Jongerenmagazine 'Going Banana's voor groentjes' - Musée ...

Going banana’s
voor groentjes
WIST JE DAT?
Je BakBanen Best eet
Wanneer De schil
helemaal ZWart is GeWorDen?
en noG Veel meer…
Test:
pittige PEPER of
spannende SELDER
welke groente ben jij?
From Evere witlof!
Witloofweetjes
Extra bij deze editie:
Zaadjes om je eigen
boontjes te kweken!
Een makkelijk en heerlijk
recept uit de oudheid!
Nieuwe wereld:
Waar komen onze
groenten vandaan?
KOOKKUNST!
5 manieren om creatief om te gaan met groentjes
P.1

P.2
Orlando Bloom zocht inspiratie bij Popeye voor
het kweken van spieren. Hoewel spinazie wel
ijzer bevat, is het een mythe dat je van spinazie
eten ijzersterk wordt...
Toen het ijzergehalte van spinazie voor het eerst
gemeten werd, plaatste de wetenschapper de
komma per ongeluk een plaatsje teveel naar
rechts. Vandaar dat men dacht dat spinazie 10x
meer ijzer dan andere groenten zou bevatten...
Life Style
Celebs & groenten
WIST JE DAT?
Boerenkool is een
echte hype in amerika.
het enGelse WoorD
is kale. er WorDen
Zelfs smoothies Van
Gemaakt omDat De
Groente Zo GeZonD is!
Tomatenjurk van Kirsten
Dunst: Do of Don’t?
Tomaten vergeten groenten?
Toch wel! Vergeten
groenten kunnen groenten
zijn die we vaak op ons
bord vinden, maar waarvan
we slechts een beperkte
variëteit consumeren. Wist
je dat er van de tomaat wel
duizenden verschillende
variëteiten bestaan?
Welke groente denk jij dat de rapster Nicki
Minaj (links) en Jeremy Clarkson, bekend
van het programma Top Gear (rechts) als
inspiratie gebruikten voor hun haarsnit?
Brocoli

Let's photoshop! Welke actrice werd
hier omgevormd tot kool?
Eet jij soms kool? Kool is een typische
groente van bij ons. Maar door de
komst van nieuwe en uitheemse
groentensoorten, zoals bijvoorbeeld
paksoi, wordt onze kool al eens
vergeten...
WIST JE DAT?
En dat Kirsten Stewart van Twilight erg van
komkommer houdt, wisten we. Maar deze
“komkommermuts” gaat toch net iets te
ver…
Wist je trouwens dat de komkommer een
twijfelgeval is binnen de groentenfamilie?
Komkommer bevat namelijk pitjes en
volgens botanici (wetenschapper die
plantkunde beoefent) zitten er enkel pitjes in
fruit. Ingewikkeld hoor! Ken jij voorbeelden
van groenten die pitjes bevatten?
Raad jij welk filmpersonage hier
als groente staat afgebeeld?
Tip: Pirates of the Carribean…
Jack Sparrow. De tekenaar noemde
deze tekening Jack Asparagus, of in
het Nederlands Jack Asperge :)
Wist je dat asperge een
stengelgroente is? Het is namelijk
de stengel van de plant die we
eten!
PAPRIKA OF TOMAAT
Welke niet vergeten groente kan je vormen
met beginletters van elk tekstje ?
De Wortel haD oorspronkeliJk Geen oranJe kleur. 400 Jaar GeleDen kWeekten De
neDerlanDers oranJe Wortels uit roDe VoorGanGers. BiJ ons aten We VroeGer Vooral
Witte, Gele en paarse Variëteiten. De oranJeGekte BliJft Dus niet Beperkt tot het VoetBal!
P.3

