'Aquatische dermatologie is een interessant en groeiend gebied'
'Aquatische dermatologie is een interessant en groeiend gebied'
'Aquatische dermatologie is een interessant en groeiend gebied'
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
200<br />
INTERVIEw<br />
NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR DERMATOLOGIE EN VENEREOLOGIE | VOLUME 22 | NUMMER 03 | MAART 2012<br />
‘Aquat<strong>is</strong>che <strong>dermatologie</strong> <strong>is</strong><br />
<strong>e<strong>en</strong></strong> <strong>interessant</strong> <strong>en</strong> groei<strong>en</strong>d<br />
gebied’<br />
e.van Laar<br />
Wet<strong>en</strong>schapsjournal<strong>is</strong>te, DCHG, Haarlem<br />
Correspond<strong>en</strong>tieadres:<br />
Emma van Laar<br />
E-mail: emma.vanlaar@dchg.nl<br />
Dermatoloog/fleboloog M<strong>en</strong>no Gaastra werkt bij<br />
C<strong>en</strong>trum Oosterwal, <strong>e<strong>en</strong></strong> gespecial<strong>is</strong>eerd zelfstandig<br />
behandelc<strong>en</strong>trum op het gebied van <strong>dermatologie</strong> <strong>en</strong><br />
flebologie in Alkmaar. Gaastra’s passie <strong>is</strong> duik<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
die hobby vindt ook zijn weg in zijn werk. Hier vertelt<br />
hij over de aquat<strong>is</strong>che <strong>dermatologie</strong> <strong>en</strong> zijn werk in<br />
C<strong>en</strong>trum Oosterwal.<br />
‘Ik wilde al van jongs af aan dokter word<strong>en</strong>’, vertelt<br />
M<strong>en</strong>no Gaastra. ‘Het hielp dat mijn stiefvader<br />
Flip Oosterwal <strong>is</strong>, de oprichter van Flebolog<strong>is</strong>ch<br />
C<strong>en</strong>trum Oosterwal. Ik heb het vak dan ook met de<br />
paplepel ingegot<strong>en</strong> gekreg<strong>en</strong>. Ik heb g<strong>en</strong>eeskunde<br />
gestudeerd aan de VU <strong>en</strong> daar ook de opleiding<br />
<strong>dermatologie</strong> doorlop<strong>en</strong>. De <strong>dermatologie</strong> heeft me<br />
altijd aangesprok<strong>en</strong> doordat het <strong>e<strong>en</strong></strong> mooie combinatie<br />
<strong>is</strong> tuss<strong>en</strong> de voor <strong>e<strong>en</strong></strong>ieder belangrijke buit<strong>en</strong>kant,<br />
de psycholog<strong>is</strong>che kant die erbij komt kijk<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de grote diversiteit van toepasbare vaardighed<strong>en</strong>.<br />
Tijd<strong>en</strong>s mijn studie vond ik zowel interne g<strong>en</strong>eeskunde<br />
als <strong>dermatologie</strong> leuk. Na het laatste exam<strong>en</strong><br />
van de g<strong>en</strong>eeskundestudie kon ik direct beginn<strong>en</strong><br />
aan de opleiding interne, maar ik heb toch gekoz<strong>en</strong><br />
voor de <strong>dermatologie</strong>. De opleiding in het VUmc<br />
was geweldig, we hadd<strong>en</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> leuke <strong>en</strong> hechte groep<br />
van ass<strong>is</strong>t<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.’<br />
CENTRUM OOSTERwAL<br />
In 1989 richtte dermatoloog/fleboloog Flip Oosterwal<br />
het Flebolog<strong>is</strong>ch C<strong>en</strong>trum Oosterwal op. ‘Hij<br />
wilde hoogwaardige zorg lever<strong>en</strong> waarbij de patiënt<br />
c<strong>en</strong>traal stond, iets wat to<strong>en</strong>tertijd nog niet vanzelfsprek<strong>en</strong>d<br />
was. In de jar<strong>en</strong> neg<strong>en</strong>tig werd het aanbod<br />
van het c<strong>en</strong>trum uitgebreid met <strong>dermatologie</strong> <strong>en</strong><br />
chirurgie. Het was eig<strong>en</strong>lijk vanzelfsprek<strong>en</strong>d dat ik<br />
wIE IS MENNO GAASTRA?<br />
• Gebor<strong>en</strong> op 19 januari 1964 te Alkmaar<br />
• Studeerde g<strong>en</strong>eeskunde aan de VU in Amsterdam<br />
• Startte in 1994 met de opleiding <strong>dermatologie</strong> aan<br />
het VU med<strong>is</strong>ch c<strong>en</strong>trum te Amsterdam<br />
