Brochure Voorzieningen Palliatieve Zorg in Vlaanderen - editie ...

Voorzieningen
Palliatieve Zorg
in Vlaanderen
Met contactgegevens voor regio Brussel-Halle-Vilvoorde
1

Woord vooraf
Palliatieve patiënten en hun families vinden vaak niet de weg naar duidelijke
en adequate informatie. Maar ook hulpverleners kennen niet altijd alle
mogelijkheden, zodat het moeilijk kan zijn om in te schatten welke voorzieningen
beschikbaar zijn.
Het is voortdurend zoeken naar een evenwicht tussen wat de zorgverstrekker
zelf merkt en waar de patiënt en zijn omgeving nood aan hebben. Daarom
ondersteunt het Forum Palliatieve Zorg u en maken we u wegwijs in het aanbod
van sociale voorzieningen.
U vindt in deze brochure een overzicht van alle instanties binnen de regio Brussel-
Halle-Vilvoorde die palliatieve zorg aanbieden. Hiermee vatten we belangrijke
algemene begrippen samen en lijsten we voorzieningen op voor zowel patiënt,
zorggevenden (familie, vrienden, mantelzorgers,…) als hulpverleners.
We geven met deze brochure een basisoverzicht. Uw (huis-)arts, de sociale dienst
van het ziekenfonds/ziekenhuis, OCMW, het rusthuis en de verpleegkundigen
palliatieve zorg kunnen u nog meer specifieke informatie geven. Het Forum
Palliatieve Zorg en Omega, de thuisequipe palliatieve zorg in regio Brussel-
Halle-Vilvoorde, staan ook steeds klaar om uw vragen te beantwoorden.
De informatie in deze brochure is een tijdsopname. De vermelde bedragen zijn
geldig op 1 september 2012. Indien er wijzigingen zijn, brengen we u op de hoogte
via onze website www.forumpalliatievezorg.be. Indien u zelf opmerkingen of
aanvullingen heeft voor deze brochure, mag u ons hiervan altijd op de hoogte
brengen.
Evelyn De Mey Christina Vanderhaeghe
PR en vormingsverantwoordelijke coördinator
Forum Palliatieve Zorg Forum Palliatieve Zorg
3

4
Inhoudsopgave
Woord vooraf ................................................................................... 3
Inhoudsopgave .................................................................................. 4
1 Inleiding ................................................................................... 6
1.1 Wat is palliatieve zorg? ............................................................. 6
1.2 Wat is een palliatieve patiënt? .........................................................7
1.3 Belangrijk verschil tussen terminale en palliatieve zorg? ..............7
2 Sociale voorzieningen voor de patiënt ....................................... 8
2.1 Verhoogde tegemoetkoming .............................................................8
2.2 Aanvullende verzekeringen ..............................................................9
2.3 Omnio-statuut ................................................................................. 10
2.4 Tussenkomst hospitalisatieverzekering ........................................ 10
2.5 Globaal Medisch Dossier ............................................................... 10
2.6 Maximumfactuur ............................................................................. 11
2.7 Het Bijzonder Solidariteitsfonds ................................................... 12
2.8 Tegemoetkomingen aan personen met een beperking ................. 13
2.9 Tegemoetkomingen voor chronisch zieken.................................... 14
2.9.1 Zorgforfait .................................................................................. 14
2.9.2 Incontinentieforfait .................................................................... 15
2.9.3 Forfait voor palliatieve patiënten ................................................ 15
2.10 Tegemoetkomingen van VLK of van de Stichting tegen Kanker .. 16
2.11 Verhoogde kinderbijslag ................................................................. 17
2.12 Tegemoetkoming kort- en dagverblijf ............................................ 17
3 Voorzieningen specifiek voor de palliatieve patiënt .................. 18
3.1 Statuut palliatieve patiënt .............................................................. 18
3.2 Forfait voor palliatieve patiënten ................................................... 18
3.3 Bijkomende premies ....................................................................... 18
3.4 Wegvallen van remgelden .............................................................. 18
3.5 Vlaamse Zorgverzekering............................................................... 19
4 Voorzieningen voor zorgomkadering ......................................... 20
4.1 Palliatief verlof ................................................................................ 20
4.2 Loopbaanonderbreking in het kader van medische bijstand ........ 21

4.3 Tijdskrediet ...................................................................................... 21
4.4 Aanmoedigingspremie ................................................................... 22
4.5 Mantelzorgtoelage .......................................................................... 22
4.6 Steunpunt voor mantelzorgers ....................................................... 22
5 Zorgvoorzieningen voor palliatieve patiënten ........................... 23
5.1 Zorgvoorzieningen .......................................................................... 24
5.1.1 Palliatieve thuiszorgequipes....................................................... 24
5.1.2 Supportieve en palliatieve dagcentra ......................................... 26
5.1.3 Het palliatief support team in een woonzorgcentrum ............... 27
5.1.4 Palliatieve zorg in voorzieningen voor personen
met een beperking ...................................................................... 34
5.1.5 Palliatieve support teams ........................................................... 36
5.1.6 Palliatieve eenheden in een ziekenhuis ...................................... 39
5.2 Voorzieningen voor informatie, overleg en coördinatie ................ 42
5.2.1 Palliatieve netwerken .................................................................. 42
5.2.2 Federaties ................................................................................... 45
5.2.3 LEIF ............................................................................................. 46
5.2.4 ULteam ....................................................................................... 47
6 Andere voorzieningen .............................................................. 48
6.1 Nachtzorg ........................................................................................ 48
6.2 Medicatie ......................................................................................... 49
6.3 Verbandmiddelen ............................................................................ 50
6.4 Specifieke hulpmiddelen ................................................................ 50
6.5 Niet-dringend ziekenvervoer .......................................................... 51
6.6 Vrijwilligers ..................................................................................... 52
6.7 Gezinszorg ....................................................................................... 53
6.8 Ondersteunende gemeentelijke diensten ..................................... 53
7 Andere steunpunten ................................................................. 54
7.1 Medisch specifieke steunpunten ................................................... 54
7.2 Ankerpunten voor rouw .................................................................. 60
7.3 Steunpunten voor zorgomkadering ................................................ 62
7.4 Algemene steunpunten .................................................................. 66
8 Links naar interessante websites ............................................. 71
5

6
1 inleiding
1.1 Wat is palliatieve zorg?
Volgens de definitie van palliatieve zorg, opgesteld door de
Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) in 2002, omschrijven we palliatieve
zorg als:
“een benadering die de kwaliteit van leven wil verbeteren van patiënten en hun naasten
die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en
verlichten van lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling
en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en
spirituele aard”.
De organisatie legt er de nadruk op:
• dat de dood een normaal, natuurlijk proces is, dat niet vertraagd of
versneld wordt;
• dat niet de genezing van de patiënt het doel is, maar een zo hoog
mogelijke kwaliteit van leven, waardoor het ziekteverloop mogelijk
positief beïnvloed kan worden;
• dat er aandacht moet zijn voor lichamelijke en psychische klachten;
• dat de psychologische, sociale en spirituele aspecten in de zorg
integraal benaderd worden;
• dat er emotionele ondersteuning is voor de patiënt en zijn naasten om
zo actief mogelijk te leven, om te leren omgaan met de ziekte van de
patiënt en met rouw;
• dat indien nodig, vanuit een team zorgverleners gewerkt wordt, zodat
aan alle noden van patiënten en naasten tegemoet kan worden gekomen,
indien wenselijk ook na het overlijden van de patiënt.

1.2 Wat is een palliatieve patiënt?
Wat kunnen we nu concreet verstaan onder de term “palliatieve patiënt”?
Een palliatieve patiënt kunnen we omschrijven als:
1) een patiënt die lijdt aan één of meer onomkeerbare aandoeningen.
2) een patiënt die ongunstig evolueert met een ernstige algemene
verslechtering van zijn fysieke/psychische toestand.
3) een patiënt bij wie therapeutische ingrepen en revaliderende therapie
niet meer helpen.
4) een patiënt bij wie de prognose van de aandoening(en) slecht is (of
zijn) en het overlijden op relatief korte termijn verwacht wordt.
5) een patiënt met ernstige fysieke, psychische, sociale en geestelijke
noden die een belangrijke tijdsintensieve en volgehouden inzet vergen;
indien nodig wordt er beroep gedaan op een hulpverlener met een
specifieke bekwaamheid, en op aangepaste technische middelen.
1.3 Belangrijk verschil tussen terminale en
palliatieve zorg?
Op een bepaald moment in een ziekteproces kan verdere therapie geen
voordelen meer bieden, maar is het belangrijk om kwaliteit van leven te
optimaliseren en niet het actief verlengen/verkorten ervan. Vanaf dat
moment is het niet meer belangrijk om de ziekte te bestrijden, maar wel om
de ondraaglijke neveneffecten van de ziekte tegen te gaan.
De begrippen “palliatief” en “terminaal” worden nog te veel als synoniemen
van elkaar gebruikt. Palliatieve zorg is een combinatie van supportieve zorg
en terminale zorg, die we zo vroeg mogelijk moeten opstarten. Terminale
zorg richt zich op de allerlaatste fase (laatste weken, maanden) van het leven,
terwijl de supportieve zorg bij een palliatieve patiënt in een eerder stadium
wordt aangeboden, vaak parallel met nog actieve behandelingen.
7

8
2 Sociale voorzieningen
voor de patient
De belangrijkste kosten voor de palliatieve patiënt zijn onder andere
verpleegkundige kosten, geneesmiddelen, ziekenvervoer,… Deze patiënt kan
echter aanspraak maken op een aantal financiële regelingen.
De kosten van gezondheidszorg zijn grotendeels ten laste van de patiënt en
worden gedeeltelijk opgevangen door de ziekteverzekering. Het inschakelen
van mantelzorgers, familie, vrienden of vrijwilligers geeft de mogelijkheid om
wat kosten te drukken.
We geven telkens een korte beschrijving per sociale voorziening waar u
een beroep op kunt doen. Indien u toch nog behoefte hebt aan bijkomende
informatie, of wanneer er geen rechtstreekse contactgegevens worden
vermeld, dan verwijzen we u graag door naar uw ziekenfonds.
2.1 Verhoogde tegemoetkoming
Mensen met een laag inkomen hebben recht op de verhoogde tegemoetkoming
van het ziekenfonds voor de kosten van gezondheidszorg. Deze personen
betalen minder remgeld (= het persoonlijk aandeel in de kosten), bijvoorbeeld
voor sommige geneesmiddelen, consultaties bij artsen, tandartsen, andere
zorgverleners of opname in het ziekenhuis. Indien u aanspraak wil maken op
een verhoogde tegemoetkoming van het ziekenfonds moet u aan een aantal
voorwaarden voldoen.
Volgende personen hebben recht op een verhoogde tegemoetkoming,
enkel op voorwaarde dat hun jaarlijks bruto belastbaar gezinsinkomen niet
hoger is dan € 16306,33 te verhogen met € 3018,74 per persoon ten laste (deze
bedragen zijn geldig sinds 1 februari 2012):
• gepensioneerden, weduwen, weduwnaars, wezen, invaliden;
• langdurig werklozen (min. 12 maanden);
• eenoudergezinnen;
• ambtenaren die langer dan één jaar in disponibiliteit zijn wegens ziekte;

• verblijvende in België vanaf 65 jaar;
• personen met een handicap;
• religieuzen vanaf de pensioenleeftijd;
• kinderen met verhoogde kinderbijslag wegens handicap;
• personen met één van onderstaande uitkeringen:
o leefloon;
o inkomensgarantie voor ouderen (IGO)
o integratietegemoetkoming voor personen met een handicap;
o tegemoetkoming hulp aan bejaarden;
o …
2.2 Aanvullende verzekeringen
Naast de tegemoetkoming van uw wettelijke ziekteverzekering kunt u bij uw
ziekenfonds informeren naar een aanvullende vrije verzekering die niet of
gedeeltelijk in het basispakket is opgenomen.
Verschillende ziekenfondsen verlenen vanuit de aanvullende vrije verzekering
bijzondere tussenkomsten (verschillende naargelang het ziekenfonds en
het verbond binnen het ziekenfonds) zoals tegemoetkomingen bij aankoop
van hulpmiddelen, incontinentiemateriaal, vervoer en een thuiszorgpremie.
Indien u hier graag meer informatie over wenst, verwijzen wij u graag door
naar uw ziekenfonds.
Het Vlaams Patiëntenplatform (VPP) heeft een handige brochure opgesteld
over verzekeringen voor personen met een chronische ziekte. Voor chronisch
zieken en hun gezin is het niet altijd vanzelfsprekend om een verzekering af
te sluiten. Vaak blijven deze mensen met een heleboel vragen zitten. Deze
brochure geeft daarom uitleg over de verschillende soorten verzekeringen:
de hospitalisatieverzekering, schuld-saldoverzekering, reisverzekering,
familiale verzekering, uitvaartverzekering,… De brochure is gratis te
downloaden op volgende website: www.vlaamspatientenplatform.be ➜
Publicaties ➜ Brochures ➜ “Brochure Verzekeringen: informatie en tips
voor personen met een chronische ziekte of aandoening”.
9

10
2.3 Omnio-statuut
Personen die enkel aan de inkomensvoorwaarde voldoen (en niet aan de
vooraf opgesomde persoonsregels, zie 2.1.), kunnen bij hun ziekenfonds een
Omnio-statuut krijgen.
Het bruto belastbaar gezinsinkomen (in 2012) moet lager zijn dan € 15606,71;
te verhogen met € 2889,22 per gezinslid dat niet de aanvrager is. Indien u
beschikt over een verhoogde tegemoetkoming, dan hoeft u het Omniostatuut
niet aan te vragen.
2.4 Tussenkomst hospitalisatieverzekering
Sommige verzekeringsmaatschappijen en ziekenfondsen bieden een
hospitalisatieverzekering aan. Deze verzekering dekt meestal een groot
gedeelte van het persoonlijk aandeel dat u aan het ziekenhuis moet betalen
wanneer u opgenomen wordt. Een aantal hospitalisatieverzekeringen komen
bij ernstige aandoeningen ook tegemoet aan de kosten van thuisverzorging.
De voordelen variëren naargelang de polis die u bij het ziekenfonds
hebt afgesloten. Kijk in dit geval uw polis goed na of vraag uitleg aan uw
verzekeringsmaatschappij of ziekenfonds.
2.5 Globaal medisch dossier
Een Globaal Medisch Dossier (GMD) bundelt al uw medische gegevens
en wordt door uw huisarts bijgehouden. Door het gebruik van een globaal
medisch dossier krijgt u zowel financiële als medische voordelen.
Op financieel vlak krijgt u voor elke raadpleging bij uw huisarts tot 30%
remgeldverlaging (remgeld = het bedrag dat u zelf voor een raadpleging
betaalt en niet terugvordert van uw ziekenfonds). Het terugbetalingstarief
hangt af van de categorie waartoe u behoort:
• jonger dan 10 jaar;
• tussen 10 en 75 jaar;

• ouder dan 75 jaar;
• chronisch ziek;
• palliatieve patiënt.
2.6 Maximumfactuur
De maximumfactuur (MAF) is een financiële beschermingsmaatregel die
ervoor zorgt dat de jaarlijkse medische kosten voor elk gezin beperkt blijven
tot een bepaald plafond, afhankelijk van het gezinsinkomen. Als de medische
kosten dit plafond overschrijden, dan wordt het integraal terugbetaald.
Voor een overzicht van de medische kosten die in aanmerking komen, zie
www.riziv.be ➜ Burger ➜ Medische kosten ➜ Maximumfactuur (MAF).
De reglementering voorziet volgende twee categorieën:
• Sociale MAF: voor bepaalde sociale categorieën bv. gezinnen waarvan
minstens één persoon recht heeft op een verhoogde tegemoetkoming
van het ziekenfonds of op een inkomensvervangende tegemoetkoming
voor gehandicapten. Het remgeldplafond bedraagt € 450,00 per jaar
(sinds 01/01/2012).
• Inkomens-MAF: voor gezinnen die geen aanspraak maken op de sociale
MAF. Het jaarlijks remgeldplafond dat u betaalt voor de medische
kosten is afhankelijk van het netto gezinsinkomen.
De ziekenfondsen houden de medische kosten per gezin en per kind bij. De
kosten die het plafondbedrag overschrijden, worden automatisch terugbetaald.
Wie aanspraak maakt op de sociale MAF of de inkomens-MAF krijgt het
bedrag op korte termijn automatisch door het ziekenfonds teruggestort.
11