P.4
Kunst begint met inspiratie. In
deze rubriek vind je 5 manieren
om kunstig om te gaan met
groenten.
Deze kunstenaars begrijpen pas
goed waar Veggie Mania om
draait!
Passie voor portretten
Zie je de gelijkenis tussen de twee portretten van
Rudolf II (16 de eeuw)? De Italiaanse kunstenaar
Acrimboldo (16 de eeuw) maakte portretten samengesteld
uit voorwerpen en groenten.
Masker naar Acrimboldo
© Musée international du
Masque et du Carnaval
Tip!
Neem een kijkje in het
museum. Je kan er een
masker bewonderen van een
hedendaagse Venetiaanse
ambachtsman, dat geïnspireerd
is op de werken van
Acrimboldo (1527 ­ 1593)
Griezelige Groenten
Voor griezelige en eetbare schedels moet je bij de
kunstenaar Dimitri Tsykalov zijn. Misschien een
leuk ideetje voor volgende Halloween!? Zie jij
welke groenten hij gebruikte bij het maken van zijn
kunstwerken?
RODE KOOL, WITTE KOOL EN AUBERGINE NATUURLIJK!
Grappige Groenten
Niet spelen met eten?
Deze creatieve knutselaars dachten daar duidelijk
anders over! Kan jij een groente bedenken, waarmee
je een dier of voorwerp kan knutselen?

Hedendaagse groentenkunst
Een zeer gekende "groentenkunstenaar" is de Engelse
fotograaf Carl Warner (1963), die bekend staat om zijn
landschappen van groenten en andere soorten voeding.
Voor het maken van een landschap start hij steeds met een
maquette, opgebouwd uit verse producten, die dan wordt
gefotografeerd en verder bewerkt tot het finale resultaat.
De Zwitserse fotograaf Carl Kleiner ontwierp voor een receptenboek
van het bedrijf IKEA gesculpteerde dieren van groenten en fruit en is
sindsdien niet gestopt...
Jo Duoqi, een Chinese artiest,
startte een project waarbij bekende
schilderijen omgezet werden in
groentencomposities. Het eerste
schilderij heet "Napoleon op aardappels".
Het tweede schilderij is
een groentenherwerking van het
bekende schilderij "de Schreeuw"
en heet "De schreeuw van de
zoete aardappels".
P.5

P.6
Niet alleen kunstenaars laten zich
inspireren door groenten. Ook heel
wat designers maken indruk met hun
natuurlijke accessoires en kleding!
Kan jij achterhalen van welke groenten
deze schoenen werden vervaardigd?
Fulvio Bonavia, fotograaf en designer, ontwierp
en fotografeerde allerlei 'culinaire accessoires'.
Welke groenten zie je in zijn ontwerpen?
de pet: Artisjok
schoenen: aubergine
handtas: brocoli
muts: bloemkool
En wat dacht je van een jurk gemaakt van
lekkere groenten? In deze jurken ben je
alvast onweerstaanbaar voor iedereen die
van groenten houdt! Welke groenten werden
gebruikt voor de jurken? Let op, de designer
van de rechtse jurk gebruikte minstens 5
verschillende groene groenten!

◊PATINA◊
~ Recept uit de Oudheid~
Groenteteelt was erg belangrijk in het oude Rome.
Groenten behoorden tot het dagelijkse voedingspatroon
en maakten vooral deel uit van het Prandium (lichte
maaltijd). Vlees behoorde in tegenstelling eerder tot het
Cena (dinner).
Het Latijnse woord Patina werd gedurende de oudheid
gebruikt voor het benoemen van een ondiepe ovenschaal
met platte bodem. Deze schaal diende traditiegetrouw
voor het bakken van vis, het indikken van sauzen of voor
het koken van groenten en fruit.
Bereidingstijd: 40 minuten
Ingrediënten
3 vuistjes in stukjes gesneden prei
1 snuifje peper
1 scheutje garum (vissaus)
1 scheutje carenum (druivensap)
Water
1 scheutje olijfolie
1 ei
Bereiding:
Materiaal:
Klontje boter
1 mes
1 snijplankje
2 kommen
Stamper en vijzel
Vork
Ovenschaaltje
I. Plet de prei met de stamper en vijzel
II. Voeg een beetje water toe zodat het een lekkere smurrie wordt
III. Voeg de peper, garum, carenum en de olie toe
IV. Alles goed mengen
V. Klop het ei op en voeg dit toe aan de smurrie
VI. Meng opnieuw alles goed door elkaar
VII. Vet een ovenschaal in met een klontje boter
VIII. Verwarm de oven op 180°
IX. Giet de bereiding in de ovenschaal en laat 20 minuutjes bakken
X. Werk af met wat peper
WIST JE DAT?
het VerkleinWoorD Van patina is patella, WaarVan het
WoorD paëlla WerD afGeleiD! Zie Je De GeliJkenis tussen
een patinaschaal en een paëllapan?
Deze schaal gaf vervolgens zijn naam aan een hartig of
zout gerecht, dat regelmatig voorkomt in de Romeinse
keuken: een omelet met asperges, spinazie, abrikozen,
appels, enz. Er bestaan verschillende recepten voor
Patina zoals: patina de asparagis (met asperges), patina
de cucurbitas (met fleskalebassen). Hieronder vind je
één van de recepten. Smakelijk!
Tip!
Neem zeker een kijkje
naar een orginele
Patina schaal in het
museum
De moeite waard!
Patinaschaal © Espace gallo­romain
P.7
Recept naar De re coquinaria van Apicius
Apicius, een zeer rijke smulpaap, schreef het enige kookboek dat bewaard bleef uit de Oudheid.

