die oranje of
zelfs rood zijn. Een samenwerkingsverband
met de FNLI, de certificeerders en de
schema-eigenaren tracht de kwaliteit en dus
het vertrouwen in certificatie te vergroten. De
voorlopige conclusie is dat de regels voor certificatie
en de certificeringsinstellingen van
voldoende niveau zijn.
Toch meent Beuger dat certificerende instellingen
de voorspelbaarheid van inspecties bij
levensmiddelenbedrijven kunnen verkleinen
door onaangekondigde inspecties uit te voeren.
‘Free riders’ kunnen zo worden aangepakt.
Volgens Beuger zijn er in de voedingsmiddelenindustrie
‘free riders’ die een certificeringstraject
niet ingaan om de kwaliteit te
kunnen garanderen, maar puur omdat afnemers
in de retail om certificering vragen. “Ze
hebben geen intrinsieke motivatie.” Ze zoeken
bij wijze van spreken naar de goedkoopste
certificeerder en het kwaliteitssysteem dat
voor hen het gemakkelijkste in te voeren is.
Beuger stelde bovendien voorstander te zijn
van communicatie tussen de NVWA en certificerende
instellingen. Op die manier kan de
NVWA aan een certificeerder uitleg vragen als
een door die instelling gecertificeerd bedrijf bij
inspectie door de NVWA ernstige tekortkomingen
blijkt te hebben. “Dan kunnen we vragen
hoe het mogelijk is dat dit bedrijf gecertificeerd
is.” Dat gebeurt bijvoorbeeld als een bedrijf
‘donkeroranje’ is, dus tegen rood aanzit.
Convenanten
Diverse bedrijven, als Vion, Cargill, Lamb
Weston/Meijer, Perfetti Van Melle en DQCS en
het Productschap Akkerbouw met betrekking
tot RiskPlaza, hebben met de NVWA een convenant
afgesloten. Het zijn excellente levensmiddelenbedrijven
met een goede staat van
dienst en de juiste bedrijfscultuur. Het zijn ondernemingen
die voortdurend streven naar
verbetering. Een traditionele inspectie van de
NVWA biedt dan weinig toegevoegde waarde.
Buddy-project
Ronald Buis, manager food safety quality improvement & audit team external factory’s
continental Europe van Heinz, stelde dat het belangrijk is medewerkers goed te begeleiden.
“Daar waar het niet goed gaat, moet je een medewerker niet neerschieten,
maar belonen met een opleiding.”
Hij pleit voor buddy-projecten, waarmee een junior medewerker ondersteuning krijgt
van een meer ervaren collega. “Het kost weinig en heeft veel meerwaarde. Je kunt
er daadwerkelijk verbeteringen mee aanbrengen in je bedrijf.”
Voor de voedingsmiddelenfabrikanten heeft
het als voordeel dat er meer gesproken kan
worden over verbeterplannen. De bedrijven
delen controlegegevens met de NVWA en
worden niet meer door de NVWA geïnspecteerd.
Dat heeft vooral zin bij ondernemingen
met meerdere vestigingen. Beuger: “Cargill
heeft bijvoorbeeld 20 productielocaties in Nederland.
Als er bij Cargill één contactpersoon
is, en bij de NVWA één contactpersoon, kan
er een efficiencyslag worden gemaakt.”
Beuger stelt echter dat geëvalueerd gaat worden
of de NVWA doorgaat met de convenan-
ten. Het blijkt namelijk meer tijd te kosten
dan de reguliere inspecties. “Als de terugverdientijd
vijf tot tien jaar is, kun je je afvragen
of het zinvol is. Voor bedrijven is het heel interessant
te communiceren op basis van gelijkwaardigheid,
het heeft meerwaarde. Aan
de andere kant is er de politieke vraag over
de onafhankelijkheid van de overheid. Die
loopt afbreukrisico. Wat als er in producten
van een bedrijf met een convenant paardenvlees
wordt aangetroffen, terwijl dat niet op
het etiket staat? De overheid moet onafhankelijk
zijn.”
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 39
37-38-39_fimm.indd 39 15-04-13 13:02

Bedrijvengids
Onderstaand vindt u een praktische (alfabetische) lijst van de bedrijven die momenteel op de online versie op
www.evmi.nl staan. Deze pagina’s worden dit jaar regelmatig gepubliceerd. Staat uw bedrijf er nog niet bij?
Op www.evmi.nl/bedrijvengids kunt u de verschillende mogelijkheden hiervoor bekijken.
A
ACO BV
Postbus 217
7000 AE DOETINCHEM
0314-368280
www.aco.nl
Air Products
Postbus 37601
1030 BA AMSTERDAM
020-4353535
www.airproducts.nl
Ardagh Glass Benelux
Postbus 60
5100 BC DONGEN
013-5792911
www.ardaghglass.com
Azelis Netherlands
Meerpaal 5
4904 SK OOSTERHOUT (NB)
0162-423240
www.azelis.com
B
Bakels Senior NV
Postbus 44
1380 AA WEESP
0294-414559
www.bakels-senior.nl
Barentz N.V.
Excelsiorlaan 7-box 2
B-1930 ZAVENTEM
0032-2725 2430
www.barentz.com
De volgende editie van EVMI
verschijnt op:
7 juni 2013
Thema: Verwerkingsapparatuur
Voor vragen over
advertenties:
Wilma Zijlstra:
088-2944847
Felix Berentsen:
06-42759518
40 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
Beneo
Aandorenstraat 1
B-3300 TIENEN
0032-16801301
www.beneo.com
Bito Systems NV
Boomsesteenweg 97
B-2630 AARTSELAAR
0032-38709900
www.bitosystems.com
Bosch Rexroth B.V.
Kruisbroeksestraat 1
5281 RV BOXTEL
041-1651623
www.boschrexroth.nl
Bouwpaco BV
Voltastraat 22
3771 RZ BARNEVELD
0342-420821
www.bouwpaco.nl
Brenntag Nederland BV
Postbus 79
3300 AB DORDRECHT
035-5889200
www.brenntag.nl
Bruins BV
Postbus 255
2170 AG SASSENHEIM
0252-240040
www.bruins.nl
Van den Burg Eiproducten BV
Postbus 220
5140 AE WAALWIJK
0416-671400
www.vandenburg.nl
C
Cargill B.V. -
Cargill Texturizing Solutions
Postbus 499
1500 EL ZAANDAM
075-6501501
www.cargilltexturizing.com
Chr. Hansen
Gelderlandhaven 5A
3433 PG NIEUWEGEIN
030-6019920
www.chr-hansen.com
O P E N C O N T R O L S Y S T E M S
CIMPR O
Cimpro
Postbus 3196
4800 DD BREDA
076-5317788
www.cimpro.com
Codrico Rotterdam B.V.
Rijnhaven Z.z. 15
3072 AJ ROTTERDAM
010-4845133
www.codrico.com
D
Dera
Sloterweg 258
1171 CX BADHOEVEDORP
020-658008
www.dera.nl
Dinnissen BV
Horsterweg 66
5975 NB SEVENUM
077-4673555
www.dinnissen.nl
DNV Business Assurance
Zwolseweg 1
2994 LB Barendrecht
Tel: 010-2922700
www.dnvba.nl
DSM Nutritional Products
Dorpsstraat 4
B-9800 DEINZE
0032-93811234
www.dsm.com
E
Endress+Hauser B.V.
Nikkelstraat 6-12
1411 AK NAARDEN
035-6958611
www.endress.nl
Eriks Bv
Toermalijnstraat 5
1812 RK ALKMAAR
072 515 15 14
www.eriks.nl
F
Fa. L.I. Frank
Postbus 46
7390 AA TWELLO
0571-272141
www.lifrank.nl
_EVMI_bedrijvengids_.indd 40 15-04-13 15:22

Flavodor Flavours &
Fragrances BV
Industrieweg 78
5145 PW WAALWIJK
0416-340405
www.flavodor.nl
G
Geerlofs Koeltechniek BV
Postbus 137
2600 AC DELFT
070-3192132
www.grenco.nl
Gronfa Procestechniek BV
Brinkhorst 14
7207 BG ZUTPHEN
0575-523000
www.gronfa.com
Gullimex BV
Postbus 114
7620 AC BORNE
074-2657788
www.gullimex.com
H
Hahn & Co. Benelux BV, G.C.
