Download nu - Vlaanderen Vakantieland
Download nu - Vlaanderen Vakantieland
Download nu - Vlaanderen Vakantieland
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Overnachten in<br />
Scheldeland?<br />
Het kan!<br />
Bekijk alle<br />
mogelijkheden op<br />
www.scheldeland.be<br />
Publicaties<br />
Fietskaart ‘Scheldeland langs Schelde en Dender’<br />
Dankzij de knooppunten doorkruis je probleemloos en langs<br />
aangename wegen de regio tussen Gent, Temse (Waasland) en<br />
Ninove. Je krijgt er gratis een folder bij met adressen van alle<br />
fietsvriendelijke horecazaken op en in de buurt van het netwerk.<br />
(€6)<br />
Fietskaart ‘Scheldeland langs Schelde en Rupel’<br />
Met deze kaart stippel je aan de hand van knooppunten zelf je<br />
route uit tussen Antwerpen, Lier (Antwerpse Kempen), Mechelen<br />
en Hamme. Inclusief boekje met alle fietsvriendelijke horeca in<br />
de buurt van en op het netwerk. (€5,95)<br />
€ 8<br />
Inspiratieboekje<br />
wandelnetwerk<br />
‘In het Land van Stille Waters’<br />
Antwerpen<br />
Antwerpe<br />
Antwerpen<br />
De Rupelstreek<br />
Hamme<br />
Klein-Brabant<br />
Gent<br />
Mechelen<br />
Dendermonde<br />
Buggenhout<br />
Aalst<br />
Ninove<br />
· 6 suggestielussen<br />
· Informatie over Scheldeland<br />
· Meer beleven onderweg<br />
· Service voor de wandelaar<br />
Langs Schelde, Dender en Rupel<br />
Wandelkaart ‘In het land van Stille Waters’<br />
Kaart van het wandelnetwerk dat zich over Klein-Brabant-<br />
Scheldeland en delen van Buggenhout, Dendermonde en<br />
Hamme uitstrekt. Net zoals het fietsnetwerk is ook het wandelnetwerk<br />
een netwerk op basis van knooppunten. (€6)<br />
Wandelkaart ‘Rivierenland’<br />
Wandelaars met een hart voor het landschap mogen zich<br />
verheugen op een nieuw wandelaanbod in Rivierenland! In de<br />
gemeente Niel, Boom, Rumst, Willebroek, Mechelen en Sint-<br />
Katelijne-Waver kan je <strong>nu</strong> wandelen op knooppunten. (€8)<br />
Scheldelandroute<br />
De Scheldelandroute loopt van Wetteren over Temse tot<br />
Mechelen. Lus 1 Schelde en Rupel en lus 2 Schelde en<br />
Durme zijn elk ongeveer 100 km lang. In de brochure is<br />
extra info opgenomen voor mensen met een beperking<br />
(€2,50). Ook verkrijgbaar met een luisterCD (€2,50 extra).<br />
Infomap Dagtrips Groepen<br />
Infomap met gebundeld aanbod dagtrips voor groepen in<br />
Scheldeland, waaronder Aalst, Dendermonde, Ninove, Klein-<br />
Brabant en Rupelstreek-Vaartland. (gratis)<br />
Al deze publicaties kunnen besteld worden<br />
via 09 269 26 00 en www.scheldeland.be.<br />
www.scheldeland.be<br />
Voor meer informatie over Scheldeland<br />
kan je terecht bij:<br />
Toerisme Aalst<br />
Molenstraat 45<br />
9300 Aalst<br />
T: 053 73 22 70<br />
toerisme@aalst.be<br />
www.aalst.be/toerisme<br />
Toerisme Berlare<br />
Infokantoor Donkmeer<br />
Donklaan 123<br />
9290 Berlare<br />
T: 09 342 92 40<br />
toerisme@berlare.be<br />
www.berlare.be<br />
Toerisme Klein-Brabant - Scheldeland<br />
‘Het Landhuis’,<br />
Boomstraat 1<br />
2880 Bornem<br />
T: 03 899 28 68<br />
info@tkbs.be<br />
www.toerismekleinbrabant.be<br />
Toerisme Dendermonde<br />
Stadhuis<br />
Grote Markt<br />
9200 Dendermonde<br />
T: 052 21 39 56<br />
F: 052 22 19 40<br />
toerisme@dendermonde.be<br />
www.dendermonde.be<br />
Cultuur & Toerisme Erpe-Mere<br />
Oudenaardsesteenweg 458<br />
9420 Erpe-Mere<br />
T: 053 60 34 00<br />
toerisme@erpe-mere.be<br />
www.erpe-mere.be<br />
Toerisme Gent<br />
Sint-Veerleplein 5<br />
9000 Gent<br />
T: 09 266 56 60<br />
visit@gent.be<br />
www.visitgent.be<br />
VVV/Toerisme Hamme<br />
Gemeentehuis<br />
Marktplein 1<br />
9220 Hamme<br />
T: 052 47 56 05<br />
toerisme@hamme.be<br />
www.hamme.be<br />
Toerisme Mechelen<br />
Hallestraat 2-4-6<br />
2800 Mechelen<br />
T: 070 222 800<br />
toerisme@mechelen.be<br />
www.toerismemechelen.be<br />
VVV/Toerisme Ninove<br />
Stadhuis<br />
Centrumlaan 100<br />
9400 Ninove<br />
T: 054 31 32 85<br />
toerisme@ninove.be<br />
www.ninove.be<br />
Toerisme Wetteren<br />
Markt 23<br />
9230 Wetteren<br />
T: 09 366 31 04<br />
toerisme@wetteren.be<br />
www.beleefwetteren.be<br />
Toerisme Rupelstreek-Vaartland<br />
Infokantoor ‘Het Sashuis’<br />
Sasplein 18<br />
2830 Willebroek<br />
T: 03 886 22 66<br />
toerisme@TRVL.be<br />
www.trvl.be<br />
Toerisme Scheldeland is een interbestuurlijk samenwerkingsverband tussen:<br />
de steden, de gemeenten en lokale VVV’s uit de regio Scheldeland,<br />
Toerisme Klein-Brabant - Scheldeland vzw en Toerisme Rupelstreek-Vaartland vzw.<br />
toeristische<br />
gids www.scheldeland.be
fietsen op dijken langs Schelde,<br />
Dender en Rupel!<br />
Verantwoordelijke uitgever<br />
Paul Stockman<br />
Voorzitter Toerisme Scheldeland vzw<br />
Hemelstraat 133A<br />
9200 Dendermonde<br />
waterkant...Colofon<br />
rustig wandelen door kleine dorpjes<br />
aan de<br />
Fotograe<br />
Fototheek Toerisme Scheldeland, FotoNiel,<br />
Toerisme Gent, F. Bruyninckx, L. Aerts,<br />
Danny Kerremans & Ivan Deleus, Dave<br />
Geukens, Joseph Lyssens, Geert Goiris,<br />
Stadsarchief Aalst, Gemeentebestuur<br />
Kruibeke, Heemkring Berlare, Historisch<br />
documentatiecentrum Dendermonde en<br />
Fotoclubs in Scheldeland.<br />
Cartograe<br />
Aquaterra, Tele Atlas<br />
Info en eindredactie<br />
T. Corijn, S. Palmaers, I. Stevens<br />
Legende & Toppers<br />
T1 Bloemenstreek<br />
T2 Kastelen in Laarne en Destelbergen<br />
T3 Donkmeer in Berlare<br />
T4 Denderende steden: Ninove, Aalst en Dendermonde<br />
T5 Buggenhoutbos in Buggenhout<br />
T6 Stille waterdorpen Mariekerke en Sint-Amands<br />
T7 Land van de Schelde in Klein-Brabant<br />
T8 Steenbakkerijen in de Rupelstreek<br />
T9 Fort van Breendonk in Willebroek<br />
Copywriting S. Cloostermans<br />
Concept, opmaak & druk<br />
concept & opmaak: Graffito<br />
druk: Geers Offset<br />
Deze gids is met de grootst mogelijke zorg<br />
samengesteld door Toerisme Scheldeland,<br />
met medewerking van de steden en<br />
gemeenten uit de regio Scheldeland,<br />
Toerisme Klein-Brabant-Scheldeland<br />
en Toerisme Rupelstreek-Vaartland. De<br />
opgenomen informatie is verzameld in<br />
oktober 2012.<br />
De verantwoordelijke uitgevers kunnen op<br />
geen enkele manier aansprakelijk gesteld<br />
worden voor fouten, onnauwkeurigheden of<br />
veranderingen.<br />
Volgende editie<br />
Om de volgende editie te verbeteren doen we graag een beroep op jou.<br />
Ontbreekt er volgens jou iets, is er een fout in deze pocket geslopen?<br />
Laat het ons weten.<br />
Je kan met je verbeteringen steeds terecht op het <strong>nu</strong>mmer 052 33 89 25 of<br />
via mail naar info@scheldeland.be. Dank bij voorbaat.<br />
Depot<strong>nu</strong>mmer: D/2012/0332/21<br />
Sch elde<br />
Schelde<br />
Dender<br />
Durm e<br />
E17<br />
Bazel Hemiksem<br />
E19<br />
Steendorp<br />
Rupelmonde<br />
V<br />
Weert<br />
Eikevliet<br />
Hamme V<br />
Ruisbroek<br />
V<br />
Branst KLEIN- BRABANT<br />
Klein-Willebroek<br />
S<br />
T6 Oppuurs<br />
R4<br />
E17<br />
Zele<br />
Puurs<br />
Moerzeke<br />
Willebroek<br />
Mariekerke<br />
Grembergen<br />
V<br />
Liezele<br />
Sint-<br />
Sint-Amandsberg<br />
V<br />
Overmere<br />
T9<br />
T3<br />
Amands Lippelo Breendonk<br />
GENT<br />
Destelbergen<br />
Donkmeer<br />
V<br />
S<br />
S<br />
Gentbrugge<br />
T4<br />
S<br />
T2 T1<br />
Kalken<br />
Baasrode<br />
Tisselt<br />
V Appels Berlare<br />
Opdorp<br />
Ledeberg<br />
BLOEMENSTREEK<br />
Heusden<br />
Dendermonde<br />
Laarne<br />
Uitbergen<br />
V<br />
Oudegem Sint-Gillis<br />
Schellebelle<br />
T5<br />
Buggenhout<br />
S<br />
Schoonaarde Denderbelle<br />
Melle<br />
S<br />
Wetteren Wichelen<br />
Zwijnaarde<br />
Mespelare Lebbeke<br />
Merelbeke<br />
E40<br />
Gontrode<br />
Serskamp<br />
Massemen<br />
Gijzegem<br />
Wieze<br />
A12<br />
Schelderode<br />
Bottelare<br />
Melsen<br />
Munte<br />
Westrem<br />
Wanzele<br />
Smetlede<br />
Oordegem<br />
Impe Lede<br />
Erondegem<br />
Vlekkem<br />
Ottergem<br />
Erpe<br />
Hofstade<br />
T4<br />
Aalst S<br />
Herdersem<br />
FALUINTJES-<br />
Baardegem<br />
Moorsel STREEK<br />
Meldert<br />
GROENE GORDEL<br />
Gent<br />
VLAAMSE<br />
ARDENNEN<br />
Antwerpen<br />
Mechelen<br />
Brussel<br />
Bruxelles<br />
Oost-<strong>Vlaanderen</strong><br />
Nederland<br />
België/Belgique<br />
France Grand-<br />
Duché de<br />
Luxembourg<br />
Deutschland<br />
Erpe-Mere<br />
Bambrugge<br />
Burst<br />
Mere<br />
Haaltert<br />
Nederhasselt<br />
Aspelare Outer<br />
Nieuwerkerken Erenbodegem<br />
T4<br />
Welle<br />
Aaigem Kerksken<br />
Heldergem DENDERSTREEK<br />
Denderhoutem Iddergem<br />
Voorde<br />
Okegem<br />
Ninove<br />
Appelterre-<br />
Eichem S<br />
Pollare<br />
Meerbeke<br />
Neigem<br />
Denderwindeke<br />
Lieferinge<br />
Denderleeuw<br />
S<br />
S<br />
Elversele<br />
Waasmunster<br />
WAASLAND<br />
Temse<br />
Tielrode T7<br />
V<br />
Bornem<br />
E40<br />
Vlaams-<br />
Brabant<br />
Zwijndrecht<br />
Kruibeke<br />
V<br />
S V<br />
Wintam<br />
Hingene<br />
T1<br />
S<br />
V<br />
V<br />
Niel<br />
Rupel<br />
Burcht<br />
Schelle<br />
R0<br />
LEGENDE<br />
Topper<br />
Infokantoor<br />
Sluis<br />
Voet- en fietsveer<br />
Schelde<br />
Kanaal<br />
Brussel-Schelde<br />
R1<br />
RUPELSTREEK-<br />
VAARTLAND<br />
T8<br />
Reet<br />
Boom<br />
Terhagen<br />
Heindonk<br />
Blaasveld<br />
BRUSSEL<br />
ANTWERPEN<br />
Antwerpen<br />
Leest<br />
Rumst<br />
Dijle<br />
S<br />
Heffen<br />
Hombeek<br />
S<br />
Zenne<br />
Nete<br />
Walem<br />
MECHELEN<br />
N<br />
0 1 5 km<br />
E19
Welkom in<br />
Scheldeland<br />
Scheldeland waar ligt dat?<br />
Scheldeland is centraal gelegen in <strong>Vlaanderen</strong> tussen de steden Gent, Antwerpen en<br />
Brussel. Het strekt zich uit over delen van de provincies Antwerpen en Oost-<strong>Vlaanderen</strong>.<br />
De regio omvat negentien Oost-Vlaamse en elf Antwerpse gemeenten en heeft haast<br />
300 kilometer aan bevaarbare waterwegen. Scheldeland is een van de vijftien Vlaamse<br />
toeristische regio’s van <strong>Vlaanderen</strong>.<br />
Scheldeland één land<br />
Scheldeland vormt een geografische eenheid door zijn talrijke rivieren en waters. Met maar<br />
liefst 277 kilometer bevaarbare waterwegen en ontelbare grote en kleine waterplassen is<br />
Scheldeland veruit de meest waterrijke regio van <strong>Vlaanderen</strong>. Een trip naar Scheldeland<br />
staat – hoe kan het ook anders – vaak in het teken van water.<br />
Van Gent tot Antwerpen slingert de Schelde zich in verleidelijke bochten een weg door een<br />
landschap van groene oevers en unieke slikken en schorren. Ter hoogte van Dendermonde<br />
krijgt de Schelde het gezelschap van de wispelturige Dender en ter hoogte van Schelle<br />
voegt de verrassende Rupel zich bij de machtige Schelde.<br />
Langs Schelde, Dender of Rupel<br />
Aan de oevers van de waterkant liggen vele pittoreske dorpjes. Ze zijn met elkaar verbonden<br />
door de voor Scheldeland zo typische veerboten. Schrijvers, dichters en beeldhouwers<br />
lieten zich de voorbije eeuwen inspireren door de aantrekkelijke muze van de stroom. Maar<br />
het leven aan het water gaf ook aanleiding tot de karakteristieke palinggastronomie. Van<br />
de menselijke nijverheid op de stroom getuigt het maritieme erfgoed van de scheepsbouw.<br />
Ook de steden langs de rivieren, Ninove, Aalst en Dendermonde bezitten een rijk<br />
patrimonium en historisch waardevol erfgoed.<br />
Meedrijven op de stroom<br />
Sinds eeuwen oefenen de rivieren van Scheldeland een magische aantrekkingskracht uit<br />
op de bewoners. De oerkracht van de rivier is groots, tijdloos en onbedwingbaar. De<br />
oeverbewoners hebben dit al lang begrepen. Als geen ander verstaan ze de kunst om zich<br />
te laten meedrijven op de stroom van het leven. Genietend, onbezorgd en gemoedelijk.<br />
Hun joviale warmte en uitbundige natuur komt het best tot uiting op de vele stemmige<br />
markten, feesten en evenementen waar folklore en gastronomie nooit ver weg zijn.<br />
De rivier bedwingen<br />
Maar rivieren kunnen ook een bedreiging zijn. Verwoestende overstromingen, ondergelopen<br />
gebieden; Scheldeland kreeg in het verleden zijn portie te verwerken en ook vandaag<br />
ben je beter alert. Om daaraan te verhelpen is er het Sigmaplan. Dit plan vergroot de<br />
veiligheid tegen overstromingen in het Scheldebekken, maar heeft tegelijk aandacht<br />
voor natuurherstel en de toegankelijkheid van het gebied. Met dijkversterkingen en de<br />
aanleg van gecontroleerde overstromingsgebieden tracht men de kracht van het water<br />
te beheersen.<br />
3
Scheldeland Toeristische gids<br />
4<br />
Inhoudsopgave<br />
Bat tenbroek,<br />
Mechelen<br />
fietsen en genieten<br />
van Scheldeland!<br />
Welkom in Scheldeland .................. 3<br />
Inhoudsopgave ........................4-5<br />
Typisch Scheldeland! .................. 6-9<br />
Op het water ........................ 10-17<br />
Fietsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18-25<br />
Wandelen ........................... 26-31<br />
In het wiel van Eddy Merckx ......... 32-33<br />
Op pad met een plus .................34-35<br />
Groote Oorlog 2014-2018 ............ 36-37<br />
Sigma voor de Schelde ................38-39<br />
Toppers in Scheldeland ............. 40-65<br />
Bloemenstreek ........................ 40<br />
Kastelen in Laarne en Destelbergen ..... 42<br />
Donkmeer in Berlare ................... 44<br />
Denderende steden: Ninove, Aalst en<br />
Boskapel, Buggenhout<br />
Dendermonde ..................... 47-53<br />
Buggenhoutbos in Buggenhout ......... 54<br />
Stille watersdorpen Mariekerke<br />
en Sint-Amands ....................... 56<br />
Land van de Schelde in Klein-Brabant ... 59<br />
Steenbakkerijen in de Rupelstreek ...... 62<br />
Fort van Breendonk in Willebroek ....... 65<br />
Erfgoed en Cultuur ....................66-75<br />
In steden en dorpen .................. 66<br />
Kunst en musea ...................... 70<br />
Kleine, fijne dingen ................... 71<br />
Verhalen en dichtkunst ................ 72<br />
Tradities en legendes ................. 73<br />
Processies ............................ 75<br />
Uit in Scheldeland ....................76-93<br />
Eten en drinken ...................... 76<br />
Evenementen ......................... 84<br />
Shopping ............................ 92
Steden en dorpen<br />
van Aalst tot Zwijndrecht .......... 94-128<br />
Aalst ................................ 94<br />
Berlare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96<br />
Boom ................................ 97<br />
Bornem .............................. 98<br />
Buggenhout .......................... 99<br />
Denderleeuw ....................... 100<br />
Dendermonde ...................... 101<br />
Destelbergen ....................... 102<br />
Erpe-Mere .......................... 103<br />
Gent ............................... 104<br />
Haaltert ........................... 105<br />
Hamme ............................ 106<br />
Hemiksem .......................... 107<br />
Kruibeke (Waasland) ................ 108<br />
Laarne ............................. 109<br />
Lebbeke ............................ 110<br />
Lede ............................... 111<br />
Mechelen .......................... 112<br />
Melle .............................. 113<br />
Merelbeke .......................... 114<br />
Niel ............................... 115<br />
Ninove ............................. 116<br />
Puurs .............................. 117<br />
Rumst ............................. 118<br />
Schelle ............................. 119<br />
Sint-Amands ....................... 120<br />
Temse (Waasland) .................. 121<br />
Wetteren ........................... 122<br />
Wichelen ........................... 124<br />
Willebroek .......................... 125<br />
Zele ............................... 126<br />
Zwijndrecht ......................... 127<br />
Speciaal in Scheldeland ........... ...........129-133 129-133<br />
Index ......... 134<br />
Veer Schellebelle<br />
Heen en weer<br />
met het veer<br />
5
Scheldeland Toeristische gids<br />
6<br />
Typisch<br />
Scheldeland!<br />
“Schattig die kleine dorpjes met hun<br />
kerktorentje. Elk dorp heeft wel iets: een<br />
dichter, een streekmuseum, een typisch<br />
volksgebruik … Maar straks toch eerst een<br />
terrasje doen, hé schat. Ik sterf van de dorst!”<br />
Van dorp naar dorp<br />
Wandelkades om te flaneren en lekker te tafelen<br />
Historisch erfgoed van mo<strong>nu</strong>menten, musea en industriële archeologie<br />
Typische oeverevenementen en gezellige markten<br />
Verken de dorpen van Scheldeland op www.scheldeland.be
“De veerman komt al aangevaren. We rijden<br />
onze fietsen op de veerboot en zetten ons<br />
tochtje aan de overkant voort. Wat een<br />
relaxdag. De veerman geef ik straks een fooi!”<br />
Schipper mag ik overvaren?<br />
12 veren over Schelde, Durme en Rupel; dagelijks en gratis<br />
1.000 kilometer bewegwijzerde fietspaden<br />
600 kilometer wandelnetwerk<br />
Veerdiensten, routes en stopplaatsen? Bereid je trip voor op www.scheldeland.be<br />
7
Scheldeland Toeristische gids<br />
8<br />
“Ik eet hem het liefst ‘in ’t groen’. Mijn<br />
vrouw kiest meestal voor de gebakken paling.<br />
Doorspoelen doen we met een streekbiertje.<br />
Schol!”<br />
Beentjes onder tafel<br />
Brede waaier van smakelijke streekproducten<br />
Groot aanbod streekbieren<br />
Zeven restaurants met één of twee Michelinsterren<br />
Meer dan 20 restaurants met een beoordeling van Gault Millau<br />
Neem een voorproefje van de streekproducten op www.scheldeland.be/uit
“Een schitterende toren! Behoort tot het<br />
Werelderfgoed heb ik gelezen. Vanop een<br />
terras luisteren we naar beiaardmuziek en<br />
drinken we een lekker glas. Jan trakteert!”<br />
Denderende Steden<br />
Rijk historisch patrimonium van kerken, musea, begijnhoven en stadhuizen<br />
Gezellig tafelen en shoppen in het stadscentrum<br />
Grootse tradities van het Ros Beiaard in Dendermonde en het Aalsterse Carnaval<br />
Verdiep je in de Denderende Steden op www.scheldeland.be<br />
9
Scheldeland Toeristische gids<br />
10<br />
Op het water<br />
Schelde, Dender en Rupel,<br />
de blauwe aderen<br />
van Scheldeland<br />
LANGS SCHELDE …<br />
Van Gent tot Antwerpen slingert de<br />
Schelde zich in verleidelijke bochten<br />
een weg door een landschap van groene<br />
oevers, unieke slikken en schorren en<br />
pittoreske dorpen zoals Sint-Amands<br />
en Mariekerke. De typische fiets- en<br />
voetveren over Schelde, Durme en<br />
Rupel zijn het symbool bij uitstek van<br />
Scheldeland. Zij varen het hele jaar<br />
door en zijn helemaal gratis. De talrijke<br />
natuurgebieden lonen zeer de moeite<br />
en zijn uniek in <strong>Vlaanderen</strong>.<br />
DENDER …<br />
Ter hoogte van Dendermonde krijgt de<br />
Schelde het gezelschap van de wispelturige<br />
Dender. Die heeft er dan al een<br />
reis langs de denderende stadjes Ninove<br />
en Aalst opzitten. De drie steden kijken<br />
elk terug op een boeiend en woelig verleden<br />
waarvan de resten nog duidelijk<br />
zichtbaar zijn in het straatbeeld. Om<br />
over het rijke winkel- en horeca-aanbod<br />
nog maar te zwijgen.<br />
EN RUPEL<br />
De verrassende Rupel voegt zich ter<br />
hoogte van Schelle bij de machtige<br />
Schelde. De steenbakkerijnijverheid die<br />
al eeuwenlang op de rechteroever van<br />
de Rupel wordt beoefend, heeft duidelijke<br />
sporen nagelaten. In de verschillende<br />
steenbakkerijmusea kom je meer<br />
te weten over deze nijverheid. De oude<br />
kleiputten zijn ondertussen veranderd<br />
in uitgestrekte natuurgebieden.<br />
ER ZIJN NOG MEER GROTE WATERLO-<br />
PEN IN HET LANDSCHAP TE SPOTTEN:<br />
DURME, ZENNE, DIJLE, NETE, KANAAL<br />
BRUSSEL-SCHELDE (OOK WEL ZEEKA-<br />
NAAL GENOEMD), KANAAL LEUVEN-<br />
DIJLE EN DE OUDE SCHELDE.
Waterrijke belevenissen<br />
voor kinderen<br />
Schipper, mag ik meevaren?<br />
Geen betere manier om Scheldeland te<br />
ontdekken dan van op het water. Tijdens<br />
een boottocht op Schelde, Dender<br />
of Rupel leer je de regio van een heel<br />
andere kant kennen. Je leeft niet langer<br />
op het ritme van de klok, maar op dat<br />
van eb en vloed, van sluiswachters en<br />
Gewoon genieten!<br />
Varen in Scheldeland, dat is:<br />
277 kilometer waterweg om te ontdekken;<br />
fraaie aanlegsteigers bij steden en dorpen;<br />
goed uitgeruste jachthavens;<br />
zomerboottochten met individuele ticketverkoop;<br />
meerdaagse vaarvakanties;<br />
oeverhoppen dankzij veren, gratis en het hele jaar door!<br />
Scheldeland,<br />
ten voeten uit!<br />
bruggenmannen. Groene oevers, pittoreske<br />
dorpjes en bruisende steden<br />
glijden langzaam aan je voorbij. Met<br />
een beetje zon is genieten op het dek<br />
ronduit zalig. De ultieme vorm van<br />
onthaasten!<br />
11
Scheldeland Toeristische gids<br />
12<br />
TOERISTISCHE BOOTTOCHTEN<br />
voor iedereen!<br />
Van april tot oktober worden op<br />
Schelde, Dender en Rupel zo goed als<br />
dagelijks boottochten georganiseerd<br />
door verschillende rederijen. Je kan<br />
hiervoor op voorhand of op de dag zelf<br />
het gewenste aantal tickets aankopen.<br />
Belangrijke vertrekplaatsen voor de<br />
boottochten zijn: Aalst, Antwerpen en<br />
Temse. Maar ook va<strong>nu</strong>it Brussel, Boom,<br />
Dendermonde, Sint-Amands en Mechelen<br />
is er een mooi aanbod.<br />
Inschepen en weg!<br />
Prachtige rondvaarten<br />
Je kan zowel individueel als in groepsverband<br />
deelnemen aan boottochten in<br />
Scheldeland. Iedere organisator heeft<br />
een eigen programma, werkwijze, prijzen<br />
en voorwaarden. Om de gedetailleerde<br />
programma’s te bekijken, neem<br />
je best contact op met een van onderstaande<br />
organisatoren of je bekijkt hun<br />
website.<br />
GROTE SCHELDEHAPPENING<br />
OP 1 APRIL 2013!<br />
BOOTJE VAREN VOOR 2 EURO!<br />
Aan wal worden heel wat activiteiten en<br />
randanimatie voorzien rond het thema<br />
‘Vissen naar ...’. Vanaf de zuidelijke rand<br />
rond Antwerpen tot Dendermonde staan<br />
ook talrijke bezienswaardigheden langs de<br />
Schelde en Rupel open voor het publiek.<br />
Deelname: €2 per rondvaart, gratis<br />
(begeleide) fietstochten, wandelingen,<br />
bezoeken.<br />
Hou de website www.scheldehappening.be<br />
in het oog voor het hele programma!<br />
Rivertours<br />
Vertrekplaatsen: Hemiksem, Schelle,<br />
Mechelen, Willebroek, Temse, Sint-<br />
Amands, Dendermonde, Baasrode,<br />
Schellebelle, Aalst<br />
Contact: 053 72 94 40,<br />
info@rivertours.be, www.rivertours.be<br />
Jan J Plezier<br />
Vertrekplaats: Antwerpen<br />
Contact: 0475 69 68 80, 80,<br />
info@janplezier.be, www.janplezier.be<br />
Riverstar<br />
Vertrekplaatsen: Boom, Mechelen,<br />
Temse, Sint-Amands<br />
Contact: 03 722 13 10,<br />
info@riverstar.be, www.riverstar.be<br />
Rodimo<br />
Vertrekplaatsen: Aalst, Denderleeuw,<br />
Dendermonde, Gent<br />
Contact: 0475 23 33 80,<br />
info@rodimo.be, www.rodimo.be<br />
Flandria<br />
Vertrekplaats: Antwerpen<br />
Contact: 03 231 31 00,<br />
info@flandria.<strong>nu</strong>, www.flandria.<strong>nu</strong>
KIES VOOR EEN THEMATOCHT!<br />
Je kan je boottrip niet alleen kiezen<br />
op basis van een bepaald traject, maar<br />
ook op basis van thema’s. Een greep<br />
uit het aanbod: Aspergeboottochten,<br />
Barbecuetochten, Brunchtochten,<br />
Candlelightcruises, Palingboottochten,<br />
Pannenkoekenboottochten, Stille Waterstochten<br />
en Vaar- en fietsboottochten.<br />
Voor meer informatie raadpleeg je<br />
best de rederijen.<br />
Toeristische infokantoren die boottochten<br />
met ticketverkoop uitwerken:<br />
Toerisme Klein-Brabant - Scheldeland<br />
Contact: 03 899 28 68, info@tkbs.be,<br />
www.toerismekleinbrabant.be<br />
Boottochten voor groepen op de Schelde.<br />
Toerisme Rupelstreek-Vaartland<br />
Contact: 03 886 22 66,<br />
toerisme@TRVL.be, www.TRVL.be<br />
Boottochten voor groepen op Zeekanaal<br />
Brussel-Schelde, Rupel en Schelde.<br />
Wist je dat Scheldeland<br />
een mobiele<br />
website heeft? Via<br />
deze QR-code (p. 134) ga<br />
je op verkenning langs de<br />
Dendervallei.<br />
EEN MEETING OF FEESTJE<br />
OP EEN BOOT<br />
Feesten op een boot? Het spreekt steeds<br />
meer mensen aan. Je gezelschap blijft<br />
hetzelfde, je decor verandert voortdurend!<br />
Van een volledig uitgewerkte namiddag<br />
met familie en vrienden op het water, al<br />
dan niet met gids en/of culinaire verwennerij,<br />
tot meerdaagse tochten waarbij je<br />
elk hoekje van Scheldeland verkent; de<br />
bootverhuurders die actief zijn in Scheldeland<br />
en de directe omgeving helpen je<br />
met veel plezier verder.<br />
Benelux Rederij<br />
Contact: 09 225 15 05,<br />
info@benelux-rederij.com,<br />
www.benelux-rederij.com<br />
De Gentse barge<br />
Contact: 0473 48 26 59,<br />
denise@gentsebarge.be,<br />
www.gentsebarge.be<br />
V-zit<br />
Contact: 03 213 22 51,<br />
info@v-zit.be, www.v-zit.be<br />
Riverside<br />
Contact: 03 888 14 88,<br />
boten@sacchettis.be,<br />
www.sacchettis.be<br />
Unieke bezienswaardigheden tijdens<br />
boottochten in Scheldeland:<br />
Denderende steden:<br />
Dendermonde, Aalst en Ninove!<br />
Scheepsbouwtraditie op Schelde<br />
en Rupel<br />
Veren die altijd varen<br />
Sigmawerken<br />
13
Scheldeland Toeristische gids<br />
14<br />
MEERDAAGSE BOOTTOCHTEN<br />
Voor wie het allemaal wel iets langer<br />
mag duren, bestaat de mogelijkheid om<br />
een vaarvakantie te boeken. Geef toe,<br />
overnachten op een ‘hotelschip’, heeft<br />
wel iets. Je hebt je eigen kapitein ter<br />
beschikking en je kan samen met familie<br />
en vrienden een aantal dagen uitvaren<br />
om Scheldeland te ontdekken. Een unieke<br />
belevenis voor iedereen en voor ieders<br />
budget, want een minicruise hoeft<br />
niet duur te zijn.<br />
Vier rederijen bieden de overnachtingsmogelijkheid<br />
op een schip aan. Voor<br />
prijzen en voorwaarden neem je best<br />
met hen contact op.<br />
TOLERANT ‘DEN BRUINEN’<br />
Historisch houten zeilschip! Slapen<br />
doe je hier op je eigen luchtmatras<br />
op het dek, k<strong>nu</strong>s onder een groot<br />
zeildoek.<br />
Contact: 03 637 50 50,<br />
www.tolerant.be<br />
VAREN MET VEREN!<br />
Er zijn in Scheldeland 12 veren die fietsers<br />
en wandelaars het hele jaar door<br />
gratis van de ene oever naar de andere<br />
brengen. Eén veer (De Vliegende Geit<br />
ter hoogte van Wintam - Rupelmonde)<br />
vaart enkel tijdens het hoogseizoen uit.<br />
Alle veren worden in opdracht van de<br />
Vlaamse Gemeenschap uitgebaat door<br />
zelfstandige veermannen en -vrouwen!<br />
De geschiedenis van veel veren gaat<br />
een eind terug in de tijd. Het veer met<br />
de oudste vermelding is dat over de<br />
Schelde van Berlare naar Appels (1253).<br />
De veren zijn de belangrijkste schakels<br />
voor het wandel- en fietstoerisme langs<br />
Schelde, Durme en Rupel. De overtocht<br />
DE 4 VAARGETIJDEN<br />
Voormalig vrachtschip, volledig<br />
heringericht met 4 gerieflijke kajuiten<br />
voor 2 personen met eigen sanitair.<br />
Contact: 0477 69 63 62,<br />
www.de4vaargetijden.com<br />
VDM SERVICE ‘SPRING RIVERCRUISER’<br />
Voormalige politie- en proviandboot,<br />
herbergt <strong>nu</strong> 4 comfortabele kajuiten<br />
voor 2 personen en 1 kajuit voor maar<br />
liefst 4 personen.<br />
Contact: 0479 77 76 90,<br />
www.spring-rivercruise.be<br />
UNITEAM ‘BLUE WATER’<br />
Luxejacht met als voormalige<br />
thuishaven Saint-Tropez, met 3<br />
kajuiten voor 2 personen.<br />
Contact: 0473 68 96 51,<br />
www.uniteam.be<br />
met een veer<br />
vormt een<br />
aangename<br />
afwisseling<br />
tijdens een<br />
fietstocht. Voor de al-<br />
Heen en weer<br />
met het veer<br />
lerkleinsten is de overtocht een hele<br />
belevenis. In Scheldeland kan je dankzij<br />
de veren ‘oeverhoppen’. Van linker- naar<br />
rechteroever, zoveel je maar wilt. Door<br />
de getijden ziet het landschap er immers<br />
altijd een beetje anders uit.<br />
Wist je trouwens dat het veer in Schellebelle<br />
het enige in Scheldeland is waar<br />
je aan een bel moet trekken om de
Goed<br />
gezelschap<br />
veerman te roepen? Aan alle andere<br />
veerpontjes wacht je gewoon even, ieder<br />
half uur (behalve om 12u30 want dan<br />
luncht de veerman of -vrouw) word je<br />
overgezet.<br />
JACHTHAVENS en PLEZIERVAART<br />
Goed uitgeruste jachthavens en vriendelijke<br />
havenmeesters staan garant voor<br />
een goed onthaal en sterke dienstverlening<br />
voor de individuele pleziervaarders<br />
en toervaarders die Scheldeland aandoen.<br />
Op de meest strategische punten in de<br />
regio is er een jachthaven waar sowieso<br />
altijd een paar plaatsen voor passanten<br />
worden vrijgehouden.<br />
Over specifieke reglementeringen…<br />
Als bestuurder van een plezierboot ben<br />
je maar beter goed op de hoogte van de<br />
vaarreglementering. In de brochure ‘De pleziervaart<br />
op de bevaarbare waterwegen in<br />
<strong>Vlaanderen</strong>. Een beknopt overzicht van de<br />
reglementering’, worden de belangrijkste<br />
punten met betrekking tot de reglementering<br />
van de pleziervaart in <strong>Vlaanderen</strong> toegelicht.<br />
Naast deze brochure is er ook een<br />
‘Vademecum van de pleziervaart in België’<br />
met een overzicht van de belangrijkste reglementen.<br />
Daarnaast zijn vanzelfsprekend<br />
ook het ‘Algemeen Politiereglement voor de<br />
Scheepvaart op de Binnenwateren’ en het<br />
‘Algemeen Reglement der Scheepvaartwegen’<br />
van toepassing. Deze reglementering<br />
geldt voor alle bevaarbare waterwegen<br />
in geheel België. Daarnaast is er ook nog<br />
een aantal reglementen die heel specifiek<br />
van toepassing zijn op waterwegen in<br />
Scheldeland.<br />
Een gedetailleerd overzicht van alle<br />
veerdiensten vind je op de website van<br />
Waterwegen en Zeekanaal:<br />
www.wenz.be. Meer informatie over de<br />
waterwegbeheerder vind je bij Speciaal<br />
in Scheldeland. Je kan ook de Toeristische<br />
Kaart Scheldeland raadplegen<br />
voor de locaties, uurregelingen en<br />
overzetperiodes.<br />
Meer informatie over al deze publicaties<br />
kan je terugvinden op de website<br />
www.waterrecreatie.be.<br />
Een overzicht van de jachthavens vind je<br />
ook op de Toeristische Kaart.<br />
TOERISTISCHE VAARKAARTEN<br />
Zelf varen op de Scheldelandse<br />
wateren gaat nog vlotter vlotter met<br />
de nieuwe gratis gratis vaarkaarten<br />
‘Zeeschelde en Rupel’ Rupel’ & ‘Dender’<br />
aan boord. Als pleziervaarder<br />
krijg je niet alleen<br />
relevante info over de water-<br />
weg zelf, maar met telkens<br />
een aanlegplaats of jachthaven<br />
als uitvalspunt, worden<br />
de omgeving en de bezienswaardigheden<br />
bondig<br />
beschreven en krijg tips en<br />
weetjes over bezienswaardigheden<br />
en aangename stops onderweg.<br />
Naast deze vaarkaarten bestaat er ook<br />
een vaarkaart Leie & Schelde en een<br />
vaarkaart Gent. Deze kaarten geven<br />
je een gedetailleerde weergave van de<br />
Gentse wateren en hun aansluitingen<br />
naar de Leiestreek (via de Leie), Scheldeland<br />
(via de Schelde) en het Meetjesland<br />
(via het kanaal Gent-Terneuzen) en<br />
zijn te bestellen via de website www.tov.<br />
be. Deze vaarkaarten vullen de (betalende)<br />
technische vaarkaarten van Promotie<br />
Binnenvaart <strong>Vlaanderen</strong> aan.<br />
15
Scheldeland Toeristische gids<br />
16<br />
GEDREVEN DOOR WATER<br />
Laat je liever het roer over aan iemand anders? Geen probleem!<br />
Maar weet dat hét centrum van de pleziervaart in Scheldeland<br />
‘Vaart.Rupel’ (lees: VaartPuntRupel) is. Gelegen aan het waterrijke<br />
grensgebied tussen Boom en Willebroek en centraal op het<br />
toervaartnetwerk van de Benelux. In de info-pocket ‘Gedreven door<br />
Water’ maak je kennis met de troeven en mogelijkheden van Vaart.<br />
Rupel. Vraag deze publicatie aan bij Toerisme Rupelstreek-Vaartland<br />
via de website www.TRVL.be.<br />
HENGELEN<br />
Bijna 60.000 hengelaars slaan hun hengel<br />
uit in Vlaamse openbare wateren.<br />
<strong>Vlaanderen</strong> telt 1.150 km bevaarbare en<br />
12.450 km onbevaarbare waterlopen.<br />
Samen vormen die ruim 18.000 hectare<br />
hengelplezier voor jong en oud. Het<br />
Agentschap voor Natuur en Bos probeert<br />
al deze activiteiten in goede banen te<br />
leiden.<br />
In Scheldeland heb je heel wat locaties<br />
om te hengelen. Om te mogen hengelen<br />
in openbaar water heb je een visverlof<br />
nodig. Dit wordt verkocht in elk postkantoor<br />
en is een kalenderjaar lang geldig in<br />
heel <strong>Vlaanderen</strong>. Je kan je visverlof ook<br />
online aanvragen op de website van het<br />
Agentschap voor Natuur en Bos: www.natuurenbos.be<br />
(thema openbare visserij).<br />
Eenmaal je visverlof op zak kan je ondermeer<br />
hengelen aan het Donkmeer in<br />
Berlare, domein Breeven te Bornem, aan<br />
de Oude Schelde in Bornem, Walenhoek<br />
in Niel en het Broek Blaasveld in Willebroek.<br />
De watersportbaan Hazewinkel<br />
en De Bocht in Heindonk herbergen een<br />
grote variëteit aan vissoorten. Wie liever<br />
een lijntje uitgooit op een stromende<br />
rivier, kan terecht op de Dender, dankzij<br />
de zuiveringsprogramma’s weer een<br />
geliefd viswater! De meest voorkomende<br />
vissoorten zijn baars, bittervoorn, blankvoorn,<br />
brasem, paling, giebel, karper,<br />
snoek, snoekbaars, zeelt en zonnebaars.<br />
Ook in het Provinciaal Domein De Schorre<br />
in Boom kan je hengelen.<br />
Voor een volledig overzicht van de viswaters<br />
raadpleeg je best de Provinciale<br />
Visserijcommissie van de provincies Oost-<br />
<strong>Vlaanderen</strong> (T: 267 78 02) en Antwerpen<br />
(T: 03 240 64 39). Daar kan je ook terecht<br />
voor het bestellen van hengelkaarten. De<br />
hengelkaarten vermelden ook de meest<br />
voorkomende vissoorten per hengelwater.<br />
Een aanrader voor elke visser!
SPORTIEF OP HET WATER<br />
Scheldeland, dat is bovenal waterpret.<br />
Sportieve waterliefhebbers kunnen ondermeer<br />
terecht in het recreatiedomein<br />
Nieuwdonk in Berlare, op de waterplassen<br />
van Hazewinkel in Heindonk of de<br />
zwembaden van de Warande in Wetteren.<br />
Het Bloso Centrum Hazewinkel heeft<br />
met zijn watersportbaan internationale<br />
faam verworven voor de kajak- en<br />
roeisport. Vele nationale en internationale<br />
ploegen vinden het de ideale<br />
trainingsplaats. Jaarlijks wordt er ook<br />
een aantal nationale en internationale<br />
kampioenschappen georganiseerd.<br />
Naast de topsport is er uiteraard plaats<br />
voor de recreatieve watersportverenigingen.<br />
Alle verenigingen geven<br />
opleidingen voor beginnelingen. Hier<br />
kan je terecht voor kanoën, kajakken,<br />
roeien, windsurfen en zeilen!<br />
In café De Zwarte Flesch in Pollare bij<br />
Ninove kan je een kano of kajak huren<br />
om op de Dender te peddelen. Je kan<br />
ook (iets minder sportief) genieten<br />
van het Donkmeer in Berlare dankzij<br />
elektrische motorboten. Of toch liever<br />
je eigen spierkrachten gebruiken?<br />
Geen probleem want je kan er ook terecht<br />
voor de huur van waterfietsen,<br />
roeiboten en kano’s.<br />
Recreatiedomein<br />
De Warande Wet teren<br />
Watersport voor iedereen!<br />
Waterratten en zwemliefhebbers<br />
springen beter niet in<br />
Schelde, Dender of Rupel. Dat is<br />
verboden. Je neemt best een frisse<br />
duik in het openluchtzwembad van<br />
de Warande in Wetteren. In Berlare<br />
kan je je zwemvliezen en snorkel<br />
uitproberen in de plas van recreatiedomein<br />
Nieuwdonk.<br />
Voor een overzicht van de mogelijkheden<br />
in Scheldeland, raadpleeg<br />
je de Toeristische Kaart of<br />
de website www.scheldeland.be/<br />
ophetwater.<br />
Veel watersportplezier!<br />
Bloso Centrum Hazewinkel<br />
17
Scheldeland Toeristische gids<br />
18<br />
Fietsen<br />
Scheldeland is … zorgeloos en veilig<br />
trappen door een adembenemend rivierenlandschap.<br />
De kilometerslange autovrije<br />
en verharde dijkwegen en jaagpaden<br />
vormen een gedroomd kader voor<br />
urenlange etstochten. De 12 veren over<br />
Schelde, Durme en Rupel en verschillende<br />
etsbruggen over Dender, Nete en<br />
Dijle zorgen ervoor dat je probleemloos<br />
van de ene oever naar de andere kan.<br />
De veren in Scheldeland mogen trouwens<br />
enkel door wandelaars en etsers<br />
gebruikt worden, ze varen het hele jaar<br />
door en zijn ook nog eens helemaal gratis.<br />
Voor wie houdt van etsen is het<br />
goed toeven in Scheldeland!<br />
Scheldedijk, Sint-Amands<br />
Fietsen op knooppunten<br />
Fietsen in Scheldeland, dat is:<br />
bijna 1.000 kilometer fietsnetwerk in 2 richtingen bewegwijzerd;<br />
kilometerslange autovrije en verharde jaagpaden en dijkwegen;<br />
12 veren over Schelde, Durme en Rupel die dagelijks en gratis<br />
heen en weer varen;<br />
fietsvriendelijke cafés en restaurants om even halt te houden;<br />
verblijfsmogelijkheden waar jij en je fiets met open armen worden<br />
ontvangen!
