Haarwild II - Hunting.be
Haarwild II - Hunting.be
Haarwild II - Hunting.be
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Haarwild</strong><br />
A) Het haas<br />
Terminologie<br />
-‐ Mannelijk dier: Rammelaar<br />
-‐ Vrouwelijk dier: Moer<br />
-‐ Paartijd: rammeltijd<br />
-‐ Rustplaat: pot of leger<br />
-‐ Urineren: pekelen<br />
-‐ Oren: lepels<br />
-‐ Voetsporen: prent<br />
Uitwendige kenmerken<br />
Ledematen<br />
-‐ Geen zoogdieren<br />
-‐ Haren op handpalmen/voetzolen (geen zoolkussentjes)<br />
-‐ Groter, slanker, gespierder dan konijn<br />
-‐ Lopers<br />
o Voorlopers: 5 tenen (<strong>be</strong>ter bochten nemen)<br />
o Achterlopers: 4 tenen, dub<strong>be</strong>l zo lang als voorlopers<br />
-‐ Prenten: achterste lopers voor de voorste lopers tijdens het lopen<br />
Haarkleed<br />
-‐ Sterk aangepast aan biotoop<br />
-‐ Ruien 2 x per jaar (april en okto<strong>be</strong>r)µ<br />
-‐ Zwarte bovenstaart, witte onderstaart<br />
-‐ Dub<strong>be</strong>l <strong>be</strong>haard<br />
o Witte onderwol<br />
o Bovenhaar<br />
Reukklieren<br />
-‐ T.h.v. ogen, kaak en onder de staart<br />
-‐ Functie<br />
o Smeren hun pels geregeld in met olieachtig<br />
§ Waterafstotend maken pels<br />
§ Woongebied markeren<br />
§ Belangrijk bij voortplanting<br />
ð Honden kunnen gemakkelijk volgen<br />
ð Daarom loopt haas eerst pot voorbij om er dan achterwaarts in te<br />
kruipen
Kop<br />
-‐ Oren<br />
o Langer dan kop<br />
o Zwart punteinde<br />
o Belangrijk voor<br />
§ Horen è horen tot 600m afstand<br />
§ Thermoregulatie<br />
-‐ Reukzin<br />
o Belangrijk bij alle nachtdieren<br />
-‐ Tastzin<br />
o Snorharen (baard van het haas, even breed als lichaam)<br />
§ Is maatstok è wissels even breed als de snorharen<br />
§ rusten in het leger è trillingen opvangen è voelen wat aankomt<br />
-‐ Ogen<br />
o Oranje gele iris<br />
o Gemaakt voor ’s nachts te kijken è verblind door fel licht<br />
o Zijdelings ingeplant è breed gezichtsveld è predators zien aankomen<br />
-‐ Gespleten bovenlip<br />
-‐ Gebit: dub<strong>be</strong>ltandige dieren die knagen, maar geen knaagdieren<br />
o 2 snijtanden<br />
o 2 stifttanden achter snijtanden<br />
o Maaltanden<br />
Onderscheiden van leeftijd<br />
-‐ Knob<strong>be</strong>l aan de handwortel<br />
o Knob<strong>be</strong>l vlak boven polsgewricht<br />
o Verdwijnt na 8-‐10 maanden<br />
-‐ Gewicht van ooglens geeft exacte leeftijd aan<br />
-‐ Gewicht van het haas<br />
o Jongvolwassen haas 2,5 – 3,5 kg<br />
o Lamprei: 90 g<br />
o Kwart, halve en ¾ haas<br />
-‐ Scheuren van de lepels è geen zeker methode<br />
Geslachtsverschillen<br />
-‐ Rammelaar<br />
o Polygaam<br />
o Vertrekken sneller uit de pot<br />
o Lepels gestrekt in de nek<br />
o Teelballen niet voelbaar van septem<strong>be</strong>r tot novem<strong>be</strong>r<br />
o Niet altijd vruchtbaar<br />
-‐ Moer<br />
o Blijven liever in de pot<br />
o Sluipen eruit<br />
o Laten lepels hangen<br />
o Kunnen op elk mogelijk moment drachtig zijn<br />
-‐ Anatomische verschillen: anus naar buitendrukken è ofwel vulva ofwel rammeltuig komt<br />
tevoorschijn
Levenswijze<br />
-‐ Leven solitair<br />
o Behalve bij werpen/paarperiode<br />
o Geen hiërarchisch familieverband zoals bij konijnen<br />
-‐ Brengen hun hele leven op de grond door<br />
-‐ Schemer + nachtdieren<br />
o Rusten overdag<br />
§ In pot dat hij zelf met poten gegraven heeft (pot ≠ ondergronds hol, eer put<br />