Hoge Akkers 6
7961 AA RUINERWOLD
0522-263631
www.gchahn.com
HAS KennisTransfer
Postbus 90108
5200 MA ‘S-HERTOGENBOSCH
073-6923637
www.haskennistransfer.nl
Hethon Nederland BV
Granaatstraat 50
7554 TR HENGELO (O)
074-2500555
www.hethon.nl
Hevea BV
Postbus 1
8100 AA RAALTE
0572-341550
www.dunlopboots.com
Hosokawa Micron B.V.
Gildenstraat 26
7005 BL DOETINCHEM
0314-373333
www.hosokawamicron.nl
Huijbregts Groep
Postbus 165
5700 AD HELMOND
0492-596300
www.huijbregts.nl
I
Idépack Verpakkingsmachines BV
Edisonweg 24-a
3752 LV BUNSCHOTEN
033-2990008
www.idepack.com
Illycaffè Nederland B.V.
Mijlweg 12
3295 KH ‘S-GRAVENDEEL
078-6738888
www.illy.com
Imaje BV
Grutterij 14
1185 ZV AMSTELVEEN
020-5457821
www.imaje.nl
Improving Quality
Liniestraat 1 -A
4051 BN OCHTEN
06-22940774
www.improvingquality.nl
IN2FOOD
Postbus 93
6920 AB DUIVEN
026-3186704
www.in2food.nl
ISACert Nederland
Obrechtstraat 28 E
8031 AZ ZWOLLE
0031 (0) 88-4722378
www.isacert.nl
J
Jan Dekker International B.V.
Plein 13-1
1521 AP WORMERVEER
075-6479999
www.jandekker.com
K
Krohne Nederland b.v.
Postbus 110
3300 AC DORDRECHT
078-6306200
www.krohne.com
Kroonenburg Advies BV
Helftheuvelweg 11
5222 AV ‘S-HERTOGENBOSCH
073-6222867
www.kroonenburgadvies.nl
L
Labor Activa BV
Postbus 58
4650 AB STEENBERGEN
0167-538913
www.laboractiva.nl
Lock Inspection Systems B.V.
Daalderweg 17
4879 AX ETTEN-LEUR
076-5030212
www.lockinspection.com
LSBL Services VOF
Galvanistraat 1
6716 AE EDE
0 318 69 69 99
www.lsbl.nl
Lubron Waterbehandeling BV
Postbus 540
4900 AM OOSTERHOUT
0162-426931
www.lubron.eu
M
MasterLab BV
Postbus 1
5830 MA BOXMEER
0485-589470
www.masterlab.nl
Mettler-Toledo BV
Postbus 6006
4000 HA TIEL
0344 638363
www.mt.com
MPS Meat Logistics B.V.
Albert Schweitzerstraat 33
7131 PG LICHTENVOORDE
0544-390500
www.mps-group.nl
Munters BV
Postbus 655
2400 AR ALPHEN AAN DEN RIJN
0172-421600
www.munters.nl
N
N&S Quality Consultants B.V.
Hogeweg 129
5301 LL ZALTBOMMEL
0418-575850
www.ns-quality.nl
Nederlandsch Octrooibureau
Jan Willem Frisolaan 13
2517 JS ‘S-GRAVENHAGE
070-3312598
www.nlo.nl
Nutrilab BV
Postbus 7
4284 ZG RIJSWIJK
0183-446305
www.nutrilab.nl
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 41
_EVMI_bedrijvengids_.indd 41 15-04-13 15:22

O
O. P. & P. Product Research BV
Burg. Reigerstraat 89
3581 KP UTRECHT
030-2516772
www.opp.nl
Uw bedrijfsgegevens
ook op deze pagina’s ?
Ga naar www.evmi.nl/
bedrijvengids of bel voor
meer informatie naar
088-2944847
Oxoid BV
Postbus 134
1170 AC BADHOEVEDORP
020-4106500
www.oxoid.com
P
Paardekooper
Postbus 1552
3260 BB OUD-BEIJERLAND
0186-648222
www.paardekooper.nl
PACCOR Netherlands B.V.
Watergoorweg 69
3861 MA NIJKERK
088-5790900
www.paccor.com
Pcdata BV
Wiebachstraat 32
6466 NG KERKRADE
045-5442343
www.pcdata.nl
Pedak Meettechniek BV
Postbus 3030
6093 ZG HEYTHUYSEN
0475-497424
www.pedak.nl
Peeters Ingredients
Postbus 6
4700 AA ROOSENDAAL
0165-590758
www.penotti.com
42 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
Pietercil Delby’s N.V.
Vitseroelstraat 74
B-1740 TERNAT
0032-25838100
www.pietercil.com
Pillopak BV
Postbus 8
6960 AA EERBEEK
0313-676211
www.pillopak.nl
Poll Food BV
Postbus 10
2410 AA BODEGRAVEN
0172-635200
www.pollfood.nl
Précon Food Management BV
Postbus 26
3980 CA BUNNIK
030-6566010
www.precon-food.nl
Punselie Bakery House BV
Spieringstraat 121
2801 ZK GOUDA
0182-526873
www.punselie.nl
Puratos Nederland
Industrieweg 1
4762 AE ZEVENBERGEN
0168-326260
www.puratos.nl
Q
Quaker Oats BV
Postbus 5219
3008 AE ROTTERDAM
010-2906888
www.pepsico.nl
Queens Products
Postbus 69
7050 AB VARSSEVELD
0315-270115
www.queensproducts.com
Quik & Zonen BV
Postbus 5
5320 AA HEDEL
073-5992093
www.hquik.nl
R
Racke Nederland BV
Draaibrugweg 12-D
1332 AD ALMERE
036-5325008
www.racke.nl
Ranks Meel BV
Postbus 16
4233 ZG AMEIDE
0183-606200
www.ranksmeel.nl
Raps Benelux
Postbus 369
5680 AJ BEST
0499-373525
www.raps.com
Ravensbergen BV
Postbus 78
2170 AB SASSENHEIM
0252-219102
www.ravensbergenbv.nl
Ravoska Kaas Import
Donau 86-88
2491 BC DEN HAAG
070-3012760
www.ravoska.com
Refresco Benelux B.V.
Oranje Nassaulaan 44
6026 BX MAARHEEZE
0172-630630
www.refresco.nl
Reijrink Brood & Banket
Buys Ballotstraat 13-D
7131 PN LICHTENVOORDE
0544-371900
geen website
Remia C.V.
Dolderseweg 107
3734 BE DEN DOLDER
030-2297911
www.remia.nl
Remmers Bouwchemie BV
Postbus 142
7900 AC HOOGEVEEN
0528-229333
www.remmerbouwchemie.nl
Heeft u al een gratis
abonnement op de
digitale nieuwsbrief
van EVMI ? Ga naar de
website en registreer u !
Rittal BV
Postbus 246
6900 AE ZEVENAAR
0316-591911
www.rittal.nl
Roders Wijnterminal
Postbus 2085
1000 CB AMSTERDAM
020-6932194
Roem van Yerseke B.V.
Groeninx van Zoelenstraat 35
4401 KZ YERSEKE
0113-577700
www.roemvanyerseke.nl
Rog Visspecialiteiten BV
Kamperstraat 17
7418 CA DEVENTER
0570-622313
www.rog-fish.com
Roma Nederland BV
Postbus 59
4940 AB RAAMSDONKSVEER
0162-512012
www.romaned.nl
Royaan B.V.
