De rol van ICT voor de Omgevingswet - Programma Informatie ...
De rol van ICT voor de Omgevingswet - Programma Informatie ...
De rol van ICT voor de Omgevingswet - Programma Informatie ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>De</strong> <strong>rol</strong> <strong>van</strong> <strong>ICT</strong><br />
<strong>voor</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong><br />
Op weg naar eenvoudiger en betere informatie<strong>voor</strong>ziening<br />
die helpt <strong>de</strong> doelen <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> te realiseren<br />
Stap 1: Inzicht krijgen en koers bepalen<br />
Dit document schetst <strong>de</strong> mogelijke digitale inzet naar het eenvoudiger en beter uitvoeren <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>. Het geeft inzicht in het digitale streefbeeld, <strong>de</strong> huidige informatie<strong>voor</strong>ziening<br />
en een ‘spectrum’ <strong>van</strong> mogelijke vervolgacties. Uitgangspunt is <strong>de</strong> nieuwe <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
Project Digitale Agenda <strong>Omgevingswet</strong><br />
Uitgevoerd in opdracht <strong>van</strong> Ministerie <strong>van</strong> IenM in het ka<strong>de</strong>r <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> implementatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong><br />
Tot stand gekomen in samenwerking met het Platform DAO<br />
Versie 1.0 (<strong>de</strong>finitief), 22 april 2013<br />
Penvoer<strong>de</strong>rs Cecile <strong>van</strong> <strong>de</strong>n Brandt en Peter Visser<br />
Contactpersoon peter.visser@minienm.nl
Inhoud<br />
Samenvatting<br />
1. Inleiding .................................................................................................................. 5<br />
1.1 Waarom een Digitale Agenda <strong>Omgevingswet</strong>? ........................................................... 5<br />
1.2 Doel <strong>van</strong> dit document .......................................................................................... 5<br />
1.3 Leeswijzer ........................................................................................................... 6<br />
2. <strong>Omgevingswet</strong> .......................................................................................................... 7<br />
2.1 Doel <strong>Omgevingswet</strong> .............................................................................................. 7<br />
2.2 <strong>De</strong> beleidscyclus als basis <strong>voor</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> ....................................................... 7<br />
2.3 Belangrijke actoren bij <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> ......................................... 8<br />
3. Behoefte aan informatie en informatie-uitwisseling <strong>van</strong> <strong>de</strong> actoren................................ 10<br />
3.1 Jeroen, <strong>de</strong> ambtenaar die beleid en ka<strong>de</strong>rs ontwikkelt .............................................. 10<br />
3.2 Marieke, <strong>de</strong> burger die iets wil .............................................................................. 10<br />
3.3 Annet, <strong>de</strong> ambtenaar die besluiten over initiatieven <strong>voor</strong>bereidt................................. 11<br />
3.4 Bart, <strong>de</strong> ambtenaar die toezicht houdt en handhaaft................................................. 12<br />
3.5 Karel, <strong>de</strong> burger die wil weten wat in zijn omgeving gebeurt .............................................. 12<br />
3.6 Overzicht informatiebehoefte <strong>van</strong> <strong>de</strong> actoren .......................................................... 12<br />
4. Digitaal streefbeeld ................................................................................................ 14<br />
4.1 Het mo<strong>de</strong>l in metaforen ....................................................................................... 14<br />
4.2 Streefbeeld <strong>van</strong> <strong>de</strong> ‘bibliotheek’ <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> ............................................. 16<br />
4.3 Streefbeeld <strong>van</strong> <strong>de</strong> ‘VVV’ <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> ....................................................... 17<br />
4.4 Streefbeeld <strong>van</strong> het ‘stadhuis’ <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> ................................................ 18<br />
5. Huidige informatie<strong>voor</strong>ziening ................................................................................. 19<br />
5.1 Overzicht centrale <strong>voor</strong>zieningen .......................................................................... 19<br />
5.2 Beeld <strong>van</strong> <strong>de</strong> huidige situatie ................................................................................ 20<br />
6. Voorstel <strong>voor</strong> vervolg .............................................................................................. 22<br />
6.1 Aanbevelingen ................................................................................................... 22<br />
6.2 ‘Spectrum’ <strong>van</strong> mogelijke vervolgacties .................................................................. 23<br />
6.3 Prioritering ........................................................................................................ 26<br />
6.4 Voorstel <strong>voor</strong> vervolgaanpak ................................................................................ 27<br />
Bijlagen<br />
A. Meer informatie <strong>Omgevingswet</strong><br />
B. Casus ‘<strong>De</strong> samenwerking en informatie-uitwisseling <strong>van</strong> <strong>de</strong> actoren in het ketenproces’<br />
C. Meer informatie e-overheid<br />
D. Platform Digitale Agenda <strong>Omgevingswet</strong><br />
2
Samenvatting<br />
Voor u ligt het document dat <strong>de</strong> ‘<strong>de</strong> Rol <strong>van</strong> <strong>ICT</strong> <strong>voor</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>’ beschrijft. Het is bedoeld om <strong>de</strong><br />
betrokkenen inzicht te geven in <strong>de</strong> <strong>rol</strong> <strong>van</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening <strong>voor</strong> <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>,<br />
het digitale streefbeeld <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> en <strong>de</strong> mogelijke vervolgacties om daar naar toe te werken.<br />
Met <strong>de</strong> toenemen<strong>de</strong> integraliteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> neemt <strong>de</strong> noodzaak <strong>van</strong> beschikbare informatie en<br />
informatie-uitwisseling tussen <strong>de</strong> actoren toe. <strong>De</strong> actoren zijn hier <strong>de</strong> burgers en bedrijven en <strong>de</strong> overhe<strong>de</strong>n<br />
die betrokken zijn bij <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>. Vrijwel geen enkele actor werkt stand alone,<br />
maar werkt binnen <strong>de</strong> initiatief- en <strong>de</strong> uitvoeringsketen samen met adviseurs binnen en buiten <strong>de</strong> eigen<br />
organisatie. <strong>De</strong> informatieanalyse <strong>van</strong> vijf ‘mo<strong>de</strong>l’ actoren laat zich clusteren in drie informatiebehoeften:<br />
a) burgers, bedrijven en overhe<strong>de</strong>n willen begrijpelijke en betrouwbare digitale informatie op maat (fit for<br />
purpose). Hoe gerichter <strong>de</strong> informatie (over regels, <strong>voor</strong>schriften enz.), <strong>de</strong>s te beter zij <strong>de</strong>ze kunnen<br />
begrijpen, passen<strong>de</strong> besluiten kunnen nemen en kunnen toetsen en handhaven;<br />
b) burgers, bedrijven en overhe<strong>de</strong>n willen hun zaken <strong>voor</strong>al via internet regelen met elkaar, waar en<br />
wanneer het hen uitkomt; Het gaat daarbij niet alleen om het aanvragen <strong>van</strong> een omgevingsvergunning,<br />
wat nu al mogelijk is, maar ook om het indienen <strong>van</strong> zienswijzen, bezwaar, beroep,<br />
<strong>voor</strong>tgangsinformatie en ont<strong>van</strong>gen <strong>van</strong> atten<strong>de</strong>ringen, bij<strong>voor</strong>beeld op wijzigingen <strong>van</strong> regels;<br />
c) overhe<strong>de</strong>n hebben behoefte aan een beter afgestem<strong>de</strong> digitale on<strong>de</strong>rsteuning <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
overheidsprocessen, in het bijzon<strong>de</strong>r <strong>voor</strong> <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening binnen het VTH-proces<br />
(vergunningverlening, toezicht en handhaving).<br />
<strong>De</strong>ze clustering <strong>van</strong> informatiebehoefte is vertaald naar een ‘digitaal streefbeeld’ <strong>voor</strong> burgers, bedrijven en<br />
overhe<strong>de</strong>n. Daarbij wordt 2020 gehanteerd als tijdsperspectief. Het realiseren <strong>van</strong> het digitale streefbeeld<br />
wordt gezien als een stapsgewijze ontwikkeling die nog na<strong>de</strong>r moet wor<strong>de</strong>n ingevuld en gepland in relatie<br />
tot <strong>de</strong> ontwikkeling en <strong>de</strong> invoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>. Samengevat is het digitale streefbeeld als volgt.<br />
In 2020 biedt <strong>de</strong> ‘bibliotheek <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid’ burgers en bedrijven en overhe<strong>de</strong>n <strong>de</strong> informatie die zij<br />
nodig hebben <strong>voor</strong> het uitvoeren <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>, actueel, begrijpelijk en in bruikbare vorm. Het<br />
gezamenlijk gebruik en het op maat beschikbaar stellen <strong>van</strong> informatie vereist dat <strong>de</strong> digitale vastlegging<br />
<strong>van</strong> informatie primair gebeurt met het doel dat an<strong>de</strong>re organisaties, specialisten en beoor<strong>de</strong>laars die <strong>de</strong>ze<br />
informatie ook nodig hebben <strong>de</strong>ze kunnen gebruiken. Feitelijk start dit proces <strong>van</strong> bruikbare informatie al<br />
met het hanteren <strong>van</strong> eenduidige begrippen en <strong>de</strong>finities bij het schrijven <strong>van</strong> <strong>de</strong> wet en regelgeving. <strong>De</strong><br />
informatie wordt dus zo vastgelegd dat (her)gebruik mogelijk is en in <strong>de</strong> gewenste vorm geleverd kan<br />
wor<strong>de</strong>n. Daartoe zijn er overheid bre<strong>de</strong> afspraken over het gebruik <strong>van</strong> standaar<strong>de</strong>n binnen het domein <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
In 2020 kunnen burgers en bedrijven via internet eenvoudig en op maat <strong>de</strong> informatie vin<strong>de</strong>n die hen helpt<br />
zich aan <strong>de</strong> wet te hou<strong>de</strong>n en inspraak te kunnen hebben op ontwikkelingen in hun leefomgeving. <strong>De</strong><br />
informatie over regels is ook beschikbaar in <strong>de</strong> vorm <strong>van</strong> regelhulp om zelf na te gaan met welke regels en<br />
<strong>voor</strong>schriften je op een bepaal<strong>de</strong> locatie of bij een bepaald initiatief te maken hebt. Naast het vin<strong>de</strong>n <strong>van</strong><br />
informatie op maat, regelen burgers, bedrijven en overhe<strong>de</strong>n via internet hun zaken met elkaar. Ook<br />
kunnen zij zich laten atten<strong>de</strong>ren op bij<strong>voor</strong>beeld wijzigingen in regels en op vergunningsaanvragen en<br />
overschrijdingen <strong>van</strong> (risicovolle) omgevingswaar<strong>de</strong>n. <strong>De</strong>ze functies wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rsteund door<br />
overheidswebsites maar ook door sites, apps enz. die <strong>de</strong> markt ontwikkelt en kan ontwikkelen doordat <strong>de</strong><br />
overheidsinformatie als open data beschikbaar is (in <strong>de</strong> ‘bibliotheek’).<br />
In 2020 werken <strong>de</strong> overhe<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> ‘zaakgericht’ en <strong>de</strong>len hun informatie<br />
met elkaar. Op on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len is gerichte digitale on<strong>de</strong>rsteuning beschikbaar, bij<strong>voor</strong>beeld <strong>voor</strong> het uitvoeren<br />
<strong>van</strong> analyses <strong>van</strong> uitgevoer<strong>de</strong> inspecties of <strong>voor</strong> het plannen <strong>van</strong> inspecties. Daarnaast is <strong>de</strong> verwachting dat<br />
<strong>de</strong> overhe<strong>de</strong>n <strong>de</strong> omgevingsplannen en veror<strong>de</strong>ningen in toenemen<strong>de</strong> mate digitaal beheren in<br />
regelbeheersystemen waarmee geautomatiseerd (wijzigingen <strong>van</strong>) <strong>de</strong> regels en <strong>voor</strong>schriften snel en<br />
eenvoudig kunnen wor<strong>de</strong>n ontsloten.<br />
<strong>De</strong> invulling <strong>van</strong> dit digitale streefbeeld moet wor<strong>de</strong>n <strong>voor</strong>gesteld als een stelsel <strong>van</strong> samenwerken<strong>de</strong> <strong>ICT</strong>systemen<br />
met ie<strong>de</strong>r hun specifieke <strong>rol</strong> binnen het stelsel (en niet als één alles omvattend <strong>ICT</strong>-systeem).<br />
Standaardiseren <strong>van</strong> informatie en open data zijn <strong>de</strong> motor achter het stelsel <strong>van</strong> <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening.<br />
3
<strong>De</strong> huidige informatie<strong>voor</strong>ziening <strong>voor</strong>ziet nog niet in dit digitale streefbeeld. Er is wel heel veel informatie.<br />
Steeds meer informatie wordt digitaal vastgelegd binnen het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> leefomgeving, maar die<br />
informatie is niet op maat door ie<strong>de</strong>reen te vin<strong>de</strong>n of te gebruiken. Soms is dit omdat bestaan<strong>de</strong> informatie<br />
niet mag of kan wor<strong>de</strong>n gebruikt, soms omdat <strong>de</strong> informatie in <strong>de</strong> overkill <strong>van</strong> informatie niet wordt<br />
gevon<strong>de</strong>n. <strong>De</strong> huidige situatie is ook dat een aantal functies niet door centrale <strong>voor</strong>zieningen wordt<br />
on<strong>de</strong>rsteund (bij<strong>voor</strong>beeld het indienen <strong>van</strong> een zienswijze) en an<strong>de</strong>re functies door veel <strong>voor</strong>zieningen<br />
wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rsteund. Bij<strong>voor</strong>beeld <strong>voor</strong> het ‘indienen vergunningaanvragen en meldingen’ <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Omgevingswet</strong> zijn er diverse <strong>voor</strong>zieningen in gebruik. Ook zijn er veel <strong>voor</strong>zieningen die informatie<br />
aanbie<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> leefomgeving, ie<strong>de</strong>r op een eigen aspect zoals geluid, asbest, water, bo<strong>de</strong>m,<br />
luchtkwaliteit of milieu. Dit is historisch gegroeid <strong>van</strong>uit <strong>de</strong> huidige sectorale wetgeving en<br />
organisatiecultuur, waarbij elke sector zelf bepaalt of <strong>de</strong> ‘eigen’ wetgeving al dan niet met een ‘eigen’<br />
centrale <strong>voor</strong>ziening wordt on<strong>de</strong>rsteund. Waar <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> aanstuurt op integrale afwegingen, is <strong>de</strong><br />
informatie die aan <strong>de</strong>ze afweging ten grondslag ligt in <strong>de</strong> huidige situatie ver<strong>de</strong>eld over verschillen<strong>de</strong>,<br />
on<strong>de</strong>rling slecht te vergelijken systemen. Overkoepelen<strong>de</strong> <strong>voor</strong>zieningen als PDOK (Publieke<br />
Dienstverlening Op <strong>de</strong> Kaart) en <strong>de</strong> Atlas Leefomgeving zijn een eerste aanzet om <strong>de</strong>ze informatie weer<br />
zoveel mogelijk op overzichtelijke wijze bij elkaar te krijgen. Ver<strong>de</strong>r valt op dat er weinig<br />
gemeenschappelijke <strong>voor</strong>zieningen zijn ter on<strong>de</strong>rsteuning <strong>van</strong> <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> overheidsprocessen. Van<br />
oudsher bepalen <strong>de</strong> organisaties zelf hoe zij hun processen en informatie<strong>voor</strong>ziening inrichten. <strong>De</strong><br />
informatie<strong>voor</strong>ziening die nu wordt gevraagd gaat uit <strong>van</strong> een integrale bena<strong>de</strong>ring <strong>van</strong> zaken waar<br />
verschillen<strong>de</strong> organisaties aan dat ene dossier of aan die ene zaak moeten werken en informatie over<br />
organisaties heen moet wor<strong>de</strong>n ge<strong>de</strong>eld. Die omslag in <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening die wordt gevraagd <strong>van</strong>uit<br />
<strong>de</strong> integrale bena<strong>de</strong>ring <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> is een punt <strong>van</strong> zorg, in het bijzon<strong>de</strong>r <strong>voor</strong> het VTH-proces.<br />
Bij <strong>de</strong> RUD’s zien we nu al, hoe moeilijk het is om gemeenschappelijke afspraken te maken over <strong>de</strong><br />
inrichting en afhan<strong>de</strong>ling <strong>van</strong> processen, over dossierbeheer en archivering en <strong>de</strong> inrichting <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
informatie<strong>voor</strong>ziening.<br />
Om toe te werken naar het streefbeeld in 2020 wor<strong>de</strong>n een aantal aanbevelingen en een ‘spectrum’ <strong>van</strong><br />
mogelijke vervolgacties beschreven. <strong>De</strong>ze bouwen <strong>voor</strong>t op wat <strong>de</strong> afgelopen jaren al is gerealiseerd op <strong>ICT</strong>gebied,<br />
zowel centraal als <strong>de</strong>centraal. On<strong>de</strong>r <strong>de</strong> aanbevelingen on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re het afspreken en hanteren<br />
<strong>van</strong> standaar<strong>de</strong>n (semantiek en technisch) en <strong>van</strong> ‘open data’ als <strong>de</strong> motor om het stelsel <strong>van</strong><br />
informatie<strong>voor</strong>ziening te kunnen laten werken. Daarnaast het inrichten <strong>van</strong> ‘regelbeheer’ waarmee regels<br />
gestructureerd eenmalig wor<strong>de</strong>n opgeslagen en meermalig <strong>voor</strong> diverse doelein<strong>de</strong>n kunnen wor<strong>de</strong>n<br />
gebruikt. Bij<strong>voor</strong>beeld als bron om <strong>de</strong> rele<strong>van</strong>tie regels op een bepaal<strong>de</strong> locatie op een kaart te kunnen<br />
tonen of als bron <strong>voor</strong> het maken <strong>van</strong> een vergunningschecker (regelhulp). Ook wordt na<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzoek<br />
<strong>voor</strong>gesteld naar het mogelijk uitbrei<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>de</strong> basisregistraties om het beheer <strong>van</strong> gemeentelijke<br />
omgevingsplannen te vereenvoudigen en wordt in het bijzon<strong>de</strong>r aandacht gevraagd <strong>voor</strong> <strong>de</strong><br />
informatie<strong>voor</strong>ziening binnen het VTH-proces (vergunningverlening, toezicht en handhaving).<br />
Vervolg<br />
Dit document is bedoeld om beleidsmaker, juristen, managers, <strong>ICT</strong>-experts en an<strong>de</strong>re betrokkenen rondom<br />
<strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> inzicht te bie<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> <strong>rol</strong> <strong>van</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening en richting te geven aan een meer<br />
integrale bena<strong>de</strong>ring <strong>van</strong> <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening die nodig is <strong>voor</strong> <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
<strong>De</strong> beschreven koers en <strong>de</strong> benoem<strong>de</strong> vervolgacties vragen om na<strong>de</strong>re toetsing en verkenning, om kostenbatenanalyses<br />
en pilots. Aan <strong>de</strong> hand hier<strong>van</strong> kan vervolgens wor<strong>de</strong>n afgewogen en besloten welke <strong>ICT</strong>inzet<br />
en (verplichte) afspraken te realiseren <strong>voor</strong> een succesvolle uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
Het <strong>voor</strong>stel <strong>voor</strong> <strong>de</strong> vervolgaanpak omvat <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> punten:<br />
1. Toets het digitale streefbeeld <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> en het spectrum <strong>van</strong> mogelijke vervolgacties bij <strong>de</strong><br />
stakehol<strong>de</strong>rs en <strong>de</strong>skundigen op het terrein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> en <strong>van</strong> <strong>de</strong> e-overheid.<br />
2. On<strong>de</strong>rzoek <strong>de</strong> haalbaarheid en kosten en baten <strong>van</strong> <strong>de</strong> mogelijke vervolgacties door het uitvoeren <strong>van</strong><br />
ver<strong>de</strong>re verkenningen, quick scans en pilots.<br />
3. Stel een programmaplan op <strong>voor</strong> het vervolgtraject, waarin <strong>de</strong> uitkomsten <strong>van</strong> <strong>de</strong> toetsing <strong>van</strong><br />
<strong>voor</strong>liggend document, <strong>de</strong> uitkomsten <strong>van</strong> <strong>de</strong> toetsversie <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> en <strong>de</strong> uitkomsten uit<br />
<strong>de</strong> diverse verkenningen zijn beslag krijgen.<br />
4
1. Inleiding<br />
1.1 Waarom een Digitale Agenda <strong>Omgevingswet</strong>?<br />
Door het opstellen <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> veran<strong>de</strong>rt het stelsel fundamenteel en ontstaan nieuwe wettelijke<br />
instrumenten. <strong>De</strong>ze operatie heeft gevolgen <strong>voor</strong> <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> processen en <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening. Het<br />
biedt bij uitstek een moment om fundamenteler te kijken hoe beter samenhangen<strong>de</strong> en samenwerken<strong>de</strong><br />
digitalisering <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> kan on<strong>de</strong>rsteunen.<br />
Met het opstellen <strong>van</strong> een Digitale Agenda <strong>Omgevingswet</strong> beogen <strong>de</strong> overhe<strong>de</strong>n <strong>de</strong> koers en acties <strong>voor</strong> <strong>de</strong><br />
digitalisering binnen het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> <strong>voor</strong> <strong>de</strong> komen<strong>de</strong> jaren te bepalen.<br />
<strong>De</strong> Digitale Agenda richt zich op <strong>de</strong> centrale <strong>voor</strong>zieningen. Met ‘centraal’ wor<strong>de</strong>n in dit verband<br />
gemeenschappelijke afspraken, informatie<strong>voor</strong>zieningen en standaar<strong>de</strong>n bedoeld, die nationaal wor<strong>de</strong>n<br />
ingezet omdat dit <strong>voor</strong><strong>de</strong>el oplevert ten opzichte <strong>van</strong> <strong>de</strong>centrale oplossingen. <strong>De</strong> investeringen in<br />
