ASOV 2010 - Kaal Masten

ALGEMENE SPECIFICATIES
ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor
VERKEERSREGELINSTALLATIES
ASOV 2010
Versie 1.1

2
Samengesteld en gepubliceerd door:
Kaal Masten B.V.
Valmont Nederland B.V.
PMF stalen masten [P.M.F. Machinefabriek Bergum B.V.]
Datum vrijgave: 1 november 2010
Versie 1.1
Alhoewel aan de samenstelling van de weergegeven teksten en afbeeldingen de meeste zorg werd besteed,
kunnen er geen rechten aan worden ontleend aan de inhoud van deze uitgave.
ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES

Inhoudopgave
Inleiding 2
1. benamingen en maximale lengten van uithouders en portaalliggers 4
2. specificaties 5
a. algemeen
b. algemene specificaties voor uithoudercombinaties en portalen
c. materiaaleisen
d. montageluiken
e. verankering
f. kabelgat
g. bevestigingsmaterialen
3. berekeningsmethodiek 8
4. combinaties 10
a. openbare verlichting
b. bewegwijzering
5. conserveringen 11
a. stalen ondersteuningsconstructies
b. aluminium ondersteuningsconstructies
6. toleranties 12
7. fabrieksafname (FAT) + opleverdocumentatie 12
8. verschillen tussen Eisen Verkeersregelinstallaties 1997 en
RAW hoofdstuk 35 [+ handboek Aanleg Verkeersregelinstallaties] 13
ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES
1

2
Inleiding
In 2007 heeft het CROW [nationaal kennisplatform voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare
ruimte] de specificaties van Verkeersregelinstallaties vastgelegd in Hoofdstuk 35 van de Standaard
Bepalingen van de RAW-systematiek. In 2008 heeft het CROW een werkgroep samengesteld, die zich
bezighield met de samenstelling van het Handboek Aanleg Verkeersregelinstallaties. Dit Handboek
is een adviserend boekwerk worden, waarmee de wegbeheerders en bestekschrijvers eenvoudig de
omslag kunnen maken van Eisen Verkeersregelinstallaties 1997 naar de RAW-systematiek.
De Eisen Verkeersregelinstallaties 1997 waren jarenlang een veelvuldig toegepast document voor
het realiseren van verkeersregelinstallaties, ook als het ging om materiaalspecificaties. Toch waren de
Eisen Verkeersregelinstallaties 1997 niet foutloos op het gebied van masten en portalen. Er ontbraken
belangrijke delen en er waren foutieve vermeldingen opgenomen in de Eisen Verkeersregelinstallaties
1997. Ook in hoofdstuk 35 van de RAW-systematiek worden verschillende cruciale onderdelen niet
beschreven: materiaaleisen, maximale dimensies, combinaties met openbare verlichting, combinaties
met bewegwijzering, afmetingen en sluiting van het montageluik, verankering [grondstuk of voetplaat],
afmetingen kabelgat, toleranties en kleuren van zwart/wit-bandage, algemene toleranties en
afname mastmateriaal (FAT).
Diverse mastfabrikanten [waaronder Kaal, Valmont en PMF] wilden foutieve en onvolledige gegevens
voor de toekomst voorkomen en hebben op eigen initiatief een document opgesteld, dat aansloot
op de dagelijkse praktijk van de afgelopen decennia. In dit document worden aspecten belicht over
materiaalgebruik, berekeningsmethodieken, conservering, toleranties, etc.
Dit document is toegezonden aan de werkgroep van het CROW, die zich bezighield met de samenstelling
van het Handboek Aanleg Verkeersregelinstallaties. Zij konden dan eenvoudig grote tekstuele
passages overnemen uit het door ons opgestelde document. Echter, tot onze grote spijt konden wij
na publicatie van het Handboek Aanleg Verkeersregelinstallaties slechts opmerken dat de door ons
gevoerde redactie niet was verwerkt.
ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES

In mei 2010 is er overleg gevoerd met een medewerker van het CROW. De werkgroep, die destijds
door het CROW in het leven was geroepen, is na publicatie van het Handboek weer opgeheven. Het
is en het blijft een raadsel, waarom de door ons aangeleverde kopij niet is verwerkt. In goed overleg
met het CROW is overeengekomen dat de mastfabrikanten een document gaan publiceren, waarin
ontbrekende gegevens worden vermeld. Deze gegevens kunnen dan door de wegbeheerders in het
RAW-bestek als aanvullende of afwijkende eisen worden vermeld onder Hoofdstuk 3 - Bepalingen.
In de hoofdstukken 1 t/m 7 zijn specificaties opgesomd, die betrekking hebben op masten en portalen
voor verkeersregelinstallaties. In hoofdstukken 8 wordt een overzicht weergegeven, waarin de verschillen
tussen Eisen Verkeersregelinstallaties 1997 en RAW Hoofdstuk 35 inzichtelijk worden gemaakt.
ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES
3

