Verslag inspraaksessie Bergelen 06072010 - def - Wevelgem

Speelkansen in Provinciedomein Bergelen:
Inspraakmoment met Jeugdraad Wevelgem 6 juli 2010
Inleiding
Op 6 juli 2010 is een inspraakvergadering georganiseerd met de jeugdraad in het provinciedomein Bergelen
m.b.t. de toekomstige herinrichting. In totaal namen 23 jeugdraadleden deel aan de sessie. Behalve de
jeugddienst en de sessieleider van Kind & Samenleving – ruimtecel, waren ook de schepen van jeugd en milieu
van Wevelgem en een vertegenwoordiger van de provinciale Dienst Groendomeinen aanwezig.
De sessie bestond uit een korte toelichting van de voorlopige ontwerpideeën van de provincie, gevolgd door een
terreinwandeling in deelgroepjes, waarbij via invulbladen naar reacties is gepeild.
Hier volgt een verslag van de reacties van de aanwezige jeugdraadleden.
Algemene vaststelling:
Provinciedomein Bergelen heeft op dit moment een eerder lokale
uitstraling
Behalve voor de lokale jeugdbewegingen uit Gullegem wordt het provinciedomein Bergelen vooral
gepercipieerd als plek om in familiaal verband te gaan wandelen. Er is echter van verschillende kanten
gezegd dat deze uitstraling verminderd is doordat de ponyhoeve haar activiteiten heeft stopgezet.
Het provinciedomein wordt wel regelmatig gebruikt door jeugdverenigingen uit Gullegem. Deze jeugdraadleden
kennen er heel wat plekken: het speelbos, de meiboom, de ponyhoeve,…
Maar de jeugdverenigingen uit andere delen van Wevelgem (Wevelgem-centrum en het gebied aan de
andere kant van de autoweg) kennen het domein minder goed. Enkel de oudere leeftijdsgroepen binnen de
jeugdbeweging komen wel eens per fiets naar het domein. Dan blijven ze vooral rond de vijver of spelen in het
speelbos.
Voor hen ligt het domein eigenlijk 'mentaal' wat te ver. Het heeft op dit moment te weinig uitstraling om
jeugdgroepen te lokken. Heel wat niet-Gullegemnaars onder de jeugdraadleden wisten bijvoorbeeld niet dat er
een speelbos is. Deze jeugdgroepen gebruiken vooral het "Leiebos". Bij niet-Gullegemse jeugdgroepen heerst
zelfs de perceptie dat Bergelen vooral "natuurgebied" is:
"Bergelenput is ver en niet echt gemaakt als speeldomein, eerder als plaats waar je met familie gaat wandelen
zondag"
Enkele jeugdraadleden komen ook nog binnen andere contexten naar het domein, maar dan niet binnen
jeugdbewegingscontext:
- als loper of jogger (bijv. conditietraining met de voetbalclub)
- natuurwandeling met de eigen kinderen
Ook vanuit die rol formuleerden ze voorstellen of opmerkingen bij de ontwerpideeën.
1