<strong>voor</strong>zieningen moeten effectief en efficiënt zijn en helpen om <strong>de</strong> doelen <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> te<br />
realiseren. Daarbij reiken <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len niet tot aan <strong>de</strong> hemel. Dat vraagt om het maken <strong>van</strong> keuzes, het<br />
stellen <strong>van</strong> prioriteiten en het afwegen wat overhe<strong>de</strong>n zelf doen en wat aan <strong>de</strong> markt wordt overgelaten.<br />
Het gaat dan bij<strong>voor</strong>beeld om keuzes over het wel of niet door ontwikkelen <strong>van</strong> bestaan<strong>de</strong> <strong>voor</strong>zieningen,<br />
of het stimuleren of verplichten <strong>van</strong> lan<strong>de</strong>lijke afspraken, zoals het toepassen <strong>van</strong> standaar<strong>de</strong>n of het<br />
uniformeren <strong>van</strong> opdrachtgeverschap richting marktpartijen.<br />
Het opstellen en hanteren <strong>van</strong> een agenda in samenwerking met <strong>de</strong> betrokken overhe<strong>de</strong>n helpt om goe<strong>de</strong><br />
keuzes te maken. Een agenda:<br />
stelt <strong>de</strong> betrokkenen beter in staat het gesprek met elkaar te (blijven) voeren over <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening<br />
binnen het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>;<br />
helpt om keuzes over informatie<strong>voor</strong>ziening bewuster te koppelen aan <strong>de</strong> doelstellingen <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Omgevingswet</strong>;<br />
helpt om prioriteiten te stellen <strong>van</strong>uit een gezamenlijk streefbeeld en on<strong>de</strong>rlinge samenhang;<br />
helpt om <strong>de</strong> ka<strong>de</strong>rs en <strong>de</strong> bouwstenen <strong>van</strong> <strong>de</strong> e-overheid beter te benutten <strong>voor</strong> het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Omgevingswet</strong>;<br />
helpt om keuzes over centrale ontwikkelingen (blijvend) aan te laten sluiten op <strong>de</strong>centrale<br />
ontwikkelingen;<br />
biedt meerjarig inzicht (transparantie) in <strong>de</strong> ontwikkelingen <strong>van</strong> <strong>de</strong> centrale <strong>voor</strong>zieningen zodat<br />
overhe<strong>de</strong>n daarop kunnen anticiperen bij <strong>de</strong> ontwikkeling <strong>van</strong> eigen <strong>voor</strong>zieningen;<br />
biedt een structuur <strong>voor</strong> een beheersbare en gefaseer<strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> diverse samenhangen<strong>de</strong><br />
initiatieven binnen het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
1.2 Doel <strong>van</strong> dit document<br />
Dit document is het resultaat <strong>van</strong> <strong>de</strong> eerste fase <strong>van</strong> het project Digitale Agenda <strong>Omgevingswet</strong> (DAO) en is<br />
tot stand gekomen in samenwerking met het Platform DAO. <strong>De</strong>ze eerste fase is gericht op het verkrijgen<br />
<strong>van</strong> overzicht en het bepalen <strong>van</strong> <strong>de</strong> koers (streefbeeld) om <strong>van</strong> daaruit keuzes te gaan maken.<br />
Het gaat in dit document over <strong>de</strong> WAT-vraag. WAT kan <strong>de</strong> inzet <strong>van</strong> <strong>ICT</strong> <strong>voor</strong> <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening<br />
binnen het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> zijn om <strong>de</strong> doelen om <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> te behalen. <strong>De</strong><br />
uitwerking <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>rol</strong>len en verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n is geen on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>van</strong> dit document. Uitwerking<br />
daar<strong>van</strong> vindt plaats in het document ‘position paper Digitalisering <strong>Omgevingswet</strong>’ en is on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
verkenning die plaatsvindt <strong>voor</strong> <strong>de</strong> implementatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
5
1.3 Leeswijzer<br />
Afbeelding 1 geeft <strong>de</strong> opbouw <strong>van</strong> dit document weer. Startpunt<br />
zijn <strong>de</strong> doelstellingen <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> waaraan <strong>de</strong><br />
informatie<strong>voor</strong>ziening moet bijdragen (hoofdstuk 2). Vervolgens<br />
beschrijft hoofdstuk 3 <strong>de</strong> behoefte aan informatie en informatieuitwisseling<br />
bij <strong>de</strong> actoren die betrokken zijn bij <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>. Hoofdstuk 4 vertaalt <strong>de</strong>ze informatiebehoefte<br />
naar een digitaal streefbeeld <strong>voor</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>. Hoofdstuk 5<br />
schetst <strong>de</strong> huidige digitale informatie<strong>voor</strong>ziening. Daaruit volgen<br />
in hoofdstuk 6 aanbevelingen en een spectrum <strong>van</strong> mogelijke<br />
vervolgacties.<br />
Afbeelding 1: Opbouw document<br />
Leesbaarheid<br />
Voorliggend document verbindt <strong>de</strong> werel<strong>de</strong>n <strong>van</strong> beleid, <strong>ICT</strong> en uitvoeringspraktijk en is bedoeld <strong>voor</strong><br />
beleidsmakers en <strong>ICT</strong>-ers en gebruikers binnen het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> (Rijk, provincies,<br />
gemeenten, RUD’s, marktpartijen, initiatiefnemers). <strong>De</strong> diepgang <strong>van</strong> het document beoogt net genoeg te<br />
zijn om elkaar beter te gaan verstaan en gezamenlijk een begrijpelijk ka<strong>de</strong>r te hebben om <strong>de</strong> inzet <strong>van</strong> <strong>ICT</strong><br />
te bepalen <strong>voor</strong> <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
6
2. <strong>Omgevingswet</strong><br />
Dit hoofdstuk geeft in het kort <strong>de</strong> doelstellingen, beleidscyclus en instrumenten <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> weer<br />
uit <strong>de</strong> Memorie <strong>van</strong> Toelichting <strong>van</strong> <strong>de</strong> ‘toetsversie’ (MvT, maart 2013). Ook beschrijft het <strong>de</strong> actoren die<br />
betrokken zijn bij <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> wet. Op basis hier<strong>van</strong> wordt in het volgen<strong>de</strong> hoofdstuk in beeld<br />
gebracht wat <strong>de</strong> behoefte aan informatie en informatie-uitwisseling is bij <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> actoren.<br />
In bijlage A is een overzicht opgenomen <strong>van</strong> <strong>de</strong> wetten die geheel of ge<strong>de</strong>eltelijk opgaan in <strong>de</strong><br />
<strong>Omgevingswet</strong> en <strong>van</strong> <strong>de</strong> kerninstrumenten <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
2.1 Doel <strong>Omgevingswet</strong><br />
<strong>De</strong> doelen <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>voor</strong>gestel<strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> zijn het, met oog <strong>voor</strong> duurzame ontwikkeling en in<br />
on<strong>de</strong>rlinge samenhang: (a) bereiken en in stand hou<strong>de</strong>n <strong>van</strong> een veilige en gezon<strong>de</strong> fysieke leefomgeving<br />
en een goe<strong>de</strong> omgevingskwaliteit en (b) op een doelmatige wijze beheren, gebruiken en ontwikkelen <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> fysieke leefomgeving ter vervulling <strong>van</strong> maatschappelijke functies. Het omgevingsrecht is verbrokkeld en<br />
ver<strong>de</strong>eld over tientallen wetten. Er zijn aparte wetten <strong>voor</strong> ruimtelijke or<strong>de</strong>ning, bo<strong>de</strong>m, waterbeheer,<br />
milieu, mijnbouw, monumentenzorg, natuur, geluid, bouwen en infrastructuur. <strong>De</strong> <strong>Omgevingswet</strong><br />
integreert <strong>de</strong> gebiedsgerichte on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len <strong>van</strong> <strong>de</strong> huidige wetten in één wet met één samenhangend stelsel<br />
[sMvT pag 07]<br />
<strong>van</strong> planning, besluitvorming en procedures.<br />
<strong>De</strong> <strong>Omgevingswet</strong> beoogt een bijdrage te leveren aan het bereiken <strong>van</strong> vier verbeterdoelen. Bij drie <strong>van</strong> die<br />
vier verbeterdoelen kan digitalisering een <strong>rol</strong> spelen:<br />
het vergroten <strong>van</strong> <strong>de</strong> inzichtelijkheid, <strong>de</strong> <strong>voor</strong>spelbaarheid en het gebruiksgemak <strong>van</strong> het<br />
omgevingsrecht;<br />
het bewerkstelligen <strong>van</strong> een samenhangen<strong>de</strong> bena<strong>de</strong>ring <strong>van</strong> <strong>de</strong> leefomgeving in beleid,<br />
besluitvorming en regelgeving;<br />
[MvT pag 20]<br />
het versnellen en verbeteren <strong>van</strong> besluitvorming over projecten in <strong>de</strong> leefomgeving.<br />
<strong>De</strong> stelselwijziging <strong>van</strong> het omgevingsrecht moet ook lei<strong>de</strong>n tot vermin<strong>de</strong>ring <strong>van</strong> administratieve lasten<br />
[MvT pag 19]<br />
<strong>voor</strong> burgers en bedrijven en vermin<strong>de</strong>ring <strong>van</strong> bestuurlijke lasten <strong>voor</strong> overhe<strong>de</strong>n.<br />
2.2 <strong>De</strong> beleidscyclus als basis <strong>voor</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong><br />
Het motto ‘ruimte <strong>voor</strong> ontwikkeling, waarborgen <strong>voor</strong> kwaliteit’ is <strong>de</strong> essentie <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>. <strong>De</strong><br />
opbouw <strong>van</strong> <strong>de</strong> wet volgt een beleidscyclus, zie afbeelding 2. Die aanpak is ook te vin<strong>de</strong>n in EU-richtlijnen<br />
op het gebied <strong>van</strong> milieu en water.<br />
Ruimte <strong>voor</strong> ontwikkeling komt tot uitdrukking in <strong>de</strong><br />
linker helft <strong>van</strong> <strong>de</strong> cyclus. Hier staan <strong>de</strong> initiatiefnemers<br />
<strong>van</strong> activiteiten en projecten centraal: burgers,<br />
bedrijven, of (overheids)organisaties die iets willen<br />
ontwikkelen. Dit kan <strong>de</strong> uitbreiding <strong>van</strong> een bedrijf of<br />
woning zijn, <strong>de</strong> bouw <strong>van</strong> een school maar ook <strong>de</strong> aanleg<br />
<strong>van</strong> een natuurgebied, snelweg of windmolenpark.<br />
Voorop staat <strong>de</strong> eigen verantwoor<strong>de</strong>lijkheid <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
initiatiefnemer, die tot uitdrukking komt in een<br />
algemene zorgplicht. Waar inka<strong>de</strong>ring <strong>van</strong> activiteiten<br />
door overhe<strong>de</strong>n nodig is, gebeurt dat zoveel mogelijk<br />
door algemene regels. Burgers en bedrijven hoeven dan<br />
niet <strong>voor</strong>af toestemming te vragen aan <strong>de</strong> overheid.<br />
Waar dat niet kan, moet <strong>de</strong> initiatiefnemer <strong>voor</strong>af<br />
toestemming vragen aan <strong>de</strong> overheid. Primair gebeurt<br />
dat via een omgevingsvergunning. Daarnaast kent <strong>de</strong><br />
wet het projectbesluit waarmee een overheidsinstantie<br />
zelf <strong>de</strong> regie kan nemen over <strong>de</strong> besluitvorming <strong>voor</strong> een Afbeelding 2: Beleidscyclus <strong>Omgevingswet</strong><br />
project waar<strong>voor</strong> zij verantwoor<strong>de</strong>lijk is, zoals aanleg <strong>van</strong><br />
een snelweg of een dijkverlegging. Dat geldt ook <strong>voor</strong> private projecten met een publiek belang, zoals<br />
aanleg <strong>van</strong> een windmolenpark of winning <strong>van</strong> grondstoffen.<br />
7
Waarborgen <strong>voor</strong> kwaliteit komen <strong>voor</strong>al in <strong>de</strong> rechter helft <strong>van</strong> <strong>de</strong> beleidscyclus terug. <strong>De</strong> zorg <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
overheid is erop gericht <strong>de</strong> leefomgeving te verbeteren waar <strong>de</strong>ze tekort schiet en kwaliteiten te behou<strong>de</strong>n<br />
waar <strong>de</strong>ze goed zijn. Dit betekent dat <strong>de</strong> wet <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong> overheid kan verplichten om maatregelen te<br />
treffen wanneer <strong>de</strong> kwaliteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> leefomgeving tekort schiet. Daarbij blijft er zoveel mogelijk ruimte <strong>voor</strong><br />
particuliere initiatieven, in het bijzon<strong>de</strong>r <strong>voor</strong> initiatieven die per saldo bijdragen aan <strong>de</strong> kwaliteit <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
leefomgeving.<br />
[MvT pag 18]<br />
<strong>De</strong> overheid geeft on<strong>de</strong>r meer invulling aan die zorg door het vaststellen <strong>van</strong> zogenoem<strong>de</strong><br />
omgevingswaar<strong>de</strong>n. Omgevingswaar<strong>de</strong>n zijn (minimum)waar<strong>de</strong>n <strong>voor</strong> <strong>de</strong> staat of kwaliteit <strong>van</strong> een<br />
on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>van</strong> <strong>de</strong> leefomgeving. Het gaat bij<strong>voor</strong>beeld om kwaliteitseisen <strong>voor</strong> water of lucht, waar<strong>de</strong>n<br />
<strong>voor</strong> <strong>de</strong> bescherming tegen overstromingen en <strong>de</strong> veiligheid <strong>van</strong> waterkeringen en waar<strong>de</strong>n <strong>voor</strong> externe<br />
veiligheid of geluid. Uitgangspunt is dat <strong>de</strong> overheid via monitoring bepaalt of aan omgevingswaar<strong>de</strong>n<br />
wordt voldaan en wat <strong>de</strong> staat <strong>van</strong> <strong>de</strong> leefomgeving is.<br />
Een strategische, integrale omgevingsvisie <strong>voor</strong> het gehele grondgebied is nodig om te bepalen hoe <strong>de</strong><br />
taken <strong>van</strong> een bestuursorgaan wor<strong>de</strong>n ingevuld en om <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re ambities <strong>voor</strong> <strong>de</strong> leefomgeving te<br />
formuleren. In plannen of programma’s formuleert <strong>de</strong> overheid <strong>de</strong> maatregelen die lei<strong>de</strong>n tot <strong>de</strong> gewenste<br />
kwaliteit <strong>van</strong> een on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>van</strong> <strong>de</strong> leefomgeving, een aspect of een gebied. Vaak zal het gaan om<br />
uitwerkingen <strong>van</strong> <strong>de</strong> omgevingsvisie, bij<strong>voor</strong>beeld een plan over <strong>de</strong> hoofdlijnen <strong>van</strong> <strong>de</strong> ontwikkeling <strong>van</strong><br />
een gebied. Een plan of programma is verplicht als dat volgt uit EU-richtlijnen of als uit <strong>de</strong> monitoring blijkt<br />
dat <strong>de</strong> vereiste kwaliteit niet wordt gehaald.<br />
<strong>De</strong> cyclus wordt afgesloten door toezicht en handhaving. <strong>De</strong> feitelijke han<strong>de</strong>lingen in <strong>de</strong> leefomgeving<br />
lei<strong>de</strong>n tot ontwikkelingen in <strong>de</strong> feitelijke toestand. Dat leidt in een cyclisch proces tot nieuwe visievorming<br />
[MvT pag 19]<br />
en, waar nodig, nieuwe maatregelen.<br />
2.3 Belangrijke actoren bij <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong><br />
<strong>De</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> hier<strong>voor</strong> geschetste beleidscyclus is een samenspel <strong>van</strong> overhe<strong>de</strong>n, burgers en<br />
bedrijven. Digitalisering kan <strong>de</strong>ze actoren helpen <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> goed uit te voeren door te zorgen dat ze<br />
kunnen beschikken over noodzakelijke informatie en te zorgen dat <strong>de</strong>ze uitwisselbaar is. Actoren zijn:<br />
overhe<strong>de</strong>n (lokaal, regionaal, nationaal) die <strong>de</strong> kwaliteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> leefomgeving formuleren en bewaken<br />
en <strong>de</strong> ka<strong>de</strong>rs waarbinnen iets mag;<br />
burgers en bedrijven en overhe<strong>de</strong>n die iets willen;<br />
overhe<strong>de</strong>n die moeten besluiten of dat iets mag;<br />
overhe<strong>de</strong>n die er op moeten toezien dat iets wat mag ook or<strong>de</strong>ntelijk gebeurt;<br />
burgers en bedrijven en overhe<strong>de</strong>n die willen weten als iets gaat veran<strong>de</strong>ren in hun omgeving.<br />
We stellen vijf personen aan u <strong>voor</strong> die symbool staan <strong>voor</strong> <strong>de</strong> actoren die een <strong>rol</strong> spelen bij <strong>de</strong> uitvoering<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>:<br />
Jeroen <strong>de</strong> beleidsambtenaar die beleid en ka<strong>de</strong>rs ontwikkelt;<br />
Marieke <strong>de</strong> burger die iets wil;<br />
Annet <strong>de</strong> ambtenaar die besluiten over initiatieven <strong>voor</strong>bereidt;<br />
Bart <strong>de</strong> ambtenaar die toezicht houdt en handhaaft;<br />
Karel <strong>de</strong> burger die wil weten wat in zijn omgeving gebeurt.<br />
<strong>De</strong> <strong>voor</strong>stelling <strong>van</strong> <strong>de</strong> uitvoeringspraktijk met <strong>de</strong>ze actoren en <strong>de</strong> uitwerking daar<strong>van</strong> in afbeelding 3 is een<br />
vereenvoudigd mo<strong>de</strong>l <strong>van</strong> <strong>de</strong> praktijk. Vrijwel geen enkele actor werkt stand alone, maar werkt binnen <strong>de</strong><br />
initiatiefketen of uitvoeringsketen samen met adviseurs binnen en buiten <strong>de</strong> eigen organisatie. Naarmate<br />
een initiatief complexer wordt, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> samenwerkingsverban<strong>de</strong>n dat ook.<br />
8
Initiatiefnemer<br />
Overheid<br />
Omgeving<br />
Toezicht en<br />
Beleidsontwikkeling Beleidsuitvoering<br />
Beleidsmonitoring<br />
handhaving<br />
Jeroen<br />
Beleid en<br />
planvorming<br />
Karel<br />
Inspraak<br />
Oriëntatie en<br />
vergunning<br />
aanvraag<br />
Annet<br />
Beslissen over<br />
aanvraag<br />
Inspraak<br />
Afbeelding 3: <strong>De</strong> ‘mo<strong>de</strong>l’ actoren in <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
Gebruik<br />
vergunning<br />
Inspectie en<br />
metingen<br />
Verzoek om<br />
handhaving<br />
Marieke<br />
Jeroen<br />
Monitoring<br />
leefomgeving<br />
Het volgen<strong>de</strong> hoofdstuk gaat in op <strong>de</strong> informatie die <strong>de</strong>ze actoren nodig hebben om <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> goed<br />
uit te voeren en op <strong>de</strong> uitwisseling <strong>van</strong> <strong>de</strong> informatie tussen <strong>de</strong> actoren.<br />
Bart<br />
9
3. Behoefte aan informatie en informatie-uitwisseling <strong>van</strong> <strong>de</strong> actoren<br />
Dit hoofdstuk schetst een beeld <strong>van</strong> <strong>de</strong> behoefte aan informatie en informatie-uitwisseling bij <strong>de</strong> vijf<br />
personen die symbool staan <strong>voor</strong> <strong>de</strong> actoren die een <strong>rol</strong> spelen bij <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
Jeroen, Annet en Bart werken bij <strong>de</strong> overheid, Marieke en Karel staan <strong>voor</strong> <strong>de</strong> burgers en on<strong>de</strong>rnemers. <strong>De</strong><br />
laatste paragraaf vat <strong>de</strong> behoefte aan informatie en informatie-uitwisseling samen.<br />
<strong>De</strong> samenhang <strong>van</strong> <strong>de</strong> actoren in het ketenproces<br />
<strong>De</strong> beschrijvingen hierna schetsen <strong>de</strong> werkzaamhe<strong>de</strong>n en informatiebehoefte per actor. In bijlage B is een<br />
casus uitgewerkt: ‘Marieke die als investeer<strong>de</strong>r met een duurzame inslag een recreatiecentrum wil<br />
realiseren’. Aan <strong>de</strong> hand <strong>van</strong> <strong>de</strong>ze casus wordt <strong>de</strong> samenhang <strong>van</strong> <strong>de</strong> actoren en <strong>de</strong> informatie geïllustreerd.<br />
3.1 Jeroen, <strong>de</strong> ambtenaar die beleid en ka<strong>de</strong>rs ontwikkelt<br />
Jeroen werkt bij <strong>de</strong> gemeente Doorsnee en staat mo<strong>de</strong>l <strong>voor</strong> <strong>de</strong> beleidsmonitoring en<br />
beleidsontwikkeling. Hij houdt zich bezig met <strong>de</strong> kwaliteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> leefomgeving. Hij volgt<br />
<strong>de</strong> beleidsontwikkeling bij an<strong>de</strong>re overhe<strong>de</strong>n die <strong>voor</strong> zijn gemeente rele<strong>van</strong>t is. Hij<br />
monitort <strong>de</strong> staat <strong>van</strong> <strong>de</strong> leefomgeving door bestaan<strong>de</strong> informatie hierover te<br />
verzamelen en waar nodig aanvullen<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoeken te laten uitvoeren. Hij stelt <strong>de</strong><br />
gemeentelijke omgevingsvisie op en <strong>de</strong> plannen en programma’s die erop gericht zijn <strong>de</strong><br />
gewenste omgevingswaar<strong>de</strong>n te behou<strong>de</strong>n en te verbeteren. Daarnaast is hij ook betrokken bij het<br />
opstellen <strong>van</strong> het gemeentelijke omgevingsplan. Jeroen overlegt regelmatig met <strong>de</strong> provincie, het<br />
waterschap, <strong>de</strong> omliggen<strong>de</strong> gemeenten en het rijk. Ook draagt hij zorg <strong>voor</strong> <strong>de</strong> afstemming met<br />
belanghebben<strong>de</strong>n en belangenorganisaties uit <strong>de</strong> omgeving. Hij doet dit on<strong>de</strong>r meer door hen te betrekken<br />
in <strong>de</strong> <strong>voor</strong>bereiding <strong>van</strong> plannen en door hen te atten<strong>de</strong>ren op (wijzigingen in) omgevingsvisies, plannen en<br />
programma’s en op het ter inzage leggen en publiceren daar<strong>van</strong>. <strong>De</strong> afstemming met <strong>de</strong> belanghebben<strong>de</strong>n<br />
in <strong>de</strong> omgeving verloopt <strong>voor</strong> een groot <strong>de</strong>el via internet. Daarnaast blijven <strong>de</strong> persoonlijke contacten<br />
(bij<strong>voor</strong>beeld bijeenkomsten) en <strong>voor</strong>lopig ook <strong>de</strong> berichtgeving in dag- en nieuwsbla<strong>de</strong>n <strong>van</strong> belang.<br />
Naast het gebruik <strong>van</strong> internet <strong>voor</strong> <strong>de</strong> afstemming met me<strong>de</strong>overhe<strong>de</strong>n en belanghebben<strong>de</strong>n, verwacht<br />
Jeroen dat hij <strong>de</strong> informatie die hij nodig heeft op maat, toegespitst op zijn taken en ambtsgebied<br />
eenvoudig kan vin<strong>de</strong>n. Het gaat dan om rijksregels (AMvB’s en ministeriele regelingen) en kwaliteitsnormen<br />
<strong>van</strong> omgevingswaar<strong>de</strong>n, actuele omgevingsvisies, plannen, programma’s en veror<strong>de</strong>ningen <strong>van</strong> an<strong>de</strong>re<br />
overhe<strong>de</strong>n die rele<strong>van</strong>t zijn <strong>voor</strong> zijn ambtsgebied en <strong>de</strong> regels, beleid en vergunningen of projectbesluiten<br />
