Download - Kunstgebouw

INHOUD
2
ontdekking
12
ontdekking
22
ontdekking
Vindingrijk
g€ld gg
met/
zonder zonder
het ontwikkelen
van een ‘het-kan-
wél’ houding
‘Als je hulp mobiliseert, krijg je (zeker
tegenwoordig, met internet en andere
hulpmiddelen) meer voor elkaar, tegen
lagere kosten dan ooit tevoren. (…)
Iedereen, écht iedereen in Nederland heeft
toegang tot een netwerk, tot middelen,
ideeën, talenten en andere waarden.
Kijk maar eens rond in je eigen omgeving.
Welke mensen ken jij die ergens vreselijk
goed in zijn?’
inzet ouders:
vader last
gevelkunstwerk
colofon
H
et samenwerkingsproject
van RkBS de Beekbrug
en kasteel ’t Huys
dever in Lisse begon
met een geheimzinnige brief van
ridder Reinier d’ever, geschreven
in 1405. terugkijkend op de vele
veldslagen ver van huis, schrijft hij
dat hij nog graag een keer een groot
feest had willen organiseren op zijn
kasteel. dat liet de school zich geen
twee keer zeggen en organiseerde
op 12 juni 2012 een groot middeleeuws
feest met spelletjes, dans,
zang, toneelspel, rondleidingen,
eten en drinken voor alle leerlingen!
eindelijk
weer groot
Feest op
’t Huys dever!
tijdens De Ontdekking
bedachten scholen en
hun partners slimme
en creatieve manieren
om met geld, of het
ontbreken daarvan,
om te gaan.
Alle leerlingen van de Montessorischool uit
Maassluis maakten tijdens De Ontdekking
samen een groot gevelkunstwerk voor de
school. Het kunstwerk van kunstenaar
Friedie Kloen werd uitgevoerd door ouders
en leerlingen.
samenwerking:
wij staan ook voor
leefbaarheid
Een kunstproject in de openbare ruimte
draagt bij aan de leefbaarheid van de buurt.
De gemeente en woningcorporatie dragen
hier graag aan bij. Het Palet en Het Mozaïek
uit de Vlaardingse na-oorlogse wijk
Babberspolder-Oost fuseerden in 2010 tot
één school: De Avonturijn. In afwachting
van de sloop van flatgebouwen en de komst
van nieuwbouw, fleurden de leerlingen de
straat tussen de twee schoollocaties op met
kunst. De school werd in natura gesteund
door bedrijven, de gemeente Vlaardingen,
corporatie Waterweg Wonen en het
VSB fonds sponsorden het kunstproject.
Alle scholen in Nederland ontvangen tot 2016 van de Rijksoverheid
€ 10,90 per leerling voor versterking van cultuureducatie met kwaliteit.
Cultuureducatie in
Kunstgebouw bedankt de burgemeesters
en wethouders van ALLe 70 Zuid-Hollandse
gemeenten die de afgelopen vijf edities van
De Ontdekking de culturele kaart van hun
gemeente in ontvangst hebben genomen.
7
De Ontdekking werd gerealiseerd door
Kunstgebouw, in samenwerking met
Erfgoedhuis Zuid-Holland en ProBiblio.
De provincie Zuid-Holland maakte
De Ontdekking mogelijk, vijf jaar lang.
Uitgave
Kunstgebouw
Broekmolenweg 16
2289 BE Rijswijk
015-215 45 15
Kunstgebouw.nl
kun je me korting
geven?
Je kunt het altijd proberen! Als vaste klant,
bij grote hoeveelheden of voor een bijzon-
dere gelegenheid: ‘Kun je je me korting geven?’