Fietsen op knooppunten<br />
Dankzij het fietsnetwerk kan je alle<br />
uithoeken van Scheldeland per fiets<br />
verkennen. Voor de bewegwijzering van<br />
het netwerk wordt gebruik gemaakt van<br />
het knooppuntensysteem. Je stippelt<br />
zelf je fietstocht uit, zo lang of zo kort<br />
je maar wilt. Het enige wat je nodig<br />
hebt, is een fietskaart van de regio. Je<br />
noteert de knooppunten waarlangs je<br />
wilt fietsen en volgt de bordjes die je<br />
van het ene knooppunt naar het andere<br />
loodsen. Met de fietskaart bij de hand,<br />
kan je ook onderweg je traject nog aanpassen,<br />
als je dat wil.<br />
In Scheldeland ligt er bijna 1.000 kilometer<br />
fietsnetwerk en steeds in twee<br />
richtingen bewegwijzerd. Fietsen via<br />
knooppunten kan je in Scheldeland<br />
aan de hand van twee fietskaarten:<br />
Langs Schelde en Dender (hoofdzakelijk<br />
provincie Oost-<strong>Vlaanderen</strong>) en Langs<br />
Schelde en Rupel (hoofdzakelijk provincie<br />
Antwerpen). Beide knooppuntennetwerken<br />
sluiten naadloos op elkaar aan.<br />
Ingenieus netwerksysteem<br />
19
Scheldeland Toeristische gids<br />
20<br />
Het fietsnetwerk ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’ is goed voor 840<br />
km fietsplezier langs de oevers van<br />
de Schelde en de Dender, langs unieke<br />
zoetwaterslikken en -schorren, over<br />
landelijke wegen en door de Denderende<br />
steden Ninove, Aalst en Dendermonde.<br />
Het fietsnetwerk ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Rupel’ laat je niet enkel<br />
kennismaken met de Schelde maar ook<br />
met de Rupel, Durme, Nete, Zenne,<br />
Gezellig samen<br />
langs de waterweg<br />
Dijle, het kanaal Leuven-Dijle en het<br />
Zeekanaal Schelde-Brussel. Dit gebied<br />
telt heel wat mo<strong>nu</strong>menten-met-eenverhaal:<br />
de Sint-Bernardusabdij in<br />
Hemiksem, het Fort van Breendonk en<br />
de oude steenbakkerijsites van de Rupelstreek.<br />
De fietskaarten zijn verkrijgbaar bij<br />
alle toeristische infokantoren in Scheldeland.<br />
Je kan de kaarten ook online<br />
bestellen via www.scheldeland.be/publicaties.<br />
GEEN FAN VAN KAARTMATERIAAL?<br />
GA ONLINE!<br />
Met de online routeplanner gaat het<br />
nog gemakkelijker. Je stippelt eenvoudig<br />
en snel jouw persoonlijke tocht uit<br />
via www.scheldeland.be/routeplanner.<br />
Daarna print je de wegbeschrijving of<br />
download je alles naar je GPS en je<br />
bent klaar om de mooiste plekjes in<br />
Scheldeland te ontdekken. Wie liever<br />
niet van achter het computerscherm<br />
een fietstocht uitstippelt, wordt op zijn<br />
wenken bediend. Je kan <strong>nu</strong> ook fietsroutes<br />
ontvangen als SMS op je GSM.<br />
Of wat denk je van fietsen met GPS? De<br />
Zonnekeszandroute in Klein-Brabant is<br />
zo’n route waar je onderweg land- en<br />
tuinbouwbedrijven passeert en het cultuurhistorisch<br />
erfgoed van de streek ontdekt.<br />
Op de website www.scheldeland.be/<br />
fietsen kan je een hele reeks fietstochten<br />
in gpx-bestand downloaden.<br />
FIETSEN PER SMS!<br />
Op een aantal punten langs het fietsnetwerk<br />
Scheldeland vind je fietsinrijpunten<br />
met parkings waar je je auto<br />
kwijt kan. Aan elk inrijpunt staat een<br />
infobord dat je wegwijs maakt en<br />
waarop je de nodige uitleg vindt over<br />
de SMS-dienst. Door een SMS te sturen<br />
met het gewenst aantal kilometer,<br />
ontvang je een SMS terug met daarin<br />
een routevoorstel. Op het scherm verschijnt<br />
een reeks getallen, die de <strong>nu</strong>mmers<br />
aangeven van de opeenvolgende<br />
knooppunten. Je kan meteen op weg.<br />
De voorgestelde route is altijd lusvormig,<br />
waardoor je terugkomt aan je vertrekpunt.<br />
Een SMS versturen en ontvangen<br />
kost € 0,50. Dit betekent dat je voor<br />
slechts 1 euro een route ontvangt.<br />
In Scheldeland vind je fietsinrijpunten<br />
met infobord op volgende locaties:<br />
Aalst – Frans Blanckaertdreef<br />
Boom - Schommelei 1 / De Schorre<br />
Dendermonde – De Bruynlaan<br />
Hamme – Hamveer<br />
Laarne – Mellestraat<br />
Merelbeke – Dijsegemwegel<br />
Ninove – Dr. Frans Hemmeryckxplein /<br />
Denderpad<br />
Berlare – Donklaan / Donkmeer<br />
Rumst – park ingang langs Markt<br />
Wetteren – Wegvoeringstraat / Den<br />
Blakken
Thematische fietstochten<br />
Scheldeland verkennen per fiets kan<br />
ook met lusvormige thematische routes.<br />
Deze fietstrajecten variëren tussen<br />
30 en 60 kilometer en geven je ook een<br />
heleboel achtergrondinformatie mee. Je<br />
kan om het even waar op het traject<br />
starten en komt steeds bij je vertrekpunt<br />
terug. De routes maken gebruik<br />
van de groen-witte knooppuntbewegwijzering<br />
van het fietsnetwerk of van<br />
zeshoekige borden.<br />
De brochures met kaarten zijn verkrijgbaar<br />
bij de toeristische infokantoren<br />
in Scheldeland. Je kan de brochures<br />
ook bestellen via www.scheldeland.<br />
be/publicaties.<br />
Van een aantal routes kan je op de website<br />
een gratis plannetje downloaden<br />
in pdf-formaat. GPS-gebruikers kunnen<br />
sommige van deze routes gratis in gpxformaat<br />
downloaden.<br />
Tip: Je vindt alle info over deze routes op de Toeristische Kaart.<br />
Wandel- en fietsbrug<br />
Denderleeuw<br />
Fietsbrug ter hoogte van<br />
het drie rivierenpunt, Rumst<br />
21
Scheldeland Toeristische gids<br />
22<br />
Fietsvriendelijk onthaal!<br />
Onderweg even halt houden om iets<br />
te drinken of te eten hoort er vanzelfsprekend<br />
bij. In de fietsvriendelijke cafés<br />
en restaurants worden fietsers met<br />
open armen ontvangen en levert de<br />
uitbater ook nog eens extra inspanningen<br />
om het fietsers extra naar de zin te<br />
maken. Er zijn natuurlijk een heleboel<br />
goede cafés en eetgelegenheden langs<br />
en in de buurt van het netwerk, maar<br />
die laten we je liever zelf ontdekken.<br />
MET DE FIETS BLIJVEN SLAPEN?<br />
Wil je enkele dagen uittrekken om te<br />
fietsen in Scheldeland? Dan kunnen we<br />
je onze fietsvriendelijke logies aanbevelen.<br />
Het gaat zowel om hotels met<br />
2, 3 of 4 sterren als gezellige gastenka-<br />
mers, groepsverblijven en een camping.<br />
Wat deze logies zo uniek maakt? Extra<br />
comfort voor fietsers en een sportieve<br />
gastheer of -vrouw die je met veel plezier<br />
de weg wijst. Alleen de logies die<br />
aan een aantal specifieke criteria voldoen,<br />
kunnen namelijk het label ‘fietsvriendelijk<br />
logies’ krijgen.<br />
Een overzicht van deze logies vind je op<br />
www.scheldeland.be/overnachten.<br />
Fietsverhuur<br />
Je wenst te komen fietsen in Scheldeland,<br />
maar je hebt geen eigen fiets of<br />
je ziet het niet zitten om je fiets mee te<br />
zeulen? Geen probleem! Je kan terecht<br />
bij de plaatselijke fietsverhuurders voor<br />
kwaliteitsvolle fietsen, extra toeristische<br />
informatie én goede raad. Op de<br />
Toeristische Kaart en op www.scheldeland.be/fietsen<br />
vind je alvast heel wat<br />
verhuurdiensten.
Lange afstandsfietsroutes = LF-routes<br />
Deze landelijke fietsroutes, die verschillende<br />
landen doorkruisen, bezorgen je<br />
dagen fietsplezier. De trajecten, vooral<br />
bestemd voor meerdaagse fietsvakanties,<br />
zijn zoveel mogelijk uitgestippeld over<br />
autovrije en in elk geval veilige wegen.<br />
Langs de trajecten kom je op regelmatige<br />
afstanden overnachtingsmogelijkheden<br />
tegen. Vooral trekkershutten vormen<br />
een ideale formule voor de rondtrekkende<br />
fietser. De LF-routes, die door de<br />
LF-werkgroep van Grote Routepaden worden<br />
uitgestippeld, zijn bewegwijzerd met<br />
geelblauwe tekens, naar analogie met de<br />
witrode wandelbewegwijzering. Meer informatie<br />
op www.groteroutepaden.be.<br />
Mountainbike<br />
Meer in voor avontuur en snelheid?<br />
Waag je dan aan een van de mountainbikeroutes.<br />
Bloso tekende een aantal<br />
routes uit, allemaal bewegwijzerd en<br />
bestaande uit verschillende lussen die<br />
variëren in moeilijkheidsgraad. Een<br />
overzicht van de mountainbikeroutes<br />
vind je op www.bloso.be. In Z-O <strong>Vlaanderen</strong><br />
ligt een mountainbikenetwerk<br />
van 490 km met enkele kuitenbijters<br />
uit de Ronde van <strong>Vlaanderen</strong>. Het om<br />
vat de gemeenten Aalst, Denderleeuw,<br />
Erpe-Mere, Geraardsbergen, Haaltert,<br />
Herzele, Lede, Ninove, Sint-Lievens-<br />
Houtem en Zottegem. Het mountainbikenetwerk<br />
Schelde-Durme telt 405<br />
km en omvat de gemeenten Berlare,<br />
Buggenhout, Dendermonde, Destelbergen,<br />
Gent, Laarne, Lebbeke, Lochristi,<br />
Melle, Merelbeke, Oosterzele, Wetteren,<br />
Wichelen en Zele.<br />
Kickbiken<br />
Een kickbike? Nooit van gehoord. Een<br />
step daarentegen, ken je wel.<br />
Scheldeland ontdekken per kickbike? Het<br />
Volgende LF-routes doorkruisen Scheldeland:<br />
LF2 Stedenroute<br />
337 km tussen Amsterdam en Brussel<br />
via Boom en Mechelen<br />
LF5 <strong>Vlaanderen</strong> Fietsroute<br />
300 km tussen Brugge en Thorn (NL) via Gent,<br />
Wichelen, Dendermonde, Temse en Boom<br />
LF30 Schelde-Deltaroute<br />
100 km tussen Wachtebeke en Ruien via<br />
Laarne, Melle en Gent<br />
LF38 Dender-Waaslandroute<br />
100 km tussen De Klinge en Geraardsbergen<br />
via Temse, Sint-Amands, Dendermonde,<br />
Aalst en Ninove<br />
is een zaligheid om steppend langs het<br />
water te bollen én zonder zadelpijn!<br />
Voor meer informatie over kickbiken in<br />
de streek kan je terecht bij Toerisme<br />
Rupelstreek-Vaartland, tel. 03 886 22 66.<br />
Routedokter nodig?<br />
Problemen tijdens tijdens je trip? Met tientallen<br />
fiets- en wandelroutes, kilometers<br />
fietsnetwerk en tal van andere, andere, recreatieve<br />
routes routes onder de hoede van<br />
Toerisme Oost-<strong>Vlaanderen</strong> en Toerisme<br />
Provincie Antwerpen is het een hele<br />
uitdaging om het onderhoud ervan te<br />
garanderen. Ontbreekt er ergens een<br />
bewegwijzering, heb je suggesties of<br />
opmerkingen om de kwaliteit van een<br />
fiets- of wandelroute te verbeteren?<br />
Breng dan gewoon de routedokter op<br />
de hoogte via www.tov.be/routedokter.<br />
Ook wegenwerken kunnen je fietstocht<br />
danig in de war sturen. Voor een overzicht<br />
van de wegenwerken - waarvan<br />
wij op de hoogte zijn - en waarbij de<br />
doorgang voor fietsers wordt bemoeilijkt<br />
of zelfs onmogelijk is, neem je een<br />
kijkje op www.scheldeland.be/fietsen.<br />
23
Scheldeland Toeristische gids<br />
24<br />
Met de fiets op het veer!<br />
VEERDIENSTEN,<br />
EEN BROKJE GESCHIEDENIS<br />
In de Romeinse tijd bestonden in onze<br />
streken reeds veren op plaatsen waar<br />
de heirwegen rivieren kruisten. Dit<br />
gebeurde doorgaans op doorwaadbare<br />
plaatsen, maar oeverbewoners hielden<br />
een bootje klaar voor het geval het<br />
waterpeil te hoog stond. Zo begonnen<br />
de eerste veermannen heen en weer te<br />
varen.<br />
De oudste vermelding van een veer dat<br />
<strong>nu</strong> nog bestaat, dateert uit 1253. Het<br />
ging om de verkoop van het veer Appels-Berlare<br />
over de Schelde. Veerpacht<br />
bracht immers geld in het laatje van<br />
adellijke oeverbezitters of van abdijen.<br />
Heden worden de meeste veren in opdracht<br />
van de Vlaamse Gemeenschap<br />
uitgebaat door zelfstandige veermannen<br />
en -vrouwen.<br />
Op de autovrije jaagpaden en dijkwegen<br />
in Scheldeland proef je als fietser<br />
van het rivierenlandschap en het wondermooie<br />
panorama. Zeg <strong>nu</strong> zelf: wat<br />
geeft je op een vrije dag meer rust en<br />
voldoening dan je te laten meedrijven<br />
op het ritme van de rivier? Geen jachtige<br />
verkeersaders, maar bochtige oevers<br />
waar het heerlijk rustig fietsen is.<br />
IS HET GRAS GROENER AAN<br />
DE ANDERE KANT?<br />
Dan ‘fiets’ je via de veren moeiteloos<br />
van de ene naar de andere oever. Er zijn<br />
in Scheldeland 12 veren die fietsers en<br />
wandelaars gratis van de ene oever naar<br />
de andere brengen. Meevaren met de<br />
veerman (of -vrouw!) kan trouwens elke<br />
dag van het jaar. Natuurlijk moet je wel<br />
rekening houden met de bedieningstijden.<br />
Een gedetailleerde dienstregeling<br />
is terug te vinden op de Toeristische<br />
Kaart of op www.scheldeland.be.<br />
Ook de ontelbare sluizen en bruggen -<br />
zoals de handige fietsbruggen over de<br />
Nete en de Dijle, de legendarische Mirabrug<br />
in Hamme en de imposante ijzeren<br />
constructie over de Schelde in Temse en<br />
Bornem - brengen je in een oogwenk<br />
naar de overzijde.
TIP:<br />
Tussen Schellebelle en Kruibeke<br />
zijn er nog opvallend veel actieve<br />
veren over de Schelde. Met de<br />
Scheldeverentocht kan je ze allemaal<br />
uitproberen. Leuk detail: door het<br />
succes van de Scheldeverentocht<br />
moest de veerman van Schellebelle<br />
een grotere boot kopen. Dit veer is<br />
trouwens het enige in Scheldeland<br />
waar je aan een bel moet trekken<br />
om de veerman te roepen. Er zijn 2<br />
tochten: Schellebelle-Dendermonde en<br />
Dendermonde-Kruibeke. De tocht loopt<br />
onder meer langs de dorpjes die het<br />
decor vormden van van de tv-reeks tv-reeks Stille<br />
Waters (63 en 71 km).<br />
met het veer<br />
Heen...<br />
... en weer ...<br />
25
Scheldeland Toeristische gids<br />
26<br />
Wandelen<br />
Langs Schelde, Dender en Rupel komt een zeldzaam lint natuurgebieden voor. De<br />
getijdenwerking waaraan de Schelde onderhevig is, zorgt er in combinatie met<br />
het zoetwater van de rivier voor dat de natuur in Scheldeland binnen Europa<br />
zelfs uniek is. Voeg daar de oude kleiputten in de Rupelstreek aan toe, waar de<br />
natuur de afgelopen jaren vrij spel heeft gekregen, het lichtglooiende landschap<br />
dat zich ten zuiden van Aalst uitstrekt en enkele mooie bossen en je komt al<br />
vlug tot de conclusie dat Scheldeland wandelaars heel wat te bieden heeft.<br />
DE STAPSCHOENEN AANTREKKEN<br />
Met twee wandelnetwerken, 15 uniform<br />
bewegwijzerde landelijke wandelroutes<br />
tussen Schelde, Dender en Durme, 2<br />
wandelroutes op GPS in Rupelstreek-<br />
Vaartland en digitale wandelingen in<br />
Sint-Amands, Mariekerke, Aalst, Dendermonde<br />
en Wetteren zal het moeilijk<br />
kiezen zijn. Daarnaast is er in elke stad<br />
en gemeente een aantal routes uitgestippeld<br />
die al dan niet bewegwijzerd<br />
zijn.<br />
Bat tenbroek, Mechelen<br />
Wandelen andelen in Scheldeland, dat is:<br />
Bijna 600 km wandelnetwerk in 2 richtingen bewegwijzerd;<br />
15 uniform bewegwijzerde wandelroutes tussen Schelde,<br />
Dender en Durme;<br />
2 GPS-wandelroutes in Rupelstreek-Vaartland;<br />
Digitale verhalenwandelingen in Sint-Amands, Mariekerke,<br />
Dendermonde, Wetteren en digitale carnavalswandeling in<br />
Aalst (scan qr-code)!<br />
Samen op stap
Wandelen op knooppunten<br />
Scheldeland telt twee<br />
wandelnetwerken: ‘In<br />
het Land van Stille Waters’<br />
en ‘Rivierenland’.<br />
Met een wandelnetwerk<br />
wandel je langs veilige<br />
paden, die met elkaar<br />
verbonden worden tot<br />
een netwerk. Waar twee<br />
of meer trajecten elkaar<br />
kruisen, ontstaat een<br />
knooppunt. Aan de hand<br />
van ge<strong>nu</strong>mmerde knooppunten<br />
stippel je zelf je<br />
wandelroute uit. De kilometeraanduiding<br />
op de<br />
Inspiratieboekje<br />
wandelnetwerk<br />
‘In het Land van Stille Waters’<br />
· · 6 6 suggestielussen<br />
suggestielussen<br />
· · Informatie Informatie over over Scheldeland<br />
Scheldeland<br />
· · Meer Meer beleven beleven onderweg onderweg<br />
· · Service Service voor voor de de wandelaar wandelaar<br />
Langs Langs Schelde, Schelde, Dender Dender en en Rupel Rupel<br />
kaarten laat je toe de lengte van je parcours<br />
te bepalen. Het wandelnetwerk<br />
‘In het Land van Stille Waters’ strekt<br />
zich uit over de gemeenten Bornem,<br />
Puurs en Sint-Amands en delen van<br />
Buggenhout, Dendermonde en Hamme.<br />
€ 8<br />
Antwerpen<br />
Antwerpe<br />
Antwerpen<br />
Antwerpen<br />
De Rupelstreek<br />
Hamme<br />
Klein-Brabant<br />
Gent Gent Gent Gent Gent<br />
Mechelen<br />
Mechelen<br />
Mechelen<br />
Mechelen<br />
Dendermonde<br />
Buggenhout<br />
Aalst<br />
Ninove<br />
De gemeenten Niel, Boom, Rumst,<br />
Willebroek, Sint-Katelijne-Waver<br />
en Mechelen maken deel uit van<br />
het wandelnetwerk ‘Rivierenland’,<br />
dat door het gelijknamige Regionaal<br />
Landschap wordt beheerd. Alles<br />
samen ligt in Scheldeland bijna<br />
650 km wandelnetwerk, in twee<br />
richtingen bewegwijzerd, op je<br />
te wachten!<br />
De wandelnetwerkkaar<br />
ten kan je je bestellen via<br />
www.scheldeland.be/<br />
publicaties of ga langs bij<br />
Toerisme Klein-Brabant -<br />
Scheldeland of Toerisme<br />
Rupelstreek-Vaartland.<br />
27
Scheldeland Toeristische gids<br />
Gezellig...<br />
28<br />
Wandellussen<br />
Wil je graag de mooiste plekjes van<br />
Scheldeland ontdekken en de allermooiste<br />
trajecten bewandelen?<br />
Probeer een van de bewegwijzerde<br />
lusvormige themaroutes uit: de Buggenhoutbosroute,<br />
Den Dotterroute, de<br />
Kalkense Meersenroute, de Rupelkleiroute,<br />
in de voetsporen van Piet van<br />
Aken zijn enkele van de talrijke routes<br />
die Scheldeland rijk is. Zowel de ver-<br />
De lange afstandsroutes of ‘grote routepaden’<br />
bieden je de mogelijkheid om<br />
gedurende meerdere dagen weg te wandelen<br />
van de alledaagse drukte. Grote<br />
Routepaden vzw heeft de trage wegen<br />
in <strong>Vlaanderen</strong> bewegwijzerd met roodwitte<br />
strepen, waardoor een aantal<br />
lange afstandspaden of GR-paden ontstaat.<br />
De paden doorkruisen volledige<br />
streken en zelfs landen. Ze maken bijna<br />
altijd gebruik<br />
van openbare<br />
wegen, grind-<br />
en veldwegen,<br />
bosdreven en<br />
kerkwegeltjes.<br />
kortingen als de<br />
hoofdroutes zijn<br />
bewegwijzerd. Je<br />
kan om het even<br />
waar op het traject<br />
starten en komt<br />
steeds bij je vertrekpunt<br />
terug.<br />
Eropuit met<br />
het gezin!<br />
Lange afstandswandelingen =<br />
GR-paden!<br />
... samen!<br />
Volgende GR-paden doorkruisen Scheldeland:<br />
GR 128 <strong>Vlaanderen</strong>route-West:<br />
195 km van Kemmel naar Aalst<br />
via Ieper, Roeselare, Tielt,<br />
Deinze, Gent, Laarne, Berlare en<br />
Dendermonde<br />
GR 5A Wandelronde van<br />
<strong>Vlaanderen</strong>-Zuid:<br />
314 km van De Panne naar Antwerpen<br />
via Menen, Ronse, Aalst,<br />
Dendermonde en Temse<br />
GR12 Reynaertland:<br />
102 km van Hulst naar Rupelmonde<br />
via Stekene, Daknam, Lokeren,<br />
Sinaai, Belsele, Sint-Niklaas,<br />
Temse en Steendorp<br />
GR 122 Scheldeland:<br />
160 km van Hulst Hulst naar Doornik<br />
via Moerbeke, Lokeren, Laarne,<br />
Melle, Dikkelvenne, Zwalm, Bra<br />
kel, Vloesberg, Ronse, Kluisber<br />
gen, Celles Celles en Mont-saint-Aubert
Meer informatie over de Grote<br />
Routepaden verkrijg je bij:<br />
Grote Routepaden vzw<br />
Beatrijslaan 72, 2050 Antwerpen<br />
T: 03 232 72 18, F: 03 231 81 26<br />
info@groteroutepaden.be,<br />
www.groteroutepaden.be<br />
Wandelgebieden<br />
Langs broeken, meersen en polders!<br />
Scheldeland telt heel wat gebieden<br />
waar het heerlijk wandelen is. Zowel<br />
bossen, natuurgebieden en -reservaten,<br />
provinciale domeinen als de vele<br />
dijk- en jaagpaden langs Schelde, Dender,<br />
Rupel en Durme bezorgen je een<br />
fijne recreatieve of actieve wandeling.<br />
Wandelnetwerk<br />
Rivierenland<br />
Voor een overzicht van de wandelgebieden<br />
raadpleeg je best best de website<br />
www.natuurpunt.be. In samenwerking<br />
met de Regionale Landschappen worden<br />
op regelmatige basis wandelactiwandelactiviteiten georganiseerd.<br />
29
Scheldeland Toeristische gids<br />
30<br />
Routedokter nodig?<br />
Dendermonde<br />
Problemen tijdens je wandeling? Met<br />
tientallen fiets- en wandelroutes, kilometers<br />
fietsnetwerk en tal van andere,<br />
Wandelen met GPS<br />
Eeuwenlang hebben steenbakkerijen<br />
in de Rupelstreek het typische kleiputtenlandschap<br />
gedomineerd. De hoogdagen<br />
van de steenbakkerijnijverheid zijn<br />
intussen voorbij. De GPS-wandeling in<br />
Niel laat je zien dat er tot op vandaag<br />
klei afgegraven wordt. Vele oude kleiputten<br />
werden intussen door de natuur<br />
heroverd. Nu zijn het waterplassen met<br />
een rijke groei aan specifieke waterplanten.<br />
In Niel en Klein-Willebroek kan je<br />
starten met een GPS-wandeling. Wat je<br />
moet doen? Surf naar www.TRVL.be en<br />
klik door op wandelen.<br />
Anders dan een wandeling per GPS,<br />
maar even modern, is de digitale ver-<br />
recreatieve routes onder de hoede van<br />
Toerisme Oost-<strong>Vlaanderen</strong> en Toerisme<br />
Provincie Antwerpen is het een hele<br />
uitdaging om het onderhoud ervan te<br />
garanderen. Ontbreekt er ergens een<br />
bewegwijzering, heb je suggesties of<br />
opmerkingen om de kwaliteit van een<br />
fiets- of wandelroute te verbeteren?<br />
Breng dan gewoon de routedokter op<br />
de hoogte via www.tov.be/routedokter.<br />
Ook wegenwerken kunnen je wandeltocht<br />
danig in de war sturen. Voor een overzicht<br />
van de wegenwerken - waarvan wij<br />
op de hoogte zijn - en waarbij de doorgang<br />
wordt bemoeilijkt of zelfs onmogelijk<br />
is, neem je best vooraf een kijkje op<br />
www.scheldeland.be/wandelen.<br />
halenwandeling in Mariekerke en Sint-<br />
Amands. Via de toepassing van ‘Storynations’<br />
laad je op voorhand een digitaal<br />
verhaal op je MP3-speler. Daarna kan je<br />
vertrekken en krijg je waar nodig toelichting<br />
over de bezienswaardigheden.<br />
Voor hen die niet over een geschikte<br />
toestel beschikken, ligt een aantal MP3spelers<br />
ter beschikking in het Infopunt.<br />
Meer informatie kan je verkrijgen via<br />
www.toerismekleinbrabant.be of bij het<br />
Infopunt ‘Het Veerhuis’ in Sint-Amands.<br />
In Aalst, Dendermonde en Wetteren kan<br />
je ook genieten van een verhalenwandeling.<br />
Meer informatie vraag je op bij<br />
Toerisme Aalst, Toerisme Dendermonde<br />
en Toerisme Wetteren.
Te voet<br />
op het veer<br />
De geschiedenis van veel veren gaat<br />
een eind terug in de tijd. Het veer<br />
met de oudste vermelding dat <strong>nu</strong> nog<br />
bestaat is dat over de Schelde van<br />
Berlare naar Appels (1253). Er zijn in<br />
Scheldeland 12 veren actief die fietsers<br />
en wandelaars gratis van de ene<br />
oever naar de andere brengen. Meevaren<br />
met de veerman (of -vrouw!)<br />
kan trouwens elke dag van het jaar.<br />
Natuurlijk moet je wel rekening houden<br />
met de bedieningstijden. Een gedetailleerde<br />
dienstregeling is terug te<br />
vinden op de Toeristische Kaart of op<br />
www.scheldeland.be.<br />
12 gratis veren!<br />
WIE BETAALT DE VEERMAN?<br />
In Scheldeland is die vraag snel<br />
beantwoord. Niemand! De schippers<br />
op Schelde, Durme en Rupel<br />
zetten je immers gratis én met de<br />
glimlach over.<br />
31
Scheldeland Toeristische gids<br />
32<br />
In het wiel van<br />
Eddy Merckx<br />
De herdenking van honderd jaar Ronde van <strong>Vlaanderen</strong> trekt in 2013 als een<br />
karavaan door het Vlaamse land. Ook Scheldeland kent een rijk wielerverleden.<br />
De streek aan de Rupel en het Vaartland liggen bezaaid met herinneringen aan<br />
legendarische koersen en spectaculaire overwinningen. En hoe kan je die beter<br />
gaan beleven dan op de ets?<br />
De Rupelstreek kent iedereen van zijn<br />
steenbakkerijverleden en in Vaartland<br />
is het Fort van Breendonk een trekpleister<br />
van jewelste. Maar wie wist<br />
dat deze regio ook voor fanaten van<br />
wielrennen en veldrijden heel wat te<br />
bieden heeft? De Jaarmarktcross van<br />
Niel, met jaarlijks meer dan tienduizend<br />
supporters en illustere winnaars<br />
als Sven Nys en Bart Wellens, viert dit<br />
jaar zijn vijftigste verjaardag. Eric de<br />
Vlaeminck, Roland Liboton en tal van<br />
andere wielergoden bestegen er ooit<br />
onder luid gejuich het erepodium. Maar<br />
ook ex-profwielrenners zoals Ludo Peeters,<br />
René Dillens en Johny Macharis<br />
zijn illustere inwoners van Scheldeland.<br />
FIETSEN<br />
Voor recreatieve fietsers zijn er twee<br />
nieuwe en hypermodern uitgewerkte<br />
fietslussen die het lokale wielererfgoed<br />
in de kijker zetten. Je mag je hand niet<br />
omdraaien voor 40 à 50 kilometer trappen,<br />
maar je krijgt dan wel in één klap<br />
alle natuurschoon van de streek samen<br />
met zijn roemrijke koershistorie op je<br />
bord. Vertrekpunt is het toeristisch<br />
infokantoor ‘Het Sashuis’ in Klein-Willebroek.<br />
Je kunt het natuurlijk the old<br />
way doen, dat wil zeggen met de fietskaart<br />
aan het stuur en halt houdend<br />
bij de kleurrijke infopanelen onderweg.<br />
Maar de newbies gaan vast en zeker de<br />
digitale toer op met de smartphone.<br />
Daarmee scan je de streepjescodes onderweg<br />
en zo krijg je beeld- en audio-<br />
fragmenten doorgestuurd. Op de Rupel<br />
dijk in Niel Niel is<br />
er een een stukje<br />
te zien van van<br />
de legenda-<br />
rischeveldcross die<br />
daar jaarlijksplaatsvindt.<br />
Van<br />
Vertrek aan het<br />
Sashuis, Klein-Willebroek
de bijzondere velodroomgeschiedenis<br />
in Boom tot plaatselijke helden als<br />
Rupske Lauwers, Victoire Van Huffel of<br />
Rik Van Steenbergen, alle hoogtepunten<br />
passeren de revue.<br />
GROEPSARRANGEMENTEN<br />
Ook de restaurants, musea en b&b’s<br />
sporen in hetzelfde wiel. Zo is er een<br />
arrangement te boeken waar ex-profwielrenners<br />
fietsfanaten op sleeptouw<br />
nemen en hen een eerstehandskijk geven<br />
op de wielergeschiedenis van de<br />
streek. Vaste stop op de route is het<br />
restaurant Casa Grinta in Terhagen.<br />
Daar hangt een van de grootste Belgische<br />
privécollecties rond wielrennen.<br />
Je telt er meer dan driehonderd gesigneerde<br />
wielertruitjes van wielrenners<br />
zoals Tom Boonen, Fabian Cancellara of<br />
Lars Boom. In deze unieke setting krijg<br />
je een eersteklas gastronomisch me<strong>nu</strong><br />
voorgeschoteld.<br />
Ex-profs Rene Dillen,<br />
Ludo Peeters en<br />
Johny Macharis<br />
EXPO EDDY MERCKX CKX<br />
Net over de grens van Scheldeland, in<br />
het Sportimonium in Hofstade, is de<br />
expo over Eddy Merckx een aanrader.<br />
Het olympische museum trekt in 2013<br />
helemaal de kaart van het wielrennen.<br />
Een digitaal belevingsparcours vertelt<br />
er het verhaal van roemrijke hoogtepunten<br />
uit de wielersport en staat stil<br />
bij memorabele momenten uit de carrière<br />
van Merckx.<br />
Info<br />
Brochure en fietskaart te koop via www.<br />
TRVL.be en in het toeristisch infokantoor<br />
‘Het Sashuis’ in Klein-Willebroek.<br />
Verkrijgbaar vanaf april. Arrangementen<br />
via Toerisme Rupelstreek-Vaartland,<br />
www.inhetwielvanEddyMerckx.be.<br />
Op 25 mei 2013 bestaat de Ronde van <strong>Vlaanderen</strong> precies 100 jaar.<br />
Noteer de datum van dit feestweekend alvast in je agenda!<br />
Wielermuseum en restaurant<br />
Casa Grinta, Terhagen<br />
33
Scheldeland Toeristische gids<br />
34<br />
Op pad<br />
met een plus<br />
Een uitstapje naar Scheldeland niet weggelegd voor wie minder mobiel is? Goed<br />
mis. Ook rolstoelgebruikers en gezinnen met kinderwagens kunnen vrij comfortabel<br />
heel wat bijzondere plekjes bezoeken. Haal de speciale brochures ‘met een plus’ in<br />
huis, bekijk de toegankelijkheidsches op het web en je bent zo vertrokken.<br />
DONKMEERROUTE BERLARE<br />
Deze 5 kilometer lange ‘wandeling met een<br />
plus’ is uitstekend geschikt voor rolstoelgebruikers<br />
en kinderwagens. Je maakt kennis<br />
met het prachtige natuurgebied rond het<br />
Donkmeer, een van de grootste toeristische<br />
trekpleisters van Oost-<strong>Vlaanderen</strong>. Bij<br />
het vertrek aan het toeristisch infokantoor<br />
Donkmeer kun je de auto kwijt op een<br />
ruime aangepaste parkeerplaats. De paden<br />
langs het traject zijn merendeels verhard en<br />
gemakkelijk te bewandelen met rolwagens.<br />
De meeste brugjes zijn vlak en op tijd en<br />
stond kun je even uitrusten op een comfortabele<br />
zitbank.<br />
Er is ook cultuur op te s<strong>nu</strong>iven. Het museum<br />
Donkmeer-Klim naar democratie en<br />
het openluchtmuseum over de traditionele<br />
vangst van wilde eenden doen de lokale<br />
geschiedenis herleven. Je vindt ter plaatse<br />
aangepast en ruim sanitair en een leuke<br />
speeltuin. En uiteraard staat de vermaarde<br />
paling van het Donkmeer op de kaart in de<br />
gezellige eetgelegenheden in de omgeving.<br />
Erg handig is dat je er zowel te voet als met<br />
de wagen geraakt. Meer info in de brochure<br />
‘Wandelen met een +, 5 toegankelijke wandelroutes<br />
in Oost-<strong>Vlaanderen</strong>’.<br />
FIETSLUS IN DE SIERTEELTSTREEK<br />
Deze toegankelijke fietslus door de Oost-<br />
Vlaamse sierteeltstreek is gloednieuw. Je<br />
vertrekt in het provinciaal domein Den<br />
Blakken in Wetteren, aan de promotietuin<br />
voor sierteeltgewassen. Sommige thematuinen<br />
worden momenteel heraangelegd,<br />
maar het domein blijft de moeite waard.<br />
Alle stops op de route, zoals het pittoreske<br />
veer van Schellebelle of de Warandeduinen<br />
in Wetteren, maar ook cafeetjes en restaurants<br />
werden gescreend op toegankelijkheid.<br />
Je kunt de lengte van de fietstrip<br />
bovendien gemakkelijk aanpassen door<br />
verkortingen te nemen op de fietsknooppunten.<br />
Meer info in de brochure ‘Fietsen
met een +, 5 toegankelijke fietsroutes in<br />
Oost-<strong>Vlaanderen</strong>’. Verkrijgbaar vanaf maart.<br />
SCHELDELAND-AUTOROUTE<br />
Is de auto voor jou het meest aangewezen<br />
vervoermiddel? Trek er dan op uit langs<br />
de Scheldeland autoroute. Deze route bestaat<br />
uit twee lusvormige trajecten van elk<br />
ongeveer 100 kilometer. Lus één brengt<br />
je door het Antwerpse Scheldeland. Van<br />
Klein-Brabant met zijn authentieke landschap<br />
en bewoners naar de Rupelstreek tot<br />
in cultuurstad Mechelen. Lus twee verkent<br />
de Oost-Vlaamse kant van de Schelde, langs<br />
Dendermonde, Wetteren en de waterplas<br />
van het Donkmeer. Bij de brochure hoort<br />
ook een luister-cd. Een must voor mensen<br />
met een visuele beperking.<br />
JE TRIP VOORBEREIDEN<br />
De brochures van deze routes zijn te koop<br />
via www.scheldeland.be of in de toeristische<br />
infokantoren. Aan de hand van gekleurde<br />
pictogrammen zie je in een oogopslag hoe<br />
toegankelijk de faciliteiten langs de weg<br />
TOEGANKELIJK OVERNACHTEN?<br />
Aalst: B&B La vie en Roses<br />
Buggenhout: B&B Mettes<br />
Lede: B&B Mirabella<br />
Merelbeke: Jeugdverblijf Ten Berg<br />
Meer toegankelijke logies in de brochure<br />
‘All-in - Toegankelijke vakantieverblijven<br />
in <strong>Vlaanderen</strong> en Brussel’, verkrijgbaar<br />
bij infopunt Toegankelijk Reizen,<br />
www.toegankelijkreizen.be.<br />
zijn. Musea, toerismekantoren, restaurants<br />
en tavernes kregen een groen, groenplus<br />
of oranje label. Op www.tov.be/toegankelijkheid<br />
kun je bovendien gedetailleerde<br />
toegankelijkheidsfiches downloaden. De<br />
toegankelijkheidsscreening werd verzorgd<br />
door ATO (Adviesbureau Toegankelijke Omgeving)<br />
en CTPA (Centrum voor Toegankelijkheid<br />
Provincie Antwerpen).<br />
Info<br />
Brochures te koop<br />
via www.scheldeland.be<br />
35
Scheldeland Toeristische gids<br />
36<br />
Groote Oorlog<br />
2014-2018<br />
100 jaar Groote Oorlog<br />
Het is vaak vergeten, maar in Scheldeland<br />
werd verbeten gevochten in 1914. Net<br />
na de inval en de Duitse verovering van<br />
Brussel, trokken de Duitse legers door het<br />
land van Schelde en Dender in hun opmars<br />
naar Parijs. Resultaat was een drie maanden<br />
durende bloedige guerilla-oorlog.<br />
Bruggen worden opgeblazen, spoorlijnen<br />
gesaboteerd. Gevechten, plundering en<br />
brandstichting zaaien angst en paniek bij<br />
de bevolking. Ook de daaropvolgende vier<br />
jaren van bezetting laten diepe sporen na.<br />
STADSWANDELING<br />
In Aalst zal je in een<br />
beklijvende themawandeling<br />
de plaatsen<br />
kunnen aandoen<br />
die herinneren aan<br />
de oorlog. Zo kom<br />
je te weten dat het<br />
In 2014 is het honderd jaar geleden dat de Eerste<br />
Wereldoorlog uitbrak. Ook Scheldeland pakt uit met<br />
zijn oorlogsverleden. Vanaf 2014 zullen thematische<br />
etslussen en stadswandelingen het oorlogsverhaal<br />
reconstrueren. Ze tonen hoe zwaar de Groote Oorlog<br />
het landschap en het leven van de gewone mens<br />
tekende.<br />
Belfort, Aalst<br />
stadspark - het grootste van <strong>Vlaanderen</strong><br />
- zo groot werd omdat de aanleg een afleidingsmanoeuvre<br />
was om dwangarbeid<br />
te omzeilen. De aangereikte informatie<br />
onderweg, in print en digitaal, zal je orienteren<br />
door heden én verleden.<br />
De martelaarsstad Dendermonde werd<br />
platgebrand door de Duitsers. Ook deze<br />
stad zal het verhaal van de oorlog tonen<br />
aan de hand van verhalen en getuigenissen.<br />
Zo onthullen plaatsen als de Oude<br />
Kazerne of de militaire begraafplaats<br />
op een haast intuïtieve manier ook in<br />
beeld en geluid hun oorlogsverleden.<br />
De ideale uitvalsbasis voor een<br />
stadswandeling in Dendermonde is<br />
het toeristisch infokantoor dat in<br />
2014 volledig vernieuwd zal zijn.
FIETSEN DOOR<br />
DE SLAGVELDEN<br />
Hoe de oorlog huishield in het hinterland<br />
kun je het beste gaan ontdekken<br />
per fiets. Er komen zomaar eventjes drie<br />
nieuwe fietslussen op het netwerk van de<br />
fietsknooppunten. Een eerste lus zal het<br />
buitengebied rond Dendermonde aandoen.<br />
Je komt alles te weten over oorlogsdaden<br />
aan de Scheldeboorden in Appels, Schoonaarde,<br />
Zele en Berlare in het kader van de<br />
gedenkwaardige slag van Berlare waar in<br />
vier dagen tijd alleen al aan Belgische<br />
zijde 64 soldaten sneuvelden. Uiteraard<br />
bezoek je ook het oorlogsmo<strong>nu</strong>ment bij<br />
de Sint-Marti<strong>nu</strong>skerk in Berlare en stoot je<br />
op de begraafplaatsen her en der met hun<br />
oorlogsslachtoffers.<br />
Een tweede lus in Klein-Brabant zal cirkelen<br />
tussen Puurs, Bornem en Sint-Amands.<br />
Net zoals de twee andere lussen kent ook<br />
die een digitale variant. Wat wil zeggen<br />
dat je tijdens je fietstocht op een mp3toestel<br />
of smartphone het verhaal van<br />
de streek kunt beluisteren. De forten<br />
van Liezele en Bornem worden verplichte<br />
Oorlogsmo<strong>nu</strong>ment<br />
Sint-Marti<strong>nu</strong>skerk, Berlare<br />
stopplaatsen. Spoorlijnen, stations en<br />
bruggen herinneren aan de heldendaden<br />
van de gewapende burgerwacht tegen de<br />
Duitse verkenners.<br />
Een derde lus legt de verbinding tussen<br />
de steden Aalst en Dendermonde, via Lebbeke,<br />
Buggenhout en de Aalsterse deelgemeenten.<br />
In de kleuterschool van Opdorp<br />
en de Patattenmolen speelden zich<br />
bijzondere oorlogsgebeurtenissen af. Alle<br />
aandacht gaat hier naar het verhaal van de<br />
gewone man of vrouw in oorlogstijd. Weinigen<br />
weten nog dat Aalst en zijn deelgemeenten<br />
destijds echte grensgemeenten<br />
waren, gelegen op de grens tussen twee<br />
bezettingsregimes!<br />
Info<br />
De fiets- en wandelroutes zijn operationeel<br />
vanaf 2014. Hou www.scheldeland.be<br />
in de gaten voor actuele<br />
informatie.<br />
37
Scheldeland Toeristische gids<br />
38<br />
Sigma voor<br />
de Schelde<br />
Sigmaplan logo monochroom met baseline<br />
Sigmaplan logo monochroom zonder baseline<br />
Sigmaplan logo full colour met baseline<br />
Bij een dagje uit langs het water, bots je wel eens op grootschalige graafwer-<br />
Sigmaplan logo full colour zonder baseline<br />
ken. Je ziet baggermachines in volle actie aan de oever of stapels gerooide<br />
boomstammen versperren je de doorgang. Wandelaars en etsers moeten een<br />
omleiding volgen. Allemaal maatregelen die kaderen in het Sigmaplan, een<br />
plan dat Scheldeland nog mooier moet maken dan het al is.<br />
In 2013 gonst Scheldeland van Sigmaactiviteit.<br />
Het Sigmaplan moet <strong>Vlaanderen</strong><br />
beter beschermen tegen overstromingen<br />
uit de Schelde en haar zijrivieren. Tegelijk<br />
beoogt het ook om de prachtige natuur in<br />
ere te herstellen. De economische rol van<br />
de Schelde, waarin toerisme een belangrijke<br />
plaats inneemt, is een derde niet te<br />
verwaarlozen element. In totaal zijn een<br />
zeventigtal Vlaamse gemeenten betrokken<br />
en in Scheldeland alleen al vind je zeven<br />
projectgebieden.<br />
KALKENSE MEERSEN<br />
In het gebied van de Kalkense Meersen<br />
rond Laarne en Berlare worden langs de<br />
Schelde dijken verhoogd of gebouwd. Zo<br />
beschermt men de regio van Gent tot Dendermonde<br />
tegen wateroverlast in geval<br />
van stormvloed. Maar een echt duurzame<br />
oplossing vraagt nog meer. Daarom legt<br />
men ook een overstromingsgebied<br />
aan. Bij hoge waterstand<br />
loopt het<br />
water zo’n gebied<br />
binnen en krijgt tijdelijk<br />
extra ruimte.<br />
Kalkense Meersen<br />
Ook ontpoldering, waarbij men het land<br />
voorgoed teruggeeft aan de rivier, staat<br />
hier op het programma. Deze ingrepen beschermen<br />
de inwoners en zorgen tegelijk<br />
voor het ontstaan van een prachtig natuurgebied:<br />
zo maar eventjes 950 hectare<br />
getijdengebied met slikken en schorren en<br />
zogenaamde wetlands.<br />
Meer info: Steden en dorpen van A tot Z:<br />
Berlare, Laarne, Wetteren, Wichelen.<br />
DURMEVALLEI<br />
Verder stroomopwaarts in de Durmevallei<br />
vinden soortgelijke werken plaats. De<br />
Durme mondt uit in de Schelde ter hoogte<br />
van Hamme. In de loop der eeuwen is<br />
de typische fauna en flora grotendeels<br />
verdwenen. In het getijdengebied dat<br />
ontstaat door Sigma zullen steltlopers,<br />
eenden en ganzen hun voedsel vinden. Typische<br />
planten als lamsoor<br />
en zeekraal kunnen bloeien<br />
op de drogere schorren. Op<br />
andere plekken herstelt<br />
men de typische meersen<br />
of waterrijke gronden.<br />
Daar, in moeras en elzen-
oekbosjes, vinden vogels een nest- en<br />
schuilplaats. Ook de typische bloemrijke<br />
graslanden zie je weer opduiken, vol zoemende<br />
libellen, kikkers en weidevogels.<br />
Meer info: Steden en dorpen van A tot Z:<br />
Hamme, Temse, Zele.<br />
DIJLEMONDING<br />
De vele fiets- en wandelbruggen op het<br />
Drie Rivierenpunt, waar de Dijle en de Nete<br />
de Rupel vormen, zijn erg geliefd bij toeristen.<br />
Hier op de grens tussen Willebroek<br />
en Mechelen worden drie overstromingsgebieden<br />
aangelegd om het land beter te<br />
beschermen tegen opkomend water. Ook<br />
wordt er een kunstmatig getijdengebied<br />
gecreëerd. Een indrukwekkend project dat<br />
de zeldzame zoete getijdennatuur weer<br />
leven inblaast. Tegelijk moeten zo veel<br />
mogelijk mensen van al die natuurpracht<br />
kunnen genieten. Daarom krijgen ook recreatie<br />
en erfgoed een volwaardige plaats<br />
in het plan voor de Dijlemonding.<br />
Info: Steden en dorpen van A tot Z:<br />
Rumst, Willebroek.<br />
Andere projectgebieden zijn Bastenakkers<br />
(Wetteren), Vlassenbroek en Wal-Zwijn<br />
(Dendermonde), Lippenbroek (Hamme) en<br />
de regio Kruibeke-Bazel-Rupelmonde.<br />
Info<br />
www.sigmaplan.be<br />
De infopunten Scheldelei in Kruibeke<br />
(veer Hoboken) en Taverne Kallebeek<br />
(veer Hemiksem) hebben een tentoonstelling<br />
en film over het Sigmaplan.<br />
Fietsbruggen Rumst<br />
39
Scheldeland Toeristische gids<br />
40<br />
Toppers<br />
in Scheldeland<br />
Bloemenstreek<br />
Golvende zeeën van begonia’s, hartstochtelijke rozen en rijen sierstruikjes tot<br />
aan de horizon. Een dagje tussen de bloemen maakt je vrolijk. Stappen of trappen,<br />
genieten van de gastvrijheid van de kwekers of logeren in een voormalige<br />
bloemisterijvilla. Je kan het niet mooier zeggen dan … met bloemen.<br />
ZOMERSE BLOEMENPRACHT<br />
Begoniavelden<br />
Je ooit afgevraagd waar de bloemenpracht<br />
van de Gentse Floraliën vandaan<br />
komt? In de omgeving van Wetteren,<br />
Melle, Laarne, Wichelen en Destelbergen<br />
zijn meer dan tweehonderd gespecialiseerde<br />
sierteeltbedrijven geves-<br />
Nuttige adressen:<br />
zie Toeristische Kaart<br />
Meer info: Steden en<br />
dorpen van A tot Z.<br />
tigd. Zij verbouwen samen maar liefst<br />
tweeduizend verschillende boomkwekerijproducten.<br />
Specialiteiten zijn de<br />
teelt van rozenstruiken, sierheesters,<br />
coniferen, sier- en fruitbomen, begonia’s<br />
en azalea’s.<br />
De geschiedenis van de sierteelt gaat<br />
terug tot het midden van de 19de eeuw,<br />
wanneer Adolf Papeleu een boomkwekerij<br />
start in Wetteren. De bijzondere<br />
eigenschappen van de bodem en de<br />
typisch Vlaamse weersomstandigheden<br />
zorgen ervoor dat jonge plantjes hier<br />
vlug groeien en gehard zijn om waar<br />
dan ook ook te gedijen. Vandaag heeft de<br />
sierteelt internationale internationale bekendheid en<br />
gooien sierteeltbedrijven, plantencentra<br />
en boomkwekers regelmatig regelmatig de deudeuren wagenwijd voor je open.