• Is sinds het afrond<strong>en</strong> van zijn opleiding (1999)<br />
werkzaam bij C<strong>en</strong>trum Oosterwal te Alkmaar<br />
• Heeft als speciale aandachtsgebied<strong>en</strong>: <strong>dermatologie</strong>,<br />
flebologie, oncologie, duikg<strong>en</strong>eeskunde <strong>en</strong><br />
aquat<strong>is</strong>che <strong>dermatologie</strong><br />
• Is <strong>e<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong>thousiast sportduiker<br />
• Is bestuurslid van de Nederlandse Ver<strong>en</strong>iging voor<br />
Duikg<strong>en</strong>eeskunde, med<strong>is</strong>ch directeur Nederland<br />
van DAN Europe <strong>en</strong> lid van verschill<strong>en</strong>de duikg<strong>en</strong>eeskunde<br />
ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong><br />
• Schrijft maandelijks <strong>e<strong>en</strong></strong> med<strong>is</strong>che column in het<br />
blad DUIKEN<br />
• Is auteur van het boek Hoe blijf ik gezond in de<br />
diepte, waarin duikmed<strong>is</strong>che problem<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
behandeld<br />
• Is mede-eig<strong>en</strong>aar van Elite Divec<strong>en</strong>ter in Amsterdam
NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR DERMATOLOGIE EN VENEREOLOGIE | VOLUME 22 | NUMMER 03 | MAART 2012<br />
na mijn opleiding bij het c<strong>en</strong>trum zou gaan werk<strong>en</strong>’,<br />
zegt Gaastra.<br />
Er zijn niet all<strong>e<strong>en</strong></strong> band<strong>en</strong> met de oprichter van het<br />
c<strong>en</strong>trum. Ook twee broers van Gaastra werk<strong>en</strong> er.<br />
‘In de afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we sam<strong>en</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> groot<br />
aantal verandering<strong>en</strong> doorgevoerd. Er zijn continu<br />
modernere techniek<strong>en</strong> geïmplem<strong>en</strong>teerd, de organ<strong>is</strong>atie<br />
<strong>is</strong> professioneler geword<strong>en</strong> <strong>en</strong> we zijn <strong>en</strong>orm<br />
gegroeid’, legt Gaastra uit. Het c<strong>en</strong>trum groeide in<br />
het oude pand langzaam uit zijn jas <strong>en</strong> het werd<br />
noodzakelijk om naar <strong>e<strong>en</strong></strong> nieuwe locatie te zoek<strong>en</strong><br />
om de service <strong>en</strong> kwaliteit te kunn<strong>en</strong> waarborg<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
waar mogelijk te verbeter<strong>en</strong>. Als één van de eerste<br />
kliniek<strong>en</strong> in Nederland ontving het c<strong>en</strong>trum het<br />
Zelfstandige Kliniek<strong>en</strong> Nederland kwaliteitskeurmerk<br />
(ZKN). Inmiddels biedt het c<strong>en</strong>trum werk aan<br />
75 werknemers.<br />
NIEUwE LOCATIE<br />
Sinds december 2010 wordt gewerkt vanuit <strong>e<strong>en</strong></strong><br />
spiksplinternieuw gebouw aan de Com<strong>en</strong>iusstraat<br />
in Alkmaar. Gaastra: ‘Omdat de naam Flebolog<strong>is</strong>ch<br />
C<strong>en</strong>trum Oosterwal g<strong>e<strong>en</strong></strong> recht meer deed aan het<br />
brede scala behandeling<strong>en</strong> dat wordt uitgevoerd, <strong>is</strong><br />
de naam to<strong>en</strong> gewijzigd in C<strong>en</strong>trum Oosterwal.’ In<br />
het nieuwe pand <strong>is</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> ruime polikliniek <strong>en</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong><br />
moderne operatieafdeling aanwezig. Met vier OK’s,<br />
<strong>e<strong>en</strong></strong> uitslaapruimte, uitgebreide behandelfaciliteit<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> apotheek binn<strong>en</strong>shu<strong>is</strong> <strong>is</strong> het volg<strong>en</strong>s Gaastra<br />
<strong>e<strong>en</strong></strong> geweldig onderkom<strong>en</strong>. ‘We zijn ontzett<strong>en</strong>d blij<br />
met dit moderne <strong>en</strong> ruim opgezette gebouw. Het <strong>is</strong><br />