in procedure zijn. Daarnaast is hij geholpen als hij kan beschikken over door an<strong>de</strong>ren uitgevoer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoeken<br />
en over analyses naar <strong>de</strong> staat <strong>van</strong> <strong>de</strong> leefomgeving en <strong>de</strong> naleving <strong>van</strong> <strong>de</strong> regelgeving, zodat<br />
hetzelf<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoekswerk door hem niet opnieuw hoeft te wor<strong>de</strong>n gedaan.<br />
3.2 Marieke, <strong>de</strong> burger die iets wil<br />
Marieke woont in <strong>de</strong> gemeente Doorsnee. Zij wil een tussenbouw maken tussen haar<br />
losstaan<strong>de</strong> schuur en haar woonhuis. Marieke wil als initiatiefnemer weten of <strong>de</strong><br />
tussenbouw binnen <strong>de</strong> regels past, of een vergunning of melding nodig is, aan welke<br />
(maatwerk)<strong>voor</strong>schriften ze moet voldoen en bij wie ze moet zijn <strong>voor</strong> vragen.<br />
Marieke verwacht dat zij <strong>voor</strong> haar relatief eenvoudige initiatief <strong>de</strong>ze informatie ook<br />
eenvoudig en op maat kan vin<strong>de</strong>n zon<strong>de</strong>r lange vragenlijsten. Ze verwacht regelhulp waarmee zij gericht<br />
informatie kan vin<strong>de</strong>n die <strong>voor</strong> haar als onervaren initiatiefnemer begrijpelijk is. Als het nodig is, kan zij al<br />
beschikbare informatie gebruiken om aan te tonen dat eventuele gevolgen <strong>van</strong> haar initiatief <strong>voor</strong> <strong>de</strong><br />
omgeving binnen <strong>de</strong> regels blijven.<br />
Als ze er zelf niet uitkomt, wil Marieke langs kunnen gaan bij haar gemeente om op weg te wor<strong>de</strong>n<br />
geholpen. Maar het liefst regelt Marieke haar zaken met <strong>de</strong> overheid gewoon zelf op het moment dat het<br />
haar uitkomt, <strong>van</strong>uit huis of on<strong>de</strong>rweg. Het gaat dan om het aanvragen <strong>van</strong> een omgevingsvergunning of<br />
het doen <strong>van</strong> een melding, het volgen <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>voor</strong>tgang en het ont<strong>van</strong>gen <strong>van</strong> het besluit <strong>van</strong> <strong>de</strong> gemeente.<br />
Dat geldt ook wanneer ze het niet eens is met <strong>de</strong> gemeente. Het moet dui<strong>de</strong>lijk en eenvoudig <strong>voor</strong> haar zijn<br />
om bezwaar te maken tegen het besluit en <strong>de</strong>snoods beroep aan tekenen, <strong>van</strong>uit huis of on<strong>de</strong>rweg en op<br />
het moment dat het haar goed uitkomt.<br />
10
Ze verwacht dat alle ambtenaren die ze in het traject tegenkomt, haar zaak kennen met alle informatie die<br />
daarbij hoort en ze niet geconfronteerd wordt met het opnieuw moeten aanleveren <strong>van</strong> <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
informatie.<br />
<strong>De</strong> professionele aanvrager en complexe initiatieven<br />
Marieke is een ‘eenmalige’ aanvrager met een ‘doorsnee’ initiatief. Bij complexere initiatieven zijn<br />
professionals betrokken die in het algemeen goed op <strong>de</strong> hoogte zijn <strong>van</strong> <strong>de</strong> regelgeving. Professionals lijken<br />
min<strong>de</strong>r gebaat bij regelhulp via internet, maar meer gebaat bij persoonlijk <strong>voor</strong>overleg met betrokken<br />
overhe<strong>de</strong>n over hun complexe initiatieven. Daarbij is ook <strong>voor</strong> <strong>de</strong> professional digitale on<strong>de</strong>rsteuning <strong>van</strong><br />
het vergunningaanvraagproces <strong>van</strong> belang. Voor frequente aanvragers, zoals architecten, is het gewenst om<br />
vergunningaanvragen via gestandaardiseerd berichtenverkeer <strong>van</strong>uit <strong>de</strong> eigen systemen te kunnen<br />
indienen, in plaats <strong>van</strong> het handmatig invullen <strong>van</strong> aanvraagformulieren.<br />
Bij een complexe aanvraag zijn meer<strong>de</strong>re, specialistische partijen betrokken. <strong>De</strong>nk aan architecten,<br />
constructeurs, installateurs, etc. <strong>De</strong>ze partijen hebben informatie <strong>van</strong> elkaar nodig om alle stukken <strong>voor</strong> het<br />
initiatief goed op elkaar af te stemmen. Gezamenlijk moeten zij on<strong>de</strong>r regie <strong>van</strong> <strong>de</strong> aanvrager (of<br />
gemachtig<strong>de</strong>) het dossier compleet maken. Dit wordt on<strong>de</strong>rsteund met een digitale <strong>voor</strong>ziening <strong>voor</strong> het<br />
aanvraagdossier. <strong>De</strong> aanvrager betrekt in zijn aanvraagdossier alle benodig<strong>de</strong> partijen, zodat <strong>de</strong>ze altijd<br />
over <strong>de</strong> actuele informatie beschikken, (eigen) documenten kunnen toevoegen en <strong>de</strong> status daar<strong>van</strong><br />
kunnen beheren. <strong>De</strong> aanvrager is <strong>de</strong> enige die <strong>de</strong> aanvraag en bijbehoren<strong>de</strong> documenten kan indienen. Hij<br />
heeft daardoor goed overzicht en behoudt <strong>de</strong> regie over zijn aanvraag. Ook als in <strong>de</strong> uitvoeringsfase nog<br />
documenten moeten wor<strong>de</strong>n ingediend, kan dat op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> manier via het aanvraagdossier wor<strong>de</strong>n<br />
geregeld.<br />
<strong>De</strong> professionele aanvrager weet dat achter <strong>de</strong> schermen ook meer<strong>de</strong>re specialisten en adviseurs samenwerken<br />
om <strong>de</strong> aanvragen te beoor<strong>de</strong>len. Dat is prima, zolang dat goed is georganiseerd en hij daar ver<strong>de</strong>r<br />
niets <strong>van</strong> merkt. Hij verwacht dat <strong>de</strong> overheid <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling <strong>van</strong> zijn aanvraag goed regisseert, integraal<br />
aan één dossier werkt en hij in <strong>de</strong> regisseur een vast aanspreekpunt heeft. Feitelijk het spiegelbeeld <strong>van</strong> zijn<br />
aanvraagdossier en <strong>de</strong> organisatie daar<strong>van</strong>. Tot slot wil hij <strong>de</strong> <strong>voor</strong>tgang kunnen volgen <strong>van</strong> <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling<br />
<strong>van</strong> zijn aanvraag.<br />
Het projectbesluit<br />
Voor initiatieven (projecten) <strong>voor</strong> <strong>de</strong> fysieke leefomgeving met een nationaal of provinciaal belang kunnen<br />
het rijk, provincies en waterschappen gebruik maken <strong>van</strong> het projectbesluit. Het gaat om unieke projecten<br />
die <strong>de</strong> Elverding-aanpak volgen. Net zoals bij an<strong>de</strong>re initiatieven is het ook hier <strong>van</strong> belang dat rele<strong>van</strong>te<br />
informatie eenvoudig kan wor<strong>de</strong>n gevon<strong>de</strong>n. <strong>De</strong> projecten zijn te veel op maat en te laag frequent om het<br />
projectproces te on<strong>de</strong>rsteunen met een lan<strong>de</strong>lijke <strong>voor</strong>ziening. <strong>De</strong> projecten <strong>voor</strong>zien hierin zelf waaron<strong>de</strong>r<br />
bij<strong>voor</strong>beeld projectsites waarmee belanghebben<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n betrokken en geïnformeerd.<br />
3.3 Annet, <strong>de</strong> ambtenaar die besluiten over initiatieven <strong>voor</strong>bereidt<br />
Annet is een collega <strong>van</strong> Jeroen en Bart en werkt ook bij <strong>de</strong> gemeente Doorsnee. Zij<br />
behan<strong>de</strong>lt in samenspraak met haar collega’s en adviseurs <strong>de</strong> ont<strong>van</strong>gen meldingen en<br />
omgevingsvergunningaanvragen en bereidt <strong>de</strong> besluiten over <strong>de</strong> vergunningaanvragen<br />
<strong>voor</strong>. Het is <strong>voor</strong> Annet <strong>van</strong> belang om, gericht op een specifieke vergunningaanvraag<br />
eenvoudig te kunnen zien welke regels gel<strong>de</strong>n en wat het beleid is waarmee zij in haar<br />
beoor<strong>de</strong>ling rekening moet hou<strong>de</strong>n. Zij wil ook weten welke vergunningen in het verle<strong>de</strong>n zijn afgegeven en<br />
welke an<strong>de</strong>re in procedure zijn.<br />
Annet maakt gebruik <strong>van</strong> <strong>de</strong> digitale samenwerkingsruimte waar ze het aanvraagdossier kan beheren en<br />
regisseren. Zij kan bij<strong>voor</strong>beeld interne en externe adviseurs, zoals brandweer, omgevingsdienst en<br />
waterschap, laten meekijken en advies laten uitbrengen in <strong>de</strong> samenwerkingsruimte en op die wijze<br />
beschikt elke betrokkene over actuele informatie. Ook <strong>de</strong> afstemming met <strong>de</strong> aanvragers verloopt waar<br />
mogelijk digitaal. Daarbij gaat het over het zo nodig opvragen <strong>van</strong> aanvullingen op <strong>de</strong> vergunningaanvraag,<br />
het verstrekken <strong>van</strong> <strong>voor</strong>tgangsinformatie en het verstrekken <strong>van</strong> <strong>de</strong> besluiten over <strong>de</strong> aanvragen.<br />
Daarnaast gebruikt ze internet, om <strong>de</strong> conceptbesluiten <strong>voor</strong> belanghebben<strong>de</strong>n ter inzage te leggen en <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>finitieve besluiten te publiceren.<br />
11
3.4 Bart, <strong>de</strong> ambtenaar die toezicht houdt en handhaaft<br />
Bart cont<strong>rol</strong>eert <strong>de</strong> naleving. Er wordt een plan gehanteerd met <strong>de</strong> bezoeken (inspecties)<br />
die moeten plaatsvin<strong>de</strong>n. Om een efficiënt en (risico)gericht toezichtplan op te stellen, is er<br />
veel en diverse informatie nodig over bij<strong>voor</strong>beeld <strong>de</strong> verleen<strong>de</strong> vergunningen, <strong>de</strong><br />
<strong>voor</strong>schriften en <strong>de</strong> trends in <strong>de</strong> naleving <strong>van</strong> regelgeving. Het gaat in het toezichtplan niet<br />
alleen om toezicht in <strong>de</strong> uitvoeringsfase en gebruiksfase bij verleen<strong>de</strong> vergunningen, maar<br />
ook om on<strong>de</strong>rzoek naar inci<strong>de</strong>ntmeldingen en mogelijk illegale situaties. Naast <strong>de</strong> <strong>voor</strong>berei<strong>de</strong>, geplan<strong>de</strong><br />
bezoeken zijn er ook ‘toevallige waarnemingen’ waarop hij acteert. Als een overtreding wordt geconstateerd,<br />
neemt hij maatregelen die passen bij <strong>de</strong> ernst <strong>van</strong> <strong>de</strong> overtreding.<br />
Waar Bart bij toezicht op <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> verleen<strong>de</strong> vergunningen een vergunningdossier kan beheren en<br />
regisseren, kan hij dat op precies <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> manier <strong>voor</strong> het overige toezicht en het uitvoeren <strong>van</strong> handhaving.<br />
Het gaat hierbij ook om regie en integraal samenwerken aan één zaak.<br />
In alle situaties, maar bovenal bij toevallige waarnemingen, is het <strong>voor</strong> Bart <strong>van</strong> belang dat hij ter plekke<br />
(buiten) snel en gericht allerlei informatie kan vin<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> situatie te beoor<strong>de</strong>len. Het gaat dan om<br />
informatie over <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong> locatie, over het object, het toegestane gebruik <strong>van</strong> gebouwen, <strong>de</strong><br />
gebruikers, verleen<strong>de</strong> vergunningen, <strong>de</strong> <strong>voor</strong>schriften, lopen<strong>de</strong> vergunningaanvragen, eer<strong>de</strong>re inci<strong>de</strong>nten<br />
en eer<strong>de</strong>re handhaving. <strong>De</strong>ze informatie is veelal verspreid over verschillen<strong>de</strong> instanties. Het is daarom<br />
<strong>voor</strong> Bart <strong>van</strong> belang dat hij direct kan beschikken over informatie <strong>van</strong> an<strong>de</strong>re toezichthou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> en<br />
handhaven<strong>de</strong> instanties over het object <strong>van</strong> toezicht. Als het nodig is, moet Bart vervolgens interne en<br />
externe adviseurs kunnen betrekken in het dossier om tot een integrale beoor<strong>de</strong>ling te komen en zo nodig<br />
vervolgstappen in handhaving te bepalen.<br />
3.5 Karel, <strong>de</strong> burger die wil weten wat in zijn omgeving gebeurt<br />
Karel woont ook in <strong>de</strong> gemeente Doorsnee. Hij wil actief betrokken zijn en weten wat er<br />
speelt in zijn directe leefomgeving. Zijn belang is veilig en prettig te kunnen en blijven<br />
wonen. Daar<strong>voor</strong> is het <strong>voor</strong> hem <strong>van</strong> belang inzicht te hebben in <strong>de</strong> kwaliteit <strong>van</strong> zijn<br />
leefomgeving en wil hij het weten als <strong>de</strong> kwaliteit gevaar loopt en omgevingswaar<strong>de</strong>n<br />
(kritiek) wor<strong>de</strong>n overschre<strong>de</strong>n. Hij wil weten waar hij waar hij terecht kan in geval <strong>van</strong><br />
overlast en gevaarlijke situaties. Maar ook <strong>voor</strong> melding <strong>van</strong> illegale situaties.<br />
Karel wil op <strong>de</strong> hoogte wor<strong>de</strong>n gehou<strong>de</strong>n en kunnen meepraten over plannen en initiatieven <strong>van</strong> overheid,<br />
particulieren en bedrijfsleven die impact hebben op zijn leefomgeving. Daarnaast wil hij (automatisch) via<br />
een internetservice of app geatten<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n op vergunningaanvragen en meldingen in zijn buurt. Hij<br />
wil die eenvoudig kunnen inzien via internet. Net zoals initiatiefnemer Marieke wil Karel bij kleine<br />
initiatieven zelf eenvoudig kunnen nagaan of die binnen <strong>de</strong> regels blijven. Voor grotere initiatieven is dat<br />
niet reëel, maar verwacht hij wel dui<strong>de</strong>lijke antwoor<strong>de</strong>n op vragen. Als een plan of initiatief hem niet<br />
bevalt, wil Karel weten wanneer en hoe hij zijn zienswijze kan indienen en eventueel ook bezwaar kan<br />
indienen en beroep kan aantekenen.<br />
3.6 Overzicht informatiebehoefte <strong>van</strong> <strong>de</strong> actoren<br />
Afbeelding 4 clustert <strong>de</strong> hierboven geschetste behoefte<br />
aan digitale informatie-uitwisseling in drie steeds<br />
terugkomen<strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len:<br />
behoefte bij burgers, bedrijven en ambtenaren aan<br />
begrijpelijke en betrouwbare informatie op maat;<br />
burgers en bedrijven en overhe<strong>de</strong>n die digitaal met<br />
elkaar zaken willen doen;<br />
behoefte aan on<strong>de</strong>rsteuning <strong>van</strong> <strong>de</strong> informatieuitwisseling<br />
in <strong>de</strong> processen <strong>van</strong> <strong>de</strong> overhe<strong>de</strong>n.<br />
Beleidsontwikkeling<br />
Behoefte aan digitale informatie op<br />
Toezicht en<br />
Beleidsuitvoering maat, op locatie, Beleidsmonitoring<br />
handhaving begrijpelijk en<br />
betrouwbaar<br />
Marieke<br />
Oriëntatie en<br />
Initiatiefnemer<br />
vergunning<br />
aanvraag<br />
Via internet eenvoudig je zaken<br />
Gebruik<br />
vergunning<br />
kunnen regelen met <strong>de</strong> Annet overheid<br />
Bart<br />
Jeroen<br />
Overheid<br />
Omgeving<br />
Jeroen<br />
(interactie)<br />
Beleid en<br />
planvorming<br />
Karel<br />
Inspraak<br />
Beslissen over<br />
aanvraag<br />
Inspectie en<br />
metingen<br />
Digitale on<strong>de</strong>rsteuning <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
overheidsprocessen, <strong>voor</strong>al VTH<br />
Verzoek om<br />
Inspraak (processen)<br />
handhaving<br />
Afbeelding 4: <strong>Informatie</strong> behoefte samengevat<br />
Monitoring<br />
leefomgeving<br />
12
Tabel 1 benoemt <strong>de</strong> inhoud binnen <strong>de</strong> clusters. Het geeft een beeld <strong>van</strong> <strong>de</strong> behoefte aan informatie en<br />
informatie-uitwisseling binnen het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>. Daarbij is aangegeven in welke mate die<br />
informatie <strong>van</strong> belang is <strong>voor</strong> <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> actoren in <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>. Het volgen<strong>de</strong><br />
hoofdstuk vertaalt <strong>de</strong> informatiebehoefte naar een ‘digitaal’ streefbeeld <strong>voor</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
beleid initiat beoord toezhh omg<br />
Jeroen Marieke Annet Bart Karel<br />
Behoefte aan informatie op maat<br />
omgevingsvisies, plannen en programma's* + (+) + + +<br />
beleidson<strong>de</strong>rzoeken en historie +<br />
regels <strong>van</strong> rijk (Ow, AMvB, ministeriele regelingen)* + + + + (+)<br />
regels uit gemeentelijke omgevingsplannen, waterveror<strong>de</strong>ningen<br />
en provinciale omgevingsveror<strong>de</strong>ningen*<br />
+ + + (+) (+)<br />
gemeentelijke omgevingsplannen, waterveror<strong>de</strong>ningen en<br />
provinciale omgevingsveror<strong>de</strong>ningen (documenten)*<br />
+ (+) (+) (+) (+)<br />
omgevingswaar<strong>de</strong>n (normen, streefwaar<strong>de</strong>n, feitelijk) + + + + +<br />
gemeten overschrijdingen <strong>van</strong> omgevingswaar<strong>de</strong>n (risico's) +<br />
(+) + +<br />
ingedien<strong>de</strong> meldingen<br />
+ + (+)<br />
ingedien<strong>de</strong> omgevingsvergunningaanvragen en besluiten (+) (+) + + +<br />
projectbesluiten (+) (+) + + +<br />
(analyses <strong>van</strong>) inspecties, bevindingen, overtredingen,<br />
handhavingsverzoeken, maatregelen<br />
(+)<br />
+ + (+)<br />
informatie over objecten, gebouwen, locaties + + + + +<br />
Behoefte aan informatie uitwisseling (interactie)<br />
indienen en ont<strong>van</strong>gen <strong>van</strong>:<br />
meldingen en omgevingsvergunningaanvragen (en aanvullingen) (+) + +<br />
zienswijzen + + + (+) +<br />
bezwaren + + +<br />
+<br />
beroep + + +<br />
+<br />
handhavingsverzoeken (klachten)<br />
verstrekken en ont<strong>van</strong>gen <strong>van</strong>:<br />
+<br />
+ +<br />
<strong>voor</strong>tgangsinformatie over ingedien<strong>de</strong> zaken<br />
+ + + +<br />
beschikkingen <strong>van</strong> omgevingsvergunningaanvragen<br />
+ + + +<br />
handhavingsbesluiten<br />
+ + +<br />
gedoogplichtbesluiten<br />
ter inzage leggen en publiceren (<strong>van</strong> wijzigingen) <strong>van</strong>:<br />
omgevingsvisies, plannen en maatregelen, waterveror<strong>de</strong>ningen,<br />
+ + +<br />
provinciale omgevingsveror<strong>de</strong>ningen en gemeentelijke<br />
omgevingsplannen<br />
+<br />
+<br />
omgevingsvergunningen en projectbesluiten<br />
atten<strong>de</strong>ren op en geatten<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n op:<br />
+ + +<br />
wijzigingen <strong>van</strong> regels + + + + +<br />
omgevingsvergunningaanvragen<br />
+ + +<br />
overschrijdingen <strong>van</strong> omgevingswaar<strong>de</strong>n (risico's) +<br />
+ + +<br />
Behoefte aan proceson<strong>de</strong>rsteuning binnen <strong>de</strong> overheidsprocessen<br />
Samenwerkingsruimte planvorming (procedure beleid) +<br />
zaakgericht behan<strong>de</strong>len <strong>van</strong> vergunningaanvragen<br />
+<br />
samenwerkingsruimte vergunningverlening t.b.v. <strong>van</strong> advies <strong>van</strong><br />
collega's en adviseurs<br />
+<br />
zaakgericht uitvoeren <strong>van</strong> toezicht en handhaving<br />
+<br />
samenwerkingsruimte toezicht en handhaving +<br />
plannen <strong>van</strong> inspecties<br />
+<br />
analyse <strong>van</strong> uitgevoer<strong>de</strong> inspecties, bevindingen, overtredingen,<br />
maatregelen<br />
+<br />
+ <strong>van</strong> toepassing (+) soms <strong>van</strong> toepassing * <strong>van</strong> kracht en wijzigingen in procedure<br />
Tabel 1: Overzicht behoefte aan informatie(-uitwisseling) <strong>van</strong> <strong>de</strong> actoren in <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
13
4. Digitaal streefbeeld<br />
<strong>De</strong> behoefte aan informatie en proceson<strong>de</strong>rsteuning <strong>van</strong> Jeroen, Marieke, Annet, Bart en Karel wordt in dit<br />
hoofdstuk vertaald naar een ‘digitaal’ streefbeeld <strong>voor</strong> <strong>de</strong> <strong>rol</strong> <strong>van</strong> <strong>ICT</strong> bij het uitvoeren <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Omgevingswet</strong>. Voor <strong>de</strong> uitwerking <strong>van</strong> het digitale streefbeeld wordt gebruik gemaakt <strong>van</strong> een mo<strong>de</strong>l. Dit<br />
mo<strong>de</strong>l maakt het mogelijk om <strong>de</strong> complexiteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> elektronische overheid te or<strong>de</strong>nen en <strong>de</strong> samenhang<br />
beter in beeld te brengen.<br />
4.1 Het mo<strong>de</strong>l<br />
Het mo<strong>de</strong>l gaat uit <strong>van</strong> vijf hoofdfuncties <strong>van</strong> <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening 1 .<br />
<strong>Informatie</strong> opslag : <strong>voor</strong> het opslaan en verstrekken <strong>van</strong><br />
informatie (gegevens) die binnen <strong>de</strong> overheid beschikbaar is<br />
(<strong>voor</strong> te stellen als <strong>de</strong> ‘Bibliotheek’).<br />
Interactie <strong>voor</strong> het wegwijs maken <strong>van</strong> gebruikers en hen<br />
toegang bie<strong>de</strong>n tot overheidsinformatie en –diensten (<strong>voor</strong><br />
te stellen als’ VVV’).<br />
Proceson<strong>de</strong>rsteuning <strong>voor</strong> het behan<strong>de</strong>len en besluiten over<br />
zaken, diensten en producten binnen gemeenten (<strong>voor</strong> te<br />
stellen als het ‘Stadhuis’).<br />
<strong>Informatie</strong> beveiliging (‘Notaris’).<br />
<strong>Informatie</strong>-uitwisseling (‘Post’).<br />
VVV Stadhuis<br />
Bibliotheek<br />
Notaris Post<br />
<strong>De</strong> eerste drie on<strong>de</strong>rschei<strong>de</strong>n hoofdfuncties komen overeen met<br />
<strong>de</strong> clustering <strong>van</strong> <strong>de</strong> informatiebehoefte uit het vorige<br />
hoofdstuk. Afbeelding 5: Het mo<strong>de</strong>l in metaforen.<br />
Het mo<strong>de</strong>l zegt niet dat er één VVV, één bibliotheek enz. is, maar benoemt functies die samen <strong>de</strong><br />
informatie<strong>voor</strong>ziening vormen. Overheidsorganisaties werken lan<strong>de</strong>lijk samen bij het vormgeven en<br />
realiseren <strong>van</strong> die functies. Dit kan bij<strong>voor</strong>beeld door afspraken te maken over - om in <strong>de</strong> beeldspraak te<br />
blijven - <strong>de</strong> maten <strong>van</strong> <strong>de</strong> fol<strong>de</strong>rrekken <strong>van</strong> <strong>de</strong> VVV en <strong>de</strong> hoogte en breedte <strong>van</strong> <strong>de</strong> fol<strong>de</strong>rs. Ie<strong>de</strong>re<br />
overheidsorganisatie bepaalt vervolgens <strong>voor</strong> <strong>de</strong> eigen website - in <strong>de</strong> beeldspraak - waar en hoeveel<br />