4
1. BENAMINGEN EN MAXIMALE LENGTEN VAN UITHOUDERS EN PORTAALLIGGERS
Voor masten wordt veelvuldig gebruik gemaakt van onderstaande benamingen:
1. drukknopmasten
2. universeelmasten [voor bevestiging van verkeerslantaarns]
3. voorwaarschuwingsseinmasten
4. combimasten [mast met voorzieningen voor verkeerslantaarns en eventueel openbare verlichting
en eventueel bewegwijzering; uithoudercombinaties en portalen vallen niet onder deze
categorie]
5. uithoudercombinaties [combinatie van staander en uithouder, met voorzieningen voor verkeerslantaarns
en eventueel openbare verlichting en eventueel bewegwijzering]. De lengte van
een uithouder* is gemaximaliseerd op 12 meter.
6. portalen [portaalconstructie met voorzieningen voor verkeerslantaarns en eventueel openbare
verlichting en eventueel bewegwijzering]. De lengte van een portaalligger vervaardigd
uit één buis- of kokerprofiel of door middel van koppelflenzen aaneengeschakelde buizen- of
kokerprofielen is gemaximaliseerd op 35 meter, daarboven moet worden overgegaan naar
vakwerkliggers.
* woordkeuze uithouder en uitlegger
In dit document wordt een uithouder gebruikt voor twee geheel verschillende toepassingen. Indien een uithouder
wordt toegepast voor bevestiging van een verlichtingsarmatuur voor openbare verlichting, dan noemen we dit
mastdeel een uitlegger. Indien een uithouder wordt toegepast voor bevestiging van verkeerslantaarns, dan noemen
we dit mastdeel een uithouder.
ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES

2. SPECIFICATIES
2A: Algemeen
1. De ondersteuningsconstructies mogen niet langer zijn dan functioneel noodzakelijk
2. De bovenkant van drukknopmasten dienen van staal of aluminium te zijn en één geheel te
vormen met de mast
3. De uiteinden van alle ondersteuningsconstructies moeten druipwaterdicht zijn
2B: Algemene specificaties voor uithoudercombinaties en portalen
1. De opdrachtgever specificeert (door opdrachtgever eventueel op te stellen in een bijlage) de
benodigde voorzieningen voor de verkeersregelinstallatie. Hierbij moet worden gedacht aan:
a. hoogte van de uithouder* of portaalligger. De hoogte van een uithouder en een portaalligger
bedraagt standaard 6.000 mm boven maaiveld.
b. verkanting van twee portaalstaanders. Indien de verkanting tussen twee portaalstaanders
groter is dan 300 mm, dan wordt dit hoogteverschil meegenomen in de
constructie van de staander.
c. de lengte van de uithouder*, waarmee de lengte van het middelpunt van de staander
tot het uiteinde van de uithouder wordt bedoeld.
d. de lengte van de portaalligger, waarmee de hart-op-hart afstand van beide staanders
wordt bedoeld.
e. aantal en type verkeerslantaarns, met of zonder achtergrondschild en hun positie aan
de uithouder*, portaalligger en/of staander
f. eventuele aanwezigheid en positie van een drukknopgat in de staander
2C: Materiaaleisen
Alle hiervoor genoemde ondersteuningsconstructies uitvoeren in staal of aluminium. Alle ondersteuningsconstructies
vervaardigen uit één of meerdere cilindrische buizen; indien gewenst kan de
opdrachtgever in het bestek een andere profielsoort specificeren (bijvoorbeeld cilindrisch conische
buizen, vierkantig of rechthoekig kokerprofiel).
Alle andere materiaalsoorten zijn toegestaan, mits wordt aangetoond dat de kwaliteit en de statische,
zowel als de vermoeiingssterkte gelijkwaardig zijn.
Indien een ondersteuningsconstructie wordt uitgevoerd in staal, dan zijn onderstaande eisen van
toepassing:
1. Materiaal moet lasbaar en bestand tegen veroudering zijn
2. toegepast staal moet qua chemische samenstelling geschikt zijn voor thermisch verzinken.
3. De toegepaste materialen dienen te voldoen aan de volgende eisen:
a. plaat en profiel staal: kwaliteit S235 of S355 volgens EN10025
b. stalen ronde buizen: kwaliteit S235 of S355 volgens EN10210, EN10217 of EN10219
c. stalen kokerprofielen: kwaliteit S235, S275 of S355 volgens EN10210 of EN10219
Indien een ondersteuningsconstructie wordt uitgevoerd in aluminium, dan zijn onderstaande eisen van
toepassing:
1. materiaal moet goed lasbaar zijn
2. kwaliteit EN-AW 6005A, EN-AW 6060 of EN-AW 6063 met hardheidstoestand T5, T6 of T66
volgens de norm EN 1991-1-1
ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES
5