12
2.7 Het Bijzonder Solidariteitsfonds
Bij het Bijzonder Solidariteitsfonds kunt u terecht voor geneeskundige
verstrekkingen waarvoor geen terugbetaling is voorzien of als er niet aan de
voorwaarden voor terugbetaling is voldaan.
• Voorwaarden voor tussenkomst:
Het Bijzonder Solidariteitsfonds kan, binnen de perken van zijn financiële
middelen, tussenkomen in de kosten voor uitzonderlijke gezondheidszorgen
die niet op de lijst van terugbetaalbare prestaties voorkomen en die aan
volgende voorwaarden voldoen:
o de kosten moeten hoog zijn;
o de behandeling moet een zeldzame aandoening betreffen die
levensbelangrijke functies aantast;
o ze moet een erkende wetenschappelijke waarde en doeltreffendheid
hebben;
o ze moet het proefstadium overschreden hebben;
o ze moet absoluut noodzakelijk zijn op medisch-sociaal vlak;
o ze moet voorgeschreven zijn door een geneesheer-specialist.
Er kan ook een aanvraag ingediend worden om het persoonlijk aandeel van de
begunstigde te vergoeden voor in het buitenland verleende geneeskundige
verstrekkingen, reis- en verblijfskosten (ook van de vergezellende persoon).
Ook verstrekkingen die opgenomen zijn in de nomenclatuur, maar waarbij
niet aan de voorwaarden is voldaan om terugbetaling te bekomen, kunnen
voor een tussenkomst van een Solidariteitsfonds in aanmerking komen.
• Hoe de tussenkomst aanvragen?
De begunstigde richt zijn aanvraag per aangetekende brief aan de adviserend
geneesheer van zijn ziekenfonds. Bij de aanvraag voegt hij een medisch
rapport toe, een gedetailleerde factuur van de kosten, een doktersvoorschrift
van de geneesheer-specialist en een verklaring op erewoord dat hij op
geen andere wijze terugbetaling van deze prestaties kan bekomen. Na een
onderzoek van het dossier legt de adviserend geneesheer de aanvraag voor

aan het College van Geneesheren-Directeurs, dat beslist over de toekenning
van de tussenkomst en over het bedrag ervan. De uitbetaling van de
tussenkomst gebeurt door het ziekenfonds. De rechthebbende kan ook een
begunstigde aanduiden.
Voor meer informatie contacteer eerst uw ziekenfonds (zij beschikken al over
een dossier op uw naam) of de dienst bij het RIZIV, wanneer het ziekenfonds u
geen antwoord kan geven. Het RIZIV verstrekt alleen algemene inlichtingen,
maar nooit specifieke informatie met betrekking tot een dossier.
U kunt Het Bijzonder Solidariteitsfonds contacteren op het nummer 02/739
76 70 of solidariteitsfonds@riziv.fgov.be. Een brochure is te downloaden
op: www.riziv.be ➜ Zorgverleners ➜ Algemene informatie ➜ Bijzonder
Solidariteitsfonds.
2.8 Tegemoetkomingen aan personen met een beperking
De tegemoetkoming aan gehandicapten kan aangevraagd worden door
personen met een ernstige verminderde zelfredzaamheid én een beperkt
inkomen. Afhankelijk van uw leeftijd, inkomsten, gezinssamenstelling
en aard/ernst van de aandoening, kunt u in aanmerking komen voor de
tegemoetkoming. Er bestaan drie soorten van tegemoetkomingen voor
mensen met een beperking:
• De inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT): voor personen met
een handicap van wie is vastgesteld dat zijn lichamelijke of psychische
toestand zijn verdienvermogen heeft verminderd tot een derde of minder
van wat een gezonde persoon door het uitoefenen van een beroep zou
verdienen op de algemene arbeidsmarkt.
• De integratietegemoetkoming (IT): voor personen met een handicap die
vanwege een vermindering van de zelfredzaamheid, bijkomende kosten
te dragen hebben.
• Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB): voor personen met
een handicap van 65 jaar of ouder die vanwege een vermindering van de
zelfredzaamheid bijkomende kosten te dragen hebben.
13

De tegemoetkoming kan worden toegekend na een medisch en administratief
onderzoek. De aanvraag dient te gebeuren bij de stad of gemeente waar u woont.
De tegemoetkoming kan worden toegekend na een medisch en administratief
onderzoek. De aanvraag dient te gebeuren bij de stad of gemeente
waar u woont. Meer info zie http://handicap.fgov.be ➜ Uw Rechten ➜
Tegemoetkomingen.
14
2.9 Tegemoetkomingen voor chronisch zieken
Hoewel uw ziekteverzekering (en eventuele aanvullende verzekering) tegemoet
komt in vele prestaties, zijn er toch nog heel wat kosten die chronisch zieken
zelf moeten dragen. Om deze reden worden er diverse forfaits ingevoerd om
chronisch zieken beter te beschermen, namelijk:
• zorgforfait;
• incontinentieforfait;
• forfait voor PVS-patiënten (coma);
• forfait voor palliatieve patiënten.
Om recht te hebben op deze tegemoetkomingen moet u of uw familie een zekere
mate van verlies aan zelfredzaamheid hebben en tevens kunnen aantonen dat
u hoge kosten aan gezondheidszorg heeft. Vraag uw ziekenfonds of u voor deze
tegemoetkoming in aanmerking komt.
2.9.1 Zorgforfait
Dit is een jaarlijkse tegemoetkoming voor chronisch zieken, die omwille
van hun ziekte zeer sterk afhankelijk zijn van andere personen en hierdoor
ook hogere uitgaven hebben voor gezondheidszorg. Het bedrag van de
tegemoetkoming (geldig op 01/01/2012) varieert naar gelang de mate van
verlies aan zelfredzaamheid nl. € 288,05 per jaar; € 432,08 per jaar of € 576,10
per jaar.

2.9.2 Incontinentieforfait
Deze tegemoetkoming is een jaarlijks forfait in de kosten voor
incontinentiemateriaal van zwaar zorgbehoevenden die thuis verzorgd
worden. Deze zwaar zorgbehoevenden moeten personen zijn met minstens
vier maanden (van de laatste twaalf maanden) recht op forfait B of C in de
thuisverpleging, met een score 3 of 4 voor het criterium “incontinentie”. Ze
mogen niet verblijven in een verzorgingsinrichting en moeten op de laatste
dag van de referteperiode van twaalf maanden in leven zijn. In 2012 bedraagt
het forfait € 473,33 per jaar.
2.9.3 Forfait voor palliatieve patiënten
Dit forfait wordt ook wel de palliatieve thuiszorgpremie genoemd. Het
forfait voor palliatieve patiënten is een tegemoetkoming in kosten voor
medicatie, hulp- en verzorgingsmiddelen die vereist zijn voor de verzorging
van palliatieve patiënten in hun eigen woonomgeving. Dit forfait bedraagt €
621,15 (sinds 01/02/12) en wordt voor één maand toegekend. Indien de patiënt
na afloop verder aan de voorwaarden voldoet, kan het forfait een tweede maal
worden aangevraagd. Deze premie wordt elk jaar op 1 januari geïndexeerd.
Wanneer u beroep wilt doen op dit forfait dan moet de patiënt een formulier
laten ondertekenen door de huisarts, waarmee hij een palliatief statuut
aanvraagt voor de patiënt. Dit formulier kan de huisarts downloaden
op de website van het RIZIV: www.riziv.be ➜ Zorgverleners ➜
Verzekeringsinstellingen en –diensten ➜ Palliatieve Zorg ➜ Formulier
“medische kennisgeving” (pdf-formaat). Hij bevestigt, door het ondertekenen
van het formulier, dat de patiënt aan een aantal voorwaarden voldoet.
Het ondertekende document moet vervolgens verstuurd worden naar de
adviserend geneesheer van het ziekenfonds van de patiënt in kwestie. Het
forfait wordt direct uitgekeerd na kennisgeving.
15

16
2.10 Tegemoetkomingen van VLK of van de Stichting
tegen Kanker
Voor personen met kanker bestaan er allerlei financiële voorzieningen. Bij
hoge medische kosten kunt u een aanvraag voor financiële steun indienen
bij het fonds van de VLK of bij de Stichting tegen Kanker. Elke situatie wordt
individueel beoordeeld. De aanvraag dient te gebeuren voor het overlijden
van de patiënt. Als de steun wordt toegekend, krijgt de betrokkene een
eenmalige steun per dossier dat wordt aangevraagd.
Voor een opsomming van alle mogelijke financiële tussenkomsten voor
kankerpatiënten en mensen uit hun omgeving, verwijzen we graag naar
de folder “Financiële hulp bij kanker”. Deze folder is te verkrijgen bij de
VLK. Het Kankerfonds van de VLK kent steun toe op basis van criteria als
gezinsinkomen, maandelijkse kosten, andere tussenkomsten, verhouding
tussen minimale op te leggen ziektekosten en het inkomen,…
Bij de Stichting tegen Kanker kan eveneens een aanvraag voor financiële steun
worden ingediend. Ook hier moeten criteria als gezinsinkomen en andere
tussenkomsten worden gerespecteerd. De Stichting verwacht dat eerst alle
andere mogelijke aanvragen tot tussenkomst gebeuren bij andere instanties
(OCMW, Ziekenfonds,…). De Stichting is de laatste instantie die gecontacteerd
kan worden. Een patiënt kan zelf geen aanvraag indienen. Dat moet gebeuren
via de sociale dienst van het ziekenhuis, het ziekenfonds of het OCMW.
Voor de VLK gebeurt dit met het daartoe voorziene “aanvraagformulier voor
financiële steun” (ook te downloaden op de website: www.tegenkanker.be/
financiëlesteun). Bekijk langs deze link ook het document “voorwaarden
financiële steun”. Via deze link kunt u tevens een aantal brochures lezen,
afdrukken of bestellen. Voor de contactgegevens van beide instanties,
verwijzen wij u graag door naar het einde van de brochure, onderdeel
“medisch specifieke steunpunten”.

2.11 Verhoogde kinderbijslag
Het recht op een verhoging van de kinderbijslag geldt voor kinderen van 0 tot
21 jaar met een handicap of aandoening. Ze kunnen een bijzondere vorm van
kinderbijslag krijgen nl. een financiële ondersteuning bovenop de gewone
kinderbijslag.
U hebt recht op een toeslag bovenop de kinderbijslag als:
• iemand in het gezin werknemer is (of werkloos, ziek of gepensioneerd);
• het kind recht heeft op kinderbijslag;
• het kind niet ouder is dan 21 jaar;
• de handicap of aandoening van het kind voldoet aan wettelijke criteria.
De aanvraag moet worden ingediend bij uw kinderbijslagfonds voor
werknemers. Het kinderbijslagfonds waarbij de gerechtigde is aangesloten,
stuurt op aanvraag alle nodige formulieren op. U krijgt tevens informatie over
de te volgen stappen.
Voor meer informatie contacteer het RKW (Rijksdienst voor Kinderbijslag
voor Werknemers) via www.rkw.be of 02/237 21 11. Voor zelfstandigen geldt
een andere regeling. Voor meer informatie hierover, contacteer de RSVZ
(Rijksdienst voor Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen) via www.rsvz.be
of 02/546 42 11.
2.12 Tegemoetkoming kort- en dagverblijf
Het ziekenfonds voorziet een tussenkomst per dag voor de rechthebbende
die in een instelling voor kortverblijf of kortdurend in een erkend rustoord
verblijft om de mantelzorger(s) tijdelijk te ontlasten. Ook voor het verblijf in
een dagcentrum is een tussenkomst voorzien, beperkt tot een aantal dagen
per jaar en verschillend naargelang het ziekenfonds waartoe u behoort.
U neemt best contact op met de sociale dienst/dienst maatschappelijk werk
van uw ziekenfonds. U moet ook een origineel attest van de instelling voor
kortverblijf of voor dagverblijf kunnen voorleggen. Deze instelling moet door
uw ziekenfonds en/of RIZIV erkend zijn.
17

18
3 Voorzieningen specifiek voor de
palliatieve patient
3.1 Statuut palliatieve patiënt
Palliatieve patiënten die thuis verzorgd worden, kunnen een beroep doen op
verschillende financiële tegemoetkomingen. Om aanspraak te maken op deze
voordelen moet u over een statuut van palliatieve patiënt beschikken. Om dit
statuut te verkrijgen moet de huisarts een aanvraag indienen bij de adviserende
geneesheer van het ziekenfonds. Er zijn echter enkele voorwaarden gekoppeld
aan het statuut van palliatieve patiënt: medische voorwaarden, permanente
ondersteuning door mantelzorg en/of professionele hulpverleners, en de intentie
van de patiënt om thuis verzorgd te worden. Uw huisarts kan u hierover informeren.
3.2 Forfait voor palliatieve patiënten
Indien u beschikt over het statuut van palliatieve patiënt dan kunt u aanspraak
maken op de palliatieve thuiszorgpremie of forfait voor palliatieve patiënten. Voor
meer informatie, verwijzen wij u terug naar het vorige hoofdstuk “voorzieningen
voor de patiënt”, hoofdstuk 2.9. “tegemoetkomingen voor chronisch zieken”.
3.3 Bijkomende premies
Sommige andere diensten of openbare instellingen (provincie, gemeente,
OCMW, ziekenfonds) bieden aan patiënten die thuis verzorgd worden onder
bepaalde voorwaarden een bijkomende premie voor tussenkomst in de
verzorgingskosten. Voor meer informatie kunt u terecht bij de lokale afdelingen
van het ziekenfonds of de sociale dienst van uw gemeente of OCMW.
3.4 Wegvallen van remgelden
De huisarts kon in het verleden voor zijn huisbezoeken aan de palliatieve
patiënt gebruik maken van een speciaal RIZIV-nummer waarop de patiënt geen

emgeld diende te betalen. Dit speciale RIZIV-nummer is sinds 1 november
2010 afgeschaft. Nu mag de huisarts gebruik maken van het gewone RIZIVnummer
voor huisbezoeken, ook voor huisbezoeken aan palliatieve patiënten.
Ook de thuisverpleegkundige kan een palliatief forfait rekenen voor de verleende
zorg. Dit is een all-in bedrag dat alle verpleegkundige zorg en begeleiding dekt. De
patiënt betaalt hierop geen remgeld, zijn persoonlijk aandeel wordt afgeschaft. Ook
dit blijft van kracht indien de patiënt langer dan de 3 vooropgestelde maanden leeft.
Wanneer iemand het statuut van palliatieve patiënt heeft en thuis
kinesitherapiebehandelingen krijgt, dan hoeft deze geen remgeld meer
te betalen. De patiënt heeft recht op de volledige terugbetaling van de
behandelingen, indien de kinesitherapeut maximum 1 verstrekking per dag
verricht, max. 60 behandelingen per voorschrift. Deze rechten kan een patiënt
pas verkrijgen indien hij het statuut van palliatieve patiënt heeft.
3.5 Vlaamse Zorgverzekering
De Vlaamse zorgverzekering keert een forfaitaire tegemoetkoming uit
per maand, bedoeld voor de terugbetaling van niet-medische kosten voor
zwaar zorgbehoevende patiënten, zoals bv. mantelzorg of residentiële zorg
(woonzorgcentra, RVT, PVT). Om als zwaar zorgbehoevende erkend te
worden, moet u voldoen aan bepaalde criteria. Voor meer informatie over deze
criteria kunt u zich wenden tot uw ziekenfonds. In 2012 bedraagt de uitkering,
voor zowel de mantel- en thuiszorg als de residentiële zorg, € 130,00 per maand.
U hebt recht op een vergoeding vanaf de eerste dag van de vierde maand na de
datum van de vraag voor tenlasteneming. Men kan van zorgvorm veranderen
door met een specifiek formulier een aanvraag te doen bij de zorgkas. Er moeten
in principe geen bewijzen van facturen voorgelegd worden tenzij in Brussel.
Inwoners van Brussel moeten een factuur van een erkende thuiszorgdienst of
erkende instelling voorleggen. Vraag uw ziekenfonds of u in aanmerking komt
voor de zorgverzekering; u kunt er ook een aanvraagformulier verkrijgen. Meer
informatie vindt men ook terug op de website: www.zorg-en-gezondheid.be en
op deze pagina vindt u bovenaan het onderdeel “Vlaamse Zorgverzekering”.
19

20
4 Voorzieningen voor
zorgomkadering
Als volgt vatten we een aantal voorzieningen samen die specifiek bedoeld
zijn voor de zorgomkadering van de palliatieve patiënt m.a.w. waar nabijen
van de palliatieve patiënt recht op hebben.
4.1 Palliatief verlof
Palliatief verlof is een vorm van (volledige of gedeeltelijke) loopbaanonderbreking
voor het verlenen van palliatieve zorg, dus zowel medische, sociale, administratieve
als psychologische bijstand en verzorging van ongeneeslijk zieken in een terminale
fase. Elke werknemer in de privé- en in de openbare sector heeft het recht zijn
loopbaan te onderbreken, ook al is hij geen familielid van de zieke. Ook zelfstandigen
kunnen sinds 22 januari 2010 een uitkering aanvragen indien hun activiteiten tijdelijk
zijn stopgezet om palliatieve zorg te geven aan een zwaar ziek kind of partner.
Een werknemer kan maximaal twee maanden verlof voor palliatieve
ondersteuning nemen, te beginnen met een maand, verlengbaar met nog een
maand. Dit verlof kan zowel deeltijds als voltijds opgenomen worden. Het
verlof gaat in op de eerste dag van de week, volgend op de week waarin een
attest van de behandelde geneesheer door de werknemer wordt overhandigd.
Eventueel mits akkoord van de werkgever, kan dit ook op een vroeger tijdstip.
Om de onderbrekingsuitkering te ontvangen richt men zich tot de Rijksdienst voor
Arbeidsvoorziening (RVA). Men heeft recht op een loopbaanonderbreking indien men
een attest voorlegt van de behandelende arts van de patiënt. Daaruit moet blijken dat
de aanvrager bereid is om palliatieve verzorging te verstrekken. Het aanvraagformulier
dient samen met het attest van die behandelende arts te worden opgestuurd naar de
RVA. De maandelijkse forfaitaire uitkering van de RVA die men ontvangt voor deze
arbeidsonderbreking is afhankelijk van het gekozen regime (voltijdse of deeltijdse
onderbreking) en van de leeftijd van de aanvrager. Momenteel bedraagt de bruto
uitkering voor een volledige onderbreking nl. € 771,33 (sinds 01/02/2012). Voor
zelfstandigen bedraagt de uitkering momenteel € 2054,55 (sinds 2012).

