alle Griekse woorden in het Nieuwe Testament ... - Wever van Wijnen

More documents

Recommendations

Info

Beknopte gebruiksaanwijzing vet gedrukt: trefwoord in de onvervoegde of onverbogen vorm grammaticale aanduiding (cursief) verwijzingsteken naar woorden in de lexicon (pijl) profane algemene Griekse betekenis (altijd cursief) evponoma,zw ww. Bestaat uit → evpi, en → ovnoma,zw, noemen. Alg Betekenis: (be)noemen, als naam geven, aanspreken, uitspreken. Pss: een bijnaam hebben. LXX vertaalt hiermee: 1. arq, noemen, Gn 4:17,25,26, 5:2,3,29, 21:31, Ex 2:10,22, 17:7, eap. 2. ~yf, vestigen (naam), Dt 12:5, 2Kr 12:13. 3. bqn, aantasten (van de Naam), Lv 24:11. 4. rkz, gedenken, Ex 20:24. NT Betekenis: een (bij)naam geven, pss: een naam dragen. Alleen Rm 2:17. afkortingen: zie lijst van afkortingen. vervoegde vorm van een werkwoord grammaticale aanduiding evpopteu,ontej ww.part.prs.act.nom.mnl.mv. → evpopteu,w evpopteu,w ww. Bestaat uit → evpi, en ovpteu,w = → o``ra,w, zien. Alg Betekenis: 1. Aanschouwen, toe‐ zicht houden op, wacht houden. 2. Bezoeken, straffen. 3. De hoogste graad van inwijding be‐ zitten of verwerven. LXX Komt niet voor. NT Be‐ tekenis: toezien op, aanschouwen, opmerken: 1Pt 2:12, 3:2. □ Nadere toelichting: Hebreeuwse equivalenten uit de LXX met betekenis sen (altijd cursief) en tekstverwijzingen Betekenissen in NT (altijd cursief) met tekstverwij‐ zingen verwijzing naar het hoofdwerkwoord een nummer voor elke betekenis, soms met on‐ derverdeling in a, b, c, enz. het behandelde ww (hier: evpopteu,w) komt niet voor in LXX Van alle Hebreeuwse, Aramese en Griekse woorden en tekstgedeelten staat de Nederlandse verta‐ ling er onmiddellijk achter, zodat de Lexicon ook goed bruikbaar is voor degene die deze talen niet machtig is. Alle afkortingen uit deze Lexicon staan in de onmiddellijk hierna volgende Lijst van afkortingen. Sommige wat minder bekende grammaticale afkortingen worden aan het einde van die lijst kort toe‐ gelicht. Deze afkortingen zijn in de lijst met * gemerkt. Na de grammaticale aanduiding staat meestal de herkomst of afleiding van het woord vermeld met een verwijzing naar een ander stamwoord. Als dit stamwoord in de onmiddellijk voorafgaande of volgende bladzijde aan de orde komt wordt de betekenis er niet bij vermeld. Als het stamwoord niet 9
10 in de Bijbel voorkomt óf als het niet in de onmiddellijke nabijheid van het te behandelen woord staat, wordt de betekenis wel vermeld. Alg Betekenis: onder deze noemer staat de min of meer uitgebreide profane betekenis van het Griekse woord met de nadruk op de betekenis(sen) in de Griekse oudheid. Bij sommige woorden wordt een korte toelichting gegeven. De uitdrukking ‘LXX vertaalt hiermee’ is eigenlijk niet helemaal juist. De Hebreeuwse tekst die de vertalers van de LXX omstreeks 200 vóór het begin van onze jaartelling voor zich hadden, is ons niet bekend. Bovendien waren hun teksten niet van klinkertekens voorzien. Wij moeten het doen met de Masoretische tekst van ca het jaar 1000 van onze jaartelling, die wel gevocaliseerd is. Ieder die He‐ breeuws kent, weet dat verschil van vocalisatie tot een afwijkende betekenis kan leiden. Daar komt nog bij dat de vertalers van de LXX geschreven handschriften voor zich hadden en geen gedrukte tekst zoals wij die kennen. Het is bekend dat er tussen diverse Hebreeuwse medeklinkers subtiele verschillen bestaan. Een minder duidelijk geschreven dalet kan gemakkelijk voor een reesj worden aangezien, een hee voor cheet, een nun voor een gimel en omgekeerd. Het is daarom niet altijd dui‐ delijk waarom LXX kiest voor een bepaald Grieks woord, terwijl er op grond van de Masoretische tekst iets geheel anders wordt verwacht. Lazen de vertalers van de LXX in dat geval iets anders? Ik geef dit aan met een vraagteken (?). Soms vermeld ik: ‘mogelijk leest LXX hier …..’ om aan te geven hoe een verschil tussen LXX en MT zou hebben kunnen ontstaan. Een andere mogelijkheid is dat ik een tekstgedeelte van MT naast die van de LXX zet, zodat men zelf kan vergelijken. Voorbeeld (zie bij evrga,zomai): In Jb 24:6 MT staat WvQel;y>, zij hielden napluk. LXX: kai. avsiti. hvrga,santo, en zij werkten zon‐ der voedsel. Al met al gebruik ik toch de uitdrukking ‘LXX vertaalt hiermee’ omdat ik geen betere kan bedenken. Een apart probleem is de nummering van hoofdstukken en teksten. Tussen LXX en MT bestaan soms grote verschillen. Dat is vooral het geval bij het boek van de profeet Jeremia, de hoofdstukken 24‐50. Maar ook in Exodus, 1Koningen en Psalmen en andere boeken correspondeert de indeling in hoofd‐ stukken en/of tekstnummering niet altijd met de meeste gangbare Bijbels. Ik heb dat als volgt weer‐ gegeven: Ps 45(46):4, 1Ko 21(20):6, Jr 28(35):8. Voor degene die gebruik maakt van SV, NBG, NB, NBV (de Bijbelvertalingen die ik voor deze Lexicon meestal citeer) is het hoofdstuk of vers dat tussen haakjes staat het belangrijkste. Men zoeke dus op: Ps 46:4, 1Ko 20:6, Jr 35:8. Tekstverwijzingen: als een woord slechts eenmaal voorkomt staat er meestal: ‘Alleen in…’. Komt het slechts enkele malen voor dan worden alle teksten genoemd. Meestal is dat echter niet doenlijk. In dat geval staat er eap (en ander plaatsen, dwz een beperkt aantal van ca 10) of evap (en vele andere plaatsen, dwz een zeer groot aantal). Bij mijn keuze van de teksten uit de Tenach heb ik zoveel moge‐ lijk de voorkeur gegeven aan de Tora, omdat dit de kern van de Tenach is. Als een woord alleen in de apocriefen voorkomt, wordt dat altijd vermeld. Bij de verwijzing naar Hebreeuwse equivalenten nummer ik de betekenissen. Daarbij plaats ik meest‐ al de Hebreeuwse woorden die dezelfde wortel hebben onder één nummer. Het komt voor dat een woord wel in LXX voorkomt, maar dat er geen (duidelijk) Hebreeuws equivalent voor is aan te wijzen in te tekst. Dit wordt dan vermeld. Bij de betekenissen van de Hebreeuwse woorden moet men er rekening mee houden dat éénzelfde woord op diverse plaatsen een iets andere betekenis kan hebben, doordat het bijvoorbeeld in een
Page 1 and 2: johan murre LEXICON n i e u w e tes
Page 3 and 4: Inhoud Woord vooraf 7 Beknopte gebr
Page 5: 8 Sommige mensen hadden eerder gebo
Page 9 and 10: Lijst van afkortingen BIJBELBOEKEN
Page 11 and 12: Dep.med of dep.pss = deponentium me
Page 13 and 14: In den beginne was het Woord En het
Page 15 and 16: 368 Lexicon zeu,gh znw.acc.onz.mv.
Page 17 and 18: 370 Lexicon zhte,w. Alg Betekenis:
Page 19 and 20: 372 Lexicon zw|ogonh,sei ww.ind.fut
Page 21 and 22: Toelichting In deze woordenlijst st
Page 23 and 24: 852 Woordenlijst Hebreeuws/Aramees
Page 31 and 32: Toelichting In deze lijst staan all
Page 33 and 34: 960 Lijst van aangehaalde Hebreeuws
Page 35 and 36: Verantwoording Verantwoording Een L
Page 37 and 38: Literatuurlijst Bronteksten: Biblia

alle Griekse woorden in het Nieuwe Testament ... - Wever van Wijnen

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?