Een lokaal bedrijf draagt graag bij aan een
bijzonder project in de buurt. En het levert
ook gratis reclame op.
nieuwe leden
fanfare gezocht
De samenwerking tussen De Polsstok en
muziekvereniging D.H.T.S.G. uit Bergambacht
is zo goed bevallen dat ze ook in de
toekomst samenwerkingsprojecten willen
doen. De dirigent werkt graag samen met
kinderen en scholen, want ‘van de jeugd
moeten we het hebben’.
piramide-leren
Alleen de bovenbouwleerlingen van de
Dr. Schaepmanschool uit Barendrecht
kregen techniekworkshops van vier beeldend
kunstenaars. Ze gaven hun opgedane
kennis vervolgens door aan de leerlingen
van de onderbouw.
‘Een van de grootste ontdekkingen was om
als team te zien hoe aandachtig de oudste
leerlingen omgaan met de kleuters’
beheerder
va n Folckert van
de Veen van
’t Huys dever
‘Dé ontdekking was voor de leerlingen
en leerkrachten ‘t Huys Dever zelf. We
leerden de leerlingen om rondleidingen
te geven en lieten ze zo alles zien. Van
de kelder tot aan het topje van de zolder,
van de slotgracht tot de kruidentuin.
Ze kropen in de huid van ridder Reinier,
zijn jonkvrouw Janne en hun kinderen
Gerard, Wouter en Ada en leerden zo
veel over de Middeleeuwen.’
de ontdekking
De leerlingen brachten de eerste bewoners van Huys Dever in verhalen, gedichten, toneelspel en kostuums weer helemaal tot leven.
wetHouder
va n roon
‘Ik complimenteer de hele school
met de prachtige optredens. Er is veel
te zien en te doen op cultureel gebied
in Lisse. Huys Dever is hier een heel
mooi voorbeeld van. En de culturele
kaart van Lisse laat duidelijk zien
welke andere mogelijkheden er zijn
voor alle scholen in Lisse. Maak er
gebruik van!’
de ontdekking
va n
lokale sponsoring:
leuk, een kunstproject
in mijn
strandtent!
De eindpresentatie van de St. Jan Baptist
uit Wassenaar zou op het strand gebeuren,
maar eigenaar Tjepkema bood aan om het
binnen in zijn strandtent te doen. Hij vond
het vooral leuk omdat het project met
kunst te maken had.
ik druk de
veiling kunstwerken: ‘gedichtenstoepvolgend
jaar weer! tegels’ voor jullie
Met het geld dat de veiling van de kunstwer- Alle leerlingen van obs De Pijler uit Binnenken
van hun Ontdekkingsproject opleverde, maas maakten een gedicht over de thema’s
organiseerde obs De Hobbitstee uit Leerdam samen, De Pijler, en verbinding. Een deel van
het jaar erna een schoolbreed project schrij- de gedichten werd uitgekozen en verwerkt
ven. Het resultaat was een prachtig boek in een pad tussen de twee schoollocaties,
dat werd verkocht aan ouders. De opbrengst gemaakt van speciaal bedrukte stoeptegels.
gaat weer in de pot voor een nieuw school- Van der waal Zeefdruk uit Puttershoek
breed cultuureducatieproject.
sponsorde De Pijler door de tegels gratis
voor hen te drukken.
gemeenten
‘Deze kaart krijgt zeker een plek in mijn werkkamer. Het is goed
dat jullie zoveel werk hebben gedaan. School gaat niet alleen om
taal en rekenen, maar ook om cultuur. Jullie hebben je verdiept
in de Katwijkse cultuur. Als gemeente denken wij ook veel na
over cultuur en van deze kaart kunnen wij vast iets leren.’