Meer informatie over voorwaarden, formulieren en uitkeringen vindt u op de
website van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA): www.rva.be of in
een plaatselijk RVA-kantoor. Zelfstandigen verwijzen we naar de volgende
website: www.rsvz.be, van de Rijksdienst voor Sociale Verzekeringen der
Zelfstandigen (RSVZ).
4.2 Loopbaanonderbreking in het kader van medische
bijstand
Medische bijstand is een vorm van (volledige of gedeeltelijke)
loopbaanonderbreking die men kan opnemen om voor een zwaar ziek gezinslid
of familielid te zorgen.
Een gezinslid is de persoon met wie u samenwoont. Een familielid is een bloed- of
aanverwant(e) tot de tweede graad. Met zwaar ziek wordt bedoeld, elke ziekte of
medische ingreep die de behandelende geneesheer als dusdanig beoordeelt en
waarvan de geneesheer meent dat elke vorm van sociale, familiale of psychologische
bijstand noodzakelijk is voor het herstel. Zowel werknemers uit de privé-sector als
de openbare sector hebben het recht om deze loopbaanonderbreking op te nemen.
Om loopbaanonderbreking (voltijds of deeltijds) in het kader van medische
bijstand te krijgen, dient men een aanvraag in te dienen bij de werkgever en
een aanvraag voor onderbrekingsuitkering bij de RVA. Momenteel bedraagt de
bruto uitkering voor een volledige onderbreking € 771,33 per maand.
Voor meer informatie verwijzen wij u naar de volgende website: www.rva.be of
uw plaatselijk RVA-kantoor.
4.3 Tijdskrediet
Tijdskrediet is een vorm van loopbaanonderbreking. Er is zowel een regeling
voor de openbare als voor de privé-sector.
Men maakt een onderscheid tussen tijdskrediet “zonder motief” of tijdskrediet
“met motief zorg”. U heeft pas recht op tijdskrediet “zonder motief” na 2 jaar
anciënniteit en mits een beroepsloopbaan van 5 jaar.
21

Bij tijdskrediet “met motief zorg” hoeft u enkel 2 jaar anciënniteit te hebben bij
de organisatie waar u werkt. Tijdskrediet met motief zorg, ook wel zorgverlof
genoemd, wordt een bijkomend recht bovenop tijdskrediet zonder motief. Dit
bijkomend recht mag niet meer zijn dan:
22
• 3 kalenderjaren (dus maximum 4 jaar) als algemene regel;
• 4 kalenderjaren bij zorg voor een ziek kind jonger dan 8 jaar.
Voor meer informatie verwijzen wij u naar de volgende website: www.rva.be
of uw plaatselijk RVA-kantoor.
4.4 Aanmoedigingspremie
Als U tijdskrediet of een loopbaanonderbreking neemt, krijgt u van
de RVA een onderbrekingsuitkering voor de volledige duur van de
loopbaanonderbreking. Die uitkering kan aangevuld worden met een extra
aanmoedigingspremie van de Vlaamse Overheid. Naar gelang de sector
waar u tewerkgesteld bent, verschilt de regeling. U vindt alle nuttige
informatie in verband met de Aanmoedigingspremies op de website: www.
werk.be ➜ Online diensten ➜ Aanmoedigingspremies. U kunt ook terecht bij
het Vlaamse Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie, Dienst
Aanmoedigingspremies Ervaringsbewijzen en Sociale Promotie, Koning
Albert II Laan 35 bus 21, 1030 Brussel. Tel.: 1700 (gratis telefoonnummer),
02/553 44 22 of aanmoedigingspremie@vlaanderen.be.
4.5 Mantelzorgtoelage
Sommige gemeenten en/of provincies bieden een financiële tussenkomst aan
personen die hulp verstrekken aan thuiswonende, hulpbehoevende ouderen.
Men neemt hiervoor best contact op met de dienst sociale zaken van de gemeente
waar de zorgbehoevende zijn verblijfplaats heeft of met het betrokken OCMW.
4.6 Steunpunt voor mantelzorgers
Voor meer informatie verwijzen wij u graag door naar hoofdstuk 7.2.
“Steunpunten voor zorgomkadering”.

5 Zorgvoorzieningen voor
palliatieve patienten
In België is palliatieve zorg verweven in verschillende
gezondheidszorgstructuren. Naast algemene palliatieve zorg (dit zijn
alle professionele zorgverleners in de eerste of tweede lijn, zoals uw
huisarts) wordt er ook specialistische palliatieve zorg aangeboden. Dit
zijn experts die samenwerken in een multi-professioneel team zoals
thuiszorgequipes, palliatieve dagcentra, palliatieve eenheden en support
teams in een ziekenhuis. Verder zijn er heel wat organisaties die instaan
voor de kwaliteitsbevordering van zorg, de organisatie van overleg en de
ondersteuning van (non-) professionele hulpverleners.
De voorzieningen die instaan voor de zorg van patiënten zijn:
palliatieve thuiszorgequipes (zie 5.1.1.);
supportieve en palliatieve dagcentra (zie 5.1.2.);
palliatieve zorg in woonzorgcentra (zie 5.1.3.);
palliatieve zorg in voorzieningen voor personen met een beperking (zie 5.1.4.);
palliatieve support teams (zie 5.1.5.);
palliatieve zorgeenheden (zie 5.1.6.).
De voorzieningen voor informatie, coördinatie en overleg zijn:
palliatieve netwerken (zie 5.2.1.);
federaties (zie 5.2.2.);
LEIF (zie 5.2.3.);
ULteam (zie 5.2.4).
We bespreken in dit onderdeel enkel de organisaties die werkzaam zijn
in de regio Brussel-Halle-Vilvoorde. Indien u meer informatie wenst met
betrekking tot voorzieningen buiten deze regio, dan neemt u best contact op
met het netwerk palliatieve zorg vab de regio in kwestie.
23

24
5.1 Zorgvoorzieningen
5.1.1 Palliatieve thuiszorgequipes
Een thuiszorgequipe bestaat uit een team van deskundigen in de palliatieve
zorg (artsen, verpleegkundigen, psycholoog,…). De equipe adviseert en
ondersteunt palliatieve patiënten, die hun laatste levensfase thuis of
in een thuisvervangende omgeving doorbrengen (bv. woonzorgcentra,
gehandicaptensector,…). Zij werken nauw samen met de omringende
zorgverleners (huisarts, verpleging, gezinshulp, kinesitherapie,…) om een zo
optimaal mogelijke zorg rond de patiënt te organiseren.
Om samen te werken met een thuisequipe is de toestemming van de huisarts
noodzakelijk. De equipe neemt geen taken of verantwoordelijkheden van
de eerste lijngezondheidswerkers over, toch kan samen beslist worden om
bepaalde aspecten van palliatieve zorg aan de equipe over te laten (bv. pijnen
symptoomcontrole, gespecialiseerd materiaal, psychologische en morele
ondersteuning van patiënt en omgeving,…). Een palliatieve thuiszorgequipe
is dus een tweedelijns zorgfunctie voor eerstelijns zorgverstrekkers.
Binnen de regio Brussel-Halle-Vilvoorde, is de volgende Nederlandstalige
equipe werkzaam:
OMEGA
J. Vander Vekenstraat 158
1780 WEMMEL
Tel.: 02/456 82 03 - Fax: 02/461 28 56
www.forumpalliatievezorg.be
omega.vzw@skynet.be
Praktisch
De equipe is werkzaam in de regio Brussel en arrondissement Halle-Vilvoorde.
Een oproep gebeurt telefonisch. OMEGA is 24/24 bereikbaar en beschikt over
een wachtdienst. De diensten die OMEGA verleent zijn gratis. De oproep kan
gebeuren door zowel familie, thuisverpleegkundigen, huisarts, sociaal werker,…

De verpleegkundige zal contact opnemen met de huisarts van de patiënt
voor een overleg en om een goed beeld te krijgen van de thuiszorgsituatie.
Na akkoord van de huisarts zal de palliatief verpleegkundige een huisbezoek
afleggen bij patiënt/familie.
In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn de volgende Franstalige equipes
werkzaam:
Interface
Universitair Ziekenhuis Saint-Luc
Hippocrateslaan 10
1200 SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE
Tel.: 02/764 22 26 - Fax: 02 764 89 32
interface-sc-saintluc@uclouvain.be
Praktisch
Idem OMEGA.
De equipe is werkzaam binnen de regio Brussel en omgeving Waals Brabant
Sémiramis
Landbouwerstraat 30
1040 ETTERBEEK
Tel.: 02/734 87 45 - Fax: 02/733 74 34
www.hospitals.be/semiramis
semiramis@belgacom.net
Praktisch
Idem OMEGA
De equipe is werkzaam binnen de regio Brussel (19 gemeenten)
25

26
Continuing Care
Leuvensesteenweg 479
1030 SCHAARBEEK
Tel.: 02/743 45 90
www.continuingcare.be
info@continuingcare.be
Praktisch
Idem OMEGA
De equipe is werkzaam binnen de regio Brussel (19 gemeenten)
5.1.2 Supportieve en palliatieve dagcentra
Supportieve en palliatieve dagcentra vangen overdag mensen op met een
ongeneeslijke aandoening (kanker, AIDS, ALS,…), in een huiselijke omgeving.
Dit vergroot de mogelijkheid voor patiënten om thuis te blijven in plaats
van in het ziekenhuis. Het geeft ook de omgeving van de patiënt (familie,
mantelzorgers,…) de mogelijkheid om een rustpauze in te lassen en zo hun
draagkracht te herstellen.
Het dagcentrum schenkt aandacht aan de aangetaste levenskwaliteit, het
gedaalde zelfrespect en de verloren sociale rol. Patiënten vinden steun bij
andere lotgenoten, vrijwilligers en zorgverleners. Er worden (vrijblijvende)
activiteiten georganiseerd samen met vrijwilligers en de andere patiënten.
Samen met eerstelijnsgezondheidswerkers biedt het dagcentrum extra
diensten aan waarvoor men anders naar het ziekenhuis moet bv. medische
hulp als infusen, puncties, pijncontrole,…
Indien het vervoer voor problemen zorgt, kunt u een beroep doen op de
vervoerservice van het dagcentrum zelf die u (mits een eventuele kleine
bijdrage) ’s morgens thuis ophaalt en ’s avonds weer naar huis brengt.
Binnen de regio Brussel-Halle-Vilvoorde zijn er twee dagcentra waar palliatieve
patiënten terecht kunnen:

TOPAZ UZ Brussel
J. Vander Vekenstraat 158 - 1780 WEMMEL
Tel.: 02/456 82 02 - Fax: 02/456 82 12
www.dagcentrum-topaz.be
topazvub@skynet.be
Praktisch
Het dagcentrum is geopend op maandag, woensdag, donderdag en vrijdag
tussen 9 - 17 uur. Het verblijf is gratis. Er wordt enkel een bijdrage gevraagd
voor middagmaal en vervoer. Het eerste contact gebeurt meestal na
doorverwijzing via de huisarts, het ziekenhuis, de thuiszorg, maar soms ook
op eigen initiatief.
De Oase
Geluksdreef 15 - 1150 Sint-Pieters-Woluwe
GSM: 0496/25 29 80
vanmares@skynet.be
Het dagcentrum is geopend op maandag, dinsdag en donderdag.
5.1.3 Het palliatief support team in een woonzorgcentrum
In een woonzorgcentrum zijn verschillende disciplines verantwoordelijk voor
de implementatie van palliatieve zorg: de directie, de CRA (coördinerende en
raadgevende arts), de huisarts, de hoofdverpleegkundige en/of de palliatief
referentiepersoon, de betrokken medewerkers en het palliatief support team.
In een woonzorgcentrum moet er steeds een palliatief support team (PST)
aanwezig zijn. Binnen dit PST is er een referentie-persoon die de palliatieve
zorg coördineert in samenwerking met de CRA van het woonzorgcentrum.
Deze referent(e) kan een hoofdverpleegkundige zijn, maar ook een andere
discipline zoals bv. ergotherapeut, psycholoog,…
De palliatief referent in een woonzorgcentrum is zowel het aanspreekpunt
intern in het woonzorgcentrum, als extern wanneer er wordt samengewerkt met
het Netwerk Palliatieve zorg in de regio. De referent bevordert de palliatieve
zorgcultuur in de instelling. Hij of zij coördineert de samenstelling en expertise
27

van het team, vorming van de teamleden, is verantwoordelijk voor het opstarten
en bijsturen van een palliatief zorgplan, is verantwoordelijk voor het uitvoeren
van het palliatief zorgplan door de medewerkers, is verantwoordelijk voor de
organisatie van multidisciplinair palliatief zorgoverleg,…
Als volgt een lijst van alle woonzorgcentra in regio Brussel-Halle-Vilvoorde.
Als u informatie en contactgegevens zoekt van ouderenvoorzieningen in
Brussel en Halle-Vilvoorde, zie: www.home-info.be.
28
PC GEMEENTE ORGANISATIE ADRES TEL.
1000 Brussel Rusthuis SINT- MONIKA + RVT Blaesstraat 91 02/545 60 60
1000 Brussel Residentie Iris Nieuwland 47 02/512 90 83
1000 Brussel ALVERNA + RVT Michel Angelolaan 54 02/734 95 18
1000 Brussel Instituut PACHECO (OCMW) + RVT Grootgodshuisstraat 7 02/226 42 11
1000 Brussel SINT-GEERTRUIDE (OCMW) + RVT Kapucijnenstraat 23 A 02/551 01 00
1000 Brussel
DE KRIEKENBOOMGAARD (OCMW)
+ RVT
Cellebroersstraat 45 02/549 53 11
1000 Brussel SAINT-JOSEPH (Zust. der armen) Hoogstraat 266 02/512 13 80
1000 Brussel HALLEPOORTRESIDENTIE + RVT Zuidlaan 142 02/508 05 11
1000 Brussel TER URSULINEN (OCMW) + RVT Ursulinenstraat 6 02/550 07 00
1000 Brussel Residentie AUTEUIL Welgelegenstraat 17-19 02/648 09 97
1000 Brussel LE MONTAIGNE Gachardstraat 71 02/649 31 10
1020 Laken SINT- IGNATIUS + RVT Limalaan 20 02/474 16 11
1020 Laken Residentie ANDANTE + RVT J.B. Depairelaan 123 02/478 38 00
1020 Laken BELLE EPOQUE E. Salustraat 96 02/478 95 07
1020 Laken COLIBRI Alfred Stevensstraat 11 02/474 09 00
1020 Laken NEW HOME Ernest Masoinlaan 95 02/478 39 58
1020 Laken
HEIZEL-G.BRUGMANN (OCMW)
+ RVT
Heyselstraat 3 02/475 55 11
1020 Laken FUTURA E. Delvastraat 29 02/428 15 51
1020 Laken Rusthuis ROMANA + RVT Romeinsesteenweg 743-745 02/478 01 01
1020 Laken Residentie ATOMIUM Houba de Strooperlaan 242 02/478 07 35
1020 Laken Residentie PARKSIDE + RVT Gen. De Ceunincklaan 75 02/477 15 77
1020 Laken Residentie MICHELE Van Ermengemlaan 57 02/479 06 94
1030 Schaarbeek DIAMANT + RVT Reyerslaan 137 02/736 15 80
1030 Schaarbeek Seniorie LINTHOUT + RVT Linthoutstraat 65-67 02/735 08 40
1030 Schaarbeek
DE KRIEKENBOOMGAARD (OCMW)
+ RVT
Britsierslaan 11 02/247 80 00
1030 Schaarbeek Senior FLATEL + RVT Colonel Bourgstraat 78 02/724 64 24

1030 Schaarbeek Residentie ACCUEIL 3° AGE Saffierstraat 27-29 02/741 64 11
1030 Schaarbeek BEL AIR + RVT Lambertmontlaan 227 02/245 95 19
1030 Schaarbeek SUSANNA-MARIA P. Deschanellaan 28 02/245 94 94
1030 Schaarbeek Residentie ROLAND + RVT Guillaume Kennisstraat 66 02/241 53 70
1030 Schaarbeek Home MASUI Masuistraat 135-137 02/201 14 84
1030 Schaarbeek Rusthuis HORIZON A. Reyerslaan 34 02/705 64 95
1030 Schaarbeek Rusthuis Bergamote Holleweggaarde 6A 02/247 76 00
1030 Schaarbeek
ALBERT DE LATOUR (OCMW) +
RVT
Th. Vinçottestraat 36 02/245 60 84
1040 Etterbeek Stichting JOURDAN (OCMW) + RVT Baron Lambert straat 40 02/627 21 42
1040 Etterbeek MYOSOTIS N. Plissartlaan 6 02/735 48 46
1040 Etterbeek Home BEAUPORT(OCMW)+ RVT Waversesteenweg 541 -559 02/643 01 00
1040 Etterbeek LES FLEURS Le Marinellaan 146 02/734 05 02
1040 Etterbeek Residentie RINSDELLE + RVT Rinsdelleplein 1 02/740 26 10
1040 Etterbeek Residentie THIBAULT Ed. de Thibaultlaan 49 02/735 65 33
1040 Etterbeek Residentie LOTHAIRE Cdt. Lothairelaan 61-63 02/732 62 67
1040 Etterbeek VAL DE RAPSODIE + RVT Oudergemlaan 269-275 02/647 02 18
1040 Etterbeek LES TROIS POMMIERS Kazernenlaan 41 02/640 30 54
1050 Elsene Residentie BALMORAL Sint-Jorisstraat 20 02/649 96 42
1050 Elsene Les Etangs d’Ixelles Renbaanlaan 90-94 02/647 92 40
1050 Elsene L'ACANTHE Gen. Jacqueslaan 191 02/649 19 97
1050 Elsene UREN VAN GELUK (Gemeente) V. Greysonstraat 53 02/627 35 30
1050 Elsene
Residentie JEAN VAN AA (OCMW)
+ RVT
Boondaalsesteenweg 94 02/641 56 00
1050 Elsene MALIBRAN - A.C.I.S+ RVT Malibranlaan 39 02/627 81 20
1050 Elsene Le Cinquantenaire + RVT Kroonlaan 42-46 02/649 50 57
1060 Sint-Gillis MIVESA Henri Wafelaertsstraet 37-39 02/537 50 68
1060 Sint-Gillis BEAU-SITE + RVT Overwinningsstraat 152-154 02/538 67 73
1060 Sint-Gillis LES TILLEULS (OCMW) + RVT Arthur Diderichstraat 32 02/600 56 11
1060 Sint-Gillis HEUREUX SEJOUR + RVT Ijskelderstraat 31-35 02/537 76 66
1060 Sint-Gillis Residentie DU PARC Antoine Bréartstraat 131 02/538 38 45
1070 Anderlecht PARC ASTRID + RVT Neerpedestraat 288/290 02/523 50 50
1070 Anderlecht JARDINS DE PROVENCE + RVT Sylvain Dupuislaan 94 02/522 20 30
1070 Anderlecht SENIOR WESTLAND + RVT A. Willemijnsstraat 224 02/526 08 40
1070 Anderlecht ALAY + RVT Britse Soldaatlaan 31 02/522 53 64
1070 Anderlecht EDELWEISS + RVT Strobloemenlaan 2 02/522 05 68
1070 Anderlecht VAN HELLEMONT (OCMW) + RVT Puccinistraat 22 02/559 71 00
1070 Anderlecht Home SCHEUT + RVT Welzijnsstraat 15 02/414 94 24
29