geweldig dat we <strong>e<strong>en</strong></strong> polikliniek hebb<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ontwikkel<strong>en</strong><br />
die optimaal bij onze w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> behoeft<strong>en</strong><br />
past. Onze kliniek <strong>is</strong> uitgerust met de nieuwste<br />
apparatuur voor diagnose <strong>en</strong> behandeling’, licht<br />
Gaastra toe.<br />
wERkZAAMHEDEN<br />
In het C<strong>en</strong>trum Oosterwal wordt de <strong>dermatologie</strong><br />
in de volle breedte uitgevoerd. ‘Naast patiënt<strong>en</strong><br />
met bijvoorbeeld psorias<strong>is</strong>, eczeem of huidkanker<br />
behandel<strong>en</strong> wij in het c<strong>en</strong>trum al jar<strong>en</strong> patiënt<strong>en</strong><br />
die kamp<strong>en</strong> met overmatig zwet<strong>en</strong> middels injecties<br />
met botulinetoxine. Ook flebolog<strong>is</strong>che behandeling<strong>en</strong><br />
van spatader<strong>en</strong>, aderontsteking<strong>en</strong>, trombose,<br />
lymfoedeem <strong>en</strong> lipoedeem word<strong>en</strong> uitgevoerd. In<br />
totaal zijn we met vier dermatolog<strong>en</strong>, twee artsflebolog<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> drie chirurg<strong>en</strong>. Zelf draai ik vijf volle<br />
dag<strong>en</strong> spreekuur. Ik doe veel exc<strong>is</strong>ies, die plan ik<br />
doorgaans aan het einde van de dag. Het zijn lange<br />
dag<strong>en</strong>, maar dat vind ik niet erg zolang het maar<br />
leuk blijft. Het <strong>is</strong> fijn dat de sfeer zo <strong>is</strong> dat we makkelijk<br />
bij elkaar binn<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> lop<strong>en</strong> voor overleg<br />
of vrag<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong>door’, vertelt Gaastra.<br />
kwALITEIT VAN ZORG<br />
Op de vraag in welke zin de kwaliteit in het c<strong>en</strong>trum<br />
anders <strong>is</strong> vergelek<strong>en</strong> met <strong>e<strong>en</strong></strong> academ<strong>is</strong>ch of<br />
groot perifeer ziek<strong>en</strong>hu<strong>is</strong> antwoordt Gaastra dat<br />
de verschill<strong>en</strong> in bas<strong>is</strong> niet heel groot zijn. ‘Het<br />
<strong>is</strong> belangrijk om de patiënt c<strong>en</strong>traal te houd<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
dat <strong>is</strong> lastiger in <strong>e<strong>en</strong></strong> groter (academ<strong>is</strong>ch) ziek<strong>en</strong>hu<strong>is</strong>.<br />
Je hebt daar te mak<strong>en</strong> met heel veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>,<br />
verschill<strong>en</strong>de schijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> structur<strong>en</strong>. Ik d<strong>en</strong>k dat<br />
de kleinschaligheid <strong>en</strong> gemoedelijke sfeer k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>d<br />
voor ons c<strong>en</strong>trum zijn. De korte wachttijd<strong>en</strong>,<br />
flexibele <strong>en</strong> efficiënte werkmethode <strong>en</strong> de<br />
persoonlijke aandacht word<strong>en</strong> door onze patiënt<strong>en</strong><br />
zeer gewaardeerd. Alles <strong>is</strong> erop gericht dat patiënt<strong>en</strong><br />
zo min mogelijk ongemak ondervind<strong>en</strong> van <strong>e<strong>en</strong></strong><br />
behandeling’, stelt Gaastra. Persoonlijke aandacht<br />
<strong>en</strong> kwalitatief hoogwaardige zorg staat c<strong>en</strong>traal.<br />
Zo <strong>is</strong> er <strong>e<strong>en</strong></strong> fulltime kwaliteitsmanager in di<strong>en</strong>st.<br />
‘De kwaliteitsmanager houdt zich onder meer<br />
bezig met protocoll<strong>en</strong>, routing, voorraadbeheer <strong>en</strong><br />
ISO-certificering. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we <strong>e<strong>en</strong></strong> eig<strong>en</strong><br />
onderzoeksverpleegkundige die zich bezighoudt met<br />