3
ontdekking
13
ontdekking
23
ontdekking
8
ontdekking
14
ontdekking
WAAROM?
kunst- en
Het verhaal van de ander
‘Wat heeft het voor zin heeft om mijn verhaal een plein gecreëerd om verhalen te delen.
te vertellen aan een stel mensen die samenge- De anonieme vijand van de andere school
komen zijn om te luisteren?’, vraagt Amé. bleek, nu hij een naam, een gezicht en een
Amé heeft net aan zijn jonge reisgenoten verhaal had, zo vijandig niet meer.
verteld, wat hij in de burgeroorlog heeft mee- Juist door zijn verhalen leren we een ander
gemaakt. Zijn vrienden willen iedereen dat ver- kennen. Om samen te leven met een ander is
haal laten horen. Amé ziet dat anders, gebeurd immers empathie nodig, nieuwsgierigheid.
is gebeurd. Het is al erg genoeg, waarom zou Als je begrijpt, of beter nog, kan invoelen wat
je daar nu weer een ander mee vermoeien? die ander drijft, daar nieuwsgierig naar bent,
Amé is een van de personages uit ‘Kust’, een dan lost dat conflicten een stuk sneller op.
mooie voorstelling van het Rotterdamse Ro Dat snapten de meiden op het Jeugdjournaal
Theater die in januari in première ging. De maar al te goed.
voorstelling gaat over een groep jong- volwas- Kunst is voor mij een manier om die nieuwsgiesenen
die in het reine moet komen met de righeid te oefenen. Het dwingt je om je vaste
verschrikkingen van een oorlog. Maar belang- denkpatronen los te laten. Theater oefent je
rijker nog: de voorstelling gaat over het feit in het inleven in een ander, in het begrijpen
dat ieder mens een verhaal in zich draagt dat waarom hij doet wat hij doet. Samen muziek
de moeite waard is om te horen, als je maar de maken leert je samenwerken en luisteren naar
tijd neemt om er naar te luisteren. Als je maar een ander. Beeldende kunst helpt je om de
nieuwsgierig bent.
zaken eens op een nieuwe, creatieve manier te
Ik moest weer aan de voorstelling denken toen zien, zoals je ze dus nog niet bekeken had.
ik een item zag op het Jeugdjournaal dat me Cultuureducatie gaat vooral om het leren
raakte. Kinderen van een witte en een zwarte spelen met je eigen denkkaders. Het gaat om
basisschool in dezelfde buurt hadden zo vaak ontdekken hoe leuk het is om nieuwsgierig te
ruzie dat een leerling van de ene en een leer- zijn, en bovenal open te staan voor ideeën,
ling van de andere school de koppen bij elkaar motieven en gedachten die je nog niet kende.
staken. Ze organiseerden een speeddate om Kinderen snappen dat al vanuit zichzelf, daar-
elkaar beter te leren kennen. En zo zaten hoofdom is dan juist het moment om die nieuwsdoekjes
en blonde paardenstaarten samen gierigheid zoveel mogelijk te stimuleren.
spelletjes te doen en bleken Fatima en Sophie Uiteindelijk levert dat volwassenen op die
elkaar toch leuker te vinden dan ze van te nieuwsgierig zijn naar elkaar. En die kunnen
voren hadden gedacht. De twee initiatief- we goed gebruiken.
neemstertjes hadden twee werelden die elkaar
uit zichzelf nooit zouden raken bij elkaar ge- Robbert van Heuven
bracht om verhalen uit te wisselen. Ze hadden
inhoud
cultuureDucAtie
WAAROM?
g€ld
DAAROM!
De Ontdekking van ...
Waarom kunst- en cultuureducatie?
Vindingrijk met/zonder geld
Deelnemers van De Ontdekking
Column van Robbert van Heuven
Slim en creatief omgaan met
2 vertellen over hun ervaringen 8 theaterjournalist (Trouw) en dramaturg 10 geld of het ontbreken daarvan
Doorkijkje
gemeenten
creatiefProces
7
A44
creativiteit
samenwerking
advies
naar de
toekomst
‘Wat zo mooi is van dit
BODEGRAVEN
REEUWIJK
project, is dat je leert kijken en
dat je daar helemaal niet ver
NOORDWIJKER WASSENAAR
HOUT
weg voor hoeft te gaan. Dat het
Vijf jaar De Ontdekking
Creatief proces
Spetterende eindpresentatie
direct in je eigen omgeving kan,
De drie adviseurs blikken terug
De vier fasen van idee tot
Vier soorten presentaties om een
12 op vijf jaar De Ontdekking 14 concreet projectplan 20 project af te sluiten
in je eigen omgeving is zoveel
Cultuureducatie met kwaliteit
te ontdekken’
is speerpunt van de rijksoverheid
in het nieuwe cultuurplan 2013-2016 ‘Kunst- en cultuur-
N i e u w k o o p
educatie is een vertrek-
Wat is cultuureducatie met kwaliteit op een eerste kennismaking.
