You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
8 Economie<br />
Schrijver wordt uitgever<br />
Tobias Pieffers<br />
Volgens cijfers van Stichting<br />
Marktonderzoek Boekenvak nam<br />
het aantal verkochte boeken in<br />
2011 voor het derde jaar op rij af.<br />
Boekhandels stellen zich daardoor<br />
risicomijdend op en richten zich<br />
op bewezen titels. Wat betekent<br />
dit voor Nederlandse schrijvers?<br />
Het is voor veel schrijvers het<br />
hoogste ideaal, merkt schrijfcoach<br />
en redacteur Marja Duin. Een eigen<br />
boek op de planken van de grote<br />
boekhandels, liefst voorzien van<br />
het logo van een gerenommeerd<br />
uitgeverij. Volgens Rienk Tychon,<br />
adjunct uitgever bij Uitgeverij Meulenhoff,<br />
is de kans daarop afgenomen.<br />
Zowel uitgeverijen als boekhandels<br />
kampen met teruglopende<br />
omzetten en verliezen. “Boekhandels<br />
zetten daarom in op zekerheid”,<br />
zegt Tychon. “De invloed<br />
van de bestseller op de totale omzet<br />
neemt toe en voor debutanten<br />
verminderen de kansen om door te<br />
breken drastisch. Er zal meer geld<br />
naar de extra promotie van bestsellers<br />
gaan, er wordt bezuinigd op<br />
risicovolle investeringen als nieuwkomers.”<br />
<strong>Trouw</strong> schatte in 2007 op grond<br />
van een representatief onderzoek<br />
dat Nederland zo’n één miljoen<br />
schrijvers rijk is. Een derde van<br />
hen zou de ambitie hebben om officieel<br />
te debuteren.<br />
Geruchten binnen de schrijverswereld<br />
dat uitgeverijen nu in grotere<br />
mate Nederlands werk gaan<br />
uitgeven omdat aan buitenlandse<br />
manuscripten hogere voorschotten<br />
en vertalingskosten zijn verbonden,<br />
bestempelt Tychon als<br />
niet waar. “Voordeel van buitenlands<br />
werk is dat het manuscript<br />
klaar is en het succes is bewezen.<br />
Het voorschot dat een uitgeverij<br />
aan zo’n auteur betaalt is relatief<br />
laag. De kosten voor het werk van<br />
redacteuren en het begeleiden van<br />
schrijvers zijn veel hoger.”<br />
Tijmen de Groen<br />
Nederland betaalt al maanden<br />
steeds meer rente op de staatsschuld.<br />
Als het minder goed gaat in<br />
Nederland wordt deze rente hoger,<br />
maar wat is deze rente? <strong>Trouw</strong> licht<br />
het antwoord op vijf vragen toe.<br />
1) Hoeveel schuld heeft<br />
Nederland waar uitstaan?<br />
Bijna alle landen op de wereld,<br />
waaronder Nederland, hebben een<br />
staatsschuld. Het hebben ervan is<br />
niet dramatisch, een land kan praktisch<br />
niet failliet. In totaal heeft de<br />
Nederlandse overheid voor 324 miljard<br />
euro aan schulden uitstaan.<br />
Het grootste gedeelte bij andere<br />
landen, verzekeraars en pensioenfondsen.<br />
Volgens Duin hebben uitgeverijen<br />
altijd kritisch gekeken naar<br />
wat ze acquireren. “Het is altijd zo<br />
geweest dat 99,5 procent van de<br />
ongevraagd ingezonden manuscripten<br />
ongeschikt werd bevonden.<br />
Voor die groep worden de mogelijkheden<br />
voor het zelfstandig<br />
uitgeven juist steeds groter. Daarbij<br />
kan elke schrijver via sociale<br />
media tegenwoordig gemakkelijk<br />
zijn achterban bereiken en bieden<br />
e-books en Printing on Demanduitgeverijen<br />
nieuwe oplossingen.”<br />
Sinds 2009, het jaar dat de afzet<br />
begon te dalen, zijn er 433 nieuwe<br />
uitgeverijen op de mark gekomen.<br />
Maar exacte aantallen zijn niet<br />
bekend, de KVB meldt dat dit getal<br />
ook zelfstandige uitgevers en<br />
eenmalige uitgaven bevat. Schrijver<br />
Milan van Opmeer is zo’n zelfstandige<br />
uitgever. “Tot ik ontdekt<br />
word door een grote uitgeverij publiceer<br />
ik mijn boeken via een eigen,<br />
kleinschalige eenmanszaak.<br />
De boeken breng ik onder bij het<br />
Centraal Boekhuis. Via hen kan ik<br />
de boeken een ISBN nummer geven<br />
en ze etaleren voor zo’n 1800<br />
boekhandelaren.” Aan het stallen<br />