Hoge Maat 8
3961 NC WIJK BIJ DUURSTEDE
0343-596659
www.royaan.nl
_EVMI_bedrijvengids_.indd 42 15-04-13 15:22

Rudolf Vermeulen Bonbons BV
Willebrorduslaan 1-3
5581 GA WAALRE
040-2212360
www.rudolfvermeulenbonbons.com
Ruig & Zonen BV
Zuideinde 235
1511 GE OOSTZAAN
075-6847300
www.ruig.nl
S
Samba BV
Postbus 89
2660 AB BERGSCHENHOEK
010-5243940
www.dutch-nut-group.nl
Sanders Vleeswaren BV
Risseweg 24
6004 RM WEERT
0495-452300
www.sandersvleeswaren.nl
Sara Lee Household & Body
Care Nederland BV
Postbus 2
3500 CA UTRECHT
030-2978700
www.saralee.com
SATO Benelux
Techniekweg 1-B
3481 MK HARMELEN
0348-444437
www.satoeurope.com
Sauter Wijnen
Withuisveld 16
6226 NV MAASTRICHT
043-3637799
www.sauterwijnen.nl
SCA Hygiëne Products BV
Postbus 670
3700 AR ZEIST
030-6984600
www.sca.com
Schaap Holland B.V.
Postbus 7
8256 SB BIDDINGHUIZEN
0321-335050
www.schaapholland.com
Scharff Techniek BV
Atoomweg 51
3542 AA UTRECHT
030-2410972
www.scharfftechniek.nl
Schmitt Söhne Nederland
Baansestraat 14-B
5825 BX OVERLOON
0478-649162
www.schmitt-soehne.com
Schobbers BV, H. CH.
Vasco da Gamaweg 8
5928 LD VENLO
077-3969120
www.schobbers.nl
Schouten wijn & gedistilleerd
import BV
Tasmanstraat 131-135
2518 VM ‘S-GRAVENHAGE
070-3454202
www.schoutenimport.nl
Schouw Informatisering B.V.
Postbus 435
4870 AK ETTEN - LEUR
076-5042520
www.schouw.org
Senzora BV
Postbus 104
7400 AC DEVENTER
0570-683333
www.senzora.com
Sfinc Jadico Netherlands
Linschotenstraat 93
NL-3044 AV ROTTERDAM
(0)10 462 66 00
www.sfincgroup.eu
Siebrand B.V.
Postbus 121
8260 AC KAMPEN
038-3313041
www.siebrand.nl
Silletti Vof
Veldweg 16
5321 JE HEDEL
073-5992298
www.silletti.nl
Silliker Netherlands B.V.
Postbus 153
6710 BD EDE
0318- 649444
www.silliker.nl
Simac QuadCore BV
De Run 1101
5503 LB VELDHOVEN
040-2582100
www.simacquadcore.nl
SKF Nederland
Postbus 1275
3430 BG NIEUWEGEIN
030-6075957
www.nederland.skf.com
SKM Europe BV
Ridderplantsoen 7
3523 HV UTRECHT
030-2325846
www.skmegg.com
Sloten BV
Postbus 474
7400 AL DEVENTER
0570-639999
www.sloten.com
SoFine Foods BV
Postbus 30050
6370 KB LANDGRAAF
045-5338240
www.sofine.nl
Soubry Nederland BV
Postbus 290
3720 AG BILTHOVEN
030-2291616
www.soubry.com
Spraybest Europe BV
Zwanenburgerdijk 335
1161 NN ZWANENBURG
020-4976780
www.spraybest.nl
St. Christoffel Bierbrouwerij BV
Metaalweg 10
6045 JB ROERMOND
0475-341447
www.christoffelbier.nl
Starbucks Manufacturing EMEA
B.V.
Postbus 58081
1040 HB AMSTERDAM
020-4076400
www.starbucks.com
Strogoff Vleesgrootverbruik BV
Postbus 62
1740 AB SCHAGEN
0224-272040
www.strogoff.nl
Suiker Unie
Postbus 100
4750 AC OUD-GASTEL
0165-525252
www.suikerunie.nl
Sunware BV
Postbus 5135
5004 EC TILBURG
013-5703200
www.sunware.nl
SVZ - International BV
Postbus 27
4870 AA ETTEN-LEUR
076-5049494
www.svz.com
T
Tandex Districenter
Anthonie Fokkerstraat 18
3772 MR BARNEVELD
0342-404880
Tebodin Netherlands B.V.
Postbus 16029
2500 BA Den Haag
070-3480911
www.tebodin.com
Ten Have Koffiebranderij &
Theepakkerij
Postbus 51
7400 AB DEVENTER
0570-630900
www.tenhavekoffie.nl
Thieme’s Echte Thee BV
Tappersweg 12
2031 ET HAARLEM
078-6158618
www.theecultuur.nl
Toradja Prince
Weijpoort 18
2415 BV NIEUWERBRUG
0348-688090
www.koffietuin.nl
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 43
_EVMI_bedrijvengids_.indd 43 15-04-13 15:22

TQC BV
Molenbaan 19
2908 LL CAPELLE A/D YSSEL
0180-631344
www.tqc.eu
Trapo Nederland BV
Merwedeweg 7-5
3621 LP BREUKELEN
0346-264174
www.trapo-group.com
Trianon Productie B.V.
Spaanderstraat 12
5348 LA OSS
0412-646760
www.trianon.nl
Tricotbest BV
Vliegeren 14
5683 KL BEST
0499-374044
Triumfus Onion Products
Trading BV
Postbus 1
4430 AA ‘S-GRAVENPOLDER
0113-315050
www.toponions.nl
Twenteland Eieren
Kerkstraat 2
7496 PC HENGEVELDE
0547-333252
www.twentelandeieren.nl
U
Unifine Industry
Postbus 5631
3297 ZG PUTTERSHOEK
078-6762344
www.unifine.com
Union Edelchocolade BV
Paul Krugerkade 45
2021 BN HAARLEM
023-5251750
www.unionchoc.nl
Unipharma V.O.F.
Postbus 57
4330 AB MIDDELBURG
0118-434400
www.unipharma.nl
Unitall BV / Epifine
Postbus 273
2700 AG ZOETERMEER
079-3441180
www.epifine.com
44 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
Uticon Ingenieursgroep
Beemdstraat 3
5653 MA EINDHOVEN
040-2974600
www.uticon.nl
U-Trade Oosterblokker
Gildenweg 22 H
1696 AM OOSTERBLOKKER
0229-287760
www.u-trade.nl
V
VAF Instruments BV
Vierlinghstraat 24
3316 EL DORDRECHT
078-6183100
www. vaf.nl
Vaisala GmbH
Adenauerallee 15
D-53111 BONN
0049-228249710
www.vaisala.com
Van Delft Biscuits BV
Postbus 365
3840 AJ HARDERWIJK
0341-411624
www.vandelftbiscuits.nl
Van den Berg Good in Food
Koopvaardijweg 21
4906 CV OOSTERHOUT NB
0162-476161
www.bergfood.nl
Van der Meulen Meesterbakkers
Mounebuorren 24- 32
9074 CK HALLUM
0518-438200
www.demeesterbakkers.nl
Van der Poel Desserts BV
Postbus 103
7550 AC HENGELO OV
074-2505577
www.vanderpoeldesserts.nl
Van der Staay Venlo
Postbus 23
5900 AA VENLO
077-3896666
www.staay.nl
Voor het laatste
nieuws in de
voedingsmiddelenindustrie
gaat u naar:
www.evmi.nl
Van Dijk Banket BV
Postbus 13
8064 ZG ZWARTSLUIS
038-3866833
www.vandijkbanket.nl
Van Houtum Papier B.V.
Boutestraat 125
6071 JR SWALMEN
0475-507300
www.vanhoutum.nl
Van Pelt Vlees Groep B.V./
Zeeuwse Vleeshandel B.V.
Elektraweg 15
4338 PK MIDDELBURG
0118-637336
www.vanpeltvleesgroep.nl
Van Ruiten Foodpack
Veenderveld 110
2371 TX ROELOFARENDSVEEN
071-3319010
www.ruitenfoodpack.nl
Van Sillevoldt Rijst B.V.