Toetsing van ontwerpideeën
De huidige ontwerpideeën, zoals voorgesteld in de powerpoint, werden door de jeugdraadleden niet
fundamenteel in vraag gesteld. Wel zijn er een aantal verfijningen voorgesteld. In het bijzonder voor de
centrale speelruimte zijn wel enkele grotere kanttekeningen en aandachtspunten geformuleerd. Tenslotte
zijn er ook heel wat nieuwe ontwerpideeën aangebracht, die deel kunnen uitmaken van het
ontwerpprogramma.
1. Centrale speelruimte
De meeste reacties en ontwerpideeën ontstonden op de locatie voor de geplande centrale speelruimte.
Het lijkt noodzakelijk om de centrale speelruimte niet als één grote familie-speelruimte te concipiëren, maar om
verschillende deel-zones te voorzien.
1.1. Behoud en uitbouw van een open ruimte voor jeugdwerk
Het jeugdwerk vraagt uitdrukkelijk om een open ruimte te behouden:
- "Open vlakte is ideaal voor jeugdbewegingen. Het terrein moet effen zijn. Weidegras is ok."
- "Op deze open ruimte moeten niet te veel speeldingen komen. Je kan hier al spelen."
Het eerste idee was dat de open ruimte best gewoon behouden bleef. Maar tijdens het plaatsbezoek groeide het
besef ook dat de ruimte groot genoeg is om zowel een nieuwe speelruimte voor een familiaal publiek als
een meer open zone voor het jeugdwerk te voorzien.
Die open ruimte voor het jeugdwerk staat ook niet gelijk met een volledig lege ruimte. In de open zone kan er
best wel nog een (natuurlijke) constructie komen:
- "een centrale toren: als uitkijkpost, verzamelplek en centraal kamp"
- "een schuilhuisje, een soort afdakje of kamp om tijdens het spel even uit de regen of in de schaduw te kunnen
zitten"
- "een uitkijktorentje als attractiepunt"
- "een takkenmuur"
- “een avontuurlijk hoogteparcours”
1.2. Behoud of uitbouw van de poel:
De poel gelegen in de locatie voor de geplande centrale speelruimte, wordt blijkbaar heel vaak gebruikt door het
jeugdwerk als avontuurlijke speelplek. Er staat nooit veel water in, en je kan iets doen met water en modder.
Er is zelfs voorgesteld om nog iets meer te doen met de poel: bijv. "een [trek]vlot zoals in Planckendael".
Trekvlot Planckendael
2

1.3. Aandacht voor kinderen met een beperking:
Een groepje vroeg voor het ontwerp van het speelterrein uitdrukkelijk aandacht voor "kinderen met een
beperking".
1.4. Andere avontuurlijke speelkansen: doolhof,
constructies om zelf nog aan verder te bouwen
Daarnaast zijn voor de centrale speelruimte nog andere ideeën aangebracht:
- "Een groot doolhof waarin je kan verdolen en de weg niet ziet"
- "Half-afgewerkte constructies waar je met de jeugdbeweging ook verder kunt aan bouwen: bijv. een
touwenparcours dat er reeds is, maar met enkele goede bomen in de buurt om er zelf nog een verlengstuk aan
te maken" (zie ook verder onder punt 2: Speelbos).
2. Speelbos: kan nog veel beter
De jeugdraadleden beamen dat het speelbos moeilijk fysiek toegankelijk is door de onderbegroeiing, netels en
bomen die dicht op elkaar staan: "Loop daar eens door…".
In het "Leiebos" daarentegen
- "staan de bomen verder van elkaar"
- "het is groot"
- "er is een centrale open plek".
Dit zijn eigenschappen waaraan een speelbos zou moeten voldoen.
Meerder groepen vragen dus:
- "een open plaats in het speelbos"
- "minder netels en struiken; maar als de bomen groot worden, dan moeten er toch nog wat struiken blijven"
- "betere toegangen tot in het bos"
Daarnaast mogen er ook enkele speelaanleidingen komen in het bos:
- "een soort boomhut in het bos"
- "een hindernissenparcours in het bos, met stenen of een touwenparcours, dat je ook zelf met de
jeugdbeweging kunt aanvullen"
- “eventueel een stuk terrein waar het toegelaten is om te paintballen (met gebruik van biologisch afbreekbaar
materiaal)”
- “een kleine speleobox”(zoals vb. het Boshuis in Nieuwkerke)
Een andere vraag was om groot spelmateriaal voor jeugdgroepen ter beschikking te stellen, bijv. door
uitleen of verhuring vanuit de ponyhoeve. Daarbij wordt bijvoorbeeld gedacht aan: "sjorpalen, vaten,…"
In de rand was er tevens vraag om de speelkansen in het Leiebos toch nog eens goed te bekijken. Volgens
enkelen functioneert dit domein goed. Volgens anderen is dit niet goed met de fiets bereikbaar
(boomschorspaden) en minder leuk voor jeugdgroepen. Het Leiebos zou ook de reputatie hebben van homoontmoetingsplaats,
waardoor het door families wat gemeden wordt.
3