fol<strong>de</strong>rrekken en fol<strong>de</strong>rs ze plaatst. Op <strong>de</strong> website <strong>van</strong> <strong>de</strong> gemeente Mid<strong>de</strong>lburg zullen dat niet <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> zijn<br />
als op die <strong>van</strong> <strong>de</strong> gemeente Groningen.<br />
Afbeelding 6 op <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> pagina geeft <strong>de</strong> VVV, het stadhuis en <strong>de</strong> bibliotheek weer met daarop<br />
aangegeven <strong>de</strong> behoefte aan informatie, interactie en proceson<strong>de</strong>rsteuning uit hoofdstuk 3. <strong>De</strong> post is<br />
weergegeven als een gele balk, die <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re functies verbindt. <strong>De</strong> <strong>rol</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> notaris ligt als het ware<br />
achter <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re functies en is niet verbeeld.<br />
1 Bij <strong>de</strong> hoofdfuncties zijn metaforen benoemd omdat <strong>de</strong>ze met name lezers die niet bekend zijn met <strong>de</strong> e-overheid helpen om zich<br />
een <strong>voor</strong>stelling te maken <strong>van</strong> <strong>de</strong> concepten <strong>van</strong> <strong>de</strong> elektronische overheid. <strong>De</strong> metaforen zijn geen gemeengoed.<br />
14
urger<br />
bedrijf<br />
VVV<br />
(interactie)<br />
Vin<strong>de</strong>n <strong>van</strong> informatie op maat<br />
Indienen vergunningaanvragen en<br />
meldingen<br />
Indienen handhavingsverzoeken (klachten)<br />
Indienen zienswijzen, bezwaren en<br />
beroepen<br />
Geatten<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n op (wijzigingen <strong>van</strong>)<br />
bepaal<strong>de</strong> informatie<br />
Ont<strong>van</strong>gen <strong>van</strong> <strong>voor</strong>tgangsinformatie en<br />
besluiten<br />
Bestaand, wijzigend en<br />
nieuw beleid, regels en<br />
omgevingswaar<strong>de</strong>n<br />
Bestaan<strong>de</strong>, wijzigen<strong>de</strong> en<br />
nieuwe omgevingsvisies,<br />
gemeentelijke<br />
omgevingsplannen,<br />
waterveror<strong>de</strong>ningen,<br />
provinciale veror<strong>de</strong>ningen,<br />
plannen, programma’s en<br />
maatregelen<br />
Ingedien<strong>de</strong><br />
vergunningaanvragen,<br />
meldingen,<br />
handhavingsverzoeken,<br />
zienswijzen, bezwaren en<br />
beroepen<br />
Rele<strong>van</strong>te registraties<br />
overheid<br />
Bibliotheek<br />
(informatie)<br />
Concept en <strong>de</strong>finitieve<br />
vergunningen,<br />
projectbesluiten,<br />
handhavingsbesluiten,<br />
gedoogbesluiten,<br />
<strong>voor</strong>keursbeslissingen<br />
Geo-bestan<strong>de</strong>n<br />
Afbeelding 6: Mo<strong>de</strong>l met daarop aangegeven <strong>de</strong> behoefte aan informatie, interactie en proceson<strong>de</strong>rsteuning<br />
Stadhuis<br />
(Bedrijfsprocessen)<br />
Ontwikkelen gewijzigd en nieuw beleid,<br />
regels en omgevingswaar<strong>de</strong>n<br />
Uitwerken gewijzig<strong>de</strong> en nieuwe visies,<br />
veror<strong>de</strong>ningen, plannen, programma’s en<br />
maatregelen<br />
Behan<strong>de</strong>len vergunningaanvragen,<br />
meldingen, handhavingsverzoeken,<br />
zienswijzen, bezwaren en beroepen<br />
Samenwerken<br />
Toezicht hou<strong>de</strong>n en handhaven<br />
Monitoren kwaliteit leefomgeving<br />
Ter inzage leggen en publiceren<br />
Atten<strong>de</strong>ren<br />
Procesdossiers<br />
Atten<strong>de</strong>ringsregistratie<br />
Gemeten<br />
omgevingswaar<strong>de</strong>n en<br />
overschrijdingen<br />
On<strong>de</strong>rzoeksrapporten<br />
Wat het mo<strong>de</strong>l zichtbaar maakt, is dat informatie<strong>voor</strong>ziening niet moet wor<strong>de</strong>n <strong>voor</strong>gesteld als één alles<br />
omvattend <strong>ICT</strong>-systeem, maar als een stelsel <strong>van</strong> <strong>ICT</strong>-systemen met ie<strong>de</strong>r hun specifieke <strong>rol</strong> binnen een<br />
(hoofd)functie <strong>van</strong> het stelsel. Zo zijn er <strong>ICT</strong>-systemen die informatie opslaan, zoals<br />
www.ruimtelijkeplannen.nl. Daarin zijn nu bij<strong>voor</strong>beeld bestemmingsplannen opgeslagen en straks, met <strong>de</strong><br />
<strong>Omgevingswet</strong>, gemeentelijke omgevingsplannen. Ver<strong>de</strong>r zijn er websites en apps die burgers en bedrijven<br />
<strong>de</strong> weg wijzen naar <strong>de</strong> informatie en diensten <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid, bij<strong>voor</strong>beeld www.mijnoverheid.nl,<br />
www.infomil.nl en www.omgevingsalert.nl. Daarnaast zijn er veel <strong>de</strong>centrale <strong>ICT</strong>-systemen die <strong>de</strong><br />
behan<strong>de</strong>ling <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheidsprocessen on<strong>de</strong>rsteunen. Het mo<strong>de</strong>l brengt samenhang aan door <strong>de</strong><br />
verschillen<strong>de</strong> functies te or<strong>de</strong>nen en bij elkaar te zetten.<br />
<strong>De</strong> volgen<strong>de</strong> paragrafen schetsen het streefbeeld <strong>van</strong> <strong>de</strong> bibliotheek, <strong>de</strong> VVV en het stadhuis <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Omgevingswet</strong>. <strong>De</strong> notaris en <strong>de</strong> post wor<strong>de</strong>n hier ver<strong>de</strong>r buiten beschouwing gelaten omdat zij een <strong>rol</strong><br />
spelen op <strong>de</strong> achtergrond (bij <strong>de</strong> inrichting <strong>van</strong> <strong>de</strong> technische oplossingen). Daarbij wordt 2020 gehanteerd<br />
als tijdsperspectief. Het realiseren <strong>van</strong> het digitale streefbeeld wordt gezien als een stapsgewijze<br />
ontwikkeling die nog na<strong>de</strong>r moet wor<strong>de</strong>n ingevuld en gepland in relatie tot <strong>de</strong> ontwikkeling en <strong>de</strong> invoering<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
In bijlage C zijn uitgangspunten <strong>voor</strong> het streefbeeld opgenomen. Het streefbeeld en <strong>de</strong> uitgangspunten zijn<br />
richtinggevend <strong>voor</strong> <strong>de</strong> keuzes en <strong>de</strong> ontwikkeling <strong>van</strong> <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
15
4.2 Streefbeeld <strong>van</strong> <strong>de</strong> ‘bibliotheek’ <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong><br />
In 2020 biedt <strong>de</strong> ‘bibliotheek’ burgers en bedrijven en overhe<strong>de</strong>n <strong>de</strong> informatie die zij nodig hebben <strong>voor</strong><br />
het uitvoeren <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>, actueel, begrijpelijk en in bruikbare vorm. <strong>De</strong> digitale vastlegging <strong>van</strong><br />
informatie gebeurt niet alleen <strong>voor</strong> <strong>de</strong> opsteller en vastlegger <strong>van</strong> <strong>de</strong> informatie, maar ook <strong>voor</strong> <strong>de</strong><br />
gebruikers er<strong>van</strong>. Dat houdt in dat informatie zo wordt vastgelegd dat an<strong>de</strong>ren <strong>de</strong>ze ook kunnen gebruiken,<br />
zoals burgers, bedrijven en overheidsorganisaties.<br />
<strong>De</strong> informatie is afkomstig uit <strong>de</strong> beleidsprocessen <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid en uit ingedien<strong>de</strong> aanvragen,<br />
meldingen, zienswijzen, bezwaren en beroepen <strong>van</strong> burgers en bedrijven. <strong>De</strong> bronhou<strong>de</strong>r <strong>van</strong> <strong>de</strong> informatie<br />
draagt zorg <strong>voor</strong> <strong>de</strong> kwaliteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> informatie en bepaalt eventuele beschikbaarheidsbeperkingen en<br />
-<strong>voor</strong>waar<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> informatie.<br />
<strong>Informatie</strong> wordt rechtstreeks <strong>van</strong>uit het bronsysteem of via een lan<strong>de</strong>lijke <strong>voor</strong>ziening verstrekt aan <strong>de</strong><br />
(<strong>ICT</strong>-systemen <strong>van</strong> <strong>de</strong>) gebruikers. <strong>De</strong> informatie wordt in <strong>de</strong> gewenste vorm geleverd, bij<strong>voor</strong>beeld als<br />
elektronisch bericht om direct te tonen op het scherm, of als digitaal document. Ook wor<strong>de</strong>n doorsne<strong>de</strong>n<br />
geleverd, bij<strong>voor</strong>beeld alle vergunningen, alle bestemmingsplannen of alle regels die gel<strong>de</strong>n binnen een<br />
bepaald gebied.<br />
Atten<strong>de</strong>ren is een bijzon<strong>de</strong>re soort levering, <strong>de</strong>ze wor<strong>de</strong>n geregistreerd als ‘abonnement’.<br />
<strong>De</strong> bibliotheek is <strong>de</strong> elektronische functie die informatie opslaat en ontsluit (klaar zet) <strong>voor</strong> gebruik in <strong>de</strong><br />
VVV en het stadhuis.<br />
Bij <strong>de</strong> bibliotheek gaat het om centrale afspraken en <strong>voor</strong>zieningen <strong>voor</strong> het:<br />
a. opslaan en ontsluiten <strong>van</strong> omgevingsvisies, plannen en programma's;<br />
b. opslaan en ontsluiten <strong>van</strong> beleidson<strong>de</strong>rzoeken en historie;<br />
c. opslaan en ontsluiten <strong>van</strong> regels <strong>van</strong> het Rijk (<strong>Omgevingswet</strong>, AMvB’s, ministeriele regelingen);<br />
d. opslaan en ontsluiten <strong>van</strong> regels uit gemeentelijke omgevingsplannen, waterveror<strong>de</strong>ningen en<br />
provinciale omgevingsveror<strong>de</strong>ningen;<br />
e. opslaan en ontsluiten <strong>van</strong> gemeentelijke omgevingsplannen, waterveror<strong>de</strong>ningen en provinciale<br />
omgevingsveror<strong>de</strong>ningen (documenten);<br />
f. opslaan en ontsluiten <strong>van</strong> <strong>voor</strong>genomen wijzigingen <strong>van</strong> regels, omgevingsplannen,<br />
waterveror<strong>de</strong>ningen, omgevingsveror<strong>de</strong>ningen, omgevingswaar<strong>de</strong>n, omgevingsvisies, plannen en<br />
maatregelen;<br />
g. opslaan en ontsluiten <strong>van</strong> omgevingswaar<strong>de</strong>n (normen en streefwaar<strong>de</strong>n);<br />
h. opslaan en ontsluiten <strong>van</strong> feitelijke gemeten omgevingswaar<strong>de</strong>n;<br />
i. opslaan en ontsluiten <strong>van</strong> gemeten overschrijdingen <strong>van</strong> omgevingswaar<strong>de</strong>n (risico's);<br />
j. opslaan en ontsluiten <strong>van</strong> ingedien<strong>de</strong> meldingen;<br />
k. opslaan en ontsluiten <strong>van</strong> ingedien<strong>de</strong> omgevingsvergunningaanvragen en (concept) besluiten;<br />
l. opslaan en ontsluiten <strong>van</strong> concept en <strong>de</strong>finitieve projectbesluiten;<br />
m. opslaan en ontsluiten <strong>van</strong> (analyses <strong>van</strong> ) inspecties, bevindingen, overtredingen, maatregelen;<br />
n. opslaan en ontsluiten <strong>van</strong> rele<strong>van</strong>te informatie over personen, bedrijven, percelen, gebouwen en<br />
objecten.<br />
16
4.3 Streefbeeld <strong>van</strong> <strong>de</strong> ‘VVV’ <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong><br />
Burgers en bedrijven kunnen op internet eenvoudig, snel en op maat (‘fit for purpose’) <strong>de</strong> informatie vin<strong>de</strong>n<br />
die binnen <strong>de</strong> (‘bibliotheek’ <strong>van</strong> <strong>de</strong>) overheid beschikbaar is. Alle informatie is vrij beschikbaar, tenzij. Niet<br />
vrij beschikbare informatie, zoals bepaal<strong>de</strong> persoons- en bedrijfsinformatie, is alleen te vin<strong>de</strong>n <strong>voor</strong><br />
geautoriseer<strong>de</strong>n. Wie wil, kan zich te laten atten<strong>de</strong>ren op bepaal<strong>de</strong> nieuwe of gewijzig<strong>de</strong> informatie.<br />
<strong>De</strong> informatie over regels is ook beschikbaar in <strong>de</strong> vorm <strong>van</strong> vragenbomen (regelhulp), om zelf na te gaan<br />
waar je in een situatie of bij een initiatief mee te maken hebt. Bij<strong>voor</strong>beeld of het past binnen <strong>de</strong> regels en<br />
of wel of geen aanvraag of melding ingediend moet wor<strong>de</strong>n.<br />
Op gevon<strong>de</strong>n informatie kun je direct reageren door het invullen en indienen <strong>van</strong> een aanvraag of melding,<br />
maar ook het indienen <strong>van</strong> een zienswijze, bezwaar of beroep. Na het indienen ont<strong>van</strong>g je informatie over<br />
<strong>de</strong> <strong>voor</strong>tgang <strong>van</strong> <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling daar<strong>van</strong> en door het bevoegd gezag te nemen het besluit.<br />
Burgers en bedrijven (her) gebruiken <strong>de</strong> informatie in eigen systemen, <strong>voor</strong> henzelf, hun doelgroepen en<br />
hun klanten. <strong>Informatie</strong> <strong>van</strong>uit <strong>de</strong>ze eigen systemen en bestemd <strong>voor</strong> <strong>de</strong> overheid wordt elektronisch<br />
aangeleverd.<br />
<strong>De</strong> VVV is <strong>de</strong> elektronische interactiefunctie <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid die informatie die binnen <strong>de</strong> overheid<br />
beschikbaar is, gebun<strong>de</strong>ld ontsluit naar internet. Alle informatie <strong>voor</strong> <strong>de</strong>ze functie wordt opgehaald en<br />
opgeslagen via <strong>de</strong> bibliotheek.<br />
Het gaat hier om centrale afspraken en <strong>voor</strong>zieningen <strong>voor</strong> het:<br />
a. vin<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>de</strong> rele<strong>van</strong>te informatie in <strong>de</strong> bibliotheek <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>;<br />
b. geatten<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n op nieuwe initiatieven, zoals plannen en programma’s, projectbesluiten en<br />
vergunningaanvragen;<br />
c. geatten<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n op wijzigingen in regels die betrekking hebben op <strong>de</strong> leefomgeving;<br />
d. geatten<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n op overschrijdingen <strong>van</strong> kwaliteitsnormen <strong>voor</strong> <strong>de</strong> leefomgeving;<br />
e. nagaan of een initiatief mag, of een vergunning of melding nodig is en welke <strong>voor</strong>schriften en<br />
maatregelen gel<strong>de</strong>n;<br />
f. invullen en indienen <strong>van</strong> omgevingsvergunningaanvragen;<br />
g. invullen en indienen <strong>van</strong> meldingen;<br />
h. invullen en indienen <strong>van</strong> handhavingsverzoeken;<br />
i. invullen en indienen <strong>van</strong> zienswijzen;<br />
j. invullen en indienen <strong>van</strong> bezwaren;<br />
k. aantekenen <strong>van</strong> beroep;<br />
l. ont<strong>van</strong>gen <strong>voor</strong>tgangsinformatie en besluiten.<br />
17
4.4 Streefbeeld <strong>van</strong> het ‘stadhuis’ <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong><br />
Het stadhuis gaat over <strong>de</strong> processen <strong>van</strong> <strong>de</strong> gemeenten, provincies, waterschappen en het Rijk. In 2020<br />
werken <strong>de</strong> overhe<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> ‘zaakgericht’ en <strong>de</strong>len hun informatie met<br />
elkaar. Dat houdt in dat gewerkt wordt met digitale zaakdossiers die gestandaardiseerd en uitwisselbaar<br />
zijn in <strong>de</strong> keten. Daarnaast beschikken zij over digitale samenwerkingsruimtes waardoor <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
betrokken adviseurs en an<strong>de</strong>re overhe<strong>de</strong>n gezamenlijk aan een dossier kunnen werken. Op on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len is<br />
gerichte digitale on<strong>de</strong>rsteuning beschikbaar, bij<strong>voor</strong>beeld <strong>voor</strong> het uitvoeren <strong>van</strong> analyses <strong>van</strong> uitgevoer<strong>de</strong><br />
inspecties of <strong>voor</strong> het plannen <strong>van</strong> inspecties. Daarnaast is <strong>de</strong> verwachting dat <strong>de</strong> overhe<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
omgevingsplannen en veror<strong>de</strong>ningen in toenemen<strong>de</strong> mate digitaal beheren in regelbeheersystemen<br />
waarmee geautomatiseerd (wijzigingen <strong>van</strong>) <strong>de</strong> regels en <strong>voor</strong>schriften snel en eenvoudig kunnen wor<strong>de</strong>n<br />
ontsloten.<br />
Het stadhuis is <strong>de</strong> elektronische bedrijfsprocessenfunctie <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid die het uitvoeren <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
overheidstaken on<strong>de</strong>rsteunt. Alle informatie <strong>voor</strong> <strong>de</strong>ze functie wordt opgehaald en opgeslagen via <strong>de</strong><br />
bibliotheek.<br />
Het gaat om centrale afspraken en <strong>voor</strong>zieningen <strong>voor</strong> het:<br />
a. opstellen nieuw beleid, regels, veror<strong>de</strong>ningen, plannen en programma’s;<br />
b. ter inzage leggen <strong>van</strong> concepten <strong>van</strong> nieuwe regels, veror<strong>de</strong>ningen, plannen, programma’s. en<br />
besluiten;<br />
c. publiceren nieuwe regels, veror<strong>de</strong>ningen, plannen, programma’s en besluiten.<br />
d. het zaakgericht behan<strong>de</strong>len <strong>van</strong> ont<strong>van</strong>gen vragen, aanvragen, meldingen, verzoeken en klachten;<br />
e. het zaakgericht uitvoeren <strong>van</strong> toezicht en handhaving;<br />
f. verstrekken <strong>van</strong> <strong>voor</strong>tgangsinformatie, antwoor<strong>de</strong>n en besluiten.<br />
Het streefbeeld baseert zich op <strong>de</strong> integrale bena<strong>de</strong>ring <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> die samenwerking en<br />
informatie uitwisseling vereist <strong>van</strong> veel partijen. Voorheen wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> vragen <strong>van</strong> burgers en bedrijven<br />
binnen één organisatie afgehan<strong>de</strong>ld. <strong>De</strong> toenemend integrale bena<strong>de</strong>ring vereist samenwerking <strong>van</strong> veel<br />
organisaties en het afwegen <strong>van</strong> veel informatie in <strong>de</strong> keten <strong>van</strong> vergunningverlening, toezicht en<br />
handhaving. Daardoor groeit <strong>de</strong> behoefte aan gemeenschappelijke (soms verplichte) afspraken over het<br />
gezamenlijk gebruik en beheer <strong>van</strong> bepaal<strong>de</strong> informatie en samenwerkingsruimtes.<br />
18
5. Huidige informatie<strong>voor</strong>ziening<br />
Binnen het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> zijn <strong>de</strong> afgelopen jaren diverse centrale <strong>voor</strong>zieningen<br />
gerealiseerd, die <strong>de</strong> uitvoering on<strong>de</strong>rsteunen en al <strong>de</strong>els invulling geven aan het hier<strong>voor</strong> geschetste streefbeeld.<br />
Zo kunnen bij<strong>voor</strong>beeld burgers en on<strong>de</strong>rnemers nu al <strong>van</strong>uit huis bestemmingsplannen bekijken, is<br />
veel overheidsinformatie over <strong>de</strong> fysieke leefomgeving via <strong>de</strong> Atlas Leefomgeving te raadplegen en kan een<br />
omgevingsvergunning digitaal wor<strong>de</strong>n aangevraagd. Dit hoofdstuk geeft een overzicht <strong>van</strong> <strong>de</strong> huidige<br />
centrale <strong>voor</strong>zieningen en <strong>de</strong> functies die zij on<strong>de</strong>rsteunen.<br />
5.1 Overzicht centrale <strong>voor</strong>zieningen<br />
In afbeelding 7 zijn <strong>de</strong> <strong>voor</strong>naamste centrale <strong>ICT</strong> <strong>voor</strong>zieningen weergegeven die rele<strong>van</strong>t zijn <strong>voor</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Omgevingswet</strong> en <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>n initiatieven <strong>voor</strong> nieuwe <strong>voor</strong>zieningen. Hieron<strong>de</strong>r volgt een korte<br />
toelichting op <strong>de</strong> <strong>voor</strong>zieningen. Hierbij wordt on<strong>de</strong>rscheid gemaakt tussen generieke <strong>voor</strong>zieningen die<br />
rele<strong>van</strong>t zijn <strong>voor</strong> <strong>de</strong> hele breedte <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid en <strong>voor</strong>zieningen die specifiek betrekking hebben op het<br />
domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> (in het vervolg sectorale <strong>voor</strong>zieningen genoemd).<br />
Generieke centrale <strong>voor</strong>zieningen<br />
Basisregistraties<br />
BAG Basisregistraties Adressen en Gebouwen informatie over alle gebouwen en adressen.<br />
BGT Basisregistratie Grootschalige Topografie dé ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> digitale kaart <strong>van</strong> heel Ne<strong>de</strong>rland.<br />
BRK Basisregistratie Kadaster informatie over ligging vastgoed en <strong>de</strong> rechten die daar bij horen.<br />
BRO Basisregistratie On<strong>de</strong>rgrond informatie over bo<strong>de</strong>m, on<strong>de</strong>rgrondse infrastructuur en rechten.<br />
BRP Basisregistratie Personen informatie over personen die in Ne<strong>de</strong>rland wonen of kort verblijven.<br />
BRT Basisregistratie Topografie digitale topografische bestan<strong>de</strong>n op verschillen<strong>de</strong> schalen.<br />
NHR Basisregistratie Han<strong>de</strong>lsregister informatie over alle bedrijven en rechtspersonen.<br />
Overige generieke <strong>voor</strong>zieningen<br />
KOL Kadaster online vastgoed- en geo-informatie en rechten en beperkingen daarop.<br />
NGR Nationaal Geo Register overzicht <strong>van</strong> beschikbare geo-datasets en -services.<br />
MijnOverheid MijnOverheid informatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid <strong>voor</strong> een burger, en omgekeerd.<br />
Ond.Dossier On<strong>de</strong>rnemersdossier informatie <strong>van</strong> een bedrijf <strong>voor</strong> <strong>de</strong> overheid.<br />
Ond.Plein On<strong>de</strong>rnemersplein informatie over advies, vergunningen en subsidies <strong>voor</strong> bedrijven.<br />
Overheid.nl Overheid.nl: dé toegang tot alle informatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid op internet.<br />
PDOK Publieke Dienstverlening Op <strong>de</strong> Kaart ontsluiten <strong>van</strong> geo-datasets <strong>van</strong> nationaal belang.<br />
Sectorale centrale <strong>voor</strong>zieningen<br />
AIM Activiteitenbesluit Internet Module bepalen plichten* Activiteitenbesluit en indienen melding.<br />
Amice Amice indienen meldingen over ont<strong>van</strong>gen bedrijfs- en gevaarlijk afval.<br />
Atlas Atlas Leefomgeving informatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid over <strong>de</strong> kwaliteit fysieke leefomgeving.<br />
Archis Archis <strong>Informatie</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid over archeologie.<br />
Bo<strong>de</strong>mloket Bo<strong>de</strong>mloket informatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid over bo<strong>de</strong>mkwaliteit.<br />
Bouw app Vergunning app bepalen plichten* Bouwbesluit.<br />
DLR Digitaal Loket Rijkswaterstaat aanvragen vergunningen en downloa<strong>de</strong>n formulieren.<br />