Postbus 280
3350 AG PAPENDRECHT
078-6420720
www.vsr-rice.com
Van Vliet The Candy Company
Postbus 178
2400 AD ALPHEN AAN DEN RIJN
0172-424200
www.van-vliet.com
Van Wandelen BV
Postbus 1072
3860 BB NIJKERK
033-2457100
www.vanwandelensweets.eu
Van Wijngaarden BV
Postbus 6
1520 AA WORMERVEER
075-6476060
www.vanwijngaardenbv.com
Vanka-Kawat Import en Export BV
Elbe 13-19
2491 BT ‘S-GRAVENHAGE
070-3011700
www.vanka-kawat.nl
Varta Batterijen b.v.
Rutherfordweg 103
3542 CN UTRECHT
030-2480480
www.varta.nl
Vecozuivel BV
Leusbroekerweg 17
3832 BG LEUSDEN
033-2866677
www.vecozuivel.nl
Veldhuyzen Kaas BV
Postbus 137
2410 AC BODEGRAVEN
0172-619226
www.veldhuyzenkaas.nl
Van de Ven Vleeswaren BV
Nobelweg 16
6101 XB ECHT
0475-481731
www.vdvenverswaren.nl
Verduijn’s Fine Biscuits
Postbus 19
4510 AA BRESKENS
0117-381796
www.verduijn.nl
Verkoopcentrale Welp BV
Ardeschstraat 11
3861 KX NIJKERK GLD
033-2457954
www.verkoopcentralewelp.nl
Vero Sweet Presents BV
Postbus 380
5140 AJ WAALWIJK
0416-338425
www.vero.nl
Verstegen Spices & Sauces B.V.
Postbus 11041
3004 EA ROTTERDAM
010-2455100
www.verstegen.nl
Vika BV
Postbus 4174
6710 ED EDE
0318-619042
www.vika.nl
_EVMI_bedrijvengids_.indd 44 15-04-13 15:22

Vipack BV
Postbus 31096
6370 AB LANDGRAAF
045-5327700
www.vipack.nl
Vipam BV
Poppenbouwing 26 a
4191 NZ GELDERMALSEN
0345-565670
www.vipam.nl
Visser Stroopwafels BV
Hunebedstraat 1
5342 LK OSS
0412-671201
www.daelmansbanket.nl
VIV Vreeland BV
Postbus 5
3633 ZT VREELAND
0294-233054
www.viv-vreeland.nl
Vleesgroothandel Visser &
v. Walsum BV
Heliotroopweg Bedrijventerrein
Dordtse Kil 3 700
3316 KG DORDRECHT
078-6531840
www.visservanwalsum.nl
Vleeswaren van de Laar
Postbus 3026
6460 HA KERKRADE
045-5453277
www.vandelaar-vleeswaren.nl
Ingrediënten
en
grondstoffen
Machines,
apparatuur
en
toebehoren /
diensten
Advies /
consultancy
Vleeswarenfabriek Pauli BV
Postbus 7117
6050 AC MAASBRACHT
0475-460500
www.pauli.eu
Vleeswarenfabriek Quartet
Postbus 9
9670 AA WINSCHOTEN
0597-453900
www.quartet.nl
Vofatec Procesinstallaties BV
Industrieweg 19-a
5256 PN HEUSDEN
0416-665362
www.vofatec.com
Vollebregt Fresh Company
Platinastraat 10
2718 RZ ZOETERMEER
079-3610067
Volys Star v.o.f.
Pascalweg 10
3208 KL SPIJKENISSE
0181-601313
www.volysstar.be
Vos & van Dijk Goudse
Wafel- Industrie BV
Postbus 3074
2800 CD GOUDA
0182-514202
www.goudse.wafelindustrie.nl
W
Weerdenburg BV
Nieuwstraat 10
5384 TC HEESCH
0412-454647
Weko Food International B.V.
Postbus 20
4050 EA OCHTEN
0344-642014
www.weko.nl
Well Foods
Vluchtoord 30
5406 XP UDEN
0413-255270
www.wellfoods.nl
Wendjoe BV
Hooiweg 5
5165 NL WASPIK
0416-316731
www.wendjoe.nl
Wenneker Distilleries BV
Postbus 124
4700 AC ROOSENDAAL
0165-537850
www.wenneker.nl
Westland Kaasspecialiteiten BV
Postbus 13
1270 AA HUIZEN
035-5287528
www.westland-kaas.nl
Staat u er al in?
Bedrijven die hun bekendheid
en vindbaarheid willen
optimaliseren, gaan voor goud!
Endress+Hauser Bedrijvengids Bedrijvengids
Onderstaand vindt u een praktische (alfabetische) lijst van de bedrijven die momenteel op de online versie op
www.evmi.nl staan. Deze pagina’s worden dit jaar regelmatig gepubliceerd. Staat uw bedrijf er nog niet bij?
Op www.evmi.nl/bedrijvengids kunt u de verschillende mogelijkheden hiervoor bekijken.
A
Acatris Netherlands BV
Rontgenweg 6
3752 LJ BUNSCHOTEN-
SPAKENBURG
033-2982034
www.acatris.com
ACO BV
Postbus 217
7000 AE DOETINCHEM
0314-368280
www.aco.nl
Air Products
Postbus 37601
1030 BA AMSTERDAM
020-4353535
www.airproducts.nl
Alfa Laval Benelux BV
Postbus 9377
4801 LJ BREDA
076-5791200
www.alfalaval.com
Aminolabs by Eurofood
Belgium NV
Research Campus 6
B-3500 HASSELT
0032-11281000
www.aminolabs.com
Ardagh Glass Benelux
Postbus 60
5100 BC DONGEN
013-5792911
www.ardaghglass.com
B
Bakels Senior NV
Postbus 44
1380 AA WEESP
0294-414559
www.bakels-senior.nl
Bakon BV food equipment
Postbus 166
4460 AD GOES
0113-244330
www.bakon.nl
Barentz N.V.
Excelsiorlaan 7-box 2
B-1930 ZAVENTEM
0032-2725 2430
www.barentz.com
Beneo
Aandorenstraat 1
B-3300 TIENEN
0032-16801301
www.beneo.com
Bito Systems NV
Boomsesteenweg 97
B-2630 AARTSELAAR
0032-38709900
www.bitosystems.com
Avery Dennison BV
Postbus 9013
Bosch Rexroth B.V.
3506 GA UTRECHT
Kruisbroeksestraat 1
030-2632233
5281 RV BOXTEL
www.machines.averydennison.com 041-1651623
www.boschrexroth.nl
Azelis Netherlands
Meerpaal 5
4904 SK OOSTERHOUT (NB)
0162-423240
www.azelis.com
42 eisma voedingsmiddelenindustrie | maart 2013
Bouwpaco BV
Voltastraat 22
3771 RZ BARNEVELD
0342-420821
www.bouwpaco.nl
Brenntag Nederland BV
Postbus 79
3300 AB DORDRECHT
035-5889200
www.brenntag.nl
Bruins BV
Postbus 255
2170 AG SASSENHEIM
0252-240040
www.bruins.nl
Van den Burg Eiproducten BV
Postbus 220
5140 AE WAALWIJK
0416-671400
www.vandenburg.nl
Bytech
Postbus 401
3500 AK UTRECHT
030-2232330
www.bytech.nl
C
Carels Goes BV
Postbus 81
4460 AB GOES
0113-236400
www.carelsgoes.nl
Cargill B.V. -
Cargill Texturizing Solutions
Postbus 499
1500 EL ZAANDAM
075-6501501
www.cargilltexturizing.com
Chr. Hansen
Gelderlandhaven 5A
3433 PG NIEUWEGEIN
030-6019920
www.chr-hansen.com
O P E N C O N T R O L S Y S T E M S
CIMPRO
Cimpro
Postbus 3196
4800 DD BREDA
076-5317788
www.cimpro.com
Codrico Rotterdam B.V.