P.8
In veel Europese en westerse landen is de aardappel een
basisvoedingsmiddel. Maar de aardappel komt oorspronkelijk
uit Zuid­Amerika. In de 16 de eeuw werd de aardappelplant
door Spaanse ontdekkingsreizigers naar Europa gebracht.
Het Azteekse (Azteken = Indianen waarover je in het vierde
middelbaar meer leert) woord voor aardappel is chi-potatl. Je
-Nieuwe wereld-
De wortels van onze
groenten
1536 in Zuid­Amerika Een nieuwe wereldreiziger op pad...
Bakbanaan © The Hedonistic Kitchen
BAKBANANEN:
Geen honger met al dat lekkers uit Afrika
Er kan een onderscheid worden gemaakt tussen
de fruitbanaan en de bakbanaan. De bakbanaan
is 30 tot 40 cm lang en dus veel langer dan een
dessertbanaan. In Afrikaanse landen, vooral in
Centraal­Afrika is de bakbanaan een belangrijk
onderdeel van de maaltijd. Je kan dit vergelijken
met aardappelen in België. Ook bij ons kan je
tegenwoordig bakbananen kopen om een heerlijke
maaltijd mee te bereiden!
herkent in dit woord zeker het Nederlandse woord 'patat' en
het Engelse woord 'potato'. Monniken zorgden voor de
verspreiding van de aardappel vanuit Spanje naar andere
Europese landen. Voor de komst van de aardappel at men in
onze streken vooral pastinaak, maar de pastinaak moest wijken
voor deze nieuwe groente uit Zuid­Amerika!
Europa! Bestemming bereikt!
He! Wat heb jij een
lekker kleurtje!
Op vakantie
geweest? Nee jij gekke
banaan, Ik ben een
bakbanaan! Ik kom uit
Afrika en ben hier op
vakantie!
WIST JE DAT?
BakBananen GeBruik Je Best Wanneer De
schil helemaal ZWart is GeWorDen. Je eet
BakBananen Best niet rauW, Want Ze ZiJn
uiterst moeiliJk te Verteren!