DEN BLAKKEN: HET HART VAN DE ROOS<br />
Het Provinciale Domein Den Blakken in<br />
Wetteren is uitgebouwd als promotietuin<br />
voor de sierteeltgewassen die in<br />
de Bloemenstreek worden verbouwd.<br />
Vanaf het terras van de statige villa Les<br />
Mélèzes, die <strong>nu</strong> dienst doet als taverne,<br />
heb je een schitterend uitzicht op het<br />
domein. Den Blakken bestaat uit een<br />
aantal thematuinen waarin je netjes<br />
alle informatie over de planten voorgeschoteld<br />
krijgt.<br />
Villa Les Melezes in Provinciaal<br />
Domein Den Blakken<br />
Sommige thematuinen worden momenteel<br />
heraangelegd, maar Den Blakken<br />
blijft de moeite waard. Va<strong>nu</strong>it Den Blakken<br />
vertrekken twee fietslussen van de<br />
Floraliëntocht. Die nemen je mee door<br />
de groene en kleurrijke velden van de<br />
siertelers. Van mei tot september kan<br />
je ook met een gids meefietsen door<br />
het kleurrijke landschap van de Bloe-<br />
menstreek. Kijk op www.floralientocht.<br />
be voor de exacte data.<br />
VAN DE BLOEMETJES EN DE BOOMPJES<br />
Rozentuin in Provinciaal<br />
Domein Den Blakken<br />
In Destelbergen vind je het Provinciaal<br />
Proefcentrum voor Sierteelt. Daar worden<br />
nieuwe teeltwijzen en -technieken<br />
wetenschappelijk onderzocht en in de<br />
proeftuin en het proefstation uitgetest.<br />
In de kleurrijke Hydrangea-kijktuin van<br />
de Hydrangeum vzw krijg je een mooi<br />
overzicht van een rijk plantengeslacht<br />
hortensia’s. Ook Laarne, Melle, Lochristi<br />
en Serskamp zetten graag de bloemetjes<br />
buiten. Al fietsend langs de Floralientocht<br />
is een bezoek aan de serres van<br />
een van de vele bloemisterijen zeker<br />
een aanrader (op afspraak en in groep).<br />
Zo krijg je een zicht op de wereld achter<br />
de schermen van een modern sierteeltbedrijf.<br />
In deelgemeente Flora in<br />
Merelbeke - de naam Flora verwijst naar<br />
de bloementeelt - zie je nog enkele opvallende<br />
bloemistenvilla’s van weleer.<br />
Rondleiding in Provinciaal<br />
Domein Den Blakken<br />
41
Scheldeland Toeristische gids<br />
42<br />
Kastelen in Laarne<br />
en Destelbergen<br />
Aan de oevers van de Schelde rond Gent vonden rijke industriëlen destijds een<br />
prachtige omgeving om riante buitenverblijven op te trekken. De streek is vandaag<br />
bezaaid met kastelen, maar het middeleeuwse kasteel van Laarne blijft het<br />
pronkstuk.<br />
MIDDELEEUWS KASTEEL VAN LAARNE<br />
Kasteel van Laarne<br />
Het Het kasteel kasteel van Laarne is een van de<br />
best bewaarde waterburchten in België.<br />
Het imposante poortgebouw en de<br />
oude ophaalbrug voeren je meteen terug<br />
naar de 13de eeuw, de bouwperiode<br />
Nuttige adressen: zie<br />
Toeristische Kaart<br />
Meer info: Steden en<br />
dorpen van A tot Z.<br />
van deze burcht. De originele vijfhoekige<br />
vorm en de vijf stenen torens zijn<br />
intact gebleven, maar het kasteel werd<br />
ingrijpend verbouwd in de tweede helft<br />
van de 17de eeuw. In die periode kwam<br />
er een nieuwe toegang, de oude woonvertrekken<br />
werden gemoderniseerd en<br />
er werd een vleugel bijgebouwd. In<br />
de periode van de heksenvervolgingen<br />
deed het kasteel trouwens dienst als<br />
gevangenis voor vermeende heksen.<br />
Met een bewegwijzerd heksenpad en<br />
het speciale bier Toverhekske houdt de<br />
heksengilde van Laarne de herinnering<br />
levend (www.heksengilde.be).<br />
Het kasteel wordt momenteel nog<br />
steeds bewoond en bezoekers kunnen
in de publiek toegankelijke vertrekken<br />
een rijke verzameling kunstvoorwerpen<br />
en kostbaar meubilair bewonderen.<br />
Sommige vertrekken, zoals de<br />
keuken, zijn ingericht zoals het ooit<br />
moet geweest zijn. Terwijl je door<br />
ridderzalen, donjon of kapel dwaalt,<br />
roepen rijke wandtapijten, kandelaars<br />
en schilderijen het tot de verbeelding<br />
sprekende kasteelleven van vroeger<br />
tot leven. De rijke zilvercollectie<br />
D’Allemagne is uniek in Europa. Buiten<br />
heb je een prachtig zicht op het<br />
dorp van Laarne. De statige Kasteeldreef<br />
met zijn recent heraangeplante<br />
eiken verbindt het kasteel met het<br />
dorpsplein. Af en toe tooit het kasteel<br />
zich met de alom gekende begonia’s<br />
van de Bloemenstreek<br />
(www.slotvanlaarne.be).<br />
LUSTHOVEN VAN DESTELBERGEN<br />
Van de kastelen en lusthoven die de<br />
Gentse bourgeoisie in Destelbergen en<br />
Heusden liet optrekken, zijn er maar<br />
Kasteel Crabbenburg,<br />
Destelbergen<br />
liefst twaalf bewaard gebleven. Waan<br />
je een rijke burgerjuffer of industrieel<br />
uit de vorige eeuw voor één dag te<br />
midden van imposante kasteeltorens,<br />
elegante zalen en lommerrijke parken.<br />
Een ideale manier om een totaalbeeld<br />
te krijgen is de kastelen verkennen per<br />
fiets. De Kastelenroute vertrekt aan<br />
het gemeentehuis van Destelbergen en<br />
zo kun je meteen het eerste kasteel<br />
van je lijstje afstrepen. Het gemeentehuis<br />
zelf is immers het voormalige<br />
kasteel Van Acker. Het huisvest ook<br />
een museum met een waardevolle archeologische<br />
collectie.<br />
43
Scheldeland Toeristische gids<br />
44<br />
Donkmeer in Berlare<br />
Spiegelglad of met driftige schuimkopjes, het Donkmeer laadt je batterijen weer<br />
op. Spelevaren op het water, een verfrissende plons in Nieuwdonk of je verdiepen<br />
in de geschiedenis van de eendenkooi of de roemrijke Boerenkrijg. Knorrende<br />
maag? Stillen met een overheerlijke paling, zó typisch voor Scheldeland.<br />
Donkmeer in Berlare<br />
VAREN VA V REN NAAR DE EENDENKOOI<br />
Op zomerse dagen heerst er een gezellige<br />
drukte aan het Donkmeer. Je kan<br />
peddelen in een bootje of de benen<br />
losmaken op een waterfiets. Of waag<br />
je wat verder en neem de houten<br />
pendelboot voor een bezoekje aan de<br />
eendenkooi. Deze traditionele vanginstallatie<br />
voor wilde eenden werd ge-<br />
Nuttige adressen:<br />
zie Toeristische Kaart<br />
Meer info: Steden en<br />
dorpen van A tot Z.<br />
renoveerd tot een openluchtmuseum<br />
over de eendenvangst. Je komt er alles<br />
te weten over het geheimzinnige verdwenen<br />
ambacht van de kooiman en<br />
zijn eenden. Ook de kinderen komen<br />
aan hun trekken, zij kunnen ravotten<br />
in de speeltuin of spelen met de<br />
hoevedieren.<br />
Hoe een wilde eend zich laat vangen<br />
om een smakelijk stukje vlees op je<br />
bord te worden? Kom de prachtige<br />
maquette van de eendenkooi bewonderen<br />
in het Natuureducatief Bezoekerscentrum<br />
Donkmeer. Een aantrekkelijke<br />
tentoonstelling schetst hoe het<br />
Donkmeer ontstond uit een oude site<br />
voor turfwinning aan een afgesneden<br />
meander van de Schelde, hoe fauna en<br />
flora volop gedijde en er vandaag aan<br />
natuurbeheer wordt gedaan.
Scheldeland Toeristische gids<br />
46<br />
ALS DE PALING BIJT …<br />
Je hengel uitgooien in het Donkmeer om<br />
paling, snoekbaars of voorn aan de haak<br />
te slaan? Het kan, maar een abonnement<br />
of dagvergunning is nodig (zie Op het<br />
water-hengelen). Aan de ticketautomaten<br />
ter hoogte van de Brielstraat en het Brugsken<br />
kun je een dagvergunning kopen.<br />
Het Donkmeer is trouwens erg bekend<br />
voor de palinggastronomie. In het begin<br />
van de 20ste eeuw al kwamen de Gentenaars<br />
met de stoomtram naar het Donkmeer<br />
voor een lekker bord paling. De palingvissers<br />
van het Donkmeer serveerden<br />
hun vangst in eigen eethuisjes aan de<br />
rand van het meer. In tal van die eethuisjes<br />
wordt vandaag nog altijd paling geserveerd.<br />
Nu komt de paling uit het buitenland,<br />
in speciaal uitgeruste tankwagens<br />
met zuurstofvoorziening. De beestjes<br />
ondergaan dan eerst nog een waterkuur<br />
in het daarvoor geschikte water van het<br />
Donkmeer, om daarna vers en panklaar te<br />
verhuizen naar de restaurantkeukens.<br />
IN EN OM HET INFOKANTOOR<br />
Het infokantoor Donkmeer is een prettige<br />
uitvalsbasis om het meer te ontdekken.<br />
Het kantoor herbergt ook het<br />
interactieve museum Donkmeer - Klim<br />
naar democratie. Daar reis je terug<br />
naar de 18de en 19de eeuw om er de<br />
heroïsche Boerenkrijg te herbeleven.<br />
Deze historische omwenteling was een<br />
belangrijke stap in de ontwikkeling van<br />
onze hedendaagse democratie.<br />
Na een leerrijke rondleiding kun je de<br />
trappers op voor een fietstochtje. In<br />
het infokantoor kun je een fiets huren<br />
om Berlare en omstreken te verkennen.<br />
Voor de liefhebbers is er I-Bike Berlare,<br />
een uitgestippelde fietsroute ingesproken<br />
op een MP3-speler. Samen met<br />
vrienden of familie een partijtje minigolven<br />
kan ook, het minigolfterrein ligt<br />
op wandelafstand van het infokantoor.<br />
Wie zich in de zompige moerasbossen<br />
rond het meer wil wagen, kan onder<br />
begeleiding van een gids de reservaatzone<br />
Donkmeer intrekken. In dit waardevolle<br />
natuurgebied nestelen de aalscholver<br />
en de blauwe reiger en vinden<br />
zeldzame broedvogels als de wielewaal<br />
en de nachtegaal een thuis.<br />
WATERPRET EN WATERFEESTEN<br />
Daagt al dat water uit tot een onvermijdelijke<br />
plons? Zwemmen in het<br />
Donkmeer mag niet, maar is des te<br />
verkwikkender in het recreatiedomein<br />
Nieuwdonk. Surfers en kajakkers kunnen<br />
zich hier sportief uitleven. De Zweedse<br />
speeltuin op het strand lokt heel wat<br />
kinderen, terwijl de ouders kunnen genieten<br />
van de ligweide. Elke twee jaar<br />
strijkt het openluchtspektakel Festivaria<br />
neer aan de oevers van het Donkmeer,<br />
nabij de Festivalhal. Het eerste weekend<br />
van augustus zijn er de jaarlijkse Waterfeesten.<br />
Het grootse vuurwerk boven<br />
het meer zorgt telkens weer voor ‘ohs’<br />
en ‘ahs’.<br />
Waterpret<br />
Nieuwdonk, Berlare
Denderende Steden<br />
De Denderstreek ontleent haar naam aan de grillige, kronkelende Dender die<br />
op haar weg een schat aan natuur ontvouwt. Vier Denderende steden verbinden<br />
de stroom als een rode draad met elkaar: Dendermonde, Aalst, Ninove en<br />
Geraardsbergen dat deel uitmaakt van de toeristische regio ‘de Vlaamse Ardennen’.<br />
Ze kijken elk terug op een boeiend verleden, waarvan de hedendaagse<br />
bezoeker met alle zintuigen gespitst kan genieten. Voelen, proeven, kijken en<br />
luisteren met vrienden of het gezin: klaar voor een Denderende Stedentocht?<br />
Denderende stad Ninove<br />
Met een rijk textielverleden en in twee gespleten door<br />
de Dender, is Ninove een gezellig provinciestadje waar<br />
de beiaard vrolijk zijn klanken over de stad strooit. Met<br />
gepaste trots draagt het de ‘eretitel’ van ‘oudste, stoutste<br />
en wijste’ van alle steden.<br />
Abdijkerk Ninove<br />
DE SCHEVE TOREN VAN NINOVE<br />
De scheve toren van de Onze-Lieve-Vrouw<br />
Hemelvaartkerk is dé blikvanger van<br />
Ninove. Het barokke interieur is ronduit<br />
Wist je dat Scheldeland<br />
over een<br />
mobiele website beschikt<br />
om via je smartphone de<br />
drie steden langs de Dender<br />
<strong>nu</strong> al te verkennen?<br />
Nuttige adressen:<br />
zie Toeristische Kaart<br />
Meer info: Steden en<br />
dorpen van A tot Z.<br />
schitterend. De houten lambrisering en<br />
het mo<strong>nu</strong>mentale hoofdaltaar springen<br />
meteen in het oog. Het reliekschrijn van<br />
Sint-Cornelius en Sint-Cypriaan, naast<br />
Onze-Lieve-Vrouw, de patroonheiligen van<br />
de abdij, behoort tot de meest bijzondere<br />
stukken. Na de buitenrestauratie wordt <strong>nu</strong><br />
ook het interieur volledig gerestaureerd.<br />
De kerk maakte ooit deel uit van het<br />
indrukwekkende gebouwencomplex van<br />
een machtige Norbertijnenabdij. Van de<br />
abdijgebouwen rest niet veel meer, maar<br />
in de archeologische tuin naast de kerk<br />
ontwaar je nog een deel van de fundamenten.<br />
Andere tastbare overblijfselen<br />
zijn de vroegere ziekenboeg, de watermolen<br />
en het poortgebouw dat toegang gaf<br />
tot het neerhof.<br />
47
Scheldeland Toeristische gids<br />
48<br />
Brouwerij van<br />
de Witkapbieren!<br />
Het opvallende Oud Stadhuis heeft<br />
een charmante lantaarntoorn op het<br />
dak, die een beiaard herbergt. Om het<br />
kwartier weerklinkt een van de vele<br />
Ninoofse volksmelodieën over de stad.<br />
Wie door de stad dwaalt, komt vast<br />
langs de recent volledig gerestaureerde<br />
gotische Koepoort, de enige van de vier<br />
stadspoorten die overeind bleef, en<br />
langs het beeld van de Twijnster op de<br />
Graanmarkt. Dit mooie beeld herinnert<br />
aan het verleden van Ninove<br />
als textielstad en aan de armoede.<br />
Met het twijnen - in elkaar draaien<br />
van gesponnen draden - probeerden<br />
Ninoofse vrouwen in de 19de eeuw<br />
een centje bij te verdienen.<br />
Bierliefhebbers moeten zeker brouwerij<br />
Slaghmuylder met een bezoek<br />
vereren (op afspraak en in groep).<br />
De brouwerij bestaat sinds 1860 en<br />
in 1979 begon men hier de Witkapbieren<br />
te brouwen. Door kenners worden<br />
de bieren geprezen voor hun bijzondere<br />
en authentieke smaak. De brouwerij<br />
herbergt een interessant museum met<br />
een collectie oude foto’s, brouwersattributen<br />
en reclameborden. De stoommachine<br />
en de vooroorlogse bottelmachine<br />
zijn unieke stukken industriële<br />
archeologie.
LEVENDIG STADJE<br />
MET HET OEVERSTEKSE<br />
De Dender deelt het centrum van Ninove<br />
in twee. Vroeger zorgde het drukke<br />
vrachtverkeer op de rivier voor welvaart.<br />
Vrachtschepen varen er <strong>nu</strong> nauwelijks<br />
meer, maar jaar na jaar is er wel meer pleziervaart.<br />
De moderne fietsers- en voetgangersbrug<br />
’t Oeverstekske verbindt de<br />
Ninoofse linker- en rechteroever met elkaar<br />
en legt de link tussen het historische stadscentrum<br />
en het stadspark. De naam Oeverstekske<br />
is niet alleen een woordspeling op<br />
het woord ‘oversteek’, maar verwijst ook<br />
naar de luciferindustrie - lucifers worden in<br />
het Ninoofs dialect ‘stekskes’ genoemd - die<br />
in de 19de en 20ste eeuw heel wat werkgelegenheid<br />
verschafte in de streek.<br />
Wie op zoek is naar leuke kleding of een<br />
tof cadeau moet naar het winkelcomplex<br />
Ninia of naar een van de vele winkels in<br />
Denderende stad Aalst<br />
Wie Aalst zegt, denkt aan satirische carnavalsparades<br />
en smakelijke vlaaien. Maar de tweede stad van Oost-<br />
<strong>Vlaanderen</strong> én zijn landelijke omstreken hebben nog<br />
heel wat meer te bieden.<br />
Carnaval in Aalst<br />
Aalst was eeuwenlang de hoofdplaats van<br />
het Land van Aalst, een gebied dat zich<br />
grosso modo uitstrekte tussen Schelde en<br />
Dender. In het 19de-eeuwse Aalst zwaai-<br />
gerestaureerde<br />
Koepoort, Ninove<br />
het stadscentrum. Het<br />
beeldje op het plein<br />
voor het winkelcomplex<br />
aan de rechteringang<br />
wordt het Wortelmanneke<br />
genoemd en zou<br />
het allereerste carnavals<br />
mo<strong>nu</strong>ment in België zijn. Want niet alleen<br />
in Aalst wordt carnaval uitbundig gevierd,<br />
het weekend na het Aalsterse carnaval is<br />
het traditiegetrouw in Ninove feest. Het<br />
cultuurcentrum De Plomblom aan de Graanmarkt<br />
heeft een openluchttheater waar in<br />
juli en augustus op donderdagavond gratis<br />
straattheater wordt georganiseerd.<br />
Nuttige adressen:<br />
zie Toeristische Kaart<br />
Meer info: Steden en<br />
dorpen van A tot Z.<br />
den notabelen en fabriekseigenaars de<br />
plak en Aalst groeide in die periode uit tot<br />
een nijvere fabrieksstad.<br />
KUNSTSCHATTEN EN ARCHITECTUUR<br />
‘ t Oeverstekske,<br />
Ninove<br />
De Aalsterse Grote Markt met zijn vele<br />
mo<strong>nu</strong>menten kan menig cultuurliefhebber<br />
bekoren. Het Oud Schepenhuis is het<br />
oudste bewaard gebleven schepenhuis van<br />
de Lage Landen en de belforttoren is door<br />
de UNESCO erkend als Werelderfgoed. Bij<br />
Aalstenaars is de toren beter bekend als<br />
de ‘tettentoren’.<br />
49
Scheldeland Toeristische gids<br />
50<br />
Borse van Amsterdam<br />
De Borse van Amsterdam met zijn opvallende<br />
zuilengalerij verwijst als vroegere<br />
afspanning naar de oude handelsroute<br />
tussen Rijsel en Amsterdam, die over Aalst<br />
liep. Het Stadhuis geeft via een gekasseide<br />
binnenkoer toegang tot het Landhuis.<br />
Hier zetelden de heren van het Land van<br />
Aalst. Op de binnenkoer van het Stadhuis<br />
staat het beeld van Ondineke, hoofdpersonage<br />
in de werken van Louis Paul Boon én<br />
de naam van een lokaal bier dat verschillende<br />
cafés op hun kaart hebben staan.<br />
De Sint-Marti<strong>nu</strong>skerk, een toonbeeld van<br />
Brabantse gotiek, herbergt waardevolle<br />
kunstschatten, waaronder enkele absolute<br />
topstukken, zoals een schilderij van Rubens<br />
in het Sint-Rochusaltaar en de zeldzame<br />
barokke sacramentstoren van Jeroen<br />
Duquesnoy de Oudere. Van het vroegere<br />
Begijnhof zijn alleen nog het grondplan,<br />
de neobarokke Sint-Antoniuskapel, de<br />
Sint-Catharinakerk, het convent en de<br />
vroegere pastorij overgebleven.<br />
Het leven en werk van beroemde Aalstenaars<br />
vormt de hoofdbrok in ’t Gasthuys<br />
– Stedelijk Museum, dat is ondergebracht<br />
in in het vroegere middeleeuwse hospitaal.<br />
Standbeeld Dirk Martens<br />
voor het Oud Schepenhuis<br />
Priester Adolf Daens, schrijver Louis Paul<br />
Boon, schilder Valerius De Saedeleer en<br />
drukker en uitgever Dirk Martens krijgen<br />
hier de gepaste eer. Maar er is ook plaats<br />
voor de rijke archeologische vondsten van<br />
de voorbije 25 jaar graafwerk en een hele<br />
verdieping is gewijd aan het door UNESCO<br />
als immaterieel cultureel erfgoed van de<br />
mensheid erkende Aalsterse carnaval.<br />
Aalst per fiets ontdekken en tegelijkertijd<br />
Louis Paul Boon leren kennen? De Boontocht<br />
bestaat uit twee fietslussen die je<br />
langs locaties brengen die voorkomen in<br />
de bekende historische romans van Boon.<br />
Zo fiets je vlot doorheen de boeken en<br />
wordt aan de hand van de verschillende<br />
locaties een stukje boeiende ‘Boongeschiedenis’<br />
blootgelegd.<br />
Stijlvolle getuigen van de bruisende 19de<br />
eeuw zijn dan weer de vroegere danszaal<br />
Gillade, destijds een van de bekendste<br />
danszalen van de stad, het stationsgebouw,<br />
naar een ontwerp van de bekende<br />
stationsarchitect Jean-Pierre Cluysenaer<br />
en de neogotische Sint-Jozefskerk.<br />
HEDENDAAGS AALST<br />
Maar ook vandaag schrijft Aalst nog geschiedenis.<br />
Zo werken in de Carnavalwerkhallen<br />
de Aalsterse carnavalisten<br />
maandenlang aan de praalwagens van<br />
het beroemde carnaval. Sinds kort staat<br />
het Aalsters carnaval op de lijst van het<br />
Unesco Werelderfgoed. Ook film- en televisiemakers<br />
weten Aalst als filmdecor te<br />
waarderen. Denk maar aan de film Daens<br />
van Stijn Coninckx (1993) waarin priester<br />
Daens ijvert voor betere werk- en leefomstandigheden<br />
voor de fabrieksarbeiders.<br />
De prent werd deels opgenomen in<br />
Aalst en in Hollywood genomineerd voor<br />
een Oscar. Recenter is de verfilming van<br />
het boek De Helaasheid der Dingen door<br />
Felix Van Groeningen. Hier treedt vooral<br />
deelgemeente Nieuwerkerken in beeld, als<br />
woonplaats van de dertienjarige Gunther<br />
Strobbe en zijn bierzuipende en schaamteloos<br />
nietsdoende familie.
In cultuurcentrum De Werf, de naam verwijst<br />
naar de vroegere haven met scheepswerf<br />
aan de Dender, en in het Centrum<br />
voor Hedendaagse Kunst Netwerk vinden<br />
tentoonstellingen, performances, voorstellingen<br />
en optredens plaats. Je muziekhonger<br />
stillen of een dagje shoppen? Aalst<br />
heeft adresjes bij de vleet. In het stadspark<br />
pik je in de zomermaanden op maandagavond<br />
vlot een gratis concertje mee,<br />
muzikale ambiance die een echt begrip in<br />
de ruime omgeving is geworden.<br />
Fietsen langs de Dender<br />
In het hartje van de stad biedt de verkeersvrije<br />
winkel-wandelzone soelaas voor<br />
koop- en kijklustigen. En wie een rustpauze<br />
nodig heeft, moet zeker Aalsterse<br />
Vlaaien (erkend Vlaams streekproduct!) bij<br />
de koffie nemen. En tot slot: een rivierstad<br />
bestaat niet zonder scheepvaart. Aan het<br />
vernieuwde Werfplein scheep je in voor<br />
een boottochtje op de Dender.<br />
Rustplekjes in<br />
de binnenstad<br />
Aalsterse Vlaaien,<br />
smakelijk!<br />
51
Scheldeland Toeristische gids<br />
52<br />
Denderende stad Dendermonde<br />
Nuttige adressen:<br />
zie Toeristische Kaart<br />
Meer info: Steden en<br />
dorpen van A tot Z.<br />
Waar de Dender in de Schelde uitmondt, ligt de ere Ros Beiaardstad Dendermonde.<br />
De stad maakte eeuwenlang furore als vestingstad en is ondermeer bekend om zijn<br />
Ros Beiaard, de folklore van de Gildereuzen, een rijke jazztraditie en het Dendermonds<br />
kopvlees.<br />
Het Ros Beiaard tijdens de<br />
apotheose op de Grote Markt<br />
OVER HET ROS BEIAARD<br />
IN EEN OMMUURDE STAD<br />
Het middeleeuwse Stadhuis en het vroegere<br />
Vleeshuis zijn de blikvangers op de<br />
Grote Markt. Het belfort van het Stadhuis<br />
is door UNESCO erkend als Werelderfgoed.<br />
Het Stadhuis herbergt een waardevolle<br />
collectie van de Dendermondse Schilderschool,<br />
waaronder een mo<strong>nu</strong>mentaal werk<br />
dat de Ros Beiaardommegang van 1888<br />
uitbeeldt. De Ros Beiaardommegang is<br />
een topevenement dat maar eens om de<br />
tien jaar plaatsvindt (volgende editie in<br />
2020). Dan trekt het heldhaftige paard<br />
bereden door de Vier Heemskinderen onder<br />
massale publieke belangstelling door<br />
de binnenstad. Het Ros Beiaard behoort<br />
tot het UNESCO Werelderfgoed.<br />
Ook in het vroegere Vleeshuis kun je naast<br />
archeologische vondsten nog elementen<br />
uit vroegere Ros Beiaardommegangen<br />
bewonderen. De blikvanger hier is echter<br />
het geraamte van een mammoet, die werd<br />
gevonden op de Sint-Onolfspolder. In het<br />
Zwijvekemuseum wordt het verhaal van de<br />
stad verder verteld. Dit museum is gehuisvest<br />
in de bijgebouwen van de vroegere<br />
cisterciënzerinnenabdij van Zwijveke.<br />
Op de plaats van het imposante Justitiepaleis<br />
stond ooit het kasteel van de Heren<br />
van Dendermonde. Het Justitiepaleis werd<br />
in zijn huidige vorm kort na de verwoestingen<br />
van de Eerste Wereldoorlog gebouwd.<br />
Een verwoestende brand bij het begin van<br />
de oorlog had de Dendermondse binnenstad<br />
immers bijna volledig in de as gelegd.<br />
Op de spits van de 50 meter hoge toren<br />
staat een van de drie Ros Beiaardbeelden<br />
die Dendermonde rijk is.<br />
Van de vroegere vestingwerken rond de<br />
historische binnenstad zijn nog de infanteriekazerne,<br />
enkele mooi gerestaureerde<br />
poorten en het voormalige Bastion VIII,<br />
heden het Natuureducatief Centrum, bewaard<br />
gebleven.<br />
RELIGIEUS ERFGOED<br />
Een parel van religieus erfgoed is de<br />
imposante Sint-Pieters- en Paulusabdij,<br />
waar je in het Liturgisch Centrum abdijbier,<br />
-wijn en -likeur kan kopen. In het<br />
stemmige Sint-Alexiusbegijnhof, met<br />
toegangspoort recht tegenover de Oude<br />
Vest, treed je dan weer binnen in een wereld<br />
van stilte en rust. De drukte en het<br />
lawaai van de stad lijken kilometers ver<br />
weg in dit stukje UNESCO Werelderfgoed.<br />
Enkele huisjes zijn ingericht als Begijnhofmuseum<br />
en ook de collectie van het<br />
Volkskundemuseum vindt er onderdak.<br />
De 13de-eeuwse Onze-Lieve-Vrouwekerk<br />
is een mooi voorbeeld van Scheldegotiek<br />
en herbergt een rijke verzameling kunstvoorwerpen,<br />
waarvan doeken van Antoon<br />
Van Dyck en David Teniers en een romaanse<br />
doopvont in Doornikse hardsteen<br />
de topstukken zijn.
STAD VOL HEMELSE MUZIEK<br />
In de zomermaanden bruist de Grote Markt<br />
als geen ander. Alleen wordt de champagne<br />
op zijn Dendermonds vervangen door<br />
een lokaal gebrouwen abdijbiertje of een<br />
authentieke Ros Beiaardjenever op een<br />
van de gezellige terrasjes. Er is terrasanimatie<br />
op donderdagavond, op zaterdagnamiddag<br />
kun je mee met de Ros Beiaardboot<br />
en op zondagnamiddag kun je mee<br />
voor een stadsritje met de koets.<br />
Dendermondenaren laten hun aanleg tot<br />
feesten en uitbundigheid zien op de talrijke<br />
zomerevenementen, zoals de internationale<br />
taptoe en het muziekfestival naar<br />
aanleiding van de Vlaamse feestdag op<br />
11 juli. Wie op de laatste donderdag van<br />
augustus in de stad vertoeft, ziet de Gildereuzen<br />
aantreden in de Reuzenommegang<br />
Katuit, weerom een groots evenement<br />
dat een massa volk op de been brengt.<br />
De stadsbeiaardier speelt elke zondag- en<br />
maandagvoormiddag een heerlijk beiaardconcert.<br />
Voor nog meer muziek, maar ook theater<br />
of dans, kun je een voorstelling meepikken<br />
in het Cultuurcentrum Belgica, het kloppende<br />
hart van het rijke culturele leven in<br />
Dendermonde. En wie de jazz in het hart<br />
gesloten heeft, moet beslist eens in de<br />
Honky Tonk Jazz Club en het nabije Jazz<br />
Centrum langskomen. Na die cultuurboost<br />
krijg je wellicht honger en kun je binnenstappen<br />
in een<br />
van de gezellige<br />
eethuisjes.<br />
Sint-Alexiusbegijnhof<br />
Fonteinen op het Heldenplein<br />
53
Scheldeland Toeristische gids<br />
54<br />
Buggenhoutbos<br />
Het bulkt er van O 2 , het dak biedt in de zomer verkoeling, en voor de té gehaaste<br />
mens is dit geen place to be. Bovendien ligt het in Scheldeland. Ra ra ra, wat is<br />
dat? Dat moet het Buggenhoutbos wel zijn.<br />
Het Buggenhoutbos is het 212 hectare<br />
groot gemengd loofbos in Buggenhout.<br />
Het ligt bijna op het punt waar de provincies<br />
Antwerpen, Vlaams-Brabant en<br />
Oost-<strong>Vlaanderen</strong> elkaar raken en is het<br />
uithangbord bij uitstek van de gemeente<br />
Buggenhout. Het woud wordt beheerd<br />
door het Agentschap voor Natuur en Bos<br />
van de Vlaamse overheid en is een absolute<br />
aanrader voor alle natuurliefhebbers.<br />
EEN BOS MET FAAM<br />
In de 12de eeuw behoorde Buggenhoutbos<br />
tot het 1.000 hectare grote Beuckenhoudtwoud.<br />
Aan dit uitgestrekte woud ontleent<br />
de gemeente Buggenhout haar naam. Vroeger<br />
overheersten beuken dit bos, maar die<br />
hebben ondertussen plaats moeten ruimen<br />
voor de wintereik. Nergens in <strong>Vlaanderen</strong><br />
Nuttige adressen: zie<br />
Toeristische Kaart<br />
Meer info: Steden en<br />
dorpen van A tot Z.<br />
vind je meer wintereiken dan hier. Het wintereikenbestand<br />
is erkend als zaadbestand,<br />
dat wordt opgekweekt tot ‘bosplantsoen<br />
appellation contrôlée Buggenhoutbos’.<br />
Het bos herbergt een bonte variatie aan<br />
fauna en flora. Zo biedt het een schuilplaats<br />
voor talrijke broedvogels, waaronder de<br />
bosuil, buizerd, sperwer, wielewaal, boomklever<br />
en zwarte specht. In de herfst vind je<br />
er een heel grote variatie aan paddenstoelen.<br />
Het oostelijke gedeelte van het bos ligt<br />
in de Hollebeekvallei waar je een glimp kan<br />
opvangen van de zeldzame vuursalamander.<br />
De hazelworm, in de volksmond ook bospaling<br />
genoemd, verkiest de schrale, zonnige<br />
plekken in het bos. Jaarlijks is er op de<br />
derde zondag na Pasen de novene ter ere<br />
van Onze-Lieve-Vrouw van smarten. Deze<br />
processie wordt Bosbegankenis of Bosschijning<br />
genoemd.
UITSTAP VOOR DE HELE FAMILIE<br />
Een bezoek aan het 1,5 hectare grote arboretum<br />
is een echte aanrader. Je komt er<br />
alles te weten over de verschillende boomsoorten<br />
die voorkomen in het bos. Sporten<br />
kan in de omgeving van de Konijnenberg,<br />
waar ook een grote speelzone is. Voor een<br />
moment van bezinning, ga je naar de Boskapel.<br />
De kapel met gedenksteen en moerboog<br />
herinnert aan het tragische jachtongeval<br />
van Jan De Rijcke in 1504.<br />
Aan de Boskapel vertrekken vier uitgestippelde<br />
wandelingen. De Buggenhoutbosroute<br />
is 11 km lang en start aan het administratief<br />
centrum van Buggenhout. Je kan<br />
ook zelf je wandeling uitstippelen, maar<br />
je moet steeds op de daartoe aangeduide<br />
wegen blijven. Even uitblazen doe je in<br />
een van de schuilhutten en de infoborden<br />
maken je wegwijs. Wie op de fiets door het<br />
bos wil, kan de Ros Beiaardroute volgen,<br />
die ook de Vlassenbroekse polder, Wieze en<br />
Dendermonde aandoet. Parkeren kan op de<br />
2 ruime parkings in de Kasteelstraat.<br />
Boskapel Buggenhout<br />
55
Scheldeland Toeristische gids<br />
Scheldeland Toeristische gids<br />
56<br />
Stille<br />
Watersdorpen<br />
Nuttige adressen: zie<br />
Toeristische Kaart<br />
Meer info: Steden en<br />
dorpen van A tot Z.<br />
In het land van Klein-Brabant slingert de Schelde zich in verleidelijke bochten een weg<br />
tussen groene oevers, slikken en schorren en de pittoreske dorpen Sint-Amands en Mariekerke.<br />
De plaatsjes vormden het decor voor de populaire ctiereeks Stille Waters die<br />
in 2001 op tv te zien was. De heroïsche strijd tussen een machtige industrieel, rol voor<br />
Jo De Meyere, en de jonge vrouw Jana Meyer, gespeeld door Antje De Boeck, die op zoek<br />
gaat naar de oorzaak van haar vaders dood, zorgde voor een mysterieus drama langs<br />
de boorden van de Schelde. De reeks hield meer dan een miljoen Vlamingen in de ban.<br />
Dagjestoeristen of lange verblijvers in Mariekerke of Sint-Amands kunnen zich helemaal<br />
onderdompelen in de dromerige atmosfeer van Stille Waters. Wandelingen en<br />
etsroutes voeren je langs de lmlocaties en er is zelfs een heuse boot-en-bustocht,<br />
met aandacht voor alle bezienswaardigheden van de streek. Ook het nabije gehucht<br />
Buitenland, paviljoen De Notelaer in Hingene en volkscafé Het Koningsrek ‘bij Zates’<br />
aan de dijk in Branst gureren gureren gureren in de reeks en zijn beslist een bezoekje waard.<br />
Veer Sint-Amands<br />
Sint-Amands<br />
Het uitzicht over de Schelde vanop de kaai<br />
is adembenemend. Verpozen in dit authentieke<br />
Scheldedorp in zijn groene oase<br />
geeft je het zalige gevoel er even helemaal<br />
tusse<strong>nu</strong>it te zijn.<br />
De charmante Sint-Amandse kaai aan de Schelde is het<br />
vertrekpunt voor een dagje vol cultuur en wandel- of<br />
etsgenot langs de waterkant. Een unieke vaartrip met<br />
het veer uit Stille Waters mag niet ontbreken.<br />
Graf Emile Verhaeren<br />
aan de Schelde
DORP VAN DICHTER VERHAEREN<br />
Op de kaai bevindt zich het levensgrote<br />
standbeeld van de charismatische dichter<br />
Emile Verhaeren (1855-1916). Met dit<br />
beeld en het mo<strong>nu</strong>mentale praalgraf van<br />
de dichter houdt Sint-Amands de herinnering<br />
aan haar beroemdste zoon levendig.<br />
Hier aan het water vindt Verhaeren, samen<br />
met zijn echtgenote Marthe Massin, zijn<br />
laatste rustplaats. Vlakbij, in de Marthe<br />
Massintuin, staat het beeld Liefdesgetijden<br />
van kunstenaar Jan Mees.<br />
Het beeld De Veerman, nabij het veer, is geinspireerd<br />
door Verhaerens gedicht Le Passeur<br />
d’Eau (De Veerman). Wie er echt alles<br />
over wil weten, moet even het Provinciaal<br />
Museum Emile Verhaeren, gevestigd in het<br />
Dorpshuis, binnenstappen. Het leven en<br />
werk van de dichter en kunstcriticus wordt<br />
er op een hedendaagse en overzichtelijke<br />
wijze uit de doeken gedaan, aan de hand<br />
van zelden of nooit getoonde ma<strong>nu</strong>scripten,<br />
brieven, foto’s en kunstwerken.<br />
OEVERHOPPEN MET EEN BIJZONDERE<br />
VEERMAN<br />
Aan de openbare aanlegsteiger leggen<br />
passagiers- en plezierboten aan voor een<br />
bezoek aan het dorpje. Er is een mooi aanbod<br />
boottochten voor wie zich graag laat<br />
meedrijven op de ruisende stroom. Hét<br />
symbool van Scheldeland zijn echter de typische<br />
fiets- en voetveren over de Schelde.<br />
Zij varen het hele jaar door en zijn gratis.<br />
Va<strong>nu</strong>it Sint-Amands en ook Mariekerke vaar<br />
je in een oogwenk naar de groene polder<br />
van Moerzeke aan de overkant. Veerman<br />
Ronny Van Hemelrijck is een opvallende<br />
persoonlijkheid. Hij leerde de personages<br />
in Stille Waters met de veerboot varen. In<br />
de boot van het Mariekerkse veer lag Ronny<br />
op de grond aan de voeten van Jan Decleir<br />
of Antje De Boeck om instructies te geven,<br />
onzichtbaar voor de camera’s. De veerboot<br />
van Sint-Amands voer parallel mee, hierop<br />
stonden de camera’s. Vraag de veerman gerust<br />
naar zijn filmervaring!<br />
57
Scheldeland Toeristische gids<br />
58<br />
EEN SNUIFJE KUNST<br />
In kunstatelier ‘Onder den blooten hemel’<br />
op den Dam van Sint-Amands maak<br />
je kennis met het werk van beeldhouwer<br />
Joris Maes. Het basismateriaal voor zijn<br />
beelden zijn … stenen uit de Sahara. Het<br />
atelier ligt vlakbij het Toots Thielemansstraatje,<br />
dat deel uitmaakt van de Schelde<br />
Internationale Muziekstroom-route die in<br />
Klein-Brabant ontwikkeld wordt. In het<br />
Molenmuseum kom je dan weer alles te<br />
weten over de geschiedenis van molens<br />
Gratis veer Mariekerke<br />
Mariekerke<br />
in <strong>Vlaanderen</strong>. Een leuke opsteker zijn de<br />
spreuken die iets met molens of het leven<br />
van de molenaar te maken hebben.<br />
In de dramaserie Stille Waters staat Mariekerke bekend als<br />
het dorpje Terhaven. Of doet ‘paling’ nog sneller een belletje<br />
rinkelen? Het dorp is het centrum van de palinggastronomie<br />
aan de Schelde.<br />
VISSERS EN<br />
HUN JOLLEN<br />
Op een boogscheut van Sint-Amands ligt<br />
het schilderachtige dorpje Mariekerke, een<br />
deelgemeente van Bornem. Vanaf de kaai<br />
van Sint-Amands zie je het voormalige vissersdorp<br />
aan de rechterkant opduiken. In de<br />
vroege middeleeuwen was Mariekerke een<br />
van de vier kerkdorpen van het domein Baasrode.<br />
Het maakte deel uit van het Land van<br />
Dendermonde en vanaf de 12de eeuw viel het<br />
onder het Land van Bornem van de Gentse<br />
burggraven.<br />
Al in de 13de eeuw bezat Mariekerke twee<br />
aanlegplaatsen voor vissersboten en tot de<br />
Eerste Wereldoorlog was de Scheldevisserij<br />
vrij belangrijk. Met hun typische kleine jollen<br />
gingen de Mariekerkse vissers op vangst,<br />
vooral stroomafwaarts richting Antwerpen.<br />
De vis werd daarna door leurders verkocht.<br />
Door de verbetering van de kwaliteit van het<br />
Scheldewater zit er weer heel wat vis in de<br />
Schelde maar de commerciële visserij komt<br />
Provinciaal Museum Emile<br />
Verhaeren<br />
niet meer terug. Het Scheepvaartmuseum in<br />
de Omgangstraat geeft een beeld van de binnenscheepvaart<br />
en de visserij vroeger en <strong>nu</strong>.<br />
KLEIN DORP, GROTE FEESTEN<br />
In Mariekerke kun je aangenaam wandelen of<br />
fietsen langs de oevers van de Schelde. Het<br />
veer Mariekerke-Moerzeke voert je gratis naar<br />
de overkant. Een digitale MP3-wandeling<br />
met startpunt in Sint-Amands brengt je langs<br />
de veren van de beide Stille Watersdorpen.<br />
Drukker wordt het hier tijdens het jaarlijkse<br />
Palingfestival in het pinksterweekend en de<br />
Vis- en Folklorefeesten in juni. Deze evenementen<br />
lokken telkens duizenden toeristen<br />
en inwoners van de ruime omgeving naar<br />
Mariekerke. Naast een gastronomisch festijn<br />
met ‘paling in ’t groen’ als typische specialiteit,<br />
zijn deze volksfeesten ook een ode<br />
aan de schilderachtige regio en aan oude en<br />
nieuwe volkskunsten. Nog een topper is de<br />
vijfjaarlijkse opvoering van het Passiespel<br />
Christus aan de Schelde.