E-PRTR Emissieregistratie informatie <strong>van</strong> bedrijven over luchtemissies.<br />
IHW <strong>Informatie</strong>huis Water uitwisselen informatie over water tussen waterbeheer<strong>de</strong>rs.<br />
NDFF Nationale Databank Flora en Fauna informatie <strong>van</strong> NGO’s over flora en fauna.<br />
LAVS Lan<strong>de</strong>lijk Asbestvolgsysteem on<strong>de</strong>rsteunen <strong>van</strong> asbestinventarisaties en -verwij<strong>de</strong>ringen.<br />
Olo Omgevingsloket online bepalen plichten*, aanvragen vergunningen en indienen meldingen.<br />
Risicokaart Risicokaart informatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid over risico's in <strong>de</strong> omgeving.<br />
RO-online Ruimtelijke plannen ontsluiten digitale ruimtelijke plannen.<br />
Wkpb Wet publiekrechtelijk beperkingen informatie over beperkingen <strong>van</strong> rechten op onroerend goed.<br />
Terra Terra indienen meldingen grensoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> transporten <strong>van</strong> afval.<br />
Welstand Centrale Voorziening Welstand ontsluiten welstandsnota’s.<br />
Overig Diverse portalen, help<strong>de</strong>sken en websites doelgroep- of themagerichte informatie <strong>van</strong> en <strong>voor</strong> <strong>de</strong> overheid.<br />
On<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>n initiatieven nieuwe <strong>voor</strong>zieningen<br />
Infopunt <strong>Informatie</strong>punt <strong>Omgevingswet</strong> één infopunt <strong>voor</strong> ontsluiten info <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
Inspectieview Inspectieviews ontsluiten toezichts- en handhavingsinformatie.<br />
Kennisportaal Kennisportaal ontsluiten <strong>van</strong> kennis <strong>voor</strong> toezicht en handhaving.<br />
LARS Lan<strong>de</strong>lijk Asbestregistratiesysteem ontsluiten asbestinventarisaties en -verwij<strong>de</strong>ringen.<br />
*checkfunctie om te bepalen of een activiteit meldings- of vergunningsplichtig is.<br />
In <strong>de</strong> afbeelding zijn per <strong>voor</strong>ziening ‘stickers’ geplakt bij <strong>de</strong> functies die een <strong>voor</strong>ziening on<strong>de</strong>rsteunt. <strong>De</strong><br />
stickers <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>voor</strong>zieningen <strong>voor</strong> interactie met burgers en bedrijven zijn links <strong>van</strong> <strong>de</strong> VVV geplakt, die<br />
19
<strong>voor</strong> <strong>de</strong> interactie binnen <strong>de</strong> overheid rechts, aan <strong>de</strong> kant <strong>van</strong> het stadhuis. In een aantal gevallen zijn er<br />
meer<strong>de</strong>re stickers geplakt, dit omdat <strong>de</strong> <strong>voor</strong>ziening meer<strong>de</strong>re functies on<strong>de</strong>rsteunt.<br />
AIM<br />
Atlas<br />
Archis<br />
Bouw App<br />
Bo<strong>de</strong>mloket<br />
AIM<br />
Amice Olo<br />
E-PRTR<br />
Portaal Infopunt<br />
NDFF Overheid.nl VVV<br />
IHW<br />
Olo Ond.Dossier<br />
(interactie)<br />
Inspectieview<br />
Risicokaart Ond.Plein<br />
Kennisportaal<br />
RO-online KOL Vin<strong>de</strong>n <strong>van</strong> informatie op maat<br />
Natuur<br />
DLR<br />
RO-online<br />
LAVS<br />
Terra<br />
MijnOverheid<br />
Indienen vergunningaanvragen en<br />
meldingen<br />
Indienen handhavingsverzoeken (klachten)<br />
Indienen zienswijzen, bezwaren en<br />
beroepen<br />
MijnOverheid Geatten<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n op (wijzigingen <strong>van</strong>)<br />
Ond.Dossier bepaal<strong>de</strong> informatie<br />
Ont<strong>van</strong>gen <strong>van</strong> <strong>voor</strong>tgangsinformatie en<br />
besluiten<br />
Bestaand, wijzigend en<br />
nieuw beleid, regels en<br />
omgevingswaar<strong>de</strong>n<br />
Overheid.nl Welstand<br />
Bestaan<strong>de</strong>, wijzigen<strong>de</strong> en<br />
nieuwe omgevingsvisies,<br />
gemeentelijke<br />
omgevingsplannen,<br />
waterveror<strong>de</strong>ningen,<br />
provinciale veror<strong>de</strong>ningen,<br />
plannen, programma’s en<br />
maatregelen<br />
Overheid.nl RO-online<br />
Ingedien<strong>de</strong><br />
vergunningaanvragen,<br />
meldingen,<br />
handhavingsverzoeken,<br />
zienswijzen, bezwaren en<br />
beroepen<br />
Bibliotheek<br />
(informatie)<br />
Afbeelding 7: Huidige centrale <strong>voor</strong>zieningen in het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong><br />
Olo<br />
Concept en <strong>de</strong>finitieve<br />
vergunningen,<br />
projectbesluiten,<br />
handhavingsbesluiten,<br />
gedoogbesluiten,<br />
<strong>voor</strong>keursbeslissingen<br />
Amice Terra<br />
Overheid.nl<br />
Rele<strong>van</strong>te registraties<br />
BAG<br />
BRP<br />
BRK<br />
BRO<br />
LARS<br />
Stadhuis<br />
(Bedrijfsprocessen)<br />
Ontwikkelen gewijzigd en nieuw beleid,<br />
regels en omgevingswaar<strong>de</strong>n<br />
Uitwerken gewijzig<strong>de</strong> en nieuwe visies,<br />
veror<strong>de</strong>ningen, plannen, programma’s en<br />
maatregelen<br />
Behan<strong>de</strong>len vergunningaanvragen,<br />
meldingen, handhavingsverzoeken,<br />
zienswijzen, bezwaren en beroepen<br />
Samenwerken<br />
Toezicht hou<strong>de</strong>n en handhaven<br />
Monitoren kwaliteit leefomgeving<br />
Ter inzage leggen en publiceren<br />
Atten<strong>de</strong>ren<br />
5.2 Beeld <strong>van</strong> <strong>de</strong> huidige situatie<br />
Bij <strong>de</strong> bibliotheek zijn stickers geplakt <strong>van</strong> <strong>de</strong> basisregistraties. <strong>De</strong>ze basisregistraties markeren een omslag<br />
in <strong>de</strong> overheidsinformatie<strong>voor</strong>ziening, waarbij het <strong>de</strong>nken in aparte, alles omvatten<strong>de</strong> systemen is<br />
losgelaten. Niet langer wordt een systeem gezien als een op zichzelf staand geheel dat eigenstandig en los<br />
<strong>van</strong> an<strong>de</strong>re systemen functioneert, maar als een samenstel <strong>van</strong> systemen. Zo is <strong>de</strong> <strong>rol</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
basisregistraties beperkt tot het ont<strong>van</strong>gen, opslaan en verstrekken <strong>van</strong> een scherp afgebaken<strong>de</strong>, beperkte<br />
set basisgegevens. <strong>De</strong>ze basisgegevens moeten alle an<strong>de</strong>re overheidssystemen verplicht gebruiken.<br />
<strong>De</strong> bibliotheek omvat een groot aantal verschillen<strong>de</strong> systemen dat sectorale informatie aanbiedt over een<br />
on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>van</strong> <strong>de</strong> leefomgeving (samengevat on<strong>de</strong>r ‘on<strong>de</strong>rzoeken’). Hieron<strong>de</strong>r bij<strong>voor</strong>beeld allerlei<br />
informatie over geluid, water, asbest en milieu. Waar <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> aanstuurt op integrale afwegingen,<br />
is <strong>de</strong> informatie die aan <strong>de</strong>ze afweging ten grondslag ligt in <strong>de</strong> huidige situatie ver<strong>de</strong>eld over verschillen<strong>de</strong>,<br />
on<strong>de</strong>rling slecht te vergelijken systemen. Overkoepelen<strong>de</strong> <strong>voor</strong>zieningen als PDOK en <strong>de</strong> Atlas<br />
Leefomgeving zijn een eerste aanzet om <strong>de</strong>ze informatie weer zoveel mogelijk op overzichtelijke wijze bij<br />
elkaar te krijgen.<br />
Wat opvalt in <strong>de</strong> interactie met <strong>de</strong> burgers en bedrijven (VVV), is dat een aantal functies niet door centrale<br />
<strong>voor</strong>zieningen wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rsteund en dat an<strong>de</strong>re functies door veel <strong>voor</strong>zieningen wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rsteund.<br />
NHR<br />
Wkpb<br />
BRT<br />
Olo<br />
Geo-bestan<strong>de</strong>n<br />
BGT<br />
NGR<br />
PDOK<br />
Procesdossiers<br />
Olo<br />
Atten<strong>de</strong>ringsregistratie<br />
MijnOverheid<br />
Gemeten<br />
omgevingswaar<strong>de</strong>n en<br />
overschrijdingen<br />
Atlas<br />
On<strong>de</strong>rzoeksrapporten<br />
On<strong>de</strong>rzoeken<br />
BAG Generieke centrale <strong>voor</strong>ziening Sectorale centrale <strong>voor</strong>ziening<br />
LARS On<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>n initiatief<br />
E-PRTR<br />
Olo<br />
E-PRTR<br />
20
Zo zijn er zijn veel <strong>voor</strong>zieningen rond het ‘vin<strong>de</strong>n <strong>van</strong> informatie op maat’ en het ‘indienen<br />
vergunningaanvragen en meldingen’. Daarbij spelen twee motieven een <strong>rol</strong>: het eerste is dat <strong>de</strong><br />
<strong>voor</strong>zieningen logischerwijs wor<strong>de</strong>n ingezet <strong>voor</strong> het on<strong>de</strong>rsteunen <strong>van</strong> <strong>de</strong> belangrijkste on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
‘eigen’ wetgeving, het twee<strong>de</strong> is het beperken <strong>van</strong> <strong>de</strong> administratieve lasten <strong>voor</strong> burgers en bedrijven door<br />
<strong>de</strong> inzet <strong>van</strong> <strong>ICT</strong>. Dit heeft tot gevolg dat procedureel belangrijke interactiefuncties, zoals het indienen <strong>van</strong><br />
handhavingsverzoeken (klachten) en het indienen <strong>van</strong> zienswijzen, bezwaren en beroepen niet door een<br />
centrale <strong>voor</strong>ziening wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rsteund. Ze zijn immers geen on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>van</strong> <strong>de</strong> ‘eigen’ wetgeving en <strong>de</strong><br />
opbrengst aan lastenverlichting per sector (eigen wetgeving) is beperkt.<br />
Bij het stadhuis valt op dat er weinig gemeenschappelijke <strong>voor</strong>zieningen zijn <strong>voor</strong> het on<strong>de</strong>rsteunen <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
processen. Omgevingsloket online is één <strong>van</strong> <strong>de</strong> centrale <strong>voor</strong>zieningen die met een behan<strong>de</strong>lmodule<br />
on<strong>de</strong>rsteuning biedt <strong>voor</strong> <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> het vergunningverleningsproces. <strong>De</strong> behan<strong>de</strong>lmodule biedt<br />
on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re <strong>de</strong> mogelijkheid <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling over te dragen aan een uitvoeringsorganisatie en biedt een<br />
samenwerkingsruimte waartoe ook (wettelijke) adviseurs kunnen wor<strong>de</strong>n toegelaten om gezamenlijk <strong>de</strong><br />
informatie over een vergunningsaanvraag te gebruiken.<br />
Dat alle organisaties <strong>van</strong> oudsher bepalen hoe zij hun processen en informatie<strong>voor</strong>ziening inrichten,<br />
betekent overigens niet dat elke organisatie een ‘eigen’ systeem heeft. In <strong>de</strong>ze markt zijn een aantal<br />
leveranciers dominant actief en wordt soms door een aantal gemeenten of overheidsorganisaties samen<br />
één systeem ingekocht. Echter heeft ie<strong>de</strong>re organisatie zijn eigen inrichting <strong>van</strong> processen en wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
systemen organisatie specifiek ingeregeld, zodat binnen die organisatie <strong>de</strong> informatie optimaal beschikbaar<br />
is en wordt gewisseld. <strong>De</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening die nu wordt gevraagd gaat uit <strong>van</strong> een integrale<br />
bena<strong>de</strong>ring <strong>van</strong> zaken waar verschillen<strong>de</strong> organisaties aan dat ene dossier of aan die ene zaak moeten<br />
werken en informatie over organisaties heen moet wor<strong>de</strong>n ge<strong>de</strong>eld. Die omslag in <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening<br />
die wordt gevraagd <strong>van</strong>uit <strong>de</strong> integrale bena<strong>de</strong>ring <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> is een groot punt <strong>van</strong> zorg, in het<br />
bijzon<strong>de</strong>r <strong>voor</strong> het VTH-proces. Bij <strong>de</strong> RUD’s zien we nu al, hoe moeilijk het is om gemeenschappelijke<br />
afspraken te maken over <strong>de</strong> inrichting en afhan<strong>de</strong>ling <strong>van</strong> processen, over dossierbeheer en archivering en<br />
<strong>de</strong> inrichting <strong>van</strong> <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening.<br />
In het volgen<strong>de</strong> hoofdstuk staan aanbevelingen en mogelijke vervolgacties hoe te komen <strong>van</strong>uit <strong>de</strong> huidige<br />
situatie tot realisatie <strong>van</strong> het streefbeeld.<br />
21
6. Voorstel <strong>voor</strong> vervolg<br />
Het gaat niet zo zeer om <strong>de</strong> inrichting <strong>van</strong> individuele <strong>ICT</strong>-<strong>voor</strong>zieningen, maar om <strong>de</strong> inrichting <strong>van</strong> een<br />
stelsel <strong>van</strong> <strong>voor</strong>zieningen dat <strong>voor</strong>ziet in <strong>de</strong> behoefte aan informatie, informatie-uitwisseling en<br />
proceson<strong>de</strong>rsteuning in <strong>de</strong> keten. Het streefbeeld zoals dat is geschetst, is technisch niet revolutionair. Er is<br />
<strong>de</strong> afgelopen jaren op <strong>ICT</strong>-gebied al veel gerealiseerd, zowel <strong>de</strong>centraal als centraal. Het is niet gek te<br />
veron<strong>de</strong>rstellen dat alle benodig<strong>de</strong> stukjes al ergens in Ne<strong>de</strong>rland werken. <strong>De</strong> technische mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
zijn er. Het is nu <strong>voor</strong>al <strong>de</strong> kunst om <strong>de</strong> organisaties beter te laten samenwerken door processen te<br />
harmoniseren en <strong>de</strong> <strong>voor</strong>zieningen zo te kiezen en te maken dat <strong>de</strong>ze met elkaar kunnen samenwerken en<br />
niet dubbel wor<strong>de</strong>n ‘uitgevon<strong>de</strong>n’ en uitgevoerd.<br />
Dit laatste hoofdstuk doet aanbevelingen en beschrijft een ‘spectrum’ <strong>van</strong> mogelijke vervolgacties.<br />
Afgesloten wordt met een <strong>voor</strong>stel <strong>voor</strong> een vervolgaanpak.<br />
6.1 Aanbevelingen<br />
1. Richt <strong>de</strong> inzet op het handhaven <strong>van</strong> ten minste het huidige niveau <strong>van</strong> <strong>voor</strong>zieningen. Dat betekent<br />
het digitaal kunnen aanvragen <strong>van</strong> vergunningen, het doen <strong>van</strong> meldingen en <strong>de</strong> digitale regelhulpen<br />
die daarbij horen. Daarnaast ook het publiek beschikbaar zijn <strong>van</strong> omgevingsvisies, plannen en<br />
programma’s, provinciale veror<strong>de</strong>ningen, waterveror<strong>de</strong>ningen en gemeentelijke plannen.<br />
2. Richt <strong>de</strong> inzet op een samenwerkend stelsel <strong>van</strong> <strong>voor</strong>zieningen. Dat vraagt afstemming tussen <strong>de</strong><br />
<strong>voor</strong>zieningen die rele<strong>van</strong>t zijn <strong>voor</strong> het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>, om samen <strong>de</strong> bijdrage <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
‘eigen’ <strong>voor</strong>ziening aan het stelsel te bepalen.<br />
3. Richt <strong>de</strong> inzet op het op maat ontsluiten <strong>van</strong> informatie (‘fit for purpose’). Op maat betekent <strong>voor</strong> het<br />
domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> dat <strong>de</strong> informatie die <strong>van</strong> toepassing is, kan wor<strong>de</strong>n gevon<strong>de</strong>n <strong>voor</strong> een<br />
bepaal<strong>de</strong> locatie, een bepaal<strong>de</strong> functie (bestemming), een bepaal<strong>de</strong> activiteit of een bepaald tijdstip.<br />
4. Richt <strong>de</strong> inzet op standaardisatie 2 (harmonisatie) <strong>van</strong> processen, semantiek (<strong>de</strong>finities en begrippen),<br />
informatiemo<strong>de</strong>llen en standaar<strong>de</strong>n om informatie op te slaan en uit te wisselen.<br />
5. Volg het open data beleid <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid en on<strong>de</strong>rzoek hoe het open data beleid <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid kan<br />
bijdragen aan <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening in het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>. Dat beleid houdt in dat<br />
burgers en bedrijven zon<strong>de</strong>r al te veel moeite overheidsinformatie moeten kunnen hergebruiken in hun<br />
eigen systemen. <strong>De</strong> regels, <strong>voor</strong>schriften, maatregelen en vergunningen moeten dus niet alleen op<br />
overheids<strong>voor</strong>zieningen getoond kunnen wor<strong>de</strong>n, maar moeten ook als open data beschikbaar zijn<br />
<strong>voor</strong> an<strong>de</strong>re <strong>ICT</strong>-systemen. Ook <strong>voor</strong> open data is het afspreken en toepassen <strong>van</strong> standaar<strong>de</strong>n nodig,<br />
zodat informatie in allerlei systemen kan wor<strong>de</strong>n gebruikt.<br />
6. Richt <strong>de</strong> inzet op een toekomst waarin het contact (<strong>de</strong> interactie) tussen burgers, bedrijven en<br />
overhe<strong>de</strong>n digitaal verloopt (maar niet het enige kanaal is) en <strong>de</strong> gemeente in veel gevallen het eerste<br />
loket is.<br />
7. Richt <strong>de</strong> inzet op <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening in <strong>de</strong> VTH-keten <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>. <strong>De</strong> informatieuitwisseling<br />
in het VTH-proces is complex door <strong>de</strong> vele betrokkenen en uiteenlopen<strong>de</strong> systemen. <strong>De</strong><br />
invoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> RUD’s is een kans om <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening in <strong>de</strong> VTH-keten meer uniform in te<br />
richten en te verbeteren, om informatie beter met elkaar en met an<strong>de</strong>re handhaven<strong>de</strong> instanties te<br />
gaan <strong>de</strong>len.<br />
2 Een (eventueel wettelijk te verplichten) afspraak is bij<strong>voor</strong>beeld dat alle besluiten in het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> altijd geocoördinaten<br />
mee krijgen. Die geo-coördinaten wor<strong>de</strong>n dan <strong>de</strong> ‘sleutel’ <strong>voor</strong> het gericht ophalen <strong>van</strong> informatie over een bepaald<br />
gebied. Simpeler gezegd: op het scherm staat een Google Maps-achtige kaart, je klikt met <strong>de</strong> muis ergens in die kaart en het <strong>ICT</strong>systeem<br />
toont <strong>de</strong> regels, <strong>voor</strong>schriften en maatregelen die daar <strong>van</strong> toepassing zijn. Op die wijze kunnen ook vergunningsaanvragen,<br />
meldingen, verleen<strong>de</strong> vergunningen, informatie over geluid, asbest en inspectieresultaten wor<strong>de</strong>n getoond, als die geo-coördinaten<br />
hebben meegekregen.<br />
22
8. Richt <strong>de</strong> inzet op het (her)gebruik <strong>van</strong> <strong>de</strong> beschikbare informatie over <strong>de</strong> staat <strong>van</strong> <strong>de</strong> fysieke<br />
leefomgeving. Voor het aanvragen <strong>van</strong> vergunningen, opstellen <strong>van</strong> plannen en programma’s en<br />
nemen <strong>van</strong> besluiten wordt informatie gebruikt over <strong>de</strong> staat <strong>van</strong> <strong>de</strong> leefomgeving. Om onnodige<br />
kosten te <strong>voor</strong>komen, is het nodig beschikbare informatie eenvoudig te vin<strong>de</strong>n, toegesne<strong>de</strong>n op <strong>de</strong><br />
vraag en betrouwbaar. Discussies wor<strong>de</strong>n <strong>voor</strong>komen wanneer <strong>de</strong> informatie via standaardprotocollen<br />
wordt verkregen en daarmee vergelijkbaar is.<br />
9. Gebruik <strong>de</strong> kansen <strong>van</strong> ‘regelbeheer’ (regelmo<strong>de</strong>llering) als efficiënte en gestructureer<strong>de</strong> manier om<br />
regels en beperkingen binnen het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> gestandaardiseerd op te slaan en<br />
beschikbaar te stellen. Daarbij is het <strong>van</strong> belang dat <strong>de</strong> regels gekoppeld zijn aan geo-coördinaten. Door<br />
<strong>de</strong> regels en beperkingen gestructureerd en gestandaardiseerd (eenmalig) vast te leggen zijn <strong>de</strong>ze<br />
geschikt <strong>voor</strong> meervoudig gebruik, bij<strong>voor</strong>beeld in digitale regelhulpen, in aanvraag- en<br />
meldingsformulieren, in apps of in checklisten <strong>voor</strong> toezicht en handhaving. <strong>De</strong> inzet <strong>van</strong> regelbeheer<br />
biedt daarnaast kansen om <strong>de</strong> kwaliteit <strong>van</strong> regelgeving en het beheer <strong>van</strong> wijzigingen in <strong>de</strong><br />
regelgeving te verbeteren. Dat is <strong>voor</strong> regelmakers veelal nog onbekend terrein, maar <strong>de</strong> <strong>voor</strong>beel<strong>de</strong>n<br />
dat het kan werken zijn er en vragen om navolging.<br />
10. Richt <strong>de</strong> inzet op <strong>de</strong> efficiëntie en effectiviteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening. Dat betekent die zaken<br />
doen die het meeste opleveren (kosten en baten afweging). Het betekent ook een kritische houding ten<br />
aanzien <strong>van</strong> <strong>de</strong> veelheid <strong>van</strong> overheidswebsites waarmee informatie naar burgers, bedrijven en<br />
overhe<strong>de</strong>n wordt ontsloten (VVV-functie). <strong>De</strong> markt is sneller en creatiever in het reageren op<br />
ontwikkelingen dan <strong>de</strong> overheid. Dit is een aanbeveling <strong>voor</strong> ‘meer met min<strong>de</strong>r’ en slimmer inzetten<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> markt.<br />
11. Bied ruimte <strong>voor</strong> innovatie. Benoem in vervolgplannen expliciet een <strong>rol</strong> <strong>voor</strong> innovatie, in het bijzon<strong>de</strong>r<br />
ontwikkelingen als 3D en BIM (Bouwwerk <strong>Informatie</strong> Mo<strong>de</strong>l geschikt <strong>voor</strong> 3D). <strong>De</strong> generatie die zich<br />
buigt over <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening <strong>van</strong> <strong>de</strong> toekomst is veelal <strong>de</strong> generatie die nauwelijks is opgegroeid<br />
met <strong>de</strong> huidige technische mogelijkhe<strong>de</strong>n, laat staan <strong>de</strong> ontwikkelingen die er nog aankomen.<br />
Innovatie betreft <strong>de</strong> techniek, maar ook het creatief samenwerken met <strong>de</strong> markt. Het pleidooi is om in<br />
<strong>de</strong> agenda expliciet acties op te nemen die <strong>voor</strong>sorteren op en inspireren tot nieuwe ontwikkelingen en<br />
samenwerkingsverban<strong>de</strong>n.<br />
6.2 ‘Spectrum’ <strong>van</strong> mogelijke vervolgacties<br />
<strong>De</strong> aanbevelingen zijn in <strong>de</strong>ze paragraaf uitgewerkt in mogelijke vervolgacties. <strong>De</strong> letters verwijzen naar<br />
afbeelding 8, waarin <strong>de</strong> vervolgacties zijn weergegeven op het gehanteer<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>l.<br />