3. Kleinschalige openluchtinfrastructuur voor verenigingsleven
Naar aanleiding van de plannen van de centrale speelruimte, kwamen er enkele vragen van het jeugdwerk om in
een open ruimte enkele kleinschalige voorzieningen te plannen voor openluchtactiviteiten van
verenigingen, zoals:
- "een elektriciteitspunt"
- "een barbecueplaats voor groepen"
- "een arena zitplaats", "een natuurlijke arena"
- "schuilplaatsen voor bij regenweer"
- “een beachvolleyveld”
Dit zijn zinvolle pistes, al zijn hiervoor ook andere locaties mogelijk dan die van het speelterrein:
Bijv.:
- nabij NEC De Rand
- nabij of in de ponyhoeve (of het grasveld ervoor)
…
4. Ponyhoeve:
De vroegere activiteiten van de ponyhoeve zijn blijkbaar goed gekend en werden sterk gewaardeerd:
- Voor familieuitstapjes (cafetaria)
- Voor de 'Roefeldag':
Enkele jeugdraadleden hadden levendige herinneringen aan de roefeldag, waarbij kinderen een rondleiding
kregen, paarden konden kammen en een rondritje maken.
- Voor schooluitstappen:
De aanwezige jongere ouders waren enthousiast over de schoolactiviteiten die in de ponyhoeve plaats vonden:
"Dan konden ze de pony's verzorgen, konden ze vissen, waren er boerderijspelen, gekke fietsen,… Dat was
eigenlijk ideaal".
Alle aanwezigen betreurden dat het jammer is dat de ponyhoeve er nu zo "triestig" bijligt.
Enkele jeudraadleden bevestigden de waarde van de ontwerpideeën van de powerpoint:
- "Dat zou een soort een kinderboerderij kunnen zijn"
- "Zo'n tracteur die daar zou staan, dat zou wel sjiek zijn"
- "Nabij een maïsdoolhof aan de kust – was het Mariakerke? – speelden onze kinderen in een enorme hooiberg
met strobalen. Daar was ook een glijbaan bij. Dat is iets wat hier misschien ook zou kunnen: een
'hooispeelplein'"
Tegelijk lieten deze jeugdraadleden weten dat de ponyhoeve eerder op een familiaal publiek gericht zou zijn,
dus minder voor een jeugdbeweging:
"De ponyhoeve is ideaal, maar het is niet echt een plaats waar je met de jeugdbeweging komt"
Enkele jeugdraadleden zagen nog kansen in de open ruimte vóór de ponyhoeve. De poel daar was blijkbaar
een "echte visput" en bij de betonkuipen met kikkers houdt ook nu nog iedereen halt. Een groepje deed ook de
suggestie om een zandspeelplaats in de ruimte voor de ponyhoeve te creëren.
4