Land van de Schelde<br />
in Klein-Brabant<br />
Nuttige adressen: zie<br />
Toeristische Kaart<br />
Meer info: Steden en<br />
dorpen van A tot Z.<br />
De tijdloze en machtige Schelde oefent sinds jaar en dag een mysterieuze aantrekkingskracht<br />
uit op de mens. Een dag vertoeven in dit getijdengebied verjaagt spanning<br />
of zorgen. Laat je meedrijven op het ritme van de stroom en geef je volmondig<br />
over aan ontspannend wandelen, varen, etsen of tafelen. De oeverbewoners zullen<br />
je met de hun kenmerkende gemoedelijkheid hartelijk ontvangen. Je kan hier<br />
overheerlijke paling smullen en in de toeristische infopunten vind je kaarten van<br />
bewegwijzerde wandel- of etsroutes, inclusief overzet bij de talrijke veren. Een<br />
natuurwandeling met een gids in groep, een themaroute - dit is trouwens het land<br />
van Stille Waters -, of van knooppunt naar knooppunt etsen, kies maar uit. Zet je<br />
schrap voor een prachtige tocht langs rustige dijken, besloten kreken, schitterende<br />
dotterbloemen en statige mo<strong>nu</strong>menten.<br />
Het getijdengebied van Driegoten<br />
Aan het jachthaventje van Driegoten in de gemeente Hamme heb je een fantastisch<br />
uitzicht op de Schelde en het weidse slikken- en schorrenlandschap.<br />
Je kan het tijdloze spel dat eb en vloed<br />
met de machtige Schelde spelen hier goed<br />
volgen. Op de overgang van land en water<br />
zie je de modderige, onbegroeide slikken<br />
en de hoger gelegen schorren die begroeid<br />
zijn met wilgen, riet en vloedbosjes. De<br />
slikken komen bij hoogwater tweemaal<br />
per dag onder water te staan. Het veer<br />
van Driegoten verbindt de plaats met het<br />
dorpje Weert aan de Oude Schelde.<br />
De naam Driegoten verwijst naar de bressen<br />
die de lokale bevolking hier vroeger<br />
in de dijk sloeg bij overstromingsgevaar.<br />
Zo werden de achterliggende gebieden<br />
gecontroleerd onder water gezet, zodat<br />
de huizen in de ruime omgeving gevrijwaard<br />
bleven van overstroming. De bevolking<br />
sprak over ‘drie gaten’, wat in het<br />
plaatselijke dialect klinkt als ‘drie goten’.<br />
Nu zet men moderne technologie in met<br />
hetzelfde doel in het vlakbij gelegen Lippenbroek,<br />
Gecontroleerd Gereduceerd Getij<br />
(GGG), uitgerust met een speciale inwateringsluis.<br />
Lees meer over het Sigmaplan op<br />
pagina 38.<br />
59
Scheldeland Toeristische gids<br />
60<br />
De Oude Schelde in Weert<br />
Het gezellige dorpje Weert in Bornem is vooral bekend bij liefhebbers van een lekker<br />
bord paling. Het plaatsje ligt ingesloten tussen de huidige Schelde en de Oude Schelde.<br />
Weert maakte gedurende eeuwen een<br />
uniek fenomeen mee. De Schelde baande<br />
zich langzaam maar zeker een andere weg<br />
rond het dorpje. Wat vandaag overblijft is<br />
een ‘nieuw’ en een ‘oud’ deel van de rivier.<br />
De beide rivierbeddingen raken elkaar<br />
net niet aan de Scheldebrug van Temse en<br />
Bornem, aan het Sas van Pedro Coloma.<br />
De streek leefde jaren van de mandenmakerij.<br />
Het telen van zogenaamde wissen of<br />
wijmen is een typisch landbouwgebruik.<br />
Wijmen zijn twijgen van wilgen, die in de<br />
waterrijke gebieden rondom Weert overvloedig<br />
groeien. Ze worden in het najaar<br />
gekapt, waarna ze bewerkt en verwerkt<br />
worden tot manden.<br />
Vlechtmuseum De Zilverreiger is hoofdzakelijk<br />
gewijd aan de traditionele mandenmakerij,<br />
maar ook andere oude ambachten zoals<br />
de visserij, de kuiperij (vervaardigen van<br />
Het kasteel van Bornem<br />
Het sprookjesachtige kasteel van Marnix de<br />
Sainte Aldegonde aan de Oude Schelde is de<br />
absolute blikvanger van Bornem.<br />
Het kasteel werd eind 19de eeuw gerenoveerd<br />
door architect Hendrik Beyaert. Hij<br />
bewaarde de proporties van het prachtige<br />
Renaissancekasteel, gebouwd door de<br />
Spaanse edelman don Pedro Coloma. De<br />
geschiedenis van het kasteel gaat terug<br />
tot de 9de eeuw. Sinds 1780 is het domein<br />
in handen van het geslacht van Marnix,<br />
heren van Sainte Aldegonde. Het kasteel<br />
van Bornem en zijn koetshuis met 40 oude<br />
koetsen is een echt ‘Loirekasteel in <strong>Vlaanderen</strong>’.<br />
Oude Schelde<br />
kuipen), de vlasbewerking en de klompenmakerij<br />
krijgen er een plaats. In de bruine<br />
kroeg en herberg kun je van het plaatselijke<br />
Slijkneusbier proeven en oude volkssporten<br />
beoefenen. Er zijn ook fietsen te huur. Het<br />
nabijgelegen veer op de dijk verbindt Weert<br />
met Driegoten in Hamme.<br />
Kasteel van Marnix de<br />
Sainte Aldegonde<br />
Het kasteel, bewoond door graaf John en<br />
gravin Amélie de Marnix de Sainte Aldegonde,<br />
stelt rijke verzamelingen schilderijen,<br />
meubilair uit de 18de eeuw, gravures,<br />
kant en porselein uit China tentoon. Het<br />
is een ‘bewoond museum’ met prachtig<br />
geschilderde plafonds en aandacht voor<br />
de rijke geschiedenis dankzij de tentoonstelling<br />
over Marnix van Sinte Aldegonde<br />
(1540-1598). Er zijn verschillende formules<br />
om het kasteel te bezoeken.
Jachtpaviljoen De Notelaer<br />
De Notelaer in Hingene werd beroemd als de elegante woning van Alexander Vorlat in<br />
de tv-serie Stille Waters. Historisch gezien is het de vroegere schuil- en rustplaats van<br />
de adellijke bewoners van het Kasteel d’Ursel in Hingene.<br />
Het paviljoen werd door zijn adellijke<br />
eigenaars en hun gasten gebruikt voor<br />
stijlvolle diners en gezelschapsspelen.<br />
Het plekje bovenin de dakkoepel was gereserveerd<br />
voor de muzikanten. De Notelaer<br />
werd op het eind van de 18de eeuw<br />
ontworpen naar de plannen van de Franse<br />
architect Charles de Wailly. De naam van<br />
het gebouw verwijst naar de notenbomen<br />
die destijds de dijken sierden en waarvan<br />
notenlikeur werd gestookt.<br />
Binnen loopt een permanente tentoonstel<br />
ling over de typische landschapselemen<br />
ten van het Scheldegebied en de schrijvers<br />
en dichters die zich erdoor lieten inspire<br />
ren. Op de dijk is ook een literair pad uitgestippeld<br />
met werken uit hun oeuvre. Bij<br />
mooi weer kun je op het terras genieten<br />
van de overheerlijke Notelaerentaart. Van<br />
op het hoger gelegen dakterras heb je een<br />
prachtig weids uitzicht. Waag beslist ook<br />
een wandeling tot aan het nabijgelegen<br />
statige Kasteel d’Ursel in de dorpskern van<br />
Hingene. Het ligt in een schitterend park<br />
waar men geregeld culturele activiteiten<br />
organiseert.<br />
Historisch interieur<br />
De Notelaer, Hingene<br />
61
Scheldeland Toeristische gids<br />
62<br />
Steenbakkerijen in de Rupelstreek<br />
Nuttige adressen: zie<br />
Toeristische Kaart<br />
Meer info: Steden en<br />
dorpen van A tot Z.<br />
Eeuwenlang zorgde de baksteennijverheid voor welvaart en werk in de Rupelstreek.<br />
In centrumgemeente Boom en de steenbakkersdorpen Hemiksem, Schelle,<br />
Niel, Terhagen en Rumst zijn de kleiputten, ovens en schoorstenen sporen van<br />
het harde labeur van destijds.<br />
Kleiput, Rupelstreek
INDUSTRIËLE ARCHEOLOGIE<br />
IN NOEVEREN<br />
Tussen Boom en Niel ligt de indrukwekkende<br />
archeologische steenbakkerijsite Noeveren-<br />
Hellegat. Op dit uitgestrekte terrein vind<br />
je de actieve erfgoedpolen Ecomuseum en<br />
Archief van de Boomse Baksteen (EMABB),<br />
‘t Geleeg-Steenbakkerij Frateur en The New<br />
Belgica die samenwerken onder de naam<br />
‘Erfgoed Noeveren’. Wandelend tussen de<br />
ovens, werkmanshuizen en droogloodsen<br />
kom je alles te weten over het leven en<br />
werk in de steenbakkerijnijverheid.<br />
Opvallend op de site zijn de mo<strong>nu</strong>mentale<br />
schoorsteen en de verschillende soorten<br />
ovens: klampoven, ringoven en paapoven<br />
hebben elk een eigen bakprocedé met<br />
verschillende soorten baksteen als resultaat.<br />
De authentieke arbeiderswoningen<br />
en meesterwoningen zijn letterlijk ín de<br />
kleiputten gebouwd en steken slechts met<br />
hun bovenverdieping boven de straat uit.<br />
De ‘averechtse root’ is een straatje waar de<br />
huizen met hun achterkant naar de straat<br />
gekeerd staan. De bakstenen werden traditioneel<br />
gedroogd in droogloodsen of ‘luzzes’.<br />
In heel de Rupelstreek stonden rond<br />
1950 wel 120 km ‘luzzes’, allemaal loodrecht<br />
op de Rupel georiënteerd.<br />
Het insteekdok herinnert aan de scheepsbouw<br />
die nauw samenhing met de steenbakkerijnijverheid.<br />
Een omwegje langs het<br />
Nautisch Bezoekerscentrum Rupelstreek<br />
levert je het verhaal van de steenschuiten<br />
en het nautisch erfgoed van de streek op.<br />
EMABB, Noeveren, Boom<br />
63
Scheldeland Toeristische gids<br />
64<br />
In steenbakkerijmuseum ’t Geleeg-Steenbakkerij<br />
Frateur kregen oude<br />
machines en gereedschappen, maar ook<br />
beeld- en archiefmateriaal een plaatsje.<br />
Het museum heeft ook een openluchtafdeling<br />
in Rumst. Van het werk in de<br />
steenbakkerijen kreeg men trouwens<br />
best wel dorst. De stemmige steenbakkerskroeg<br />
Café Koophandel is als enige<br />
overgebleven in zijn soort. Je kan er<br />
proeven van het lokale Klinkaertbier. Op<br />
de New Belgicawerf wordt een replica gebouwd<br />
van de ‘Belgica’ waarmee Adrien<br />
de Gerlache in 1897-1899 de eerste ontdekkingsreis<br />
ondernam naar Antarctica.<br />
Museum Rupelklei, Rumst<br />
DOOR HET LAND VAN DE KLEIPUTTEN<br />
De baksteenindustrie heeft in de loop<br />
van de eeuwen gezorgd voor een typisch<br />
kleiputtenlandschap. De klei werd eerst<br />
afgegraven door kleistekers met steekschopjes<br />
en later met machinale baggers.<br />
Ook vandaag wordt er nog klei afgegraven.<br />
Van het uitkijkpunt in de Hoogstraat<br />
in Terhagen heb je een mooi uitzicht op<br />
het geheel. Vele van de oude kleiputten<br />
zijn ondertussen dichtgespoten of veranderd<br />
in uitgestrekte groene natuurgebieden.<br />
Het wereldmuziekfestival Mano<br />
Mundo, dat elke lente duizenden fans<br />
naar Boom lokt, vindt trouwens plaats in<br />
een reusachtige kleiput in het Provinciaal<br />
Recreatiedomein De Schorre.<br />
In het nabije Rumst liggen nog enkele<br />
steenbakkerijen en kleiputten die ontgonnen<br />
worden. Hier bevindt zich het<br />
steenbakkerijmuseum Rupelklei, waar je<br />
een goed beeld krijgt van de artisanale<br />
steenbakkerijnijverheid en te weten komt<br />
hoe de kleilagen in de Rupelstreek zich<br />
hebben gevormd. In het openluchtgedeelte<br />
van museum ’t Geleeg-Steenbakkerij<br />
Frateur zie je een reconstructie van<br />
een 19de-eeuwse steenbakkerij. In Niel<br />
herinnert het beeld Het Afdraagstertje<br />
aan eeuwenlang zwoegen en labeur;<br />
kinderarbeid was toen een alledaags gegeven.<br />
Een andere getuige van het baksteenverleden<br />
kun je vinden op Hellegat<br />
met zijn vele arbeidershuisjes. Meer informatie<br />
over projecten op Noeveren vind<br />
je op www.erfgoednoeveren.be.<br />
SNUIF DE RUPEL OP<br />
Word zo licht als een veer als je aan de<br />
39 km van de Baksteenroute begint! Deze<br />
fietsroute loopt voor een groot deel over<br />
dijken van Schelde en Rupel en brengt je<br />
langs alle steenbakkerijdorpen. De mooie<br />
kaai met wandelesplanade in Boom geeft<br />
je een schitterend uitzicht over de Rupel<br />
en het veer brengt je gratis naar het<br />
stemmige Klein-Willebroek. In Rumst<br />
kunnen wandelaars de Rupelkleiroute, in<br />
de voetsporen van Piet Van Aken, eens<br />
uitproberen met vertrek in de Kardinaal<br />
Cardijnstraat in Terhagen. Genoemd<br />
naar de Terhaagse sociaal geëngageerde<br />
schrijver Piet Van Aken, Aken, brengt deze trip<br />
je langs unieke stukjes natuur en gehuch<br />
ten die verdwenen zijn zijn onder onder de bagger<br />
molens.<br />
Ringoven ‘ Geleeg<br />
Noeveren Boom
Nuttige adressen: zie<br />
Toeristische Kaart<br />
Meer info: Steden en<br />
dorpen van A tot Z.<br />
Fort van Breendonk<br />
In het Fort van Breendonk in Willebroek voerden<br />
de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog<br />
een gruwelijk beleid. Het fort is momenteel<br />
een Nationaal Gedenkteken en een bezoek is<br />
een pleidooi voor tolerantie en respect.<br />
Even buiten het centrum van Willebroek<br />
aan de A12 ligt het Fort van Breendonk. Het<br />
fort maakt deel uit van de derde fortengordel<br />
rond Antwerpen, waartoe ook het Fort<br />
van Liezele behoort, die de stad moest beschermen<br />
tijdens de Eerste Wereldoorlog. De<br />
fortengordel werd vanaf 28 september 1914<br />
aangevallen door het Duitse leger. Op 8 oktober<br />
gaf het fort zich over …<br />
Tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikte<br />
de Duitse bezetter het fort als gevangenis en<br />
doorvoerkamp voor politieke gevangenen en<br />
verzetslui. Hier werden gitzwarte bladzijden<br />
uit de Belgische geschiedenis geschreven.<br />
Een gevangene verbleef hier gemiddeld een<br />
drietal maanden voor hij of zij naar de concentratiekampen<br />
in Duitsland, Oostenrijk of<br />
Polen gedeporteerd werd. Va<strong>nu</strong>it Breendonk<br />
werden 2.330 gevangenen naar Duitse<br />
concentratiekampen en gevangenissen<br />
gebracht. Het kampregime verschilde nauwelijks<br />
van dat van een concentratiekamp.<br />
Ondervoeding, dwangarbeid en mishandelingen<br />
waren dagelijkse kost.<br />
Fort van Breendonk<br />
AANGRIJPEND BEZOEKERSPARCOURS<br />
De dwangarbeid die de gevangenen moesten<br />
verrichten, bestond uit het weggraven<br />
van de 285.000 ton aarde die bij de<br />
aanleg van de grachten in de beginjaren<br />
op het fort werd gegooid. Op deze manier<br />
werd het Fort van Breendonk weer<br />
zichtbaar va<strong>nu</strong>it de lucht. In 1947 werd<br />
het fort tot Nationaal Gedenkteken uitgeroepen.<br />
De herinnering aan wat in SS Auffanglager<br />
Breendonk gebeurd was, moest<br />
en zou blijven leven.<br />
Het volledig gerenoveerde bezoekersparcours<br />
geeft op indrukwekkende en aangrijpende<br />
wijze de gruwel van het naziregime<br />
weer. Een bezoek is een absolute must om<br />
het pleidooi voor tolerantie, respect en<br />
menselijke waarden ook aan de volgende<br />
generaties door te geven. Begeleide bezoeken<br />
zijn mogelijk, maar ook individueel<br />
kun je met de audiogids de geschiedenis<br />
van het Fort van Breendonk achterhalen.<br />
65
Scheldeland Toeristische gids<br />
Aalst Caraval<br />
66<br />
Erfgoed<br />
en Cultuur<br />
Erg goed erfgoed<br />
in steden en dorpen<br />
UNESCO WERELDERFGOED<br />
De Dendermondse Gildereuzen<br />
Indiaan, Mars en Goliath<br />
In Aalst alst zijn zowel de de belforttoren als<br />
de overblijfselen van het Begijnhof door<br />
UNESCO erkend. Aalst carnaval is recent<br />
toegevoegd aan de ‘Representatieve Lijst<br />
van het Immaterieel Cultureel Erfgoed van<br />
de Mensheid’. De fiere, levenslustige Ros<br />
Beiaardstad Dendermonde kijkt terug op<br />
een rijk verleden.<br />
Naast het belfort van het Stadhuis zijn ook<br />
het Sint-Alexiusbegijnhof, de Gildereuzen<br />
Indiaan, Mars en Goliath en het Ros Beiaard<br />
en hun ommegangen als Werelderfgoed<br />
erkend.<br />
Zowel Zwijnaarde, Ledeberg, Gentbrugge<br />
als Sint-Amandsberg zijn fysiek nauw verweven<br />
met de Gentse binnenstad. Troeven<br />
van Sint-Amandsberg zijn het erkende<br />
begijnhof en Campo Santo, de bekendste<br />
begraafplaats van Gent. In Mechelen behoort<br />
het Groot Begijnhof tot het UNESCO<br />
Werelderfgoed. Het is ook de enige stad<br />
met twee erkende torens: de Sint-Romboutstoren<br />
en de toren van het stadhuis.<br />
De traditie van ommegangreuzen behoort<br />
tot de ‘Meesterwerken van het Oraal en<br />
Immaterieel Erfgoed van de Mensheid’.<br />
Bekijk via deze QR-code (p.134)<br />
een filmpje over Aalst Carnaval dat<br />
je een korte impressie geeft van<br />
alle aspecten in de digitale carnavalswandeling.<br />
Meer informatie over het UNESCO<br />
Werelderfgoed in <strong>Vlaanderen</strong> vind<br />
je op www.unesco-vlaanderen.be.
‘DRAAIEND’ ERFGOED IN DE<br />
MOLENGEMEENTEN<br />
De molen speelt een hoofdrol in de<br />
geschiedenis van de mens, zowel op<br />
sociaal als op economisch en technologisch<br />
vlak. Vandaag de dag zijn het<br />
fel gegeerde bezienswaardigheden. Bij<br />
MOLA, het molenerfgoedcentrum in het<br />
kasteel Puyenbrug in het Provinciaal<br />
Domein Puyenbroeck (Wachtebeke), is<br />
een molenkaart verkrijgbaar (T: 09 342<br />
42 40, mola@oost-vlaanderen.be).<br />
Erpe-Mere mag zich met recht en reden<br />
watermolengemeente noemen. De<br />
gemeente telt op haar grondgebied<br />
maar liefst negen watermolens waarvan<br />
er drie maalvaardig zijn: de Gotegemmolen<br />
in Mere, de Cottemmolen in Erpe<br />
en de Watermeulen in Ottergem. De<br />
Kruiskoutermolen in Mere is een van<br />
de twee Oost-Vlaamse ‘driezolders’ en<br />
sinds 2006 ingrijpend gerestaureerd. De<br />
molens worden regelmatig in werking<br />
gezet, ondermeer op de Oost-Vlaamse<br />
Molendag en de Open Mo<strong>nu</strong>menten-<br />
Kruiskoutermolen, Mere<br />
dag. De Fauconniersmolen in Lede is<br />
een stenen graanmolen, opgetrokken<br />
in 1845 en 100 jaar later beschermd.<br />
De Wildermolen en de Molen ter Zeven<br />
Wegen in Ninove zijn beschermd sinds<br />
respectievelijk midden jaren zeventig<br />
en tachtig. In Sint-Amands vind je<br />
ook het Centrum voor Molinologie. Je<br />
geraakt er ongetwijfeld gefascineerd<br />
door de ontelbare spreekwoorden en<br />
zegswijzen.<br />
67
Scheldeland Toeristische gids<br />
68<br />
‘ROLLEND’ ERFGOED DANKZIJ<br />
DE STOOMTREIN<br />
Je kan meesporen met de authentieke<br />
stoomtrein, die tijdens de zomermaanden<br />
op regelmatige basis op de museumspoorlijn<br />
tussen Dendermonde en<br />
Puurs rijdt. Een ritje met de stoomtrein<br />
is een hele belevenis. Je waant<br />
je in een andere periode. De geur, geluiden,<br />
het denderen over de sporen.<br />
Het station van Baasrode-Noord vormt<br />
de uitvalsbasis van de stoomtrein.<br />
Hier wordt gewerkt aan de restauratie<br />
van imposant rollend spoorerfgoed<br />
(www.stoomtrein.be).<br />
Interieur stoomtrein<br />
Dendermonde-Puurs<br />
INDUSTRIEEL ERFGOED<br />
Eeuwenlang zorgde de steenbakkerijnijverheid<br />
voor welvaart en werk in Boom.<br />
Stenen bakken behoort vandaag niet<br />
meer tot de economische activiteiten,<br />
maar de sporen van het verleden zijn nog<br />
steeds duidelijk zichtbaar in het landschap.<br />
De gaaf bewaarde steenbakkerijsites<br />
op Noeveren met de typische ‘luzzes’,<br />
werkmanshuizen, klamp- en ringovens<br />
zijn echte pareltjes.<br />
De opvallende Mirabrug (een driedelige<br />
metalen brug over de Durme) in Hamme<br />
is een ander pareltje. De brug kreeg haar<br />
naam door de verfilming uit 1971 van het<br />
boek De Teleurgang van de Waterhoek<br />
van Stijn Streuvels. De Mirabrug vormt<br />
een ideale uitvalsbasis om de prachtige<br />
Durmevallei te verkennen. Willebroek,<br />
ooit een welvarende industriegemeente,<br />
is rond het Zeekanaal (Brussel-Schelde)<br />
gebouwd. Niet te verwonderen dat het
pronkstuk van de gemeente de ijzeren<br />
brug over het kanaal is. De Vredesbrug<br />
of ‘Brug der Zuchten’ wordt door Wannes<br />
Vande Velde bezongen als ‘het monster<br />
van ijzer en staal’.<br />
Het Centrum voor Hedendaagse Kunst<br />
Netwerk in Aalst vindt onderdak in<br />
een oude passementerie (passementen<br />
zijn textielversieringen). Er vinden op<br />
regelmatige basis tentoonstellingen, performances,<br />
voorstellingen en optredens<br />
plaats. In het Museum Zeels Erfgoed kom<br />
je meer te weten over het textielverleden<br />
van Zele en het Zeels kantwerk. Jaarlijks<br />
wordt in Zele een internationale Hand- en<br />
Kantwerkmarkt georganiseerd.<br />
Het beeld van de Twijnster op de Graanmarkt<br />
vlakbij de Koepoort herinnert aan<br />
het verleden van Ninove als textielstad.<br />
Met het twijnen (in elkaar draaien van minderwaardige<br />
draden) probeerden Ninoofse<br />
vrouwen in de 19de eeuw een centje bij<br />
te verdienen. De naam van de brug ‘t Oeverstekske<br />
is trouwens is niet alleen een<br />
woordspeling op ‘oversteek’ maar verwijst<br />
ook naar de luciferindustrie (‘stekskes’) die<br />
in de 19de en 20ste eeuw heel wat werkgelegenheid<br />
in de streek verschafte.<br />
MARITIEM ERFGOED<br />
In het Nautisch Bezoekerscentrum Rupelstreek<br />
in Boom maak je kennis met<br />
de geschiedenis van de scheepsbouw in<br />
de Rupelstreek in relatie tot de steenbakkerijen.<br />
Het centrum is opgebouwd in en<br />
rond de steenschuit Clotilde, de laatste<br />
zeilende klipperaak. In de aula in de vorm<br />
van een grote silo krijg je een audiovisuele<br />
voorstelling van de betekenis van rivieren<br />
voor waterrecreatie, riviertoerisme en<br />
-transport. Het centrum is de ideale startplaats<br />
voor een bezoek aan de Rupelstreek<br />
en het Vaartland.<br />
Aan de oevers van de Schelde in Mariekerke<br />
vind je het Scheepvaart- en<br />
Visserijmuseum dat handelt over de<br />
binnenscheepvaart en -visserij. Op de<br />
vroegere scheepswerf CNR in Rupelmonde<br />
Clotilde<br />
(Kruibeke) wordt naarstig gewerkt aan het<br />
behoud en de restauratie van ons varend<br />
erfgoed. Je komt er in het Centrum Nautisch<br />
Rupelmonde meer te weten over<br />
het verleden van de Schelde en de natuur<br />
op en langs de rivier. Wandel ook eens<br />
langs het Zonnewijzerpad.<br />
Het Scheepvaartmuseum Baasrode (Dendermonde)<br />
is gevestigd in de authentieke<br />
meesterwoning van de vroegere werfeigenaar<br />
Van Damme. De collectie van het<br />
scheepvaartmuseum geeft een globaal<br />
beeld van de scheepsbouw in <strong>Vlaanderen</strong><br />
tijdens de laatste twee eeuwen. Er is een<br />
permanente tentoonstelling met tientallen<br />
scheepsmodellen, gereedschappen en een<br />
uitgebreide verzameling scheepsuitrusting.<br />
De scheepswerf achter het museum<br />
wordt gerestaureerd.<br />
GEESTELIJK ERFGOED<br />
Sint-Bernardusabdij, Bornem<br />
Het mo<strong>nu</strong>mentale gebouwencomplex<br />
van de voormalige Sint-Bernardusabdij<br />
van Hemiksem, met de imposante klokkentoren,<br />
is een onmiskenbaar herkenningspunt<br />
op de rechteroever van de<br />
Schelde. De voormalige cisterciënzerabdij<br />
kende een rijke en woelige geschiedenis,<br />
die teruggaat tot 1244. Vandaag is het<br />
gemeentehuis erin ondergebracht. In de<br />
benedenzalen van de middenvleugel vind<br />
je het Gilliot- en Roelants Tegelmuseum,<br />
met een bijzondere keramische collectie.<br />
Heemmuseum Heymissen is in de noordelijke<br />
vleugel ondergebracht.<br />
De Sint-Bernardusabdij in Bornem, die<br />
door don Pedro Coloma (heer van Bornem)<br />
in 1603 werd gesticht, herbergt een schitterende<br />
bibliotheek. Ook de Romaanse<br />
crypte in de Onze-Lieve-Vrouw en Leodegariuskerk<br />
is een pareltje.<br />
69
Scheldeland Toeristische gids<br />
70<br />
Kunst en musea<br />
Het aanbod kunst en musea in Scheldeland<br />
is groot. Voor een volledig<br />
overzicht raadpleeg je best de website<br />
www.scheldeland.be. Of gebruik de Toeristische<br />
Kaart, praktisch en heel overzichtelijk.<br />
Een greep uit het aanbod:<br />
De rijke collectie van ‘t Gasthuys -<br />
Stedelijk Museum in Aalst is ondergebracht<br />
in het Oud Hospitaal. In het<br />
museum wordt het leven en werk van<br />
priester Adolf Daens, schrijver Louis<br />
Paul Boon, schilder Valerius De Saedeleer<br />
en drukker en uitgever Dirk Martens<br />
belicht, allen geboren Aalstenaars.<br />
Andere zalen tonen archeologische<br />
vondsten en geven een goed beeld van<br />
het Aalsterse carnaval.<br />
Dendermonde telt 6 musea! Het Begijnhofmuseum,<br />
het Museum voor<br />
Volkskunde, het Vleeshuismuseum,<br />
het Jazz Centrum <strong>Vlaanderen</strong> en het<br />
Zwijvekemuseum liggen op wandelafstand<br />
van elkaar. Tip: In het Stadhuis<br />
zijn schilderijen te bewonderen van<br />
de Dendermondse Schilderschool. In<br />
Baasrode kan je ook het Scheepvaartmuseum<br />
bezoeken. In het Provinciaal<br />
Museum Emile Verhaeren in<br />
Sint-Amands, kortweg Verhaerenmuseum,<br />
nodigt de opvallende, hedendaagse<br />
inrichting de bezoekers uit om zich te<br />
verdiepen in de figuur Emile Verhaeren<br />
en zijn werk. Op het plein aan de Kaai<br />
staat ook een levensgroot standbeeld<br />
van de dichter en in de Scheldebocht<br />
aanschouw je zijn graftombe.<br />
Scheepvaartmuseum, Baasrode
Kleine,<br />
fijne dingen<br />
OVER ‘KABALLEN’<br />
Ter gelegenheid van de Ruisbroekjaarmarkt<br />
in Puurs (laatste zaterdag<br />
van november) wordt echte ‘kaballenkoek’<br />
gebakken, een koek die zijn<br />
naam dankt aan de (oude) bijnaam<br />
van Ruisbroekenaars. Kaballen zijn<br />
oude, versleten paarden.<br />
GROENE DUVEL?<br />
JA, GROENE DUVEL!<br />
De Kleine of Groene Duvel (gefilterde<br />
Duvel zonder droesem, blond, 7,5%) is<br />
te verkrijgen in Puurs en de omliggende<br />
gemeenten Willebroek en Londerzeel. De<br />
bijnaam Groene Duvel heeft het bier te<br />
danken aan het groene etiket op de flesjes.<br />
Ook daarin verschilt de Kleine Duvel<br />
van de originele. Er zit immers maar 25<br />
cl in een flesje. Op uw gezondheid!<br />
SLIJKNEUS IS HIER GEEN<br />
SCHELDWOORD<br />
Een ‘slijkneus’ is de spotnaam voor de<br />
inwoners van Weert (Bornem), die al<br />
wroetend in de grond hun brood moesten<br />
verdienen. Er moesten wijmen gekapt<br />
worden als grondstof voor onder<br />
meer de mandenmakerij. De harde werkers<br />
veegden hun druipneus al eens af<br />
aan hun beslijkte mouwen of handen<br />
Asperges, het wit te goud!<br />
en liepen rond met slijk in de neus.<br />
Vandaar ‘slijkneus’. Het lokaal biertje,<br />
‘Ne Slijkneus’ is van hoge goesting en<br />
enkel te verkrijgen in de herberg van<br />
Vlechtmuseum De Zilverreiger. Bekijk<br />
er zeker de 15 groenmarmeren beeldjes<br />
op de binnenkoer. Ze vereeuwigen de<br />
spotnamen van Klein-Brabant. Je kan<br />
hier trouwens ook fietsen huren!<br />
WEETJE OVER HET WITTE<br />
GOUD VAN KLEIN-BRABANT<br />
De fijne ‘Asperges de Calfort’ zijn<br />
wereldwijd bekend en hebben<br />
een lange geschiedenis achter<br />
zich. Omstreeks 1870 werden de<br />
eerste ‘Asperges de Calfort’ aangeplant<br />
in het Hof van Coolhem<br />
in Puurs. De teelt van asperges<br />
vormde een nieuwe bron van inkomsten<br />
voor de inwoners van<br />
Klein-Brabant. De asperge was<br />
vooral bij de Franse en Belgische<br />
elite geliefd. Tijdens de<br />
jaren 50 kende de productie ervan<br />
een hoogtepunt. Vandaag is<br />
niet zozeer het productieaantal,<br />
maar wel de kwaliteit de belangrijkste<br />
troef van de koningin der<br />
groenten.<br />
71
Scheldeland Toeristische gids<br />
72<br />
Verhalen en dichtkunst<br />
Louis Paul Boon (Aalst, 15 maart<br />
1912 – Erembodegem, 10 mei 1979)<br />
was een Vlaams schrijver, kunstschilder<br />
en dichter. Kenmerkend voor Boon was<br />
zijn volkse aard. Zijn meesterwerk is<br />
ongetwijfeld De Kapellekensbaan. In<br />
het boek Mijn Kleine Oorlog (1946)<br />
verwerkte hij zijn oorlogservaringen<br />
van de meidagen van 1940. De Kapellekensbaan<br />
en Me<strong>nu</strong>et zijn Boons meest<br />
vertaalde romans. In 1971 verscheen<br />
Pieter Daens, over de sociale ontvoog-<br />
dingstrijd aan het einde van de 19de<br />
eeuw in Aalst. Deze documentaire<br />
roman over de sociale strijd van de<br />
Aalsterse priester Adolf Daens werd in<br />
1992 door Stijn Coninx verfilmd onder<br />
de titel Daens.<br />
Jan Hammenecker (Mariekerke, 2 oktober<br />
1878 - Westrode, 13 juni 1932) was een<br />
Vlaams schrijver. Na een tijdlang leraar en<br />
onderpastoor te zijn geweest in Londerzeel,<br />
werd hij in 1927 tot pastoor benoemd<br />
in Westrode. Hij was Vlaams gezind en had<br />
een voorliefde voor de Scheldestreek. De<br />
gehechtheid van de priesterdichter aan de<br />
Schelde komt tot uiting tijdens de vijfjaarlijkse<br />
opvoering van het Passiespel Christus<br />
aan de Schelde in Mariekerke (2015).<br />
dingstrijd aan het einde van de 19de Vlaams schrijver schrijver Filip De Pillecyn, ge<br />
boren in Hamme eind 19de eeuw was was<br />
actief in de strijd om de emancipatie<br />
van het Vlaamse Volk. Zijn bekendste<br />
boek Monsieur Monsieur Hawarden werd zelfs verfilmd.<br />
Ter nagedachtenis werd een mo- mo<strong>nu</strong>ment<br />
opgericht aan de monding van<br />
EEmile<br />
Verhaeren de Durme. Het bestaat uit drie perso-<br />
(Sint-Amands, 21 mei nages: de pestlijder Rochus in liggende<br />
1855 – Rouen, 26 no<br />
houding met een hond die zijn wonden<br />
vember 1916) was een<br />
likt, boven hem de statige soldaat Jo-<br />
Franstalige Vlaamse<br />
han die richting Hamme kijkt en langs<br />
dichter. Hij huwde<br />
de waterkant Leda en de veerman uit De<br />
met de Luikse kunste Veerman en de Jonkvrouw. Je kan kennares<br />
Marthe Massin, nismaken met het werk en het leven van<br />
zij gaf tekenles aan Filip De Pillecyn dankzij de themaroute<br />
de kinderen van graaf Fietsen en wandelen in het Land van De<br />
Marnix de Sainte Al- Pillecyn. De fietsroute start aan de Miradegonde.<br />
Hun geluk brug en neemt je via een traject van 40<br />
weerspiegelde zich in km mee langs het fietsnetwerk Schelde-<br />
drie bundels liefdesland. De wandelroute brengt je langs de<br />
poëzie die de dich- Hamse dorpsstraten. Dertien tekstplaten<br />
ter aan zijn vrouw ondersteunen de wandeling die start aan<br />
wijdde: Les Heures Claires<br />
(1896), Les Heures d’Après-midi (1905)<br />
en Les Heures du Soir (1911). Als pacifist<br />
klaagde hij in schrijnende verzen<br />
de waanzin van de Eerste Wereldoorlog<br />
aan en gaf voordrachten. Zo ook op 26<br />
november 1916 te Rouen. De volgende<br />
dag trachtte de 61-jarige dichter voor<br />
het stilstaan van de rijtuigen aan<br />
boord te gaan van de trein naar Parijs.<br />
Hij verloor het evenwicht, gleed onder<br />
de trein … en overleed ter plaatse.<br />
het Tweebruggenplein (5 km).<br />
Beeld dichter<br />
E. Verhaeren<br />
F. De Pillecyn mo<strong>nu</strong>ment
Piet van Aken geboren in Terhagen<br />
(1920-1984) was een sociaal geëngageerd<br />
schrijver die, va<strong>nu</strong>it de werkelijkheid<br />
die hij om zich heen zag in de gelagen<br />
van de Rupelstreek, de verhalen die<br />
hij hoorde en de geschiedenis waarvoor<br />
Tradities en legendes<br />
HEKSEN IN LAARNE<br />
In de donjon van het Kasteel van<br />
Laarne bevindt zich de kapel die versierd<br />
is met 14de-eeuwse muurschilderingen.<br />
In enkele vertrekken van de<br />
donjon wordt het verhaal verteld van<br />
de heksenprocessen die in 1607 in<br />
Laarne gehouden werden. Het kasteel<br />
deed tijdens de processen dienst als<br />
gevangenis van de vermeende heksen.<br />
Met een bewegwijzerd heksenpad, het<br />
heksenbier Toverhekske en verschillende<br />
andere heksenproducten houdt de<br />
heksengilde in Laarne de herinnering<br />
levend (www.heksengilde.be).<br />
POTJES IN SCHELLEBELLE<br />
Op het dorpsplein van Schellebelle<br />
(Wichelen) wordt naar aloude traditie<br />
jaarlijks in juni de Potjesmarkt georganiseerd.<br />
Het volksfeest verwijst naar<br />
de verkoop van potten uit aardewerk<br />
die gebruikt werden om voedingswaren<br />
in te bewaren. Ook het veer van<br />
Schellebelle heeft een hoog legendegehalte!<br />
Het veer vormt de verbinding<br />
tussen de dorpskern van Schellebelle<br />
en de wijk Den Aard en is het enige<br />
waar je aan een bel moet trekken om<br />
de veerman te roepen.<br />
hij zich interesseerde, boeiende romans<br />
schreef over echte mensen. Je kan kennis<br />
maken met het leven en werk van<br />
Piet van Aken dankzij de wandelroute<br />
‘Rupelkleiroute, in de voetsporen van<br />
Piet van Aken’.<br />
ROS BEIAARD IN DENDERMONDE<br />
Aymon, Heer van Dendermonde, leefde<br />
jarenlang in ruzie met Karel de<br />
Grote. Er kwam verzoening toen Aymon<br />
huwde met Adelheid, een nicht<br />
van Karel de Grote. Het echtpaar<br />
kreeg vier zonen, waaronder Reynout.<br />
Hun vader sloeg hen tot ridder<br />
en gaf ze elk een paard. Reynout<br />
was zo sterk dat hij keer op keer zijn<br />
rijpaard velde. Aymon bracht daarop<br />
zijn zoon naar een burcht waarin het<br />
door iedereen gevreesde Ros Beiaard<br />
zat opgesloten. Na een gevecht werd<br />
Reynout meester over het dier. Tijdens<br />
een discussie aan het hof van<br />
Karel de Grote onthoofdde Reynout<br />
met een slag van zijn zwaard Karels<br />
zoon Lodewijk.<br />
Ros Beiaard, Dendermonde<br />
73
Scheldeland Toeristische gids<br />
74<br />
De Vier Heemskinderen (verbastering<br />
van Aymonskinderen), gezeten op het<br />
Ros Beiaard, sloegen op de vlucht. Intussen<br />
was Aymon in handen van Karel<br />
de Grote gevallen. Karel wilde enkel vrede<br />
sluiten als het duivelse Ros Beiaard<br />
aan hem werd uitgeleverd. Het Ros werd<br />
naar de Dendermonding gebracht, kreeg<br />
een aantal zware molenstenen rond de<br />
nek en werd in het water gestort. Het<br />
Ros verbrijzelde tot tweemaal toe de<br />
stenen en zwom hinnikend naar de<br />
oever waar Reynout stond. Het tragische<br />
schouwspel werd Reynout te<br />
machtig en hij wendde het hoofd af.<br />
Het Ros Beiaard dat voor een derde<br />
keer boven water<br />
kwam, dacht dat<br />
zijn meester hem<br />
verloochende en<br />
verdronk.<br />
Deze legende<br />
wordt om de tien<br />
jaar onder mas<br />
sale sale belangstel<br />
ling uitgebeeld<br />
tijdens de Ros<br />
Beiaard ommegang.<br />
Het Ros<br />
wordt door de<br />
stad gedragen<br />
door de gilde<br />
van de Vrije Pijnders. Geheel volgens<br />
de legende nemen dan vier jeugdige<br />
broers uit Dendermonde, de Vier<br />
Heemskinderen, op het Paard plaats,<br />
getooid in ridderuitrusting. Hun fysieke<br />
prestatie is al even bewonderenswaardig<br />
als die van de Pijnders,<br />
gezien hun positie op de brede rug<br />
van het paard en de duur van de<br />
ommegang. Bij de tienjaarlijkse ommegang<br />
heeft de keuze van de Vier<br />
Heemskinderen heel wat voeten in de<br />
aarde. De selectiecriteria zijn niet min:<br />
Tafereel uit de Ros<br />
Beiaardommegang<br />
Het moeten vier opeenvolgende<br />
broers zijn, zonder meisje ertussen;<br />
Ze moeten in Dendermonde geboren<br />
zijn;<br />
De ouders en de grootouders moeten<br />
in Dendermonde geboren zijn;<br />
Ze moeten tussen de 7 en 21 jaar<br />
zijn op de dag van de ommegang;<br />
Ze moeten woonachtig zijn in Dendermonde<br />
of een deelgemeente.<br />
Het Dendermondse<br />
paard is een doorn<br />
in het het oog van de<br />
Aalstenaars. Ja-<br />
loerse Aalstenaars<br />
vinden het nogal<br />
een triest schouwspel<br />
en vinden dat<br />
er te veel ophef<br />
wordt gemaakt<br />
over een paard<br />
dat één keer om<br />
de zoveel tijd<br />
‘rondjes’ maakt<br />
en daarbij heel<br />
wat volk tot tranen<br />
toe beweegt.<br />
Bovendien is het Dendermondse paard<br />
van hout, terwijl dat van Aalst van balatum<br />
gemaakt is. De Dendermondse<br />
carnavalisten spreken dan ook smalend<br />
over ‘Ros Balatum’. Het is bij de Aalstenaars<br />
een sport geworden om - vooral<br />
tijdens carnaval - de spot te drijven<br />
met dat paard, tot grote verontwaardiging<br />
van de Dendermondenaren. Ieder<br />
jaar rijdt met carnaval het ‘Ros Balatum’<br />
door de straten van Aalst. Bijgevolg<br />
is er al jaren een ‘vete’ tussen de<br />
Ajuinen van Aalst en de Kopvleesfretters<br />
van Dendermonde.<br />
Romaanse crypte, Bornem<br />
De legende van het Ros Beiaard is ontegensprekelijk<br />
de meest levendige in<br />
Scheldeland. Het Ros komt opnieuw<br />
buiten in 2020.
VOOR EEN GOEDE ZWANGERSCHAP<br />
EN VLOTTE BEVALLING …<br />
… moet je naar de Romaanse crypte in<br />
de Onze-Lieve-Vrouw en Leodegariuskerk<br />
in Bornem, een kleine overwelfde<br />
kapel met dikke zware zuilen en pijlers<br />
in Doornikse hardsteen. Het gewelf<br />
werd in de 19de eeuw met geometrische<br />
en plantvormige motieven beschilderd.<br />
In een zijnis zie je de marmeren<br />
graftombe van Pedro Coloma. Vooral<br />
zwangere vrouwen hebben baat bij een<br />
bezoek aan de crypte. Het zou hen een<br />
goede zwangerschap en vlotte bevalling<br />
garanderen.<br />
GOOIEN MET BROOD?!<br />
De Brooikensworp in Reet (Rumst) herinnert<br />
aan een gebruik waarmee in de<br />
17de eeuw werd begonnen en ook aan<br />
de grondslag ligt van de vijfjaarlijkse<br />
Brooikensdag (2016, 2021, …). Aan<br />
de kerk werden destijds tarwebroodjes<br />
uitgedeeld aan het samengestroomde<br />
Processies<br />
MARIALE PROCESSIE IN LEDE<br />
De Mariale Processie in Lede trekt om<br />
de twee jaar (2014, 2016,…) op de<br />
tweede zondag na Pinksteren door de<br />
straten. De processie vormt het sluitstuk<br />
van een negendaagse ommegang,<br />
waarvan de ‘kaarskesprocessie’ en de<br />
‘paardenommegang’ (op de tweede zondag<br />
van de negendaagse) andere hoogtepunten<br />
zijn. De geschiedenis van de<br />
processie gaat terug tot het begin van<br />
de 15de eeuw. Ter gelegenheid van de<br />
600 jaar Mariaviering gaat de processie<br />
in 2014 door op vier mei.<br />
volk. Nu worden de broodjes (eind juni,<br />
begin juli) van op de kerktoren over het<br />
volk geworpen.<br />
VLAAMSE GAAIEN IN HAMME<br />
De inwoners van Hamme zijn in de<br />
wijde omgeving bekend als Wuitens.<br />
Wuiten is een synoniem voor gaai. De<br />
Hammenaars danken die bijnaam aan<br />
een legende waarin verteld wordt dat<br />
de Vikings tijdens hun rooftochten in<br />
de streek een sprekende wuiten hebben<br />
meegenomen uit Hamme. De vogel<br />
werd verkocht maar sprak geen woord.<br />
Pas wanneer de vogel met z’n nieuwe<br />
eigenaar langs Hamme voer, riep hij<br />
plots: Kwek, kwek, k’hein Ham gezien.<br />
De vogel bleef maar doorratelen. Wanneer<br />
Hammenaars de legende vertelden<br />
deden ze ongewild aan deze ratelende<br />
vogel denken en werden ze Wuitens genoemd.<br />
De legende van de Hamse Wuiten<br />
wordt levendig gehouden tijdens de<br />
jaarlijkse Wuitensfeesten en de driedaagse<br />
Wuitensmarsen (september).<br />
MARIA-OMMEGANG EGANG IN KALFORT<br />
Rond 1600 trokken de Kalfortenaren<br />
voor het eerst in processie door hun<br />
dorp met het beeld van Onze-Lieve-<br />
Vrouw ten Traan, dat in de plaatselijke<br />
kapel werd vereerd en aangeroepen<br />
tegen oogziektes en heesheid. Vierhonderd<br />
jaar later is de traditie nog altijd<br />
springlevend. In 1988 werd de processie<br />
volledig vernieuwd en omgevormd<br />
tot een stijlvolle Maria-Ommegang, rijk<br />
en afwisselend van inhoud. De Maria-<br />
Ommegang vindt elk jaar plaats op de<br />
tweede zondag na 15 augustus. Vanaf<br />
de vrijdag ervoor tot de zondag erna<br />
komen nog steeds duizenden bedevaarders<br />
naar Kalfort (Puurs).<br />
75
Scheldeland Toeristische gids<br />
76<br />
Uit in<br />
Scheldeland<br />
Eten en Drinken<br />
Diep gewortelde culinaire tradities<br />
maken van tafelen in Scheldeland<br />
een boeiende ontdekkingstocht. Het<br />
aantal goede, gezellige eethuizen<br />
in Ninove, Aalst en Dendermonde is<br />
niet op de vingers van wel tien handen<br />
te tellen. De genereuze gezelligheid<br />
weet jnproevers en smulpapen<br />
sterk te bekoren. Je ontdekt daarbij<br />
ook meteen het grote aanbod aan<br />
streekproducten. Denk maar aan de<br />
palinggastronomie langs de Schelde,<br />
de rijke biercultuur, hop in de Faluintjesstreek,<br />
de wereldvermaarde asperges<br />
van Kalfort of paardenvlees in<br />
Dendermonde, Hamme en Willebroek.<br />
TIP: Bij verschillende toeristische<br />
infokantoren kan je<br />
manden met streekproducten laten<br />
samenstellen. Vraag naar de mogelijkheden,<br />
prijzen en voorwaarden.<br />
Smakelijk!<br />
STREEKGASTRONOMIE<br />
Naast een hele reeks streekbieren,<br />
waarvan sommige internationale bekendheid<br />
genieten, heeft Scheldeland<br />
een gevarieerd en verrassend aanbod<br />
streekproducten.<br />
Paling<br />
Paling is hét gerecht van Scheldeland.<br />
Dender, Schelde en Rupel waren in het<br />
verleden rijke viswaters. De vis vond<br />
vlot zijn weg naar de lokale keuken en<br />
elke hobby- of beroepskok ontwikkelde<br />
zijn eigen palingspecialiteit. Restaurants<br />
en recepten gaan vaak over van<br />
generatie op generatie. De kruiden die<br />
daarbij gebruikt worden komen vaak<br />
uit de vrije natuur. In Klein-Brabant<br />
is Mariekerke het centrum van de visverwerking,<br />
in heel <strong>Vlaanderen</strong> gekend<br />
voor het jaarlijkse Palingfestival en de<br />
Vis- en Folkloredagen.