A<br />
B<br />
Eén loket <strong>voor</strong> omgevingsvergunningen en meldingen <strong>Omgevingswet</strong><br />
Realiseren <strong>van</strong> één loket <strong>voor</strong> het aanvragen <strong>van</strong> omgevingsvergunningen en het doen <strong>van</strong><br />
meldingen binnen het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
Regelhulp <strong>voor</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong><br />
Realiseren <strong>van</strong> regelhulpen die <strong>de</strong> informatie over wat wel en niet mag en welke <strong>voor</strong>schriften<br />
gel<strong>de</strong>n, ontsluiten op maat. <strong>De</strong> <strong>Omgevingswet</strong> alleen lost het woud <strong>van</strong> regels <strong>voor</strong><br />
initiatiefnemers niet op. Regelhulpen 3 geven locatiegericht antwoord op <strong>de</strong> vragen:<br />
• ‘kan het’: staat <strong>de</strong> toegeken<strong>de</strong> functie of bestemming het toe;<br />
• ‘mag het’: is wel of geen vergunning of melding nodig;<br />
• ‘waar moet je je aan hou<strong>de</strong>n’: <strong>de</strong> gel<strong>de</strong>n<strong>de</strong> regels, <strong>voor</strong>schriften en te nemen maatregelen.<br />
3 On<strong>de</strong>r ‘Regelhulp’ wordt hier verstaan een digitale <strong>voor</strong>ziening die gebruikers toegespitst op hun vraag (op maat) helpt wegwijs te<br />
wor<strong>de</strong>n in wat mag en welke <strong>voor</strong>schriften daarbij <strong>van</strong> toepassing zijn. Binnen het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> bestaan er op<br />
on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len regelhulpen: <strong>de</strong> regelhulp in <strong>de</strong> AIM (geeft <strong>de</strong> initiatiefnemer uitsluitsel of een melding of vergunning nodig is volgens het<br />
Activiteitenbesluit en aan welke <strong>voor</strong>schriften moet wor<strong>de</strong>n voldaan), <strong>de</strong> checker in het Omgevingsloket (geeft <strong>de</strong> initiatiefnemer<br />
uitsluitsel of vergunning nodig is volgens <strong>de</strong> Wabo).<br />
23
C<br />
D<br />
E<br />
F<br />
G<br />
Regelbeheer <strong>voor</strong> <strong>de</strong> uitvoering<br />
Inrichten <strong>van</strong> regelbeheer (regelmo<strong>de</strong>llering) om regels en beperkingen uit <strong>de</strong> wet, veror<strong>de</strong>ningen<br />
en gemeentelijk omgevingsplan gestandaardiseerd en geo-gerelateerd op te slaan en beschikbaar<br />
te stellen. Daardoor zijn <strong>de</strong> regels geschikt <strong>voor</strong> meervoudig gebruik, bij<strong>voor</strong>beeld in digitale<br />
regelhulpen (zie B), in aanvraag- en meldingsformulieren (zie A) en in checklisten <strong>voor</strong> toezicht en<br />
handhaving (zie L). Het inrichten <strong>van</strong> regelbeheer biedt ook kansen <strong>voor</strong> regelgeving (zie D).<br />
Bouw hierbij <strong>voor</strong>t op <strong>de</strong> kennis bij AIM en Olo en <strong>de</strong> daar ingezette ontwikkeling naar<br />
regelbeheer. Het is goed mogelijk dat bronhou<strong>de</strong>rs zelf het beheer invullen en in ‘eigen’ systemen<br />
hun eigen regels mo<strong>de</strong>lleren en beheren.<br />
Regelbeheer <strong>voor</strong> beleid<br />
Beproeven <strong>van</strong> <strong>de</strong> impact en kansen <strong>van</strong> regelbeheer door juristen die betrokken zijn bij <strong>de</strong><br />
<strong>Omgevingswet</strong> en <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rliggen<strong>de</strong> regelgeving. Regelbeheer stelt eisen aan <strong>de</strong> structuur <strong>van</strong><br />
regelgeving, maar biedt ook kansen <strong>voor</strong> het:<br />
• bereiken <strong>van</strong> een betere kwaliteit en consistentie <strong>van</strong> regelgeving door het inzetten <strong>van</strong> een<br />
<strong>ICT</strong>-tool <strong>voor</strong> het analyseren <strong>van</strong> inconsequenties in <strong>de</strong>finities, en gaten, overlap en<br />
tegenstrijdighe<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> regelgeving;<br />
• beheren <strong>van</strong> wijzigingen in regelgeving (kan ook <strong>voor</strong><strong>de</strong>len opleveren bij <strong>de</strong> komen<strong>de</strong><br />
wijzigingen en uitwerkingen <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>).<br />
Omgevingsvisies, plannen en programma’s en veror<strong>de</strong>ningen centraal<br />
Realiseren <strong>van</strong> centrale <strong>voor</strong>ziening(en) <strong>voor</strong> het geo-gerelateerd ont<strong>van</strong>gen, opslaan en<br />
beschikbaar stellen <strong>van</strong> omgevingsvisies, plannen en programma’s, provinciale veror<strong>de</strong>ningen,<br />
waterveror<strong>de</strong>ningen en gemeentelijke omgevingsplannen (en mogelijk toekomstige en facultatieve<br />
instrumenten). <strong>De</strong>ze functionaliteit <strong>voor</strong> het centraal en geo-gerelateerd opslaan en beschikbaar<br />
stellen, ook als open data, bouwt <strong>voor</strong>t op <strong>de</strong> huidige RO-online <strong>voor</strong>ziening.<br />
Vergunningen, meldingen en projectbesluiten centraal<br />
Realiseren <strong>van</strong> centrale <strong>voor</strong>ziening(en) <strong>voor</strong> het geo-gerelateerd ont<strong>van</strong>gen, opslaan en<br />
beschikbaar stellen <strong>van</strong> besluiten, in het bijzon<strong>de</strong>r verleen<strong>de</strong> vergunningen, meldingen en<br />
projectbesluiten. Het hiertoe samen met het ministerie <strong>van</strong> BZK on<strong>de</strong>rzoeken <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
(uitbreidings)mogelijkhe<strong>de</strong>n <strong>van</strong> OEP (Officiële Elektronische Publicaties). <strong>De</strong>ze centrale<br />
<strong>voor</strong>ziening wordt op dit moment beperkt benut (is niet wettelijk verplicht). Voor<strong>de</strong>len <strong>van</strong><br />
verplicht gebruik:<br />
• informatie uit heel Ne<strong>de</strong>rland is via één ingang te vin<strong>de</strong>n en in te zien;<br />
• informatie uit heel Ne<strong>de</strong>rland is via één toegang beschikbaar als open data <strong>voor</strong> an<strong>de</strong>re<br />
toepassingen.<br />
Portalen, min<strong>de</strong>r en beter<br />
G1: On<strong>de</strong>rzoeken en verbeteren <strong>van</strong> <strong>de</strong> samenhang en vermin<strong>de</strong>ren <strong>van</strong> <strong>de</strong> overlap in <strong>de</strong> veelheid<br />
<strong>van</strong> bestaan<strong>de</strong>, sector specifieke overheidsportalen ten opzichte <strong>van</strong> elkaar, <strong>van</strong> generieke<br />
overheidsportalen, <strong>van</strong> <strong>de</strong>centrale overheidsportalen en <strong>van</strong> private portalen.<br />
G2: On<strong>de</strong>rzoeken <strong>van</strong> <strong>de</strong> behoefte aan een centraal proces- en kennisgericht informatieportaal 4<br />
<strong>voor</strong> het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>. Gedacht wordt aan een lan<strong>de</strong>lijke overheidswebsite<br />
<strong>voor</strong> <strong>de</strong> begeleiding <strong>van</strong> <strong>de</strong> invoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> en mogelijk als structurele <strong>voor</strong>ziening,<br />
bedoeld als informatiepunt, wegwijzer en communicatieplatform. Belangrijk hierbij is <strong>de</strong><br />
samenhang met an<strong>de</strong>re (<strong>de</strong>)centrale en private portalen (zie A, G1 en H).<br />
4 Is on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>van</strong> <strong>de</strong> verkenning die is gestart <strong>voor</strong> <strong>de</strong> Implementatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
24
H<br />
I<br />
J<br />
K<br />
L<br />
Hergebruik informatie leefomgeving<br />
On<strong>de</strong>rzoeken en verbeteren <strong>van</strong> het (her)gebruik <strong>van</strong> informatie over <strong>de</strong> staat <strong>van</strong> <strong>de</strong> leefomgeving<br />
<strong>voor</strong> snellere besluitvorming en min<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzoekslasten 5 . On<strong>de</strong>rzoeken <strong>van</strong> <strong>de</strong> knelpunten die <strong>de</strong><br />
gebruikers nu on<strong>de</strong>rvin<strong>de</strong>n. Dit moet in samenspraak met hen lei<strong>de</strong>n tot concrete verbeteropties.<br />
Daarnaast on<strong>de</strong>rzoeken hoe informatie uit opgestel<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoeksrapporten structureel en geogerelateerd<br />
ontsloten kan wor<strong>de</strong>n, zodat ook <strong>de</strong>ze kan wor<strong>de</strong>n hergebruikt.<br />
Specifieke digitale instrumenten<br />
On<strong>de</strong>rzoeken of specifieke digitale instrumenten nodig zijn om specifieke (ingewikkel<strong>de</strong>)<br />
on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> goed uit te voeren. Zo heeft het ministerie <strong>van</strong> EZ on<strong>de</strong>rzocht<br />
hoe <strong>de</strong> natuurtoets in <strong>de</strong> gemeentelijke en provinciale uitvoeringspraktijk <strong>van</strong><br />
omgevingsvergunningen werkt. Op basis <strong>van</strong> <strong>de</strong> bevindingen zet EZ in op het gericht digitaal<br />
on<strong>de</strong>rsteunen <strong>van</strong> <strong>de</strong> ambtenaar, zodat die beter in staat is om on<strong>de</strong>rnemers en burgers gericht en<br />
goed te helpen. EZ heeft hiertoe drie digitale instrumenten in <strong>voor</strong>bereiding.<br />
In BAG wat MAG<br />
On<strong>de</strong>rzoeken of het maken <strong>van</strong> gemeentelijk omgevingsplannen (een stuk) eenvoudiger kan door<br />
het (wettelijk) hanteren <strong>van</strong> het uitgangspunt dat wat vastgelegd is in <strong>de</strong> BAG (plus), is toegestaan<br />
en dat het gemeentelijke omgevingsplan enkel <strong>de</strong> ontwikkelingen reguleert. Hier<strong>voor</strong> zijn <strong>de</strong><br />
huidige gegevens in <strong>de</strong> BAG onvoldoen<strong>de</strong>. On<strong>de</strong>rzocht moet wor<strong>de</strong>n hoe en waar, in samenhang<br />
met <strong>de</strong> BAG, <strong>de</strong> benodig<strong>de</strong>, aanvullen<strong>de</strong> gegevens geregistreerd zou<strong>de</strong>n kunnen wor<strong>de</strong>n.<br />
Nieuwe e-overheid bouwstenen<br />
On<strong>de</strong>rzoeken <strong>van</strong> <strong>de</strong> wenselijkheid en haalbaarheid <strong>van</strong> nieuwe e-overheid bouwstenen <strong>voor</strong> het<br />
ter inzage leggen, indienen <strong>van</strong> zienswijzen, indienen <strong>van</strong> bezwaren, het aantekenen <strong>van</strong> beroep<br />
en <strong>voor</strong> atten<strong>de</strong>ren.<br />
<strong>Informatie</strong><strong>voor</strong>ziening VTH-keten<br />
On<strong>de</strong>rzoeken <strong>van</strong> oplossingen in <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening in <strong>de</strong> VTH-keten 6 (niet los te zien <strong>van</strong><br />
harmonisatie <strong>van</strong> processen). Eén <strong>van</strong> <strong>de</strong> uitkomsten kan zijn, dat er wettelijke verplichtingen in <strong>de</strong><br />
<strong>Omgevingswet</strong> of AmvB wor<strong>de</strong>n opgenomen over gemeenschappelijke afspraken. Het<br />
uitvoeringsveld is ver<strong>de</strong>eld over <strong>de</strong> oplossingen die nodig zijn. Een <strong>de</strong>el vertrouwt er op dat <strong>de</strong><br />
ingezette beweging naar zaakgericht werken en <strong>de</strong> hierbij <strong>voor</strong>gestel<strong>de</strong> standaar<strong>de</strong>n <strong>de</strong> oplossing<br />
biedt. An<strong>de</strong>ren zijn <strong>voor</strong>stan<strong>de</strong>r <strong>van</strong> een centrale aanpak en het realiseren <strong>van</strong> centrale<br />
<strong>voor</strong>zieningen zoals die <strong>voor</strong> vergunningverlening zijn gerealiseerd met <strong>de</strong> invoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> Wabo 7 .<br />
Vanuit <strong>de</strong> RUD-ontwikkeling is ingezet op meer centrale on<strong>de</strong>rsteuning <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
informatie<strong>voor</strong>ziening en is een digitaal informatie-uitwisselingsysteem in ontwikkeling<br />
(Inspectieviews). Daarmee beschikken <strong>de</strong> handhaven<strong>de</strong> instanties over een instrument om<br />
elektronisch informatie te <strong>de</strong>len via een lan<strong>de</strong>lijke informatie-infrastructuur. Dit wordt gezien als<br />
een <strong>voor</strong>waar<strong>de</strong> <strong>voor</strong> het verbeteren <strong>van</strong> <strong>de</strong> samenwerking en communicatie tussen <strong>de</strong><br />
bestuurlijke en strafrechtelijke handhaven<strong>de</strong> instanties.<br />
5 Vindt plaats samen met RIVM<br />
6 Na<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzoek <strong>van</strong> <strong>de</strong> inzet <strong>van</strong> <strong>ICT</strong> in het VTH proces kan zijn plaats krijgen in <strong>de</strong> verkenning over <strong>de</strong> toekomstige vormgeving <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> organisatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> uitvoering <strong>van</strong> VTH (of moet tenminste in samenhang plaatsvin<strong>de</strong>n). In <strong>de</strong>ze verkenning wor<strong>de</strong>n als vier<br />
bepalen<strong>de</strong>, elkaar beïnvloe<strong>de</strong>n<strong>de</strong> elementen <strong>van</strong> <strong>de</strong> uitvoering genoemd: organisatie, personeel, samenwerking en digitale<br />
<strong>voor</strong>zieningen.<br />
7 In het advies uit <strong>de</strong> quick scan MKBA Olo 3.0 wordt aanbevolen na<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzoek te doen naar <strong>de</strong> kosten en baten <strong>van</strong> het realiseren<br />
<strong>van</strong> een centraal vergunningendossier (rapport april 2013).<br />
25
urger<br />
bedrijf<br />
G<br />
E<br />
VVV<br />
(interactie)<br />
Vin<strong>de</strong>n <strong>van</strong> informatie op maat<br />
Indienen vergunningaanvragen en<br />
meldingen<br />
Indienen handhavingsverzoeken (klachten)<br />
Indienen zienswijzen, bezwaren en<br />
beroepen<br />
Geatten<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n op (wijzigingen <strong>van</strong>)<br />
bepaal<strong>de</strong> informatie<br />
Ont<strong>van</strong>gen <strong>van</strong> <strong>voor</strong>tgangsinformatie en<br />
besluiten<br />
Bestaand, wijzigend en<br />
nieuw beleid, regels en<br />
omgevingswaar<strong>de</strong>n<br />
Bestaan<strong>de</strong>, wijzigen<strong>de</strong> en<br />
nieuwe omgevingsvisies,<br />
gemeentelijke<br />
omgevingsplannen,<br />
waterveror<strong>de</strong>ningen,<br />
provinciale veror<strong>de</strong>ningen,<br />
plannen, programma’s en<br />
maatregelen<br />
Ingedien<strong>de</strong><br />
vergunningaanvragen,<br />
meldingen,<br />
handhavingsverzoeken,<br />
zienswijzen, bezwaren en<br />
beroepen<br />
Rele<strong>van</strong>te registraties<br />
Acties nodig <strong>voor</strong> handhaven huidige niveau Overige acties<br />
A<br />
overheid<br />
Bibliotheek<br />
(informatie)<br />
Afbeelding 8: ‘Spectrum’ <strong>van</strong> mogelijke vervolgacties <strong>voor</strong> <strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
C<br />
B<br />
K<br />
F<br />
Stadhuis<br />
(Bedrijfsprocessen)<br />
Ontwikkelen gewijzigd en nieuw beleid,<br />
regels en omgevingswaar<strong>de</strong>n<br />
Uitwerken gewijzig<strong>de</strong> en nieuwe visies,<br />
veror<strong>de</strong>ningen, plannen, programma’s en<br />
maatregelen<br />
Behan<strong>de</strong>len vergunningaanvragen,<br />
meldingen, handhavingsverzoeken,<br />
zienswijzen, bezwaren en beroepen<br />
Samenwerken<br />
Toezicht hou<strong>de</strong>n en handhaven<br />
Ter inzage leggen en publiceren<br />
Atten<strong>de</strong>ren<br />
Monitoren kwaliteit leefomgeving<br />
6.3 Prioritering<br />
<strong>De</strong> kleurstelling <strong>van</strong> <strong>de</strong> mogelijke vervolgacties en <strong>de</strong> toelichting in <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> paragraaf geven richting<br />
aan <strong>de</strong> prioritering. In rood zijn <strong>de</strong> vervolgacties weergegeven die noodzakelijk zijn om het huidige niveau<br />
<strong>van</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening te handhaven. <strong>De</strong> overige vervolgacties zijn weergegeven in blauw.<br />
<strong>De</strong> volgen<strong>de</strong> tabel geeft een indicatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> verwachte bijdrage <strong>van</strong> <strong>de</strong> mogelijk vervolgacties aan <strong>de</strong><br />
doelstellingen <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>, <strong>de</strong> doelstellingen <strong>van</strong> <strong>de</strong> e-overheid en <strong>van</strong> <strong>de</strong> verwachte kosten,<br />
baten en impact op <strong>de</strong> gebruikers. <strong>De</strong> beoor<strong>de</strong>ling zoals weergegeven in <strong>de</strong> tabel is het beeld <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
betrokkenen bij <strong>de</strong> totstandkoming <strong>van</strong> dit document. Er zijn (nog) geen maatschappelijke kosten baten<br />
analyses uitgevoerd. Voor het maken <strong>van</strong> keuzes en het stellen <strong>van</strong> prioriteiten is het nodig kosten en baten<br />
analyses uit te voeren in <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re verkenningen.<br />
J<br />
D<br />
L<br />
Concept en <strong>de</strong>finitieve<br />
vergunningen,<br />
projectbesluiten,<br />
handhavingsbesluiten,<br />
gedoogbesluiten,<br />
<strong>voor</strong>keursbeslissingen<br />
Geo-bestan<strong>de</strong>n<br />
Procesdossiers<br />
Atten<strong>de</strong>ringsregistratie<br />
Gemeten<br />
omgevingswaar<strong>de</strong>n en<br />
overschrijdingen<br />
On<strong>de</strong>rzoeksrapporten<br />
J<br />
I<br />
H<br />
26
Tabel 2: Indicatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> verwachte bijdrage <strong>van</strong> <strong>de</strong> mogelijke vervolgacties aan <strong>de</strong> doelstellingen<br />
6.4 Voorstel <strong>voor</strong> vervolgaanpak<br />
Dit document biedt beleidsmaker, juristen, managers, <strong>ICT</strong>-experts en an<strong>de</strong>re betrokkenen bij <strong>de</strong><br />
<strong>Omgevingswet</strong> inzicht in <strong>de</strong> <strong>rol</strong> <strong>van</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening <strong>voor</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> en geeft overzicht over<br />
het speelveld. Het beschreven digitale streefbeeld en <strong>de</strong> mogelijke vervolgacties vragen om toetsing door<br />
na<strong>de</strong>re verkenning, quick scans, kosten-batenanalyses en pilots om te kunnen afwegen en te besluiten<br />
welke inzet <strong>van</strong> <strong>ICT</strong> het meest noodzakelijk is <strong>voor</strong> een succesvolle uitvoering <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
Het <strong>voor</strong>stel <strong>voor</strong> <strong>de</strong> vervolgaanpak omvat <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> punten:<br />
1. Toets het digitale streefbeeld <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> en het spectrum <strong>van</strong> mogelijke vervolgacties bij <strong>de</strong><br />
stakehol<strong>de</strong>rs en <strong>de</strong>skundigen op het terrein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> en <strong>van</strong> <strong>de</strong> e-overheid.<br />
2. On<strong>de</strong>rzoek <strong>de</strong> haalbaarheid en kosten en baten <strong>van</strong> <strong>de</strong> mogelijke vervolgacties door het uitvoeren <strong>van</strong><br />
ver<strong>de</strong>re verkenningen, quick scans en pilots.<br />
3. Stel een programmaplan op <strong>voor</strong> het vervolgtraject, waarin:<br />
<strong>de</strong> uitkomsten <strong>van</strong> <strong>de</strong> toetsing <strong>van</strong> het <strong>voor</strong>liggend document, het ‘position paper’, <strong>de</strong><br />
<strong>Omgevingswet</strong> en <strong>van</strong> <strong>de</strong> diverse verkenningen hun beslag krijgen;<br />
geborgd wordt dat <strong>de</strong> winkel open blijft. Het programmaplan moet realistisch zijn en te behappen<br />
<strong>voor</strong> <strong>de</strong> organisaties die hierdoor wor<strong>de</strong>n geraakt;<br />
<strong>de</strong> samenhang tussen het wetgevingstraject, <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rliggen<strong>de</strong> regelgeving, het <strong>ICT</strong>-traject en het<br />
implementatietraject wordt verankerd;<br />
<strong>de</strong> vervolgacties beheerst en gefaseerd wor<strong>de</strong>n uitgevoerd. Volg <strong>de</strong> best practices <strong>van</strong><br />
programmatisch en projectmatig werken en zet daartoe een ervaren programmamanager in die<br />
bekend is met <strong>de</strong> e-overheid en het stakehol<strong>de</strong>rs veld <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>;<br />
<strong>de</strong> samenwerking met <strong>de</strong> betrokken overhe<strong>de</strong>n geborgd wordt.<br />
.<br />
27
Bijlagen<br />
A. Meer informatie <strong>Omgevingswet</strong> 28<br />
B. Casus ‘<strong>De</strong> samenwerking en informatie-uitwisseling <strong>van</strong> <strong>de</strong> actoren in het ketenproces’ 32<br />
C. Meer informatie e-overheid 37<br />
D. Platform Digitale Agenda <strong>Omgevingswet</strong> 42<br />
28
A. Meer informatie <strong>Omgevingswet</strong><br />
A1 Overzicht wetten eerste tranche <strong>Omgevingswet</strong>, conceptversie d.d. 28 nov 2012<br />
A2 Overzicht kerninstrumenten per overheidslaag, conceptversie d.d. 28 nov 2012<br />
A3 Procedures omgevingsvergunning en projectbesluit, conceptversie d.d. 28 nov 2012<br />
Link naar programmasite <strong>Omgevingswet</strong>: Eenvoudig Beter<br />
Losse uitgave: Waarom een nieuwe <strong>Omgevingswet</strong>? Ministerie <strong>van</strong> IenM, najaar 2011<br />
Losse uitgave: Stand <strong>van</strong> zaken ontwikkeling <strong>Omgevingswet</strong>. Ministerie <strong>van</strong> IenM, mei 2012<br />
29
A1 Overzicht wetten eerste tranche |<strong>Omgevingswet</strong>, conceptversie d.d. 28 nov 12<br />
A2 Overzicht kerninstrumenten per overheidslaag, conceptversie d.d. 28 nov 2012<br />
30
A3 Procedures omgevingsvergunning en projectbesluit in <strong>Omgevingswet</strong>, conceptversie d.d. 28 nov 2012<br />
31
B. Casus ‘<strong>De</strong> samenwerking en informatie-uitwisseling <strong>van</strong> <strong>de</strong> actoren in<br />
het ketenproces’<br />
<strong>De</strong>ze casus is bedoeld ter illustratie <strong>van</strong> <strong>de</strong> samenhang tussen <strong>de</strong> actoren en hun informatiebehoefte.<br />
Een initiatiefnemer weet doorgaans wat hij wil. In <strong>de</strong> gewenste digitale situatie zou een initiatiefnemer al<br />
een heel eind kunnen komen om een complete aanvraag in te dienen. Een initiatiefnemer wil het liefst zijn<br />
vragen bij 1 loket kwijt waar hij dan ook het juiste antwoord krijgt. Echter, kennis en kun<strong>de</strong> om een<br />
aanvraag te beoor<strong>de</strong>len, is vaak verspreid binnen <strong>de</strong> overheid beschikbaar: bij gemeente, waterschap,<br />
