6.39 Maasterrassen, Land van Cuijk Het aardkundig ... - Maasheggen

Uitzicht op de uiterwaarden van de Maas vanaf de steilrand van het Holocene Maasdal tussen Maashees en Vierlingsbeek
gelegen, vroegere Maasbeddingen of kronkelwaardpatronen
bewaard gebleven.
De riviervlakten van de boven beschreven
verschillende generaties Maas liggen op verschillende
hoogte en worden van elkaar gescheiden
door al dan niet duidelijke terreinsprongen
(terrasranden). Deze terrasranden zijn soms
steil en hoog, bijvoorbeeld de terrasrand die
de huidige overstromingsvlakte scheidt van de
oudere rivierafzettingen ten zuiden van Boxmeer
(tot 4 - 5 meter).
Bij Vortum-Mullem en Groeningen liggen in
de huidige overstromingsvlakte van de Maas
nog enkele kleine rivierduinmassieven uit de
Geologische formaties en afzettingen
(oude namen cursief)
Formatie van Kreftenheye; Formatie van Echteld
(Betuwe - rivierafzettingen stroomgordel); Formaties
van Kreftenheye/Beegden (Veghel)
eindfase van de laatste ijstijd (Vortumsche en
Groeningsche Bergen).
Actueel nog waar te nemen processen in
het gebied zijn onder andere verlanding van
een aantal oude Maasbeddingen en riviererosie
en -sedimentatie, vooral in de huidige
overstromingsvlakte van de Maas, die
overstroomt bij extreme hoogwaterstanden.
Cultuurhistorie
Het gebied heeft cultuurhistorisch veel te
bieden. In het noordwesten, in de omgeving
van Gassel, komen oude dijken en wielen voor
die getuigen van de bewogen overstromingsgeschiedenis,
hier vooral in verband met de
Beersche Overlaat. In grote delen van de huidige
Maasuiterwaarden komt nog het typische
gesloten Maasheggenlandschap voor met zijn
houtwallen en hakhoutrelicten. In sommige oude
verlande Maasbeddingen (vb. oude Maasmeander
‘De Vilt’) heeft historische winning van turf, klei
en andere delfstoffen plaatsgevonden. Vooral
in het noordwestelijk deel van het gebied liggen
Geologische ontstaansperiode Geomorfologische fenomenen Bodemtypen Wetenschappelijke & educatieve betekenis
Maasterrassen zelf (Formaties van Kreftenheye
en Beegden): Pleistoceen, vnl. Weichselien,
laagste terrassen Laatglaciaal; oude meanders:
Laatglaciaal tot Holoceen; rivierduinen:
Laatglaciaal; huidige riviervlakte (Formaties van
Echteld en Beegden): Holoceen tot recent (nu nog
doorgaande sedimentatie bij overstromingen)
Dekzandruggen; landduinen; terraswelving;
terrasrestrug; dekzandvlakte; terrasvlakte;
rivierdalbodem; geul vlechtend afwateringsstelsel;
geul meanderend afwateringsstelsel;
dalvlakteterras
Terraswelvingen aan beide zijden van een geul van het vlechtend riviersysteem
Ooivaaggrond; Kalkloze ooivaaggrond;
kalkloze poldervaaggrond; Enkeerdgrond;
Veldpodzolgrond; Laarpodzolgrond;
Gooreerdgrond; Holtpodzol op vorstvaaggrond;
Weideveengrond; Leek-/woudeerdgrond;
Vlierveengrond; Beekeerdgrond
Uniek archief van groot belang voor studies
van rivier-, klimaat- en vegetatie-evolutie in
Nederland en omgeving. De grote verscheidenheid
aan gave rivier-reliëfvormen en afzettingen van
verschillende ouderdom illustreert de evolutie
van de Maas vanaf de laatste ijstijd tot nu. De
duidelijke relatie tussen hoogteligging, afstand tot
huidige Maas en ouderdom kan in dit gebied goed
gedemonstreerd worden.
Aardkundig Waardevolle Gebiedenkaart Noord-Brabant 99