30
1070 Anderlecht Clos REGINA + RVT Ninoofsesteenweg 534 02/672 06 17
1070 Anderlecht TEN PRINS HOME + RVT Prins van Luiklaan 38 02/520 69 47
1070 Anderlecht Les Jardins de la Mémoire + RVT Lenniksebaan 792 02/522 02 02
1070 Anderlecht LA ROSERAIE + RVT Burgersstraat 29 02/526 60 10
1070 Anderlecht Residentie GOLF + RVT Voorstraat 121 02/526 86 11
1070 Anderlecht Home BIZET+ RVT Frans Halsstraat 90 02/520 25 75
1080 Molenbeek
Residentie CLOS SAINT.-REMI
+ RVT
Vandernootstraat 29 02/421 11 11
1080 Molenbeek Residentie VAN ZANDE+RVT Gentsesteenweg 645 02/482 08 80
1080 Molenbeek Residentie SCHEUTBOS + RVT Gelukkige Grijsheidsstraat 1 02/482 49 49
1080 Molenbeek Senior Residentie ALLURE + RVT Mirtenlaan 44 02/482 17 40
1080 Molenbeek LE SEQUOIA + RVT J. Dubrucqlaan 63 02/427 98 16
1080 Molenbeek Home BIRMINGHAM + RVT Birminghamstraat 103 02/410 36 40
1080 Molenbeek Residentie PRINS VAN LUIK + RVT Mettewielaan 266 02/411 39 89
1080 Molenbeek Residentie FUCHSIAS + RVT Fuchsiasstraat 26 02/414 62 39
1080 Molenbeek Residentie PALOKE + RVT Palokestraat 40 02/524 10 09
1080 Molenbeek Residentie KORENBEEK Korenbeekstraat 108 02/468 33 16
1080 Molenbeek Residentie LEMAIRE J. Lemairelaan 15 02/465 51 84
1080 Molenbeek MELOPEE + RVT Mélopéestraat 50 02/411 51 01
1080 Molenbeek SERVUS SENIORUM + RVT Jean Dubrucqlaan 89 02/428 91 40
1080 Molenbeek Residentie SEBRECHTS + RVT Sebrechtslaan 40 02/464 16 11
1080 Molenbeek Residentie PACIFIC Schoonslaapsterstraat 26 02/411 47 55
1080 Molenbeek ARCADIA (OCMW) + RVT Fernand Elbersstraat 20 02/481 99 00
1081 Koekelberg Residentie SIMONIS + RVT Jettelaan 2 02/425 12 59
1081 Koekelberg Home JOURDAN (OCMW) + RVT Fr. Delcoignestraat 39. 02/412 16 31
1081 Koekelberg Home ALDANTE M.L. Uytroeverstraat 1 02/412 13 10
1081 Koekelberg Residentie ELISABETH Pantheonlaan 87 02/411 47 79
1082 St.-Ag.-Berchem AMADEUS + RVT Josse Goffinlaan 189 02/465 61 80
1082 St.-Ag.-Berchem Home ADAGIO + RVT Josse Goffinlaan 216 02/468 23 41
1082 St. Ag.-Berchem ARCUS + RVT(Schweitzer) Gentsesteenweg 1046-1050 02/482 34 00
1082 St.-Ag.-Berchem BLOEMENDAL (OCMW) + RVT Koning Albertlaan 88 02/482 13 27
1082 St.-Ag.-Berchem LE SAULE + RVT Gisseleire-Versélaan 23 - 25 02/465 67 15
1083 Ganshoren Home HEYDEKEN (OCMW) + RVT Hervormingslaan 63 02/422 57 57
1083 Ganshoren
NOUVELLE RESIDENCE CLASSIC
+ RVT
Van Overbekelaan 160 02/426 42 54
1083 Ganshoren Rustoord GRANVELLE M. van Hongarijelaan 141 02/465 19 31
1090 Jette LE CASTEL + RVT Graafschap Jettelaan 1 02/477 14 11
1090 Jette Residentie HEYSEL + RVT Rommelaerelaan 185 02/479 57 64
1090 Jette GREEN RESIDENCE + RVT Dikke Beuklaan 50 02/474 32 11
1090 Jette DE TWEE PARKEN + RVT Duysburghstraat 21 02/475 40 80
1090 Jette IRIS (OCMW) + RVT St.-Pieterskerkstraat 47 - 49 02/422 47 50

1090 Jette MAGNOLIA + RVT Leopold I straat 314 02/421 00 20
1090 Jette Residentie CHRISTALAIN + RVT Ontmijnerslaan 2 02/422 07 11
1090 Jette Res ARCHAMBEAU + RVT Levis Mirepoixlaan 15 02/421 55 55
1120
Neder-Over-
Heembeek
De Wilde Rozen St-Pieter en Pauwelsstraat 15 02/260 15 11
1120
Neder-Over-
Heembeek
DE OVERBRON vzw Oorlogkruisenlaan 202-204 02/266 12 12
1120
Neder-Over-
Heembeek
COCOON SEN. RESIDENTIE Oorlogskruisenlaan 173 02/240 97 00
1140 Evere
Rusthuis DECAMPS (OCMW) +
RVT
Zaventemstraat 60 02/702 77 11
1140 Evere Rustoord SINT-JOZEF + RVT Marnestraat 89 02/244 93 00
1140 Evere SENIORIE D’EVERE + RVT Frivlilaan 20 02/706 01 00
1140 Evere Residentie van DE VREDE + RVT Fr. Leonstraat 40 02/215 90 78
1140 Evere Residentie EXCLUSIV + RVT J.B. Desmethstraat 50 02/240 25 11
1140 Evere CLOS DE LA QUIETUDE+ RVT Gemoedsrustlaan 15 02/702 09 20
1150
St.-Pieters-
Woluwe
O.L.V. VAN STOKKEL + RVT Baron d'Huartlaan 45 02/779 06 83
1150
St.-Pieters-
Woluwe
Residentie VAL DUCHESSE + RVT Julius Cesarlaan 11 02/770 34 20
1150
St.-Pieters-
Woluwe
Residentie TROIS APOLLO + RVT Palmboomstraat 29 02/733 54 43
1150
St.-Pieters-
Woluwe
Koning BOUDEWIJNTEHUIS
(OCMW)+RVT
Jagersgaarde 2 02/773 57 11
1160 Oudergem LES BRUYERES I-ATRIUM D. Boonlaan 2 02/663 00 50
1160 Oudergem Bruyères II (Agora) + RVT Van Haelenlaan 2A 02/672 73 77
1160 Oudergem De Azalea’s Waversesteenweg 1126 02/735 72 87
1160 Oudergem Residentie CARINA + RVT Hermann Debrouxlaan 50 02/675 30 03
1160 Oudergem PARC DES PRINCES J. Van Hoorenbeecklaan 192 02/672 11 85
1160 Oudergem ALIZEE + RVT Jolélaan 21 - 23 02/673 28 04
1160 Oudergem
Rusthuis KONINGIN FABIOLA
(OCMW) + RVT
J.B. Vannijpenstraat 12 02/675 58 47
1170
Waterm.-
Bosvoorde
Ps.Ger. Centr. TER KAMEREN +
RVT
Terhulpsesteenweg 169 02/663 12 11
1170
Waterm.-
Bosvoorde
Res. voor SENIOREN (OCMW)
+ RVT
Ottervangerstraat 69 02/663 08 00
1170
Waterm.-
Bosvoorde
Residentie SINT-ANNE L. Wienerlaan 20-22 02/660 40 55
1180 Ukkel LE MELKRIEK + RVT Melkriekstraat 100 02/332 05 08
1180 Ukkel Home BRUGMANN (OCMW) + RVT Egide van Ophemstraat 3-5 02/370 62 00
1180 Ukkel NAZARETH + RVT Steenweg op Waterloo 961 02/373 64 11
1180 Ukkel
LES JARDINS DE LONGCHAMP +
RVT
W. Churchillaan 255 02/349 57 11
1180 Ukkel Residentie BEECKMAN Beeckmanstraat 71 02/344 27 65
1180 Ukkel LES FLEURS D’AUBEPINE + RVT Waterloosesteenweg 1525 02/372 02 72
1180 Ukkel Les Terrasses des Hauts-Prés Egide Van Ophemstraat 24-38 02/333 31 10
31

32
1180 Ukkel LE SAGITTAIRE + RVT Cuylitsstraat 1 02/347 00 01
1180 Ukkel Résidence FLOREAL Floréallaan 53 02/343 74 58
1180 Ukkel L’OLIVIER + RVT Beeldhouwerslaan 46 02/372 12 48
1180 Ukkel Residentie SUZANNA WESLEY Beeckmanstraat 26 02/344 86 62
1180 Ukkel RESIDENTIE PALACE + RVT Frans Lyceumlaan 6 02/375 37 44
1180 Ukkel PARC PALACE + RVT Frans Lyceumlaan 2 02/375 14 79
1180 Ukkel
Domein Het Neckersgat ocmw
+ RVT
A. Reisdorfflaan 36 02/370 80 11
1180 Ukkel Residentie Anaïs Alsembergsesteenweg 828 02/649 82 93
1190 Vorst Seniorie VESPER + RVT Domeinlaan 13 02/346 13 38
1190 Vorst ROZENDAL (OCMW) + RVT Roosendaelstraat 175 02/343 69 05
1190 Vorst RESIDENTIE AUGUSTIN Sint-Augustijnlaan 50 02/348 89 00
1190 Vorst RESIDENTIE BELLEVUE + RVT Koningslaan 157 02/533 01 00
1190 Vorst Residentie NEW PHILIP + RVT Monte-Carlolaan 178 02/346 53 53
1190 Vorst Seniorie du DOMAINE Telemachuslaan 52 02/345 79 96
1200
St.-Lambr.-
Woluwe
ST-LAMBRECHTSTEHUIS (OCMW)
+ RVT
Karrestraat 29 02/777 75 11
1200
St.-Lambr.-
Woluwe
Residentie Neerveld Mistrallaan 91 02/763 18 44
1200
St.-Lambr.-
Woluwe
Les Jardins d’Ariane Arianelaan 1 02/776 87 87
1200
St.-Lambr.-
Woluwe
Résidence ARCADE + RVT P. Hymanslaan 44 02/778 04 00
1200
St.-Lambr.-
Woluwe
Residentie KLEINENBERG Kleinenberg 181 02/770 79 48
1200
St.-Lambr.-
Woluwe
Résidence de L'EDEN Tombergstraat 77-79 02/771 26 59
1210
St.-Joost-Ten-
Node
GERIATR.CENTRUM (OCMW) +
RVT
Schietschijfstraat 5 02/220 29 11
1500 Halle De Maretak + RVT Ziekenhuislaan 10 02/359 03 00
1500 Halle Sint-Augustinus WZC Mgr. Senciestraat 4 02/362 11 30
1500 Halle ZONNIG HUIS - OCMW + RVT Aug. Demaeghtlaan 36 02/361 17 17
1501 Buizingen
Residentie LUCIE LAMBERT +
RVT
Nachtegaalstraat 211 02/613 23 00
1540 Herne SINT-FELIX + RVT Lindestraat 3 02/398 01 10
1560 Hoeilaart
HOF TEN DOENBERGHE - OCMW
+ RVT
Groenendaalsestwg 32 02/657 02 78
1570
Vollezele-
Galmaarden
DE ZWALUW + RVT Ninoofsesteenweg 44 054/56 80 77
1600 St.-Pieters-Leeuw ZILVERLINDE - OCMW + RVT Welzijnsweg 2 02/370 88 00
1600 St.-Pieters-Leeuw SINT ANTONIUS + RVT J. Sermonstraat 7 02/377 18 90
1620 Drogenbos LES JONQUIERES Fleurbeekstraat 17-19 02/378 25 41
1620 Drogenbos LA FAMILIALE + RVT Fleurbeekstraat 18 02/378 30 91
1630 Linkebeek LE BELVEDERE Lange Haagstraat 21 02/380 87 61
1630 Linkebeek AVONDVREDE + RVT Alsembergsesteenweg 68 02/377 08 19

1640 St.-Genesius-Rode
WZC DE GROENE LINDE + RVT -
OCMW
Zoniënwoudlaan 68 02/380 62 88
1650 Beersel DE CEDER (OCMW) + RVT Grote Baan 204 02/334 99 00
1652
Alsemberg
(Beersel)
JASMINA Kleertstraat 1 02/380 13 88
1652 Alsemberg ZENNEHART + RVT Pastoor Bolsstraat 90 02/331 07 54
1670 Heikruis-Pepingen WZC MATER DEI + RVT Molenhofstraat 31 02/396 12 60
1670 Pepingen WZC VANDER STOKKEN + RVT Palokenstraat 17 02/363 06 30
1700 Dilbeek DILHOME Dr. Appelmanslaan 100 02/568 02 70
1700 Dilbeek MARIA-ASSUMPTA + RVT H.Moeremanslaan 8 02/466 12 72
1700 Dilbeek WZC KONING ALBERT I + RVT Keperenbergstraat 36 02/569 04 47
1700 St.-Ulriks-Kapelle Rusthuis DE VERLOSSER + RVT Brusselstraat 647 02/453 94 41
1700 Dilbeek WZC QUIETAS + RVT Bezenberg 10 02/568 04 40
1701 Dilbeek WZC BREUGHELDAL Itterbeeksebaan 208 02/568 07 28
1701 Dilbeek WZC Het Witte Huis vzw Kerkstraat 64 02/569 23 74
1730 Asse WZC Hof ter Waarbeek + RVT Waarbeek 28 02/454 02 00
1730 Asse
Rusthuis HINGEHEEM-OCMW +
RVT
Gasthuisstraat 2 02/452 65 05
1731 Zellik WZC SPANJEBERG + RVT Brusselsesteenweg 544 - 550 02/466 63 03
1742
St.-Katharina-
Lombeek
WZC SINT-CAROLUS + RVT Meersstraat 1 02/454 18 00
1745 Opwijk WZC DE OASE - OCMW + RVT Kloosterstraat 75 052/36 59 40
1745 Opwijk HEYDEVELD + RVT Ringlaan 28 052/35 39 00
1755 Gooik Rusthuis STRIJLAND Letterbeekstraat 14 054/56 60 70
1755 Gooik WZC EYCKENBORCH + RVT Bronnenweg 2 02/532 40 61
1760 Pamel-Roosdaal
Rusthuis Onze -Lieve- Vrouw+
RVT
Gasthuisstraat 57 054/33 27 00
1770 Liedekerke WZC SINT-RAFAËL Kasteelstraat 14 053/66 65 79
1780 Wemmel WZC NEO SANITATE Kon. Elisabethlaan 5 – 7 02/460 60 18
1780 Wemmel WZC WEMMEL PRINCESS Vijverslaan 20 02/460 48 80
1780 Wemmel WZC HESTIA Eburonenlaan 6-8-10 02/460 41 43
1780 Wemmel WZC MARIE LOUISE + RVT Zijp 157 02/269 30 21
1785 Merchtem WZC TER STELTEN Gasthuisstraat 19 052/38 18 00
1790 Affligem WZC VAN LIERDE Bellestraat 3 053/66 71 37
1800 Vilvoorde
Rusthuis TER LINDE II - OCMW
+ RVT
Vaartstraat 42 02/257 98 65
1800 Vilvoorde Rusthuis DE STICHEL + RVT Romeinse Steenweg 145 02/267 98 20
1800 Vilvoorde
Rusthuis TER LINDE I -OCMW +
RVT
Vlaanderenstraat 4 02/257 98 65
1800 Vilvoorde WZC RIETDIJK + RVT Bolwerkstraat 7 02/253 46 77
1820 Melsbroek WZC FLOORDAM + RVT Vanheylenstraat 63-79 02/752 91 10
1830 Machelen Rusthuis PARKHOF – OCMW + RVT Koningin Fabiolalaan 62 02/255 01 80
1831 Diegem-Machelen Woluwedal Woluwelaan 85 02/709 03 33
1840 Londerzeel HERFSTVREUGDE - OCMW + RVT Kerkhofstraat 50 052/30 90 09
33