‘Kunsteducatie is goed voor je
volgens de rijksoverheid?
Scholen punt en instellingen met onbepaalde
werken
Want,
creativiteit. Zonder creativiteit
‘In de afgelopen jaren is met succes vaak met incidentele projecten die
‘Cultuureducatie brengt kinderen en gewerkt aan de samenwerking tussen vooral bestemming, op vernieuwing gericht een zijn.’
NIE
bestonden de verworvenheden
jongeren Cultuureducatie in aanraking met in de 70 rijkdom gemeenten van scholen en Doorkijkje instellingen. naar Zo de zijn toekomst er op veel (uit: Kamerbrief Meer dan kwaliteit: een
cultuur. Het Kunstgebouw stimuleert bedankt hun creativiteit burge- en
Cultuureducatie met kwaliteit is
in deze maatschappij niet: de
scholen cultuurcoördinatoren (ICC-ers) nieuwe visie op cultuurbeleid van de
22 24
investering voor
vergroot meesters hun historisch en wethouders bewustzijn. In de aangesteld speerpunt en zijn er van netwerken de rijksoverheid tussen staatssecretaris van OCW, juni 2011)
computer, auto’s, elektriciteit’
wereld die steeds internationaler wordt en het onderwijs en culturele instellingen
waarin we ons steeds meer moeten kun- ontstaan. Maar het kabinet ziet ook dat Met onbepaalde De Ontdekking heeft tijd u de eerste voor
nen verplaatsen in anderen, vervult cultuur er nog veel te doen is.
stap gezet naar betere lokale samenwer-
colofon een belangrijke rol. De spontaniteit en ver- Er zijn veel initiatieven die los van elkaar king iedereen, en cultuureducatie jong met kwaliteit. en oud,
W a s s e n a a r
beelding die cultuur losmaakt, zijn in onze bestaan en waarbij sterk de nadruk ligt
Professionele
De tijd Ontdekking niet alleen werd gevraagd, gerealiseerd maar ook door vaak Samenstelling Marjolijn Lampe,
UW
in Zuid-Holland en
kunst
Kunstgebouw, vereist.’ (uit: Kamerbrief in samenwerking Meer dan met Ulrike Söbbeke (Kunstgebouw)
‘Ik denk dat andere scholen
Erfgoedhuis kwaliteit: een Zuid-Holland nieuwe visie en op ProBiblio. cultuurbeleid Tekst In en het eindredactie advies Cultuureducatie: Marjolijn Lampe leren, creë- te maken daarbuiten...’
en leerlingen voor te
De van provincie de staatssecretaris Zuid-Holland van maakte Onderwijs, (Kunstgebouw) ren, inspireren! dat de Onderwijsraad en bereiden op de maatschappij.’
hier veel aan hebben, jullie
De Cultuur Ontdekking en Wetenschap, mogelijk, vijf juni jaar 2011) lang. Tekstcontrole de Culturele Margot Raad Bogaards in juni 2012 uitbrach-
hebben niet alleen de NOORDWIJKER
Fotografie ten aan Rinie de Staatssecretaris Bleeker, Asta Biezeman van OCW, Hun aanbevelingen zijn:
WASSENAAR Uitgave Scholen ontvangen €10,90 per leer- (Kunstgebouw), krijgt cultuureducatie Wilma Kuil een (Kunstge- plek in het • Geef scholen meer grip op de inhoud.
cultuur in kaart gebracht,
Kunstgebouw
ling om de kwaliteit van cultuuredubouw), hart Aagje van Gosliga het onderwijs. (ProBiblio),
• Bevorder de deskundigheid in de school.