provincie of Rijk. Om een aanvraag te beoor<strong>de</strong>len, moet binnen <strong>de</strong> overheid on<strong>de</strong>rling overleg plaats vin<strong>de</strong>n<br />
om <strong>de</strong> juiste informatie te verkrijgen.<br />
Van Initiatief tot en met toezicht en handhaving:<br />
Initiatief<br />
Oriëntatie<br />
Vergunningaanvraag<br />
Beoor<strong>de</strong>ling<br />
Procedure<br />
Uitvoering<br />
Toezicht en handhaving<br />
INITIATIEF<br />
WAT: programma <strong>van</strong> eisen<br />
Marieke is een investeer<strong>de</strong>r met duurzame inslag. Ze wil een recreatiecentrum starten, waar activiteiten<br />
wor<strong>de</strong>n georganiseerd variërend <strong>van</strong> wan<strong>de</strong>l-, fiets- en kanoën tot survivals. Daarbij wil ze<br />
overnachtingsmogelijkhe<strong>de</strong>n bie<strong>de</strong>n. Voor <strong>de</strong> energie<strong>voor</strong>ziening wil ze gebruik maken <strong>van</strong> duurzame<br />
technieken. Ze is erg gecharmeerd <strong>van</strong> een bepaal<strong>de</strong> innovatieve vorm <strong>van</strong> warmte-kou<strong>de</strong>-opslag.<br />
ORIËNTATIE<br />
WAAR: <strong>voor</strong>keurslocatie<br />
Marieke wil binnen het gebied Try-out zitten. Binnen dat gebied laat ze eerst on<strong>de</strong>rzoeken welke locaties<br />
geschikt kunnen zijn.<br />
Daar<strong>voor</strong> wor<strong>de</strong>n geografie, beleid, wet- en regelgeving en databanken geraadpleegd.<br />
<strong>De</strong> omgevingsplannen (bestemmingsplannen) zijn op dit moment nog niet interessant, want ze weet dat zij<br />
toch te maken krijgt met een aanpassing <strong>van</strong> het omgevingsplan (bestemmingsplan). Ze is wel<br />
geïnteresseerd in <strong>de</strong> nabijheid <strong>van</strong> natuurgebie<strong>de</strong>n en water en <strong>de</strong> opbouw <strong>van</strong> <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m, omdat die<br />
geschikt moet zijn <strong>voor</strong> warmte-kou<strong>de</strong>-opslag. Ze wil twee locaties aan het water en twee locaties naast<br />
een bos verkennen.<br />
Ze laat een <strong>voor</strong>verkenning opstellen om haar <strong>voor</strong>keurslocatie te bepalen.<br />
Aan <strong>de</strong> hand <strong>van</strong> <strong>de</strong> databank bo<strong>de</strong>m wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> te on<strong>de</strong>rzoeken locaties zodanig gekozen dat op alle<br />
locaties <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>mopbouw geschikt is <strong>voor</strong> <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> vorm <strong>van</strong> warmte-kou<strong>de</strong>-opslag.<br />
Regelgeving en beleid wor<strong>de</strong>n nagekeken op <strong>de</strong> aspecten die cruciaal zijn.<br />
<strong>De</strong> locaties liggen binnen bo<strong>de</strong>mbeschermingsgebie<strong>de</strong>n waar boringen niet zomaar mogelijk zijn. <strong>De</strong><br />
warmte-kou<strong>de</strong>-opslag die Marieke wil, is innovatief en kan zodanig wor<strong>de</strong>n vormgegeven, dat <strong>de</strong> effecten<br />
verwaarloosbaar zijn. Het zou dus geen probleem hoeven te zijn.<br />
Voor <strong>de</strong> locaties aan het water speelt <strong>de</strong> bescherming <strong>van</strong> <strong>de</strong> daar aanwezige natuurwaar<strong>de</strong>n een <strong>rol</strong>. Het<br />
water maakt <strong>de</strong>el uit <strong>van</strong> een Natura2000 gebied en er zijn bijzon<strong>de</strong>re diersoorten in het gebied aanwezig,<br />
waarmee bij <strong>de</strong> activiteiten rekening moet wor<strong>de</strong>n gehou<strong>de</strong>n.<br />
Het bos nabij <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re locaties maakt <strong>de</strong>el uit <strong>van</strong> <strong>de</strong> Ecologische Hoofdstructuur. Hier zijn mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
<strong>voor</strong> combinatie met <strong>de</strong> recreatieve activiteiten. Het beleid <strong>van</strong> <strong>de</strong> provincie geeft aan dat bij <strong>de</strong> ene<br />
boslocatie <strong>voor</strong>al doorontwikkeling <strong>van</strong> natuur wordt <strong>voor</strong>gestaan en bij <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re boslocatie revitalisering<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> recreatie.<br />
Aan <strong>de</strong> hand <strong>van</strong> <strong>de</strong> BAG wordt gecheckt of er al eenzelf<strong>de</strong> soort recreatiecentrum in <strong>de</strong> omgeving <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
locaties aanwezig is. Dat blijkt niet het geval. In <strong>de</strong> omgeving <strong>van</strong> <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> locaties zijn wel an<strong>de</strong>re<br />
recreatieve activiteiten aanwezig, maar <strong>de</strong>ze hoeven niet beperkend te zijn. Bij een aantal ziet Marieke juist<br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n <strong>voor</strong> samenwerking, bij<strong>voor</strong>beeld met een pannenkoekenhuis.<br />
32
<strong>De</strong> boslocatie waar door <strong>de</strong> overhe<strong>de</strong>n revitalisering <strong>van</strong> recreatie wordt nagestreefd, heeft <strong>de</strong> <strong>voor</strong>keur<br />
<strong>van</strong> Marieke en ze gaat met <strong>de</strong>ze locatie ver<strong>de</strong>r. Ze laat <strong>de</strong> verkoopbereidheid <strong>van</strong> huidige eigenaren in die<br />
omgeving on<strong>de</strong>rzoeken. Er blijkt een agrariër te zijn die wil stoppen en bereid is te verkopen. Marieke<br />
bereidt een aanvraag <strong>voor</strong>. <strong>De</strong> verkenningen krijgen nu het karakter <strong>van</strong> meer ge<strong>de</strong>tailleerd on<strong>de</strong>rzoek.<br />
VERGUNNINGAANVRAAG<br />
Er wordt een aanvraag opgesteld, compleet met een on<strong>de</strong>rzoek over <strong>de</strong> effecten op <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rgrond<br />
<strong>van</strong>wege <strong>de</strong> warmte-kou<strong>de</strong>-opslag en een on<strong>de</strong>rzoek met <strong>de</strong> mogelijke effecten op <strong>de</strong> EHS en natuur in het<br />
algemeen. Voor die on<strong>de</strong>rzoeken is gebruik gemaakt <strong>van</strong> gegevens over <strong>de</strong> natuur, bo<strong>de</strong>m en water die al in<br />
<strong>de</strong> databanken <strong>voor</strong>han<strong>de</strong>n waren. Er heeft nog wel aanvullend on<strong>de</strong>rzoek plaatsgevon<strong>de</strong>n. Daarbij is<br />
dankbaar gebruik gemaakt <strong>van</strong> handleidingen <strong>voor</strong> on<strong>de</strong>rzoek die daar eveneens waren te vin<strong>de</strong>n.<br />
<strong>De</strong> aanvraag is in het lan<strong>de</strong>lijke vergunningenloket gemaakt. Aan <strong>de</strong> hand <strong>van</strong> <strong>de</strong> regelhulp <strong>van</strong> dat loket<br />
wordt dui<strong>de</strong>lijk dat er in<strong>de</strong>rdaad een aanpassing <strong>van</strong> het omgevingsplan (bestemmingsplan) nodig is.<br />
Daarom heeft ze bij <strong>de</strong> aanvraag aangegeven waarom zij vindt dat het recreatiecentrum wel past binnen<br />
het beleid dat gericht is op revitalisering <strong>van</strong> <strong>de</strong> recreatie in het gebied. Ver<strong>de</strong>r blijkt dat <strong>de</strong> locatie is<br />
gelegen aan een provinciale weg en dat <strong>voor</strong> <strong>de</strong> ontsluiting daarop een vergunning vereist is <strong>van</strong>wege <strong>de</strong><br />
provinciale omgevingsveror<strong>de</strong>ning. Ook <strong>de</strong> daar<strong>voor</strong> benodig<strong>de</strong> gegevens wor<strong>de</strong>n ingevuld.<br />
BEOORDELING: compleetheid, passendheid in regels en beleid<br />
Annet ont<strong>van</strong>gt <strong>de</strong> aanvraag. Zij cont<strong>rol</strong>eert of <strong>de</strong> benodig<strong>de</strong> gegevens <strong>voor</strong> beoor<strong>de</strong>ling <strong>van</strong> <strong>de</strong> aanvraag<br />
aanwezig zijn. Zo niet, dan zal zij <strong>de</strong> aanvrager verzoeken die informatie alsnog te verstrekken. <strong>De</strong><br />
behan<strong>de</strong>lingstermijn wordt dan opgeschort. Annet maakt een (procedure-)dossier aan. Dit (procedure-<br />
)dossier wordt in principe tot en met het onherroepelijk wor<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>de</strong> besluiten op <strong>de</strong> aanvraag<br />
bijgehou<strong>de</strong>n. 8<br />
Annet checkt via <strong>de</strong> regelhulp <strong>van</strong> het vergunningenloket welke aspecten er <strong>van</strong> belang zijn. Dat blijken<br />
natuur, water, bo<strong>de</strong>m, verkeer (provincie) te zijn. Ver<strong>de</strong>r blijkt dat <strong>de</strong> aanvraag niet past binnen het<br />
omgevingsplan (bestemmingsplan), het omgevingsplan (bestemmingsplan) geeft <strong>de</strong> bestemming landbouw.<br />
Er blijkt een vergunning <strong>van</strong> <strong>de</strong> provincie nodig te zijn <strong>voor</strong> een ontsluiting op <strong>de</strong> provinciale weg. Er is een<br />
ontheffing <strong>van</strong> het Rijk nodig omdat uit het natuuron<strong>de</strong>rzoek blijkt dat er op <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> locatie<br />
bescherm<strong>de</strong> soorten zijn aangetroffen. <strong>De</strong> provinciale veror<strong>de</strong>ning laat warmte-kou<strong>de</strong>-opslag niet toe, maar<br />
er is een on<strong>de</strong>rzoek waaruit blijkt dat er geen effecten zijn. <strong>De</strong> aanvraag lijkt compleet. Annet stuurt <strong>de</strong><br />
aanvraag door <strong>voor</strong> advies en/of verklaring <strong>van</strong> geen be<strong>de</strong>nking naar <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> adviseurs.<br />
<strong>De</strong>ze adviseurs kijken niet alleen naar <strong>de</strong> regels die <strong>van</strong> belang zijn, maar ook naar het beleid en <strong>de</strong><br />
ontwikkelingen daarin.<br />
Jeroen Gemeente 1 <strong>van</strong> <strong>de</strong> gemeente constateert eveneens dat <strong>de</strong> aanvraag niet past binnen het<br />
omgevingsplan (bestemmingsplan), maar dat het recreatiecentrum wel past binnen het beleid in <strong>de</strong><br />
omgevingsvisie <strong>van</strong> <strong>de</strong> gemeente.<br />
Ook <strong>de</strong> provincie constateert dat het recreatiecentrum in principe past binnen haar omgevingsvisie, maar<br />
dat er nog wel een paar zaken zijn.<br />
<strong>De</strong> bo<strong>de</strong>m-adviseur Jeroen Provincie 1a constateert dat <strong>de</strong> aanvraag is gelegen binnen een boringsvrije<br />
zone zoals aangegeven in <strong>de</strong> provinciale omgevingsveror<strong>de</strong>ning. <strong>De</strong> veror<strong>de</strong>ning <strong>voor</strong>ziet niet in <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong><br />
warmte-kou<strong>de</strong>-opslag. In dit geval is <strong>de</strong> provincie echter bereid om me<strong>de</strong>werking te verlenen en <strong>de</strong><br />
veror<strong>de</strong>ning aan te passen, omdat <strong>de</strong> locatie is gelegen aan <strong>de</strong> rand <strong>van</strong> <strong>de</strong> boringsvrije zone en uit het<br />
on<strong>de</strong>rzoek dat bij <strong>de</strong> aanvraag was gevoegd, blijkt dat er geen negatieve gevolgen zijn.<br />
<strong>De</strong> verkeersadviseur <strong>van</strong> <strong>de</strong> provincie (Jeroen Provincie 1b) geeft aan dat <strong>de</strong> ontsluiting op <strong>de</strong> provinciale<br />
weg op zich geen probleem is; er wordt nog wel een aantal <strong>voor</strong>waar<strong>de</strong>n meegegeven. Daarnaast wijst hij<br />
op het feit dat het recreatiecentrum een verkeersaantrekken<strong>de</strong> werking heeft. Hierdoor neemt <strong>de</strong> stikstof<strong>de</strong>positie<br />
toe in een stikstof-gevoelig Natura2000gebied dat in een aangrenzen<strong>de</strong> provincie ligt. Omdat <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>positie inmid<strong>de</strong>ls <strong>de</strong> grenswaar<strong>de</strong> na<strong>de</strong>rt, wordt <strong>voor</strong> dit gebied een programmatische aanpak opgesteld,<br />
maar <strong>de</strong>ze is <strong>voor</strong> dit gebied nog niet digitaal beschikbaar. Er zal echter al wel conform die<br />
8 Naast het afgeven <strong>van</strong> een omgevingsvergunning <strong>voor</strong> het recreatiecentrum, moet <strong>de</strong> omgevingsvergunning <strong>voor</strong> het agrarisch<br />
bedrijf wor<strong>de</strong>n ingetrokken. <strong>De</strong>ze laatste (met schoongrond zaken en evt. sloopvergunningen met asbestzaken) wordt hier even buiten<br />
beschouwing gelaten. <strong>De</strong> casus kan hier eventueel mee wor<strong>de</strong>n uitgebreid. Dat kan ook met mogelijke <strong>voor</strong>bereidingsbesluiten en<br />
aanwijzingen.<br />
33
programmatische aanpak gewerkt moeten wor<strong>de</strong>n. Dat houdt in dat moet wor<strong>de</strong>n aangetoond dat <strong>de</strong><br />
verhoging <strong>van</strong> stikstof-<strong>de</strong>positie in dat natuurgebied nog aanvaardbaar is. <strong>De</strong> aanvraag moet dus alsnog aan<br />
die an<strong>de</strong>re bevoeg<strong>de</strong> provincie wor<strong>de</strong>n <strong>voor</strong>gelegd. Annet zet <strong>de</strong> aanvraag vervolgens naar <strong>de</strong><br />
natuuradviseur (Jeroen Provincie 2a) <strong>van</strong> <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re provincie door. <strong>De</strong>ze natuuradviseur heeft inmid<strong>de</strong>ls<br />
meer<strong>de</strong>re aanvragen ont<strong>van</strong>gen die lei<strong>de</strong>n tot een verhoging <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>positie. Als <strong>de</strong> adviseur <strong>de</strong> gegevens<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> aanvraag door het rekenmo<strong>de</strong>l haalt, blijkt dat <strong>de</strong> <strong>de</strong>positie-situatie kritisch wordt, maar <strong>de</strong><br />
aanvraag <strong>van</strong> Marieke nog net kan.<br />
<strong>De</strong> natuuradviseur <strong>van</strong> het Rijk is gestationeerd bij <strong>de</strong> Dienst Regelingen. <strong>De</strong>ze natuuradviseur constateert<br />
dat het recreatiecentrum mogelijk is. <strong>De</strong> effecten <strong>voor</strong> <strong>de</strong> aanwezige bescherm<strong>de</strong> soorten kunnen wor<strong>de</strong>n<br />
opge<strong>van</strong>gen als Marieke bij <strong>de</strong> realisatie <strong>van</strong> het centrum enkele <strong>voor</strong>zieningen <strong>voor</strong> die soorten treft.<br />
Kortom het recreatiecentrum past niet binnen het gemeentelijke omgevingsplan (bestemmingsplan) en <strong>de</strong><br />
provinciale omgevingsveror<strong>de</strong>ning. Maar bij zowel gemeente als provincie is er bereidheid om toch<br />
me<strong>de</strong>werking te verlenen. Ver<strong>de</strong>r zijn er wat <strong>voor</strong>waar<strong>de</strong>n die aan <strong>de</strong> omgevingsvergunning gekoppeld<br />
moeten wor<strong>de</strong>n.<br />
PROCEDURE: afstemming en doorlopen<br />
Afstemming:<br />
Gemeente en provincie zetten een procedure ineen, waarbij <strong>de</strong> aanpassing <strong>van</strong> het omgevingsplan<br />
(bestemmingsplan), <strong>de</strong> aanpassing <strong>van</strong> <strong>de</strong> provinciale omgevingsveror<strong>de</strong>ning en <strong>de</strong> vergunningverlening<br />
zoveel mogelijk gelijk op gaan lopen. <strong>De</strong> ontwerpen wor<strong>de</strong>n gelijktijdig ter inzage gelegd tezamen met <strong>de</strong><br />
benodig<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rbouwing en on<strong>de</strong>rzoeksrapporten. <strong>De</strong> beantwoording <strong>van</strong> zienswijzen tegen <strong>de</strong> ontwerpen<br />
stemmen zij af. <strong>De</strong> vastgestel<strong>de</strong> besluiten wor<strong>de</strong>n gelijktijdig bekend gemaakt. Dit gebeurt on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> vlag<br />
<strong>van</strong> een coördinatieregeling. 9<br />
Procedure doorlopen:<br />
Ontwerpen:<br />
<strong>De</strong> ontwerpen wor<strong>de</strong>n gelijktijdig ter inzage gelegd. Een agrariër in <strong>de</strong> omgeving, Karel, heeft echter<br />
bezwaren tegen <strong>de</strong> komst <strong>van</strong> het recreatiecentrum en dient een zienswijze in.<br />
Annet ont<strong>van</strong>gt <strong>de</strong> zienswijze en stelt Marieke <strong>van</strong> <strong>de</strong>ze zienswijze op <strong>de</strong> hoogte. Marieke geeft haar<br />
mening over <strong>de</strong> zienswijze. Annet stelt een concept-reactie op <strong>de</strong> zienswijze op. Hierin wordt <strong>de</strong> zienswijze<br />
niet gehonoreerd. <strong>De</strong>ze legt ze <strong>voor</strong> aan <strong>de</strong> <strong>de</strong>sbetreffen<strong>de</strong> adviseur(s).<br />
Besluiten:<br />
<strong>De</strong> bevoeg<strong>de</strong> gezagen nemen <strong>de</strong> benodig<strong>de</strong> besluiten:<br />
- Partiële herziening omgevingsveror<strong>de</strong>ning door Provinciale Staten. Hiertegen is geen bezwaar of<br />
beroep mogelijk.<br />
- Partiële herziening omgevingsplan (bestemmingsplan) door gemeenteraad. Hiertegen is beroep<br />
mogelijk.<br />
- Een vergunning. Normaal gesproken is hiertegen eerst bezwaar en vervolgens beroep mogelijk. Echter,<br />
omdat hier <strong>de</strong> coördinatieregeling is toegepast, gaat alles gecombineerd het beroep in bij <strong>de</strong> RvS. (check of<br />
dat on<strong>de</strong>r OW nog steeds mogelijk is).<br />
Beroep:<br />
Karel, <strong>de</strong> agrariër die een zienswijze had ingediend, stelt beroep in. <strong>De</strong> RvS vraagt een (procedure)dossier<br />
op en kijkt na welke regels er zijn.<br />
Karel wordt door <strong>de</strong> rechter/Raad <strong>van</strong> State ge<strong>de</strong>eltelijk in het gelijk gesteld. <strong>De</strong> rechter <strong>voor</strong>ziet zelf in <strong>de</strong><br />
zaak en schrapt een regel uit het omgevingsplan (bestemmingsplan). Hiermee wordt het wel mogelijk om<br />
het recreatiecentrum zon<strong>de</strong>r vertraging te realiseren. Gemeente moet besluit verwerken en maakt <strong>de</strong><br />
uitspraak digitaal.<br />
<strong>De</strong> logboeken/historie <strong>van</strong> het omgevingsplan (bestemmingsplan), <strong>de</strong> provinciale omgevingsveror<strong>de</strong>ning en<br />
<strong>de</strong> omgevingsvergunning wor<strong>de</strong>n hierop bijgewerkt. Dat houdt in dat <strong>de</strong> bijgewerkte geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
versies beschikbaar wor<strong>de</strong>n gesteld. <strong>De</strong> partiële herzieningen zijn niet meer apart beschikbaar gesteld<br />
omdat <strong>de</strong>ze via <strong>de</strong> logboeken/historie terug te vin<strong>de</strong>n zijn.<br />
9 <strong>De</strong> genoem<strong>de</strong> coördinatieregeling is on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> huidige Wet ruimtelijke or<strong>de</strong>ning mogelijk. In <strong>de</strong> toetsversie <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> lijkt<br />
<strong>de</strong>ze coördinatiemogelijkheid te zijn vervallen. Dit kan tot gevolg hebben dat beroep in 1 keer niet mogelijk is.<br />
34
UITVOERING EN OPLEVERING<br />
Marieke geeft opdracht <strong>voor</strong> realisatie en geeft bericht door dat zij is gestart.<br />
Bart bepaalt aan <strong>de</strong> hand <strong>van</strong> het toezichtsprotocol en het project op welke momenten het belangrijk is om<br />
inspecties uit te voeren en stemt <strong>de</strong>ze af met <strong>de</strong> Marieke en haar aannemer. Maar Bart stemt ook af met <strong>de</strong><br />
Omgevingsdienst en <strong>de</strong> Veiligheidsregio <strong>voor</strong> inspecties die zijn gericht op milieuaspecten en<br />
brandveiligheidsaspecten. Doorlopend heeft Bart contact met <strong>de</strong> constructieve adviseur, die geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
bouwfase regelmatig aanvullen<strong>de</strong> tekeningen en berekeningen cont<strong>rol</strong>eert. Ook let Bart op <strong>de</strong> veiligheid<br />
<strong>voor</strong> <strong>de</strong> omgeving. Op locatie kan hij op zijn tablet/laptop digitaal <strong>de</strong> vergunningstukken inzien en <strong>de</strong><br />
toezichtsrapportage bijwerken. <strong>De</strong> toezichtsrapportage wordt toegevoegd aan het dossier <strong>van</strong> <strong>de</strong> verleen<strong>de</strong><br />
vergunning.<br />
Marieke geeft <strong>de</strong> datum <strong>van</strong> oplevering door. Naar aanleiding daar<strong>van</strong> komt Bart komt langs <strong>voor</strong> het<br />
checken of <strong>de</strong> vergunning is nageleefd. Het klopt geheel. <strong>De</strong>ze constatering wordt aan <strong>de</strong><br />
toezichtsrapportage toegevoegd. <strong>De</strong> <strong>de</strong>finitieve toezichtsrapportage wordt weer toegevoegd aan het<br />
dossier <strong>van</strong> <strong>de</strong> verleen<strong>de</strong> vergunning. <strong>De</strong> gereedmelding wordt doorgegeven aan <strong>de</strong> BAG en het<br />
vergunningdossier kan wor<strong>de</strong>n gesloten.<br />
TOEZICHT EN HANDHAVING<br />
Na 1 jaar komt Bart langs <strong>voor</strong> een cont<strong>rol</strong>e.<br />
Hierbij maakt hij gebruik <strong>van</strong> zijn laptop/tablet. Hij vraagt <strong>de</strong> inspectieplanner naar <strong>de</strong> resultaten <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
bulkopvraging <strong>van</strong> inspecties <strong>van</strong> an<strong>de</strong>re handhaven<strong>de</strong> instanties en <strong>de</strong> analyses daar<strong>van</strong>, die <strong>voor</strong> zijn<br />
cont<strong>rol</strong>e <strong>van</strong> belang zijn. Daaruit kan bij<strong>voor</strong>beeld geconclu<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n dat het specifieke object dat hij<br />
wil gaan bezoeken niet tot <strong>de</strong> risico-bedrijven hoort, maar dat an<strong>de</strong>ren daartoe wel behoren. Daarop<br />
bepalen zij een aanpak <strong>van</strong> <strong>de</strong> inspectie die programmatisch en risicogericht is. Er wordt een gerichte keuze<br />
gemaakt welke objecten prioriteit moeten hebben <strong>voor</strong> inspectie. Hij checkt <strong>de</strong> omgevingsvergunning en <strong>de</strong><br />
burgersbin<strong>de</strong>n<strong>de</strong> regels. Hij loopt langs: <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> omgevingsvergunning, geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
veror<strong>de</strong>ning en geconsoli<strong>de</strong>erd omgevingsplan (bestemmingsplan). Hij schakelt in op inspectieview en ziet<br />
op zijn scherm <strong>de</strong> inspectieresultaten bij zijn inspectie-object <strong>van</strong> an<strong>de</strong>re handhaven<strong>de</strong> instanties zodat hij<br />
er een geïntegreerd beeld <strong>van</strong> krijgt. Ver<strong>de</strong>r kijkt hij in het vergunningdossier of er nog bijzon<strong>de</strong>rhe<strong>de</strong>n zijn.<br />