Palinggastronomie!<br />
Waar?<br />
Aan het Donkmeer in Berlare, in<br />
Schoonaarde bij Dendermonde, in de<br />
regio Klein-Brabant (Mariekerke, Sint-<br />
Amands, Driegoten in Hamme, Weert),<br />
Temse in het Waasland<br />
Proeven?<br />
Het aantal restaurants dat in Scheldeland<br />
paling op het me<strong>nu</strong> heeft staan, is<br />
bijna niet te tellen. Het gladde beestje<br />
wordt op wel 101 verschillende wijzen<br />
klaargemaakt. Er is paling in ’t groen,<br />
gebakken, Provençaals, met kampernoelie,<br />
op zijn Donks, Mariekerks,<br />
Hams, enzovoort.<br />
Weetje!<br />
In het begin van de 20ste eeuw kwamen<br />
de Gentenaars met de stoomtram<br />
naar het Donkmeer in Berlare voor<br />
Paling, het topproduct van Scheldeland<br />
een lekker bord paling. De palingvissers<br />
van het Donkmeer serveerden hun<br />
vangst in eigen eethuisjes aan de rand<br />
van het meer. Nu komt de paling uit<br />
het buitenland in speciaal uitgeruste<br />
tankwagens met zuurstofvoorziening.<br />
De beestjes ondergaan een waterkuur<br />
in het Donkmeer, om daarna vers<br />
en panklaar te verhuizen naar de<br />
restaurantkeukens.<br />
77
Scheldeland Toeristische gids<br />
78<br />
Hop<br />
De landelijke Faluintjesstreek ten oosten<br />
van Aalst was ooit een belangrijk<br />
centrum voor de hopteelt in Europa.<br />
Het waren de monniken van de Abdij<br />
van Affligem die de teelt introduceerden.<br />
In de 17de eeuw produceerde de<br />
streek meer dan de<br />
helft van alle hop<br />
in Europa. Ook <strong>nu</strong><br />
wordt er nog hop<br />
verbouwd, welis<br />
waar op veel kleine- kleine<br />
re schaal schaal dan vroe<br />
ger. Verschillende<br />
chef-koks verwer<br />
ken hopscheuten<br />
in hun gerechten.<br />
Sommige brouwers<br />
gebruiken de bloemetjes<br />
om er het<br />
typisch Aalsterse<br />
bier Ondineke, ook Oilsjtersen Tripel<br />
genoemd, of Witkap en Affligem mee<br />
te brouwen. Op het jaarlijkse oogst- en<br />
folklorefestival ‘Pikkeling’ eind juli kan<br />
je proeven van typische streekproducten<br />
op basis van hop.<br />
Handvol hopscheuten<br />
Waar?<br />
Faluintjesstreek rond Aalst: Meldert,<br />
Herdersem, Baardegem, Moorsel en<br />
Affligem<br />
Proeven?<br />
In nagenoeg elke horecazaak in de omgeving<br />
van Aalst kan je de streekbieren<br />
Ondineke, Witkap of Affligem bestellen.<br />
Hopscheuten proeven kan in vele horecazaken<br />
tijdens het seizoen (maart/april).<br />
Kopen?<br />
Hoppralines kan je kopen bij chocolatier<br />
Mergan in Aalst-Meldert. Voor<br />
hopjenever kan je terecht bij dranken<br />
VDS in Aalst.<br />
Bezoektip!<br />
Spring op de fiets en ontdek<br />
de nog overblijvende hopvelden in<br />
de landelijke deelgemeenten van<br />
Aalst aan de hand van de Hoppetocht.<br />
Of wandel langs de vele<br />
stadsgezichten in ‘het centrum van’<br />
Aalst die herinneren aan het rijke<br />
hopverleden, met toenmalige brouwerijen,<br />
mouterijen en immense<br />
hopmagazijnen. De brochure met 4<br />
wandellussen in de Faluintjesstreek<br />
is een aanrader voor wandelaars.
Asperges<br />
De fijne Kalfortse asperge heeft een<br />
lange geschiedenis. Omstreeks 1870<br />
werden de eerste ‘Asperges de Calfort’<br />
aangeplant in het Hof van Coolhem in<br />
Puurs. Vandaag is de kwaliteit de belangrijkste<br />
troef van het ‘witte goud’<br />
van Klein-Brabant. De asperge staat bij<br />
zowat elke Puursenaar in de moestuin<br />
en bij heel wat tuinbouwbedrijven<br />
wordt deze delicatesse professioneel<br />
gekweekt. Het Hof van Coolhem vormt<br />
jaarlijks (van half april tot eind juni)<br />
het decor voor het Asperge festival, dat<br />
aan de asperge gewijd is.<br />
Waar?<br />
Regio Klein-Brabant: Puurs en Kalfort<br />
Proeven?<br />
In het aspergeseizoen, van half april/<br />
begin mei tot 24 juni (Sint-Jansfeest),<br />
staat de asperge centraal op de kaart in<br />
de Klein-Brabantse restaurants.<br />
Bezoektip!<br />
De bakermat van de asperge,<br />
het Hof van Coolhem in Puurs, is<br />
een 13 hectare groot parkdomein<br />
waar je geniet van natuur en milieu<br />
in een uniek historisch kader. Er zijn<br />
tentoonstellingen, een wandelparcours<br />
in het parkbos en een infopad<br />
langs leerrijke infopanelen.<br />
Asperges de Calfort<br />
Paardenvlees<br />
Paardenvlees was lang gekend als het<br />
vlees van de arme man. In de 19de<br />
eeuw kwam het vlees van oude paarden<br />
van boerderijen en oude scheepstrekpaarden.<br />
Sommige beenhouwerijen<br />
groeiden uit tot heuse paardenvleesverwerkers.<br />
Zij bereidden onder meer<br />
gedroogde en verse paardenworsten,<br />
Boulogne en gerookt paardenvlees. Nu<br />
zijn Boulogne, ook wel zwarte of vierkante<br />
worst genoemd, en gerookt paardenvlees<br />
typische en gesmaakte streekproducten<br />
uit Hamme. Willebroekse<br />
‘schep’ is stoverij van<br />
paardenvlees waarbij<br />
het vlees in heel kleine<br />
stukjes gesneden is.<br />
Ook Dendermonde is<br />
gekend om zijn paar-<br />
denworsten, die gaar<br />
worden gestoofd met<br />
een uitje, bier, vleesbouillon<br />
en kruiden.<br />
Waar?<br />
Dendermonde,<br />
Hamme en Willebroek<br />
Culinair genieten in<br />
Scheldeland<br />
Proeven?<br />
Schep kan je smullen<br />
in Willebroekse eethuizen en cafés. Het<br />
wordt vaak met frietjes geserveerd,<br />
maar is ook lekker met brood en een<br />
glas bier. Op de lokale jaarmarkt in<br />
oktober is schep heel populair. In<br />
Dendermonde hebben vele horecazaken<br />
klaargemaakte paardenworsten op de<br />
kaart staan.<br />
Kopen?<br />
In de streek van Hamme en Dendermonde<br />
kan je bij verschillende slagers<br />
paardenvlees, paardenworsten en Boulogne<br />
krijgen.<br />
79
Scheldeland Toeristische gids<br />
80<br />
STREEKBIEREN<br />
Scheldeland heeft een rijke biercultuur<br />
en telt heel wat brouwerijen. Je zou<br />
haast geloven dat elk dorp zijn eigen<br />
bier brouwt. Niks smaakt beter dan een<br />
lekker streekbiertje op een zomers terrasje<br />
of in een winterse bruine kroeg.<br />
Schol!<br />
Tripel Karmeliet en<br />
Pauwel Kwak<br />
Tripel Karmeliet (donkerblond, 8,4%) is<br />
een driegranenbier gebrouwen volgens<br />
een oud karmelietenrecept, een uniek<br />
bier dat door zijn fruitigheid iedereen<br />
kan bekoren. Pauwel Kwak (amber,<br />
8,4%) was oorspronkelijk een koetsiersbier,<br />
vandaar het opvallende glas.<br />
Het is een bier met een evenwichtige<br />
smaakopbouw: de zachtzoete aanzet is<br />
perfect uitgebalanceerd door de mildbittere<br />
afdronk.<br />
Brouwerij: Bosteels in Buggenhout<br />
Andere: DeuS, Brut des Flandres<br />
Malheur<br />
Malheur is een goudblond doordrinkbier<br />
dat bestaat in 6%, 8%, 10% en 12%,<br />
en de speciale Malheur Brut. Door zijn<br />
subtiele bitterheid valt het bijzonder in<br />
de smaak bij bierkenners die een milde<br />
bitterheid weten te appreciëren.<br />
Brouwerij: De Landtsheer in Buggenhout<br />
Ondineke<br />
Ondineke of Oilsjtersen Tripel (donkerblond,<br />
8,5%) is het stadsbier van Aalst.<br />
De onbevruchte bloemen van de hopplant<br />
worden erin verwerkt.<br />
Brouwerij: De Glazen Toren in Erpe-Mere<br />
Andere: Saison d’Erpe-Mere, Canaster<br />
en Jan De Lichte<br />
Te verkrijgen: Verschillende cafés in<br />
het centrum van Aalst hebben Ondineke<br />
op hun kaart staan. Aan de poort van<br />
de brouwerij kan je het bier op zaterdag<br />
kopen.<br />
Kwibus<br />
Kwibus Blond en Donker (beide 6,4%)<br />
zijn karaktervolle bieren met een<br />
stevige schuimkraag. Er worden geen<br />
scheikundige producten toegevoegd.<br />
Brouwerij: Kwibus in Erpe-Mere<br />
Delirium Tremens<br />
Delirium Tremens (blond, 9%), het bier<br />
met het typische roze olifantje op de<br />
etiketten, werd in 1988 voor de eerste<br />
maal gebrouwen. Typisch voor dit bier<br />
is dat er drie verschillende gisten worden<br />
gebruikt en de originele verpakking<br />
die aan Keuls aardewerk doet denken.<br />
Het etiket verbeeldt op een originele<br />
manier de verschillende fasen van het<br />
delirium.<br />
Brouwerij: Huyghe in Melle<br />
Andere: gelegenheidsbier La Guillotine<br />
Nieuw: glutenvrije Mongozo Premium<br />
Pilsener, bekroond tot beste pils van<br />
België.<br />
Witkap Pater<br />
Witkap Pater is een levend bier van<br />
hoge gisting. Het bestaat in drie varieteiten:<br />
Stimulo (blond, 6%), Dubbel<br />
(donker, 7%) en Tripel (donkerblond,<br />
7,5%). De Witkapbieren zijn een erfenis<br />
van een reeds lang verdwenen brouwerij<br />
uit Brasschaat. De naamgeving verwijst<br />
naar de witte hoofdbedekking van<br />
de Premonstratenzers. Het bier heeft<br />
een fruitig aroma, een kussenachtige<br />
schuimkraag en is sorbetachtig op de<br />
tong. Witkapbieren worden door kenners<br />
geprezen om hun bijzondere en<br />
authentieke smaak.<br />
Brouwerij: Slaghmuylder in Ninove<br />
Andere: Slag Pils, Helles, Ambiorix en<br />
Slaghmuylder Kerst- en Paasbier<br />
Bezoektip: In familiebrouwerij<br />
Slaghmuylder wordt al sinds 1860 bier<br />
gebrouwen. De brouwerij herbergt een<br />
interessant museum met een collectie<br />
oude foto’s, brouwersattributen en reclameborden.<br />
De stoommachine en de<br />
vooroorlogse bottelmachine zijn unieke<br />
stukken industriële archeologie.
Duvel van brouwerij<br />
Moortgat, Puurs<br />
Duvel<br />
De goddelijke Duvel (goudblond, 8,5%)<br />
is bij iedereen bekend. De Kleine of<br />
‘groene’ Duvel (blond, 7,5%) is dat<br />
heel wat minder en is te verkrijgen in<br />
Puurs en de omliggende gemeenten<br />
Willebroek en Londerzeel. De bijnaam<br />
‘groene Duvel’ heeft het bier te danken<br />
aan het groene etiket op de fles. Ook<br />
daarin verschilt de Kleine Duvel van de<br />
echte: er zit maar 25 cl in een flesje.<br />
Brouwerij: Duvel-Moortgat in Breendonk<br />
(Puurs)<br />
Andere: Vedett (witbier)<br />
Bezoektip: De brouwerij bezoeken kan<br />
in groep na afspraak. Het bezoek begint<br />
en eindigt in het bezoekerscentrum.<br />
Lam Gods<br />
Een Wetterse Dubbel (donker, 6.8%)<br />
of Lam Gods is een zacht bier met een<br />
vleugje steranijs en gecarameliseerde<br />
mouttoets.<br />
Brouwerij: Paeleman in Wetteren<br />
Andere: Uitzet<br />
Abdijbier Dendermonde<br />
Abdijbier van Dendermonde (donkerblond,<br />
8%) wordt sinds 1997 gebrouwen<br />
in Merchtem, maar op verzoek en<br />
onder licentie van de paters Benedictijnen<br />
uit Dendermonde. Een prachtig<br />
etiket verbeeldt heel wat geschiedkundige<br />
elementen van de abdij.<br />
Brouwerij: De Block in Merchtem<br />
(Peizegem)<br />
Te verkrijgen: In de abdij op de Vlasmarkt<br />
Vicaris<br />
De Vicaris Tripel (blond, 8,5%),het<br />
eerste bier van de brouwerij, is een<br />
zacht bier met een fruitige toets.<br />
Eveneens in het assortiment: Vicaris<br />
Generaal (roodbruin, 8,5%), Vicaris<br />
Tripel-Gueuze (blond, 7,5%), Vicaris<br />
Winter (blond, 10%) en Vicaris Quinto<br />
(goudblond, 5%). Op het etiket van<br />
de Vicaris prijkt een paard dat wordt<br />
bereden door vier amazones. Een<br />
knipoog naar het Ros Beiaard?<br />
Brouwerij: Dilewyns in Dendermonde<br />
Bezoektip: De brouwerij bezoeken kan<br />
in groep na afspraak. De rondleiding<br />
door prachtige brouwinstallatie wordt<br />
afgesloten met een proeverij van<br />
twee bieren en de Vicaris Nootham.<br />
Elk dorp zijn bier?<br />
In Laarne en omstreken zul je bij verschillende<br />
cafés nog reclameborden<br />
van Pick-Up Pils opmerken. Dit pilsbier<br />
wordt gebrouwen door de Laarnse<br />
brouwerij Walrave en is enkel in de<br />
streek te krijgen. Ook het heksenbier<br />
Toverhekske wordt bij Walrave gebrouwen.<br />
Vergeet in de Wastobbe niet<br />
te proeven van een Wastobbeke.<br />
In Kalken kan je proeven van het<br />
donkerblonde streekbier Unkerzak.<br />
Het Zwijntjesbier wordt speciaal<br />
gebrouwen voor de Zwijntjeskermis,<br />
die jaarlijks in juni in Zwijnaarde<br />
plaatsvindt.<br />
In Mechelen in brouwerij Het Anker<br />
worden de Carolusbieren gebrouwen.<br />
De Mechelse brouwerij verkoopt eind<br />
2013 zijn eerste flessen whisky onder<br />
de naam Gouden Carolus Single Malt.<br />
Vaertlander is een blond streekbier<br />
van hoge gisting dat je kan verkrijgen<br />
in Willebroek. Klinkaertbier is typisch<br />
voor de Rupelstreek en in Weert bij<br />
Bornem kan je in de herberg van<br />
Vlechtmuseum De Zilverreiger het<br />
typische Slijkneusbier proeven.<br />
Bornems Abdijbier of Bornemse<br />
Tripel drink je in Bornem.<br />
81
Scheldeland Toeristische gids<br />
82<br />
MOOI PALET VAN SMAKEN<br />
Naast de alom bekende specialiteiten<br />
zoals hop, paling of asperges, verrast<br />
Scheldeland je ook met een overdaad<br />
aan lokale lekkernijen zoals vlaaien,<br />
peperkoek of kopvlees. Deze producten<br />
worden met vakmanschap en passie bereid<br />
door grote of kleine producenten,<br />
vaak op basis van een lange familietraditie.<br />
Het gebruik van natuurlijke<br />
grondstoffen en een ambachtelijke bereidingsmethode<br />
zijn vaste elementen.<br />
Dendermonds kopvlees<br />
Dendermonds kopvlees is de onbetwiste<br />
specialiteit van de Ros Beiaardstad en<br />
wordt gemaakt van buikspek en sappig<br />
vlees uit de runds- en varkenskop. Deze<br />
delicatesse laat zich het best genieten<br />
op een stukje bruin brood bedekt met<br />
een dun laagje straffe mosterd. Je kan<br />
kopvlees verkrijgen bij de meeste Dendermondse<br />
slagers.<br />
Vlaaien bij de kofe<br />
Aalsterse Vlaaien zijn sinds lang een<br />
populair kermisdes<br />
sert. Melk, suiker,<br />
foelie, eieren, kan<br />
dijsiroop, kaneel<br />
en mastellen vor<br />
men samen het<br />
Aalsterse Vlaaien<br />
heerlijke gebak. De<br />
Aalsterse Vlaai is<br />
een erkend streekproduct.<br />
De 5 erkende vlaaienbakkers<br />
pakken<br />
uit met deze eeuwenoude,donker-<br />
bruine lekkernij. Ook<br />
de Dendermondse bevolking bakt van<br />
oudsher vlaaien. Op basis van peperkoek,<br />
beschuiten, makarons, melk, eieren,<br />
kandijsuiker en kandijsiroop wordt een<br />
deeg gemaakt dat afgebakken wordt in<br />
een warme oven. In Wetteren krijgen<br />
de lekkerste vlaaien het label ‘Goedgekeurd<br />
door de Rechtvaardige Rechters’.<br />
Je kan de vlaaien<br />
vinden bij meerdere<br />
Wetterse<br />
bakkers.<br />
Verrukkelijke<br />
chocolade<br />
In Lebbeke bij Dendermonde kennen ze<br />
iets van chocolade. In deelgemeente<br />
Wieze is de thuisbasis van chocoladereus<br />
Barry-Callebaut gevestigd. Ook<br />
chocolatier Dooms maakt er lekkere<br />
pralines, die de fijnste lekkerbek bekoren.<br />
In de trendy chocolaterie Marioca<br />
in Merelbeke worden de vernieuwende<br />
creaties in chocolade, marsepein en ijs<br />
erg gesmaakt door zoetekauwen. Ook<br />
artisanale chocolaterie Cher in Berlare<br />
maakt chocoladecreaties die smelten op<br />
de tong. Chantelly chocolade uit Baasrode<br />
(Dendermonde) mag zich met zijn<br />
handgemaakte chocoladeproducten zelfs<br />
leverancier noemen van Harrods. In Aalst<br />
zijn het ‘Het chocoladehuis’, chocolatier<br />
Royal en Mergan de moeite waard.<br />
Proost met jenever en likeur<br />
Likeurstokerij De Klok in Serskamp (Wichelen)<br />
geniet vooral bekendheid vanwege<br />
haar advocaat, die op grootmoeders<br />
wijze wordt gemaakt en ook verwerkt in<br />
pralines, de krieken op jenever en de<br />
huisgemaakte citroenjenever. In Aalst<br />
laten de stokerijen zich graag inspireren<br />
door de illustere personages uit het verleden.<br />
Zo pakt Stokerij VDS uit met Louis<br />
Paul Boonjenever en Faluintjesjenever en<br />
produceert Stokerij De Moor de unieke<br />
Daensjenever en de Jenever Dirk Martens.<br />
Jeneverstokerij Rubbens produceert al<br />
sinds 1817 jenever. Het productieprogramma<br />
van de stokerij gevestigd in Wichelen<br />
omvat vijftien verschillende soorten<br />
kwalitatief hoogstaande jenevers. De<br />
Rubbens O’ de Flander is een graanjenever<br />
van 38%, de Ros Beiaardjenever heeft<br />
een duidelijk aroma van jeneverbes en de<br />
Vieux-Système graanjenever van 35% zit<br />
in de traditionele witstenen kruiken.
Gastronomie in Scheldeland!<br />
In distillerie De Stoop in Merelbeke<br />
is de graanjenever het grote uithangbord,<br />
maar De Stoop heeft ook een<br />
ruim aanbod fruit- en crèmejenevers<br />
en advocaat op grootmoeders wijze.<br />
Zeker proberen: advocaat De Stoop en<br />
de graanjenever met keurmerk O’ de<br />
Flander. Nog meer jenevergenot met de<br />
Buggenhoutse O’ de Flanderjenever van<br />
Stokerij Thyssen en de Mariekerkse citroen-<br />
en graanjenever, de enige echte<br />
jenever van de Mariekerkse vissers.<br />
Klinkaertjenever, Rupeldruppel appel-<br />
en graanjenever en ‘Vaartwater’ drink<br />
je dan weer in Rupelstreek-Vaartland!<br />
Ham ham ham<br />
De fameuze Gandaham wordt in Destelbergen<br />
gemaakt. De smaak, de kleur en<br />
het aroma zijn het resultaat van een<br />
natuurlijk rijpingsproces dat meer dan<br />
negen maanden duurt. In Buggenhout<br />
dankt de gedroogde Superanoham<br />
van Grega zijn fijne smaak onder meer<br />
aan het rijpingsproces dat maar liefst<br />
twaalf maanden in beslag neemt.<br />
Hamse mosterd<br />
Een gesmaakt Hams streekproduct is<br />
de bruine graanmosterd van mosterdfabriek<br />
Vernimmen-De Lelie. Deze<br />
scherpe mosterd op basis van een oud<br />
recept uit 1840 werd vroeger bereid<br />
met zwarte en bruine mosterdzaden,<br />
die in de streek zelf werden geteeld.<br />
Nu worden de zaden aangevoerd va<strong>nu</strong>it<br />
Canada, India en Hongarije.<br />
Peperkoek en ander zoet<br />
Bij Vondelmolen in Lebbeke wordt al<br />
sinds kort na de Eerste Wereldoorlog<br />
lekkere peperkoek gemaakt volgens een<br />
familierecept uit 1867. Begin 20ste<br />
eeuw specialiseerde bakkersfamilie<br />
Vermeiren uit Puurs zich als speculaasbakker.<br />
De “Traditionele speculoos” van<br />
Vermeiren heeft zijn authentieke structuur<br />
en smaak, licht gekruid met kaneel<br />
en muskaatnoot, behouden. Maar ook<br />
andere plaatsen in Scheldeland hebben<br />
hun eigen koekjes. Denk maar aan de<br />
Verhaerenkoekjes in Sint-Amands of<br />
het Rupelsteentje in Boom.<br />
Sterrenrestaurants<br />
Met zeven restaurants<br />
die door de<br />
kenners van Michelin<br />
al jaren met een<br />
of twee sterren worden<br />
bedacht, mag<br />
Scheldeland zich<br />
tot de meest culinaire<br />
regio’s van<br />
<strong>Vlaanderen</strong> rekenen.<br />
De sterrenrestaurants<br />
vormen<br />
het neusje van de<br />
zalm, maar zijn<br />
ook een aanwijzing<br />
voor het rijke<br />
gastronomische talent dat in heel<br />
Scheldeland schuilt.<br />
Eten en drinken met<br />
een ster *<br />
Voor een maaltijd ‘met sterren’ kan je<br />
terecht in ’t Overhamme in Aalst, Lijsterbes<br />
in Berlare, Eyckerhof in Bornem,<br />
’t Truffeltje in Dendermonde, A Priori in<br />
Haaltert, Hof ter Eycken in Ninove en<br />
Pastorale in Reet-Rumst.<br />
Meer dan twintig restaurants in<br />
Scheldeland hebben een mooie<br />
beoordeling in de Gault Millau-gids:<br />
www.gaultmillau.be.<br />
83
Scheldeland Toeristische gids<br />
84<br />
Evenementen<br />
TENTOONSTELLINGEN<br />
Route N16<br />
Tijdens deze open<br />
luchttentoonstel<br />
ling ontmoeten<br />
actuele beelden<br />
de kunst en ar<br />
chitectuur elkaar<br />
in de publieke<br />
ruimte langs de<br />
N16 (Mechelen-<br />
Bornem). Zes<br />
Vlaamse kunstenaar-archi<br />
tectenduo’s laten het<br />
beste van zichzelf zien en creëren ieder<br />
een ‘shelter’ die een specifieke verbintenis<br />
met haar locatie aangaat. Public<br />
Shelters for Private Experience - Hedendaagse<br />
kunst en architectuur langs de<br />
N16 van zaterdag 15 juni tot en met 29<br />
september 2013.<br />
www.routen16.be<br />
Kunst in openlucht<br />
langs N16<br />
Het tij keert! Reizende tentoonstelling<br />
met watergebonden<br />
erfgoed langs de Rupel<br />
Het nautisch gebeuren langs en op<br />
het water (o.a. scheepswerven, zaten,<br />
kielen, bruggen, dijken, kaaien en watergebonden<br />
handel, visvangst, bier en<br />
bloem) is het algemeen thema en vormt<br />
de rode draad doorheen deze rondreizende<br />
tentoonstelling.<br />
www.trvl.be/hettijkeert<br />
STOETEN EN OPTOCHTEN<br />
Carnaval overal<br />
Heel wat steden en gemeenten kennen<br />
een rijke carnavalstraditie. Van half<br />
februari tot begin april slaat in Aalst,<br />
Ninove, Dendermonde en nog vele andere<br />
gemeenten de carnavalsgekte toe.<br />
Het carnaval van Aalst is een absoluut<br />
topevenement, bekend in binnen- en<br />
buitenland én erkend als Werelderfgoed.<br />
Drie dagen lang nemen uitbundige carnavalisten<br />
de binnenstad in. Het hoogtepunt<br />
is de kleurrijke stoet met imposante<br />
praalwagens die op zondag de stad doorkruist.<br />
Op maandag brengen de ‘Gilles’<br />
hun bezemdans, gevolgd door de ajuinworp<br />
vanaf het balkon van het stadhuis.<br />
Daarna trekt de carnavalstoet voor een<br />
tweede keer door de straten van Aalst. Op<br />
dinsdag palmen de ‘Voil Jeanetten’, mannen<br />
die paraderen in vrouwenkleding, de<br />
straten in. Het Aalsterse carnaval wordt<br />
traditioneel afgesloten met de popverbranding<br />
op de Grote Markt.<br />
Het weekend na het Aalsterse carnaval is<br />
het traditiegetrouw in Ninove feest.<br />
Een leuk filmpje over<br />
Aalst Carnaval kan je<br />
bekijken via deze QRcode<br />
(p. 134).
En ook Hamme heeft zijn heel eigen<br />
carnavalstraditie. Tijdens de driedaagse<br />
Wuitensfeesten herleeft de legende van<br />
de Hamse Wuitens. In de zondagse Wuitenscavalcade<br />
zijn folklore en Hamse spot<br />
troef. Op maandag is er de verbranding<br />
van de versleten wuiten, waarna Hamme<br />
zich in een schitterende en bruisende<br />
carnavalsnacht stort. De grote carnavalsoptochten<br />
trekken massaal veel volk. Wie<br />
het graag iets minder druk beleeft, kan de<br />
kleurrijke stoeten van Buggenhout, Denderleeuw,<br />
Dendermonde, Gent-Ledeberg,<br />
Lede, Merelbeke, Moerzeke, Temse, Wetteren<br />
of Willebroek gaan bekijken.<br />
Ros Beiaardommegang<br />
Dendermonde<br />
De Ros Beiaardommegang is een historisch<br />
topevenement in <strong>Vlaanderen</strong> en Europa.<br />
De ommegang herdenkt de legende<br />
van het Ros Beiaard en de Vier Heemskinderen<br />
en vindt maar om de tien jaar<br />
plaats (2020). Een schitterende stoet met<br />
praalwagens en maar liefst tweeduizend<br />
figuranten trekt door de binnenstad van<br />
Dendermonde. In de stoet dragen trotse<br />
Pijnders het mo<strong>nu</strong>mentale ros, bereden<br />
door de Vier Heemskinderen, door de straten.<br />
Het absolute hoogtepunt is het moment<br />
waarop het heldhaftige ros al steigerend<br />
het ‘vuurgevecht’ aangaat op de Grote<br />
Markt. Iedereen zingt en klapt dan mee op<br />
de tonen van het Ros Beiaardlied. Het Ros<br />
Beiaard en zijn ommegang zijn erkend als<br />
Werelderfgoed. www.rosbeiaard.be<br />
Reuzenommegang Katuit<br />
Dendermonde<br />
De historische Reuzenommegang Katuit<br />
trekt jaarlijks op de laatste donderdag<br />
van augustus door het oude centrum<br />
van Dendermonde. Het is een historische<br />
avondstoet die de dansende Gildereuzen<br />
Indiaan, Mars en Goliath opvoert in<br />
een feeërieke optocht van wel duizend<br />
gekostumeerde figuranten. Praalwagens,<br />
muziekkorpsen, straattheaterartiesten,<br />
vendelzwaaiers en fakkeldragers zorgen<br />
voor een uniek spektakel. De stoet voert<br />
niet alleen historische of volkse taferelen<br />
op, maar er gaat ook veel aandacht naar<br />
eigentijdse animatie en speciale effecten.<br />
Als afsluiter is er een muzikaal vuurwerk<br />
op de Markt.<br />
www.rosbeiaard.be<br />
PODIUM<br />
Festivaria<br />
Donkmeer Berlare<br />
De tweejaarlijkse openluchtopvoering<br />
van een populaire musical eind augustus<br />
aan de oevers van het Donkmeer trekt<br />
telkens weer een breed en cultuurminnend<br />
publiek. Theater, muziek en het<br />
prachtige natuurlijke kader van het<br />
Donkmeer versmelten tot een adembenemend<br />
zomers avondspektakel met<br />
prachtige zangpartijen en oogverblindende<br />
kostuums. De doorgaans nietprofessionele<br />
acteurs en actrices zetten<br />
de voorbije jaren al Madame Butterfly,<br />
Camelot en The King and I op de planken.<br />
De regie en het muzikale luik zijn<br />
in handen van gerenommeerde professionals.<br />
Het evenement verwelkomt om<br />
en bij de 30.000 toeschouwers. In 2013<br />
brengt Festivaria een opvoering van The<br />
Wizard of Oz.<br />
www.festivaria.eu<br />
Cirk! Aalst<br />
Aalst<br />
Cirk! Aalst trakteert bewoners en bezoekers<br />
op een zomers openluchtfestival.<br />
Verschillende plekken in de stad worden<br />
ingepalmd door tal van performances,<br />
circus en theater. Circusfanaten of toevallige<br />
passanten, iedereen kan genieten<br />
van dit festival.<br />
www.cirkaalst.be<br />
Theater aan Twater<br />
Boom<br />
Theater aan Twater is een jong, internationaal<br />
theaterfestival dat elk jaar aan het<br />
begin van de zomer de Rupelkaai in vuur<br />
en vlam zet. De wandelesplanade wordt<br />
een weekend lang omgetoverd tot een<br />
boulevard waar straattheater, animatie,<br />
stand-upcomedy, muziek en circus elkaar<br />
85
Scheldeland Toeristische gids<br />
86<br />
vinden. In een avondvullend programma<br />
kunnen de toeschouwers van de ene naar<br />
de andere act wandelen. Het festival<br />
nodigt befaamde straattheateracts uit,<br />
maar ook lokaal amateurtalent krijgt een<br />
podiumkans op of naast het water.<br />
www.kaaimannen.be,<br />
www.desteigerboom.be<br />
Passiespel Christus aan de<br />
Schelde<br />
Mariekerke-<br />
Bornem<br />
Eens in de vijf<br />
jaar (2015) in de<br />
Paasperiode wordt<br />
de Mariekerkse<br />
Scheldekaai het de<br />
cor voor een unieke<br />
opvoering van het<br />
lijdensverhaal van<br />
Christus. Het klas<br />
sieke religieuze ver<br />
haal wordt verplaatst<br />
naar de context van<br />
een vissersdorp in<br />
het begin van de 20ste eeuw. Meer<br />
dan zeventig figuranten en acteurs,<br />
voornamelijk lokale inwoners, vertolken<br />
de apostelen die voor de gelegenheid<br />
vissers, mandenvlechters, klompenmakers<br />
en sjacheraars worden. Tegen<br />
de achtergrond van het schilderachtige<br />
kerkje van Mariekerke en met de<br />
machtige Schelde in de rug genieten de<br />
duizenden toeschouwers van een uniek<br />
samenspel van natuur, cultuur en lokale<br />
folklore.<br />
www.meisvisvzw.be<br />
©Fotoclub De Waai<br />
Passiespel, Mariekerke<br />
Mano Mundo<br />
Boom<br />
Mano Mundo is een een tweedaags festival<br />
in mei mei met bijzondere aandacht aandacht voor<br />
wereldmuziek en -culturen. Het Het festival<br />
luidt jaarlijks het begin van het festi<br />
valseizoen in. Het kleurrijke feest staat<br />
voor alles wat mondiaal, mondiaal, intercultureel<br />
en duurzaam is en is is kind- en familie- familie<br />
vriendelijk. Op verschillende podia in<br />
het groene recreatiedomein De Schorre<br />
kan je genieten van binnen- en buitenlandse<br />
muzikanten. Voor het jonge<br />
volkje is er een werelddorp met doeactiviteiten.<br />
Verder vind je er ook<br />
<strong>Vlaanderen</strong>s grootste wereldmarkt, een<br />
cocktaillounge, een ‘speakers corner’ en<br />
een fairtraderestaurant.<br />
www.manomundo.be<br />
FOLKLORE<br />
Wereldmuziek op<br />
Mano Mundo, Boom<br />
Vis- en Folkloreweekend<br />
Mariekerke-Bornem<br />
Het pittoreske voormalige vissersdorp<br />
Mariekerke oogt tijdens de kleurrijke<br />
Vis- en Folklorefeesten eind juni als een<br />
vissersdorp van weleer. Daarvoor zorgen<br />
de vismijn, de vissersstoet en uiteraard<br />
veel vers en lekkers uit het water. De<br />
openbare verkoop van verse vis, volgens<br />
het aloude principe van de ‘visafslag’, op<br />
Vis- en Folkore, Mariekerke
de plaats waar de vismijn ooit gestaan<br />
heeft, is een niet te missen schouwspel.<br />
www.mariekerke.be<br />
Smeedfestival<br />
Niel<br />
Tijdens de nog warme septembermaand<br />
wordt het Sint-Hubertusplein voor twee<br />
dagen omgetoverd tot de grootste<br />
smidse van Europa. Dit sfeervolle openluchtspektakel<br />
roept met zijn geur van<br />
kolen, hitte en de typisch klinkende hamerslagen<br />
bij heel wat mensen een nostalgisch<br />
gevoel op. Je kan zien hoe smeden<br />
uit binnen- en buitenland gedreven<br />
omgaan met hamer, staal, kolenvuur<br />
en aambeeld. Naast dit fascinerende<br />
schouwspel zijn er ook tentoonstellingen<br />
van smeedkunst en vindt er een<br />
openbare verkoop van al het smeedwerk<br />
plaats. www.niel.be<br />
Potjesmarkt<br />
Schellebelle-Wichelen<br />
Elk jaar, op de tweede zondag na Pinksteren,<br />
is het dorpsplein van Schellebelle<br />
het decor voor de gezellige<br />
Potjesmarkt. In het feestgedruis met<br />
de traditionele veemarkt, de wielerwedstrijden<br />
en tentoonstellingen valt<br />
de potjesverkoop op door originaliteit.<br />
Deze eeuwenoude traditie stamt uit<br />
lang vervlogen tijden waarin schepen<br />
aanlegden om hun aardewerk te verkopen<br />
op het dorpsplein. In de aardewerken<br />
potten werden vooral voedingswaren<br />
bewaard. www.wichelen.be<br />
Pikkeling<br />
Faluintjesstreek Aalst`<br />
De ‘Pikkeling’ is het traditionele oogst-<br />
en folklorefestival eind juli in de Faluintjesstreek.<br />
Afwisselend treedt een van<br />
de vier Aalsterse deelgemeenten Baardegem,<br />
Herdersem, Meldert of Moorsel<br />
Folklorefestival De Pikkeling,<br />
Faluintjes<br />
87
Scheldeland Toeristische gids<br />
88<br />
op als gastvrouw. Bezoekers kuieren<br />
rond tussen demonstraties van het aloude<br />
oogstgebeuren, aangevuld met<br />
oude ambachten zoals vlegeldorsen of<br />
hoefsmeden en proeven van typische<br />
streekproducten zoals hopjenever, het<br />
Pikkelingbiertje of Faluintjeskoffie. De<br />
laatste jaren is de ‘Pikkeling’ uitgegroeid<br />
tot een erkend internationaal<br />
folklorefestival waar volksdansgroepen<br />
uit heel Europa te gast zijn.<br />
www.faluintjes-pikkeling.be<br />
Oogststoet<br />
Massemen-Kortenbos (Wetteren)<br />
De Oogststoet is een levendig en kleurrijk<br />
zomerfeest, waarbij alle facetten<br />
van het boeiende landelijke leven op<br />
een authentieke wijze worden uitgebeeld<br />
in meer dan 50 verschillende taferelen.<br />
De stoet rijdt jaarlijks uit op de<br />
eerste zondag van augustus.<br />
www.oogstfeesten-kortenbos.be<br />
GASTRONOMIE<br />
Asperge festival<br />
Puurs<br />
Het prachtige parkdomein Hof van Coolhem<br />
vormt met zijn educatieve aspergetuin<br />
en demonstratiebermen, waar u<br />
kan zien hoe de aspergeteelt stapsgewijs<br />
verloopt, de centrale plaats voor dit<br />
Hof van Coolhem, Puurs<br />
festival. Het Asperge festival dat loopt<br />
van half april tot eind juni (duur van<br />
het aspergeseizoen) start met de eerste<br />
aspergesteek. Naast gastronomische<br />
activiteiten staan er onder meer ook<br />
aspergewandeltochten en educatieve<br />
activiteiten op het programma.<br />
Een overzicht van alle activiteiten vind<br />
je via www.puurs.be.<br />
Palingfestival<br />
Mariekerke-Bornem<br />
Palingfestival,<br />
Mariekerke<br />
Meer dan 15.000 lekkerbekken bezoeken<br />
jaarlijks tijdens het Pinksterweekend<br />
het Palingfestival. Naast een<br />
gastronomisch festijn is het ook een<br />
ode aan de schilderachtige regio en aan<br />
oude en nieuwe volkskunsten. In een<br />
reusachtige tent op het Kouterplein<br />
wordt paling in ’t groen opgediend, de<br />
specialiteit van Mariekerke. Toeristen<br />
kunnen deelnemen aan uitgestippelde<br />
wandelingen en er is muzikale ambiance<br />
en animatie voor de kinderen. Met<br />
de ludieke toeristentram, een plezierboot<br />
of zelfs per stoomtrein geraken<br />
bezoekers vlot tot in de buurgemeenten<br />
Sint-Amands of Puurs. De opbrengst<br />
van het festival gaat naar het goede<br />
doel. www.palingsfestival.be
Hopdag<br />
Meldert-Aalst<br />
Het eerste weekend van september gaat<br />
er ter gelegenheid van de kermis in Meldert<br />
een hopdag door. Op deze hopdag<br />
kan je het hopproject en de demonstraties<br />
rond de hoppeoogst bekijken. Denk<br />
je dat je het aankunt om met de hand<br />
hop te plukken? Dan kan je deelnemen<br />
aan het Vlaams kampioenschap ‘hoppepluk’.<br />
Of is het degusteren van de<br />
heerlijke bieren die met de Meldertse<br />
hop worden bereid meer iets voor jou?<br />
www.aalst.be<br />
SPORT<br />
Dodentocht<br />
Bornem<br />
100 km Dodentocht,<br />
Bornem<br />
Begonnen in 1970 met 69 wandelaars<br />
is de Dodentocht in augustus<br />
uitgegroeid tot de grootste en meest<br />
bekende 100 kilometertocht van heel<br />
Europa. De deelnemers moeten maar<br />
liefst 100 km te voet afleggen tussen<br />
de start op vrijdagavond om 21 uur en<br />
de aankomst, maximaal 24 uur later.<br />
Onderweg zijn stops voorzien in brouwerij<br />
Duvel-Moortgat en Palm. Bekend<br />
(en berucht) is de sfeer bij de start<br />
en aankomst, het prachtige parcours<br />
over drie provincies en de combinatie<br />
van drukke dorpskernen en rustige<br />
plaatsjes.<br />
www.dodentocht.be<br />
Natourcriterium<br />
Aalst<br />
Het jaarlijkse Natourcriterium in juli (na<br />
de Tour de France) lokt jaarlijks om en<br />
bij de 70.000 bezoekers naar de Ajuinenstad.<br />
In 2012 was het evenement<br />
aan zijn 77ste editie toe. Toprenners<br />
als Cancellara of Sagan komen graag<br />
afgezakt naar deze wielerwedstrijd, die<br />
door de centrumstraten raast. De Grote<br />
Markt is het epicentrum van de wielergekte<br />
en live-uitzendingen. Een heuse<br />
publiciteitskaravaan en doorlopende<br />
muzikale animatie zorgen ervoor dat<br />
de toeschouwers een fantastische dag<br />
beleven. De aanwezigheid van vedetten<br />
en prominenten uit de sportwereld en<br />
showbusiness maken het feest compleet.<br />
www.criteriumaalst.be<br />
Bollekescross Hamme-Zogge<br />
Hamme<br />
Elk jaar in november verzamelen duizenden<br />
sportliefhebbers zich om het<br />
kruim van de Belgische veldrijders te<br />
zien strijden om de eer in de Superprestige<br />
Cyclocross. Bij de elite zien<br />
we bekende namen als Kevin Pauwels,<br />
Sven Nys en Niels Albert opduiken. Ook<br />
kampen jeugdige renners om de jeugdtrofee<br />
voor junioren. Onder luid applaus<br />
krijgen de winnaars de trofeeën aangereikt<br />
en de verzamelde massa kan zich<br />
uitleven op een spetterende muzikale<br />
afterparty.<br />
www.bollekescross.be<br />
89
Scheldeland Toeristische gids<br />
90
Jaarmarktcross Niel<br />
Niel<br />
De Jaarmarktcross kan telkens op een<br />
publieke belangstelling van om en<br />
bij de 10.000 liefhebbers rekenen. De<br />
cross werd voor de eerste maal georganiseerd<br />
in 1963 als onderdeel van<br />
de jaarmarktfestiviteiten rond 11 november.<br />
De kampioenen dingen over<br />
een drie kilometer lang parcours van<br />
weiland, zandweg en kasseiweg naar<br />
de titel. Sven Nys, Eric De Vlaeminck<br />
en Robert Vermeire zijn maar enkelen<br />
die sinds het ontstaan als winnaar het<br />
podium bestegen. Een groots spektakel<br />
met spannende ontknopingen en onverwachte<br />
wendingen, een must voor elke<br />
liefhebber van veldritten.<br />
www.soudal.com/soudalclassics<br />
Duvel on tour<br />
Puurs<br />
Alle bierflesjes nog aan toe, den Duvel<br />
gaat fietsen! En dat nog wel op de familiefietstocht<br />
Duvel on tour op woensdag<br />
