Lees hier het hele artikel uit "Groente en Fruit" - Provalor

22
Paulus Kosters, directeur van Provalor, tapt wat wortelsap af. Het
smaakt uitstekend.
Rijko verwerkt tonnen peen voor de versmarkt
en voor snijderijen.
De voor sapverwerking uitgesorteerde peen
komt per container binnen in de hal van Provalor.
Storten en de verwerkingslijn op.

Foto’s: Ton van der Scheer
Eerst wordt de peen geschaafd.
in detail
“Onze kleinste verpakking is 25 ton.” Hopla! Alsof je een
paar duizend emmers leeg gooit. En kijk eens aan: de tankwagen
van de firma Lootsma uit Bolsward staat net te vullen:
25 duizend liter wortelsap. Als de tank vol is, gaat het
sap op weg om in pakken en flessen terecht te komen bij
professionele bottelaars in heel Europa.
Nu peeN, straks ook tomaat eN paprika
Groentesap vervaardigen. Een mooie en smakelijke
bedrijvigheid. Provalor is al sinds 1998
bezig met het ‘tot waarde brengen van reststromen
van de groenteteelt’. Sinds 2006 heeft de
groentesapproducent een eigen installatie, met allerlei
daaraan hangende patenten.
Provalor kwam halverwege 2010 in het nieuws vanwege
de joint venture, die de sapproducent sloot met
The Greenery. De joint venture moet reststromen van
kasgroenten verwerken tot groentesappen en natuurlijke
kleurstoffen. Duurzaam! Maatschappelijk verantwoord!
En nog gezond ook.
Ondertussen zijn de plannen wat aangepast. The
Greenery neemt niet het meerderheidsaandeel in de
joint venture zoals aanvankelijk aangekondigd. Het
nieuwe bedrijf is namelijk opengesteld voor andere
partners, met wie een consortium zal worden gevormd.
FresQ bijvoorbeeld wil ook meedoen. Als het om reststromen
gaat, blijkt bundeling van aanbod plots veel
makkelijker. Iedereen wil natuurlijk wel wat verdienen
aan wat nu nog afval is.
Hoeveel gaan de leveranciers eigenlijk verdienen? Pau-
In de ‘decanter’ wordt niet geperst maar feitelijk
gecentrifugeerd.
Door Ton van der Scheer
lus Kosters, directeur van Provalor, wil al te hoge verwachtingen
meteen wat temperen. “Het is niet zo dat
we op voorhand een bepaalde kiloprijs betalen. Maar
de eerste paar centen verdient de teler al door het vermijden
van afvalkosten. En natuurlijk vloeit een deel
van de waarde die wij aan de producten toevoegen
straks terug naar de tuinders.”
Centrifugeren
Over de centen later meer. Eerst even hoe het technisch
werkt. Dat is nu al te zien in Helmond. Daar heeft
Provalor bij peenverwerker Rijko een hal in gebruik
voor het persen van wortelsap. Of om het meer precies
te zeggen: het centrifugeren van wortelsap.
De peen van Rijko die na allerlei sorteerstadia en verwerkingsactiviteiten
overblijft, wordt om de hoek bij
Provalor naar binnen gereden. Want wat voor vormen
of maten de peen ook heeft, sap kun je er van maken.
Daar hebben we meteen een belangrijk onderscheid
met andere sapmakers te pakken: Provalor werkt met
een product dat in eerste instantie voor de versmarkt is
bedoeld. Ook voor tomaten is dat heel wat anders dan
De stoomketel voor het pasteuriseren.
23

24
een product dat speciaal wordt geteeld voor industriematige
verwerking tot sap. Kosters: “Dat zijn volvelds
industrietomaten. Hard en met een dikke schil, zodat
ze makkelijk geoogst en getransporteerd kunnen worden.
Wij gaan onze tomatensapinstallatie net als hier
bij Rijko op het sorteer- en pakstation voor de versmarkt
zetten. We verwerken dus een kwalitatief veel
beter en lekkerder product.”
De peen wordt schoongemaakt, geschaafd, versnipperd
en gecentrifugeerd in de zogenoemde decanter.
Het sap wordt vervolgens een beetje aangezuurd en
gepasteuriseerd. Daarna wordt het gekoeld en gaat
het de tankwagen in, Europa in.
Mooie smaak
Als het gaat om kasgroente, ziet Kosters in de joint
venture of het consortium ruimte voor twee installaties
op een goede plek in Zuid- of Noord-Holland. Daar
waar jaarrond veel product samenkomt. Waar ruimte is
voor de installatie (niet zo’n probleem, want die is niet
zo groot). Waar misschien wel een regionale overheid
wil mee-investeren in de verwerking van reststromen.
“In eerste instantie gaat het om tomaten en paprika’s.
Maar we zien ook wel wat in komkommersap of zuurkoolsap.
Fruitsappen? Daarvan wordt al heel veel geproduceerd.
Vooral omdat het makkelijker is. Doordat er
De pasteuriseerketel waarin het sap wordt klaargemaakt voor
de tankwagen.
meer suikers in zitten heb je al snel een mooie smaak.
Groentesap is veel moeilijker. Technisch gezien én
markttechnisch.” Die kleinere markt is ook wel overzichtelijk.
Provalor staat samen met twee Duitse bedrijven in
de top 3 van onafhankelijke groentesapleveranciers.
Profit sharing
Vervolgens nog maar weer eens de centen. Kosters:
“We werken volgens het principe van profit sharing.
We gaan jaarcontracten aan met onze afnemers. De
afname rekenen we pas af als er geld is verdiend in de
keten. Hoe die winstdeling in het nog te vormen consortium
met de leveranciers en de afnemers wordt verdeeld,
moet nog blijken. Het scheelt natuurlijk als een
partij tevens gastheer van de installatie is. En is de partij
ook aandeelhouder of alleen leverancier? En hoeveel
van de winst wordt teruggeploegd in de onderneming?”
Het gaat er volgens Kosters bij profit sharing bovenal
om dat de partijen het vertrouwen hebben in een gezamenlijk
doel. “Als iedere schakel in de keten alleen de
eigen winst wil maximaliseren, verlies je het zicht op
optimale duurzaamheid, zowel economisch als ecologisch.
Daarom komt innovatie in alleen je eigen hokje
vaak zo moeizaam of zelfs helemaal niet van de
grond.”
De tankwagen van 25 ton, Provalors kleinste verpakkingsmaat.