6
2D: Montageluiken
1. Ondersteuningsconstructies worden voorzien van minimaal één montageluik. Indien een mast-
of portaalstaander wordt voorzien van openbare verlichting en/of bewegwijzering, dan moet
een tweede montageluik worden aangebracht om op deze manier de aansluitingen van elkaar
te kunnen scheiden.
2. Een drukknopmast heeft een montageluik met een minimaal formaat van 300 x 85 mm.
Alle andere ondersteuningsconstructies beschikken over een montageluik met een minimaal
formaat van 400 x 85 mm. Het montageluik wordt afgesloten met een sluitingsbout, type
driekant 10.
3. Achter het montageluik dienen bevestigingsstrippen of een montagerail te worden aangebracht,
waarop een klemmenstrook kan worden gemonteerd.
4. Indien een ondersteuningsconstructie wordt voorzien van één montageluik, dan bevindt de
onderzijde van het montageluik zich op minimaal 600 mm boven maaiveld.
5. Indien een ondersteuningsconstructie wordt voorzien van twee montageluiken, dan bevindt
de onderzijde van het onderste montageluik zich op minimaal 600 mm boven maaiveld. De
onderzijde van het bovenste montageluik bevindt zich op maximaal 1400 mm boven maaiveld.
6. Linksonder naast het montageluik [aan de binnenzijde van de mast] dient een aardingsvoorziening
te worden aangebracht. Deze aardingsvoorziening dient duidelijk zichtbaar en gemakkelijk
toegankelijk te zijn. Deze aardingsvoorziening dient uitgevoerd te worden als een boutverbinding
in minimaal M8 maatvoering.
ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES

2E: Verankering
Een ondersteuningsconstructie wordt standaard voorzien van een grondstuk met een minimale lengte
van 800 mm of langer indien de stabiliteit dit vereist. Voor stabilisatiedoeleinden moet het grondstuk
worden voorzien van minimaal twee grondvleugels met een minimaal oppervlak van
0,06 m² (bijvoorbeeld 400 x 150 mm of 300 x 200 mm). Deze stabilisatieverbetering kan worden
bereikt door vastgelaste grondvleugels, demontabele betonplaten of demontabele grondvleugels. De
wijze van funderen en uitvoering blijft onder verantwoordelijkheid van de aannemer.
Volgens specificatie van de opdrachtgever dient een ondersteuningsconstructie in plaats van een
grondstuk worden voorzien van een voetplaat.
2F: Kabelgat
Het grondstuk van een ondersteuningsconstructie moet worden voorzien van minimaal één kabelgat,
groot 150 x 50 mm. De bovenzijde van het kabelgat bevindt zich op 500 tot 600 mm beneden
maaiveld.
2G: Bevestigingsmaterialen
Alle bevestigingsmaterialen worden uitgevoerd in roestvaststaal (klasse A2 of A4), met uitzondering
van de bevestigingsmaterialen voor:
a. verbindingen tussen staanders en portaalliggers
b. verbindingen tussen staanders en uithouders*
c. delingen in een portaalligger met behulp van flenzen
d. situaties, waarbij dit constructief noodzakelijk wordt geacht
Deze bevestigingsmaterialen worden uitgevoerd in thermisch verzinkt staal, kwaliteit minimaal 8.8.
Na de montagewerkzaamheden dienen deze bouten door de installateur te worden voorzien van een
degelijke conservering.
ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES
7