<strong>e<strong>en</strong></strong> groot aantal wet<strong>en</strong>schappelijke onderzoek<strong>en</strong>.<br />
Daarnaast stuurt zij kwaliteitsonderzoek<strong>en</strong> aan. Zo<br />
wordt er bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar kwaliteit<br />
van lev<strong>en</strong> bij chron<strong>is</strong>che <strong>dermatologie</strong>patiënt<strong>en</strong>.<br />
Kwaliteit van lev<strong>en</strong> <strong>is</strong> zeer belangrijk <strong>en</strong> all<strong>e<strong>en</strong></strong> door<br />
te blijv<strong>en</strong> onderzoek<strong>en</strong> kun je stapp<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> om<br />
zorg <strong>en</strong> behandeling<strong>en</strong> te verbeter<strong>en</strong>. Als zelfstandig<br />
behandelc<strong>en</strong>trum wordt er m<strong>is</strong>schi<strong>en</strong> wel extra op je<br />
gelet. Wil je serieus g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> word<strong>en</strong> dan moet je<br />
het ook serieus nem<strong>en</strong> om je organ<strong>is</strong>atie efficiënt <strong>en</strong><br />
nauwkeurig in te richt<strong>en</strong> <strong>en</strong> te blijv<strong>en</strong> vernieuw<strong>en</strong>’,<br />
d<strong>en</strong>kt Gaastra.<br />
SAMENwERkING<br />
‘Er <strong>is</strong> goed contact met de ziek<strong>en</strong>huiz<strong>en</strong> in de omgeving.<br />
Hetzelfde geldt voor het contact met doorverwijz<strong>en</strong>de<br />
hu<strong>is</strong>arts<strong>en</strong>. Er lop<strong>en</strong> coass<strong>is</strong>t<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van het<br />
VUmc <strong>en</strong> hu<strong>is</strong>arts<strong>en</strong> bij ons mee. We krijg<strong>en</strong> veel<br />
doorverwijzing<strong>en</strong> vanuit de ziek<strong>en</strong>huiz<strong>en</strong>, het gaat<br />
dan met name om de behandeling bij overmatig<br />
zwet<strong>en</strong> <strong>en</strong> voor de behandeling van spatader<strong>en</strong>‘, legt<br />
Gaastra uit.<br />
DUIkEN EN AqUATISCHE DERMATOLOGIE<br />
Naast dermatoloog <strong>is</strong> M<strong>en</strong>no Gaastra ook duikmed<strong>is</strong>ch<br />
arts <strong>en</strong> bestuurslid van de Nederlandse<br />
Ver<strong>en</strong>iging van Duikg<strong>en</strong>eeskunde. ‘Ik duik al vanaf<br />
1980 <strong>en</strong> b<strong>en</strong> sinds 1990 duikinstructeur. Daarnaast<br />
train ik ook duikinstructeurs. Ik heb jar<strong>en</strong> fanatiek<br />
gedok<strong>en</strong>, nu <strong>is</strong> dat wat minder. Vroeger lag<br />
ik het hele week<strong>en</strong>d <strong>en</strong> nog twee tot drie avond<strong>en</strong><br />
per week in het water. Toch geef ik nog steeds les<br />
<strong>en</strong> ik heb sam<strong>en</strong> met <strong>e<strong>en</strong></strong> vri<strong>en</strong>d <strong>e<strong>en</strong></strong> duikwinkel<br />
in Amsterdam. Mijn werk als duikmed<strong>is</strong>ch arts<br />
<strong>is</strong> eig<strong>en</strong>lijk <strong>e<strong>en</strong></strong> uit de hand gelop<strong>en</strong> hobby’, zegt<br />
Gaastra. ‘De duikg<strong>en</strong>eeskunde <strong>is</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> groei<strong>en</strong>d vakgebied<br />
<strong>en</strong> draait om alle problem<strong>en</strong> die met duik<strong>en</strong><br />
te mak<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. Vroeger was duik<strong>en</strong> iets voor<br />
<strong>e<strong>en</strong></strong> beperkte groep uiterst gezonde m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. Nu <strong>is</strong><br />
(ler<strong>en</strong>) duik<strong>en</strong> iets wat steeds meer m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> will<strong>en</strong>.<br />
Omdat bij duik<strong>en</strong> allerlei zak<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> kijk<strong>en</strong>, zoals<br />
de invloed van de druk onder water op het lichaam<br />