Daar treft hij <strong>de</strong> zienswijze, het beroep en <strong>de</strong> uitspraak aan.<br />
Voor <strong>de</strong> inspectie maakt Bart een nieuw toezichtsdossier aan, waarin hij <strong>de</strong> bevindingen kan verwerken. <strong>De</strong><br />
aangetroffen situatie komt overeen met <strong>de</strong> jongste (geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong>) vergunning en regels. Geen<br />
afwijkingen. Hij werkt het toezichtsdossier bij.<br />
<strong>De</strong> activiteiten lopen goed, inmid<strong>de</strong>ls zijn er ook dance-achtige activiteiten ontstaan. Omwonen<strong>de</strong> agrariërs<br />
on<strong>de</strong>rvin<strong>de</strong>n hier nog wel eens hin<strong>de</strong>r <strong>van</strong>. Eén <strong>van</strong> hen, Karel, meent dat <strong>de</strong> dance-achtige activiteiten niet<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> omgevingsvergunning valt. Hij heeft <strong>de</strong> omgevingsvergunning daar nog eens op nagekeken en <strong>de</strong><br />
Algemene Plaatselijke Veror<strong>de</strong>ning.<br />
Hij dient een handhavingsverzoek in.<br />
Bart neemt het handhavingsverzoek in behan<strong>de</strong>ling. Hij checkt <strong>de</strong> omgevingsvergunning, <strong>de</strong><br />
burgersbin<strong>de</strong>n<strong>de</strong> regels en het (toezichts)dossier. Er komt een cont<strong>rol</strong>ebezoek en een gesprek met Marieke.<br />
Daaruit blijkt dat Marieke zich niet aan <strong>de</strong> regels houdt en daar<strong>voor</strong> geen re<strong>de</strong>nen kan aanvoeren die dat<br />
rechtvaardigen. Naast overlast <strong>voor</strong> <strong>de</strong> omgeving, komt <strong>de</strong> Veiligheidsregio tot <strong>de</strong> conclusie dat <strong>de</strong><br />
veiligheid <strong>van</strong> bezoekers onvoldoen<strong>de</strong> geregeld kan wor<strong>de</strong>n <strong>voor</strong> <strong>de</strong>ze dance-achtige activiteiten. Bart<br />
bereidt een besluit op het handhavingsverzoek <strong>voor</strong> waarin Marieke wordt opgelegd dat zij moet stoppen<br />
met <strong>de</strong> dance-achtige activiteiten. Bij elke geconstateer<strong>de</strong> overtreding zal Marieke een dwangsom moeten<br />
betalen <strong>van</strong> € 25.000 en in totaal maximaal € 150.000. Het bevoeg<strong>de</strong> gezag besluit conform. Het besluit<br />
wordt aan Marieke gezon<strong>de</strong>n en in afschrift aan Karel. Bart zet e.e.a. in het (toezichts)dossier.<br />
Naar aanleiding <strong>van</strong> een klacht komt Bart in actie, waarbij <strong>de</strong> omgevingsdienst wordt betrokken om<br />
geluidsmetingen te verrichten. Er wordt een overtreding geconstateerd en Bart verwerkt <strong>de</strong> bevindingen in<br />
<strong>de</strong> toezichtsrapportage. Daarna bereidt Bart besluitvorming <strong>voor</strong> waarin aan Marieke wordt meege<strong>de</strong>eld<br />
dat op grond <strong>van</strong> <strong>de</strong> overtreding een dwangsom moet wor<strong>de</strong>n betaald <strong>van</strong> € 25.000. Het bevoegd gezag<br />
besluit conform en Bart zet vervolgens <strong>de</strong> procedure in gang om <strong>de</strong> dwangsom te innen.<br />
Twee jaar lang zijn er geen klachten en overtredingen meer. Marieke vindt het daarom niet meer re<strong>de</strong>lijk<br />
om het handhavingsbesluit nog in stand te hou<strong>de</strong>n en dient een verzoek in om het handhavingsbesluit in te<br />
trekken. Daarbij geeft zij aan geen intentie meer te hebben om dance-achtige activiteiten te ontplooien.<br />
35
Na afweging <strong>van</strong> <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> belangen, komt Bart tot <strong>de</strong> conclusie dat tegemoet kan wor<strong>de</strong>n gekomen<br />
aan Mariekes verzoek. Bart bereidt eerst een concept besluit <strong>voor</strong> dat aan zowel Marieke als <strong>de</strong><br />
omwonen<strong>de</strong>n wordt verstuurd, zodat ie<strong>de</strong>reen kan reageren <strong>voor</strong>dat het besluit een feit is. Er komen in dit<br />
geval geen bezwaren binnen. Bart bereidt het <strong>de</strong>finitieve besluit <strong>voor</strong> om handhavingsbesluit in te trekken<br />
en het bevoeg<strong>de</strong> gezag besluit conform. Tegen het besluit wor<strong>de</strong>n ver<strong>de</strong>r geen bezwaren ingediend. <strong>De</strong><br />
situatie is weer in overeenstemming met <strong>de</strong> regels en <strong>de</strong> rust in <strong>de</strong> omgeving is weer terug.<br />
36
C Meer informatie e-overheid<br />
C1 Visie overheid op dienstverlening<br />
C2 Basisprincipes <strong>van</strong> <strong>de</strong> e-overheid<br />
C3 Uitgangspunten <strong>van</strong> het digitale streefbeeld <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong><br />
37
C1 Visie overheid op dienstverlening<br />
<strong>De</strong> e-overheid richt zich op <strong>de</strong> elektronische overheid. Door mid<strong>de</strong>l <strong>van</strong> <strong>de</strong> inzet <strong>van</strong> digitalisering en digitale<br />
bouwstenen wil <strong>de</strong> overheid efficiënter, effectiever en klantgerichter werken. Gemeenten, provincies,<br />
waterschappen, uitvoeringsorganisatie en het Rijk hebben een gemeenschappelijke visie op dienstverlening<br />
(pdf 46 KB) opgesteld. In <strong>de</strong> visie verwoor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> overhe<strong>de</strong>n hun ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> ambitie: Eén digitale overheid:<br />
betere service, méér gemak’.<br />
<strong>De</strong> visie bestaat uit zes pijlers waaraan <strong>de</strong> dienstverlening moet voldoen:<br />
1. <strong>De</strong> vraag <strong>van</strong> burgers, bedrijven en instellingen staat centraal. Wij werken oplossingsgericht en sluiten<br />
aan bij <strong>de</strong> behoeften <strong>van</strong> burgers en bedrijven.<br />
Zes pijlers e-overheid:<br />
2. Burgers, bedrijven en instellingen moeten hun zaken snel en zeker<br />
kunnen regelen. Wij zorgen dat burgers en bedrijven hun zaken met<br />
<strong>de</strong> overheid snel en zeker kunnen regelen. Dat doen we door hen <strong>de</strong><br />
mogelijkheid te bie<strong>de</strong>n online zaken te doen met <strong>de</strong> overheid.<br />
1. <strong>De</strong> vraag centraal<br />
2. Snel en zeker<br />
3. Eén overheid<br />
4. Geen overbodige vragen<br />
3. <strong>De</strong> overheid valt burgers, bedrijven en instellingen niet lastig met <strong>de</strong><br />
verschillen tussen hun organisaties, maar opereert als één overheid.<br />
Wij presenteren ons als één overheid die <strong>voor</strong> ie<strong>de</strong>reen toegankelijk<br />
en bereikbaar is. <strong>De</strong> gemeente vormt <strong>voor</strong> burgers en bedrijven een<br />
belangrijke ingang: dichtbij en herkenbaar.<br />
5. Transparant en<br />
aanspreekbaar<br />
6. Efficiënt<br />
4. <strong>De</strong> overheid stelt geen overbodige vragen. <strong>Informatie</strong> die in basisregistraties is opgenomen en<br />
informatie die binnen <strong>de</strong> eigen organisatie beschikbaar is, wordt niet nogmaals gevraagd.<br />
5. <strong>De</strong> overheid is transparant en aanspreekbaar<br />
6. <strong>De</strong> overheid richt <strong>de</strong> dienstverlening zo efficiënt mogelijk in. Waar mogelijk heeft digitaal contact met<br />
burgers en bedrijven <strong>de</strong> <strong>voor</strong>keur. Waar persoonlijk contact noodzakelijk is of <strong>de</strong> kwaliteit <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
dienstverlening bevor<strong>de</strong>rt, maken wij persoonlijk contact mogelijk.<br />
38
C2 Basisprincipes <strong>van</strong> <strong>de</strong> e-overheid<br />
Om <strong>de</strong> dienstverlening te verbeteren in lijn met <strong>de</strong> Visie op dienstverlening zijn binnen <strong>de</strong> overheid<br />
afspraken gemaakt over principes, beschrijvingen, mo<strong>de</strong>llen en standaar<strong>de</strong>n <strong>voor</strong> het ontwerp en <strong>de</strong><br />
inrichting <strong>van</strong> <strong>de</strong> elektronische overheid 10 . Een belangrijke <strong>voor</strong>waar<strong>de</strong> <strong>voor</strong> <strong>de</strong>ze verbetering is <strong>de</strong><br />
bereidheid <strong>van</strong> alle betrokken organisaties om binnen dat ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> ka<strong>de</strong>r samen te werken. Door <strong>van</strong>uit<br />
ie<strong>de</strong>re organisatie <strong>de</strong> eigen dienstverlening binnen dit zelf<strong>de</strong> ka<strong>de</strong>r te ontwikkelen, ontstaat samenhang in<br />
<strong>de</strong> dienstverlening <strong>van</strong> <strong>de</strong> overheid als geheel.<br />
Tien basisprincipes<br />
Burgers, bedrijven en overheidsorganisaties (lees klanten/afnemers);<br />
krijgen <strong>de</strong> dienstverlening waar ze behoefte aan hebben.<br />
kunnen <strong>de</strong> dienst eenvoudig vin<strong>de</strong>n.<br />
hebben eenvoudig toegang tot <strong>de</strong> dienst.<br />
ervaren uniformiteit in <strong>de</strong> dienstverlening door het gebruik <strong>van</strong> standaardoplossingen.<br />
krijgen gerelateer<strong>de</strong> diensten gebun<strong>de</strong>ld aangebo<strong>de</strong>n.<br />
hebben inzage in <strong>voor</strong> hen rele<strong>van</strong>te informatie.<br />
wor<strong>de</strong>n niet geconfronteerd met overbodige vragen.<br />
kunnen erop vertrouwen dat informatie niet wordt misbruikt.<br />
kunnen erop vertrouwen dat <strong>de</strong> dienstverlener zich aan afspraken houdt.<br />
kunnen input leveren over <strong>de</strong> dienstverlening.<br />
10 <strong>De</strong> principes, beschrijvingen, mo<strong>de</strong>llen en standaar<strong>de</strong>n <strong>voor</strong> het ontwerp en <strong>de</strong> inrichting <strong>van</strong> <strong>de</strong> elektronische overheid zijn<br />
uitgewerkt in <strong>de</strong> NORA, <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse Overheid Referentie Architectuur. <strong>De</strong> NORA is in 2009 door het kabinet vastgesteld als norm<br />
<strong>voor</strong> <strong>de</strong> overheid. <strong>De</strong> NORA beschrijft tien strategische principes <strong>van</strong>uit het perspectief <strong>van</strong> afnemers: burgers, bedrijven en an<strong>de</strong>re<br />
overheidsorganisaties.<br />
39
C3 Uitgangspunten <strong>van</strong> het digitale streefbeeld <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong><br />
Het streefbeeld zegt nog niets over <strong>de</strong> eisen die wor<strong>de</strong>n gesteld aan <strong>de</strong> <strong>ICT</strong>-oplossingen waarmee het<br />
streefbeeld wordt verwezenlijkt. Uitgangspunten die hieraan richting geven zijn hierna opgenomen. <strong>De</strong>ze<br />
uitgangspunten zijn ontleend aan NORA en MARIJ 11 en aangevuld door het platform Digitale Agenda<br />
<strong>Omgevingswet</strong>.<br />
Algemene uitgangspunten<br />
1. Een <strong>voor</strong>ziening is zo opgezet, dat an<strong>de</strong>re organisaties <strong>de</strong>ze kunnen hergebruiken in eigen systemen.<br />
2. Een <strong>voor</strong>ziening maakt gebruik <strong>van</strong> beschikbare lan<strong>de</strong>lijke bouwstenen <strong>van</strong> <strong>de</strong> e-overheid.<br />
Toelichting<br />
Voorbeel<strong>de</strong>n die <strong>van</strong> toepassing zijn <strong>voor</strong> het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> zijn het gebruik <strong>van</strong><br />
DigiD en eHerkenning waarmee je als burger respectievelijk bedrijf inlogt en het gebruik <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
Berichtenbox en Lopen<strong>de</strong> Zaken <strong>van</strong> MijnOverheid <strong>voor</strong> mailverkeer en <strong>voor</strong>tgangsinformatie.<br />
3. Een lan<strong>de</strong>lijke bouwsteen (<strong>voor</strong>ziening) gaat boven een sectorale of eigen <strong>voor</strong>ziening.<br />
4. Een lan<strong>de</strong>lijke bouwsteen (<strong>voor</strong>ziening) wordt ‘as-is’ gebruikt en wordt niet zelf ‘verbouwd’ <strong>voor</strong><br />
toepassing binnen het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong>.<br />
5. Een <strong>voor</strong>ziening ontsluit ruimtelijke informatie locatiegewijs (geo-gerelateerd).<br />
6. Eén organisatie is verantwoor<strong>de</strong>lijk <strong>voor</strong> een <strong>voor</strong>ziening.<br />
7. Het bestaansrecht <strong>van</strong> een centrale <strong>voor</strong>ziening wordt afgewogen op basis <strong>van</strong> kosten baten analyses<br />
en ’<strong>voor</strong>- en na<strong>de</strong>len ten opzichte <strong>van</strong> een <strong>voor</strong>ziening <strong>van</strong> een <strong>de</strong>centrale overheid, <strong>van</strong>een branche of<br />
<strong>de</strong> markt.<br />
Uitgangspunten specifiek <strong>voor</strong> het opslaan en ontsluiten (klaar zetten) <strong>van</strong> informatie (Bibliotheek)<br />
1. <strong>De</strong> informatie over gebruikte informatie-objecten en dynamische processen is ontkoppeld.<br />
2. Alle gebruikte informatie-objecten zijn afkomstig uit een bronregistratie.<br />
3. Alle informatie-objecten zijn uniek geï<strong>de</strong>ntificeerd.<br />
4. Alle informatie-objecten zijn geo-gerelateerd.<br />
5. Alle informatie-objecten zijn systematisch beschreven.<br />
6. Alle informatie-objecten zijn actueel en tijdgerelateerd (historie).<br />
7. Van alle informatie-objecten is <strong>de</strong> status bekend (in procedure, vastgesteld, onherroepelijk).<br />
8. Van alle informatie-objecten is <strong>de</strong> hardheid bekend (betekenis: ‘rekening hou<strong>de</strong>n’ of ‘in acht nemen’).<br />
9. Van alle informatie-objecten is <strong>de</strong> validiteit bekend (on<strong>de</strong>rzoeks-, reken- of meetmetho<strong>de</strong>).<br />
10. Elk gegeven heeft een eigenaar.<br />
11. Elke (geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong>) gegevensverzameling heeft een eigenaar.<br />
12. <strong>De</strong> informatie wordt zo vastgelegd dat (her)gebruiken mogelijk is.<br />
Toelichting<br />
<strong>De</strong> digitale vastlegging <strong>van</strong> informatie gebeurt niet primair <strong>voor</strong> <strong>de</strong> opsteller/vastlegger <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
informatie, maar <strong>voor</strong> <strong>de</strong> gebruiker er<strong>van</strong>. Dat houdt in dat informatie wordt vastgelegd met het<br />
doel dat an<strong>de</strong>re organisaties, specialisten en beoor<strong>de</strong>laars die <strong>de</strong>ze informatie (ook) nodig hebben<br />
<strong>de</strong>ze kunnen gebruiken.<br />
13. Het doel waar<strong>voor</strong> informatie (her)gebruikt wordt, is verenigbaar met het doel waar<strong>voor</strong> <strong>de</strong>ze<br />
verzameld is.<br />
14. <strong>De</strong> informatie is beschikbaar als open data tenzij er belangrijke re<strong>de</strong>nen zijn dat niet te doen, zoals<br />
privacy re<strong>de</strong>nen.<br />
15. <strong>De</strong> afnemer is geauthentiseerd wanneer <strong>de</strong> informatie een vertrouwelijk karakter heeft.<br />
16. <strong>De</strong> classificatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> informatie bepaalt <strong>de</strong> sterkte <strong>van</strong> het authenticatiemid<strong>de</strong>l.<br />
11 MARIJ (Mo<strong>de</strong>l Architectuur Rijksdienst) sluit aan op <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA).<br />
40
Uitgangspunten specifiek <strong>voor</strong> <strong>de</strong> interactie (VVV)<br />
1. <strong>De</strong> dienst is gebun<strong>de</strong>ld met verwante diensten zodat <strong>de</strong>ze samen gevon<strong>de</strong>n en afgenomen kunnen<br />
wor<strong>de</strong>n.<br />
2. <strong>De</strong> afnemer heeft inzage in <strong>de</strong> eigen informatie en het gebruik er<strong>van</strong>.<br />
3. <strong>De</strong> afnemer kan zelf het bereik instellen <strong>van</strong> ‘zijn’ leefomgeving waarover hij <strong>de</strong> informatie wil.<br />
4. <strong>De</strong> afnemer wordt niet naar al beken<strong>de</strong> informatie gevraagd.<br />
Toelichting<br />
<strong>Informatie</strong> die in <strong>de</strong> eigen organisatie beschikbaar is of in <strong>de</strong> basisregistraties is opgenomen wordt<br />
niet nogmaals gevraagd en wordt <strong>voor</strong> ingevuld of (met <strong>de</strong> mogelijkheid tot correctie) 12 of wordt<br />
niet getoond maar wel gebruikt. Afnemers wor<strong>de</strong>n ook niet geconfronteerd met overbodige<br />
vragen die niet rele<strong>van</strong>t zijn <strong>voor</strong> hun activiteit<br />
5. <strong>De</strong> informatie is op maat <strong>van</strong> <strong>de</strong> vraag, bij<strong>voor</strong>beeld op activiteit, thema, beleidsveld of locatie.<br />
6. <strong>De</strong> informatie is geen verzameling documenten waaruit <strong>de</strong> afnemer zelf zijn antwoord moet halen.<br />
7. <strong>De</strong> informatie bevat alle rele<strong>van</strong>te informatie om <strong>de</strong> hele vraag te beantwoor<strong>de</strong>n en geen verwijzing.<br />
8. <strong>De</strong> informatie is begrijpelijk, dat gaat boven taal die juridisch 100% sluitend maar onbegrijpelijk is.<br />
9. Naast overheidsportalen (websites) ontsluiten ook private websites, branche organisaties enz. <strong>de</strong><br />
informatie <strong>voor</strong> hun doelgroepen.<br />
10. Regelhulp en formulieren zijn afgestemd op <strong>de</strong> vraag <strong>van</strong> <strong>de</strong> burger en bedrijf.<br />
Toelichting<br />
Eenvoudige zaken kunnen eenvoudig gecheckt en aangevraagd wor<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> gebruiker wordt niet<br />
belast met complexe vragen die niet noodzakelijk zijn. Waar dat niet haalbaar is, is het<br />
uitgangspunt <strong>voor</strong> het inrichten <strong>van</strong> digitale regelhulpen en digitale formulieren <strong>de</strong> ‘gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>’<br />
huis, tuin en keukenaanvragen. Bij complexe initiatieven wordt verwezen naar rechtstreeks overleg<br />
tussen aanvragen en bevoegd gezag over <strong>de</strong> aanvraag.<br />
11. On<strong>de</strong>rnemers die werken met een ‘On<strong>de</strong>rnemersdossier’ kunnen <strong>van</strong>uit het On<strong>de</strong>rnemersdossier<br />
(gewijzig<strong>de</strong>) informatie opvragen en informatie uitwisselen.<br />
Uitgangspunten specifiek <strong>voor</strong> <strong>de</strong> bedrijfsprocessen (Stadhuis)<br />
1. <strong>De</strong> afnemer wordt geïnformeerd over <strong>de</strong> stand <strong>van</strong> zaken bij <strong>de</strong> gevraag<strong>de</strong> dienst.<br />
2. <strong>De</strong> diensten aan me<strong>de</strong>werkers zijn opgezet <strong>van</strong>uit efficiencyperspectief.<br />
3. <strong>De</strong> me<strong>de</strong>werkers kunnen hun werk plaats-, tijd-, organisatie- en apparatuuronafhankelijk uitvoeren.<br />
12 Vergelijk <strong>de</strong> <strong>voor</strong>invulling zoals <strong>de</strong> Belastingsdienst dit hanteert bij het doen <strong>van</strong> belastingaangifte.<br />
41
D. Platform Digitale Agenda <strong>Omgevingswet</strong><br />
Het Platform DAO is een experttafel <strong>van</strong> <strong>de</strong> betrokken overhe<strong>de</strong>n waar op basis <strong>van</strong> <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
expertises het gesprek open wordt gevoerd. <strong>De</strong>elname aan het Platform vindt dan ook primair plaats op<br />
basis <strong>van</strong> een expertise en niet <strong>van</strong>uit belangenvertegenwoordiging. Het Platform beoogt <strong>voor</strong>stellen <strong>voor</strong><br />
te berei<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> centrale informatie<strong>voor</strong>ziening binnen het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> zodanig dat<br />
<strong>de</strong> informatie<strong>voor</strong>ziening helpt <strong>de</strong> doelstellingen <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> te realiseren. In potentie is het<br />
Platform ook een kanaal bij uitstek om <strong>de</strong> achterbannen <strong>van</strong> <strong>de</strong> drie vel<strong>de</strong>n te mobiliseren en inzichten<br />
daaruit bij elkaar naar <strong>de</strong> tafel <strong>van</strong> het Platform te brengen.<br />
<strong>De</strong>elnemers<br />
Gestart is met een vertegenwoordiging <strong>van</strong>uit <strong>de</strong> betrokken overhe<strong>de</strong>n. Gaan<strong>de</strong>weg is <strong>de</strong> bezetting <strong>van</strong> het<br />
Platform verbreed met <strong>de</strong>elname <strong>van</strong> <strong>de</strong> projectlei<strong>de</strong>rs <strong>van</strong> <strong>de</strong> belangrijkste bestaan<strong>de</strong> centrale IenM<br />
<strong>voor</strong>zieningen, informatiemanagers IenM en is <strong>de</strong> inbreng <strong>van</strong>uit <strong>de</strong> <strong>Omgevingswet</strong> versterkt.<br />
Wim Vlieger Gemeente <strong>De</strong>n Haag<br />
Wim Mul<strong>de</strong>r Gemeente Amsterdam<br />
Hans Barendrecht Gemeente Rotterdam<br />
Marnix Duinkerke Gemeente <strong>De</strong>lft<br />
Cees <strong>van</strong> Westrenen KING<br />
Jolanka <strong>van</strong> <strong>de</strong>r Perk Provincie Flevoland<br />
Niels Vogelaar Provincie Flevoland<br />
Luc <strong>de</strong> Hor<strong>de</strong> Geonovum/Provincie Utrecht<br />
Marjan Bevelan<strong>de</strong>r IPO<br />
Monique Verhoeven (cc-lid) IPO-RUD<br />
Willem Wensink (cc-lid) UvW<br />
Corine Flendrie IenM/DGRW/RO (OLO)<br />
Katja ten Hove IenM/DGRW/RO (OLO)<br />
Dirk <strong>de</strong> Klerk IenM/DGRW/RO (RO online)<br />
Nico Claij IenM/DGRW/RO (RO online, PDOK)<br />
Julie Tham IenM/DGMI (Atlas Leefomgeving)<br />
Roselie Wijtenburg RWSLeefomgeving (<strong>Informatie</strong>punt i.o.)<br />
Anneke <strong>van</strong> Leeuwen RWSLeefomgeving (Kennisportaal i.o.)<br />
Dorothé Albers IenM/DGMI (AIM)<br />
Erwin Haan IenM/DGMI (AIM)<br />
Titia <strong>van</strong> Leeuwen IenM/ILT (Inspectieview Milieu)<br />
Henny Duijst IenM/ILT (Inspectieview Milieu)<br />
Jelmer <strong>de</strong> Jong EZ (digitale instrumenten Natuur)<br />
Reinier Guijt IenM/DGMI/EB (Gegevensverkenning RiVM)<br />
Pascal Huijbers (tot 1/1/13) IenM/DCI/architect<br />
Peter Visser (<strong>van</strong>af 1/1/13) IenM/DCI/architect<br />
Perry Miog IenM/DCI/informatiemanager<br />
Eric Harthoorn IenM/DCI/informatiemanager<br />
Jos <strong>van</strong> <strong>de</strong> Akker IenM/DCI/adviseur<br />
Patricia Palmen IenM/DGMI/EB<br />
Inge Kure IenM/DGMI/EB<br />
Cecile <strong>van</strong> <strong>de</strong>n Brandt IenM/DGMI/EB<br />
Evaluatie<br />
Het Platform is in augustus 2012 gestart. In januari is een evaluatie gehou<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers.<br />
Unaniem is <strong>de</strong> conclusie dat het Platform een waar<strong>de</strong>volle functie vervult en in <strong>de</strong>ze vorm met een wat<br />
lagere frequentie wordt vervolgd. Er komt veel bij elkaar (disciplines) en er wordt <strong>van</strong>uit een<br />
gemeenschappelijk belang in een open sfeer inhoud gewisseld. Er is een goed evenwicht tussen “halen”<br />
(geïnformeerd wor<strong>de</strong>n, mee kunnen <strong>de</strong>nken) en “brengen” (input geven, ziens- en <strong>de</strong>nkwijzen toevoegen).<br />
42