in grond)<br />
§ Met kop tegen de wind è onderkoeling tegen gaan<br />
-‐ Honkvast maar geen territoriumdieren (ong. 330 Ha, meerdere potten per leefgebied)<br />
-‐ Gevaar:<br />
o Eerst drukken in put<br />
o Daarna rechtlijnige vlucht<br />
o Soms een haak in vluchtlijn<br />
Rammeltijd<br />
Dracht<br />
Nesten<br />
Zogen<br />
Schade<br />
-‐ Cyclus gedicteerd door lichtsterkte<br />
-‐ Half decem<strong>be</strong>r tot septem<strong>be</strong>r<br />
-‐ Paringsritueel<br />
o Feromonen moer lokken rammelaars<br />
o Competitie tussen alle mogelijke rammelaars<br />
o Rammelaar roffelt op grond (rammelen)<br />
o Rammelaar bijt zich vast in nek moer è rammelwol<br />
-‐ Tijdens paartijd: rammelaars veel onvoorzichtiger<br />
-‐ ongeveer 43 dagen<br />
-‐ kunnen vrij snel opnieuw gedekt worden<br />
-‐ 4 – 5 worpen per jaar, 2-‐ 4 jongen per worp<br />
-‐ Moer uit 1 e worp, werpt op einde van seizoen al zelf<br />
-‐ Haas wordt op grond geboren<br />
-‐ Kunnen zien, horen en zijn <strong>be</strong>haard<br />
-‐ Schutkleur en geurloos è kunnen bijna niet opgemerkt worden<br />
-‐ Verstarren bij gevaar<br />
-‐ 30 dagen<br />
-‐ 1 x per dag na zonsondergang<br />
-‐ Afhankelijk van populatiedichtheid<br />
-‐ Vooral schade aan<br />
o Fruit-‐ en groenteteelt<br />
o Suikerbieten en schorseneren bij droogte
Voedsel<br />
-‐ Plantaardig voedsel<br />
-‐ Zeer selectieve eters<br />
o Landbouwgewassen<br />
o Wilde kruiden<br />
o Zachte plantendelen<br />
-‐ Hoe verschil tussen haas en konijn schade?<br />
o Konijn aan de rand van het bos eten, haas eet overal wat in het midden van een veld<br />
-‐ Hazen heb<strong>be</strong>n caecotrofie (dub<strong>be</strong>le spijsvertering)<br />
ð Eten uitwerpselen dus opnieuw op (caecofagie)<br />
Biotoop<br />
-‐ Open land-‐ en tuinbouwgebied<br />
-‐ Heeft nood aan open vlakte<br />
-‐ Beperkte dekking en rust = <strong>be</strong>langrijk<br />
Ziekten<br />
-‐ Maag en darm parasieten<br />
-‐ Coccidose<br />
o Eencellige parasiet<br />
o Celdood in darm è diarree è felle vermagering è dood<br />
-‐ Rodentiose (pseudo-‐tu<strong>be</strong>rculose)<br />
o Komt voor bij alle zoogdieren, dus ook mens<br />
o Te herkennen door bolvormige holtes in longen<br />
o Oppassen voor zelf<strong>be</strong>smetting<br />
-‐ EBHD (european brown hair disease)<br />
o Steekt soms de kop op en maakt hazenvelden leeg<br />
o Zorgt voor vertroe<strong>be</strong>ling hoornvlies è slechter zicht<br />
Vijanden<br />
-‐ Natuurlijk:<br />
o Vos<br />
o Kraaiachtigen<br />
o Marterachtigen<br />
o Verwilderde kat<br />
-‐ Andere<br />
o Gemechaniseerde landbouw<br />
o Verkeer<br />
o Recreatiedruk<br />
o Stroperij
Bejaging<br />
-‐ Toegestaan van half okto<strong>be</strong>r tot eind decem<strong>be</strong>r<br />
o Half okto<strong>be</strong>r heb<strong>be</strong>n de laatste moeren hun laatste worp afgerond<br />
-‐ Meestal voor de voet of drijfjacht<br />
-‐ Schieten > 20m en
B) Het Konijn<br />
Terminologie<br />
-‐ Nest: wentelpijp of zetpijp<br />
-‐ Woonst: pijpenburcht of woonburcht<br />
-‐ Wegvluchten: afspringen<br />
Uitwendige kenmerken<br />
Haarkleed<br />
-‐ Eentonig bruingrijs<br />
-‐ Grijs-‐witte onderwol<br />
Onderscheiden van leeftijd<br />
-‐ Verschil in gewicht<br />
-‐ Oude moeren onverdraaglijk tov jonge konijnen<br />
Gewicht<br />
-‐ Rammelaar lichter dan moer<br />
Geslachtskenmerken<br />
-‐ Verschil moeilijk te zien<br />
-‐ Alleen bij naar buiten duwen geslachtsorgaan<br />