Broekmolenweg catie in hun school 16 te versterken. Cees ‘Cultuureducatie Kuiper, deelnemende verdient scholen
ook duidelijk genoten van
een belang-
KOOP
Wassenaar
2289 Deze BE middelen Rijswijk zijn opgenomen in Vormgeving rijke plek Evelien in het basisonderwijs Doornebal en om de Kijk voor actuele informatie over dit
cultuur op school’
015-215 de zogeheten 45 15 prestatiebox voor de John culturele Stelk (biskaje.nl) loopbaan van leerlingen te be- onderwerp op:
Kunstgebouw.nl
schooljaren 2012-2013 t/m 2015-2016. Basisontwerp vorderen, logo kunst en en culturele cultuur toegankelijk
kaarten
www.kunstgebouw.nl/deontdekking
DesignArbeid
N o o r d w i j k e r h o u t HOUT
Druk QuantesArtoos
Kijk op www.kunstgebouw.nl/deontdekking voor alle culturele kaarten en een leuk animatiefilmpje.
Provinciale
partners
Cultureel
Amateurkunst
erfgoed
Regionale
eyecatchers
Divers
cultuur aanbod
Ontdekt door:
Cultuureducatie in 70 gemeenten
St. Jan Baptist
Kunstgebouw bedankt 22 burgemeesters en wethouders 24
deskundigheid
vernieuwing
‘Kunst en cultuur zijn
in staat ons even van de
grond te tillen en mee
te nemen naar de andere
kant van de berg’
‘Niet kennis, niet technologie, maar
menselijke creativiteit is dé motor van
de economie in de eenentwintigste eeuw.
[…] Een stad of regio die creatief talent
koestert en aantrekt, heeft daarom een
beslissend concurrentievoordeel’
‘Dit is zo leuk,
leuker dan een
schoolreis.
Dit moeten we
vaker doen’
‘Begrijpen dat je een ander soms niet begrijpt,
zonder dat je daarom in paniek raakt en om je heen
gaat slaan, is een vermogen dat in het kunst- en
cultuuronderwijs thuishoort en dat wezenlijk lijkt te
zijn voor het leven in een open samenleving’
‘Ik ben van mening dat kunsteducatie
onlosmakelijk deel
uit maakt van opvoeding
en onderwijs. (…) Het geeft
kinderen een andere blik op de
wereld en leert ze ‘out of the
box’ te denken. (…) Door kunst
krijgen kinderen de kans andere
talenten te ontwikkelen dan de
schoolse vaardigheden’
DAAROM!
bijvoorbeeld:
Fase 1: Brainstorm (kijk op pag. 16)
Ideeën verzamelen – RUIMTE – kom tot verrassende ideeën
• Divergeren
• Verbeeldingskracht
• Oordelen en kritiek is verboden!
Fase 2: structuur aanbrengen(kijk op pag. 17)
Ordenen - keuzes maken
• W a t is mogelijk?
• W a t is wenselijk?
Fase 3: Projectplan(kijk op pag. 18)
Fase 4: draaiboek(kijk op pag. 19)
Samenstelling Marjolijn Lampe, Ulrike
Söbbeke, Edith Janssen (Kunstgebouw)
Tekst en eindredactie Marjolijn Lampe
(Kunstgebouw), Robbert van Heuven
Tekstcontrole Margot Bogaards
Fotografi e Rinie Bleeker, Asta Biezeman
(Kunstgebouw), Wilma Kuil (Kunstgebouw),
Aagje Gosliga (ProBiblio),
Cees Kuiper, deelnemende scholen
Vormgeving Evelien Doornebal en
John Stelck (biskaje.nl)
Basisontwerp logo en culturele kaarten
DesignArbeid
Druk QuantesArtoos
‘Zonder kunst
zou het leven
een droevig
tranendal zijn’
‘De kunst is lang,
het leven is kort’
creatiefProces
van idee tot concreet plan
De inspiratie is er en de wens leeft om samen met een externe partner een cultuureducatieproject
te ontwikkelen op school. In het begin van het traject tuimelen de
ideeën en de mitsen en maren over elkaar. Hoe regisseer je deze impulsen en energie
tot een concreet uitvoerbaar plan? Dit gaat het beste in vier fasen: eerst brainstormen,
dan structureren en daarna het formuleren van een projectplan en een draaiboek.