8
3. BEREKENINGSMETHODIEK
Inleiding: voor het berekenen van de ondersteuningsconstructies voor verkeersregelinstallaties wordt
de Eurocode [NEN-EN1991, NEN-EN1993 en NEN-EN1999] toegepast. Deze normen zijn oorspronkelijk
opgesteld voor het berekenen van gebouwen. De in deze normen genoemde maximale uitbuigingen
zijn echter niet van toepassing voor het berekenen van ondersteuningsconstructies. Een werkbare
maximale eis ten aanzien van de uitbuiging door windbelasting wordt hierbij overgenomen uit de
norm EN40-3-3. Dit is een productnorm voor lichtmasten met een maximale bovengrondse lengte van
20 meter, die qua toepasbaarheid en uitvoering veel overeenkomsten kent met de ondersteuningsconstructies,
zoals genoemd in dit hoofdstuk.
1. Alle ondersteuningsconstructies voor verkeersregelinstallaties worden berekend volgens de
Europese normen NEN-EN1991, NEN-EN1993 en NEN-EN1999 (Eurocode 1, Eurocode 3
[staalconstructies] en Eurocode 9 [aluminiumconstructies]).
2. Bij het uitvoeren van de constructieberekening wordt standaard de gevolgsklasse CC1,
betrouwbaarheidsklasse RC1, ontwerpsupervisieniveau DSL2, inspectieniveau IL2 en een ontwerplevensduur
van 15 jaar toegepast.
3. Bij het uitvoeren van de constructieberekening wordt voor verkeerslantaarns met een achtergrondschild
standaard gerekend met een vormfactor van 1,32 [toelichting: volgens hoofdstuk
7.7 van de norm NEN-EN 1991-1-4:2005 is voor scherphoekige constructiedoorsneden zonder
eindeffecten de aanbevolen waarde voor c f;0 = 2,0. Volgens hoofdstuk 7.13 van deze norm is
voor verkeerslichten, die zijn voorzien van een achtergrondschild [afmetingen 1.600 x 900
mm] de slankheid l = 3.55 en dus de eindeffectfactor Y l = 0,66. Met cf = c f;0 . Y l = 2,0 x 0,66
= 1,32. C f is daarmee 1,32. Dit is ook in overeenstemming met BS- EN 12899-1:2007, British
Standard, Table NA.2]
4. Indien door de opdrachtgever geen geografische informatie van de projectlocatie wordt
opgegeven, dan wordt bij constructieberekeningen volgens Eurocode voor de bepaling van
de stuwdruk windgebied II terreincategorie II toegepast. Indien door de opdrachtgever een
windgebied met een andere windsnelheid wordt gespecificeerd of indien informatie wordt
gegeven over een verhoogde positie (bijvoorbeeld op een talud of op een brug), dan wordt de
stuwdruk van deze locatie gebruikt.
ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES

5. De uitbuiging door windbelasting is gemaximaliseerd op 6% onder invloed van de gebruiksbelasting.
De waarde van 6% (6% naar links, 6% naar rechts) is hierbij overgenomen uit de
Europese norm voor lichtmasten (EN40-3-3 hoofdstuk 6.5.1 tabel 3 - klasse 2).Deze waarde
wordt ook in het Nederlandse voorwoord van deze norm aanbevolen. De uitbuiging dient
hierbij als volgt te worden berekend:
a. drukknopmast, universeelmast, voorwaarschuwingsseinmast of combimast: 6% van de
totale bovengrondse nominale hoogte (0,06 x H).
b. uithoudercombinaties: 6% van de bovengrondse nominale hoogte van de staander (tot
uithouder*) + lengte uithouder* (0,06 x [H + W]).
c. portaal: 6% van de bovengrondse nominale hoogte van staander (tot portaalligger) +
halve lengte (L) van de ligger (0,06 x [H + 0,5 x L]).
6. De uitbuiging door eigen gewicht en permanente belasting wordt op de volgende aspecten
gemaximaliseerd:
a. uithoudercombinaties: het hoogste punt van de uithouder bevindt zich aan het uiteinde
van de uithouder. Dit punt ligt na plaatsing en montage van de verkeerslantaarns minimaal
4 mm per meter hoger dan het aanvangspunt van deze uithouder*. De scheefstand
van de staander is na plaatsing in alle richtingen beperkt tot 0,001 x H.
b. portaal: het hoogste punt van de portaalligger bevindt zich in het midden van de ligger. Dit
punt dient na plaatsing en montage van de verkeerslantaarns te beschikken over een zeeg
van minimaal 2 mm per meter overspanning (0,002 x L).
7. Bij de berekening van het bovengrondse deel van de ondersteuningsconstructie wordt uitgegaan
van een oneindig stijve inklemming ter hoogte van het maaiveld
8. Een voetplaatberekening kan worden uitgevoerd met behulp van de algemene mechanische
rekenregels.
9. De laagste eigenfrequentie van de totale constructie dient 0,5 Hz of hoger te zijn om mogelijke
resonantie door windvlagen en verkeer te voorkomen.
ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES
9

4. COMBINATIES
4A: openbare verlichting
Combimasten, uithoudercombinaties en portalen kunnen worden gecombineerd met openbare verlichting.
De opdrachtgever specificeert (door opdrachtgever eventueel op te stellen in een bijlage) de
benodigde voorzieningen voor openbare verlichting. Hierbij moet worden gedacht aan:
a. lichtpunthoogte
b. uitleggerlengte*
c. enkel- of meervoudige uitlegger*
d. elevatiehoek van de uitlegger*
e. esthetische vormgeving van de uitlegger*
f. topdiameter van de uitlegger*
g. type armatuur (+ eventuele aanwezigheid van voorschakelapparatuur)
4B: bewegwijzering
Combimasten, uithoudercombinaties en portalen kunnen worden gecombineerd met bewegwijzering.
De opdrachtgever specificeert (door opdrachtgever eventueel op te stellen in een bijlage) de benodigde
voorzieningen voor bewegwijzering. Hierbij moet worden gedacht aan:
a. hoeveelheid lichtwegwijzers
b. hoeveelheid gewenste lagen bevestigingspunten boven de ligger of uithouder*
c. hoeveelheid gewenste lagen bevestigingspunten onder de ligger of uithouder*
d. uitvoering lichtwegwijzer met bevestigingdetails
e. beschikbaar klokdiagram
10 ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES

5. CONSERVERINGEN
5A: stalen ondersteuningsconstructies
Alle stalen ondersteuningsconstructies worden standaard als volgt geconserveerd:
1. thermisch verzinken conform EN-ISO1461
2. behandeling conform NEN5254
3. licht aanstralen (wapperen) of chemisch voorbehandelen
4. aanbrengen van een conserveringssysteem, dat wordt gegarandeerd voor een periode van 5
jaar (volgens algemene garantievoorwaarden VISEM, www.visem.nl). De eindkleuren luiden als
volgt:
a. zwart RAL 9005 of zwart RAL 9017; tot 600 mm (±50 mm) boven maaiveld.
b. zwart/wit-banden (zwart RAL 9005 of RAL 9017 en wit RAL9010 of RAL 9016)) met een
breedte van 150 mm (±3 mm) per band; van 600 mm (±50 mm) boven maaiveld (te
beginnen met een witte band) tot 2100 mm (±50 mm) boven maaiveld (te eindigen met
een zwarte band). Een drukknopmast en een universeelmast worden voorzien van zwart/
wit-banden met een breedte van 150 mm (±3 mm) per band tot bovenzijde mast.
c. grijs RAL 7032 (alle delen boven 2100 mm (±50 mm) boven maaiveld)
d. het maaiveldniveau dient te worden gemarkeerd
5. De staanders worden ter hoogte van het maaiveld voorzien van een glasvezelversterkte bandage
met een hoogte van 600 mm en een minimale dikte van 2 mm.
6. De bandage en eventueel het grondstuk wordt nadien voorzien van een teervrije bitumen of
epoxycoating
7. Alle ondersteuningsconstructies worden - standaard - geconserveerd in een fabriekshal
5B: aluminium ondersteuningsconstructies
Alle aluminium ondersteuningsconstructies worden standaard als volgt geconserveerd:
1. aanbrengen van een conserveringssysteem, dat wordt gegarandeerd voor een periode van 5
jaar (volgens algemene garantievoorwaarden VISEM, www.visem.nl). De eindkleuren luiden als
volgt:
a. zwart RAL9005 of zwart RAL9017; tot 600 mm (±50 mm) boven maaiveld.
b. zwart/wit-banden (zwart RAL 9005 of RAL 9017 en wit RAL9010 of RAL 9016)) met een
breedte van 150 mm (±3 mm) per band; van 600 mm (± 50 mm) boven maaiveld (te
beginnen met een witte band) tot 2100 mm (±50 mm) boven maaiveld (te eindigen met
een zwarte band). Een drukknopmast en een universeelmast worden voorzien van zwart/
wit-banden met een breedte van 150 mm (±3 mm) per band tot bovenzijde mast.
c. grijs RAL 7032 (alle delen boven 2100 mm (±50 mm) boven maaiveld)
d. het maaiveldniveau dient te worden gemarkeerd
2. De staanders worden ter hoogte van het maaiveld voorzien van een glasvezelversterkte bandage
met een hoogte van 600 mm en een minimale dikte van 2 mm. Het is de fabrikant ook
toegestaan om aluminium ondersteuningsconstructies als alternatief te voorzien van een PEmanchet
met een minimale dikte van 2 mm, die wordt aangebracht van 150 mm (± 25 mm)
beneden maaiveld tot 250 mm (± 25 mm) boven maaiveld [ter info: dit type manchet wordt
ook veelvuldig toegepast als maaiveldbeschermer bij aluminium lichtmasten].
3. De bandage en eventueel het grondstuk wordt nadien voorzien van een teervrije bitumen of
een epoxycoating
4. Alle ondersteuningsconstructies worden - standaard - geconserveerd in een fabriekshal
ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES
11