van een titel zijn wel kosten verbonden.<br />
“Het kost mij 28 euro per<br />
maand, maar dat is afhankelijk<br />
van je wensen.”<br />
2) Wat maakt het uit als de rente<br />
op deze schuld wat hoger wordt?<br />
De rente op deze schuld verandert<br />
doorlopend, normaal gesproken<br />
gaat dit over tienden van procenten.<br />
Op dit moment betaalt de<br />
Nederlandse overheid ongeveer<br />
2,41% over nieuwe leningen. Dat<br />
is niet heel veel, maar dit percentage<br />
loopt al maanden gestaag op.<br />
Als dit percentage heel laag is, is<br />
dat een goed teken, bij een laag<br />
rentepercentage vertrouwen de<br />
instellingen, bij wie het land geld<br />
leent, namelijk dat dit vanzelf terugkomt.<br />
De Nederlandse rente<br />
loopt langzaam op. Dit is een teken<br />
dat er steeds minder vertrouwen is<br />
in de Nederlandse staat. Nu is dit<br />
percentage nog steeds niet hoog,<br />
voor de overheid is het belangrijk<br />
om het niet te laten stijgen.<br />
FOTO KATELYN FAY, FLICKR<br />
Aan een kleine investering ontkom<br />
je volgens schrijfster Marelle<br />
Boersma niet. “Schrijven is een<br />
hobby, die kost nu eenmaal geld.”<br />
Ze schrijft parttime en heeft zeven<br />
titels op haar naam. “Ik ben<br />
nu bezig met het ontwikkelen van<br />
workshops en lezingen. Zo spreid<br />
ik mijn inkomstenbronnen.<br />
In gevaren schuilen ook nieuwe<br />
kansen. Nu uitgeverijen kritischer<br />
worden, kunnen ervaren schrijvers<br />
de nieuwkomers begeleiden.”<br />
Ook Willem Bisseling, literair<br />
agent bij Sebes en Van Gelderen,<br />
ziet de toekomst van schrijvers<br />
niet pessimistisch tegemoet. “De<br />
geluiden die Meulenhoff afgeeft<br />
kloppen, maar niet voor alle uitgeverijen.<br />
Uitgeverij De Geus en<br />
House of Books bijvoorbeeld, zijn<br />
juist wel op zoek naar Nederlandse<br />
debutanten en beide uitgeverijen<br />
doen het financieel gezien nog<br />
goed.<br />
Wel moeten uitgeverijen zoeken<br />
naar nieuwe manieren om hun<br />
boek te verkopen. Bijvoorbeeld<br />
door het werk op andere plekken<br />
aan te bieden.” Sebes en Van<br />
Gelderen speurt boekenbeurzen<br />
en blogs af op zoek naar nieuwe<br />
schrijvers. “Iedereen wil een nieuwe<br />
Libris prijswinnaar.”<br />
3) Waarom wordt er telkens<br />
een vergelijking gemaakt met<br />
Duitsland?<br />
Internationaal geldt Duitsland als<br />
het veiligste land, de Duitse Pünktlichkeit<br />
heeft ervoor gezorgd dat<br />
geld investeren in Duitsland een<br />
veilige investering is. Tot enkele<br />
maanden geleden was het verschil<br />
in rente tussen Nederland en Duitsland<br />
heel klein, een goed teken<br />
voor Nederland. Deze rentepercentages<br />
zijn de afgelopen maanden<br />
langzaam opgelopen, oorzaak hiervan<br />
is de krediet crisis die overal<br />
in doorwerkt. Bij deze stijging is<br />
de Nederlandse rente echter meer<br />
opgelopen dan de Duitse en dat is<br />
dan weer een slecht teken. Op dit<br />
moment is dat verschil ongeveer<br />
0,7%, het grootste verschil ooit tussen<br />
Nederland en Duitsland.<br />
Tijmen de Groen<br />
De kracht van<br />
lokale radio<br />
Buma Stemra zorgt voor ‘een<br />
vergoeding voor mensen wiens<br />
muziek wordt gedraaid’. Als<br />
najager van kleine criminelen die<br />
muziek spelen zonder hierover<br />
de benodigde royalty’s te betalen<br />
zijn ze dan ook jaren actief.<br />
Zo ook gisteren, als najager van<br />
de rechten van de o-zo zielige<br />
muzikant had de verzamelaar van<br />
auteursrechten een nieuwe slag<br />
geslagen. De internetradio HKZ<br />
heeft geen vergunning voor het<br />
maken van internetradio en zou<br />
per jaar 2.300 euro moeten betalen<br />
om door te gaan. Klein detail<br />
aan de zaak is dat deze zender<br />
een initiatief is van vijf jongens,<br />
allen tussen de 10 en 12 jaar oud.<br />
De jongens willen gewoon wat<br />
radio maken.<br />
Een bezoekje aan de website<br />