1 mei 2013. Fiets mee, geniet van natuur<br />
en cultuur onderweg en maak kans<br />
op één jaar gratis Duvel. De befaamde<br />
Duvelroute (50 km) is de rode draad in<br />
het verhaal en leidt fietsers door het<br />
mooie Scheldeland.<br />
www.duvel.be<br />
In het wiel van Eddy Merckx<br />
De herdenking van 100 jaar Ronde<br />
van <strong>Vlaanderen</strong> trekt in 2013 als een<br />
karavaan door <strong>Vlaanderen</strong>. Ook Scheldeland<br />
kent een rijk wielerverleden.<br />
Rupelstreek-Vaartland ligt bezaaid met<br />
herinneringen aan koersen en overwinningen.<br />
Wil je ze zelf graag herbeleven<br />
van op de fiets? Maak kennis met de<br />
hypermodern uitgewerkte fietslussen<br />
die samen met ex-profwielrenners het<br />
lokale wielererfgoed in de kijker zetten<br />
(zie foto).<br />
www.inhetwielvaneddymerckx.be.<br />
JAZZCLUBS<br />
Honky Tonk Jazz Club<br />
Dendermonde<br />
De bunker van de Honky Tonk Jazz Club<br />
is sinds 1965 een begrip in de Europese<br />
jazzscène. Het hart van de club<br />
klopt op het feestelijke ritme van de<br />
New Orleansjazz, maar er is ook ruimte<br />
voor rhythm-and-blues, swing of zelfs<br />
exotischere jazz. Elke veertien dagen<br />
is er doorgaans op zaterdagavond een<br />
concert. Muzikanten als Memphis Slim,<br />
Toots Thielemans, Charlie Watts en vele<br />
anderen passeerden al de revue op de<br />
Honky Tonk jazzfestivals. Op zondagnamiddag<br />
kunnen liefhebbers vaak gratis<br />
een jazzmatinee bijwonen.<br />
www.honkytonk.be<br />
Jazz Centrum <strong>Vlaanderen</strong><br />
Dendermonde<br />
De Honky Tonk Jazz club staat mee aan<br />
de wieg van het Jazz Centrum <strong>Vlaanderen</strong>,<br />
dat gehuisvest is in een oud munitielaboratorium<br />
en vlakbij de Honky Tonkbunker<br />
ligt. De opening in 2004 zette<br />
Dendermonde definitief op de kaart als<br />
jazzstad. Het Jazz Centrum huisvest niet<br />
alleen het archief van de Honky Tonk Jazz<br />
Club, met uniek audio- en videomateriaal,<br />
muziekliefhebbers kunnen er ook terecht<br />
voor interessante tentoonstellingen over<br />
jazzclubs en -muzikanten. Het centrum<br />
organiseert verder lezingen, videovertoningen,<br />
workshops en nog veel meer<br />
om jong en oud te sensibiliseren voor de<br />
traditionele jazz- en bluesmuziek.<br />
www.jazzcentrumvlaanderen.be<br />
Jazzclub Het Veerhuis<br />
Klein-Willebroek<br />
Jazzclub Het Veerhuis is sinds 1970<br />
de vaste stek van de internationaal<br />
geroemde Fondy Riverside Bullet Band<br />
van de broers Van Breedam. Deze heren<br />
zijn rasechte Bomenaars en toveren hemelse<br />
klanken uit trompet of trombone.<br />
91
Scheldeland Toeristische gids<br />
92<br />
Jazzfans uit België en de omringende<br />
landen komen steevast op de eerste en<br />
derde zaterdag van de maand naar Het<br />
Veerhuis afgezakt om een concert van de<br />
befaamde jazzband bij te wonen. Maar<br />
ook grote namen als Louis Nelson, Thomas<br />
Jefferson en Ernie Cagnolatti waren<br />
al te gast.<br />
www.fondy.be<br />
Shopping<br />
Verzorgde winkels, exclusieve boetieks en gezellige markten lokken heel wat<br />
kooplustigen naar Scheldeland. Op zoek naar een souvenir of een lekker streekproduct?<br />
Of zin om je eens helemaal over te geven aan een dagje shoppen? De<br />
handelszaken verwelkomen je met open armen. Ook voor een leuk cadeautje kan<br />
je terecht in de vele speciaalzaken of delicatessenwinkeltjes van de streek. Winkelen<br />
in Scheldeland: een waar genot.<br />
DENDERENDE WINKELSTEDEN<br />
De winkels en handelszaken van de<br />
Denderende steden zijn een aantrekkingspool<br />
voor echte shoppingfanaten<br />
en occasionele kopers. In de gezellige<br />
straatjes van Ninove lonken de etalages<br />
uitnodigend naar de voorbijgangers. In<br />
het winkelcomplex Ninia vind je werkelijk<br />
alles wat je maar kan bedenken, of<br />
je <strong>nu</strong> op zoek bent naar een winterse<br />
sjaal, een cd-speler of een soepterrine.<br />
Spaarzame koper of grote consument, in<br />
Ninove is er spek voor ieders bek. Een<br />
Witkapbiertje in een van de vele cafés<br />
zorgt op tijd voor verfrissing.<br />
In winkelstad Aalst vormen de Nieuwstraat,<br />
de Kattestraat, de Molenstraat<br />
en de Korte- en Lange Zoutstraat het<br />
hart van de verkeersvrije winkel-wandelzone<br />
van de stad. Met het ruime<br />
aanbod van voedingswaren, mode,<br />
Fondy Riverside Bullet Band<br />
hobby en souvenirs kom je hier werkelijk<br />
niets te kort. En wat is aangenamer<br />
dan na het winkelen even uit te blazen<br />
bij een kop koffie met een lekkere Aalsterse<br />
Vlaaien of een kom ajuinsoep?<br />
In de Brusselsestraat, op de Oude Vest<br />
en op de Vlasmarkt in Dendermonde is<br />
Shoppen er ervan uitrusten<br />
op een terras
het op zaterdag over de koppen lopen.<br />
Winkeltjes, eethuizen en boetieks krijgen<br />
er aandacht van de vele wandelaars<br />
en bezoekers. Etalages bewonderen,<br />
prijzen vergelijken, passen en testen<br />
… gekocht!<br />
VAN ALLE MARKTEN THUIS<br />
De dorpen in Scheldeland leven helemaal<br />
op tijdens de vele markten.<br />
Op vlooienmarkten, boerenmarkten<br />
of jaarmarkten tik je tegen aardige<br />
prijsjes de mooiste mooiste spulletjes op de<br />
kop. Ook voor lokale specialiteiten en<br />
souvenirs souvenirs bieden de markten markten een ruime<br />
keuze. keuze. Op de Potjesmarkt in Schellebelle<br />
(Wichelen, tweede zondag na<br />
Pinksteren) hangt een een geweldige volkse<br />
sfeer. Je komt gegarandeerd thuis met met<br />
een mooi potje, het typische aardewerk<br />
van Schellebelle. Schellebelle. Op de interna- interna<br />
tionale Hand- en Kantwerkmarkt in<br />
Zele (jaarlijks in juni) flaneer je tussen<br />
kraampjes waar men demonstraties<br />
handwerken ten beste geeft, en kan je<br />
echt Zeels kantwerk kopen.<br />
Boekenwurmen moeten beslist eens<br />
naar de jaarlijkse Boekenmarkt van<br />
Sint-Amands. Je kan er s<strong>nu</strong>ffelen in<br />
boeken en genieten van de Schelde<br />
tegelijkertijd. Wees er bij in mei en<br />
september, op de kaai. Een echte tuinklassieker<br />
is dan weer de Nationale<br />
Plantenbeurs van Hombeek, waar wel<br />
tweehonderd standhouders uit binnen-<br />
en buitenland een enorme verscheidenheid<br />
aan tuinplanten aanbieden.<br />
Een hele dag tuinplezier in april in<br />
de centrumstraten van het Zennedorp.<br />
De Rommelmarkt van Welle (Denderleeuw)<br />
staat bekend als grootste<br />
rommelmarkt van <strong>Vlaanderen</strong> met maar<br />
liefst 30.000 bezoekers. Op de laatste<br />
zondag van juni nemen haast alle inwoners<br />
deel en verkopen hun spullen vaak<br />
gewoon in hun garage. Je tikt hier ware<br />
schatten op de kop.<br />
CADEAUS EN DELICATESSEN<br />
Wie op zoek is naar een verrassing voor<br />
een geliefde of een verjaardagscadeau<br />
voor een vriend of vriendin, hoeft in<br />
Scheldeland niet met lege handen naar<br />
huis te gaan. Grasduin eens in het<br />
ruime aanbod lekkernijen: van wijn,<br />
streekbier of jenever tot zoete chocolade,<br />
echte mosterd of dagverse koekjes<br />
en gebak. Zo doe je de uitverkorene<br />
niet alleen een groot plezier, je laat<br />
hem of haar ook meteen de geneug-<br />
ten van van Scheldeland ontdekken. Voor<br />
de enige echte hoppralines kan je in<br />
Aalst-Meldert bij chocolatier chocolatier Mergan<br />
terecht. In het atelier atelier van Ambarosa in<br />
Aalst-Baardegem kan je streekpakket-<br />
ten aankopen aankopen met daarin daarin lekkernijen<br />
uit Aalst en omgeving. omgeving. Ben Ben je toevallig<br />
in in Puurs in in Klein-Brabant, dan moet je<br />
zeker een kijkje nemen bij bij Van Reeth’s<br />
Kofebranderij. In deze koffie-, wijnen<br />
delicatessenwinkel leeft de traditie<br />
van het ambachtelijk koffiebranden<br />
verder.<br />
Delicatessen uit Scheldeland<br />
93
Scheldeland Toeristische gids<br />
Scheldeland Toeristische gids<br />
94<br />
Steden en dorpen<br />
van A(alst) tot<br />
Z(wijndrecht)<br />
Aalst<br />
Inwoners: 80.035<br />
Oppervlakte: 78,12 km²<br />
Deelgemeenten: Aalst, Baardegem,<br />
Erembodegem, Gijzegem, Herdersem,<br />
Hofstade, Meldert, Moorsel, Nieuwerkerken<br />
Marktdag: zaterdag (Aalst) en<br />
woensdag (Nieuwerkerken)<br />
∫ Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
i Toerisme Aalst,<br />
Molenstraat 45, 9300 Aalst,<br />
T: 053 73 22 70,<br />
toerisme@aalst.be,<br />
www.aalst.be/toerisme<br />
TOPPER<br />
Het historische stadscentrum van<br />
Aalst heeft heel wat te bieden. Lees<br />
meer bij Topper Denderende stad Aalst.<br />
De Faluintjesstreek stond eeuwenlang<br />
onder de invloedssfeer van de Abdij van<br />
Affligem. Elk jaar gaat in een van de<br />
4 faluintjesgemeenten de ‘Pikkeling’<br />
door, een internationaal folklorefeest<br />
met oude oogstrituelen en streekgastronomie.<br />
Baardegems bekendste bezienswaardigheden<br />
zijn de 12de-eeuw-
se Sint-Margaretakerk en verschillende<br />
kapellen en boerderijen. De plaats is<br />
ook gekend als bedevaartsoord van de<br />
Heilige Antonius-Abten. Bezienswaardigheden<br />
in Herdersem zijn: de Onze-<br />
Lieve-Vrouw Ten Beeldeken kapel, het<br />
sashuis en de mooie beemdlandschappen<br />
aan de oude Dender.<br />
Op de grens met Moorsel ligt het natuurgebied<br />
‘Biezenbroeken’. De 12deeeuwse<br />
Sint-Marti<strong>nu</strong>skerk verwijst naar<br />
een rijk verleden. Tussen het prachtige<br />
waterkasteel en de abdij ligt het natuurgebied<br />
‘De Faluintjes’. In Meldert<br />
werd het landschap vroeger bepaald<br />
door hopaanplantingen. Nu blijft<br />
slechts een aantal hopvelden over. Enkele<br />
streekbieren worden met deze hop<br />
gebrouwen. Het Levende Hopmo<strong>nu</strong>ment<br />
op het dorpsplein en de ‘hoplochting’<br />
vormen een eerbetoon aan die vroeger<br />
zo belangrijke teelt. Het dorpsplein,<br />
een Frankische dries, de Sint-Walburga-<br />
kerk, de Molenvijver en het Kravaalbos<br />
zijn eveneens opmerkelijk.<br />
De kapel Onze-Lieve-Vrouw van Termuren<br />
in Erembodegem maakte oorspronkelijk<br />
deel uit van het Hof ten Hale en<br />
werd vereeuwigd in De Kapellekesbaan<br />
van Louis Paul Boon. Erembodegem is<br />
nog een bedevaartsoord rijk: de Sint-<br />
Amanduskapel. Het Nationaal Brandweermuseum<br />
biedt onderdak aan niet<br />
minder dan 130 oude brandweerwagens<br />
en een massa brandweermateriaal. ‘De<br />
Gerstjens’ is een natuurgebied van<br />
52 hectare. Tussen de gemeente en<br />
Denderleeuw liggen de Welle- en Ka- Ka<br />
Hopvelden, Meldert<br />
95
Scheldeland Toeristische gids<br />
96<br />
Heerlijk fietsen in de omgeving<br />
rond Aalst<br />
pellemeersen. De Sint-Marti<strong>nu</strong>skerk<br />
in Gijzegem dateert uit 1772. Op<br />
het dorpsplein staat een authentieke<br />
schandpaal. Het Hof in Gijzegem is een<br />
kasteelhoeve in traditionele bak- en<br />
zandsteenstructuur. Ernaast de toegangspoort,<br />
de rijkelijke tuin en de<br />
gerestaureerde orangerie.<br />
In Hofstade is de gotische Onze-Lieve-<br />
Vrouw Hemelvaartkerk prachtig gelegen<br />
op een lichte hoogte en beschermd<br />
door een geklasseerde kerkhofmuur.<br />
De Onze-Lieve-Vrouw Kerk te Nieuwerkerken<br />
is een heterogeen gebouw<br />
met laatgotisch koor en vierkante torens<br />
uit de 18de eeuw. Op de grens met<br />
Aalst bevindt zich de ‘heerlijkheid van<br />
Regelsbrugge’. Op de oudere fundamenten<br />
werd in 1935 het huidige kasteel<br />
in neotraditionele stijl opgetrokken. n<br />
Pikkeling, Faluintjesstreek<br />
Berlare<br />
Inwoners: 14.571<br />
Oppervlakte: 37,93 ha<br />
Deelgemeenten: Berlare, Overmere,<br />
Uitbergen<br />
∫ Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
i Toerisme Berlare,<br />
Infokantoor Donkmeer,<br />
Donklaan 123, 9290 Berlare,<br />
T: 09 342 92 40,<br />
toerisme@berlare.be,<br />
www.berlare.be<br />
TOPPER<br />
Berlare is in de eerste plaats bekend<br />
voor het uitgestrekte Donkmeer, zijn<br />
gastronomie en de rustgevende groene<br />
omgeving. Lees meer bij Topper Donkmeer.<br />
De opvallende Sint-Marti<strong>nu</strong>skerk is samen<br />
met de schandpaal voor het gemeentehuis<br />
en het kasteel met toegankelijk kasteelpark<br />
de meest in het oog springende<br />
bezienswaardigheid van Berlare. Het veer<br />
aan het gehucht Waterhoek vormt de verbinding<br />
met Dendermonde. Op deze plaats<br />
vond in 1971 de opname van de film Mira<br />
of De Teleurgang van de Waterhoek plaats.
Dorpsplein, Uitbergen<br />
Aan het Sluis aan de oever van de Schelde<br />
ligt het kleinste museum van <strong>Vlaanderen</strong>:<br />
‘het riekend rustpunt’. Je kan er<br />
een permanente tentoonstelling gewijd<br />
aan de beer- en mesthandel bezoeken,<br />
een handel die in Berlare begon tijdens<br />
de 17de eeuw. Het mo<strong>nu</strong>ment op het<br />
pleintje voor de kerk van Overmere herinnert<br />
ons aan de Boerenkrijg. De twee<br />
mannen die uitgebeeld zijn, worden<br />
Pa en Gijs genoemd, naar de mannen<br />
die model stonden voor het mo<strong>nu</strong>ment<br />
(de zonen van de opstandelingen). De<br />
Sint-Pietersbandenkerk en het fraaie gemeentehuis<br />
bepalen het uitzicht van het<br />
stemmige dorpsplein van Uitbergen.<br />
Uitbergen is een goede uitvalsbasis voor<br />
een verkenning van de Kalkense Meersen<br />
(zie Laarne). n<br />
Boom<br />
Inwoners: 17.279<br />
Oppervlakte: 7,37 km²<br />
Marktdag: donderdag<br />
Deelregio: Rupelstreek-Vaartland<br />
∫ Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Rupel’<br />
l Wandelkaart ‘Rivierenland’<br />
Wandelkaart ‘In het Land van Stille<br />
Waters’ (vlakbij)<br />
i Toerisme Rupelstreek-Vaartland,<br />
Infokantoor Sashuis,<br />
Sasplein 18, 2830 (Klein-)Willebroek,<br />
T: 03 886 22 66,<br />
toerisme@TRVL.be,<br />
www.TRVL.be<br />
Eeuwenlang zorgde de steenbakkerijnijverheid<br />
voor welvaart in Boom. Stenen bakken<br />
behoort vandaag niet meer tot de economische<br />
activiteiten, maar de sporen van het<br />
baksteenverleden zijn duidelijk zichtbaar in<br />
het landschap. De gaaf bewaarde steenbakkerijsites<br />
op Noeveren, met de typische luzzes,<br />
werkmanshuizen, klamp- en ringovens<br />
zijn pareltjes van industrieel erfgoed.<br />
TOPPER<br />
Noeveren en Hellegat vormen een indrukwekkende<br />
industriële archeologische<br />
site tussen Boom en Niel, waar je een<br />
goed beeld krijgt van het leven en het<br />
werk in de steenbakkerijnijverheid in de<br />
Rupelstreek. Lees meer bij Topper Steenbakkerijen.<br />
In het Ecomuseum en Archief van de<br />
Boomse Baksteen (EMABB) en ’t Geleeg-<br />
Steenbakkerij Frateur kom je alles te weten<br />
over het harde leven van de arbeiders<br />
van de steenbakkerijen. In het Nautisch<br />
Bezoekerscentrum Rupelstreek krijg je<br />
het verhaal van de steenschuiten en het<br />
nautisch erfgoed voorgeschoteld.<br />
Het Gemeentelijk Park (een beschermd<br />
landschap met geometrische Franse vijvers)<br />
herbergt prachtige beeldhouwwerken<br />
van gerenommeerde kunstenaars zoals Rik<br />
Wouters, George Minne en Ernest Wijnants.<br />
De parkwoning werd recent verbouwd tot<br />
een milieu-educatief centrum (Ecohuis).<br />
Het openluchtzwembad zorgt tijdens<br />
warme dagen voor de nodige verkoeling. De<br />
mooie kaai met wandelesplanade heeft een<br />
schitterend uitzicht over de Rupel. Het veer<br />
brengt je gratis naar het stemmige Klein-Willebroek.<br />
Het handelscentrum De Boomgaard<br />
met leuke winkels en horeca bevindt zich op<br />
wandelafstand.<br />
Provinciaal Recreatiedomein<br />
De Schorre<br />
97
Scheldeland Toeristische gids<br />
98<br />
Adrenalinestoten in<br />
De Schorre<br />
In een van de oude kleiputten is het Provinciaal<br />
Recreatiedomein De Schorre<br />
gegroeid. Bij gunstige weersomstandigheden<br />
kan je hier deltavliegen en<br />
mountainboarden. De deltahelling is zelfs<br />
uniek in <strong>Vlaanderen</strong>! Kinderen kunnen zich<br />
uitleven in de speeltuin. Grote evenementen<br />
zoals ‘Mano Mundo’ en ‘Tomorrowland’<br />
vinden er plaats. n<br />
Machinale kleiafgravingen<br />
Met water gevulde kleiput<br />
Bornem<br />
Inwoners: 20.555<br />
Oppervlakte: 45,76 km²<br />
Deelgemeenten: Bornem, Hingene,<br />
Mariekerke, Weert, Branst, Buitenland,<br />
Eikevliet en Wintam<br />
Marktdag: maandag (Bornem)<br />
Deelregio: Klein-Brabant<br />
∫ Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Rupel’<br />
∫ Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
l Wandelkaart ‘In het Land van<br />
Stille Waters’<br />
i Toerisme Klein-Brabant - Scheldeland,<br />
Het Landhuis,<br />
Boomstraat 1, 2880 Bornem<br />
T: 03 899 28 68, F: 03 744 20 26,<br />
info@tkbs.be,<br />
www.toerismekleinbrabant.be<br />
TOPPER<br />
Bornem pronkt ondermeer met het<br />
prachtige kasteel Marnix de Sainte Aldegonde,<br />
de Sint-Bernardusabdij, De<br />
Notelaer, kinderboerderij Barelhoeve en<br />
sport-en recreatiedomein Breeven. Lees<br />
meer bij topper Stille Watersdorpen en<br />
Land van de Schelde.<br />
Aan Aan het marktplein van Bornem staat<br />
het middeleeuws ogende Landhuis, dat<br />
het toeristisch infokantoor herbergt. In<br />
de Onze-Lieve-Vrouw- en Leodegarius-<br />
kerk vlakbij vind je je de Romaanse crypte<br />
waar Don Pedro Coloma begraven ligt. ligt.<br />
Het gezellige dorpje Weert is vooral<br />
bekend bij liefhebbers van een lekker
kasteel d’Ursel, Hingene<br />
bord paling. In de herberg van Vlechtmuseum<br />
De Zilverreiger kan je van het<br />
plaatselijke Slijkneusbier proeven. Het<br />
pittoreske Scheldedorpje Mariekerke is<br />
vooral bekend voor het Palingfestival<br />
(pinksterweekend) en de Vis- en Folklorefeesten<br />
(juni). De gehechtheid<br />
van priesterdichter Jan Hammenecker<br />
aan de Schelde komt in Mariekerke tot<br />
uiting tijdens een ander evenement, de<br />
vijfjaarlijkse opvoering van het Passiespel<br />
Kristus aan de Schelde (2015).<br />
Het museum van de Havesdonckhoeve<br />
in Wintam is gewijd aan het landbouw-<br />
en plattelandsverleden van Klein-<br />
Brabant. Tussen Wintam en de Vliet<br />
ligt het schilderachtige Eikevliet met<br />
haar typische smalle hoofdstraat. Het<br />
natuurgebied op het Noordelijk Eiland<br />
in Wintam is een trekpleister voor allerhande<br />
watervogels. In het Zeesluis<br />
Wintam Onthaal Centrum (ZWOC)<br />
kom je meer te weten over de werking<br />
van de sluis en de geschiedenis van<br />
het Kanaal Brussel-Schelde. Het statige<br />
18de-eeuwse kasteel d’Ursel in de<br />
dorpskern van Hingene behoorde jaren<br />
toe aan de adellijke familie d’Ursel.<br />
Het ligt in een schitterend park waarin<br />
zich ook Het Laathof, het vroegere personeelsgebouw<br />
(<strong>nu</strong> jeugdverblijfcentrum),<br />
bevindt. Op regelmatige tijdstippen<br />
kan je in en rond het kasteel een<br />
tentoonstelling, concert of optreden<br />
meemaken.<br />
Samen met met het nabijgelegen Sint-<br />
Amands vormde Mariekerke het decor<br />
voor de populaire fictiereeks<br />
Stille Wa-<br />
ters, die in 2001 op tv te zien was. Ook<br />
het gehucht Buitenland, De Notelaer<br />
in Hingene en het volkse café Het Koningsrek<br />
(bij Zates) aan de Scheldedijk<br />
in Branst kwamen toen in beeld. Het<br />
Reuzenhuis en het authentieke volkscafé<br />
Sint Vadde (bekend uit Stille Waters)<br />
zijn de twee belangrijkste bezienswaardigheden<br />
in Buitenland. n<br />
Buggenhout<br />
Inwoners: 14.341<br />
Oppervlakte: 25,25 km²<br />
Deelgemeenten: Buggenhout, Opdorp<br />
Marktdag: donderdag (Buggenhout)<br />
∫ Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Rupel’<br />
l Wandelkaart ‘In het Land van<br />
Stille Waters’<br />
i Gemeentebestuur Buggenhout,<br />
Nieuwstraat 2, 9255 Buggenhout,<br />
T: 052 33 95 12, F: 052 33 58 68,<br />
gemeente@buggenhout.be,<br />
www.buggenhout.be<br />
TOPPER<br />
Het 212 hectare grote domeinbos<br />
Buggenhoutbos, net buiten de dorpskern,<br />
is het uithangbord bij uitstek van<br />
Buggenhout. Lees meer bij Topper Buggenhoutbos.<br />
Buggenhout is een van de weinige gemeenten<br />
in <strong>Vlaanderen</strong> die nog twee<br />
brouwerijen rijk is. De brouwerij Bosteels<br />
is vooral bekend voor z’n Tripel<br />
Karmeliet en brouwerij De Landtsheer<br />
voor Malheur. Naast bier wordt in Buggenhout<br />
ook heel lekkere ham gemaakt.<br />
De gedroogde Superano hammen van<br />
99
Scheldeland Toeristische gids<br />
100<br />
Grega worden nog op ambachtelijke<br />
wijze bereid. Ze danken hun fijne smaak<br />
onder andere aan het rijpingsproces dat<br />
maar liefst twaalf maanden in beslag<br />
neemt. Bij het sportcentrum van Bug-<br />
genhout staat een 12 meter hoge open-<br />
lucht klimmuur, een van de weinige in<br />
<strong>Vlaanderen</strong>. Je kan er terecht voor een<br />
initiatie in de intensieve klimsport.<br />
Hier ligt het middelpunt<br />
van <strong>Vlaanderen</strong>!<br />
Vlakbij het drieprovinciënpunt in Opdorp<br />
ligt het geografische middelpunt<br />
van <strong>Vlaanderen</strong>. Het dorpsplein is een<br />
van de mooiste van <strong>Vlaanderen</strong>. Rond<br />
de uitgestrekte groene Dries springen<br />
de pittoreske parochiekerk, het gemeentehuis,<br />
het vroegere klooster en<br />
het kasteel, dat <strong>nu</strong> een museum huisvest,<br />
meteen in het oog. In het voorjaar<br />
wordt het dorpsplein opgefleurd<br />
door de vele tienduizenden narcissen.<br />
Van op de 29 meter hoge Hoge Jan in<br />
Opstal heb je een mooi uitzicht op de<br />
wijde omgeving. Bij helder weer kan<br />
je zelfs het Atomium in Brussel zien<br />
staan. Een oriëntatietafel helpt je een<br />
aantal plaatsen te situeren. Via de Briel<br />
(deelkern) is ook Buggenhout verbonden<br />
met de Schelde. n<br />
Denderleeuw<br />
Inwoners: 19.228<br />
Oppervlakte: 13,77 km²<br />
Deelgemeenten: Denderleeuw,<br />
Iddergem, Welle<br />
Marktdag: vrijdag (Denderleeuw)<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
iGemeentebestuur Denderleeuw,<br />
A. De Cockstraat 1, 9470 Denderleeuw,<br />
T: 053 640 640, F: 053 680 748,<br />
gemeentebestuur@denderleeuw.be,<br />
www.denderleeuw.be<br />
Pastorie en Sint-Amanduskerk,<br />
Denderleeuw<br />
De geschiedenis van van Denderleeuw Denderleeuw is on<br />
losmakelijk verbonden met de Dender, die<br />
zich als een groen lint door de gemeente<br />
slingert. Het autovrije jaagpad is erg in<br />
trek bij fietsers en wandelaars. De fiets- en<br />
voetgangersbrug Schiptrekkersbrug verbindt<br />
het jaagpad met de dorpskern. Die<br />
wordt gedomineerd door de opvallende<br />
Sint-Amanduskerk. Vlakbij is de beschermde<br />
pastorie met de bijhorende ommuurde<br />
tuin. Hier start ook de bewegwijzerde<br />
Schiptrekkersroute voor fietsers.<br />
Het Hof Ter Leeuwe bevindt zich<br />
aan de voet van de Schiptrekkersbrug. Je<br />
kan er minigolf spelen en er is een speeltuin.<br />
Ook het eilandje in de Dender, dat<br />
ter hoogte van de sluis van Huissegem<br />
wordt gevormd door een stuwarm en de<br />
eigenlijke loop van de rivier, is een ideale<br />
stopplaats voor fietsers en wandelaars.<br />
Denderleeuw is een belangrijk knooppunt<br />
op het Belgische spoorwegennet. Het kasteeltje<br />
tegenover het station is de startplaats<br />
voor de bewegwijzerde Welle- en<br />
Kapellemeersenroute voor wandelaars.<br />
Het neoclassicistische Kasteeltje en aanpalende<br />
Koetshuis vormen het kloppende<br />
hart van het verenigingsleven. Er worden<br />
regelmatig tentoonstellingen georganiseerd<br />
en tijdens de zomermaanden kan<br />
je in de tuin concerten en andere evenementen<br />
bijwonen. Wandelaars kunnen het<br />
cultureel-historisch erfgoed en de idyllische<br />
en bijna vergeten plekjes ontdekken<br />
met de wandelkaart ‘Denderleeuw anders<br />
bekeken’.<br />
De ‘Wellemeersen’ is een uniek natuurgebied<br />
en ecologisch een van de meest waar-
Uniek natuurgebied<br />
Wellemeersen<br />
devolle in België. Verschillende informatie-<br />
en interpretatieborden maken je wegwijs.<br />
Er worden regelmatig geleide wandelingen<br />
georganiseerd. De kouter, een prachtig<br />
stukje open ruimte tussen Iddergem en<br />
Welle, is eveneens een geliefd wandel- en<br />
fietsgebied, ook voor mountainbikers dankzij<br />
de 34 km lange Leweroute. Op de rand<br />
van de kouter in Iddergem ligt het Hof Ten<br />
Henne, een moderne melk- en vleesveeboerderij<br />
die je kan bezoeken.<br />
Eind juni kan je in Denderleeuw jaarlijks<br />
komen proeven van het multiculturele feest<br />
Denderleeuw Kleurt!.<br />
In Welle vindt ook ieder jaar op de laatste<br />
zondag van juni een van de grootste rommelmarkten<br />
van <strong>Vlaanderen</strong> plaats. De 24<br />
uren van Welle is een bijzonder fiets- en<br />
wandelevenement dat jaarlijks in september<br />
plaatsvindt. n<br />
Dendermonde<br />
Inwoners: 44.488<br />
Oppervlakte: 55,67 km²<br />
Deelgemeenten: Appels, Baasrode,<br />
Dendermonde, Grembergen, Mespelare,<br />
Oudegem, Schoonaarde, Sint-Gillis<br />
Marktdag: maandag (Dendermonde) en<br />
zondag (bloemen)<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
l Wandelkaart ‘In het Land van<br />
Stille Waters’<br />
iToerisme Dendermonde,<br />
Stadhuis - Grote Markt,<br />
9200 Dendermonde,<br />
T: 052 21 39 56, F: 052 22 19 40,<br />
toerisme@dendermonde.be,<br />
www.dendermonde.be<br />
Veer Appels-Berlare<br />
Appels is met het Dendermondse<br />
stadscentrum verbonden door de Sint-<br />
Onolfspolder. Kenmerkend voor dit<br />
natuurgebied is de wirwar van sloten<br />
tussen laaggelegen hooilanden met her<br />
en der nog restanten van broekbos. Het<br />
veer Appels-Berlare over de Schelde<br />
zorgt voor de verbinding met De Waterhoek,<br />
waar delen van de legendarische<br />
film Mira of De Teloorgang van de Waterhoek<br />
naar het boek van Stijn Streuvels<br />
zijn gefilmd.<br />
TOPPER<br />
De fiere, levenslustige Ros Beiaardstad<br />
kijkt terug op een rijk verleden en<br />
is bekend om het Ros Beiaard, de folklore<br />
van de Gildereuzen, een rijke jazztraditie<br />
en het Dendermonds kopvlees.<br />
Lees meer bij Topper Denderende stad<br />
Dendermonde en Erfgoed en Cultuur.<br />
In Schoonaarde serveren de verschillende<br />
palinghuizen de lekkerste palinggerechten.<br />
Langsheen de linkeroever<br />
van de Schelde ligt Grembergen, waar<br />
vooral de toren van de Sint-Margarethakerk<br />
opvalt: een klokkenhuis in de<br />
vorm van een peperdoos. ‘Grembergen<br />
Broek’ is met zijn 8,77 hectare een van<br />
de grootste zoetwaterschorren in Scheldeland<br />
en is bij vogels heel geliefd.<br />
Te midden van de Vlassenbroekse Polder<br />
ligt het aantrekkelijke gehucht Vlassenbroek<br />
(Baasrode). Deze oase van rust is<br />
101
Scheldeland Toeristische gids<br />
102<br />
Sint-Gertrudiskerkje, Vlassenbroek<br />
vooral bekend als kunstenaarsdorpje.<br />
Het charmante Sint-Gertrudiskerkje,<br />
de Scheldedijk, de kunstgalerijen en<br />
de terrasjes zijn geliefd bij wandelaars<br />
en fietsers. Een andere toeristische<br />
trekpleister in Baasrode is het Scheepvaartmuseum<br />
(zie Erfgoed en Cultuur).<br />
Sint-Gillis laat zich begin september<br />
van haar fleurigste kant zien: al meer<br />
dan 50 jaar trekt de bloemencorso er<br />
door de straten.<br />
Oudegem en Mespelare, gelegen te<br />
midden van de Dendervallei, bieden<br />
een opvallend historisch verleden. Oudegem<br />
heeft de Onze-Lieve-Vrouwekerk<br />
met vroeggotische toren en is bekend<br />
dankzij het humoristisch boek De Filosoof<br />
van Haaghem van Jef Scheirs.<br />
Mespelare bezit de vroeggotische Sint-<br />
Aldegondiskerk, de beschermde arduinen<br />
Heerlijkheidspaal (symbool van de<br />
‘heerlijkheidsrechten’ van een belangrijke<br />
familie) en het Spaans Hof dat<br />
als woonplaats diende voor de Spaanse<br />
bevelhebber. n<br />
Sint-Aldegondiskerk, Mespelare<br />
Destelbergen<br />
Inwoners: 17.222<br />
Oppervlakte: 26,26 km²<br />
Deelgemeenten: Destelbergen,Heusden<br />
∫ Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
i Gemeentebestuur Destelbergen,<br />
Dendermondesteenweg 430,<br />
9070 Destelbergen,<br />
T: 09 228 33 09, F: 09 228 06 34,<br />
info@destelbergen.be,<br />
www.destelbergen.be<br />
Destelbergen ligt in de Oost-Vlaamse<br />
sierteeltregio (zie Topper Bloemenstreek).<br />
Onder meer de internationaal<br />
gekende zadenproducent Raes en het<br />
Provinciaal Proefcentrum voor Sierteelt<br />
zijn hier gevestigd. In de kleurrijke<br />
Hydrangea kijktuin van de Hydrangeum<br />
vzw krijg je een mooi overzicht<br />
van een rijk plantengeslacht hortensia’s.<br />
Het Damvalleimeer is een pleisterplaats<br />
voor talrijke watervogels. ‘De<br />
Damvallei’ is een moerassig natuurgebied.<br />
De Schelde maakte hier ooit een<br />
grote bocht, maar de meander werd<br />
afgesneden en verveende. Op het Damslootmeer<br />
in Heusden wordt gezeild.<br />
Regelmatig worden er wedstrijden en<br />
zeillessen georganiseerd.<br />
Het Familiepark Harry Malter<br />
in Heusden is een ideale bestemming<br />
voor een gezellig dagje uit met het
hele gezin. De dieren en attracties kunnen<br />
de allerkleinsten zeker bekoren. De<br />
ambachtelijk bereide, minimum negen<br />
maanden gerijpte, natuurlijk gedroogde<br />
Ganda hammen worden in Destelbergen<br />
gemaakt. Ganda ham leent zich uitstekend<br />
om in de meest uiteenlopende recepten<br />
te worden gebruikt. Verschillende<br />
topkoks geven het goede voorbeeld.<br />
De Gallische Hoeve moet je gezien hebben.<br />
De enige waarheidsgetrouwe reconstructie<br />
van een landelijke nederzetting<br />
uit de late ijzertijd. De Gallische Hoeve is<br />
uniek in <strong>Vlaanderen</strong>. Je kan er zien hoe<br />
onze verre voorouders leefden en werkten.<br />
Op de site vind je een hoeve en een kleine<br />
graanschuur met verhoogde vloer (spieker).<br />
De re-enactementgroep Menapil laat<br />
de Gallische hoeve op regelmatige basis<br />
tot leven komen. De gemeente telt ook<br />
heel wat kastelen, die je per fiets kan<br />
ontdekken door de Kastelenroute te volgen<br />
(zie Topper Kastelen). n<br />
Erpe-Mere<br />
Inwoners: 19.477<br />
Oppervlakte: 34,03 km²<br />
Deelgemeenten: Aaigem, Bambrugge,<br />
Burst, Erondegem, Erpe, Mere,<br />
Ottergem, Vlekkem<br />
Marktdag: woensdag (Mere)<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
iToerisme Erpe-Mere, Gemeentehuis,<br />
Oudenaardsesteenweg 458,<br />
9420 Erpe-Mere,<br />
T: 053 60 34 00, F: 052 60 34 01,<br />
toerisme@erpe-mere.be,<br />
www.erpe-mere.be<br />
Erpe-Mere mag zich met recht en reden<br />
watermolengemeente noemen.<br />
De molens worden onder andere op<br />
de Oost-Vlaamse Molendag en op Open<br />
Mo<strong>nu</strong>mentendag in werking gesteld. De<br />
Kruiskoutermolen in Mere is een houten<br />
molen van het type staakmolen en<br />
uniek in zijn soort, doordat de molen<br />
geen twee (wat gebruikelijk is) maar<br />
drie zolders telt. De molenaars zijn bijna<br />
elk weekend op post. Of de molen kan<br />
draaien, hangt af van de wind.<br />
Vlakbij de kerk van Erpe ligt een van de<br />
best bewaarde en grootste kasteelmottes<br />
(kunstmatig aangelegde aarden heuvel)<br />
van België en Nederland. De Mereminnenweg<br />
in Mere is een poëzieroute, die langs<br />
de mooiste plekjes van Mere leidt. Onderweg<br />
staat een aantal borden met gedichten<br />
uit de dichtbundel Het Mere dat ik min<br />
van de lokale dichter André De Graeve. Een<br />
bijzonder rustpunt op de Mereminneweg is<br />
de Dikke Kapel in Mere. Deze kapel, omgeven<br />
door 12 grote lindebomen, werd in<br />
1640 opgetrokken en is het oudste mo<strong>nu</strong>ment<br />
van Mere. Vermaard beeldhouwer en<br />
designer Herman De Somer werd in Vlekkem<br />
geboren. Het atelier van de in 2008<br />
overleden kunstenaar bevindt zich op een<br />
steenworp van het kerkje van Vlekkem en<br />
is op afspraak te bezichtigen.<br />
Het natuurgebied ‘Den Dotter’ strekt zich<br />
uit over de twee oevers van de Molenbeek<br />
op de grens van Aaigem en Heldergem<br />
(Haaltert). Het gebied dankt zijn naam<br />
aan de vele gele dotterbloemen die er in<br />
maart en april groeien. In de hoeve Van<br />
den Bossche op de Aaigemdries kan<br />
je van een lekker huisgemaakt hoeve-ijsje<br />
genieten. Het natuurgebied ‘Honegem’<br />
op de grens van Erpe, Lede en Hofstade<br />
(Aalst) omvat weiden, meersen, enkele<br />
bosjes en oude turfputten.<br />
In de kleinbrouwerij Den Glazen Toren<br />
brouwen drie bierliefhebbers sinds 2004<br />
hun eigen bieren met respect voor de<br />
grondstoffen, typische smaken en traditionele<br />
brouwmethoden. Huisbrouwerij<br />
Kwibus brouwt een blond en donker bier<br />
van 6,4%. n<br />
103
Scheldeland Toeristische gids<br />
104<br />
Gent<br />
Inwoners: 243.144<br />
Oppervlakte: 157,78 km²<br />
Deelgemeenten in Scheldeland:<br />
Gentbrugge, Ledeberg, Sint-Amandsberg,<br />
Zwijnaarde<br />
Marktdag: vrijdag en zaterdag (Vrijdagmarkt,<br />
Gent), maandag (Gentbrugge)<br />
en zondag (Ledeberg)<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
∫Fietskaart ‘Gent en omgeving’<br />
iVisit Gent,<br />
Sint-Veerleplein 5, 9000 Gent,<br />
T: 09 266 56 60,<br />
visit@gent.be,<br />
www.visitgent.be<br />
De Schelde stroomt Gent binnen via<br />
Zwijnaarde. Op het stemmige dorpsplein<br />
staat een authentieke kiosk uit<br />
1903, waarrond tijdens de Zwijntjeskermis<br />
uitbundig gefeest wordt (juni).<br />
Speciaal voor deze kermis wordt het<br />
Zwijntjesbier gebrouwen. Vlakbij de<br />
dorpskern bevindt zich het neoclassicistische<br />
kasteel. Het kasteeldomein doet<br />
dienst als golfterrein en in het kasteel<br />
zelf kan je tijdens de week lunchen en<br />
brunchen. Ook de Molen Sonneville<br />
(windmolen van het type bergmolen)<br />
aan de Heerweg heeft een herbestemming<br />
als horecazaak gekregen, zonder<br />
afbreuk te doen aan de authentieke<br />
charme van de molen.<br />
De Ringvaart rondom Gent wordt onder<br />
andere door de Schelde gevoed. De<br />
Ringvaart werd aan het eind van de ja-<br />
Gravensteen, Gent<br />
ren 1960 aangelegd als een antwoord<br />
op de mobiliteitsproblemen die in de<br />
Gentse binnenstad waren ontstaan,<br />
door de combinatie van druk scheepvaartverkeer,<br />
toegenomen autogebruik<br />
en talrijke overstromingen. Het sluizencomplex<br />
van Merelbeke zorgt ervoor dat<br />
van de getijdenwerking van de Schelde<br />
in Gent niets meer te merken is.<br />
De imposante achtergevel van de<br />
Sint-Pietersabdij is het eerste<br />
wat opvalt wanneer je de Gentse binnenstad<br />
via de Schelde binnenkomt.<br />
Gent dankt haar groei trouwens grotendeels<br />
aan deze Sint-Pietersabdij en<br />
aan de Sint-Baafsabdij, die op de samenvloeiing<br />
van Leie en Schelde ontstaan<br />
is. De imposante, robuuste torens<br />
van het Belfort, de Sint-Niklaaskerk<br />
en de Sint-Baafskathedraal zijn de<br />
meest opvallende mo<strong>nu</strong>menten van de<br />
Gentse binnenstad. Het middeleeuwse<br />
Gravensteen en het schilderij<br />
Het Lam Gods van de Gebroeders van<br />
Eyck (Sint-Baafskathedraal) zijn zonder<br />
meer de belangrijkste attracties.<br />
Rond 21 juli wordt het stadscentrum<br />
ter gelegenheid van de Gentse Feesten<br />
omgetoverd tot een groot volkscafé,<br />
met muziek en animatie op en rond het<br />
water. Ook het openingsfeest van het<br />
Festival Van <strong>Vlaanderen</strong> in september<br />
maakt muzikaal gebruik van Leie, Lieve<br />
en Schelde.