Fase 0: Formuleer je doel Een samenwerkingsproject
met een of meer culturele partners uit de omgeving van de school.
Alle leerlingen doen mee!
Het past in dit bijzondere jaar, want dit jaar is …
We willen een langdurige samenwerking met
de partners opbouwen.
Leerlingen durven zelf te bepalen wat ze mooi
vinden en gaan zelf ook iets maken.
Aanbod en dienstverlening door
Kunstgebouw:
Kunstgebouw blijft bestaan als
expertise organisatie voor kunsteducatie
in Zuid-Holland.
www.kunstgebouw.nl
De Ontdekking heeft cultuureducatie
in kaart gebracht. Het stopt hier niet:
blijf samenwerken en investeren!
9
ontdekking
15
ontdekking
10
ontdekking
20
ontdekking
de ontdekkings
adviseurs
rkBS jOhANneS De
DOPer,niEUWkOOP
Vijf jaar begeleidden ze als adviseur de alle
scholen die meededen aan De Ontdekking.
Nu blikken Heleen Naterop (Erfgoedhuis
Zuid-Holland), Aagje Gosliga (ProBiblio) en
Wilma Kuil (Kunstgebouw) samen terug.
ADViSeUR
AAGJE: ‘Ik vind enthousiasme heel belangrijk. Dat je scholen
die nog aarzelen ‘wat zullen we gaan doen?’ in contact brengt
met een partner die weet hoe ze van A naar B moeten komen.
Het helpt als zo’n partner heel enthousiast is en hen daarbij
kan helpen.’
WILMA: ‘De belangrijkste ontdekking voor scholen was het
bestaan en de beschikbaarheid van de externe partners.
Dat je ze kunt benaderen om aan een project mee te doen.
De culturele kaart kan helpen bij het ontdekken van die
mogelijkheden. En daarna kun je een bruggetje slaan.’
AAGJE: ‘Omdat je als adviseur van buiten komt, kun je
makkelijker tips geven of problemen aan de kaak stellen dan
iemand die bij de school werkt.’
WILMA: ‘Scholen die dachten: ‘kunstenaars, dat zijn van
die vreemde types’, hebben toch die stap gezet naar
samenwerking.’
De Ontdekking van ...
Waarom kunst- en cultuureducatie?
Deelnemers van De Ontdekking
Column van Robbert van Heuven
2 vertellen over hun ervaringen 8 theaterjournalist (Trouw) en dramaturg 10
12
Vindingrijk met/zonder geld
Slim en creatief omgaan met
geld of het ontbreken daarvan
14
Creatief proces
De vier fasen van idee tot
concreet projectplan
Doorkijkje naar de toekomst
Cultuureducatie met kwaliteit is
speerpunt van de rijksoverheid
GROOTSTe OnTDekkING
WILMA: ‘Ik heb geleerd om scholen strakker te begeleiden
van vaag idee tot concreet plan. Ik kreeg van scholen terug
dat ze hier heel blij mee waren. Door meer structuur te geven
en het kleiner te maken, kom je beter toe aan de inhoud.’
AAGJE: ‘Ik vond het een ontdekking dat taal tot heel andere
dingen dan literatuureducatie kan leiden. Zoals bijvoorbeeld
in Vlaardingen waar ze de hele straat erbij betrokken, de
woningbouwvereniging, en zo van een gedicht naar kunst
aan de gebouwen werkten.’