6. TOLERANTIES
De dimensies van de geproduceerde ondersteuningsconstructies moeten passen binnen de toleranties,
zoals deze staan omschreven in de norm NEN-EN-40-2 hoofdstuk 5.
7. FABRIEKSAFNAME [FAT] + OPLEVERDOCUMENTATIE
Indien een afname in de fabriek (FAT) wenselijk is, dan dient de opdrachtgever dit kenbaar te maken in
de besteksspecificaties. Bij deze afname kunnen onderstaande zaken worden gecontroleerd:
a. dimensies
b. laagdikten van aangebrachte conservering (inclusief eventuele zinklaagdikte)
c. visuele keuring van de aangebrachte conservering
d. toegepaste verpakkingsmaterialen
Alle door de opdrachtgever te maken kosten voor de afname komen voor rekening van de opdrachtgever.
Er bestaat geen geharmoniseerde en gemandateerde Europese productnorm voor ondersteuningsconstructies,
die worden gebruikt voor verkeersregelinstallaties. Het verkrijgen van een CE-certificaat voor
het ontwerpen en produceren van ondersteuningsconstructies voor verkeersregelinstallaties is hierdoor
niet mogelijk. Hierdoor kan er ook geen CE-label worden aangebracht op de geleverde producten.
De opdrachtgever kan wel verzoeken tot toelevering van een conformiteitsverklaring. De fabrikant
dient in dit certificaat de van toepassing zijnde normen en specificaties voor de betreffende levering te
beschrijven.
Toelichting: op pagina 47 van het Handboek Aanleg Verkeersregelinstallaties worden voor de ontwerpeisen
gerefereerd aan de norm NEN-EN 40 deel 5 en deel 6. Deze formulering is niet juist en is niet
van toepassing op ondersteuningsconstructies voor verkeersregelinstallaties. Het aanbrengen van een
CE-label op de producten en het aanleveren van een CE-certificaat kan niet worden vereist door de
opdrachtgever.
12 ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES

8. VERSCHILLEN TUSSEN EISEN VERKEERSREGELINSTALLATIES 1997 EN RAW HOOFDSTUK 35
OPMERKINGEN
onderdeel Eisen Verkeersregelinstallaties 1997 RAW hoofdstuk 35 RELEVANTE
WIJZIGING
nee Het lijkt dat de norm NEN EN 40
gebruikt moet worden voor het berekenen
van de masten en portalen.
Dit is een foute veronderstelling. De
norm NEN-EN 40 is bedoeld voor
masten, die primair worden gebruikt
voor openbare verlichting en niet
voor masten en portalen, die primair
gebruikt worden voor verkeersregelinstallaties.
Dit standpunt wordt ook
gedeeld door de nationale commissie
‘Lichtmasten’ van het Nederlandse
Normalisatie Instituut [NEN].
In RAW Hoofdstuk 35 worden
geen algemene eisen
gedefinieerd. Wel wordt in
het Handboek AV vermeld
dat de masten, zweepmasten
en portalen moeten voldoen
aan de ontwerpeisen, zoals
gesteld in NEN-EN 40 deel
vijf en zes.
sterkte-eisen, stijfheidseisen en constructieve
eisen mogen worden aangetoond
volgens NEN-EN 40 [standaard
bepalingen, hoofdstuk 2.3.4 lid 1]
berekeningsmethodiek
In deel 3 van het standaardbestek voor
verkeersregelinstallaties 1997 staat
omschreven:
Zolang de in paragraaf 2.3.4 lid 1 genoemde
NEN-EN40 nog niet van kracht
is dient i.p.v. deze norm NPR 993 te
worden gelezen.
Deze tekst zien wij vaak terug in besteksspecificaties.
Opmerkingen vanaf
onze zijde: De norm NEN-EN 40-3-3
[lichtmasten, ontwerp en verificatie:
verificatie door berekening], is vanaf 1
juli 2003 van kracht. De norm NPR 993
is op deze datum ingetrokken.
nee
tekeningen en berekeningen
van portalen, zweepmasten,
masten en funderingen
indienen binnen 20 werkdagen
[35.03.01 lid 1]. Indien
binnen 10 werkdagen geen
reactie is ontvangen van de
opdrachtgever, dan zijn de
tekeningen en berekeningen
goedgekeurd. [35.03.01 lid 2]
tekeningen en sterkteberekeningen van
portalen en uitleggers indienen binnen
vier weken na aanvang. Indien binnen
14 dagen geen reactie is ontvangen,
zijn de tekeningen en berekeningen
goedgekeurd. [standaard bepalingen,
hoofdstuk 1.2]
tekeningen en
berekeningen
ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES
13