34
1850 Grimbergen Rusthuis TER BIEST-OCMW + RVT Chrisantenlaan 50 02/269 28 46
1850 Grimbergen
Rusthuis H. HART Grimbergen
+ RVT
Veldkantstraat 30 02/270 19 00
1851 Humbeek Seniorie DEN BOGAET + RVT Dorpstraat 1 02/260 10 00
1853 Strombeek-Bever Rusthuis ANEMOON + RVT Begonialaan 20 02/267 18 73
1853 Strombeek-Bever ASCOT Bergdallaan 16 02/263 02 10
1853 Strombeek-Bever WZC IRIS Kareelbakkerijstraat 39 02/267 79 47
1853 Strombeek-Bever WZC ROZENDAL Otto De Mentockplein 16 02/267 22 71
1860 Meise Home SELECT Nieuwe Laan 1 02/269 80 31
1860 Meise RESIDENTIE OASE + RVT Kapellelaan 295 02/269 03 72
1861 Wolvertem
Residentie VAN HORICK
OCMW+RVT
Godshuissstraat 33 02/263 12 11
1880
Kapelle-op-den-
Bos
WZC AKAPELLA (RVT) Parallelweg 10 015/71 50 20
1910 Kampenhout WZC MOLENSTEE Gemeenteplein 1 016/65 75 60
1930 Zaventem WZC TRAPPENIERS - OCMW + RVT H. Hennaulaan 1 02/720 84 36
1930 Zaventem WZC SINT-ANTONIUS + RVT Hoogstraat 52 02/609 52 00
1930 Zaventem WZC TER BURG + RVT Burggrachtstraat 1 02/759 79 44
1950 Kraainem Rusthuis ATRIUM + RVT Dezangrélaan 19 02/725 28 80
1970
Wezembeek-
Oppem
Rusthuis ONZE LIEVE VROUW +
RVT
J.B. De Keyzerstraat 35 02/731 27 39
1980 Zemst
Rusthuis RELEGHEM-OCMW +
RVT
Lindestraat 60 015/61 88 00
1981 Hofstade WZC Ambroos Muizenstraat 66 015/47 58 22
3090 Overijse RVT Tombeek-Heide Waversesteenweg 365 02/687 99 18
3090 Overijse Rusthuis PRINCE LEOPOLD ST. Jansbergdreef 16 02/657 11 33
3090 Overijse OFELIA Nijvelsebaan 86 02/687 60 60
3090 Overijse WZC MARIENDAL - OCMW + RVT Drogenberg 100 02/687 75 20
3090 Overijse Rusthuis YASMINA Langeweg 36 02/687 35 11
3090 Overijse Residentie EIZER Duisburgsesteenweg 138 02/687 60 80
5.1.4 Palliatieve zorg in voorzieningen voor personen
met een beperking
Binnen een thuisvervangende voorziening voor personen met een beperking
zijn het opvoeders, leefgroepbegeleiders, orthopedagogen, de huisarts, etc.
die de zorg voor een palliatieve persoon ter harte nemen. Voor advies en extra
ondersteuning kunnen zij eveneens terecht bij de palliatieve thuiszorgequipe
in de regio. De thuisequipe Omega is bevoegd voor Halle-Vilvoorde en
Nederlandstalig Brussel (zie hoofdstuk 5.1.1. of tel. 02/456 82 03).
Als volgt krijgt u een overzicht van alle voorzieningen voor volwassenen met
DC = Dagcentrum / TW = Tehuis werkenden / TNW = Tehuis niet werkenden / GW = Geïntegreerd wonen
TVK = Tehuis voor kortverblijf / TB = Thuisbegeleiding / BegW = Begeleid wonen / BesW = Beschermd wonen

een beperking (zowel residentieel als ambulant), binnen regio Brussel-Halle-
Vilvoorde. Voor een overzicht van voorzieningen en ambulante diensten
per provincie, per doelgroep of zorgvorm, zie www.vaph.be ➜ Adressen ➜
Diensten en voorzieningen ➜ “Ga naar contactgegevens”.
Niet elk ziekenhuis beschikt over een palliatieve eenheid. Binnen de regio
Halle-Vilvoorde zijn de volgende palliatieve zorgeenheden werkzaam:
PC GEMEENTE ORGANISATIE ADRES TEL.
1000 BRUSSEL
THUISBEGELEIDING
GANSPOEL
Jozef II straat 36 02/230 90 66 TB
1020 LAKEN BEGELEID WONEN BRUSSEL L. Wittouckstraat 54 02/420 43 13 BegW
1020 LAKEN DE ARK K. Cardijnplantsoen 10 02/245 56 12
DC, TNW
(bezigheid)
1060 SINT-GILLIS DE LORK J. Robiestraat 29 02/534 50 51
DC, TNW
(bezigheid), BesW
1070 ANDERLECHT DE BOEI Naaldstraat 23 02/523 95 94 BesW
1080 MOLENBEEK ZONNELIED EVEN Opzichterstraat 225 02/452 31 07 TVK
1090 JETTE KADANS L. Theodorlaan 85 053/64 64 30 DC
1140 EVERE MIJN HUIS-BEGELEID WONEN J. Bordetlaan 132 A 02/726 95 02 BegW
1200
SINT-
LAMBRECHTS-
WOLUWE
THUISBEGELEIDINGSDIENST
WOLUWE
Linthoutbosstraat 41 02/736 02 75 TB
1500 HALLE DE STEENMAN Zavelstraat 114 02/356 76 77 TW, BesW
TNW (bezigheid),
1570 VOLLEZELE DE OKKERNOOT Repingenstraat 12 054/56 74 53 TNW (nursing),
GW, TVK, BesW
1570 TOLLEMBEEK ZONNELIED EVEN Hernestraat 8 054/32 99 83 TVK
1651 BEERSEL
BEGELEID WONEN
PAJOTTENLAND
P. Chevroletstraat 1/2 02/582 11 00 BegW, BesW
1700 DILBEEK
KLIM vzw - HUIS
MICHIELSHEEM
Kasterlindenstraat 253 02/466 15 96
TNW (bezigheid),
TNW (nursing)
1700 DILBEEK ZONNELIED EVEN Kattebroekstraat 199 02/466 13 47 TVK
1703 SCHEPDAAL DE POEL Kothemstraat 25 02/582 41 99
DC, TNW
(bezigheid), TVK
1730 ASSE BEGELEID WONEN HOPPERANK Gasthuisstraat 7/7 02/453 06 29 BegW
1730 ASSE
SINT-FRANCISCUS - TER
LINDE
Heireveld 5 02/452 95 53
TW, TNW
(bezigheid), BesW
1750 LENNIK
SINT-FRANCISCUS - DE
KETELBERG
Schapenstraat 144 02/582 49 16 TW, BesW
DC, TNW (bezigheid),
1750 LENNIK ZONNESTRAAL Kroonstraat 44 02/531 01 01 TNW (nursing), GW,
BesW
DC, TNW
1761 ROOSDAAL ZONNELIED Kloosterstraat 7 053/64 64 30 (bezigheid), TNW
(nursing)
35

36
1770 LIEDEKERKE DE VALIER Verlorenkoststraat 103 053/67 25 24
DC, TNW (bezigheid),
TNW (nursing)
1800 VILVOORDE HET RASTER A. De Boeckstraat 10 02/757 11 18 TB
1800 VILVOORDE HOMEVIL Kursaalstraat 10 02/254 89 10
DC, TW, TNW
(bezigheid), BesW
1831 DIEGEM KLIM vzw - DE KLINK Groenstraat 25 02/720 99 88
TNW (bezigheid),
TNW (nursing)
1850 GRIMBERGEN EIGEN THUIS Schildpadstraat 30 02/269 60 06 TNW (nursing)
1861 MEISE LEVEDALE De Biest 10 02/269 05 95
TW, TNW
(bezigheid), BesW
1910 KAMPENHOUT ONS TEHUIS BRABANT Perksesteenweg 126 016/65 91 10
DC, TNW
(bezigheid)
1970
WEZEMBEEK-
OPPEM
BRABANTSE DIENST
THUISBEGELEIDING
Sterrenveld 27 02/420 22 44 TB
1970
WEZEMBEEK-
OPPEM
BEGELEID WONEN
ZENNESTREEK
Sterrenveld 28 02/253 98 61 BegW
3090 OVERIJSE DE BERKEN Schavei 70 02/687 57 20 DC
3090 OVERIJSE DE KERSELAAR Drogenberg 90 02/686 05 20
TW, TNW
(bezigheid)
5.1.5 Palliatieve support teams
In een ziekenhuis kan een patiënt beroep doen op een palliatief support team.
Het team kan ingeschakeld worden op vraag van de arts, verpleegkundige,
sociale dienst, patiënt of familie. Dit team bestaat minstens uit een palliatief
deskundig arts, een palliatief deskundig verpleegkundige en psycholoog.
Ze begeleiden de patiënt die op een ziekenhuisafdeling wordt opgenomen
of geven andere zorgverleners in het ziekenhuis advies en/of ondersteuning.
Het team kan op elke ziekenhuisafdeling worden opgeroepen en heeft
expertise op vlak van pijn- en symptoomcontrole, psychosociale problemen,
emotionele of spirituele vragen,…
Wanneer een palliatieve patiënt de overgang maakt van een andere
zorgsetting naar het ziekenhuis of wanneer de patiënt de overgang maakt van
de ziekenhuissetting naar huis, kan het palliatief support team ook worden
ingeschakeld.
Elk ziekenhuis moet over een palliatief support team beschikken. Binnen de
regio Vlaams-Brabant zijn de volgende support teams werkzaam:

HALLE-VILVOOrDE
PC GEMEENTE ORGANISATIE ADRES TEL.
1090 JETTE UZ BRUSSEL Laarbeeklaan 101 02/477 48 84 www.uzbrussel.be
info@uzbrussel.be
1602 VLEZENBEEK ZIEKENHUIS INKENDAAL Inkendaalstraat 1
02/531 51 11
Fax:
02/532 43 08
www.inkendaal.be
info@inkendaal.be
1800 VILVOORDE AZ JAN PORTAELS Gendarmeriestraat 65 02/257 58 37 www.azjanportaels.be
verpleegkundige
palliatiefsupportteam
@azjanportaels.be
1500 HALLE SINT-MARIAZIEKENHUIS Ziekenhuislaan 100 02/363 63 29
arts
02/363 66 10
www.regzhsintmaria.be
info@regzhsintmaria.be
1730 ASSE
ONZE LIEVE
VROUWZIEKENHUIS CAMPUS
ASSE
Bloklaan 5
02/300 60 93
02/300 60 94
www.olvz.be
palliatief.support.
team@olvz-aalst.be
1820 MELSBROEK
NATIONAAL MS CENTRUM
MELSBROEK
Vanheylenstraat 16 02 597 80 01 info@mscenter.be
1850 GRIMBERGEN
PYSCHIATRISCH ZIEKENHUIS
SINT-ALEXIUS GRIMBERGEN
Grimbergsesteenweg 40 02/270 93 30
LEUVEn
3000 LEUVEN
3000 LEUVEN
3000 LEUVEN
3212 LEUVEN
3000 LEUVEN
REGIONAAL ZIEKENHUIS
HEILIG HART LEUVEN
UZ LEUVEN
CAMPUS GASTHUISBERG
UZ LEUVEN
CAMPUS SINT-RAFAËL
UZ LEUVEN
CAMPUS PELLENBERG
UZ LEUVEN
CAMPUS SINT-PIETER
Naamsestraat 105 016/20 99 11
Herestraat 49 016/33 22 11
Kapucijnenvoer 33 016/33 22 11
Weligerveld 1 016/33 22 11
Brusselsestraat 69 016/33 22 11
3210 LEUVEN UZ LEUVEN CAMPUS LUBBEEK Binkomstraat 2 016/21 02 11
www.hhleuven.be
info@hhleuven.be
www.uzleuven.be
info@uzleuven.be
www.uzleuven.be
info@uzleuven.be
www.uzleuven.be
info@uzleuven.be
www.uzleuven.be
info@uzleuven.be
www.uzleuven.be
info@uzleuven.be
37

Binnen de regio Brussel zijn de volgende palliatieve support teams werkzaam:
BrUSSEL
PC GEMEENTE ORGANISATIE ADRES TEL.
1090 JETTE UZ BRUSSEL Laarbeeklaan 101 02/477 48 84 www.uzbrussel.be
SINTinfo@uzbrussel.be
1200
38
LAMBRECHTS-
WOLUWE
UZ SAINT-LUC Hippocrateslaan 10 02/764 11 11 www.saintluc.be
1070 ANDERLECHT HÔPITAL ERASME Lenniksebaan 808 02/555 51 01 www.erasme.ulb.ac.be
1070 ANDERLECHT KLINIEK ST-ANNA ST-REMI J. Graindorlaan 66 02/556 51 11 www.sainteanne.be
1180 UKKEL CHIREC ZIEKENHUIZEN
Site Edith Cavell
Edith Cavellstraat 32
02/340 48 40 www.chirec.be
1040 ETTERBEEK SITE LEOPOLDPARK Froissartstraat 38 02/287 54 40 www.chirec.be
1180 UKKEL EUROPAZIEKENHUIZEN
Campus Deux Alice
Groeselenberg 57
02/373 49 50
1180 UKKEL CAMPUS ST-ELISABETH De Frélaan 206 02/373 49 50
1040 ETTERBEEK CAMPUS SINT-MICHEL Linthoutstraat 150 02/614 39 40
IRIS ZIEKENHUIZEN ZUID
www.
europaziekenhuizen.be
info@
europaziekenhuizen.be
www.
europaziekenhuizen.be
info@
europaziekenhuizen.be
www.
europaziekenhuizen.be
info@
europaziekenhuizen.be
1190 VORST SITE MOLIÈRE LONGCHAMP Marconistraat 142 02/348 51 11 www.his-izz.be
info@his-izz.be
1050 ELSENE SITE ETTERBEEK-ELSENE Jean Paquotstraat 63 02/641 41 11
www.his-izz.be
info@his-izz.be
1070 ANDERLECHT SITE JOSEPH-BRACOPS Dokter Huetstraat 79 02/556 12 12 www.his-izz.be
info@his-izz.be
1040 ETTERBEEK SITE BARON LAMBERT Baron Lambertstraat 38 02/739 84 11 www.his-izz.be
info@his-izz.be
1000 BRUSSEL
ZIEKENHUIZEN
IRISSTRUCTUUR
Jules Bordetinstituut
Waterloolaan 121
02/541 33 08 www.bordet.be
1000 BRUSSEL
UMC SINT-PIETER CAMPUS
HALLEPOORT
Hoogstraat 322 02/535 33 49 www.stpierre-bru.be
1000 BRUSSEL
UMC SINT-PIETER CAMPUS
CÉSAR DE PAEPE
Cellebroerstraat 11-13 02/535 33 49 www.stpierre-bru.be

BrUSSEL
PC GEMEENTE ORGANISATIE ADRES TEL.
1020 LAKEN
UVC BRUGMANN
SITE VICTOR HORTA
Van Gehuchtenplein 4 02/477 23 88 www.chu-brugmann.be
1120 BRUSSEL
UCV BRUGMANN
SITE KONINGIN ASTRID
Bruynstraat 1 02/477 21 15 www.chu-brugmann.be
1030 SCHAARBEEK
1000 BRUSSEL
1210
SINT-JOOST-
TEN-NODE
UCV BRUGMANN
SITE PAUL BRIEN
KLINIEK SINT-JAN
SITE KRUIDTUIN
Schaarbeeksehaardstraat
36
02/477 21 11 www.chu-brugmann.be
Kruidtuinlaan 32 02/221 91 11 www.klstjan.be
info@klstjan.be
SITE MIDDAGLIJN Middaglijnstraat 100 02/221 91 11 www.klstjan.be
info@klstjan.be
5.1.6 Palliatieve eenheden in een ziekenhuis
Palliatieve eenheden in ziekenhuizen zijn bestemd voor patiënten, die zijn
uitbehandeld of palliatieve zorg nodig hebben die ze thuis niet kunnen/
willen krijgen. Een eenheid biedt een totaalzorg in een huiselijke sfeer. Er zijn
meestal 6 tot 12 kamers beschikbaar. Een multidisciplinair team ondersteunt
de eenheid en bestaat uit artsen, verpleegkundigen, kinesisten, psychologen,
moreel consulenten, ergotherapeuten,…
U kan er terecht voor symptoom- en pijncontrole, rouwbegeleiding, psychosociale
begeleiding, emotionele begeleiding,… Er is aandacht voor medische handelingen,
maar ook voor psychosociale aspecten. Zo worden er geen onnodige, belastende
onderzoeken afgenomen of levensverlengende behandelingen opgestart.
Een verblijf op een palliatieve eenheid in een eenpersoonskamer, kost evenveel
als een verblijf in een meerpersoonskamer op een andere ziekenhuisafdeling.
Niet elk ziekenhuis beschikt over een palliatieve eenheid. Binnen de regio
Halle-Vilvoorde zijn de volgende palliatieve eenheden werkzaam:
39

40
Sint-Mariaziekenhuis - Eenheid De Oase
Ziekenhuislaan 100
1500 HALLE
Tel.: 02/363 63 98 - Fax: 02/363 12 10
www.regzhsintmaria.be
palliatieve@regzhsintmaria.be
Onze Lieve Vrouwziekenhuis - Campus Asse
Bloklaan 5 - 1730 ASSE
Tel.: 02/300 60 93
www.olvz.be
hoofdverpleegkundige.palliatieve.eenheid.asse@olvz-aalst.be
AZ Jan Portaels - De Cirkel
Gendarmeriestraat 65 - 1800 VILVOORDE
Tel.: 02/257 58 30 - Fax: 02/257 58 39
www.azjanportaels.be
palliatievezorgen@azjanportaels.be
Binnen de regio Brussel zijn de volgende palliatieve zorgeenheden
werkzaam:
Algemeen Ziekenhuis Sint-Jan
Kruidtuinlaan 32 - 1000 BRUSSEL
Tel.: 02/221 98 70 - Fax: 02/221 98 30
www.klstjan.be
spz@klstjan.be
Europaziekenhuizen Campus Sint-Elisabeth
De Frélaan 26 - 1180 UKKEL
Tel.: 02 /614 29 42
www.europaziekenhuizen.be
info@europaziekenhuis.be

41
Europaziekenhuizen Campus Sint-Michel
Linthoutstraat 150 - 1040 ETTERBEEK
Tel.: 02/737 80 50 - Fax: 02/737 81 65
www.europaziekenhuizen.be/stmichel/nl
info@europaziekenhuizen.be
Brugmannziekenhuis – Eenheid Papyrus
Van Gehuchtenplein 4 - 1020 LAKEN
Tel.: 02/477 23 46 – Fax: 02/477 34 95
www.chu-brugmann.be/nl/med/papyrus
papyrus@uvc-brugmann.be
Iris Ziekenhuizen Zuid
Site Molière Longchamp – Eenheid Lotus
Marconistraat 142 - 1190 VORST
Tel.: 02/348 53 29 - Fax: 02/348 53 28
www.his-izz.be
info@his-izz.be
Universitair Ziekenhuis Saint-Luc
Hippocrateslaan 10 - 1200 SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE
Tel.: 02/764 22 50 (informatie)
Tel.: 02/764 22 54 of 02/764 22 24 (verpleegkundigen)
www.saintluc.be
Bordetinstituut – Acute eenheid voor
supportieve palliatieve geneeskunde
Waterloosesteenweg 121 - 1000 BRUSSEL
Tel.: 02/541 33 32
www.bordet.be
41

42
5.2 Voorzieningen voor informatie, overleg en
coördinatie
5.2.1 Palliatieve netwerken
In dit onderdeel geven we een overzicht van alle netwerken voor palliatieve
zorg in Vlaanderen. U kunt deze netwerken contacteren indien u meer
informatie wenst over palliatieve zorg in uw eigen regio.
REGIO VLAAMS-BRABANT
Forum Palliatieve Zorg (Brussel-Halle-Vilvoorde)
Netwerkcoördinator : Christina Vanderhaeghe
J. Vander Vekenstraat 158 - 1780 WEMMEL
Tel.: 02/456 82 07 Fax: 02/461 28 56
www.forumpalliatievezorg.be - info@forumpalliatievezorg.be
Palliatief netwerk Arrondissement Leuven (PAnAL)
Netwerkcoördinator: Ria Vandermaesen
Waversebaan 220 - 3001 HEVERLEE
Tel.: 016/23 91 01 – Fax: 016/23 81 73
www.panal.be – vragen@panal.be
Pluralistische Vereniging Palliatieve Zorg Brussels Hoofdstedelijk
Gewest (PVPZB)
Netwerkcoördinator: Agnès Vanden Bremt
Leuvensesteenweg 479 - 1030 SCHAARBEEK
Tel.: 02/743 45 92 – Fax: 02/743 45 93
www.palliabru.be - info@palliabru.be
REGIO ANTWERPEN
Palliatieve Hulpverlening Antwerpen (PHA)
Netwerkcoördinator : Tine De Vlieger
UA - Gebouw F c - Domein Fort VI
Edegemsesteenweg 100 - 2610 WILRIJK
Tel.: 03/265 25 31 - Fax : 03/265 25 30
www.pha.be - pha@ua.ac.be