van de Robin Hood van de muziek<br />
industrie leert dat deze organisatie<br />
als doel heeft om creativiteit te<br />
bevorderen, door ervoor te zorgen<br />
dat iedereen die muziek maakt<br />
geld krijgt als deze verzameling<br />
van deuntjes ook daadwerkelijk<br />
afgespeeld wordt. Een doel waar,<br />
volgens mij, niets mis mee is.<br />
Dat een Buma Stemra achter<br />
een instelling als ThePirateBay.<br />
org aangaat, die zich op grote<br />
schaal bezig houdt met het gratis<br />
verspreiden van auteursrechtelijk<br />
beschermd materiaal kan ik mij<br />
dan ook prima voorstellen.<br />
Juist de creativiteit van deze<br />
jonge radiomakers wordt de nek<br />
omgedraaid door de betutteling<br />
Hoe dichter Nederland bij Duitsland<br />
blijft zitten, hoe meer vertrouwen<br />
er is in Nederland.<br />
4) Wat hebben de<br />
kredietbeoordelaars te maken<br />
met de rente?<br />
Er zijn wereldwijd verschillende<br />
kredietbeoordelaars, die kijken<br />
naar landen en bedrijven en inschatten<br />
hoe stabiel deze zijn. Nederland<br />
heeft al jaren de hoogste<br />
veiligheidsnorm, de zogeheten<br />
‘AAA’-rating. Door de oplopende<br />
rente en politieke instabiliteit<br />
komt deze score echter in het geding,<br />
er zal dan ook waarschijnlijk<br />
binnenkort een afwaardering<br />
komen naar AA+. Dit is nog steeds<br />
een hoge score, maar geen goede<br />
ontwikkeling. Dat een dergelijke<br />
verandering er aankomt is meestal<br />
vrijdag 27 april 2012 <strong>Trouw</strong><br />
Wat als rente op staatsschuld stijgt<br />
De Nederlandse overheid heeft voor 324 miljard euro aan schulden uitstaan<br />
van de Nederlandse bureaucratie.<br />
Vraag het één van de vele bekende<br />
radio dj’s van het moment, waar<br />
heb je voor het allereerst radiogemaakt?<br />
Bijna allen hebben<br />
vroeger ooit eens een eigen radiozendertje<br />
gehad, waar op een<br />
goede dag meer tien mensen naar<br />
luisterden. De dag dat de Paul<br />
McCartney’s van deze wereld het<br />
financieel zo krap hebben dat ze<br />
dit geld nodig hebben zie ik niet<br />
snel verschijnen. En natuurlijk<br />
gaat dit niet alleen over de aller-<br />
aller grootsten in de muziekindustrie<br />
die het geld toch wel hebben,<br />
het gaat over de bandjes die het<br />
geld hard nodig hebben om aan<br />
het einde van de maand nog een<br />
brood te kunnen kopen. Juist<br />
die bandjes die weinig gedraaid<br />
worden, krijgen van Buma Stemra<br />
ook nog eens minder dan dat ze<br />
behoren te krijgen. De organisatie<br />
betaald namelijk voornamelijk<br />
uit aan de grote der aarden. En<br />
ik hoop dat die bij het initiatief<br />
van deze vijf jongens alleen maar<br />
gelukkig toekijken en aanbieden<br />
om een keer langs te komen. Voor<br />
gratis en niets, want ook dat is<br />
wel eens leuk.<br />
Voor radio HKZ zit er misschien<br />
toch nog een toekomst<br />
in hun radiozender. Radio 3FM<br />
DJ Giel Beelen heeft zich over de<br />
zender ontfermt en gaat binnenkort<br />
met de jonge friezen radio<br />
maken. Vraag is alleen wie dan<br />
de muziekrechten moet gaan<br />
betalen.<br />
van tevoren al bekend,<br />
de kredietbeoordelaars lopen<br />
altijd achter de markten aan en<br />
zeggen dus eigenlijk niets nieuws.<br />
Als een land uiteindelijk afgewaardeerd<br />
wordt zorgt dat toch voor een<br />
schokgolf. Toen België bijvoorbeeld<br />
vorig jaar een waarschuwing kreeg<br />
dat zo’n afwaardering eraan kwam<br />
zorgde dat ervoor dat de kabinetsvorming<br />
in een stroomversnelling<br />
kwam.<br />
5) Hoe nu verder?<br />
Op basis van het voorlopige akkoord<br />
is te zien dat de 3% grens van<br />
de Europese Unie wordt gehaald,<br />
waarmee er waarschijnlijk rust<br />
komt op de markten. Zolang er<br />
deze rust blijft zullen de rentepercentages<br />
laag blijven en in de buurt<br />
van het stabiele Duitse niveau.
Change language