Waar de Schelde de Gentse binnenstad<br />
weer uitstroomt, zorgt een moderne<br />
brug ervoor dat fietsers en wandelaars<br />
zich makkelijk tussen de Gentse binnenstad<br />
en de deelgemeenten Gentbrugge<br />
en Ledeberg kunnen bewegen. De neogotische<br />
Sint-Simon en Judaskerk van<br />
Gentbrugge ligt heel mooi aan de brede<br />
bocht die de Schelde hier maakt en<br />
die onder invloed van getijdenwerking<br />
staat. Het uitgestrekte meersengebied<br />
dat zich op de rechteroever uitstrekt,<br />
is een van de vele natuurparels langs<br />
de Schelde tussen Gent en Antwerpen.<br />
Deze ‘Gentbrugse Meersen’ laten zich<br />
best te voet ontdekken. Het autovrije<br />
pad op de dijk komt hierbij zeer goed<br />
van pas. n<br />
Haaltert<br />
Inwoners: 17.655<br />
Oppervlakte: 30,30 km²<br />
Deelgemeenten: Denderhoutem,<br />
Haaltert, Heldergem, Kerksken<br />
Marktdag: vrijdag (Haaltert)<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
iGemeentebestuur Haaltert,<br />
Hoogstraat 41, 9450 Haaltert,<br />
T: 053 85 86 00, F: 053 85 86 20,<br />
gemeente@haaltert.be,<br />
www.haaltert.be<br />
Den Dot ter in Haal tert<br />
Het beeldrijke Haaltert en elk van haar<br />
deelgemeenten is de trotse eigenaar van<br />
een beeld dat naar de lokale geschiedenis<br />
refereert. In het gemeentehuis staat<br />
het bronzen beeld De Kantwerkster, dat<br />
herinnert aan de kantwerksters die Haaltert<br />
op het einde van de 19de eeuw tot<br />
het centrum van de kantnijverheid in de<br />
Denderstreek maakten.<br />
Het Driekoningenbeeld in Denderhoutem<br />
eert de Driekoningentraditie, die er nog<br />
steeds sterk leeft en teruggaat tot de 16de<br />
eeuw. Denderhoutem was eeuwen geleden<br />
een bosrijk gebied. De armsten vielen<br />
daarbij buiten het genot van het houtgebruik,<br />
maar ze mochten wel de turflaag<br />
ontginnen. De Denderhoutemnaren kregen<br />
dan ook de spotnaam ‘Turfboeren’, wat in<br />
het gelijknamige beeld terug te vinden is.<br />
Het beeld van de Jeneverdrinker in<br />
Kerksken verwijst naar de bijnaam van de<br />
Kerkskenaren (jeneverdrinkers) en naar<br />
de weefnijverheid. In Heldergem staat<br />
het beeld van de Seizoenarbeider of de<br />
Fransman. Hij staat symbool voor de vele<br />
inwoners die aan het eind van de 19de<br />
en begin van de 20ste eeuw hun brood<br />
verdienden als loonarbeider in de Franse<br />
suikerbietindustrie en landbouw. Met het<br />
beeld de Kaatser in Terjoden wordt hommage<br />
gebracht aan de kaatssport en aan<br />
de Terjodenaren die de sport groot hebben<br />
gemaakt. Nu nog behoren de Terjodenaren<br />
tot de topploegen in België.<br />
105
Scheldeland Toeristische gids<br />
106<br />
In het centrum van Haaltert bevindt zich<br />
het Warandepark, waar je de beelden<br />
Hermafrodiet, De boekentoren en Tussen<br />
hoop en vertwijfeling kan ontdekken.<br />
Van in het Warandepark heb je een<br />
mooi zicht op de 52 meter hoge toren<br />
van de neogotische Sint-Gorikskerk, die<br />
een beiaard met 44 klokken telt. Het<br />
WOII-verzetsmuseum ‘Le Perdreau-<br />
De Patrijs’ in de kelderverdieping van<br />
het Warandegebouw bevat een unieke<br />
collectie voorwerpen en foto’s over de<br />
meest geheime organisaties tijdens<br />
WOII. Het museum is elke eerste zondag<br />
van de maand geopend.<br />
Het natuurgebied ‘Den Dotter’ strekt zich<br />
uit over de twee oevers van de Molenbeek<br />
op de grens van Heldergem en Aaigem<br />
(Erpe-Mere). Het gebied dankt zijn naam<br />
aan de vele gele dotterbloemen die er in<br />
maart en april bloeien. Voor toeristische<br />
informatie kan je terecht in het bezoekerscentrum<br />
met infopunt. Het centrum<br />
in de Bruulstraat is geopend op vrijdagvoormiddag,<br />
zaterdag en zondag. In het<br />
Mini Mussenzele Museum wordt ‘De tijd<br />
van toen’ gereconstrueerd. Het museum<br />
belicht vijf thema’s uit de periode 1940,<br />
‘50 en ‘60. n<br />
Hamme<br />
Inwoners: 24.557<br />
Oppervlakte: 40,21 km²<br />
Deelgemeenten: Hamme, Kastel,<br />
Moerzeke, Sint-Anna, Zogge<br />
Marktdag: zaterdag en zondag<br />
(rommelmarkt)<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
l Wandelkaart ‘In het Land van<br />
Stille Waters’<br />
iVVV Hamme, Gemeentehuis,<br />
Marktplein 1, 9220 Hamme,<br />
T: 052 47 56 05,<br />
toerisme@hamme.be,<br />
www.hamme.be<br />
Hamme ligt aan de samenvloeiing van<br />
Schelde en Durme. Op deze plaats herinnert<br />
een mo<strong>nu</strong>mentaal beeldhouwwerk aan<br />
de Hamse schrijver Filip De Pillecyn, die<br />
op deze plek zo vaak inspiratie vond voor<br />
zijn literaire werken. Het mo<strong>nu</strong>ment beeldt<br />
verschillende personages uit de romans van<br />
De Pillecyn uit. De gemeente is een oase<br />
van groen en water. Het natuurgebied<br />
‘Den Bunt’ ligt in de hoek die Schelde en<br />
Durme vormen. Het is een uniek natuurgebied,<br />
met uitzonderlijke zoetwaterslikken<br />
en -schorren, gegroeid uit de veelvuldige<br />
overstromingen van de Durme en uit de<br />
ontgonnen turfputten. Die putten zijn <strong>nu</strong><br />
visrijke vijvers.<br />
Hamme mag ook pronken met zijn historische<br />
gebouwen. Het marktplein wordt gedomineerd<br />
door de Sint-Pietersbandenkerk.<br />
Het Museum Van Bogaert-Wauters herbergt<br />
een waardevolle collectie kunstvoorwerpen<br />
en artefacten, die zich uitstrekken<br />
van de prehistorie tot de 17de eeuw. De<br />
Grote Napoleon is een mo<strong>nu</strong>mentale windmolen<br />
en de laatst overgebleven molen van<br />
de 33 die Hamme ooit gekend heeft. De opvallende<br />
Mirabrug (een driedelige metalen<br />
brug over de Durme) is een pareltje van industrieel<br />
erfgoed. De inwoners van Hamme<br />
zijn in de omgeving bekend als Wuitens (zie<br />
Erfgoed en Cultuur).<br />
Veer Hamme-Driegoten
In Moerzeke werd een moderne grafkapel<br />
gebouwd ter ere van de zalig verklaarde<br />
Priester Poppe. Die houdt, samen met de<br />
ommegang rond de parochiekerk en het<br />
Priester Poppe Museum in het klooster, de<br />
herinnering aan de priester levendig. In het<br />
gehucht Kastel vind je ongeveer 24 hectare<br />
serres voor groenteteelt, daarom terecht<br />
het ‘glazen dorp’ genoemd. n<br />
Hemiksem<br />
Inwoners: 10.589<br />
Oppervlakte: 5,44 km²<br />
Marktdag: woensdag<br />
Deelregio: Rupelstreek-Vaartland<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Rupel’<br />
l Wandelkaart ‘In het Land van Stille<br />
Waters’ (vlakbij)<br />
iToerisme Rupelstreek-Vaartland,<br />
Infokantoor Sashuis,<br />
Sasplein 18, 2830 (Klein-)Willebroek,<br />
T: 03 886 22 66,<br />
toerisme@TRVL.be,<br />
www.TRVL.be<br />
De Sint-Bernardusabdij met de mo<strong>nu</strong>mentale<br />
klokkentoren is een voormalige<br />
cisterciënzerabdij en kent een rijke en<br />
woelige geschiedenis, die teruggaat<br />
tot 1244 toen de monniken met de<br />
bouw van de abdij begonnen. In de<br />
middeleeuwen was ze een religieus en<br />
cultureel centrum. Door de verhuur<br />
van gronden kochten geestelijken kerkmeubilair<br />
en kunstobjecten. Veel ervan<br />
ging verloren tijdens de Beeldenstorm<br />
(16de eeuw). Ongeveer 100 jaar later<br />
vernielde een brand de pas gerestaureerde<br />
abdij.<br />
Nadien veranderde de abdij in een gevangenis<br />
en graanopslagplaats. Jaren<br />
later werd de Sint-Bernardusabdij opnieuw<br />
gesticht door toedoen van Pedro<br />
Coloma en de Sint-Bernardusabdij van<br />
Bornem. Tijdens de Tweede Wereldoorlog<br />
fungeerde de abdij als Luchtmachtcentrum.<br />
Nog tot 1977 deed het<br />
gebouw dienst als militair depot en in<br />
1988 werd de gemeente Hemiksem eigenaar.<br />
In de benedenzalen van de middenvleugel<br />
van de abdij vind je het Gilliot- en<br />
Roelants Tegelmuseum. Met een bijzondere<br />
collectie keramisch werk voor binnen-<br />
en buitenlandse kerken en kleine<br />
en grote werken voor particulieren<br />
verwierf Joseph Roelants wereldfaam.<br />
Het museum van de Heemkundige<br />
Kring Heymissen bevindt zich in de<br />
noordelijke vleugel. Het museum herbergt<br />
ondermeer een grote maquette<br />
van het abdijcomplex. Voor de vroegere<br />
abdijgebouwen wordt begin augustus<br />
jaarlijks het Casa Blanca muziekfestival<br />
georganiseerd. n<br />
Gilliot- en Roelants<br />
Tegelmuseum<br />
107
Scheldeland Toeristische gids<br />
108<br />
Kruibeke (Waasland)<br />
Inwoners: 16.233<br />
Oppervlakte: 33,59 km²<br />
Deelgemeenten: Bazel, Kruibeke,<br />
Rupelmonde<br />
Marktdag: woensdag (Kruibeke),<br />
maandag (Rupelmonde)<br />
∫Fietskaart ‘Waasland’<br />
iToerisme Kruibeke,<br />
Nederstraat 2, 9150 Rupelmonde,<br />
T: 03 744 10 13, F: 03 744 10 13,<br />
toerisme.kruibeke@skynet.be,<br />
www.kruibeke.be<br />
Kruibeke was in het verleden een burgerlijk<br />
bolwerk, waarvan de prachtige herenhuizen<br />
rond de kerk getuigen zijn. Midden<br />
op het dorpsplein domineert de gotische<br />
Onze-Lieve-Vrouwekerk de omliggende,<br />
meestal 19de-eeuwse, architectuur. Aan<br />
het veer dat Kruibeke met Hoboken verbindt<br />
staat een Infokeet waar je meer<br />
informatie krijgt over de ontwikkeling<br />
van het gecontroleerde overstromingsgebied<br />
van Kruibeke-Bazel-Rupelmonde,<br />
dat alles samen zo’n 600 hectare groot<br />
is. De inrichting van het overstromingsgebied<br />
moet de kans op overstromingen<br />
in het Scheldebekken gevoelig verlagen<br />
(lees meer pagina 38).<br />
De belangrijkste bezienswaardigheid van<br />
het pittoreske Scheldedorpje Bazel is<br />
zonder twijfel het kasteel Wissekerke.<br />
Het kasteel werd vroeger bewoond door<br />
Standbeeld Gerardus<br />
Mercator<br />
de adellijke families Vilain XIIII en De<br />
Felz, maar staat <strong>nu</strong> open voor het grote<br />
publiek. Het park rondom het kasteel<br />
is een lust voor het oog, zeker <strong>nu</strong> het<br />
park heraangelegd is in Engelse stijl en<br />
de hangbrug gerestaureerd werd. Op de<br />
vroegere scheepswerf Chantier Naval de<br />
Rupelmonde (CNR of <strong>nu</strong> Centrum Nautisch<br />
Rupelmonde) wordt gewerkt aan<br />
het behoud en de restauratie van ons<br />
varend erfgoed (zie Erfgoed en Cultuur).<br />
De wijk het Schelleke met zijn oude vissershuisjes<br />
is gezellig om doorheen te<br />
kuieren. Jaarlijks wordt in deze oude vissers-<br />
en schipperswijk Schellekeskermis<br />
gevierd.<br />
Mercator, de bekendste<br />
Rupelmondenaar<br />
Het gezellige Rupelmonde kijkt terug<br />
op een heel lange en rijke geschiedenis.<br />
De bekendste Rupelmondenaar is<br />
en blijft cartograaf Gerardus Mercator.<br />
Op en rond het Mercatoreiland verwijzen<br />
tal van mo<strong>nu</strong>menten en bouwwerken<br />
naar zijn leven en werk. Centraal op<br />
het marktplein staan de barokke Onze-<br />
Lieve-Vrouwkerk en het standbeeld van<br />
Mercator. Ter ere van de 500ste verjaardag<br />
van Mercator liet de gemeente<br />
een Jonge Mercator maken zoals die in<br />
Rupelmonde moet geleefd hebben. Het<br />
Mercatoreiland wordt omringd door<br />
de Schelde, de kasteelwal en de Vliet<br />
of het Molenwater. Het eiland wordt<br />
gedomineerd door de Graventoren, een<br />
bakstenen toren die werd gebouwd op<br />
de restanten van de imposante middeleeuwse<br />
waterburcht. De tentoonstel-
ling in de Graventoren is gewijd aan het<br />
leven en werk van Mercator. Verderop<br />
staat de unieke 16de-eeuwse getijdenmolen.<br />
Hij draait op de kracht van<br />
de getijden van de Schelde en is uitgerust<br />
met het grootste binnenwaterrad<br />
van België. n<br />
Laarne<br />
Inwoners: 12.307<br />
Oppervlakte: 32,07 km²<br />
Deelgemeenten: Kalken, Laarne<br />
Marktdag: vrijdag (Laarne)<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
iGemeentebestuur Laarne,<br />
Dorpsstraat 2, 9270 Laarne,<br />
T: 09 365 46 25, F: 09 366 29 70,<br />
toerisme@laarne.be,<br />
www.laarne.be/toerisme<br />
TOPPER<br />
Het uithangbord van Laarne is zonder<br />
twijfel het middeleeuwse kasteel.<br />
Lees meer bij Topper Kastelen.<br />
Bij het kasteel heb je een prachtig<br />
zicht op Laarne-dorp. Het kasteel en<br />
het dorpsplein zijn met elkaar verbon-<br />
den door de Kasteeldreef, Kasteeldreef, die met vier<br />
rijen eiken beplant beplant is. Een Een van de meest<br />
statige gebouwen aan het dorpsplein<br />
van Laarne is het uit 1767 daterende<br />
Oud Gemeentehuis. Laarne is een echte<br />
heksengemeente. Het is volgens de<br />
geschiedenisboeken een van de gemeenten<br />
die het meeste ‘toovereers en<br />
tooveressen’ opleverde.<br />
In Kalken drukt de Sint-Denijskerk met<br />
indrukwekkend orgel haar stempel op<br />
het dorpsuitzicht. Het dorp vormt een<br />
ideale uitvalsbasis voor een bezoek<br />
aan de Kalkense Meersen, een van de<br />
meest uitgestrekte meersengebieden<br />
langs de Schelde, die gekenmerkt wordt<br />
door open grasvlakten doorkerfd door<br />
sloten en grachten. Het symbool van<br />
de Kalkense Meersen is de Grutto, een<br />
sierlijke steltloper die er half maart zijn<br />
intrede doet om te broeden. Doorheen<br />
het 800 hectare grote gebied lopen<br />
verschillende verharde en onverharde<br />
wegen waarop je vrij kan wandelen.<br />
Om de mooiste hoekjes te ontdekken<br />
zijn er drie wandellussen uitgestippeld.<br />
Ruimte, water, groen en rust vormen de<br />
belangrijkste troeven.<br />
Kalkense Meersen aan de Schelde<br />
In paardenmelkerij ’t Kattenheye<br />
leer je alles over het melken van paarden.<br />
Daar hoort ook een degustatie van paardenmelk<br />
en paardenmelklikeur bij. In The<br />
Old Horse Lodge in de Mellestraat genieten<br />
paarden in alle rust rust van van hun oude dag. In<br />
het kaarsenatelier Laetus kan je dan weer<br />
zien hoe op ambachtelijke wijze kaarsen<br />
worden gemaakt. Een tocht langs de ser-<br />
109
Scheldeland Toeristische gids<br />
110<br />
res van de vele bloemisterijen die Laarne<br />
rijk is, is zeker een aanrader. De Floralientocht<br />
laat je per fiets met de Bloemenstreek<br />
kennismaken (zie Topper Bloemenstreek).<br />
n<br />
Lebbeke<br />
Inwoners: 18.388<br />
Oppervlakte: 26,92 km²<br />
Deelgemeenten: Denderbelle,<br />
Lebbeke, Wieze<br />
Marktdag: zaterdag (Lebbeke)<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
iGemeentebestuur Lebbeke,<br />
Stationsstraat 23, 9280 Lebbeke,<br />
T: 052 25 08 12, F: 052 08 14,<br />
cultuurdienst@lebbeke.be,<br />
www.lebbeke.be<br />
Het centrum van Lebbeke, met het gemeentehuis<br />
en de statige dekenij, wordt<br />
gedomineerd door de opvallende Onze-<br />
Lieve-Vrouwekerk in zwierige Borrominiaanse<br />
stijl. De kerk heeft die gevel te<br />
danken aan Rombout Rommens uit Destel-<br />
bergen. Hij liet zich bij de verbouwingen<br />
inspireren door de Carolus Borromeuskerk<br />
in Antwerpen. Enkele statige herenhuizen,<br />
waaronder het Huis Blancquaert in<br />
de Laurierstraat en het brouwershuis van<br />
de voormalige brouwerij Du Bois in de Leo<br />
Duboisstraat, vervolledigen het interessante<br />
erfgoed.<br />
Wieze heeft een zeer pittoresk dorpsplein,<br />
dat wordt gedomineerd door de gotische<br />
Sint-Salvatorkerk. De hele dorpskern<br />
is sinds 1981 beschermd als waardevol<br />
dorpszicht. Er staat ook een merkwaardige,<br />
oude zomereik van zo’n 23 meter hoog en<br />
met een omtrek van bijna 4 meter, bekend<br />
als ‘den dikken eik’. De Oktoberhallen in<br />
Wieze hebben een heel omvangrijke geschiedenis.<br />
Doorheen de jaren bezochten<br />
heel wat mensen het nostalgische gebouw<br />
tijdens de Oktoberfeesten, ook wel Bierfeesten<br />
genoemd. Wieze is eveneens de<br />
thuisbasis van chocoladereus Barry-Callebaut<br />
en van chocolatier Dooms.<br />
Tussen de Dender, Wieze en Denderbelle<br />
strekt zicht een open meersen- en broekenlandschap<br />
met hoge natuurwaarde<br />
uit. De natuurgebieden ‘Wiestermeersch’<br />
en ‘Denderbellebroek’ doen bij hoge waterstanden<br />
dienst als overstromingsgebied<br />
van de Dender en herbergen een opmerkelijke<br />
fauna en flora. Het dorpje Denderbelle<br />
ligt tussen de twee natuurgebieden in en<br />
vormt een goede uitvalsbasis voor de verkenning<br />
van de groene Dendervallei. n<br />
Prachtige broekgebieden in Lebbeke
Lede<br />
Inwoners: 17.882<br />
Oppervlakte: 29,69 km²<br />
Deelgemeenten: Impe, Lede,<br />
Oordegem, Smetlede, Wanzele<br />
Marktdag: dinsdag (Lede)<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
iGemeentebestuur Lede,<br />
Markt 1, 9340 Lede,<br />
T: 053 60 68 61, F: 053 80 33 09,<br />
cultuurdienst@lede.be,<br />
www.lede.be<br />
De laatgotische Sint-Marti<strong>nu</strong>skerk en<br />
het imposante 19de-eeuwse gemeentehuis<br />
zijn de belangrijkste blikvangers<br />
aan het stemmige marktplein<br />
van Lede. De kerk kent een rijke<br />
traditie als Maria bedevaartsoord.<br />
De tweejaarlijkse Mariale Processie<br />
vormt het hoogtepunt van de verering<br />
van het Mariabeeld. Aan een<br />
parkje vlakbij het marktplein staat de<br />
vroegere constateurfabriek La Lédoise.<br />
Constateurs werden gebruikt door<br />
Fauconniersmolen in Oordegem<br />
duivenmelkers om de tijd te registreren<br />
waarin hun duiven een vlucht<br />
hadden afgewerkt. De productie in de<br />
fabriek staakte alle activiteiten in<br />
1972. Sindsdien is er in de fabriek<br />
niets veranderd.<br />
Aan de rand van Lede strekt zich het<br />
natuurgebied ‘Honegem’ uit, een<br />
gebied op de grens van Lede, Erpe en<br />
Hofstade (Aalst), dat bestaat uit een<br />
opeenvolging van weiden, meersen<br />
enkele bosjes en oude turfputten.<br />
Het Bloso Centrum Putbos in Oordegem<br />
is internationaal bekend voor de<br />
uitstekende atletiekinfrastructuur. De<br />
stenen, witgekalkte Fauconniersmolen<br />
in Oordegem is van het type<br />
bovenkruier, wat betekent dat enkel<br />
het kapdak kan gedraaid worden in<br />
de richting van de wind. Aan de voet<br />
van de molen strekt zich een afwisselend<br />
landschap uit, dat wordt gekenmerkt<br />
door een opeenvolging van<br />
bossen, weiden en boomkwekerijen.<br />
Een landschap dat wordt onderbroken<br />
door de landelijke dorpen Smetlede,<br />
Wanzele en Impe, waar de kerk nog in<br />
het midden staat en er minstens één<br />
dorpscafé is. n<br />
111
Scheldeland Toeristische gids<br />
112<br />
Mechelen<br />
Inwoners: 81.840<br />
Oppervlakte: 33,71 km²<br />
Deelgemeenten in Scheldeland: Heffen,<br />
Hombeek, Leest, Walem<br />
Marktdag: zaterdag (Mechelen)<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Rupel’<br />
l Wandelkaart ‘Rivierenland’<br />
iToerisme Mechelen,<br />
Hallestraat 2-4-6, 2800 Mechelen,<br />
T: 070 222 008,<br />
toerisme@mechelen.be,<br />
www.toerismemechelen.be<br />
De natuur in de benedenvalleien van<br />
Nete, Dijle, Zenne en Rupel creëert<br />
een langgerekt, groen lint. In het buitengebied<br />
van Mechelen vind je een<br />
unieke mix van cultuur en natuur: het<br />
Zennegat met bijna evenveel water<br />
als land. Bij deze ‘groene poort’ van<br />
Mechelen vloeien de Zenne en het 250<br />
jaar oude kanaal Leuven-Dijle, ook Leuvense<br />
Vaart genoemd, in de Dijle. De<br />
omgeving van het Zennegat vormt een<br />
beschermd dorpszicht. De pleziervaart,<br />
woonboten, bruine kroeg en charmante<br />
huisjes vormen een sfeervolle plek.<br />
De niet-bevaarbare Zenne stroomt rakelings<br />
langs de dorpskern van Heffen. effen.<br />
Op Op de verharde rivierboorden is het zaliglig<br />
fietsen en wandelen. wandelen. Iets voorbij het<br />
Zennegat, aan het Drie Rivierenpunt<br />
met met de populaire populaire voet- en fietsbruggen,<br />
vormen Dijle en Nete samen de Rupel.<br />
Met 12 km is de Rupel Rupel de kortste rivier<br />
van van België. De groengebieden in de<br />
buurt verwennen natuurliefhebbers. In<br />
‘Den Battelaer’, ten westen van Battel,<br />
werden al meer dan 120 verschillende<br />
vogels gespot. Door het overvloedige<br />
water kreeg de natuur in Battenbroek,<br />
aan de monding van Nete en Dijle, alle<br />
kansen. De polder van Battenbroek telt<br />
ook twee waterplassen waarop je kan<br />
waterskiën. Je kan het Mechelse buitengebied<br />
per fiets verkennen met de<br />
Dijlevalleiroute en de Carolusroute of<br />
te voet langs het wandelnetwerk Rivierenland.<br />
Toren uit boven de stad<br />
Hét symbool van Mechelen is ongetwijfeld<br />
de imposante Sint-Romboutstoren .<br />
Van op de skywalk heb je een adembenemend<br />
uitzicht over de stad.<br />
Kunstschilder, beeldhouwer én Mechelaar<br />
Rik Wouters liet ondanks zijn korte artistieke<br />
carrière een uitgebreide collectie<br />
meesterwerken na. De meeste stukken<br />
zijn in het bezit van het Koninklijk Museum<br />
voor Schone Kunsten in Antwerpen,<br />
die ze voor langere tijd uitleent. Bewonder<br />
ze, samen met werken uit de collectie<br />
van de Stedelijke Musea Mechelen, in het<br />
Museum Schepenhuis.<br />
‘ t Zennegat, Mechelen
Naast historische blikvangers tref je in Mechelen<br />
ook hedendaagse architectuur aan:<br />
splinternieuwe woonsites, prachtige renovaties<br />
en andere architecturale pareltjes.<br />
Het beste bewijs dat Mechelen lééft. En de<br />
nieuwste blikvanger? Kazerne Dossin, van<br />
de hand van bOb Van Reeth.<br />
Laat je verleiden door waterpartijen en<br />
kuier op het drijvend Dijlepad. Ook de Melaan,<br />
één van de vlietjes in het hart van de<br />
stad, is een absolute aanrader.<br />
Even buiten het centrum kan je in het<br />
Speelgoedmuseum je jeugdherinneringen<br />
weer tot leven wekken. In<br />
Technopolis® , het Vlaamse doecentrum<br />
voor wetenschap en technologie,<br />
zet je zelf een vliegtuig aan de grond. En<br />
Planckendael , dat veel meer is dan<br />
een dierenpark, verwelkomde olifantje Kai<br />
Mook. Die woont er <strong>nu</strong> al een aantal maanden!<br />
Zeker een uitstap waard. n<br />
Melle<br />
Inwoners: 11.058<br />
Oppervlakte: 14,34 km²<br />
Deelgemeenten: Gontrode, Melle<br />
Marktdag: vrijdag (Melle)<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
iGemeentebestuur Melle,<br />
Gemeenteplein 1, 9090 Melle,<br />
T: 09 252 10 23, F: 09 252 23 70,<br />
cultuurdienst@melle.be,<br />
www.melle.be<br />
Kasteeldomein De Bueren<br />
Melle wordt doorkruist door door de Ringvaart<br />
en de Schelde. Het station, gelegen aan<br />
het Gemeenteplein, is één van de oudste<br />
bakstenen station (1837) van België<br />
en is een beschermd mo<strong>nu</strong>ment. Op het<br />
plein vind je enkele mooie mo<strong>nu</strong>menten:<br />
de 18de-eeuwse schandpaal, het beeld<br />
Lieveke van de Melse beeldhouwer Jules<br />
Vits en het mo<strong>nu</strong>ment ter nagedachtenis<br />
van de gesneuvelde Franse vlootfusiliers,<br />
die hier vochten tijdens de Eerste Wereldoorlog.<br />
Het Gemeentelijk Museum herbergt een<br />
aanzienlijke collectie laatmiddeleeuws<br />
aardewerk en tal van heemkundige voorwerpen.<br />
Het museum doet ook dienst als<br />
documentatiecentrum voor genealogisch<br />
onderzoek in <strong>Vlaanderen</strong>. Wie op zoek is<br />
naar sporen van zijn voorouders, is hier<br />
aan het goede adres. De geschiedenis<br />
van brouwerij Huyghe gaat terug tot de<br />
17de eeuw. In het brouwerijmuseum kom<br />
je er meer over te weten. Het succesbier<br />
van de brouwerij is zonder twijfel Delirium<br />
Tremens, het bier met het typische<br />
roze olifantje op de etiketten.<br />
In de 19de eeuw was Melle geliefd bij<br />
Gentse industriëlen om er hun buitenverblijf<br />
op te trekken. Verschillende van die<br />
kasteeltjes zijn bewaard gebleven. Een<br />
fraai exemplaar is het kasteeldomein De<br />
Bueren in de Kalverhaegestraat. Bij de<br />
aanleg van de bermen voor de spoorlijn<br />
Gent-Brussel in het begin van de 20ste<br />
eeuw werden resten van prehistorische<br />
Je krijgt meer informatie<br />
over toerisme<br />
in Melle via deze<br />
QR-code.<br />
113
Scheldeland Toeristische gids<br />
114<br />
paalwoningen gevonden. De uitgegraven<br />
putten raakten stilaan opgevuld met water<br />
en zijn <strong>nu</strong> erg geliefd bij hengelaars.<br />
De putten maken deel uit van het sport-<br />
en recreatiecentrum Kouterslag ,<br />
dat ook een grote speeltuin heeft.<br />
Het Kunst- en Vormingscentrum Ovenveld<br />
werd vooral bekend door de vele<br />
beelden die Oost-Vlaamse kunstenaars<br />
er uit Balegemse steen kapten. Ook vandaag<br />
kan elke geïnteresseerde er terecht<br />
voor activiteiten op het vlak van keramiek,<br />
beeldhouwkunst of ambachtelijk<br />
pottendraaien. Melle telt heel wat sierteeltbedrijven<br />
en twee grote scholen:<br />
Tuinbouwschool Melle en de Hogeschool<br />
Gent, dat er een departement voor Professionele<br />
Bachelors in landschaps- en<br />
tuinarchitectuur en agro- en biotechnologie<br />
huisvest. Ontdek de planten- en<br />
bloemenpracht met de Floraliëntocht.<br />
(zie Topper Bloemenstreek) n<br />
Merelbeke<br />
Inwoners: 23.502<br />
Oppervlakte: 36,65 km²<br />
Deelgemeenten: Bottelare, Lemberge,<br />
Melsen, Merelbeke, Munte, Schelderode<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
iGemeentebestuur Merelbeke,<br />
Hundelgemsesteenweg 353, 9820<br />
Merelbeke,<br />
T: 09 210 32 80, F: 09 210 32 39,<br />
info@merelbeke.gov.be,<br />
www.merelbeke.be<br />
Merelbeke heeft een erg gevarieerd<br />
uitzicht. De noordelijke kernen<br />
(Flora en Merelbeke-centrum) zijn<br />
eerder verstedelijkt en sluiten aan<br />
bij de stedelijke uitlopers van Gent.<br />
Ten zuiden van het centrum is het<br />
landschap groen en open. De naam<br />
Flora verwijst naar de bloemisterijen<br />
die er ooit waren gevestigd (zie Topper<br />
Bloemenstreek). Behalve enkele<br />
opvallende bloemistenvilla’s en een<br />
prieeltje waar vroeger bloemen werden<br />
verkocht, blijft niets over van deze activiteit.<br />
Geallieerde bombardementen<br />
op het rangeerstation van Merelbeke<br />
aan het eind van de Tweede Wereldoorlog<br />
eisten een verschrikkelijke tol.<br />
Op een boogscheut van het Liedermeerspark<br />
bevindt zich distillerij De<br />
Stoop, waar al sinds 1868 jenever<br />
wordt gestookt. Nabij het op- en afrittencomplex<br />
van de R4 en de E40 bevindt<br />
zich de trendy chocolaterie Marioca.<br />
De vernieuwende, verse en seizoensgebonden<br />
creaties in chocolade,<br />
marsepein en ijs worden erg gesmaakt<br />
door zoetebekken. Het indrukwekkende<br />
sluizencomplex van Merelbeke,<br />
op de Ringvaart rond Gent, vormt een<br />
belangrijk herkenningspunt langs de<br />
E40. De getijdenwerking op de Schelde<br />
is tot hier, zo’n 160 kilometer van de<br />
monding in Vlissingen, zichtbaar. Na<br />
de sluis stopt het afwisselende spel<br />
van eb en vloed. Het complex vormt<br />
een belangrijk knooppunt voor de<br />
scheepvaart in <strong>Vlaanderen</strong>.
De ‘Merelbeekse Scheldemeersen’ vormen<br />
een langgerekt natuurgebied, met<br />
als meest zuidelijke punt het dorpje<br />
Melsen. Bij het Gemeenschapscentrum ’t<br />
Groenendal staat een infopaneel dat bezoekers<br />
wegwijs maakt in het gebied. De<br />
statige, gerestaureerde en maalvaardige<br />
Schelderodemolen in het gelijknamige<br />
dorp Schelderode dateert van 1907. De<br />
stenen molen van het type beltmolen<br />
heeft altijd dienst gedaan als korenmolen.<br />
De molen kan na afspraak bezocht<br />
worden. Als de wind goed zit, wordt er<br />
gemalen.<br />
Het landelijke dorpje Munte is een authentiek<br />
Vlaams dorpje zoals er niet veel<br />
meer zijn. Het vormt een prima uitvalsbasis<br />
voor een verkenning van het zachtglooiende,<br />
groene landschap. Kinderboerderij<br />
’t Bakkershof is vlakbij. Van<br />
hier uit worden rondritten met de huifkar<br />
en natuurtochten georganiseerd. Het<br />
provinciaal domein Het Gentbos in Bottelare<br />
is een natuur- en wandelbos. Typische<br />
kenmerken van een natuurbos zijn de<br />
grazige open plekken en de aanwezigheid<br />
van dood hout. De infohut aan de parking<br />
in de Poelstraat biedt informatie over het<br />
natuurlijk beheer van het bos. n<br />
Wandelen in Gentbos<br />
Niel<br />
Inwoners: 9.562<br />
Oppervlakte: 5,27 km²<br />
Marktdag: dinsdag en zaterdag<br />
Deelregio: Rupelstreek-Vaartland<br />
∫ Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Rupel’<br />
l Wandelkaart ‘Rivierenland’<br />
Wandelkaart ‘In het Land van Stille<br />
Waters’ (vlakbij)<br />
i Toerisme Rupelstreek-Vaartland,<br />
Infokantoor Sashuis,<br />
Sasplein 18, 2830 (Klein-)<br />
Willebroek,<br />
T: 03 886 22 66,<br />
toerisme@TRVL.be, www.TRVL.be<br />
Het beeld het Afdraagstertje, nabij het<br />
gemeentehuis, herinnert aan het harde<br />
labeur in de steenbakkerijnijverheid<br />
en waarbij kinderarbeid een alledaags<br />
gegeven was. Het beeld stelt een<br />
meisje met een baksteenvorm in de<br />
hand voor. Een andere getuige van<br />
het steenbakkerijverleden kan je<br />
vinden op Hellegat. Noeveren en<br />
Hellegat vormen een indrukwekkende<br />
industriële archeologische site tussen<br />
Boom en Niel, waar je een goed beeld<br />
krijgt van het leven en het werk in de<br />
steenbakkerijnijverheid in de Rupelstreek<br />
(zie Topper Steenbakkerijen). In<br />
Walenhoek kon de natuur na de<br />
stopzetting van de kleiontginning<br />
ongestoord haar gang gaan. Het<br />
resultaat is een landschap met grote<br />
115
Scheldeland Toeristische gids<br />
116<br />
vijvers, poelen, rietkragen en struwelen.<br />
In de Paardenstal, het ontmoetingshuis<br />
van Natuurpunt kom je meer te weten<br />
over de streekgeschiedenis en de fauna<br />
en flora in Walenhoek.<br />
In het Niels Broek wandel je door<br />
broekbossen, langs natte graslanden,<br />
oude vlasrootputten en enkele wielen,<br />
restanten van dijkdoorbraken uit het<br />
verleden. Aan het WZC Maria Boodschap<br />
start het bewegwijzerd wandelpad door<br />
en langs het Niels Broek.<br />
Hellegat is bekend van de gelijknamige<br />
speelfilm uit 1980 en ook van<br />
buitenopnamen voor de speelfilm Koko<br />
Flanel. Het Suske en Wiske stripverhaal<br />
De Hellegathonden speelt zich hier ook<br />
gedeeltelijk af. Hellegat is een woonkern<br />
die helemaal heropleeft en vooral<br />
bestaat uit arbeidershuisjes, ontstaan<br />
rond steenbakkerijen aan de Rupel. Je<br />
hebt een prachtig uitzicht aan de Gloriëtte,<br />
een voormalig steenbakkerkasteeltje<br />
gelegen op de Rupeldijk vlakbij<br />
het Hof van Moriau. Het driehoekige<br />
Sint-Hubertusplein met Onze-Lieve-<br />
Vrouwkerk is een beschermd dorpszicht.<br />
In september wordt op het plein<br />
een internationaal smeedtreffen<br />
georganiseerd. Deze ‘Smidse’ zet Niel<br />
letterlijk en figuurlijk in vuur en vlam.<br />
Ook de jaarmarkt in november is een<br />
groot succes. n<br />
Natuurgebied Walenhoek, Niel<br />
Ninove<br />
Inwoners: 37.270<br />
Oppervlakte: 73,14 km²<br />
Deelgemeenten: Appelterre-Eichem,<br />
Aspelare, Denderwindeke, Lieferinge,<br />
Meerbeke, Nederhasselt, Neigem,<br />
Ninove, Okegem, Outer, Pollare, Voorde<br />
Marktdag: dinsdag (Ninove)<br />
∫ Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
i Toerisme/VVV Ninove,<br />
Centrumlaan 100, 9400 Ninove,<br />
T: 054 31 32 85, F: 054 32 38 49,<br />
toerisme@ninove.be,<br />
www.ninove.be<br />
TOPPER<br />
Ninove is een gezellig provincie-<br />
stadje dat dat met gepaste gepaste trots zijn<br />
eretitel van van ‘oudste, stoutste en en wijste’<br />
van alle steden draagt. Het levendige<br />
centrum, aan de voet van de mo<strong>nu</strong>men<br />
tale Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartkerk,<br />
telt telt nog nog een aantal historische gebou<br />
wen en mo<strong>nu</strong>menten die die een bezoek<br />
zeker waard zijn. Lees meer bij Topper<br />
Denderende stad Ninove. Ninove.<br />
Het groene buitengebied van Ninove<br />
biedt prachtige landschappen en ver<br />
gezichten. Talrijk Talrijk zijn zijn de pittoreske<br />
boerenhoven en kapellen. kapellen Volgende<br />
kapelletjes zijn zijn een omweg waard: de<br />
Wegom te Denderwindeke, de de Beuken- Beuken
oomkapel te Voorde, de Lourdeskapel te<br />
Nederhasselt en de kapel van Bevingen in<br />
Neigem. Vlakbij de Wegom staat de gerestaureerde<br />
Molen ter Zeven Wegen, een<br />
9,5 meter hoge stenen korenwindmolen.<br />
In de 19de eeuw raakte Appelterre-<br />
Eichem bekend als hét tabaksdorp. In<br />
de schaduw van de Sint-Gertrudiskerk<br />
herinnert het bronzen beeld van de<br />
Tabaksplanter aan de plant die hier jarenlang<br />
voor welvaart zorgde. Nu blijft<br />
van die tabaksnijverheid weinig of niks<br />
over. Ook de fraai gerestaureerde Wildermolen,<br />
een houten korenwindmolen,<br />
heeft hier sinds 1801 zijn plaats.<br />
Pollare is gelegen op een steile helling<br />
van de Dendervallei, wat zorgt voor een<br />
uniek uitzicht. Wie van industriële archeologie<br />
houdt, vindt aan het einde<br />
van de Schuitstraat een pareltje: de<br />
ijzeren voetgangersbrug over de Dender,<br />
gelegen aan de vroegere Zwarte<br />
Flesch, een afspanning waar schippers<br />
en paarden konden bekomen van de geleverde<br />
inspanningen. Nu kan je er op<br />
zondag van een fris glas Zwarte Flesch<br />
bier proeven.<br />
Van 1973 tot 2011 lag in Meerbeke de<br />
aankomst van de wielerklassieker de<br />
Ronde Van <strong>Vlaanderen</strong>. Typisch voor de<br />
mo<strong>nu</strong>mentale, barokke Sint-Pieters en<br />
Sint-Berlendiskerk is de achthoekige<br />
klokkentoren.<br />
Neigem is vooral bekend om het Neigembos,<br />
dat zich eigenlijk voor het<br />
overgrote deel op grondgebied Meerbeke<br />
bevindt. Tegenwoordig zo’n 65 hectare<br />
groot, is dit natuurreservaat een<br />
uniek restant van het Grote Kolenwoud<br />
dat zich in de Romeinse tijd over onze<br />
contreien uitstrekte. Bevingen, aan de<br />
ingang van het Neigembos, is een oord<br />
van rust en devotie door zijn stemmige<br />
kapel. Tussen Outer en de wijk Lebeke<br />
vind je rust in de historische kouter.<br />
Hier ligt ook het Galgenveld, de<br />
plaats waar misdadigers terechtgesteld<br />
werden. De Galgenveld wandelroute<br />
loopt door dit prachtige open kouter-<br />
landschap met de als natuurgebied<br />
beschermde ‘Diepe Straten’. In Okegem<br />
werd in 1893 de Christene Volkspartij<br />
van Priester Adolf Daens opgericht. Het<br />
kleine pittoreske kasseidorp Lieferinge<br />
en het groene Aspelare maken de cirkel<br />
rond. n<br />
Puurs<br />
Inwoners: 16.538<br />
Oppervlakte: 33,41 km²<br />
Deelgemeenten: Breendonk, Kalfort,<br />
Liezele, Puurs, Ruisbroek<br />
Deelregio: Klein-Brabant<br />
Marktdag: donderdag (Puurs)<br />
∫ Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Rupel<br />
l Wandelkaart ‘In het Land van Stille<br />
Waters’<br />
i Toerisme Klein-Brabant - Scheldeland,<br />
Het Landhuis,<br />
Boomstraat 1, 2880 Bornem,<br />
T: 03 899 28 68, F: 03 744 20 26,<br />
info@tkbs.be,<br />
www.toerismekleinbrabant.be<br />
De belangrijkste bezienswaardigheid<br />
van Puurs-centrum is de Sint-Pieterskerk.<br />
Deze kerk is ongetwijfeld een van<br />
de mooiste en grootste parochiekerken<br />
uit de wijde omgeving. De plaatselijke<br />
bevolking spreekt zelfs van ‘de kathedraal<br />
van Klein-Brabant’. Het oud station<br />
is het eindpunt van de stoomtrein,<br />
117
Scheldeland Toeristische gids<br />
118<br />
die tijdens de zomermaanden tussen<br />
Dendermonde en Puurs rijdt.<br />
Het Fort van Liezele maakte samen met<br />
het Fort van Breendonk deel uit van de<br />
derde fortengordel rond Antwerpen. In<br />
Liezele krijg je een goed beeld van hoe<br />
de soldaten in een fort leefden. Verschillende<br />
ruimtes werden ingericht zoals ze<br />
er ooit hebben uitgezien. Enkele zalen<br />
zijn ingericht als museum. Het Fort van<br />
Liezele deed ook dienst als opnamelocatie<br />
voor de tv-reeks De Smaak van de<br />
Keyser. De Sint-Pietersburcht of de Redoute<br />
de Puers maakte deel uit van de<br />
derde fortengordel rond Antwerpen. Op<br />
het domein van de Sint-Pietersburcht is<br />
een grote speeltuin aangelegd.<br />
Een deel van het domein is ingericht als<br />
natuurgebied en het gebouw zelf doet<br />
dienst als vleermuizenreservaat.<br />
Puurs is vooral bekend voor haar schitterende<br />
natuurdomeinen die met elkaar<br />
verbonden worden door de Domeinenfietsroute.<br />
Het Arboretum van Puurs is<br />
voor liefhebbers van bloemen en planten<br />
een niet te missen afspraak. Zeer<br />
bijzonder zijn de talrijke bamboevarieteiten.<br />
Andere groene oasen zijn het<br />
Tekbroek en Hof ter Zielbeek. Ook het<br />
Hof van Coolhem speelt met een kruiden-,<br />
bijen- en aspergetuin in op het<br />
groene karakter van de gemeente. Het<br />
Hof van Coolhem vormt jaarlijks (van<br />
half april tot eind juni) het decor voor<br />
het Asperge festival, dat aan de Puurse<br />
asperge gewijd is.<br />
Ruisbroek werd in ja<strong>nu</strong>ari 1976 geteisterd<br />
door een grote overstroming. Het<br />
water stond toen op enkele plekken tot<br />
drie meter hoog en het dorp was dagenlang<br />
van de buitenwereld afgesloten.<br />
Deze overstromingen waren de concrete<br />
aanleiding voor de opmaak en uitvoering<br />
van het Sigmaplan. Dit plan moet<br />
de veiligheid tegen overstromingen in<br />
het Scheldebekken vergroten (lees meer<br />
pagina 38).<br />
Ssst… hier fietst den Duvel. Weinig<br />
mensen weten het, maar in Puurs wordt<br />
de enige echte Duvel gebrouwen. Dit<br />
goddelijke vocht stroomt al decennia<br />
lang uit de brouwketels van de brouwerij<br />
Duvel-Moortgat. De 50 km lange<br />
Duvelfietsroute laat je kennismaken<br />
met het brouwproces. n<br />
Rumst<br />
Inwoners: 14.887<br />
Oppervlakte: 19,9 km²<br />
Deelgemeenten: Reet, Rumst, Terhagen<br />
Marktdagen: woensdag (Rumst)<br />
Deelregio: Rupelstreek-Vaartland<br />
∫ Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Rupel’<br />
l Wandelkaart ‘Rivierenland’<br />
Wandelkaart ‘In het Land van Stille<br />
Waters’ (vlakbij)<br />
i Toerisme Rupelstreek-Vaartland,<br />
Infokantoor Sashuis<br />
Sasplein 18, 2830 (Klein-)Willebroek,<br />
T: 03 886 22 66,<br />
toerisme@TRVL.be, www.TRVL.be<br />
Rumst ligt aan de samenvloeiing van de<br />
Nete en de Dijle, die samen de Rupel vormen<br />
aan het zogenaamde Drie Rivierenpunt.<br />
De Rupel (12 km) heeft dus geen<br />
echte bron en is daarmee uniek in België.<br />
Dankzij fiets- en wandelbruggen over<br />
Nete en Dijle en iets verderop over de<br />
Zenne kom je probleemloos op de andere
Museum Rupelklei, Terhagen<br />
oever en kan je de natuurpracht ontdekken.<br />
Vlakbij het centrum van Rumst ligt<br />
de Oude Nete-arm, een natuurgebied dat<br />
beheerd wordt door Natuurpunt. Infoborden<br />
en een bewegwijzerd wandelpad leiden<br />
je door dit mooie natuurgebied.<br />
De watertoren in de Rumstsestraat, uitgebouwd<br />
tot een toeristisch uitkijk- en<br />
informatiepunt, is het ideale startpunt<br />
voor de ontdekking van de Rupelstreek.<br />
In Terhagen kan je op het einde van<br />
de Hoogstraat van op een uitkijkpunt<br />
het fascinerende kleiputtenlandschap<br />
aanschouwen. Bij helder weer kan je<br />
van hieruit zelfs de Mechelse Sint-Romboutstoren<br />
en het Brusselse Atomium<br />
zien.<br />
In het steenbakkerijmuseum Rupelklei<br />
in Terhagen krijg je een goed beeld<br />
van de artisanale steenbakkerijnijverheid<br />
die in de Rupelstreek werd beoefend en<br />
kom je te weten hoe de kleilagen in de<br />
Rupelstreek zich hebben gevormd. Het<br />
museum herbergt ook een rijke collectie<br />