Palliatief netwerk Mechelen (P.n.M)
Netwerkcoördinator : Griet Snackaert
Willem Rosierstraat 23 - 2800 MECHELEN
Tel.: 015/41 33 31 – Fax: 015/43 09 77
www.palliatief-netwerk-mechelen.be - info@pnmechelen.be
netwerk Palliatieve Zorg noorderkempen
Netwerkcoördinator : Frank Willeme
Bredabaan 743 - 2990 WUUSTWEZEL
Tel.: 03/633 20 11
www.npzn.be - info@npzn.be
Palliatief netwerk Arrondissement Turnhout
Netwerkcoördinator : Guy Hannes
Stationsstraat 60/62 - 2300 TURNHOUT
Tel.: 014/43 54 22 – Fax: 014/43 65 53
www.pnat.be - pnat@pnat.be
REGIO LIMBURG
netwerk Palliatieve Zorg Limburg
Netwerkcoördinator : Ellen Saeyvoet
A. Rodenbachstraat 29 bus 2 - 3500 HASSELT
Tel.: 011/81 94 72 – Fax: 011/81 94 76
www.npzl.be - info@npzl.be
REGIO OOST-VLAANDEREN
netwerk Palliatieve Zorg Zuid Oost-Vlaanderen
Netwerkcoördinator : Ruth Raes
Het Leven Helpen vzw
St.-Walburgastraat 9 - 9700 OUDENAARDE
Tel.: 055/20 74 00 – Fax: 055/20 87 82
www.palliatieve.org - info@hetlevenhelpen.be
43

44
netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo
Netwerkcoördinator : Elfriede Maes
Bilksken 36 - 9920 LOVENDEGEM
Tel.: 09/218 94 09 – Fax: 09/233 93 90
www.palliatieve.org - npz.genteeklo@palliatieve.org
netwerk Palliatieve Zorg Waasland
Netwerkcoördinator : Karina Pieters
Moerlandstraat 20 - 9100 SINT-NIKLAAS
Tel.: 03/776 29 97 – Fax: 03/780 20 99
www.palliatieve.org - info@npzw.be
netwerk Palliatieve Zorg Aalst – Dendermonde - ninove
Netwerkcoördinator Aalst : Luc De Waegeneer
Netwerkcoördinator Dendermonde : Marleen Hoebeeck
Gentsesteenweg 179 - 9300 AALST
Tel.: 053/21 40 94 – Fax: 053/70 53 50
www.palliatieve.org - info@npzadn.be
REGIO WEST-VLAANDEREN
Palliatieve Zorg noord West-Vlaanderen
Netwerkcoördinator: Alexander Verstaen
Diksmuidse Heirweg 647 - 8200 SINT-ANDRIES
Tel.: 050/40 61 50 - Fax: 050/40 61 59
www.pzwvl.be - info@pznwvl.be
Palliatief netwerk De Mantel
Netwerkcoördinator: Veronique Hoste
Mandellaan 101 - 8800 ROESELARE
Tel.: 051/24 83 85 - Fax: 051/24 60 54
www.pzwvl.be - info@demantel.net

Palliatieve Zorg Westhoek - Oostende
Netwerkcoördinator: Veerle Coupez
Stovestraat 2 - 8600 DIKSMUIDE
Tel.: 051/51 98 00 - Fax: 051/51 13 65
www.pzwvl.be - info@palliatieve.be
Palliatief netwerk Zuid-West Vlaanderen
Netwerkcoördinator : Rosemie Van Bellingen
Doorniksewijk 168 - 8500 KORTRIJK
Tel.: 056/63 69 50 - Fax: 056/25 70 84
www.pzwvl.be - palnet.zwvl@yucom.be
5.2.2 Federaties
Er bestaan 3 beroepsverenigingen palliatieve zorg (federaties) in België
waarvan er 2 fungeren in de regio Brussel-Halle-Vilvoorde.
U kan beide instanties contacteren aan de hand van volgende gegevens:
Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen (FPZV)
J. Vander Vekenstraat 158 - 1780 WEMMEL
Tel.: 02/456 82 00 - Fax: 02/461 24 41
www.palliatief.be
info@palliatief.be
Brusselse Federatie voor Palliatieve Zorg (FBSP)
Fédération Bruxelloise Pluraliste des Soins palliatifs et continus
Boondaalsesteenweg 390 - 1050 ELSENE
Tel.: 02/649 41 28 – Fax: 02/649 30 46
www.hospitals.be/fbsp
aremis@belgacom.net
45

46
5.2.3 LEIF
LEIFlijn LevensEinde InformatieForum
J. Vander Vekenstraat 158 - 1780 WEMMEL
Tel.: 078/15 11 55
www.leif.be
leiflijn@skynet.be
Wat is het LevensEinde InformatieForum
LEIF is een open initiatief voor mensen en verenigingen die streven naar een
waardig levenseinde voor iedereen, waarbij respect voor de wil van de patiënt
voorop staat.
Wat bieden ze aan?
De Leiflijn is bedoeld voor iedereen die vragen heeft rond het levenseinde, voor:
• Mensen met een ernstige ongeneeslijke aandoening (en hun omgeving)
die meer willen weten over: pijnbestrijding; vragen rond begrafenis/
crematie, rouw, administratie, financiële en praktische regelingen bij
overlijden, spirituele opvang,…
• Mensen met een ernstige ongeneeslijke aandoening die geen
behandeling willen opstarten of deze willen stoppen en de nood hebben
hierover te praten.
• Mensen met een ernstige ongeneeslijke aandoening (en hun omgeving)
die meer willen weten over de mogelijkheden van palliatieve zorg.
• Mensen (met een ernstige ongeneeslijke aandoening) die meer willen
weten over een wilsverklaring of levenstestament.
• Mensen die ondraaglijk lijden door een ernstige ongeneeslijke
aandoening (door ziekte of ongeval) en die euthanasie overwegen, maar
daar nergens mee terecht kunnen.
• Alle hulpverleners die over het voorgaande meer informatie willen
bekomen.
U kunt een gratis informatieve brochure aanvragen (LEIFblad) met alle
beschikbare wilsverklaringen. U kunt er ook terecht voor de LEIFartsenopleiding
en LEIFopleiding voor andere hulpverleners.

5.2.4 ULteam
ULteam: Uitklaring Levenseindevragen-team
J. Vander Vekenstraat 158 - 1780 WEMMEL
Tel.: 078/05 01 55
www.ulteam.be
info@ulteam.be
Wat is ULteam?
ULteam, Uitklaringen Levenseindevragen-team, is interdisciplinair
en bestaat uit een palliatieve arts, psychiater, psycholoog, sociaal en
psychiatrisch verpleegkundige, oncoloog, jurist, levensbeschouwelijk
begeleider,…
Wat bieden ze aan?
ULteam is bedoeld voor patiënten (en hun familie) met vragen rond het
levenseinde. De doelgroepen zijn:
• niet-terminale patiënten: ernstig en ongeneeslijke ziek;
• psychiatrische patiënten: ernstig en ongeneeslijk ziek;
• terminale patiënten.
Dit team kan geraadpleegd worden wanneer men n
ergens anders terecht kan. Zij helpen bij de uitklaring van de
levenseindevraag, begeleiden en verwijzen door. Consultatie gaat enkel op
afspraak.
47

48
6 Andere voorzieningen
6.1 nachtzorg
Nachtzorg is bedoeld voor zorgbehoevende personen, die thuis verzorgd
worden door familieleden/mantelzorgers en die ondersteuning vragen in de
continuïteit van de zorg tijdens de nacht. Nachtzorg geeft de mogelijkheid
aan erg zieke personen om thuis te blijven wonen en aan mantelzorgers om
een adempauze te nemen.
Afhankelijk van de thuissituatie en mogelijkheden worden er drie formules
aangeboden (of een combinatie daarvan):
• Nachtoppas: een vrijwilliger ’s nachts bij u thuis.
• Nachtzorg: een gediplomeerde verzorgende komt ’s nachts bij u thuis.
• Nachthotel: tijdelijke nachtzorg in een woon- en zorgcentrum in uw
streek.
Voor nachtzorg wordt 9 uur gerekend, tussen 22.00u ’s avonds en 7.00u ’s
morgens. U kunt dus geen beroep doen op nachtzorg voor minder dan 9 uren.
Opvang in een nachthotel wordt besproken met het woon- en zorgcentrum
in kwestie, maar zal meestal tussen 19.00u en 8.00u verlopen.
De kostprijs van nachtzorg bedraagt € 25,00 per begonnen nacht. U
betaalt nooit rechtstreeks aan de hulpverleners, maar u ontvangt elke
maand een gedetailleerde factuur. Sommige ziekenfondsen hebben een
terugbetalingsregeling voor nachtzorg, u informeert hiervoor best bij uw
ziekenfonds.
nachtzorg Vlaams-Brabant
Deze service is bedoeld voor mensen van 60 jaar en ouder, die woonachtig
zijn in het arrondissement Halle-Vilvoorde, Tervuren of het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest en behoefte hebben aan ondersteuning.
Een aanvraag kan u telefonisch doen (ma – vrij, van 8.30u – 16.30u), maar ook
per e-mail of via de website. De coördinator bespreekt dan met de cliënt en/
of mantelzorger(s) de aanvraag bij een huisbezoek. De contactpersoon voor
de regio Halle-Vilvoorde en Brussels Hoofdstedelijk Gewest: Ha-Na-Lee

Gysen en Griet Seghers, Z4 Broekooi 105, 1731 Zellik. Tel.: 02/456 01 70, hvb@
nachtzorgvlaamsbrabant.be, brussel@nachtzorgvlaamsbrabant.be, www.
nachtzorgvlaamsbrabant.be, of www.nachtzorgbrussel.be.
nachtzorg Solidariteit voor het Gezin
Solidariteit voor het Gezin biedt nachtzorg aan voor zwaar zorgbehoevende
personen, ongeacht hun leeftijd, binnen heel Vlaanderen. Een aanvraag
kan u telefonisch doen via uw plaatselijke afdeling, via de hoofdzetel van
Solidariteit voor het Gezin: Tentoonstellingslaan 76, 9000 Gent. Tel.: 070/23 30 28,
of het elektronisch aanvragenformulier: www.solidariteit.be ➜ Welzijnszorg ➜
Nachtzorg.
6.2 Medicatie
De kosten voor medicatie kunnen hoog oplopen. De prijsverschillen hangen
af van de aard van de medicatie. Generische producten zijn goedkoper.
Vraag hierover meer uitleg aan de huisarts of apotheker.
Onder chronische pijnpatiënten verstaan we patiënten met pijn die, na
een optimale curatieve behandeling, aanhoudt gedurende minstens drie
maanden, of die aanhoudt na de curatieve behandeling van een ziekte van
kwaadaardige chronische aard.
Chronische pijnpatiënten kunnen een tegemoetkoming krijgen in de
kostprijs van de analgetica op basis van paracetamol of van de associatie
paracetamol en codeïne. Deze tegemoetkoming omvat 20% voor bepaalde
pijnstillers. Het bedrag van de pijnstillers die de patiënt zelf nog moet
betalen komt dan in aanmerking voor de maximumfactuur (zie hoofdstuk
2.6).
De uitkering kan men bekomen wanneer de adviserend geneesheer (op
aanvraag van de behandelende geneesheer die het globaal medisch
dossier van betrokkene beheert) een machtiging aangaande aanhoudende
chronische pijn opmaakt.
Voor de wettelijke basis van deze tegemoetkoming, de kennisgeving
(voor de adviserend geneesheer van het ziekenfonds, ingevuld door de
49

50
behandelende arts) en de machtiging (die de adviserend geneesheer
aflevert aan de patiënt), verwijzen wij u graag naar de volgende website van
het RIZIV: www.riziv.fgov.be ➜ Burger ➜ Medische kosten ➜ Chronische
zieken.
6.3 Verbandmiddelen
De kosten voor gewone verbandmiddelen vallen ten laste van de patiënt.
Bij een meer uitgebreide wondverzorging (meerdere keren per dag) of bij
verzorging van doorligwonden kunnen de kosten van verbandmiddelen hoog
oplopen. Hiervoor kan u beroep doen op de maximumfactuur (zie hoofdstuk
2.6).
Er zijn twee tegemoetkomingen voor verbandmiddelen, voor patiënten met
chronische wonden (meer bepaald wonden die gedurende 6 weken zijn
behandeld en na deze periode nog niet voldoende zijn genezen):
• forfaitaire tegemoetkoming van € 20,00 / maand;
• bijkomende tegemoetkoming van € 0,25 voor bepaalde verbandmiddelen.
Een lijst met deze verbandmiddelen kunt u consulteren op de website van
het RIZIV: www.riziv.fgov.be ➜ Burger ➜ Medische kosten ➜ Chronische
zieken.
De behandelende arts moet een kennisgeving opsturen naar de adviserend
geneesheer van het ziekenfonds van de patiënt. Deze kennisgeving
geeft recht op de tegemoetkomingen voor max. 3 maand, maar is 3 keer
hernieuwbaar. Het formulier voor de kennisgeving aan de adviserend
geneesheer kunt u ook terugvinden op de vermelde website. De arts moet er
ook rekening mee houden dat hij/zij op de voorschriften voor de apotheker
de vermelding “derdebetalersregeling van toepassing” moet aanduiden.
6.4 Specifieke hulpmiddelen
Via de uitleendienst van de verschillende ziekenfondsen kan men gebruik
maken van tal van medische hulpmiddelen of materiaal voor de thuiszorg
tegen goedkope voorwaarden. Bij het ontlenen betaalt men meestal

een kleine huurprijs per dag en dito waarborg. Meer informatie kan men
verkrijgen bij de ziekenfondsen, alsook bij de palliatieve thuiszorgequipe in
uw regio en de specifieke liga’s.
Er zijn ook thuiszorgwinkels in uw regio waar u terecht kunt, zie: www.
desocialekaart.be.
6.5 niet-dringend ziekenvervoer
Wanneer u de keuze heeft gemaakt om thuis verzorgd te worden, maar toch
regelmatig naar het ziekenhuis moet voor onderzoek/behandelingen en
hiervoor telkens beroep moet doen op betalend vervoer, dan kunnen deze
kosten hoog oplopen. In dit geval raden wij u aan om bij uw ziekenfonds te
informeren, aangezien sommige ziekenfondsen tussenkomen in de kosten
voor ziekenvervoer of ze organiseren zelf vervoer voor hun leden. De Sociale
Dienst van uw ziekenhuis kunt u ook contacteren voor het vervoer van en
naar het ziekenhuis. Een aantal thuiszorgdiensten organiseren specifiek
het vervoer van patiënten bv. Centrum voor Thuiszorg, Solidariteit voor het
Gezin,…
U kunt tevens beroep doen op een Minder-Mobielen-Centrale (MMC)
in uw buurt. Deze centrales werden opgericht voor mensen met
verplaatsingsproblemen en een beperkt inkomen om deze verplaatsing
te bekostigen. Voor meer info verwijzen wij u graag door naar volgende
website: www.taxistop.be ➜ Minder Mobielen Centrales. U vindt er tevens
een alfabetische adressenlijst terug van alle MMC’s in uw buurt. Omtrent de
MMC kunt u ook het OCMW van uw gemeente contacteren.
Naast reguliere buslijnen kunt u beroep doen op een belbus.
Dit soort bus rijdt niet volgens een vaste route of dienstregeling, en stopt
alleen aan haltes van De Lijn die voor de rit werden aangevraagd bij de
belbuscentrale. U moet dus verplicht vooraf reserveren. Hoewel de belbus
geen taxi is die van deur tot deur rijdt, kunt u kriskras reizen doorheen het
hele belbusgebied. De tarieven van De Lijn gelden ook voor de belbus.
Om een rit te reserveren, moet u de centrale minstens 2 uur op voorhand
contacteren op het nummer 016/31 37 00 (bereikbaar in Vlaams-Brabant op
51

52
weekdagen van 6 tot 19 uur, op zaterdag, zondag en feestdagen van 9 tot
16 uur). Op de website van De Lijn kunt u meer informatie krijgen: wwww.
delijn.be ➜ over de Lijn ➜ aanbod ➜ belbus ➜ selecteer provincie Vlaams
Brabant.
In geval van behandelingen als radio- of chemotherapie vergoedt het RIZIV
een deel van de vervoerskosten:
• Reiskosten voor kankerpatiënten die chemotherapie of behandeling
met stralingen volgen EN niet in een ziekenhuis zijn opgenomen:
o openbaar vervoer: integrale terugbetaling;
o ander vervoer: 0,25 euro / kilometer.
• Reiskosten van vader, moeder of voogd van kankerpatiënten jonger
dan 18 jaar die in een ziekenhuis zijn opgenomen:
o 0,25 euro / kilometer.
De aanvraagformulieren voor de tegemoetkomingen in vervoerskosten
kan u terugvinden op de website van het RIZIV: www.riziv.be ➜ Burger ➜
Medische kosten ➜ Chronische zieken.
6.6 Vrijwilligers
Vrijwilligershulp is een aanvulling op de zorg door professionelen en
familieleden. De mantelzorg kan enkele uren per week een vrijwilliger
inschakelen bij de patiënt thuis. Deze dienst is gratis, in sommige gevallen
wordt er een kleine vergoeding gevraagd. Als aanvulling op de professionele
hulp en de mantelzorg verzekert thuisoppas in eerste instantie gezelschap,
veiligheid en de strikte basiszorgen.
U kan terecht bij:
• het Forum Palliatieve Zorg, www.forumpalliatievezorg.be: via ons kunt
u beroep doen op vrijwilligers palliatieve zorg voor zowel thuis als in
een woonzorgcentrum.
• de website www.zorg-en-gezondheid.be: zorgaanbod ➜ thuiszorg ➜
diensten voor oppashulp waar u een lijst kunt vinden met erkende
diensten;

