Christiaan Ravensbergen - Frans Walkate Archief

In Leiden had Georgius Goyckerus kennisgenomen van de strijd tussen de
remonstranten en de contraremonstranten. Als student had hij aan Kampen
geschreven dat hij in alle rust aan het Statencollege kon studeren, ook al
was de regent van dit Statencollege, Petrus Bertius, nauw betrokken bij de
kerkelijke twisten. 39 Bertius was één van de leidende figuren binnen de
remonstrantse factie. Toch heeft Georgius Goyckerus zich niet in die richting
ontwikkeld. Goyckerus had op de synode van 1612 geen bezwaren
tegen de Heidelberger Catechismus of de Nederlandse Geloofsbelijdenis en
liet zich na die tijd steeds meer kennen als contraremontrantsgezind. Binnen
de stad Kampen werd die gezindheid niet door iedereen gewaardeerd.
Onrust in Kampen
Op 17 februari 1615 sprak de magistraat van Kampen over ‘eenige differenten,
ende geschillen’ die ontstaan waren tussen de predikanten aangaande
de predestinatie. Al eerder waren deze meningsverschillen op het raadhuis
besproken en toen was het tot een verzoening tussen de verschillende partijen
gekomen. De magistraat beschouwde de kwestie als bijgelegd, maar
dat bleek nu toch niet het geval te zijn aangezien de ‘differenten’ binnen
de gereformeerde kerk, tussen predikanten en lidmaten, alleen maar waren
toegenomen. Ook binnen de kerkenraad werd heftig over deze kwesties
gedisputeerd en dit alles veroorzaakte volgens de magistraat niets anders
dan onrust (‘irrepabile inconvenienten’) op kerkelijk en politiek terrein.
Daarom zag de overheid zich genoodzaakt om maatregelen te nemen.
Volgens eigen zeggen had zij hiertoe van God het recht gekregen en volgde
zij hiermee het voorbeeld van andere steden die ook met de Reformatie
waren meegegaan.
De predikanten werd verboden om zich nog langer in het openbaar vanaf
de preekstoel uit te spreken over de ‘eeuwiger praedestinatie, ende verkiesinge
Goedes, mit den ancleven van dien’ of hierover onder het gewone
volk te spreken. Dit leidde aldus de magistraat alleen maar tot onbegrip
(‘ongerijmde misduydingen’) en extremiteiten. En het bezorgde de gereformeerde
kerk een slechte naam bij alle mensen die niets van de gereformeerde
religie wilden weten (‘onse wederparthije’). De predikanten
moesten van de magistraat gematigd, stichtelijk, eenvoudig en naar Gods
Woord preken. Hierdoor zou alle ‘tweedracht, partijschap, affsonderinge
ende scheuringe’ in kerk en politiek vermeden worden.
Ondertussen was het de predikanten wel toegestaan om onderling over de
controversiële punten te spreken. Mocht er dan verschil van mening
108