nee
garantie van 10 jaar na
opleveringsdatum op de
constructie van de geleverde
portalen, zweepmasten, masten,
drukknopmasten, opzetstukken,
knieopzetstukken [35.04.01 lid 2]
garantie garantie van 10 jaar op de te leveren
portalen, uitleggers en masten
[standaard bepalingen, hoofdstuk 1.11
lid 7]
nee
5 jaar aflopend op de
aangebrachte coating [35.04.01
lid 3]
5 jaar voor de kleurechtheid van de
aan te brengen coating [standaard
bepalingen, hoofdstuk 1.11 lid 7]
garantie op
schilderwerk
ja de zeeg na plaatsing is 4 maal zo
groot geworden. Dit geeft een ‘bolle
ligger’ tot gevolg. Dit is geheel
anders dan tot op heden door het
overgrote deel van wegbeheerders
werd gevraagd en werd toegeleverd
door de mastfabrikanten.
na plaatsing minimaal 8 mm per
meter [35.42.01 lid 1]
zeeg in portaalligger na plaatsing 2 mm per meter
[standaard bepalingen, hoofdstuk
2.3.6]
14 ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES
nee
- na plaatsing minimaal 8 mm per
meter [35.42.02 lid 1]
hoek van uithouder/
zweep
nee
zoveel mogelijk gepositioneerd
vanaf rijdend verkeer [35.42.04
lid 1]
zoveel mogelijk gepositioneerd vanaf
rijdend verkeer [standaard bepalingen,
hoofdstuk 2.3.12 lid 3]
positie
montageluiken
ja het heeft de voorkeur om het woord
‘ongeveer’ te vervangen door
‘minimaal’.
onderkant deur op ongeveer 750
mm [35.46.02 lid 2]
onderkant deur op ongeveer 1000
mm [standaard bepalingen, hoofdstuk
2.3.8 lid 2], volgens IVER-document
02-15 [versie 5 september 2002] is dit
gewijzigd naar minimaal 750 mm
hoogte deur bij
aanwezigheid van
één deur
nee het heeft de voorkeur om het woord
‘ongeveer’ te vervangen door
‘minimaal’.
onderkant onderste deur op
ongeveer 600 mm [35.46.02 lid 2]
onderkant onderste deur op 600 mm
[standaard bepalingen, hoofdstuk
2.3.8 lid 2]
hoogte deur bij
aanwezigheid van
twee deuren
nee
druipwaterdicht volgens IP22:
‘[35.46.02]’
uiteinden druipwaterdicht [standaard
bepalingen, : ‘hoofdstuk 2.3.3 lid 4]

ja
lengte grondstuk minimale lengte van 800 mm voorzien
van twee grondvleugels van ieder 0,06
m² per stuk [standaard bepalingen,
hoofdstuk 2.3.7 lid 1].
nee wij adviseren om het woord tenminste te
verwijderen en de zin te vervangen door:
De bovenkant van het kabelgat dient op
500-600 mm onder maaiveld te worden
aangebracht. Anders zou 1000 mm ook
goed zijn, terwijl de kabels veelal op 600
mm beneden maaiveld liggen.
bovenkant kabelgat op
tenminste 500 mm onder
maaiveld; randen rond en
glad afgewerkt. [35.46.02
lid 1]
positie kabelgat bovenkant kabelgat op minimaal 500
mm onder maaiveld; randen rond en
glad afgewerkt [standaard bepalingen,
hoofdstuk 2.3.8 lid 1]
nee
De bovenkant van drukknopmasten
moet één geheel vormen
met de mast [35.46.01
lid 1]
de bovenkant van drukknopmasten
dient van staal of aluminium te zijn
en één geheel te vormen met de mast
[standaard bepalingen, hoofdstuk
2.3.7 lid 3]
bovenkant
drukknopmasten
geen algemene eisen ja het is raadzaam om de vereiste materiaalsoort
voor bevestigingsmaterialen te
specificeren. Zo vindt er tijdens de FAT of
op de werklocatie geen discussie plaats
over het gebruik van ‘sterkere ’thermisch
verzinkte bouten of onderhoudsvrije RVS
bouten. De kwaliteit van RVS 316 is niet
gebruikelijk voor bouten en moeren. Het
is beter om hiervoor kwaliteit A2 of A4 te
definiëren.
bevestigingmaterialen roestvaststaal (kwaliteit RVS 316) met
uitzondering van de bevestigingsmiddelen
voor portaalliggers, uitleggers
en neginrichtingen. Deze dienen
te worden uitgevoerd in thermisch
verzinkt staal, kwaliteit 8.8 [standaard
bepalingen, hoofdstuk 2.3.2 lid 1].
Opmerking: kwaliteit RVS 316 is een
foutieve omschrijving. Dit is een
kwaliteitsweergave voor vlakke plaat
of gelaste buis. Voor RVS bouten en
moeren wordt meestal kwaliteit RVS
A2 gehanteerd.
ja het is raadzaam om in alle gevallen thermisch
verzinkt staal te specificeren.
De opdrachtgever kan per
bestekspost specificeren of er
thermisch verzinkt staal wordt
toegepast [bijvoorbeeld
hoofdcode 35.30.01].
thermisch verzinken dit werd niet vereist in de EV 1997 [ter
info: in de laatste 10 jaar hebben de
mastfabrikanten [vrijwel] alle stalen
masten eerst thermisch verzinkt, voordat
de coating werd aangebracht]
ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES
15

