Brochure Wie ben jij? PM - Stichting Humanitas

vechten voor een eigen Koerdische staat. De
strijd speelt zich voornamelijk af in het grensgebied
met Iran en Irak omdat de Koerden uit de
verschillende landen daar zijn samengedreven.
Taal
Het Turks is een jonge taal die vanaf 1920 is ontwikkeld
en gesproken. Dit betekent dat hele oude
Turken het Turks van latere generaties niet altijd
kunnen lezen en schrijven. Turkse scholen schenken
alleen aandacht aan de Turkse taal .
Godsdienst
Zoals al eerder gezegd is een meerderheid van de
Turken islamitisch. Een minderheid, vooral in het
Europese deel, is christelijk. Hoewel de geloofsbeleving
van Turkse islamieten niet verschilt van
bijvoorbeeld de Marokkanen (zie hoofdstuk 4) lijken
Turken wat meer democratisch in de leer. In
Turkije is de islam immers geen staatsgodsdienst.
De vrijheid voor vrouwen is iets ruimer.
Cultuur
De Turkse cultuur laat zich het beste kenmerken
als een familiecultuur in tegenstelling tot de ik-cultuur
in het westen. Het familiebesef is groot en de
banden zijn sterk. Iedereen voelt zich verantwoordelijk
voor kinderen, ouders, broers en zussen.
Meningsverschillen leiden niet zelden tot grote familievetes.
Maar ook buiten de familie is ‘erbij ho-
Geschiedenis
30% Van de Turkse bevolking behoort tot de groep van
Alevieten. Dit is een voor westerlingen minder bekende
groep. Alevieten behoren tot de islam, maar de verschillen
tussen de Soennieten (die stringenter de vijf zuilen van de
islam naleven) en Alevieten is groot. Alevieten interpreteren
de religie anders; zij hebben ook hun eigen specifieke
cultuurbeleving, religieuze uiting en levensbeschouwing.
Alevieten zijn een honderden jaren oude beweging. Zij
vormen een minderheid die door de jaren heen op alle terreinen
van het maatschappelijk leven gediscrimineerd
worden.
Alevieten wijzen de autoritaire aspecten van de islam af.
Deze afwijzing en haar verdraagzaamheid zijn de oorzaak
dat zij zich opwerpen als bolwerk tegen pogingen om het
islamitische fundamentalisme te verspreiden.
Godsdienst
In het Alevitisme staat de mens centraal; ieder mens is een
schepping van God. Alevitisme is een humanistische filosofie.
Een van de belangrijkste grondprincipes is: elk mens
accepteren zoals hij is, zonder onderscheid te maken in
sekse, kleur, afkomst, geloof enz. Dit principe wordt van
kindsbeen af aangeleerd. De mens moet zich van al het
slechte onthouden, zoals liegen, stelen en overspel. De mens
is op alle gebieden zelf verantwoordelijk. Alleen op het
gebied van de spiritueel/religieuze vragen is de Aleviet on-
6
ren’ zeer belangrijk. In de sociologie spreekt men
van In- en Outgroepen. De In-groep is de familie
en de kring van goede vrienden en bekenden. De
Outgroep zijn alle onbekenden waar men niet bijhoort.
In de in-groep heerst een grote mate van solidariteit.
Het is niet eenvoudig om als buitenstaander
tot die in-groep toe te treden, maar zeker niet
onmogelijk. Als een buitenstaander vriendschap
sluit met iemand uit de groep geldt: elke vriend
van jou is een vriend van mij. Anderzijds kan een
ruziemaker in de in-groep ook worden uitgestoten.
In alle culturen kent men de begrippen eer en
schande. In onze ik-cultuur is dat synoniem voor
ons eigen geweten. In de Turkse familiecultuur
zijn eer en schande onlosmakelijk verbonden met
de in-groep. Elk lid behoort zich zo te gedragen
dat de familie eer en respect toekomt. Onjuist gedrag
moet niet alleen worden vermeden maar
moet, als het toch voorkomt, zo veel mogelijk onzichtbaar
blijven voor de buitenwereld.
Man-vrouwpatroon
Ook hier is de opstelling, in vergelijking met meer
fundamentalistische moslims, wat liberaler. Toch
is het openbare leven een mannenwereld en zijn
de vrouwen vooral de baas in huis. Vrouwen bemoeien
zich weinig met het opvoeden van de jongens
in het gezin. Dat is een taak voor de vader.
Mannen zijn verantwoordelijk voor hun vrouw in
die zin dat zij de familieeer moeten bewaken.
Alevieten
dergeschikt aan een spirituele leraar: de Dede.
Tijdens de Ayin-i Cem komen mannen, vrouwen en kinderen
bij elkaar om gezamenlijk met de Dede te discussiëren,
over de Alevitische leer te spreken, onderlinge eenheid
en solidariteit na te streven en rituele dansen uit te
voeren. De Alevitische liederen (nefes) nemen ook buiten
deze bijeenkomsten een belangrijke plaats in.
Cultuur
De Alevieten beschouwen vooruitgang en ontwikkeling
als iets wat de mensheid ten goede kan komen. Voorwaarde
is wel dat deze ontwikkeling ten goede komt aan vrede,
rechtvaardigheid, en een betere relatie tussen de mensen
in de wereld. Er wordt veel waarde gehecht aan onderwijs.
Dit geldt voor zowel mannen als vrouwen. Vrouwen
en mannen zijn gelijkwaardig.
Situatie in Nederland
Sinds de jaren ’60 komen de Alevieten naar Nederland. In
het begin zijn zij vooral afkomstig van het platteland. Alevieten
hebben zich lang niet als bevolkingsgroep geprofileerd.
De laatste tijd is hierin verandering gekomen. Er
worden Alevitische verenigingen opgericht, ook met als
doel Nederlanders te informeren over Alevitisme. Een
open contact met groeperingen in de Nederlandse samenleving
wordt gestimuleerd. De Alevitische vrouwen dragen
meestal geen sluier en zijn Westers gekleed.