Reukklieren<br />
Bouw<br />
-‐ Kin, lies en anaalklieren<br />
-‐ Belangrijk voor identificatie ’s nachts<br />
-‐ Kleiner dan haas<br />
-‐ Lopers<br />
o Voorlopers<br />
§ gespierd<br />
§ 1 teen meer<br />
§ Korter dan achterlopers<br />
o Achterlopers<br />
§ Gespierd<br />
§ Korter dan die van haas<br />
o Prent: achterlopers voor voorlopers<br />
-‐ Lepels: geen zwarte rand<br />
-‐ Ogen: donkerbruin irisveld (ipv oranjegeel bij haas)<br />
-‐ Gespleten bovenlip<br />
-‐ Goed ontwikkelde reukzin<br />
-‐ Tanden: knaagdier met stifttanden
Levenswijze<br />
-‐ Geuren zijn <strong>be</strong>langrijk<br />
-‐ Sociale dieren<br />
o Hiërarchische structuur<br />
§ Er is een dominante moer en rammelaar è meeste jongeren<br />
§ dominante moer werpt centraal in de woonburcht<br />
§ niet dominante moer moet zelf wentelpijp maken<br />
o dominantie tonen door urine spuiten<br />
-‐ Territoriumdieren<br />
o Konijn altijd dicht bij woonpijp<br />
o Een familie van 8-‐10 dieren <strong>be</strong>zet eigen territorium<br />
o Afbakenen door<br />
§ Urine<br />
§ Faeces<br />
§ geurklieren<br />
o Jagen on<strong>be</strong>kende dieren uit territorium (vooral tijdens voortplantingsperiode)<br />
-‐ Moer legt altijd in eigen pijp<br />
-‐ Rammelaar = monogaam (tenzij in grote groep)<br />
-‐ Geboorte<strong>be</strong>perking bij over<strong>be</strong>volking<br />
-‐ Overdag in dekking/woonpijp<br />
Voortplanting<br />
Rammeltijd<br />
Dracht<br />
-‐ Van februari tot septem<strong>be</strong>r<br />
o Piek rond juli (7 e maand)<br />
-‐ Moer: om de 7 dagen seksueel aantrekkelijk<br />
-‐ 28-‐30 dagen (4 x 7)<br />
-‐ 5 jongen per jacht<br />
-‐ Geslachtsrijp na 6 maanden<br />
Nest + werpen<br />
Zogen<br />
-‐ In werppijp van de moer<br />
o Werppijp 1 m lang<br />
o 14d voor werpen gegraven<br />
-‐ Moer onmiddellijk na werpen terug vruchtbaar<br />
-‐ Ondergronds, blind en naakt geboren<br />
o 14 dagen: moer sluit werppijp elke keer opnieuw<br />
o Moer hangt niet rond bij nest<br />
o Dag 16-‐21: lampreien komen uit<br />
-‐ 1 maal per dag gezoogd<br />
-‐ Na 4 weken zelfstandig
Schade<br />
-‐ 2 types<br />
o Graafschade<br />
o Vraatschade<br />
-‐ Vooral langs dekking<br />
-‐ Beperken met afsluiting + aanzitjacht<br />
-‐ Aantal keutels is niet relevant met aantal konijnen<br />
Voedsel<br />
-‐ Gelijkaardig aan haas<br />
-‐ Konijn drinkt amper è waterrijke gewassen<br />
Biotoop<br />
-‐ Voedsel<br />
-‐ Dekking<br />
-‐ Rust<br />
Ziekten<br />
Myxomatose (alleen konijn)<br />
-‐ Viraal pokkenvirus<br />
-‐ Besmetting door<br />
o Insecten<br />
o Lucht<br />
-‐ Aantasting van slijmvliezen (ogen, geslachtsdelen)<br />
Rabit viral hemoragic disease<br />
-‐ Aantasting van inwendige organen<br />
-‐ Heel accuut<br />
-‐ Kenmerk: bloeding aan neus<br />
-‐ Niet <strong>be</strong>smettelijk voor mens<br />
Rodentiose<br />
-‐ Bij alle zoogdieren<br />
Vijanden<br />
-‐ Marterachtigen<br />
-‐ Verwilderde kat<br />
-‐ Roofvogels<br />
-‐ Stropers<br />
-‐ Nat seizoen
Bejaging<br />
-‐ Wanneer?<br />
o Gewone <strong>be</strong>jaging:<br />
§ Van 15 septem<strong>be</strong>r tot eind februari<br />
o Bijzondere <strong>be</strong>jaging:<br />
§ rest van het jaar<br />
§ rond velden met gewassen<br />
§ na schriftelijk verzoek<br />
o Bestrijding<br />
-‐ Reflexen heel <strong>be</strong>langrijk<br />
-‐ Moeilijk te <strong>be</strong>jagen<br />
-‐ Konijn laten pekelen na schieten
Change language