<strong>en</strong> op bloedgass<strong>en</strong>, <strong>is</strong> het van belang te waarborg<strong>en</strong><br />
dat iemand all<strong>e<strong>en</strong></strong> gaat duik<strong>en</strong> als dat med<strong>is</strong>ch<br />
201
202<br />
NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR DERMATOLOGIE EN VENEREOLOGIE | VOLUME 22 | NUMMER 03 | MAART 2012<br />
verantwoord <strong>is</strong>. De aquat<strong>is</strong>che <strong>dermatologie</strong> <strong>is</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong><br />
onderdeel van mijn vak dat met name draait om<br />
parasiet<strong>en</strong> <strong>en</strong> gevaarlijke zeedier<strong>en</strong> die invloed op<br />
de huid kunn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. Onze huid <strong>is</strong> immers het<br />
eerst dat <strong>e<strong>en</strong></strong> dergelijk beest teg<strong>en</strong>komt. Hoewel je<br />
het m<strong>is</strong>schi<strong>en</strong> niet zou verwacht<strong>en</strong>, zie ik toch heel<br />
vaak patiënt<strong>en</strong> met dergelijke problem<strong>en</strong>. Ongeveer<br />
drie à vier m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in de week. Deze patiënt<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong> bij me terecht via andere dermatolog<strong>en</strong>,<br />
trop<strong>en</strong>c<strong>en</strong>tra <strong>en</strong> via de duikwereld. Daarnaast heb ik<br />
over algem<strong>en</strong>e duikg<strong>en</strong>eeskundige vrag<strong>en</strong> veel mail-<br />
<strong>en</strong> telefoonverkeer met collega’s <strong>en</strong> sportarts<strong>en</strong>. Het<br />
gaat dan met name om het gev<strong>en</strong> van advies.’<br />
SCHRIJVEN<br />
Gaastra vindt ook nog tijd om te schrijv<strong>en</strong> over<br />
<strong>dermatologie</strong>, duik<strong>en</strong> <strong>en</strong> de combinatie van beide.<br />
Zo schreef hij op verzoek van het Koninklijk Instituut<br />
voor de Trop<strong>en</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> paar jaar geled<strong>en</strong> het boek<br />
Hoe blijf ik gezond in de diepte?, <strong>e<strong>en</strong></strong> duikmed<strong>is</strong>che<br />
vraagbaak voor sportduikers. ‘Met de winst aan<br />
populariteit van duik<strong>en</strong> groeit ook de behoefte aan<br />
prakt<strong>is</strong>che informatie. In het boek behandel<strong>en</strong> we<br />
duikmed<strong>is</strong>che problem<strong>en</strong> op <strong>e<strong>en</strong></strong> voor ieder<strong>e<strong>en</strong></strong><br />
begrijpelijke manier’, aldus Gaastra. Hij schrijft<br />
daarnaast maandelijks <strong>e<strong>en</strong></strong> med<strong>is</strong>ch column in het<br />
blad DUIKEN <strong>en</strong> werkt mee aan allerhande med<strong>is</strong>che<br />
boek<strong>en</strong>. ‘Ik schrijf nu mee aan <strong>e<strong>en</strong></strong> boek over<br />
duik<strong>en</strong> <strong>en</strong> de huid <strong>en</strong> daarnaast b<strong>en</strong> ik met <strong>e<strong>en</strong></strong><br />
Italiaanse hoogleraar bezig met <strong>e<strong>en</strong></strong> uitgave over verdrink<strong>en</strong>.<br />
Maar ik heb bijvoorbeeld ook in het boek<br />
Imported skin d<strong>is</strong>eases van onder andere professor<br />
Faber <strong>en</strong> dr. Naafs <strong>e<strong>en</strong></strong> hoofdstuk geschrev<strong>en</strong> over<br />
aquat<strong>is</strong>che huidaando<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>. Het <strong>is</strong> leuk om te<br />
merk<strong>en</strong> dat er steeds meer interesse <strong>is</strong> voor aquat<strong>is</strong>che<br />
<strong>dermatologie</strong> <strong>en</strong> duikg<strong>en</strong>eeskunde in het algem<strong>e<strong>en</strong></strong>.<br />
Ik word dan ook regelmatig gevraagd over<br />
deze onderwerp<strong>en</strong> <strong>e<strong>en</strong></strong> voordracht te houd<strong>en</strong>.’
Change language