Rijnhaven Z.z. 15
3072 AJ ROTTERDAM
010-4845133
www.codrico.com
D
Dera
Sloterweg 258
1171 CX BADHOEVEDORP
020-658008
www.dera.nl
Dinnissen BV
Horsterweg 66
5975 NB SEVENUM
077-4673555
www.dinnissen.nl
DSM Nutritional Products
Dorpsstraat 4
B-9800 DEINZE
0032-93811234
www.dsm.com
E
EBKA-Remis
Prins Hendrikweg 3
3941 GC DOORN
06-28070228
www.remis.de
EVMI_bedrijvengids_.indd 42 04-03-13 16:19 EVMI_bedrijvengids_.indd 43 04-03-13 16:19
www.evmi.nl/bedrijvengids
B.V.
Nikkelstraat 6-12
1411 AK NAARDEN
035-6958611
www.endress.nl
Eriks Bv
Toermalijnstraat 5
1812 RK ALKMAAR
072 515 15 14
www.eriks.nl
Eurofins Food
Leeuwarderstraatweg 129
8441 PK HEERENVEEN
088-8310000
www.eurofins.nl
F
Fa. L.I. Frank
Postbus 46
7390 AA TWELLO
0571-272141
www.lifrank.nl
Flavodor Flavours &
Fragrances BV
Industrieweg 78
5145 PW WAALWIJK
0416-340405
www.flavodor.nl
Flottweg Nederland BV
Nijverheidsweg 23
2102 LK HEEMSTEDE
023-5470800
www.flottweg.nl
G
Geerlofs Koeltechniek BV
Postbus 137
2600 AC DELFT
070-3192132
www.grenco.nl
Gronfa Procestechniek BV
Brinkhorst 14
7207 BG ZUTPHEN
0575-523000
www.gronfa.com
Illycaffè Nederland B.V.
Mijlweg 12
3295 KH ‘S-GRAVENDEEL
078-6738888
www.illy.com
L
Labor Activa BV
Postbus 58
4650 AB STEENBERGEN
0167-538913
www.laboractiva.nl
Imaje BV
Gullimex BV
Grutterij 14
Postbus 114
1185 ZV AMSTELVEEN
Lock Inspection Systems B.V.
7620 AC BORNE
020-5457821
Daalderweg 17
074-2657788
www.imaje.nl
4879 AX ETTEN-LEUR
www.gullimex.com
076-5030212
Improving Quality
www.lockinspection.com
Liniestraat 1 -A
H
4051 BN OCHTEN
LSBL Services VOF
06-22940774
Galvanistraat 1
Hahn & Co. Benelux BV, G.C. www.improvingquality.nl
6716 AE EDE
Hoge Akkers 6
0 318 69 69 99
7961 AA RUINERWOLD
IN2FOOD
www.lsbl.nl
0522-263631
Postbus 93
www.gchahn.com
6920 AB DUIVEN
Lubron Waterbehandeling BV
026-3186704
Postbus 540
HAS KennisTransfer
www.in2food.nl
4900 AM OOSTERHOUT
Postbus 90108
0162-426931
5200 MA ‘S-HERTOGENBOSCH ISACert Nederland
www.lubron.eu
073-6923637
Obrechtstraat 28 E
www.haskennistransfer.nl
8031 AZ ZWOLLE
M
Tel: 088-4722378
Hethon Nederland BV
www.isacert.nl
MasterLab BV
Granaatstraat 50
Postbus 1
7554 TR HENGELO (O)
5830 MA BOXMEER
J
074-2500555
0485-589470
www.hethon.nl
Jan Dekker International B.V. www.masterlab.nl
Plein 13-1
Hevea BV
1521 AP WORMERVEER
Postbus 1
075-6479999
8100 AA RAALTE
www.jandekker.com
0572-341550
www.dunlopboots.com
K
Hosokawa Micron B.V.
Krohne Nederland b.v.
Gildenstraat 26
Postbus 110
Mettler-Toledo BV
7005 BL DOETINCHEM
3300 AC DORDRECHT
Postbus 6006
0314-373333
078-6306200
4000 HA TIEL
www.hosokawamicron.nl
www.krohne.com
0344 638363
www.mt.com
Huijbregts Groep
Postbus 165
5700 AD HELMOND
0492-596300
www.huijbregts.nl
MPS Meat Logistics B.V.
Albert Schweitzerstraat 33
7131 PG LICHTENVOORDE
I
Kroonenburg Advies BV
0544-390500
Helftheuvelweg 11
Idépack Verpakkingsmachines BV
www.mps-group.nl
5222 AV ‘S-HERTOGENBOSCH
Edisonweg 24-a
3752 LV BUNSCHOTEN
073-6222867
033-2990008
www.kroonenburgadvies.nl
www.idepack.com
eisma voedingsmiddelenindustrie | maart 2013 43
Wijnimport J. Bart BV
Postbus 231
1440 AE PURMEREND
0299-689111
www.wijnimportbart.nl
Wijnkopery Wielinga BV
Molenstraat 34
8913 BC LEEUWARDEN
058-2125806
www.wielinga.nl
Will & Co BV - Food Service &
Technology (FST)
Postbus 46
1170 AA BADHOEVEDORP
020-6597501
www.will-co.nl
Windmolen Kaas BV
Mijzijde 84
3471 GR KAMERIK
0348-402698
www.windmolenkaas.nl
Winterhalter Nederland BV
Ericssonstraat 32
5121 ML RIJEN
0161-220520
www.winterhalter.nl
Z
Zoutewelle Import BV
Handelsweg 140
2998 DC RIDDERKERK
0180-642300
www.zoutewelle.nl
Wilt u weten hoe
ook uw bedrijf kan
worden vermeld,
neem dan contact
op met Wilma
Zijlstra via 088-
2944847 of
w.zijlstra@eisma.nl.
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 45
_EVMI_bedrijvengids_.indd 45 15-04-13 15:22

46 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
Food Defense: maatregelen tegen sabotage
‘ Kijk als kwaadwillende
naar het eigen bedrijf’
Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: EVMI, Koos Groenewold, Henk Riswick
Een gefrustreerde werknemer strooit aan de productieband glassplinters over
het product uit. Een dergelijk scenario is zeker niet ondenkbaar, dus zouden
foodbedrijven hier rekening mee moeten houden. Food Defense (FD) helpt dit
soort risico’s in kaart te brengen en zo mogelijk te voorkomen.
46-47-48-49_fooddefense.indd 46 15-04-13 14:15
W
L
o
p
h
d
g
b
m
(
h
s
m
F
e
s
u
d
h
w
s
r
e
b
d
d
v
t
d
‘
g
d
d
c
l
v
o

Wraakgevoelens van (ex-)medewerkers lijken bij FD vaak het grootste risico te zijn.
Loop eens door het eigen bedrijf en kijk met de
ogen van een kwaadwillende naar de bedrijfsprocessen.
Wat zou iemand die kwaad in de zin
heeft, kunnen aanrichten? Waar zou hij dat
doen? Waar is de kans dat hij slaagt het
grootst? En hoe groot is het effect als dit gebeurt?
Allemaal vragen die een ondernemer of
manager van een voedingsmiddelenbedrijf zich
(gelukkig) niet elke dag hoeft te stellen. “Maar
het is wel goed om er eens bij stil te staan”,
stelde Marco Bakker van Précon Food Management
op de kennismiddag over Food Defense.
FD is volgens hem lastig te omschrijven. “Valt
een activist die een vrachtauto in de brand
steekt onder FD? En boze omwonenden die de
uitgang blokkeren? Of een computerhacker die
de website platlegt? Of klantgegevens achterhaalt?
En een leverancier die de kankerverwekkende
kleurstof soedan rood in zijn grondstof
stopt om kleurachteruitgang te camoufleren?”
De International Featured Standards (IFS)
en de Amerikaanse FDA definiëren FD als ‘alle
beschermende activiteiten die genomen worden
om de voedselketen te beschermen tegen
doelbewuste, opzettelijke contaminatie en vervalsing’.
IFS en USDA Food Safety and Inspection
Service leggen de nadruk op ‘voedselproducten’
en de ‘opzettelijke aantasting’ ervan
‘via biologische, fysische, chemische of radiologische
middelen’. FD-standaard PAS 69 stelt
dat het gaat om het beschermen van voedingsmiddelen
en dranken en hun supply
chain, waarbij gesproken wordt van ‘kwaadwillige
aanvallen, waaronder ideologisch gemotiveerde
aanvallen’ die leiden tot ‘contaminatie
of het mislukken van leveringen’.