nee De hoogte van 2,2 meter is
onjuist! De zwart/wit-banden
eindigen op 2,1 meter. Immers
600 mm + [10 x 150 mm] =
2.100 mm
De opdrachtgever kan een kleur
boven de 2,2 meter opgeven:
geen coating of een coating in de
kleuren RAL 7032, RAL 9016 of RAL
9017. [bijvoorbeeld hoofdcode
35.30.01]
RAL 7032 boven 2,2 meter [standaard bepalingen,
hoofdstuk 2.3.3 lid 4]. Opmerking: de
hoogte van 2,2 meter is onjuist! De zwart/witbanden
eindigen op 2,1 meter!!
eindkleur hoger
dan 2,1 meter
boven maaiveld
In de resultaatsbeschrijvingen van
RAW [hoofdstuk 35] staat ook RAL
9017 (zwart) als kleurmogelijkheid.
Volgens NEN 3322 moet dit
wit of grijs zijn. Klopt dit?
geen algemene eisen ja
wit indien combi(zweep)mast of combiportaal
wordt voorzien van bewegwijzering [standaard
bepalingen, hoofdstuk 2.3.3 lid 9]
eindkleur boven
de uithouder of
portaalligger
16 ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES
nee In het Handboek AV wordt omschreven
dat de zwart/witbanden
moeten worden aangebracht tot
minimaal 2,2 meter [zie ook de
uitleg hiernaast]. Het is beter te
specificeren dat de zwart/wit-bandage
bij combimasten en staanders
van uithoudercombinaties
en portalen wordt aangebracht
tot 2,1 meter, ongeacht of er wel
niet een verkeerslantaarn aan
de staander wordt gemonteerd.
De zwart/wit-bandage wordt bij
drukknopmasten en universeelmasten
aangebracht tot aan de
bovenzijde van de mast.
wordt niet expliciet omschreven; in
de Regeling Verkeerslichten wordt
omschreven dat verkeerslichten
moeten voldoen aan de in de
normen NEN-EN 12368 en NEN
3322 gestelde eisen…; Hier wordt
dus alleen verwezen naar verkeerslichten.
Volgens de NEN 3322 is
een verkeerslicht een gekleurd
licht in rood, geel of groen ter
regeling van het wegverkeer. Is het
aanbrengen van zwart/witbanden
(zoals verwoord in NEN 3322) op
een mast met de verwijzing in de
Regeling Verkeerslichten dan een
wettelijke verplichting?
zwart/wit­banden wordt niet expliciet omschreven; in de Regeling
Verkeerslichten wordt omschreven dat
verkeerslichten moeten voldoen aan de in de
normen NEN-EN 12368 en NEN 3322 gestelde
eisen…; Hier wordt dus alleen verwezen
naar verkeerslichten. Volgens de NEN 3322 is
een verkeerslicht een gekleurd licht in rood,
geel of groen ter regeling van het wegverkeer.
Is het aanbrengen van zwart/witbanden (zoals
verwoord in NEN 3322) op een mast met de
verwijzing in de Regeling Verkeerslichten dan
een wettelijke verplichting?
geen algemene eisen ja het is raadzaam om de aanwezigheid
van glasvezelbandage te
specificeren. De glasvezelbandage
biedt de staander een goede
bescherming tegen bosmaaiers,
urine, etc.
glasvezelbandage vanaf 300 mm beneden
maaiveld tot 350 mm boven maaiveld
[standaard bepalingen, hoofdstuk 2.3.7 lid 4],
volgens IVER-document 02-15 [versie 5 september
2002] is “350 mm boven maaiveld”
gewijzigd naar “300 mm boven maaiveld”.
corrosiehuls ter
hoogte van
maaiveld

Mr. W.M.O. van Veenweg 22, NL-9251 GA BURGUM
telefoon +31 (0)511 - 46 38 15 telefax +31 (0)511 - 46 42 81
e-mail bergum@pmf.nl website www.stalenmasten.nl
stalen masten voor openbare verlichting, verkeerssignalering, bewegwijzering, camerasystemen en bovenleidingen (tram en trolleybus)
CO2 neutrale masten en constructies
Deze publicatie wordt u aangeboden door:
Voor duurzame inrichting van onze infrastructuur:
Berm-DRIP - VRI - Portaal - Bewegwijzering - DRIS - PRIS - OVL
-
ZEP - Zero Emission Producten
CO2 neutrale VRI masten en constructies
(CO2 neutrale productie én producten)
Certificaten ten behoeve van CO2 balans
(rijksoverheid, provinciën, gemeenten
en bedrijven)
Producten met de minste impact voor ons
millieu
meer info: info.nl@valmont.com
www.valmont.nl
www.write-your-story.com
ONDERSTEUNINGSCONSTRUCTIES voor VERKEERSREGELINSTALLATIES
17

Wij informeren u graag over
toevoegingen en wijzigingen.
Laat daarom uw e-mailadres
achter op
www.verkeersregelinstallatie.nl
FisK.nl 2010