• de website www.gezinsbond.be ➜ in je buurt ➜ gezelschapsdienst ➜
selecteer uw gemeente om een plaatselijke gezelschapscoördinator
te zoeken. Ze bieden vrijwilligers aan die kleine zorgtaken opnemen en
gezelschap houden
• Gammes ASBL, een dienst met vrijwilligers voor de 19 deelgemeenten
in Brussel via 02/537 27 02 of info@gammesasbl.be.
• de vrijwilligerswerking van Solidariteit voor het Gezin via 070/23 30 28.
• de samenwerkingsinitiatieven thuiszorg (SEL) kunnen
u doorverwijzen naar de juiste dienst in uw regio, zie
www.zorg-en-gezondheid.be: zorgaanbod ➜ eerstelijn ➜
•
samenwerkingsinitiatieven eerstelijnsgezondheidszorg (SEL)
uw ziekenfonds, de sociale dienst van uw gemeente
6.7 Gezinszorg
Gezinszorg is de hulp- en dienstverlening die bestaat uit persoonsverzorging,
huishoudelijke hulp en beperkte schoonmaakhulp, alsook de daarmee
verband houdende algemene psychosociale en pedagogische ondersteuning
en begeleiding. Wie hulp krijgt van een dienst voor gezinszorg, betaalt een
gebruikersbijdrage per uur.
Adressen en meer uitleg over de gebruikersbijdrage zijn beschikbaar op de
website www.zorg-en-gezondheid.be: zorgaanbod ➜ thuiszorg ➜ diensten
voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg.
6.8 Ondersteunende gemeentelijke diensten
Sommige OCMW’s van gemeenten beschikken over een poetsdienst, een
klusjesdienst, boodschappendienst en een dienst die maaltijden aan huis
levert. Er kan tegen betaling een beroep op deze diensten worden gedaan.
Het OCMW kan ook tijdelijk of permanente financiële hulp bieden. Als
patiënt kunt u er niet alleen terecht voor een bestaansminimum, maar
ook bijvoorbeeld voor een tegemoetkoming in de ziekenhuiskosten of
oplegkosten.
Meer informatie vindt men bij de sociale dienst van uw stad of gemeente.
53

54
7 Andere steunpunten
Palliatieve patiënten kunnen ook een beroep doen op een aantal andere
steunpunten dan vermeld. We maken gebruik van een onderverdeling tussen
medisch specifieke steunpunten, steunpunten voor zorgomkadering en rouw,
algemene steunpunten.
7.1 Medisch specifieke steunpunten
MS-Liga Vlaanderen
Boemerangstraat 4
3900 OVERPELT
Tel.: 011/80 89 80 – Fax: 011/66 22 38
www.ms-liga.be
secretariat@ms-vlaanderen.be
Iedere werkdag bereikbaar van 8.30 tot 16 uur.
Wat is de MS-Liga?
De MS-Liga Vlaanderen werd in 1982 opgericht om personen met MS wegwijs
te maken in het doolhof van aspecten die met de aandoening te maken hebben.
MS staat voor Multiple Sclerose en is een aandoening van het centrale
zenuwstelsel nl. de hersenen en het ruggenmerg.
Wat bieden ze aan?
Ze staan in voor de psychosociale begeleiding van personen met MS en hun familie.
De organisatie wil bemiddelen (en begeleiden) in het netwerk van sociale en
financiële voorzieningen. Tevens hebben zij de verantwoordelijkheid de bevolking
te informeren en sensibiliseren omtrent MS en om wetenschappelijk onderzoek
rond MS te stimuleren. In elke provincie worden er ook activiteiten georganiseerd
zoals uitstappen, bezoek aan evenementen, gezellige bijeenkomsten,…
nationaal Multiple Sclerose Centrum vzw
Vanheylenstraat 16
1820 MELSBROEK
Tel.: 02/597 80 00 – Fax: 02/597 80 01
www.ms-centrum.be
info@ms-centrum.be

Stichting Tegen Kanker
Leuvensesteenweg 479
1030 BRUSSEL
Tel.: 02/736 99 99 - Fax: 02/734 92 50
www.kanker.be
info@kanker.be
Kankerfoon: 0800/15 802
Elke werkdag te bereiken van 9 tot 13 uur, op maandag van 9 tot 19 uur.
Wat is de Stichting Tegen Kanker?
De Stichting steunt het wetenschappelijk kankeronderzoek, sociale
dienstverlening en gezondheidsvoorlichting- en opvoeding. Ze hebben als
doel om de bevolking, zorgverstrekkers en de overheid bewust te maken van
de nood aan kankerbestrijding.
Wat bieden ze aan?
Patiënten en hun familie, maar ook alle gezondheidswerkers kunnen er terecht
voor allerhande vragen. De Stichting organiseert tevens patiëntenvervoer
(tel.: 0800 15 803, dagelijks tussen 9u en 12u), psychologische ondersteuning
van patiënten en hun naasten, andere ondersteuning zoals bv. terugbetaling
van reiskosten bij de behandeling tegen kanker, praatgroepen, kinderkampen,
schoonheidsverzorging, welzijnsdagen,…
Vlaamse Liga tegen Kanker
Koningsstraat 217
1210 BRUSSEL
Tel.: 02/227 69 69 – Fax: 02/223 22 00
www.tegenkanker.be
vl.liga@tegenkanker.be
Vlaamse Kankerfoon: 078/150 151
Elke werkdag te bereiken van 9 tot 12 uur en van 13 tot 17 uur.
55

56
Wat is de Vlaamse Liga tegen Kanker?
Deze organisatie voert wetenschappelijk onderzoek uit, organiseert talrijke
preventiecampagnes en organiseert er activiteiten voor patiënten.
Wat bieden ze aan?
Patiënten kunnen er terecht voor heel wat activiteiten zoals: informatiesessies
over kanker, gespreksgroepen, vakanties, workshops en cursussen,… De VLK
biedt ook individuele steun en opvang aan kankerpatiënten en mensen uit hun
omgeving. U kunt er ook terecht voor individuele informatie- en hulpverlening
via telefoon, e-mail of individueel contact.
Astma en Allergiekoepel vzw
Park Heuvelhof 1
3010 KESSEL-LO
Tel.: 016/25 31 11
www.astma-en-allergiekoepel.be
info@astma-en-allergiekoepel.be
Gratis infolijn: 0800/84 321
Wat is De Astma en Allergiekoepel?
De Astma en Allergiekoepel vzw is een informatie- en documentatiecentrum
rond astma en allergie en verdedigt de belangen van astmatische en
allergische personen in de ruime zin, ook aangaande COPD. De vzw is
opgericht met steun van de Koning Boudewijnstichting.
Wat bieden ze aan?
De Astma en Allergiekoepel vzw verstrekt correcte en ongebonden praktische
informatie in een eenvoudig verstaanbare taal over astma en allergie
en is gericht naar astmatische en allergische personen, hun familie en
professionele hulpverleners. Ze bieden folders en brochures aan, hebben een
nuttige website en infolijn, geven voordrachten en bijscholing, organisatie
projecten,…

SEnSOA
Vlaams service- en expertisecentrum voor seksuele gezondheid en HIV
President Building (5de verdieping)
Rooseveltplaats 12
2060 Antwerpen
Tel.: 03/238 68 68
www.sensoa.be
info@sensoa.be
Deze kantoren zijn open op werkdagen van 9 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 17
uur. Vrijdagnamiddag zijn de kantoren gesloten.
• Sensoa Positief: 078/151 100 of positief@sensoa.be - voor persoonlijke
vragen over HIV, SOA ,…
• Sensoa Vorming: 03/238 68 68, vorming@sensoa.be
seksuelevorming.be
of www.
• Sensoa Shop of Leermiddelenbank: 03/238 68 68, leermiddelenbank@
sensoa.be (Gent) of shop@sensoa.be (Antwerpen)
• Sensoa websites: zie www.sensoa.be/service/sensoa-websites
Wat is SEnSOA?
Sensoa is een service- en expertisecentrum met een belangrijke
informatiefunctie. Ze bieden een aantal services aan die informatie
verstrekken, zowel op intermediair als individueel niveau, zoals een
documentatiecentrum, bepaalde vormingen, telefoonlijnen,…
Wat bieden ze aan?
Sensoa verschaft informatie en ondersteuning aan HIV-patiënten en mensen die met
hen werken. Ze bieden tevens informatie aan, aan iedereen die vragen heeft rond
seksualiteit, aids, HIV, anticonceptie, veilig vrijen,…
57

58
ALS-Liga
Campus Sint-Rafaël UZ Leuven
Blok H, 4de verdieping
Kapucijnenvoer 33 B/1 - 3000 LEUVEN
Tel.: 016/23 95 82 – Fax: 016/29 98 65
www.alsliga.be
info@alsliga.be
Alle dagen te bereiken van 9 tot 16 uur, woensdag gesloten. Altijd op voorhand
een afspraak maken.
Wat is de ALS Liga?
De vereniging richt zich naar alle Belgische ALS patiënten. ALS staat voor
Amyotrofe Lateraal Sclerose, het is een neuromusculaire en niet besmettelijke
aandoening. Het gevolg van de ziekte is verharding van de buitenste zenuwbanen
in het ruggenmerg samen met spieratrofie of wegkwijnen van het spierweefsel.
Het bestuur bestaat ook uitsluitend uit ALS patiënten of hun familie met als
voordeel dat zij de ziekte met haar directe en indirecte gevolgen zeer goed
kennen.
Wat bieden ze aan?
De ALS Liga wil zorg op maat creëren en bijstand van diverse aard aanbieden
aan ALS patiënten, zoals morele steun, hulpmiddelen, advies in contacten
met overheid en zorgverstrekkers, erkenning van het ruime publiek,…
Daarenboven willen ze wetenschappelijk onderzoek naar ALS bevorderen en
zoeken ze naar financiële steun daarvoor.
Expertisecentra Dementie regio Vlaams-Brabant
Expertisecentrum MEMO Vlaams-Brabant
Wingerdstraat 14
3000 LEUVEN
Tel: 016/50 29 06 - Fax: 016/20 44 45
www.dementie.be of www.ecdmemo.be
memo@dementie.be

59
Steunpunt MEMO Halle-Vilvoorde
Molenhofstraat 31
1670 HEIKRUIS
Tel: 02/398 00 18 - Fax: 02/398 00 16
www.dementie.be of www.ecdmemo.be
memo2@dementie.be
(te bereiken op werkdagen van 9 tot 12 uur en van 14 tot 17 uur)
Expertisecentrum brOes Brussel
Roger Vandendriesschelaan 11
1150 SINT-PIETERS-WOLUWE
Tel: 02/778 01 70 - Fax: 02/771 72 00
www.dementie.be
broes@dementie.be
Wat is een expertisecentrum dementie?
Het expertisecentrum Dementie Vlaanderen heeft 9 regionale expertisecentra
verdeeld over heel Vlaanderen, die erkend zijn door de Vlaamse Overheid.
Voor regio Vlaams-Brabant zijn er drie lokale expertisecentra: Memo voor
Vlaams-Brabant en brOes voor centrum Brussel.
Wat bieden ze aan?
Een expertisecentra heeft talrijke activiteiten. Ze geven informatie over dementie
en beantwoorden al uw vragen, zo nodig verwijzen ze ook door naar specifieke
hulpverlening. Het centrum stelt informatie over dementie ter beschikking,
organiseren ze vormingen, studienamiddagen, praatcafés,… Verder werken ze
samen met andere initiatieven voor personen met dementie, beantwoorden ze
beleidsvragen aan de overheid, publiceren ze artikels en rapporten over het
thema,…
59

60
7.2 Ankerpunten voor rouw
1. “Spreken over rouw”
Project door het Forum Palliatieve Zorg
• Consult voor huisartsen, psychologen,…
• Intervisie thuisequipes, teams woonzorgcentra, teams eenheden
palliatieve zorg, palliatief support teams, teams dagcentra,…
• Voordracht, lectuur, bibliotheek,…
Afspraak, informatie en inlichtingen: Christina Vanderhaeghe,
tel. 02/456 82 07 of info@forumpalliatievezorg.be
2. Centra Geestelijke Gezondheidszorg (CGG)
Binnen een CGG zijn er één of meerdere medewerkers die zich specialiseren
in ouderenzorg. Ze gaan naar woonzorgcentra, doen individuele begeleiding
bij bewoners en hun familie, werken teamondersteunend.
Contactgegevens:
CGG Brussel
CGG Brussel, deelwerking Brussel-Oost
Roger Vandendriesschelaan 11
1150 BRUSSEL
Tel.: 02/771 92 03
ouderenteam@cggz-brussel.be
CGG PassAnt
CGG PassAnt, deelwerking Dilbeek
Ninoofsesteenweg 358
1700 DILBEEK
Tel.: 02/569 19 10 of 02/361 21 28
info.dilbeek@passant.be
contactpersoon Ouderenteam: Christel Lippens

CGG PassAnt, deelwerking Halle
Beertsestraat 21
1500 HALLE
Tel.: 02/361 21 28 – Fax: 02/361 77 17
directie.passant@skynet.be
CGG Ahasverus
ABC, deelwerking Asse
Muurveld 38
1730 ASSE
Tel.: 02/452 52 94
asse@ahasverus.be
CGG Aeneas, deelwerking Grimbergen
Ruwaal 12
1850 GRIMBERGEN
Tel.: 02/269 90 33
grimbergen@ahasverus.be
CGG De Poort, deelwerking Halle
A. Demaeghtlaan 51
1500 HALLE
Tel.: 02/356 99 30
halle@ahasverus.be
Therapiecentrum, deelwerking Vilvoorde
Hendrik Consciencestraat 16
1800 VILVOORDE
Tel.: 02/253 16 00
vilvoorde@ahasverus.be
61

62
7.3 Steunpunten voor zorgomkadering
Kenniscentrum Mantelzorg vzw
Groeneweg 151
3001 HEVERLEE
Tel.: 016/227 337 – Fax: 016/220 673
www.kenniscentrummantelzorg.be
info@kenniscentrummantelzorg.be
Alle werkdagen te bereiken van 9 tot 16u, nadien via het antwoordapparaat.
Wat is het Kenniscentrum Mantelzorg?
Het Kenniscentrum Mantelzorg (vroeger de Werkgroep Thuisverzorgers
vzw) is een pluralistische en onafhankelijke vzw die erkend wordt door de
Vlaamse Gemeenschap. De vereniging verdedigt de collectieve belangen van
mantelzorgers en zorgafhankelijke personen in Vlaanderen en Brussel.
Wat bieden ze aan?
Hun activiteiten zijn hoofdzakelijk: verlenen van informatie en ondersteuning,
organiseren van groepsactiviteiten, behartigen van belangen en voorbereiden
van beleidswerk. U kunt er terecht met al uw vragen rond mantelzorg,
zowel schriftelijk als telefonisch of via e-mail. U kunt ook een regionale
contactpersoon bellen of mailen. Er worden geregeld informatie- en
ontmoetingsbijeenkomsten georganiseerd voor zorgafhankelijke personen
en mantelzorgers met lotgenoten. Vervolgens verzamelt de organisatie
de collectieve belangen van mantelzorgers en zorgafhankelijke personen,
rapporteert en formuleert beleidsaanbevelingen.
Steunpunt Thuiszorg
Sint-Jansstraat 32-38
1000 BRUSSEL
Tel.: 02/515 04 42
www.steunpunt-thuiszorg.be
steunpunt.thuiszorg@socmut.be

63
Wat is het Steunpunt Thuiszorg?
Steunpunt Thuiszorg is een erkende mantelzorgvereniging. De vzw is er voor
iedereen die te maken heeft met mantelzorg. De mantelzorger zelf, maar ook
de zorgbehoevende die hulp vraagt.
Wat bieden ze aan?
Informeren van de mantelzorgers en de zorgbehoevenden aan de hand van
verschillende kanalen zoals brochures, artikels,… Steunpunt Thuiszorg
neemt het ook op voor de mantelzorger. Concreet plegen we overleg met
de Vlaamse en provinciale overheden en andere organisaties binnen de
thuiszorg. Knelpunten uit de zorgsector worden aangekaart. Ook wordt het
beleid aangemoedigd om mantelzorg zoveel mogelijk te ondersteunen.
Ons Zorgnetwerk
Remylaan 4 b
3018 WIJGMAAL
Tel.: 016/24 49 49 – Fax: 016/24 39 72
www.onszorgnetwerk.be
onszorgnetwerk@groepvlv.be
Wat is het Steunpunt Thuiszorg?
Ons Zorgnetwerk is een erkende vereniging die mantelzorgers en
gebruikers van thuiszorg ondersteunt, voor heel Vlaanderen en het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest.
Wat bieden ze aan?
Zij willen mantelzorgers zichtbaar maken in de samenleving wegens hun
onmisbare bijdrage aan een zorgzame samenleving. Ondersteuning bieden
aan gebruikers van thuiszorgdiensten en aan mantelzorgers. Samenwerken
met de 5 andere erkende verenigingen en met alle dienstverleners op de eerste
en tweede lijn. Het draagvlak van de thuiszorg sterker maken met aandacht
voor de inbreng van de leden. Een signaalfunctie zijn naar het beleid toe op
gemeenschaps-, provinciaal en Vlaams niveau, i.v.m. hiaten en pijnpunten in de
thuiszorg.
63

64
vzw Liever Thuis LM
Livornostraat 25
1050 ELSENE
Tel.: 02/542 87 09 – Fax: 02/542 86 99
www.lieverthuis.mut400.be
lieverthuis@mut400.be
Wat is het Steunpunt Thuiszorg?
Deze vzw werd opgericht door de Liberale Mutualiteit en ze biedt ondersteuning
aan mantelzorgers door een vormingsaanbod en zeer gerichte informatie.
Wat bieden ze aan?
• organiseert actief en regelmatig overleg met de aangesloten leden;
• geeft informatie en advies over onderwerpen inzake
•
welzijnsvoorzieningen in de thuiszorg;
verstrekt informatie over de rechten en plichten van zorgbehoevende
personen en mantelzorgers;
• inventariseert de problemen van de zorgbehoevende personen en de
mantelzorgers;
• signaleert de probleemsituaties van de zorgbehoevende personen en
de mantelzorgers aan de overheid;
• biedt opleidingsmogelijkheden en vaardigheidstrainingen aan voor
mantelzorgers.
OKrA-ZOrGrECHT
Haachtsesteenweg 579
1030 SCHAARBEEK
Tel.: 02/246 57 72
www.okrazorgrecht.be
zorgrecht@okra.be
Wat is het Okra-Zorgrecht
Is een erkende vereniging voor gebruikers en mantelzorgers, en is een
onderdeel van Okra Trefpunt 55 +. Okra Zorgrecht verdedigt de belangen van
gebruikers en mantelzorgers voor Vlaanderen en Brussels Hoofdstedelijk
Gewest. Deze organisatie werkt nauw samen met CM en Ziekenzorg CM.