FD kwam pas echt van de grond na 11 september
2001. Nu het Global Food Safety Initiative
(GFSI) de oversteek maakt naar de VS,
worden de Amerikaanse eisen rond FD van
belang voor Europa, vandaar dat het is opgenomen
in diverse standaarden als IFS en
BRC. In de chemie en in de havens is het in
kaart brengen van mogelijke risico’s en maatregelen
al heel normaal, stelde Bakker.
Dader-daadcombinatie
Daders bij FD variëren van een verward type
tot een vandaal, activist, gefrustreerde of ontslagen
medewerker, hacker, lichte of zware
crimineel, terrorist of oneerlijke concurrent of
leverancier. Al deze dadertypen hebben hun
eigen motieven en manier van handelen. Inzicht
in dadertypen helpt om een beeld te krijgen
van de risico’s en om gepaste tegenmaatregelen
te nemen. “Kijk daarvoor naar wat de
dader wil bereiken”, vertelde Joris Hutter van
Adviescentrum BVI. Een gefrustreerde (ex-)
medewerker zal vooral het bedrijf en zijn
goede naam willen schaden en een crimineel
is uit op economisch gewin via bijvoorbeeld
diefstal of chantage. Op deze manier ontstaat
een dader-daadcombinatie, bijvoorbeeld een
verward persoon die pakt wat toevallig voorhanden
is, of een gefrustreerde medewerker
die aan de verpakkingslijn verkeerde etiketten
plakt. Vervolgens wordt bekeken hoe groot de
dreiging daadwerkelijk is. Dan gaat het om
‘willen’ (de mate van aantrekkelijkheid van het
bedrijf voor een dader en de kans op succes
die de kwaadwillende denkt te hebben) en
‘kunnen’ (de aanwezige kennis en middelen
van de kwaadwillende). Zo ontstaat een waarschijnlijkheid
van een dader-daadcombinatie
en een scenario, waarbij een verhalend beeld
wordt gegeven hoe een daad zou kunnen
plaatsvinden, waar, en welke mogelijkheden
en motieven een dader daarvoor heeft. “Maak
deze scenario’s zo expliciet mogelijk”, aldus
Hutter. “Een omschrijving als ‘de dreiging van
een E. coli besmetting tijdens het verpakken’ is
veel concreter dan ‘een risico op een bacteriële
besmetting’. Hoe concreter omschreven, hoe
makkelijker de keuze van te nemen maatregelen.
Bedenk dat als er geen motief is, er ook
geen maatregelen nodig zijn. Bedenk ook dat
vrijwel geen dader zijn daad zomaar doet.
Paardenvlees heeft eisen verscherpt
Kwaliteitsstandaarden stellen verschillende eisen rond opzettelijke contaminatie, maar een
bedrijf moet minstens een risicoanalyse hebben opgesteld en een toegangscontrole hebben.
In de VS is de FSMA (Food Safety Modernization Act) ingevoerd. Dit is een soort HACCPwetgeving,
maar dan inclusief Food Defense. Zo moet bij de verplichte risicoanalyse ook
sabotage worden opgenomen en moet elke importeur een op risico gebaseerde verificatie
van buitenlandse leveranciers uitvoeren. Dit laatste is onder meer bedoeld om vast te stellen
of een product ‘niet vervalst’ en ‘in overeenstemming met FD-bepalingen’ is. Veel
multinationals lopen hier al op vooruit. Daarnaast hebben foodfabrikanten te maken met
eigen, dikwijls strengere voorschriften en eisen van retailers.
In de huidige BRC Food moeten zaken als een rampenplan, toegangscontrole, bezoekersrapportage
en training van personeel in veiligheidsprocedures al zijn vastgelegd. NPR-ISO/
TS 22002-1 schrijft ook een risicobeoordeling voor en beheersmaatregelen op het gebied
van sabotage, vandalisme en terrorisme en het identificeren van potentieel gevoelige ruimtes.
IFS Food is per 1 april uitgebreid. In de bepaling stond al dat ingekocht materiaal is
gecheckt op hun specificatie. Nieuw is dat nu ook ‘authenticiteit’ is toegevoegd. Dit vanwege
de paardenvleesaffaire. En bij de productanalyse is naast voedselveiligheid nu ook
‘kwaliteit inclusief vervalsing en fraude’ toegevoegd.
>>>
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 47
46-47-48-49_fooddefense.indd 47 15-04-13 14:15

48 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
Houd personeelsleden waakzaam, zodat ze aan de
bel trekken als een medewerker ineens lange
pauzes of juist helemaal geen pauzes meer neemt.
Eerst verkent hij zijn doelwit en soms pleegt hij
eerst een proefinbraak om te zien hoe de beveiliging
is. De kunst van het beveiligen is ook
om dit verkennen te bemoeilijken en een
kwaadwillende daarmee te ontmoedigen.”
Risico’s
Wat zijn intern gezien de kritische ruimtes?
Zijn die makkelijk bereikbaar of is de toegang
geregeld via pasjes? Is er altijd toezicht en zijn
er altijd meerdere mensen tegelijk aanwezig?
En als er meerdere aanwezigen zijn, staan die
dan ook op dezelfde plek of zijn ze allemaal
ergens anders, waardoor ze niet zien wat elders
gebeurt. Denk ook na over je producten/
grondstoffen en de plaats in de keten. Hutter:
“Als er iets met bijvoorbeeld zetmeel gebeurt,
dat ketenbreed wordt ingezet in een
zeer groot verspreidingsgebied, is dit direct
kritischer. Net als een eindproduct risicovoller
is, omdat er daarna geen stappen in de productieketen
meer zitten waar de sabotage
ontdekt kan worden.”
Bedrijfsprofiel
Het risico is ook afhankelijk van de afnemers.
“Ben je bijvoorbeeld leverancier voor het leger
of heb je bijvoorbeeld veel joden, moslims of
Amerikanen als klant dan levert dat specifieke
risico’s op”, aldus Bakker. “Hoe bekend ben je
verder bij de buitenwereld?”, zei Hutter.
“Sommige bedrijven kiezen ervoor geen adres
Tips voor FD-plan
FD zit in het beginstadium. “Iedereen
is nog zoekende”, zei Marco Bakker.
“Certificeerders weten het ook niet
precies. Met een FD-plan laat je in elk
geval zien dat je hebt nagedacht over
risico’s en wat gedaan is om het te
voorkomen. Dit is vooral naar Amerikaanse
klanten van belang. Laat FD
verder onderdeel zijn van de bestaande
managementsystemen. Dat voorkomt
dubbel werk. Zet FD bovendien zó op,
dat het een kapstok is die je later verder
kunt uitbreiden. En houd het FDplan
levend onder medewerkers. Zij
zijn de eerste verdedigingslinie. Précon
kan hier onder meer via e-learning
trainingen bij helpen.”
46-47-48-49_fooddefense.indd 48 15-04-13 14:15

‘Beveilig álle bedrijfsbelangen’
Foodbedrijven moeten vanuit hun certificering
serieus aan hun FD werken.
“Er zijn veel security-risico’s die niet
direct invloed hebben op de voedselkwaliteit,
maar wel grote gevolgen
kunnen hebben voor de continuïteit en
reputatie van het bedrijf”, aldus Joris
Hutter. “Denk alleen al aan brandstichting,
financiële fraude, of het frustreren
van website en klantcommunicatie.
Voor veel bedrijven liggen dáár grotere
risico’s dan bij moedwillige besmetting.
Door de aandacht van de beveiliging
op alle bedrijfsbelangen te richten en
daarbij ook de continuïteit van klantbediening
te betrekken, heeft de investering
een veel groter nut.”
op de website te zetten, om de vindbaarheid
te bemoeilijken. En hoe ligt het bedrijf in de
omgeving? Als omwonenden last hebben van
bijvoorbeeld verkeershinder of andere overlast
van het bedrijf, of als een bedrijf maatschappelijk
gevoelige producten (bijvoorbeeld plofkippen)
of ‘gevoelige’ standpunten heeft,
geeft dat ook risico’s. Hoe is verder de bedrijfscultuur?