HELEEN: ‘Mijn grootste ontdekking is eigenlijk dat ik merk dat
er vaak tussen scholen en instellingen een drempel zit. Mijn
grootste rol heeft gezeten in het zetten van de eerste stap,
het aan elkaar voorstellen, introduceren. En dan bleek dat ze
elkaar juist zoveel konden leren en door het combineren van
elkaars expertise een prachtig project konden doen.’
spetterende
eindpresentatie
20
PcBS DE BOngERD,
BerNISSe
TOEkOMST
Na vijf mooie Ontdekkingsjaren, waarin in elke Zuid-Hollandse
gemeente een school heeft samengewerkt met één of
meer lokale culturele partners, is het project De Ontdekking
afgesloten.
HELEEN: ‘Veel scholen hebben na De Ontdekking hun project
voortgezet. Ook zonder de subsidie blijkt er nog best wel veel
mogelijk, zeker als je het contact al hebt gelegd.’
WILMA: ‘Hoe belangrijk vindt een school cultuureducatie in
hun beleid? Elke school heeft een bedrag per leerling voor
cultuureducatie. Je kunt dit ook besteden door in je omgeving
te zoeken naar partners. Daarnaast kun je inventief zijn en
andere potjes aanspreken.’
HELEEN:‘Kosten kunnen een struikelblok zijn voor scholen,
maar dan kun je kijken hoe je bijvoorbeeld je materialen
gesponsord kunt krijgen.’
WILMA: ‘Het zou ook leuk zijn om vanuit de instellingen en
kunstenaars De Ontdekking te initiëren. Cultuureducatie leeft erg,
ze willen graag iets doen met het onderwijs. Dat zou te gek zijn!’
OBS De REijer,
riDDERkerk
reSULTATEN
HELEEN: ‘Als school kun je je goed profileren met
cultuureducatie.’
WILMA: ‘Zorg dat je je project in de publiciteit brengt.’
WILMA: ‘Verwoord als school helder wat je met
cultuureducatie kunt en wilt bereiken.’ (zie pag. 18-19:
Organisatie van een cultureel project van kwaliteit)
AAGJE: ‘PR wordt vaak ervaren als een eng groot ding. We
hebben goed kunnen uitleggen hoe het werkt met deadlines
van kranten, fotografie en onze voorbeeldpersberichten.’
HELEEN: ‘Het ontdekken van ongekende talenten is ook een
mooi resultaat van cultuureducatie met partners. Bij leerlingen,
leerkrachten en bij partners. Een lastige leerling blijkt een
fantastische filmeditor en wordt daarvoor gewaardeerd, een
leerkracht is de aangewezen gesprekspartner voor de culturele
partner, die trouwens ook niet meer weg te denken is.’
OBS De VLiEgER,
ScHOONHOVen
Spetterende
eindpresentatie
Optreden of
expositie
Elke kunstenaar, groot of klein, verdient
een podium. Zonde als dat schilderij,
toneelstuk of die film alleen door de
makers gezien wordt! Het maakplezier
slaat over op het publiek als het
resultaat van het kunsteducatieproject
wordt vertoond. Op het podium van
het theater, op doek in de filmzaal of in
een expositie. Officieel gepresenteerd
en met applaus ontvangen.
Organiseer de eindpresentatie op een
ontmoetingsplek: bijvoorbeeld een (kunst-)
markt, braderie of ander jaarlijks feest.
tip
Ter inspiratie vier soorten eindpresentaties
om een kunsteducatieproject met partners
uit de buurt niet onopgemerkt af te sluiten.
Buiten de deur
Geef dit toch al bijzondere project een
officieel tintje door de eindpresentatie
buiten de deur te organiseren. Kies
een plek die logisch bij het project
past. Presenteer de kunstwerken in het
museum waar je mee samenwerkte of
in het atelier van de kunstenaar. Draai
de gemaakte documentaire in het
filmhuis. Serveer middeleeuws eten en
dans middeleeuwse dansen in en om
het kasteel.