Wat bieden ze aan?
• biedt advies, vorming en bijstand aan zorggebruikers;
• houdt contact met mantelzorgers in hun relatie met zorggebruikers;
• verzorgt minstens tweemaal per jaar een informatieve bijdrage via het
ledenblad OKRA-magazine;
• verstuurt regelmatig een elektronische nieuwsbrief naar alle
geïnteresseerden;
• organiseert vormingsbijeenkomsten in alle Vlaamse provincies en in
Brussel;
• signaleert
overheden.
behoeften en problemen aan de bevoegde
Mantelzorg – Ziekenzorg CM
Haachtsesteenweg 579
1031 SCHAARBEEK
Tel.: 02/246 47 71
Mantelzorgtelefoon: 078/15 50 20
www.ziekenzorg.be
Wat is Mantelzorg - Ziekenzorg CM?
Ziekenzorg CM heeft niet enkel een werking naar mensen die chronisch ziek of
zorgbehoevend zijn, maar ook voor de omgeving van de personen. Ziekenzorg
CM vindt het erg belangrijk om ook mantelzorgers te ondersteunen en het
aanbod naar deze doelgroep blijvend uit te breiden. Ziekenzorg CM is erkend
als Vereniging voor mantelzorgers en gebruikers door de Vlaamse Overheid.
Wat bieden ze aan?
De hoofdopdracht is vooral om de mantelzorgers op een degelijke en
efficiënte manier te informeren op het juiste moment. Ziekenzorg CM wil
mantelzorgers waarderen en erkennen in wat ze doen. Ten derde doet de
CM aan belangenbehartiging. Mantelzorgers ervaren knelpunten in het
opnemen van zorg; Ziekenzorg CM maakt zich sterk om voor deze belangen
op te komen en biedt kansen aan om even aan de zorg te ontspannen. Zo
organiseert Ziekenzorg CM huisbezoeken, lotgenotencontact, oppasdienst
en een Mantelzorgtelefoon, waar mantelzorgers elke weekdag tussen 14 en
18 uur terecht kunnen voor ondersteuning, tel. 078/15 50 20.
65

66
7.4 Algemene steunpunten
Tele-Onthaal: 106
dienst LEUVEN
Postbus 1071
3000 Leuven 1
Tel.: 016 23 97 56
www.tele-onthaal.be
www.vlaamsbrabantenbrussel.tele-onthaal.be
leuven@tele-onthaal.be
dienst BRUSSEL
Postbus 1869
1000 Brussel 1
Tel.: 02 511 86 63
www.tele-onthaal.be
www.vlaamsbrabantenbrussel.tele-onthaal.be
brussel@tele-onthaal.be
Voor kinderen is er de Kinder- en Jongerentelefoon, waar zij terecht kunnen
voor allerlei vragen waarmee ze worstelen. Het telefoonnummer is 102.
Wat is Tele-Onthaal?
Tele-onthaal is 24 uur op 24 uur, 7 dagen op 7 bereikbaar op het telefoonnummer
106. Via de website kan u op vaste tijdstippen chatten met vrijwilligers van
Tele-Onthaal.
Wat bieden ze aan?
Bij Tele-Onthaal kan u terecht met al uw vragen en problemen. U hoeft zich
niet bekend te maken. Niemand komt te weten dat u een gesprek had.

HuisvandeMens
(vroegere CENTRUM MORELE DIENSTVERLENING of CMD’s)
www.deMens.nu
regio Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Stalingradlaan 18-20
1000 BRUSSEL
Tel.: 02/242 36 02 – Fax: 02/242 56 17
cmd.brussel@uvv.be
Jetse laan 362
1090 JETTE
Tel.: 02/513 16 33 – Fax : 02/420 42 98
cmd.jette@uvv.be
regio Vlaams Brabant (Halle-Vilvoorde)
Frans Geldersstraat 23-25
1800 VILVOORDE
Tel.: 02/253 78 54 - Fax: 02/253 57 87
cmd.vilvoorde@uvv.be
Molenborre 28/02
1500 HALLE
Tel.: 02/383 10 50 - Fax: 02/383 10 51
cmd.halle@uvv.be
Wat zijn de HuizenvandeMens ?
De huizen zijn verspreid in alle Vlaamse provincies en Brussel. Ze zijn een
initiatief van deMens.nu (Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw).
Wat bieden ze aan?
In de huizen vindt u een ruim aanbod aan informatie en documentatie over
vrijzinnigheid, de welzijnssector, morele dienstverlening en aanverwante
thema’s zoals het opstellen van wilsverklaringen bij het levenseinde
(euthanasie, rechten van de patiënt, begrafenis of crematie, ritueel,
levensbeschouwing, uitvaartplechtigheid, orgaandonatie, schenken lichaam
67

68
aan de wetenschap) en de registratie ervan. Tevens verlenen ze morele
bijstand, begeleiding en vorming. U kunt er terecht voor allerlei vragen met
betrekking tot adoptie, euthanasie, abortus, holebi-ouderschap, geboorte,
huwelijk, het verlies van een dierbare,…. Men kan een beroep doen op
een vrijzinnig- humanistisch consulent voor een vertrouwelijk gesprek
en de organisatie van vrijzinnige plechtigheden. Deze dienstverlening is
gratis.
ZOrG In BrUSSEL
Huis voor Gezondheid
Lakensestraat 76 bus 7
1000 BRUSSEL
Tel.: 02/412 31 65 – Fax: 02/412 31 69
www.huisvoorgezondheid.be
info@huisvoorgezondheid.be
Wat is het Huis voor Gezondheid?
Het Huis voor Gezondheid is een organisatie die dankzij het delen van zijn
kennis van het Brussels zorglandschap, samenwerking en netwerking tussen
organisaties en zorgverleners faciliteert/initieert met als doel het verbeteren
van de toegang en de kwaliteit van de gezondheidszorg voor personen die een
beroep willen doen op Nederlandstalige zorg in Brussel.
Wat bieden ze aan?
Patiënten, studenten en professionelen kunnen er terecht over alle vragen
met betrekking tot zorg in Brussel. Ze organiseren bijscholing, overleg,
bieden informatie aan over alle mogelijke organisaties in Brussel en
Nederlandstalige zorg in Brussel,…
Brusselse Welzijns- en Gezondheidsraad
Lakensestraat 76 bus 3
1000 BRUSSEL
Tel.: 02/414 15 85 - Fax: 02/414 17 19
www.bwr.be
info@bwr.be

Wat is de Brusselse Welzijns- en Gezondheidsraad?
De BWR stimuleert een toegankelijk welzijnsaanbod voor elke burger in
Brussel door in een transversale context te werken aan kwaliteitsverhoging
en innovatie van de Nederlandstalige welzijn- en zorgsector.
Wat bieden ze aan?
Bekendmaking van het Nederlandstalig welzijns- en gezondheidszorgaanbod
in Brussel, aan de hand van databanken zoals desocialekaart.be, zorgzoeker.
be, Brussels Zakboekje,… Om dit aanbod te verbeteren, stimuleren en
organiseren ze overleg en samenwerking binnen en tussen de sectoren.
Verder organiseren ze vormingsactiviteiten en adviseert de BWR aan
beleidsinstanties.
Brusselse Huisartsenkring (BHAK)
Vanderlindenstraat 46
1030 SCHAARBEEK
Tel.: 02/216 79 44 (secretariaat wachtdienst)
Tel.: 02/242 43 44 (wachtdienst 24u/24u)
Fax: 02/245 20 65
www.bhak.be
brusselse.huisartsenkring@skynet.be
De BHAK doet aan wetenschappelijke vorming van zijn leden en bevordert en
behartigt de belangen van het beroep van huisarts. De wachtdienst waarborgt
een normale bediening van de gezondheidszorgen op elk ogenblik van de dag.
CEnTrA ALGEMEEn WELZIJn (CAW)
CAW Delta
Werkingsgebied regio Halle, Overijse, Lennik, Ninove, Dilbeek, Asse,
Merchtem,…
Zwartenbroekstraat 127
1750 LENNIK
Tel.: 02/532 53 14
Fax: 02/532 18 18
www.cawdelta.be
secretariaat.lennik@cawdelta.be
69

70
CAW Vilvoorde
Werkingsgebied regio Vilvoorde
J.B. Nowélei 33
1800 VILVOORDE
Tel.: 02/252 09 39 – Fax: 02/253 74 39
www.cawvilvoorde.be
info@cawvilvoorde.be
CAW Archipel
Werkingsgebied Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Kogelstraat 36
1000 BRUSSEL
Tel.: 02/502 92 28 – Fax: 02/502 47 97
www.archipel.be
secretariaat@archipel.be
CAW Mozaïek
Werkingsgebied Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Grétrystraat 1
1000 BRUSSEL
Tel.: 02/227 02 00 – Fax: 02/227 02 09
www.cawmozaiek.be
onthaal@cawmozaiek.be
Wat is een CAW?
Een CAW staat open voor mensen met vragen en problemen omtrent welzijn:
relaties, persoonlijke problemen, financiële of materiële problemen en vragen
naar aanleiding van een misdrijf. Samen wordt er naar een oplossing gezocht
of het CAW kan u de weg wijzen naar andere diensten. Contact opnemen
is zeer eenvoudig, want het CAW heeft een lage drempel, is vlot bereikbaar,
er zijn geen wachtlijsten en de eerste hulp is gratis. De hulpverlening is
vertrouwelijk en vrijwillig.

Wat bieden ze aan?
Een CAW kan u helpen met informatie, advies, opvang, praktische hulp,
crisishulp en psychosociale begeleiding. Elk CAW heeft één of meer
algemene onthaalpunten in een regio, waar iedereen terecht kan ongeacht of
het probleem van materiële, psychologische, relationele of puur praktische
aard is. Daarnaast bereiken CAW’s thuislozen in onthaal-, opvang- en
inloopcentra, jongeren in jongerenadviescentra, slachtoffers van misdrijven
of geweld in vluchthuizen en centra voor slachtofferhulp. Het CAW is ook
bereikbaar in gevangenissen via het justitieel welzijnswerk. De CAW’s
richten zich ook op een welzijnsgerichte samenleving en organiseren daarom
vaak preventieve programma’s in samenwerking met scholen en verenigingen.
8 Links naar interessante websites
Organisatie palliatieve zorg
• www.forumpalliatievezorg.be: website van het netwerk voor palliatieve
zorg binnen regio Brussel-Halle-Vilvoorde.
• www.hospitals.be/fbsp: website van de Brusselse Federatie voor
Palliatieve zorg.
• www.soinspalliatifs.be: website van de Waalse Federatie voor
Palliatieve Zorg.
• www.palliabru.be: website van de Pluralistische Vereniging Palliatieve
Zorg. Dit is het netwerk (of platform) dat bevoegd is voor het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest.
• www.leif.be: LevensEinde InformatieForum
Overzicht sociale voorzieningen in de regio
• www.besteburgemeester.be: website om voorzieningen per gemeente
op te zoeken.
• www.desocialekaart.be: een overzicht van de voorzieningen uit de
welzijns- en gezondheidssector in Vlaanderen en Brussel.
• www.zorgzoeker.be: een overzicht van gezondheids- en
welzijnsgegevens uit Brussel en Vlaamse Rand.
71

72
Kinderen
• www.palliatieve-zorg-en-kinderen.be: alles over palliatieve zorg en
kinderen.
• www.jongerenmetkanker.be: website van de Vlaamse Liga tegen
Kanker specifiek voor jongeren met kanker.
• www.bednet.be: een website over het initiatief BedNet, die het mogelijk
maakt dat langdurig zieke kinderen naar school kunnen gaan via het
internet.
• www.villarozenrood.be: website van een organisatie die zich richt tot
gezinnen met zwaar zieke en zorgbehoevende kinderen. Zij bieden
een volwaardig opvang- en vakantieverblijf aan met aangepaste
infrastructuur en individuele zorgondersteuning.
• www.maisonderepit.be: website van Villa Indigo, een toevluchtsoord
voor ernstige zieke kinderen.
• www.villapardoes.nl: ernstig zieke kinderen en hun familie kunnen
gratis een week logeren in een uniek vakantieverblijf in Kaatsheuvel.
• www.hospichild.be: een website met informatie over alle administratieve,
economische en sociale aspecten van de ziekenhuisopname van een
kind jonger dan 16 jaar in Brussel.
• www.ond.vlaanderen.be/toah: TOAH staat voor Tijdelijk Onderwijs
Aan Huis. Leerlingen die minder dan 21 opeenvolgende kalenderdagen
afwezig is door ziekte, hebben recht op continuïteit van onderwijs.
• www.ehd.be: de website van een instantie die gratis leerkrachten ter
beschikking stelt voor zieke kinderen die in het ziekenhuis of thuis
behandeld worden.
• www.een-witte-roos.be: website van een vzw die individuele
kleurentherapie-massage aanbiedt voor jonge mensen met kanker,
kinderen die ziek zijn of een verlies te verwerken hebben.
• www.kankerspoken.nl: website bedoelt voor kinderen, ouders,
•
leerkrachten, hulpverleners en andere belangstellenden. Er wordt
specifiek informatie aangeboden voor kinderen met een zieke vader of
moeder .
www.kinderkankerfonds.be: het Kinderkankerfonds zit zich in voor een
betere levenskwaliteit van kinderen met kanker en hun gezinnen, aan
de hand van verschillende projecten zoals: hulp voor gezinnen van

kinderen met kanker, gespecialiseerde thuiszorg, opvang van broers
en zussen tijdens bezoekuren,…
• www.kiekafobee.be/noctiluca: Kiekafobee zorgt ervoor dat kinderen
met kanker en ook eens tussenuit kunnen en samen met hun familie
kunnen genieten van een paar dagen aan de kust. In Koksijde huurt
Kiekafobee een ruim appartement ten behoefte van deze kinderen en
hun gezin.
Kanker en andere chronische ziekten
• www.tegenkanker.be/socialevoorzieningen: op deze pagina van de
Vlaams Liga tegen Kanker kunnen hulpverleners gratis een gids
downloaden met een overzicht van alle sociale voorzieningen voor
kankerpatiënten in België.
• www.alarmsignalen.be: een website die een overzicht geeft over de 10
alarmsignalen voor kanker.
• www.kanker.2link.be: een portaalwebsite met heel veel links naar een
brede waaier van onderwerpen.
• www.longkankerpatient.be: een website bedoelt voor
•
longkankerpatiënten en hun naasten.
www.borstkanker.net: hier vindt u informatie die specifiek gericht is op
borstkanker.
• www.kankerspoken.nl: website bedoelt voor kinderen, ouders,
•
leerkrachten, hulpverleners en andere belangstellenden.
www.aidsfonds.nl: website van een speciaal fonds voor AIDSpatiënten
waar zij terecht kunnen voor bijkomende tegemoetkomingen.
• www.jobcoop.be ➜ blikvangers KidsoKee: project KidsoKee
•
ondersteunt gezinnen waar één van de ouders kanker heeft en door
de ziekte problemen heeft met kinderopvang. De oppas gebeurt in
de thuissituatie van het kind en is aanvullend op zowel de reguliere
kinderopvang als de thuiszorg.
www.dunepanne-mloz.be: website van het opvangverblijf Dunepanne,
voor mensen die na een chirurgische ingreep of tijdens een chronische
ziekte behoefte hebben aan een zorgverblijf om op adem te komen in
de gezonde zeelucht.
73

74
• www.bzio.be: website van het Belgisch Zeeinstituut voor Orthopedie,
een revalidatieziekenhuis dat zich richt op patiënten met recente
aandoeningen van het zenuwstelsel of het osteoarticulair stelsel. U komt
via deze weg ook terecht op de website van het Gezondheidscentrum
Koninklijke Vila, waar mensen met een ziekte of handicap terecht
kunnen voor een rust- en herstelverblijf.
Gezondheid
• www.zorg-en-gezondheid.be/thuiszorg: website waar u alle informatie
over thuiszorg terugvindt.
• www.gezondheidsgids.be: website met informatie over verschillende
vormen van zorg, zoals bv. Medische, paramedische, specialistische
en complementaire zorg.
• www.gezondheid.be: de gezondheidssite voor Vlaanderen.
• www.gezinenhandicap.be: organisatie die een aanspreekpunt wil
vormen voor iedereen die te maken krijgt met een handicap.
• www.huisvoorgezondheid.be: website met meer informatie over het
Huis voor Gezondheid en is een aanspreekpunt voor iedereen die zorg
vraagt en draagt in Brussel in het Nederlands.
Uw rechten
• www.rechtenverkenner.be: deze website geeft u een online overzicht
van alle sociale rechten zoals premies en andere voordelen op vlak
van onderwijs, arbeid, wonen, welzijn, energie,… bij verschillende
overheden.
• www.kinderrechtswinkel.be: overzicht van de rechten van kinderen,
met een luik voor zowel volwassenen als kinderen.

Brussel, Halle-Vilvoorde en België
• www.bruxelles.irisnet.be: website van het Brussels Hoofdstedelijk
Gewest.
• www.vlaamsbrabant.be: website van de provincie Vlaams Brabant.
• www.belgium.be: verzameling van alle informatie en diensten in België.
• www.riziv.be ➜ Burger ➜ Ziekenfondsen: website van het RIZIV waar
u algemene inlichtingen en contactgegevens kan terugvinden van alle
ziekenfondsen.
75

J. Vander Vekenstraat 158
1780 WEMMEL
02/456 82 07
www.forumpalliatievezorg.be
info@forumpalliatievezorg.be