fossielen. Die zijn allemaal tijdens de<br />
eeuwenlange kleiafgravingen in de streek<br />
gevonden. De levensgrote poppen in het<br />
museum beelden verschillende ambachten<br />
uit die met steenbakkerijnijverheid<br />
te maken hebben. Bekende figuren uit<br />
de streek stonden model voor de gezichten.<br />
De Rupelkleiroute, in de voetsporen<br />
van Piet Van Aken, komt hier voorbij.<br />
Het openluchtgedeelte van steenbakkerijmuseum<br />
’t Geleeg-Steenbakkerij<br />
Frateur is een reconstructie van<br />
een 19de-eeuwse steenbakkerij. Het binnengedeelte<br />
herbergt een uitgebreide<br />
collectie gereedschap, machines, unieke<br />
documenten en beeldmateriaal. (zie Topper<br />
Steenbakkerijen)<br />
Het landelijke Reet staat in contrast met<br />
het meer verstedelijkte Rumst en Terhagen.<br />
Het stemmige dorpsplein van Reet<br />
wordt gedomineerd door de neogotische<br />
Sint-Magdalenakerk. Van op de toren<br />
van de kerk worden op de zondag van de<br />
jaarlijkse dorpsfeesten broodjes in het<br />
publiek gegooid. n<br />
Schelle<br />
Inwoners: 8.202<br />
Oppervlakte: 7,8 km²<br />
Marktdag: maandag<br />
Deelregio: Rupelstreek-Vaartland<br />
∫ Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Rupel’<br />
l Wandelkaart ‘Rivierenland’ (vlakbij)<br />
Wandelkaart ‘In het Land van Stille<br />
Waters’ (vlakbij)<br />
i Toerisme Rupelstreek-Vaartland,<br />
Infokantoor Sashuis<br />
Sasplein 18, 2830 (Klein-)<br />
Willebroek,<br />
T: 03 886 22 66,<br />
toerisme@TRVL.be, www.TRVL.be<br />
De bezienswaardigheid bij uitstek is de<br />
scheve toren van de Sint-Petrus en<br />
Pauluskerk. De toren van de kerk staat<br />
maar liefst 1,20 meter uit het lood. De<br />
toren staat al eeuwen zo en niemand<br />
weet of hij verkeerd gebouwd werd of<br />
nadien begon te hellen. Om de drie jaar<br />
worden de Scheve Torenfeesten georganiseerd.<br />
In het museum Bystervelt krijg<br />
119
Scheldeland Toeristische gids<br />
120<br />
je een overzicht van het verleden van<br />
de gemeente en de verscheidene facetten<br />
van het vroegere volksleven. Aan<br />
het tolhuis kan je een wandeling maken<br />
langs de Rupeldijk, door het Niels Broek<br />
of je kan de gratis veerboot nemen naar<br />
het vogelrijke Noordelijk eiland.<br />
De vroegere electriciteitscentrale Interescaut<br />
aan de monding van de Rupel<br />
is een echt baken in het Scheldelandschap.<br />
Vlakbij de site bevinden zich het<br />
Laarhof en de nabijgelegen Laarkapel.<br />
Van het oorspronkelijke Laarhof is behalve<br />
de mo<strong>nu</strong>mentale toegangspoort<br />
niets meer overgebleven. Naast de toegangsdeur<br />
van de Laarkapel staat de<br />
opmerkelijke tekst ‘Al degenen die hier<br />
een offerande geven tot behoef van reparatie<br />
van deze kapel, zullen verdienen<br />
den aflaat begrepen in de bulle van<br />
Rome, 800 dagen aflaat’. Het kan dus<br />
zeker geen kwaad even langs te lopen<br />
om een offer te brengen. n<br />
Sint-Amands<br />
Inwoners: 8.127<br />
Oppervlakte: 15,58 km²<br />
Deelgemeenten: Lippelo, Oppuurs,<br />
Sint-Amands<br />
Marktdag: dinsdag (Sint-Amands)<br />
Deelregio: Klein-Brabant<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Rupel’<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
l Wandelkaart ‘In het Land van Stille<br />
Waters’<br />
iToerisme Klein-Brabant - Scheldeland,<br />
Het Landhuis,<br />
Boomstraat 1, 2880 Bornem,<br />
T: 03 899 28 68, F: 03 744 20 26,<br />
info@tkbs.be,<br />
www.toerismekleinbrabant.be<br />
TOPPER<br />
De kaai en directe omgeving, met<br />
het praalgraf van de internationaal<br />
geroemde dichter Emile Verhaeren en<br />
de openbare aanlegsteigers zijn dé<br />
trekpleisters van Sint-Amands. Lees<br />
meer bij Topper Stille Watersdorpen en<br />
Land van de Schelde.<br />
Het vroegere woonhuis van Romain De<br />
Saegher doet <strong>nu</strong> dienst als Gemeentelijk<br />
Kunsthuis. In het kunsthuis worden<br />
wisselende tentoonstellingen met<br />
werk van De Saegher georganiseerd.<br />
Het opvallende mo<strong>nu</strong>ment op het<br />
pleintje aan de Fok is opgericht naar<br />
aanleiding van 200 jaar Boerenkrijg.<br />
De leider van het opstandelingenleger,<br />
dat zich in 1798 tegen de Franse<br />
bezetter keerde, was Emma<strong>nu</strong>el Rollier<br />
uit Sint-Amands. Ter hoogte van het<br />
vroegere station is een stopplaats van<br />
de stoomtrein, die tijdens de zomermaanden<br />
op regelmatige basis tussen<br />
Dendermonde en Puurs rijdt. In de kinderboerderij<br />
De Cuytegemhoeve<br />
kunnen de allerkleinsten kennismaken<br />
met verschillende boerderijdieren en de<br />
vernieuwde speeltuin. Het historische<br />
hoevecomplex De Steenovens wordt<br />
uitgebouwd tot cultuurhistorisch en<br />
milieueducatief centrum.<br />
Het Lippelobos, in het gelijknamige<br />
dorpje Lippelo, vormt een interessant
onderdeel van het wandelnetwerk. Aan<br />
de rand van het bos staat het Hof te<br />
Melis (niet te bezoeken). Het dorpje<br />
Oppuurs ligt midden het typische cultuurlandschap<br />
van Klein-Brabant. Het<br />
dorp heeft zijn landelijk karakter goed<br />
weten te bewaren. Er is nabij Oppuurs<br />
een halte van de eerder genoemde<br />
stoomtrein tussen Dendermonde en<br />
Puurs. n<br />
Temse (Waasland)<br />
Inwoners: 28.878<br />
Oppervlakte: 39,91 km²<br />
Deelgemeenten: Elversele, Steendorp,<br />
Temse, Tielrode<br />
Marktdag: vrijdag en zondag (Temse)<br />
∫Fietskaart ‘Waasland’<br />
iToerisme Temse, Gemeentehuis,<br />
Markt 1, 9140 Temse,<br />
T: 03 771 51 31, F: 03 771 94 34,<br />
toerisme@temse.be,<br />
www.temse.be<br />
Temse is onlosmakelijk verbonden met<br />
de twee mo<strong>nu</strong>mentale bruggen over<br />
de Schelde, die Temse met Bornem<br />
verbinden. De eerste brug, ontworpen<br />
door Gustave Eiffel, werd in mei 1940<br />
om strategische redenen gedynamiteerd<br />
door de Franse en Belgische genietroepen.<br />
De tweede brug werd in<br />
1955 in gebruik genomen. In 2009<br />
kwam er een brug bij. De nieuwe brug<br />
brengt het verkeer van Temse naar Bornem,<br />
de brug van 1955 leidt het verkeer<br />
van Bornem naar Temse. Van op<br />
de Wilfordkaai heb je een schitterend<br />
uitzicht over de Schelde. Vanaf de aanlegsteiger<br />
vertrekken tijdens de zomermaanden<br />
op regelmatige basis schepen<br />
voor een tocht op de Schelde. Het beeld<br />
van De Kaailopers op de kaai herinnert<br />
aan de scheepsladers en -lossers die tot<br />
de Tweede Wereldoorlog een vertrouwd<br />
beeld waren op de kaai.<br />
De torens van de kerk en het gemeentehuis<br />
zijn heel bekende bakens langs<br />
de Schelde. In het Gemeentemuseum<br />
wordt de geschiedenis van Temse en<br />
de Schelde verteld aan de hand van<br />
foto’s, documenten, kunstwerken, archeologische<br />
voorwerpen, oude kaarten,<br />
maquettes enz. Op de terreinen<br />
van de vroegere Boelwerf (in Temse<br />
beter bekend als De Zaat) wordt een<br />
volledig nieuw stadsgedeelte ontwikkeld<br />
met bedrijven, woningen, winkels<br />
en een jachthaven. Ook het gemeentelijk<br />
administratief centrum heeft hier<br />
z’n stek gevonden. Een oude kraan<br />
houdt de herinnering aan de vroegere<br />
scheepswerf levend.<br />
Het ‘Tielrodebroek’ is een gecontroleerd<br />
overstromingsgebied vlakbij het<br />
veer dat Tielrode met Hamme verbindt.<br />
Het ‘Schousselbroek’, dat zich tussen<br />
De Kaailopers, Temse<br />
121
Scheldeland Toeristische gids<br />
122<br />
het centrum van Temse en Steendorp<br />
uitstrekt, is een 145 hectare groot poldergebied.<br />
Het vormt een belangrijke<br />
biotoop dankzij de afwisseling van akkers,<br />
weiden, wissencultuur, bos en<br />
wielen (grote plassen ontstaan door<br />
dijkdoorbraken). Steendorp dankt zijn<br />
naam aan de steenbakkerijen die er<br />
ooit waren. De kleiputten nabij het Fort<br />
van Steendorp met de Roomkouter en<br />
het Gelaagpark groeien uit tot een heus<br />
park- en natuurgebied. n<br />
Wetteren<br />
Inwoners: 24.118<br />
Oppervlakte: 36,68 km²<br />
Deelgemeenten: Massemen, Westrem,<br />
Wetteren<br />
Marktdag: donderdag en zondag<br />
(Wetteren)<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
iToerisme Wetteren,<br />
Markt 23, 9230 Wetteren,<br />
T: 09 366 31 04, F: 09 369 27 84,<br />
toerisme@wetteren.be,<br />
www.beleefwetteren.be<br />
TOPPER<br />
Wetteren telt heel wat sierteeltbedrijven,<br />
die zich gespecialiseerd<br />
hebben in het kweken van bomen,<br />
struiken en heesters. Lees meer bij<br />
Topper Bloemenstreek.<br />
Wetteren is (inter)nationaal bekend<br />
als sierteeltcentrum. In het<br />
Provinciaal Domein Den Blakken is<br />
een promotietuin aangelegd, die de<br />
bezoekers telkens weer verrast. Sommige<br />
thematuinen worden momenteel<br />
heraangelegd, maar Den Blakken blijft<br />
de moeite waard. Achter Den Blakken<br />
ligt het natuurgebied De Stuifduinen,<br />
een van de best bewaarde stuifduinmassieven<br />
langs de Vlaamse Schelde.<br />
Wetteren wordt door de Schelde<br />
in twee verdeeld. Het levendige<br />
marktplein wordt gedomineerd door<br />
twee 19de-eeuwse mo<strong>nu</strong>menten: het<br />
gemeentehuis en de mo<strong>nu</strong>mentale<br />
Sint-Gertrudiskerk. In het gemeentehuis<br />
kan je de Wetterse reuzen<br />
bezichtigen. Beide reuzen dateren<br />
van het begin van de 17de eeuw en<br />
behoren daarmee tot de oudste reuzen<br />
van het land. Onder de pui van<br />
het Gemeentehuis is de toegang van<br />
het Heemkundig Museum, waarin de<br />
rijke geschiedenis van de gemeente<br />
weer tot leven komt.<br />
De Sint-Gertrudiskerk is de vermeende<br />
schuilplaats van het in 1934 gestolen<br />
paneel De Rechtvaardige Rechters<br />
van het wereldberoemde schilderij<br />
Het Lam Gods (Hubert en Jan Van<br />
Eyck). De verdachte Arsène Goedertier<br />
was jarenlang organist en koster<br />
van de kerk en kende het gebouw als<br />
zijn broekzak. De kerk is al meermaals<br />
grondig doorzocht, tot <strong>nu</strong> toe zonder<br />
resultaat. Wie het mysterie van de<br />
Rechtvaardige Rechters wil meebeleven,<br />
komt in Wetteren zeker aan zijn<br />
trekken. De diefstal van het paneel
Posthotel, Wet teren<br />
vormt de rode draad doorheen boeiende<br />
wandelingen, waaronder een<br />
digitale wandeling ‘Op stAPP met de<br />
Rechtvaardige Rechters’, en verrukkelijke<br />
gerechten. Het Lam Godsstoofpotje<br />
is een streekgerecht om duimen<br />
en vingers bij af te likken.<br />
Tussen de Markt en het station ligt<br />
een aantal uitnodigende winkelstraten<br />
waar het bij momenten gezellig<br />
druk kan zijn. Als je naar boven kijkt,<br />
bemerk je trouwens verschillende<br />
Art Deco en Art Nouveau-gevels,<br />
onder andere van de Gentse architect<br />
Geo Henderick. Het loont zeker de<br />
moeite even binnen te wippen in het<br />
beschermde Posthotel tegenover het<br />
station (enkel mogelijk op vrijdag,<br />
zaterdag of zondag). Het rijkelijk<br />
gedecoreerde interieur is een echte<br />
attractie. In de Wegvoeringstraat<br />
staat de Sint-Jozefkapel, een van<br />
de meest opmerkelijke religieuze realisaties<br />
uit het interbellum. De veelkleurige<br />
mozaïeken en glasramen, de<br />
muurschilderingen en het verhoogde<br />
koor met galerij en indrukwekkende<br />
koepel doen de kapel triomfalisme<br />
uitstralen.<br />
Het openluchtzwembad in het sport-<br />
en recreatiedomein De Warande<br />
lokt op warme dagen heel wat volk.<br />
Op het Zeshoekplein wordt van mei<br />
tot september op zondagnamiddag<br />
een rommelmarkt georganiseerd. Een<br />
beeldje op het plein symboliseert<br />
de verbondenheid van de inwoners<br />
van deze buurt. Wandelaars komen<br />
in Wetteren absoluut aan hun trekken<br />
met de vele trage wegen die de<br />
gemeente rijk is, onder andere in de<br />
Kalkense Meersen (zie Laarne) en in<br />
de twee deelgemeenten Massemen en<br />
Westrem.<br />
Op het pittoreske dorpsplein van Massemen<br />
staat een indrukwekkende,<br />
eeuwenoude lindeboom en het beeld<br />
De Her-Steller van Stefaan Van Biesen.<br />
Hier wordt jaarlijks de oogststoet georganiseerd.<br />
De recent gerestaureerde<br />
Van Hauwermeirsmolen is een maalvaardige<br />
watermolen op de Molenbeek.<br />
Westrem ligt enkele kilometers verder<br />
en presenteert zich als een klein idyllisch<br />
dorp met een eeuwenoud plattelandskerkje.<br />
n<br />
De Warande, Wet teren<br />
123
Scheldeland Toeristische gids<br />
124<br />
Wichelen<br />
Inwoners: 11.141<br />
Oppervlakte: 22,84 km²<br />
Deelgemeenten: Schellebelle,<br />
Serskamp, Wichelen<br />
Marktdag: zondag (Schellebelle)<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
iGemeentebestuur Wichelen,<br />
Oud Dorp 2, 9260 Wichelen,<br />
T: 052 43 24 09, F: 052 43 04 24,<br />
cultuurdienst@wichelen.be,<br />
www.wichelen.be<br />
Wichelen is gelegen aan een heel<br />
mooie bocht van de Schelde, waar<br />
je van op verschillende plaatsen<br />
een schitterend zicht hebt op de<br />
Wichelse Sint-Gertrudiskerk. Het Oud<br />
Gemeentehuis wordt met zijn pui<br />
en fraaie trapgevel de trots van het<br />
‘oud dorp’ genoemd. Het gebouw was<br />
oorspronkelijk de vergaderplaats van<br />
de schuttersgilde Sint-Sebastiaan.<br />
Op het kerkhof zijn de resten van<br />
de oorspronkelijke parochiekerk te<br />
vinden.<br />
In Jeneverstokerij Rubbens wordt<br />
jenever gestookt met onder andere de<br />
Vieux-Système graanjenever van 35°<br />
in de traditioneel wit-stenen kruiken<br />
en een graanjenever van 38° die het<br />
keurmerk O’ de Flander meekregen.<br />
(opening nieuw gebouw in de loop van<br />
2013)<br />
Rondom het groene, driehoekige<br />
dorpsplein van Schellebelle staan<br />
een aantal merkwaardige mo<strong>nu</strong>menten:<br />
het Oud Gemeentehuis, de<br />
Pastorie en de opvallende Sint-Jan-<br />
Onthoofdingskerk met de imposante<br />
14de-eeuwse westertoren. Het kleine,<br />
witte gebouw voor de kerk, dat door<br />
de plaatselijke bevolking ’t Kot wordt<br />
genoemd, is vermoedelijk een vroegere<br />
gevangenis. Op het dorpsplein<br />
wordt naar aloude traditie eind juni<br />
de Potjesmarkt georganiseerd.<br />
Het veer van Schellebelle vormt de<br />
verbinding tussen de dorpskern en<br />
de wijk Den Aard. Het veer vormt een<br />
toegangspoort tot het uitgestrekte<br />
natuurgebied Kalkense Meersen<br />
(zie Laarne). Aan het veer staat een<br />
infobord waarop de verschillende<br />
wandelroutes staan. Het landelijke<br />
Serskamp ligt midden de boomkwekerijen<br />
en bloemenvelden. Likeurstokerij<br />
De Klok geniet vooral<br />
bekendheid vanwege haar advocaat<br />
Bel aan het veer van Schellebelle
op grootmoeders wijze, de advocaatpralines,<br />
de krieken op jenever<br />
en de huisgemaakte citroenjenever.<br />
Alle lekkernijen zijn te koop in het<br />
winkeltje van de stokerij. n<br />
Willebroek<br />
Inwoners: 25.014<br />
Oppervlakte: 27,41 km²<br />
Deelgemeenten: Blaasveld, Heindonk,<br />
Tisselt, Willebroek<br />
Marktdag: woensdag (Willebroek)<br />
Deelregio: Rupelstreek-Vaartland<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Rupel’<br />
l Wandelkaart ‘Rivierenland’<br />
l Wandelkaart ‘In het Land van Stille<br />
Waters’ (vlakbij)<br />
iToerisme Rupelstreek-Vaartland,<br />
Infokantoor Sashuis<br />
Sasplein 18,<br />
2830 (Klein-)Willebroek,<br />
T: 03 886 22 66,<br />
toerisme@TRVL.be, www.TRVL.be<br />
Willebroek oefent een grote aantrekkingskracht<br />
uit op watersporters en<br />
natuurliefhebbers. De gemeente ligt<br />
aan het Zeekanaal Brussel-Schelde<br />
en is er helemaal rond gebouwd. Niet<br />
te verwonderen dat het pronkstuk de<br />
ijzeren Vredesbrug, ook wel ‘Brug<br />
der Zuchten’ of ‘monster van ijzer en<br />
staal’ (Wannes Vande Velde) genoemd.<br />
De Sint-Niklaaskerk met romaanse en<br />
gotische elementen vormt een tweede<br />
blikvanger in het levendige centrum.<br />
In Willebroek bevindt zich ook het<br />
Herman De Cuyper Museum, met<br />
werk van de Blaasveldse beeldhouwer.<br />
Vlakbij ligt het Kasteeldomein Bel-<br />
Air, waarin een aantal mo<strong>nu</strong>mentale<br />
beeldhouwwerken van onder meer De<br />
Cuyper staat tentoongesteld.<br />
In het noorden van Willebroek bevindt<br />
zich het vissersgehucht Klein-<br />
Willebroek. Met zijn idyllische<br />
jachthavens en quasi ondoordringbare<br />
natuurgebieden wordt het wel eens<br />
het ‘Willebroekse Friesland’ genoemd.<br />
Het waterrecreatiecentrum Vaart.Rupel<br />
is nog in volle ontwikkeling. De drie<br />
sfeervolle jachthavens vormen een<br />
populaire halte voor pleziervaarders.<br />
Infopocket ‘Gedreven door<br />
Water’ voor de toervaarder<br />
Booteigenaars kunnen dankzij de infopocket<br />
kennismaken met dit bruisend<br />
knooppunt voor pleziervaart.<br />
De gids kan aangevraagd worden bij<br />
Toerisme Rupelstreek-Vaartland.<br />
Het voormalige Sashuis in Klein-<br />
Willebroek is beschermd en fungeert<br />
als toeristisch infokantoor. Je leert<br />
er meer over de Willebroekse Vaart<br />
en de lokale geschiedenis. Het Sashuis,<br />
de gezellige terrasjes en het<br />
historische ophaalbruggetje ogen<br />
erg aantrekkelijk. Je kan er ook het<br />
veer over de Rupel naar Boom nemen<br />
en daar flaneren op de fraaie<br />
wandelboulevard.<br />
TOPPER<br />
Het Fort van Breendonk is een<br />
Nationaal Gedenkteken en schetst<br />
op een beklijvende manier het harde<br />
leven op de site tijdens de Tweede<br />
Wereldoorlog. Lees meer bij Topper<br />
Fort van Breendonk.<br />
125
Scheldeland Toeristische gids<br />
126<br />
Willebroek koestert zijn verleden. De<br />
standbeelden van De Schippersvrouw<br />
en Het Schippersgezin vormen een<br />
stil eerbetoon aan de hardwerkende<br />
binnenschippers en hun familie. Nog<br />
meer geschiedenis: op de Rupeldijk<br />
bots je op een gereconstrueerde<br />
Amerikaanse Shermantank. Het Harmonium<br />
Art museuM is helemaal gewijd<br />
aan het harmonium, een bijzonder<br />
muziekinstrument dat de laatste<br />
jaren een beetje in de vergetelheid is<br />
geraakt (ook wel traporgel genoemd).<br />
Alleen vredige taferelen in het<br />
Provinciaal Groendomein Broek De<br />
Naeyer. Het 66 hectare groot domein<br />
bestaat voor een groot deel uit water<br />
en serveert een mozaïek van diverse<br />
biotopen, met een rijke fauna en<br />
flora. Heel wat zeldzame vogels komen<br />
hier broeden. Nog meer water<br />
en groen in het Domeinbos Broek<br />
Blaasveld, een aantrekkelijk wandelbos<br />
van circa 675 hectare met talrijke<br />
vijvers. Je kan er kiezen uit vier bewegwijzerde<br />
wandelpaden. Niet ver<br />
van het Broek De Naeyer ontdek je<br />
kasteel De Bocht met de nabijgelegen<br />
zeilvijver. De waterplas van het Bloso<br />
Watersportcentrum Hazewinkel is<br />
nog indrukwekkender. De olympische<br />
roeibaan vormt regelmatig het toneel<br />
voor internationale wedstrijden<br />
roeien, kano of kajak.<br />
Sinds 2010 distilleert Brouwerij Het<br />
Anker in de 17de-eeuwse familiehoeve<br />
in Blaasveld de Gouden Carolus<br />
Single Malt. Het eerste resultaat<br />
van deze Belgische whisky kun je<br />
proeven in december 2013. n<br />
Zele<br />
Inwoners: 20.540<br />
Oppervlakte: 33,06 km²<br />
Deelgemeenten: Avermaat, Durmen,<br />
Heikant, Huivelde, Zele<br />
Marktdag: dinsdag (Zele)<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Dender’<br />
i Gemeentebestuur Zele,<br />
Markt 50, 9240 Zele,<br />
T: 052 45 98 10, F: 052 45 98 18,<br />
toerisme@zele.be, www.zele.be<br />
Het marktplein van het nijvere Zele<br />
wordt gedomineerd door de laatbarokke<br />
recent gerestaureerde Sint-Ludgeruskerk<br />
met imposante achthoekige<br />
toren. Het gemeentehuis met een<br />
speelse lantaarntoren op het dak en<br />
een Hertecantklok aan de zijgevel is<br />
vlakbij. Naast de kerk telt de gemeente<br />
nog enkele beschermde gebouwen.<br />
Er is de Kapel Onze-Lieve-Vrouw van<br />
Zeven Weeën met een weelderig barok<br />
interieur in de wijk Kouter, de dekenij,<br />
een fabrikantenwoning uit 1931 in de<br />
voor die periode revolutionaire Internationale<br />
Stijl van Huib Hoste in de
Pracht in Zele!<br />
Stationsstraat, een villa in de wijk Dijk<br />
en het Hof ten Goede in de wijk Hoek.<br />
In het Museum Zeels Erfgoed in de<br />
Lokerenbaan kom je meer te weten<br />
over het textielverleden en het Zeels<br />
kantwerk. Jaarlijks wordt een internationale<br />
Hand- en Kantwerkmarkt<br />
georganiseerd die herinnert aan het<br />
rijke verleden als textielcentrum. De<br />
Schelde- en Durmemeersen vormen<br />
een van de rustige hoekjes die uiterst<br />
geschikt zijn om te voet of per fiets<br />
te verkennen. De Zeelse kunstschilder<br />
Pieter Gorus liet zich in zijn werk<br />
inspireren door het open landschap<br />
dat de Schelde gecreëerd heeft. In<br />
het Museum Zeels Erfgoed kan je<br />
enkele van zijn werken bewonderen.<br />
Zele Feest! Het Pinksterweekend staat<br />
volledig in het teken van verschillende<br />
festiviteiten met als hoogtepunt de<br />
Roparun-doortocht. Roparun groeide<br />
uit tot de langste estafette ter wereld<br />
en heeft tot doel zoveel mogelijk geld<br />
in te zamelen voor de zorg voor mensen<br />
met kanker.<br />
Naast het vroegere huis van Pieter<br />
Gorus telt Zele-Dijk nog een aantal<br />
opmerkelijke gebouwen die herinneren<br />
aan de bedrijvigheid op de Schelde.<br />
Het opvallende art nouveau kasteel<br />
werd opgetrokken op de plaats waar<br />
vroeger een kleine scheepswerf was.<br />
De vroegere tiendschuur (opslagplaats<br />
voor belastingen van pachters) pachters) van de<br />
abdij, abdij, de naastgelegen naastgelegen Scheldeschuur<br />
Scheldeschuur<br />
met merkwaardige merkwaardige dakconstructie, dakconstructie, de<br />
ijskelder ijskelder en pakhuizen boden boden in de 19de<br />
eeuw de nodige opslagruimte opslagruimte voor de<br />
goederen die die via de Schelde aan- en<br />
afgevoerd werden. Zele-Dijk is bekend<br />
bij lekkerbekken lekkerbekken voor de restaurantjes.<br />
jes De economische bedrijvigheid aan<br />
de Schelde heeft ter ter hoogte van Costa<br />
Zela Z plaats gemaakt voor watersportieve<br />
activiteiten. Langs de Durmeboorden<br />
wandelroute staan afbeeldingen van<br />
kunstwerken van de lokale kunstenaar<br />
André Bogaert. Een borstbeeld in de André<br />
Bogaertstraat houdt de herinnering<br />
aan de kunstenaar levend. n<br />
Zwijndrecht<br />
Inwoners: 18.458<br />
Oppervlakte: 18 km²<br />
Deelgemeenten: Burcht<br />
Marktdag: maandag (Burcht)<br />
∫Fietskaart ‘Scheldeland, langs<br />
Schelde en Rupel’<br />
i Gemeentebestuur Zwijndrecht,<br />
Administratief centrum<br />
Binnenplein 1, 2070 Zwijndrecht<br />
T: 03 250 48 00, F: 03 250 48 09<br />
info@zwijndrecht.be,<br />
www.zwijndrecht.be<br />
127
Scheldeland Toeristische gids<br />
128<br />
Beeldende kunst in<br />
Zwijndrecht<br />
Zwijndrecht is als enige Antwerpse gemeente<br />
op de linkerscheldeoever letterlijk<br />
en figuurlijk een grensgeval. De westelijke<br />
gemeentegrens loopt van noord naar zuid<br />
langs drie forten van de gekende Antwerpse<br />
fortengordel: het fort Sint-Marie<br />
(dat momenteel dienstdoet als zeevaartschool),<br />
het fort van Zwijndrecht en het<br />
fort van Kruibeke. Tussen het fort van Sint-<br />
Marie en het fort van Zwijndrecht ligt de<br />
Defensieve Dijk, als waterkering van een<br />
overstromingsgebied. Op deze dijk ligt ook<br />
het Half Maan, een schans die omstreeks<br />
1870 gebouwd werd. Dit stukje beschermd<br />
natuurgebied vormt met zijn polderlandschap<br />
een ideale achtergrond voor enkele<br />
lokale wandel- en fietsroutes.<br />
Aan de grens met linkeroever vind je<br />
het Vlietbos, dat ontstaan is na de baggerwerken<br />
van de Schelde voor en na de<br />
Tweede Wereldoorlog. Dit bos sluit aan op<br />
het Vredesbos, dat werd aangeplant in het<br />
kader van het Zwijndrechtse engagement<br />
in Mayors For Peace, waarbij steden en<br />
gemeenten over de hele wereld ijveren<br />
om kernwapens te bannen. Eveneens een<br />
ideale omgeving voor een ontspannende<br />
wandeling of een aangename fietstocht.<br />
Het centrum van Zwijndrecht laat zich opmerken<br />
door enkele markante gebouwen.<br />
Naast de gotische Heilige Kruiskerk met<br />
binnenin fraaie staaltjes barokkunst, trekken<br />
vooral twee 18de-eeuwse gebouwen<br />
de aandacht: de Oude pastorij is een beschermd<br />
mo<strong>nu</strong>ment met vlak daarnaast het<br />
Tassynshuis. Jan-Baptist Tassyns was één<br />
van de leiders uit de Boerenkrijg tijdens<br />
de Franse bezetting en annexatie op het<br />
einde van de 18de eeuw. In deelgemeente<br />
Burcht staat, in de schaduw van de Sint-<br />
Marti<strong>nu</strong>skerk, ook de openluchtbeiaard die<br />
in 1967 werd geplaatst. Zwijndrecht heeft<br />
iets met kunst. De wiegen van schilders<br />
Alfred Ost en Fred Bervoets stonden in<br />
Zwijndrecht en Burcht. Je vindt hun werken<br />
in het Administratief Centrum én in<br />
het straatbeeld tref je eveneens twintig<br />
beelden en kunstwerken aan. De lokale<br />
Beeldenwandelroute voert je langs al deze<br />
beelden.<br />
Tijdens de zomermaanden juli en augustus<br />
zijn de donderdagavonden in Zwijndrecht<br />
voorbehouden voor optredens tijdens het<br />
Zomerpodium. Tijdens Buurten bij kunstenaars,<br />
een jaarlijks najaarevenement,<br />
nodigen lokale kunstenaars je uit om<br />
een sneak peak in hun atelier te komen<br />
nemen. Jaarlijks is er de wielertoeristenrit<br />
Zwijndrecht-Zwijndrecht, waarbij va<strong>nu</strong>it<br />
Zwijndrecht Nederland naar Zwijndrecht<br />
België wordt gefietst (en voor de extra<br />
sportievelingen ook weer terug): goed<br />
voor zo’n 110 (of 220) kilometer sportieve<br />
verbroedering! n<br />
Zomerpodium<br />
in Juli & Augustus
Speciaal in<br />
Scheldeland<br />
Sigmaplan<br />
Momenteel vinden langs de waterwegen in Scheldeland heel wat grote werken<br />
Sigmaplan logo full colour zonder baseline<br />
plaats. Misschien heb je de groots opgezette graafwerken in Schellebelle en<br />
Kruibeke al opgemerkt. Maar wat is de bedoeling en het <strong>nu</strong>t hiervan? De werken<br />
langs de oevers van onder meer de Schelde kaderen in de uitvoering van het<br />
Sigmaplan. Lees meer p. 38.<br />
Waterwegen en Zeekanaal NV<br />
Sigmaplan logo monochroom met baseline<br />
Sigmaplan logo monochroom zonder baseline<br />
Sigmaplan logo full colour met baseline<br />
De inwoner van of bezoeker aan Scheldeland heeft het geluk gebruik te kunnen maken<br />
van heel wat waterwegen voor recreatieve doeleinden. Niets is zo ontspannend<br />
als een fiets- of wandeltocht langs de oevers van een rivier of een boottochtje op<br />
het water. Al deze waterwegen moeten natuurlijk onderhouden worden. Waterwegen<br />
en Zeekanaal NV (W&Z) is de waterwegbeheerder die de bevaarbare waterwegen in<br />
onder meer Scheldeland beheert.<br />
De missie van W&Z is duidelijk: een duurzaam en dynamisch beheer van de bevaarbare<br />
waterwegen in het werkingsgebied, inclusief de erlangs gelegen terreinen.<br />
W&Z stimuleert het multifunctioneel gebruik van deze waterwegen en gronden,<br />
met oog voor de belangen van alle actoren en extra aandacht voor veiligheid en integraal<br />
waterbeheer. W&Z beschouwt zijn missie als een belangrijk maatschappelijk<br />
129
Scheldeland Toeristische gids<br />
130<br />
project en voert een modern, vernieuwend en toekomstgericht beleid met als inzet<br />
een mobieler, veiliger en groener <strong>Vlaanderen</strong>.<br />
Water trekt niet alleen planten en dieren aan. Ook de mens kan er niet aan weerstaan.<br />
Zonnen, zwemmen, wandelen, fietsen, surfen, roeien, zeilen, hengelen of<br />
gewoon met volle teugen genieten van het landschap: waar water is, zijn er ook<br />
mensen. <strong>Vlaanderen</strong> is een echt waterland en heeft een flink deel van zijn historische<br />
en actuele welvaart te danken aan de aanwezigheid van bevaarbare natuurlijke<br />
en kunstmatige waterwegen. Ze bepalen het landschap en hun aantrekkingskracht<br />
is groter dan ooit. W&Z is zich bewust van de verschillende functies van onze<br />
waterwegen en bouwt die ook zelf verder uit. De versterking van deze multifunctionaliteit<br />
is immers één van onze kerntaken. Van verharde jaagpaden voor wandelaars<br />
en fietsers tot speciale diensten en infrastructuur voor de pleziervaart en allerlei<br />
watersporten: W&Z denkt en werkt mee.<br />
Meer informatie over Waterwegen en Zeekanaal kan je vinden op de website<br />
www.wenz.be.<br />
Promotie Binnenvaart <strong>Vlaanderen</strong><br />
Promotie Binnenvaart <strong>Vlaanderen</strong> (PBV) is een zelfstandige nonprofitorganisatie.<br />
De vereniging werd opgericht in 1992 en wordt<br />
gesubsidieerd door de Vlaamse overheid. De organisatie heeft drie<br />
opdrachten:<br />
Binnenvaart: het commercieel gebruik van de waterweg<br />
Recreatie op rivieren en kanalen<br />
Shortsea shipping<br />
Meer algemene informatie over PBV vind je op de website www.binnenvaart.be.<br />
Het bevorderen van actieve en passieve recreatie op en langs de waterweg behoort<br />
tot de kernactiviteiten van PBV. De vereniging verzorgt ook de verscheidene<br />
secretariaten van het Overlegplatform voor Waterrecreatie, -sport en -toerisme.<br />
Binnen PBV is ook een vaste Werkgroep Recreatie actief. Voor wat de recreatie<br />
betreft, heeft PBV een aparte website: www.waterrecreatie.be. Op de site vind je<br />
onder meer informatie over de reglementering, de waterwegenkaarten, het waterwegenvignet,<br />
het stuurbrevet en cursussen, de jachthavens, de bedieningstijden van<br />
kunstwerken (bruggen en sluizen), waterstanden en andere.<br />
PBV geeft ook gedetailleerde vaarkaarten voor de toervaarder uit. Voor Scheldeland<br />
heb je de Vaarkaart-West nodig. De kaart werd in 2009 herwerkt en kost € 5<br />
(exclusief verzendingskost). Je kan de kaart onder meer kopen bij PBV, het sluizencomplex<br />
Merelbeke, Evergem & Wijnegem, VPF passantenhaven Gent-Ketelvest,<br />
Lier & Brugge-Coupure en Toerisme <strong>Vlaanderen</strong> (infokantoor Brussel), maar ook op<br />
de stand van PBV op de watersportbeurzen in binnen- en buitenland. Om meer te
weten over de beursdeelnames kan je terecht op de website www.waterrecreatie.be<br />
(agenda) en op www.vareninvlaanderen.be (voor de buitenlandse beurzen).<br />
Agentschap voor Natuur en Bos<br />
Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) is een agentschap van de Vlaamse<br />
overheid dat elke dag werkt aan het beleid, het behoud, de bescherming en de<br />
ontwikkeling van natuurgebieden, bossen en parken. Het ANB heeft niet alleen<br />
als doel om de huidig aanwezige natuur in <strong>Vlaanderen</strong> in stand te houden en te<br />
beschermen, maar ook om die verder te ontwikkelen. Meer natuur betekent ook<br />
het herstellen van natuur die in het verleden verloren is gegaan. Daarnaast is het<br />
ook nodig om nieuwe natuur en parkgebieden te ontwikkelen die tegemoetkomen<br />
aan de natuurgerichte milieukwaliteit en aan de maatschappelijke noden van<br />
de huidige en toekomstige generaties. Het ANB is de grootste groenbezitter in<br />
<strong>Vlaanderen</strong>. Het beheert zelf 37.300 hectare bossen, natuurgebieden en domeinen.<br />
Aangezien het Agentschap ook anderen helpt bij het beheren van hun domeinen,<br />
komt het totaal op zo’n 70.000 hectare. Het ANB staat dus duidelijk met zijn twee<br />
‘botten’ op het terrein.<br />
ANB beheert volgende domeinen in Scheldeland: Buggenhoutbos (Buggenhout),<br />
Neigembos (Ninove), De Roggeman (Dendermonde-Hamme), De Warandeduinen<br />
(Wetteren), Abdijpark (Hemiksem), Broek (Willebroek-Mechelen), Walenhoek (Niel)<br />
en De Notelaer (Bornem). ANB stippelde ook wandeltrajecten uit in een aantal<br />
domeinen. De publicaties met routes zijn beschikbaar op website.<br />
Meer info over ANB kan je vinden op de website www.natuurenbos.be.<br />
Regionaal Landschap<br />
Een regionaal landschap is een streek met een eigen identiteit en met belangrijke<br />
natuur- en landschapswaarden. Maar het is ook een samenwerkingsverband tussen<br />
de open-ruimtegebruikers van die streek (provincie, gemeenten en verenigingen<br />
voor natuurbehoud, toerisme, landbouw en wildbeheer). De verenigingen zetten acties<br />
op om typische diersoorten te beschermen en om het landschap te behouden en<br />
te herstellen. Ook willen ze iedereen aanzetten om deze prachtige landschappen<br />
te ontdekken. In Scheldeland zijn heel wat steden of gemeenten aangesloten bij<br />
een van de twee actieve regionale landschappen: Schelde-Durme en Rivierenland.<br />
Het Regionaal Landschap Schelde-Durme bestrijkt een oppervlakte van ongeveer<br />
360 km² langs de Schelde en de Durme. Het strekt zich uit over de Oost-Vlaamse<br />
gemeenten Berlare, Dendermonde, Hamme, Kruibeke, Laarne, Temse, Waasmunster,<br />
Wetteren, Wichelen en Zele en de Antwerpse gemeenten Bornem, Puurs, Schelle<br />
131
Scheldeland Toeristische gids<br />
132<br />
en Sint-Amands. Regionaal Landschap Rivierenland is ongeveer 420 km² groot en<br />
strekt zich uit rond de benedenlopen van de Nete, Dijle, Zenne en Rupel, in het<br />
zuidwesten van de provincie Antwerpen. Het bestrijkt de gemeenten Niel, Boom,<br />
Rumst, Willebroek, Mechelen, Bonheiden, Sint-Katelijne-Waver, Lier, Berlaar, Nijlen,<br />
Putte en Heist-op-den-Berg.<br />
Algemene informatie: www.regionalelandschappen.be<br />
Regionaal Landschap Schelde-Durme: www.rlsd.be<br />
Regionaal Landschap Rivierenland: www.rlrl.be<br />
Toegankelijk Toerisme voor Allen<br />
Toerisme <strong>Vlaanderen</strong> besteedt ook aandacht aan vakantie voor mensen met een<br />
handicap of beperking. Sinds 2008 bestaat er een Vlaams toegankelijkheidslabel,<br />
dat logies enkel na grondige controle ter plaatse kunnen behalen. Afhankelijk van de<br />
voorzieningen wordt het label A+, A of het informatief label uitgereikt. Alle logies die<br />
over het toegankelijkheidslabel beschikken, worden verzameld in de vakantiebrochure<br />
‘All in, toegankelijke vakantieverblijven in <strong>Vlaanderen</strong> en Brussel’. Je kan het<br />
aanbod op de website raadplegen of de brochure aanvragen via info@toegankelijkreizen.<br />
be, T 070 23 30 50, F 070 23 30 50, www.toegankelijkreizen.be.<br />
In Scheldeland worden op regelmatige tijdstippen toegankelijkheidsscreenings gehouden.<br />
Deze worden verzorgd door ATO (Adviesbureau Toegankelijke Omgeving) en CTPA (Centrum<br />
voor Toegankelijkheid Provincie Antwerpen): www.ato-vzw.be en www.provant.be. Lees op<br />
p. 34 meer over de de nieuwe toegankelijke routes. Op www.tov.be/toegankelijkheid vind<br />
je downloadbare toegankelijkheidsfiches van bezienswaardigheden, restaurants en cafés.<br />
Logeren in <strong>Vlaanderen</strong> <strong>Vakantieland</strong><br />
Logeren in <strong>Vlaanderen</strong> <strong>Vakantieland</strong> bundelt alle informatie voor een leuke vakantie<br />
in een van de kunststeden, in een groene regio of aan de kust. Je kan er informatie<br />
vinden over logies en unieke belevingsaspecten zoals boerderijvakanties, plattelandsbeleving<br />
en verwenactiviteiten.<br />
Vraag de brochure ‘Logeren in <strong>Vlaanderen</strong> <strong>Vakantieland</strong>’ aan via de website<br />
www.logereninvlaanderenvakantieland.be of haal een exemplaar bij je dienst voor<br />
toerisme. (Deze brochure is een samensmelting van de brochures <strong>Vlaanderen</strong> <strong>Vakantieland</strong><br />
en Logeren in <strong>Vlaanderen</strong>)<br />
Het programma <strong>Vlaanderen</strong> <strong>Vakantieland</strong> is wekelijks te zien op televisie met interessante<br />
reportage en reistips. Zender één, zaterdag en zondag, www.een.be.
<strong>Vlaanderen</strong> Lekker Land<br />
Wie zich graag laat verleiden door het lekkerste wat de regio te bieden heeft, kan<br />
terecht bij <strong>Vlaanderen</strong> Lekker Land. De website staat vol tips, ideeën en weetjes<br />
over streekproducten en streekgastronomie. Wat je zeker moet proberen zijn de<br />
hoppas, de Vlaamse variant van tapas, waarbij streekbieren harmonieus samengaan<br />
met heerlijke hapjes. Culinair erfgoed kan je dan weer proeven in Dendermonde,<br />
Laureaat <strong>Vlaanderen</strong> Lekker Land 2012-2014. Meer info over al dit lekkers vind<br />
je op de website www.vlaanderenlekkerland.be.<br />
Open Kerken<br />
De stichting Open Kerken stelt de mooiste kerken open met als doel het religieuze<br />
erfgoed van iedere godsdienst te ontsluiten voor een ruim publiek. Door<br />
erfgoed toegankelijk te maken voor iedereen, krijgt het voor een veel groter<br />
publiek een betekenis en wordt het naar waarde geschat. Dit is een belangrijke<br />
stap in het bewaren van het religieuze patrimonium.<br />
Meer info over de Open Kerken (met onder meer de openingsuren) vind je op de<br />
website www.openkerken.be.<br />
133
Scheldeland Toeristische gids<br />
134<br />
Index<br />
Aalst 10 12 20 23 26 28 30 36 47 49 66 69 70 72 74 76 78 80 82 83 84 85 87 89<br />
92 94 103 111<br />
Berlare 14 16 17 20 23 24 28 31 34 37 38 44 77 82 83 85 96 101 131<br />
Boom 12 16 20 23 27 33 62 63 64 68 69 83 85 86 97 115 125 132<br />
Bornem 16 24 27 37 58 60 69 71 75 81 83 86 88 89 98 107 121 131<br />
Buggenhout 23 27 28 37 54 80 83 85 99 131<br />
Denderleeuw 12 23 85 93 95 100<br />
Dendermonde 10 12 20 23 25 26 27 28 30 35 36 37 38 39 47 52 55 58 66 68 69<br />
70 73 76 77 79 81 83 82 84 85 91 92 96 101 118 120 131 133<br />
Destelbergen 23 40 41 42 43 83 102 110<br />
Erpe-Mere 23 67 80 103 106 111<br />
Gent 10 12 15 23 28 38 42 66 77 81 85 104 113 114 130<br />
Haaltert 23 83 103 105<br />
Hamme 20 24 27 38 39 59 60 68 72 75 76 77 79 83 84 89 106 121 131<br />
Hemiksem 12 20 39 62 69 107 131<br />
Kruibeke 25 39 69 108 128 129 131<br />
Laarne 20 23 28 38 40 41 42 73 81 97 109 123 124 131<br />
Lebbeke 23 82 83 110<br />
Lede 23 67 75 85 103 111<br />
Mechelen 12 23 27 35 39 66 81 112 131 132<br />
Melle 23 28 40 41 80 113<br />
Merelbeke 20 23 41 82 83 104 114 130<br />
Niel 16 27 30 32 62 63 64 87 91 97 115 120 131 132<br />
Ninove 10 17 20 23 47 67 69 76 80 83 84 92 116 131<br />
Puurs 27 37 68 71 75 79 81 83 88 91 93 117 120 131<br />
Rumst 20 27 39 62 64 75 83 118 132<br />
Schelle 10 12 62 119 131<br />
Sint-Amands 10 12 23 26 27 30 37 56 58 67 70 72 77 83 88 93 99 120 132<br />
Temse 12 23 24 28 39 60 77 85 121 131<br />
Wetteren 17 20 23 26 30 34 35 38 39 40 41 81 82 85 88 122 131<br />
Wichelen 23 38 40 73 82 87 93 124 131<br />
Willebroek 12 16 27 30 32 33 39 64 65 68 71 76 79 81 85 91 97 125 131 132<br />
Zele 23 37 39 69 93 126 131<br />
Zwijndrecht 127 128<br />
Vlieg wil meer kinderen meer goesting geven in meer cultuur. Vlieg<br />
wijst de hele familie de weg naar muziek, theater, film, dans en nog veel meer<br />
vrijetijdsactiviteiten. Via de website UiTmetvlieg.be, het e-zine (de Vliegbrief) en<br />
mediapartners vertelt Vlieg wat er te doen is dicht bij huis.<br />
Vlieg is een project van CultuurNet <strong>Vlaanderen</strong> vzw - www.cultuurnet.be.<br />
Een QR code (Quick Response) is een tweedimensionale streepjescode<br />
die de fysieke en digitale wereld met elkaar verbindt. Het is niet meer dan een<br />
abstracte, vierkante barcode. Die scan je in de regel met je mobiele telefoon. Het<br />
programma op je smartphone vertaalt de code vervolgens in een hyperlink die een<br />
website, afbeelding, e-mailadres, leesbare tekst, enz. oproept.
Change language