5. Jogging- en loopparcours: uitbouw tot "natuur-fit-o-meter"?
Het provinciedomein wordt druk gebruikt door joggers en lopers, afkomstig uit de wijdere omgeving. Zo
komen voetbalploegen van Moorsele bijvoorbeeld aan het begin van het seizoen tot in Bergelenput om tot twee
maal per week conditietraining doen. De zachte, maar toch beloopbare ondergrond en het natuurlijke kader
zijn de troeven. Deze joggers en lopers kunnen belangrijk zijn om de sociale controle in het domein te
verhogen.
Door enkele kleinschalige ingrepen kan het domein wellicht ook voor hen nog wat aantrekkelijker gemaakt
worden. Zo is er het idee geopperd: "Waarom geen fit-o-meter rond de hele put"?
Het is in elk geval een interessante denkpiste om langsheen de parcours enkele extra uitdagingen voor joggers
en lopers te voorzien:
- enkele heuveltjes of bulten op een parallelpad
- enkele fit-o-meter of fitness-achtige toestellen in hout voorzien ergens halverwege langere stukken of op
plaatsen waar er iets meer ruimte is
De uitdaging zit er misschien in om een zo natuurlijk mogelijke 'fit-o-meter' uit te bouwen.
Dergelijke kleine ingrepen kunnen tegelijkertijd ook speelaanleidingen zijn.
Omgekeerd zou er een jogging- en looproute ook door het centrale speelterrein kunnen lopen. Sportclubs
of sportkampen gebruiken een speelterrein (zeker een avontuurlijk speelterrein) vaak ook om specifieke
bewegingen te trainen.
6. Crossparcourtje in buffer sportvelden
In de powerpoint is het idee gesuggereerd van een crossparcourtje in de buffer van de sportvelden, nabij de beek
die de scheiding vormt met het provinciedomein.
Over dit ontwerpidee bestond wat discussie:
- Volgens sommigen is het bestaande weggetje tussen de populieren hiervoor "niet lang genoeg en het loopt
dood op de sportvelden". "Het zit niet genoeg in een circuit" en "het is niet duidelijk of je rond de sportvelden
mag; het loopt precies dood".
- Volgens een andere, meer ervaren mountainbiker, zou dit wel op die manier kunnen werken: "als je een route
volgt, zoek je ook net die zijweggetjes op".
Gezien de ruimtelijke beperkingen lijkt het minder aangewezen om dit crossparcours bovenlokaal uit te
bouwen, tenzij er ooit een bovenlokale mountainbikeroute langsheen het domein zou worden uitgestippeld.
5

Het huidige weggetje kan evenwel behoorlijk informeel functioneren voor buurtkinderen en bezoekers
van het sportcentrum. Men zou wel kunnen zoeken naar een aantal minimale ingrepen ter verbetering van
het crossweggetje, zoals:
- inbreng van nog enkele bultjes
- onderzoeken of het huidige wegje beter kan aansluiten op de interne wegen van het sportcentrum. Vooral
de doorgang ter hoogte van de hoek van het voetbalterrein en de beek lijkt daarin cruciaal.
7. Natuur- en natuureducatiezones rond Bergelenput
Deze zones worden door het jeugdwerk doorgaans minder belangrijk geacht.
Door families met kinderen wordt het natuurlijke karakter wel uitdrukkelijk gewaardeerd:
"De speeldingen zijn goede ideeën maar het moet ook een beetje natuur blijven, zodat het ook voor ouders
interessant blijft".
Ook hiervoor zijn ideeën voor verdere uitbouw:
- "een blote voetenpad"
- "een kikkerpoel met vlonders of kijkers"
Dit zijn ideeën die in het natuurinrichtingsproject voor de nieuwe uitbreidingszone geïntegreerd kunnen
worden.
8. Zwemmen, ploeteren en waterspelen
Onder meer onder impuls van het mooie weer tijdens de inspraaksessie kwam de vraag herhaaldelijk naar boven
of er geen zwemzone kan ingericht worden in Bergelenput.
Gezien de historische vervuiling en het huidige beheersplan, is dit in de grote put op korte termijn wellicht niet
realiseerbaar. Maar misschien komen andere poelen in aanmerking? In ieder geval is er ook vraag naar
belevingsvol (speel)water, zoals de poel nabij de centrale speelruimte. Ook in de ruimere regio zou naar
zwemmogelijkheden in open lucht kunnen worden gezocht.
6

9. Kampeerzone
Daarnaast was er ook vraag van het jeugdwerk om kampeermogelijkheden te voorzien, gaande van een
sporadische "kampingplaats, voor eens in het weekend" tot meer frequent "kamperen op de weide mogelijk
maken voor doortrekkende groepen"
Dit valt wellicht minder gemakkelijk in te passen in het huidige beheerplan. Niettemin is dit blijkbaar een nood en
kan in de omgeving (of bij eventuele toekomstige uitbreidingen) naar jeugdkampeer-mogelijkheid worden
gezocht.
7