Gaat het bedrijf ‘netjes’ om met
het personeel en zijn er exitgesprekken met
ontslagen medewerkers? Wrok en dus wraakgevoelens
van (ex-)medewerkers lijken bij FD
vaak het grootste risico te zijn.”
Met scenario’s zie je de belangrijkste bedreigingen
om vervolgens met een maatregelen- en
weerstandanalyse inzicht te krijgen in de
weerstand en kwetsbaarheden binnen het bedrijf.
Bekijk daarvoor wat je wil bereiken (en
hoe ver je daarin gaat), wat het meest beschermenswaardig
is (mensen/informatie, bedrijfsprocessen,
fysieke ruimtes), wat de dreigingen
zijn en wat de maatregelen. Breng dan
een risicoweging aan en denk pas daarna na
over een kosten-batenanalyse van maatregelen.
Het resultaat is een overzicht van een beperkt
aantal cruciale bedrijfsonderdelen en
-processen die beschermd moeten worden.
Beveiligen
“Het is nuttig om een mix van beveiligingsmaatregelen
te nemen”, stelde Hutter. Denk
aan het voorkomen dat gevoelige informatie
eenvoudig via internet te vinden is. “Probeer
ook het bedrijf goed af te schermen waardoor
het verkennen van een kwaadwillende wordt
bemoeilijkt. Denk na hoe de kwaadwillende in
zijn voorbereiding ontmoedigd kan worden.
Met deze maatregelen zal de kwaadwillende
afzien van zijn daad. Zorg ook voor goede detectie.
Dat kan door systemen en door camera’s,
maar ook door sociaal toezicht en door
bewustwording bij medewerkers op mogelijk
afwijkende situaties en gedrag. Werk met
compartimenten en beveiligingsschillen, waardoor
de kritische ruimten minder eenvoudig
bereikbaar zijn. Indien de kwaadwillende
vroegtijdig gesignaleerd wordt, er voldoende
vertraging door de schillen en er een snelle interventie
is, dan kan de kwaadwillende op tijd
gestopt worden. Ook het registreren met bijvoorbeeld
camera van een kritische procesuitvoering
kan een kwaadwillende ontmoedigen,
maar is ondersteunend bij een beslissing hoe
gereageerd moet worden.”
Kosten-batenanalyse
Na de risicoanalyse volgt hoe moet worden
omgegaan met de onderscheiden risico’s. “Je
kunt een risico verminderen of beperken, vermijden
of opheffen, accepteren of verzekeren”,
zei Bakker. Nadat de risico’s gerankt zijn, op
basis van meest waarschijnlijke scenario’s of
het grootste effect, volgt het implementeren
van de juiste maatregelen. “Maak een kostenbatenanalyse
van mogelijke maatregelen en
kijk wat voor effect de maatregel heeft op de
kans. Kijk ook tegen welke kosten dat is en
maak een plan van aanpak voor de implementatie.”
Zorg bij de implementatie ook voor
goede beheersprocedures, dus maak bij ontslagen
ook direct de toegangspasjes onklaar.
Maak ook een responseplan met uitwijkscenario’s,
bijvoorbeeld met reservemateriaal of een
alternatieve productielocatie. Houd bovendien
het dreigniveau in de gaten. Tijdens een reorganisatie
heerst er bijvoorbeeld meer onvrede.
Zorg voor voelsprieten en let erop dat een coordinator
meldingen centraal ontvangt. “Bekijk
ook geregeld of de huidige maatregelen nog
wel doeltreffend zijn”, vertelde Hutter. “Zorg
bovendien voor een jaarlijkse audit en verificatie
en zorg jaarlijks voor een risico-bewustwordingstraining
van de medewerkers. Houd ze
waakzaam, zodat ze aan de bel trekken als
een medewerker ineens lange pauzes of juist
helemaal geen pauzes meer neemt. En wees
ook alert op leveringen die niet besteld zijn.”
Précon Food Management hield samen met het Adviescentrum
Bescherming Vitale Infrastructuur (BVI)
FD-kennismiddagen. Précon brengt kennis en ervaring
in van risicoanalyse in de levensmiddelenindustrie.
Het Adviescentrum BVI is specialist in security
en bedrijfscontinuïteit.
Het is nuttig om
een mix van beveiligingsmaatregelen
te nemen. Zo kan
cameraregistratie een
kwaadwillende ontmoedigen.
FD-incidenten in Nederland
Incidenten rond Food Defense blijven waarschijnlijk vaak geheim,
om kwaadwillenden niet op ideeën te brengen. Áls het al naar
buiten komt, kunnen bedrijven doen of het een ongeluk was.
Bekend FD-voorbeeld in Nederland speelde in 1978 toen een
Palestijnse groepering, mogelijk in de Rotterdamse haven, sinaasappels
met kwik had geïnjecteerd. De vruchten waren vervolgens
in meerdere Europese landen terechtgekomen, meldt de Nanyang
Technology University in het rapport ‘Food Defense Incidents
1950-2008’. Ander incident betrof een afperser die tussen 1999
en 2002 pesticide in Nederlandse toetjes had gedaan. In juli 2012
werden tijdens een vlucht van Schiphol naar de VS naalden in
broodjes gevonden. Hier is de dader nooit achterhaald
eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013 49
46-47-48-49_fooddefense.indd 49 15-04-13 14:16

nt-
In de rubriek Agenda staan evenementen en
activiteiten vermeld voor de komende weken.
Op www.evmi.nl is de volledige lijst beschikbaar
voor zover de activiteiten bekend zijn
bij de redactie. Daar vindt u ook uitgebreide
informatie over de evenementen.
Agenda
14 mei
Congres Advancing sustainability
together, Rotterdam
15-16 mei
Vakbeurs Foodtech, Rosmalen
15-16 mei
Congres Pesticide Residues in Food,
Düsseldorf
17 en 24 mei
Cursus Innovatieve reinigingstechnieken,
Utrecht
22-23 mei
Congres Advances in Active Nutrition,
Londen
27 mei
Beurs en seminar World of Private Label,
Amsterdam
28 mei
Kennismiddag Validatie reiniging
(allergenen) BRC6, Bunnik
28-30 mei
Beurs Electronics & Automation, Utrecht
30 mei
BCF Career Event, Amsterdam
30-31 mei
Protein Summit, Amsterdam
4-5 juni
Beurs Free From Food, Freiburg
4 juni
Foodpolicy’s Outbreak, Driebergen
4 juni
Cursus Etikettering, Wageningen
6 juni
International Sustainability Event,
Wageningen
50 eisma voedingsmiddelenindustrie | april 2013
Nederland is nog altijd in de ban van het paardenvleesschandaal.
Colofon
Eisma Voedingsmiddelenindustrie is het vakblad voor de professional
in de levensmiddelenindustrie. Het richt zich op kwaliteitsmanagers,
productontwikkelaars, marketingmanagers en algemeen managers bij
bedrijven in de voedings- en genotsmiddelenindustrie, de toeleveranciers en
de afnemers van deze bedrijven.
UITGAVE
Eisma Businessmedia bv, Postbus 361, 7000 AJ Doetinchem
REDACTIE
Norbert van der Werff (redactiecoördinator), tel. (088) 2944829
Tom van der Meer (eindredactie), tel. (088) 2944830
Clara Bloemhof, Baukje van der Meer, Lieneke Schuitemaker (redactie)
redactie.evmi@eisma.nl
DIRECTIE
Egbert van Hes, algemeen directeur
Bouke Hoving, financieel directeur
Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur
UITGEVER
Jacqueline Wijbenga
MARKETING
Ria Hoekstra, tel. (088) 2944862, r.hoekstra@eisma.nl
ADVERTENTIES
Verkoop binnendienst: Wilma Zijlstra, tel. (088) 2944847, w.zijlstra@eisma.nl
Senior accountmanager Felix Berentsen, tel. (06) 42759518,
f.berentsen@eisma.nl
TRAFFIC
ZeeDesign, tel.: (0517) 531672, fax: (0517) 531810,
evmi@zeedesign.nl
ABONNEMENTEN
E-mail: abonnement@eisma.nl
Tel. (088) 226 66 48
De abonnementsprijs bedraagt € 188,50 (excl. 6% BTW) per jaar
(bij automatische incasso bespaart u € 2,- administratiekosten)
en is bij vooruitbetaling verschuldigd.