WIST JE DAT?
paksoi enorm riJk is aan mineralen en Vitaminen?
Straks nieuw op uw bord: Rode spruitjes
GvA, 07/01/'08 Rode spruitjes zouden het
einde kunnen inluiden van de kinderhaat tegen
spruitjes. Een Nederlands bedrijf heeft rode
spruitjes ontwikkeld die niet alleen van kleur
verschillen met de gekende/gehate groene,
maar ook minder bitter zouden smaken.
"Kinderen lusten niet graag spruitjes doordat
ze een afkeer hebben van bittere smaken. Met
onze nieuwe, 100 procent natuurlijke soort, is
dat verleden tijd. Onze rode spruitjes smaken
zoeter en minder bitter. En ze bevatten evenveel
voedingsstoffen als de groene," verklaart
woordvoerder Marc Smetryns. De spruitjes zijn
in Nederland al verkrijgbaar. Ons land zou ten
minste moeten wachten tot 2010.
De reacties van experts zijn gemengd.
Voedingsexpert Patrick Mullie is voor,
gezondheidspsychologe Audrey Eertmans
Paksoi is een langwerpige bladkool met
vaak niet meer dan acht tot tien grote,
groene bladeren met spierwitte nerven.
Paksoi is familie van de Chinese kool.
De groente is afkomstig uit China en
Oost‐Azië. Tegenwoordig wordt paksoi
het hele jaar door in onze gewesten
geteeld. Paksoi wordt vooral gebruikt in
gerechten uit de Indische en Chinese
keuken.
Schotel in gelakt hout © MHNE
Tip!
China en Japan staan bekend om
hun schitterend porselein en lakwerk.
Neem zeker de tijd om een
kijkje te nemen naar deze creaties
in het museum. Het porselein en
lakwerk werden zowel als decoratie
gebruikt als voor het serveren
van gerechten.
is tegen. "Kinderen eten te weinig fruit en
groenten," klinkt het bij Mullie. Elk initiatief dat
kinderen méér groenten doet eten, juicht hij toe.
"Als je van kleinsaf niets leert eten, kan dat later
voor problemen zorgen", klinkt het sceptisch
bij Eertmans. "Kinderspruitjes, kinderwortelen,
kinderbananen" is dat de juiste manier om
kinderen fruit en groenten te leren eten? Leer
ze toch omgaan met de natuurlijke smaak van
groenten en fruit."
Wat denk jij van rode spruitjes?
P.9

P.10
~From Evere witlof ~
Ontdekking van Witloof!
Volgens volkse mythes werd witloof heel erg toevallig ontdekt omstreeks
1830. Een boer uit Schaarbeek zou chicoreiwortels in zijn
kelder hebben verstopt onder een laagje zand. Na enkele weken,
door de milde winter, ontdekte hij dat de bittere wortels waren uitgelopen
en dat de blaadjes veel zoeter smaakten dan voorheen. Hij
zou het idee hebben aangevat om de witte blaadjes te verkopen als
rauwe wintergroente.
Meer geloof wordt gehecht aan het verhaal van Frans Bresiers. Als
hoofdtuinier te Brussel (1825 ‐ 1836) ondervond hij dat duisternis,
warmte en vochtigheid nodig waren voor witloof. De witte bladeren
ontstaan doordat het licht de plant niet kan bereiken. Zonder dag­
licht produceert de plant geen chlorofyl, groene kleurstof. Hij zou de
kroppen witloof dus hebben verkregen door bittere chicoreiwortels
te bleken in de kelders van de instelling, door ze af te dekken met
aarde. Nadat dit productieproces enkele jaren geheim was gebleven,
breidde de teelt zich uit naar gemeenten als Schaarbeek en Evere…
WIST JE DAT?
De GemiDDelDe BelG onGeVeer 7,2 kiloGram
Witloof per Jaar eet?!
Tip!
In het museum leer
je hoe witloof wordt
gekweekt!
Ontdek hoe de witloof
lekker warm wordt
gehouden met deze
uitvinding!
Thermosifon © Gemeentelijk museum, Evere 2012
het is Wit en het exploDeert?
Witplof
Waarom heet Witloof Witloof?
Witte BlaDeren
Witloof Betekent
eiGenliJk GeWoon:

Test jezelf
Wie vraag je om hulp als je een
probleem hebt?
a) niemand
b) je beste vriend of vriendin
c) je lost je problemen zelf op
Wat is voor jou de ideale manier
om nieuwe mensen te leren kennen?
a) via vrienden
b) via facebook
c) via feestjes
Wat doe je het liefst in je vrije tijd?
a) kruiswoordraadsels oplossen
b) muurklimmen
c) uitgaan
Wat vind je van 1 april?
a) leuk, maar je doet er niet heel
actief aan mee
b) super, je zal je best doen om een
grap uit te halen met je vrienden
c) zalig! Je haalt alles uit de kast om
de leerkracht de stuipen op het lijf
te jagen met een grap
Welke groente ben jij?
Heb je meestal a geantwoord, dan
ben je een serieus spruitje
Heb je meestal b geantwoord, dan
ben je spannende selder
Heb je meestal c geantwoord, dan
ben je een pittige peper
Hoe zal je het meisje of de jongen
van je dromen benaderen?
a) je stuurt een brief
b) je spreekt hem of haar aan en
vraagt om op een date te gaan
c) je schreeuwt het van de daken dat
je hem/haar leuk vindt
Met wie zou je op vakantie gaan?
a) met mijn ouders
b) met mijn vrienden
c) met een jongerengroep. Het is
leuk om nieuwe mensen te leren
kennen.
Welke eigenschappen moet je lief
hebben?
a) lief en sociaal zijn
b) even gek zijn als jou
c) vol pit
Welke smaak vind je het lekkerst?
a) eerder zoet
b) zuur
c) pikant
Het serieuze spruitje
Je kan met momenten humeurig zijn
en je bent erg zelfstandig. Wees niet
te streng voor jezelf en durf anderen
een kans te geven om je leven binnen
te komen. Anders kan het wel
eens bitter eindigen voor jou.
De spannende selder
Je bent sportief en hebt veel
vrienden. Je gaat goedlachs door
het leven en maakt graag plezier.
Zorg dat je je omringt met echte
vrienden. Knotsgekke vrienden zijn
leuk, maar een luisterend oor is ook
goud waard.
De pittige peper
Aï Caramba, jij bent een luidruchtige
persoon die gek is op feestjes. Let er
wel op dat sommige mensen afgeschrikt
zullen worden door je gekke,
temperamentvolle karakter.
P.11

P.12
Plant eens een boontje
Er zijn ontzettend veel soorten bonen. Van
sperziebonen tot bruine bonen en van koffiebonen
tot de witte bonen in tomatensaus.
Maar iedereen weet dat de lelijkste bonen het
begin zijn van de grootste en mooiste planten.
Hoe groeien boontjes eigenlijk?
In totaal bestaat het groeiproces van boon
tot groente uit 8 stappen. Het begint bij een
simpel boontje, waar langzaam een plantje uit
groeit, ontkiemen noemen we dat. Langzaam
wordt de plant groter, krijgt die bloesem en
komt er een groente uit!
WIST JE DAT?
BiJ DeZe tentoonstellinG hoort ook
een webquest. neem Zeker een kiJkJe
op De WeBsite Van het museum!
Colofon
Deze uitgave kwam tot stand naar
aanleiding van de tentoonstelling
Veggie Mania. Vergeten en ongewone
groenten, in het Brussels Museum van de
Molen en de Voeding (BMMV) te Evere,
van 5 oktober 2012 tot 31 augustus 2013.
© BMMV – Alle rechten voorbehouden -
Reproductie en verkoop niet toegestaan.
Redactie: Publiekswerking BMMV en VUB
(Eline Lowier, Sharon Van Vaerenbergh,
Petra Nathanie Van Waarden)
Vormgeving: Fulya Toper
Om met je eigen ogen het groeiproces van de
boon te aanschouwen, kan je de zaadjes die
je bij dit magazine kreeg, planten. Hieronder
vind je de gebruiksaanwijzing.
Doe het zelf !
Inlichtingen: Brussels Museum van de
Molen en Voeding
Windmolenstraat 21 / Lindestraat 189
1140 Evere
02 245 37 79
www.molenevere.be
Plant het zaadje ongeveer 3 centi meter
diep in de aarde.
Ideale Temp.: 15 à 30 graden
Seizoen: lente, zomer (niet bestendig tegen
vorst)
Geef af en toe een beetje water. De
grond moet vochtig blijven (zeker tijdens het
bloeiproces en de peulvorming). Let wel op
dat je de boontjes niet verdrinkt.
Oogsten kan je na ongeveer 50 à 60
dagen.
Hoe jonger de bonen als je ze plukt, hoe lekkerder
de smaak!
Petrischalen in glas met verschillende
bonenrassen
© Collectie Belle Époque
cmathues@evere.irisnet.be
Zaadjes beschikbaar aan de balie
van het museum in het geval dat het
magazine wordt gedownload!
Verantwoordelijke uitgever: Pierre Muylle,
Hoedemaekerssq.10 1140 Evere
Tip!
Ga in het museum zeker op
zoek naar de petrischalen
in glas met verschillende
bonenrassen. Je had vast
nooit gedacht dat er zoveel
verschillende soorten bonen
bestonden!