WerkVOrMEN
Tijdens de vijf Ontdekkingsjaren zagen de adviseurs diverse
soorten samenwerkingsprojecten ontstaan. Voor elke
samenwerking werd een passende projectopzet gevonden.
AAGJE: ‘Ik heb ideeën voor nieuwe werkvormen opgedaan
tijdens De Ontdekking. ’
WILMA: ‘Bijvoorbeeld de Kinderkunstroute in Ridderkerk,
dat is uniek. Of dat leerlingen extern dingen zijn gaan doen:
atelierbezoeken, beeldentochten of optreden in een echt theater.’
WILMA: ‘Een inspirerende werkvorm is die van een
Jenaplanschool uit Barendrecht. Vijf kunstenaars leerden hun
kunsttechnieken aan de leerlingen van de bovenbouw en die
hebben het weer geleerd aan de middenbouw en de jongste
leerlingen. Ook hebben ze het project beschreven en in mappen
gedaan. Dat is iets dat beklijft op de langere termijn.’
HELEEN: Schiedam, ‘ Wijk West vol verhalen vond ik een heel sterk
project. De projectleider had goed in de gaten waar ze heen
wilde en had een goed team om zich heen. Ze kreeg tijd om
alles te organiseren: dat was de ideale situatie.’
GOUDEN TIPS
WILMA: ‘Mijn belangrijkste advies is: weet wat je je
leerlingen wilt leren met het cultuureducatieproject. Het is
belangrijk dat je dit aan de culturele partners kunt meegeven
op zo’n manier dat ze daar zelf invulling aan kunnen geven.’
HELEEN: ‘Ga samenwerken en maak gebruik van elkaars
expertise! Het zijn twee werelden die samen komen.’
WILMA: ‘Het is belangrijk om een culturele partner te vragen
wat ze inhoudelijk kunnen betekenen voor de cultuureducatie
in plaats van meteen naar de prijs te vragen. Dan word je
partners.’
AAGJE: ‘Doe een cultuureducatieproject niet in je eentje,
creëer draagvlak in school en formeer een team.’
WILMA: ‘De gouden tip is om je ontdekking niet te laten
schieten. Doe hem een jaar later, een ander thema en deel
hem!’
De Ontdekkingsadviseurs
De drie adviseurs blikken terug
op vijf jaar De Ontdekking
Onthulling kunstwerk
Een blijvend kunstwerk, wat een mooie herinnering!
De toon is meteen gezet: deze school geeft kunst
een ereplek. Het kunstwerk is een ruimtelijk object
of een muurschildering, gemaakt door ‘alle’ leerlingen
onder leiding van een kunstenaar. Dat vraagt
slimme coördinatie en een goede keuze van de
materialen. Maar het effect is echt blijvend.
Op schOol
De school verandert even in een
feestzaal als alle ouders, culturele
partners en de lokale pers de eindpresentatie
komen bezoeken. De
leerlingen laten zelf hun werk zien en
vertellen in korte presentaties over
hun ervaringen. De klassen worden
omgetoverd tot atelier of museum,
het schoolplein wordt een podium.
Vandaag even geen rekenen, taal en
aardrijkskunde, maar creativiteit!
laat groep 7-8 de
presentatie organiseren.
Verdeel de taken over
werkgroepen en maak een
goed draaiboek!
Bekijk het draaiboek op pag. 19
Spetterende eindpresentatie
Vier soorten presentaties om
een project af te sluiten
‘Kunst- en cultuureducatie
is een vertrekpunt
met onbepaalde
bestemming, een
investering voor
onbepaalde tijd voor
iedereen, jong en oud,
in Zuid-Holland en
daarbuiten ...’
MARGRIET GERSIE, DIRECTEUR KUNSTGEBOUW,
KUNSTGEBOUW MAGAZINE #2: CULTUUREDUCATIE,
NOVEMBER 2011
tip
11
ontdekking