Voor andere landen op aanvraag.
Abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan en worden
genoteerd tot wederopzegging. Opzegging dient schriftelijk te geschieden,
een maand voor het einde van de abonnementsperiode;
u ontvangt van ons een schriftelijke bevestiging.
BANKRELATIE
Voor Nederland: Friesland Bank 29.80.05.298
Voor België: Postcheque Brussel 000-0007463-91
VORMGEVING
ZeeDesign, Witmarsum
DRUK
Scholma druk bv, Bedum
© 2013, Eisma Businessmedia bv Leeuwarden.
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen in enige vorm
of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of enige andere
manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is
samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor
de juistheid en/of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaard en dan
ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is
van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde infor matie.
Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïso leerd
te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken
informatie te controleren.
Leveringsvoorwaarden: zie www.eismamediagroep.nl.
www.evmi.nl
50_Service.indd 50 15-04-13 14:15

Quality Manager
Eindverantwoordelijk voor en leidinggevend aan zowel QA als QC
Van Sillevoldt Rijst B.V. behoort met ± 120 medewerkers tot Europa’s grootste rijstverwerkers. Het kantoor en de productiefaciliteiten
zijn gevestigd in Papendrecht. De kracht van het bedrijf zit in het kwalitatief sterke en brede assortiment rijstsoorten en rijstebloem in
uiteenlopende soorten verpakkingen. Deze producten worden in geheel Europa voornamelijk onder private label verkocht aan bekende
retailers. De kracht van de producten van Van Sillevoldt Rijst is de vaste hoge kwaliteit. Daarnaast is het een gezonde onderneming die
wordt gekenmerkt door korte communicatielijnen en een no nonsense cultuur. Ter versterking van de afdeling Quality zoeken wij een
enthousiaste en gedreven Quality Manager die verantwoordelijk is voor het borgen en uitbouwen van alle QA en QC gerelateerde zaken.
Deze besluitvaardige en pragmatische manager stuurt 1 QA coördinator en 2 QC medewerkers aan.
Consultant: Annemarie van den Bos, telefoon 0317-468686 of 06-53310126
Hoofd Product Development
Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar: info@dupp.nl
Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl e info@dupp.nl t 0317-468686
Papendrecht
Overtuigende manager met ambitie en visie
Wapenveld
Koninklijke Euroma B.V. is met ruim 200 medewerkers één van de toonaangevende leveranciers van kruiden, specerijen, seasonings,
sauzen en andere smaakmakers. Als partner van bedrijven in de levensmiddelenindustrie en retail is Euroma sterk in het uitdenken,
aanbieden en produceren van tailor made oplossingen. In alles klinkt het kernwoord ‘kwaliteit’ door; van selectie en import van
grondstoffen, tot productie, levering en after sales. Het zijn de mensen die dat keer op keer waarmaken. Kennis, ervaring, passie en
gedrevenheid vormen de onderscheidende kracht van Euroma. Voor het hoofdkantoor en de productielocatie in Wapenveld zijn wij op
zoek naar een Hoofd Product Development, die verantwoordelijk is voor het managen van de afdeling Product Development (in totaal
14 mensen) met als doel het klantgericht ontwikkelen van nieuwe producten en het optimaliseren van bestaande producten.
Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telefoon 0317-468686 of 06-53137885
Product & Process Development Manager
Ambitious innovator with strong people management skills
Wormer
Cargill is an international producer and marketer of food, agricultural, financial and industrial products and services. Founded in
1865, the privately held company employs 142,000 people in 65 countries. Cargill helps customers succeed through collaboration
and innovation, and is committed to sharing its global knowledge and experience to help meet economic, environmental and social
challenges wherever it does business. Cargill Cocoa & Chocolate offers the food industry a wide range of both standard and customised
cocoa and chocolate ingredients to be used in various delicious applications all over the world. To strengthen the Business Unit’s Product
and Process Development Department based in Wormer (Amsterdam area), we are searching for a Product & Process Development
Manager, who will be leading and further building a high performing and engaged team.
Consultant: Jakob Jan Verbraak, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-51820349
IZICO
Your favorite snacks
Manager Quality & Sustainability
Ambassadeur die met visie en pragmatisme het vakgebied op de kaart zet
Breda
IZICO, onderdeel van Royal Wessanen, is een splinternieuw en ambitieus bedrijf dat is opgericht om de favoriete ‘snacking company’ te
worden. Tot voor kort werkte IZICO onder de namen Beckers Benelux en Favory Snacks. Omdat zij samen succesvoller kunnen zijn, hebben
zij hun krachten gebundeld. De passie voor lekkere snacks blijft echter bestaan. De organisatie staat bekend om haar kwalitatieve en
innovatieve producten, zonder concessies aan de smaak te doen. Beckers & Bicky zijn geliefde merken met tal van favoriete snacks.
Naast deze merken voert IZICO private label concepten in bijna elk Europees land, binnen zowel de foodservice als de retailmarkt. Voor
het hoofdkantoor in Breda zijn wij op zoek naar een daadkrachtige Manager Quality & Sustainability die verantwoordelijk is voor het
ontwikkelen van de kwaliteits- en duurzaamheidsvisie en de bijbehorende strategische doelstellingen.
Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telefoon 0317-468686 of 06-53137885
QA Manager
Die balans creëert tussen de hectiek van de dag en duurzame verbeteringen
Schoonrewoerd
De Bel Group in Nederland maakt deel uit van Fromageries Bel, één van ‘s werelds grootste producenten van merkkazen, met merken
als Mini Babybel, La Vache qui rit, Leerdammer, Boursin, Apéricube en Kiri. Wereldwijd werken er circa 11.400 mensen. De Bel Group in
Nederland bestaat uit Bel Nederland B.V. die verantwoordelijk is voor de commerciële activiteiten en Bel Leerdammer B.V. die merkkazen
en kaasproducten van hoogwaardige kwaliteit onder het Leerdammer merk produceert, ontwikkelt en verpakt. Bel Leerdammer heeft in
Schoonrewoerd een innovatiecentrum en productielocaties in Schoonrewoerd, Dalfsen en Wageningen. Vanwege interne promotie zijn
wij op zoek naar een enthousiaste QA Manager die verantwoordelijk is voor het ontwikkelen, implementeren en bewaken van het beleid
op het gebied van QA en voedselveiligheid, waarbij leiding wordt gegeven aan een team van 3 medewerkers.
Consultant: Annoek Kogelman, telefoon 0317-468686 of 06-12504148

OVERAL WAAR U KANSEN GRIJPT
BIEDEN WIJ GRIP OP DE RISICO’S
Weten wat nu nodig is.
Nederlandse ondernemingen doen steeds meer zaken buiten Europa. Veelal op nieuwe markten met onbekende risico’s. Juist omdat
ABN AMRO van oudsher betrokken is bij de meest uiteenlopende handelstransacties, weten we wat nu nodig is. Zo brengen we
eventuele levering-, betaal- en valutarisico’s precies voor u in kaart. En leveren we heldere oplossingen die voorkomen dat u voor
verrassingen komt te staan. Daarbij heeft u rechtstreeks toegang tot onze Trade & Treasury specialisten. Wilt u ook slagvaardig
ondernemen buiten Europa? Uw relatiemanager helpt u graag verder. abnamro.nl/internationaal
ABN AMRO is uitgeroepen tot de beste Trade Finance Bank 2013 van Nederland. (Bron: magazine Global Finance)
8700157 230x300mmBS Trade and Treasury.indd 1 04-03-13 13:52