Docent van het Jaar Mathieu de Bakker over Herodotus, boksen en ...

Docent van het Jaar
Mathieu de Bakker
over Herodotus,
boksen en Oxford
FGW-studenten
vertellen over hun geloof
Pleidooi voor geschiedenis
zonder opgeheven vingertje
Babel 1

Jim
2 Februari 2009
Beeld: Jim van der Meulen

inhoud
2 Jim
3 Eerst even dit
4 Aan de tand
Mathieu de Bakker
7 Kunst in de stad
8 Hersenspinsels
Fitnessleed
8 De hort op
9 Achtergrond
Kind van The Police
10 Verhaal
Hollands Spoor
11 Opinie
Ruzie om de rok
12 In gesprek
Geloof binnen de wetenschap
14 Beter bekeken
Fietsenpakkers
16 Vers schrijftalent
Martijn Simons
17 Verhaal
De sprong naar boven
18 Opinie
Bevrijd de geschiedenis van moraal
en ideologie
19 Column: Sarah WIE?
20 In gesprek
‘ Depressie is een onbegrepen ziekte’
21 Trees
Hoe Trees onbewust een doel kreeg
22 Babel selecteert
23 Rusmania
Voetbal Plus
24 Liefde aan de faculteit
24 Postvak UIT
eerst even dit
Vers bloed
Je kunt niet eeuwig hoofdredacteur van Babel zijn. Met pijn in ons
hart nemen we daarom afscheid van ons favoriete blad en met trots
presenteren we de nieuwe hoofdredactie (zie foto). Jara Hof (master
DASA) en Céline Maessen (bachelor Religiestudies) zullen vanaf maart
leiding geven aan Babel. Hun organisatorische en journalistieke
sporen hebben ze verdiend bij respectievelijk Helios en de School voor
Journalistiek. Zij zijn niet het enige verse bloed dat we voor te stellen
hebben, want dit februarinummer is tot stand gekomen met de
medewerking van maar liefst vijf aankomend redacteuren. Zij hebben
allen voor het eerst een bijdrage aan Babel geleverd en gaan dat
hopelijk nog veel vaker doen.
Dat heeft geleid tot een Babel die bruist van nieuwe energie. Zo
voelen we classicus Mathieu de Bakker - pas 33 lentes jong en nu al
docent van het jaar, wat heb je dan nog om naar te streven? - aan
de tand. Ook portretteren we drie gelovige studenten, geven onze
mening over publieke geschiedenis en selecteren goede muziek en
goed leesvoer. Ook daarna is onze energie nog niet op. Dus reizen
we helemaal af naar de AFAC, om jullie middels een fotoreportage te
kunnen waarschuwen voor dit wanstaltige oord.
Tijdens deze wisseling van de wacht denken wij met weemoed aan al
onze Babel-avonturen. Dozen vol bladen slepen over de grachten van
Amsterdam, pepernoten krijgen van de portiers van het PC Hoofthuis
en ruzie met Eindeloos en Geert Mak. De mooie donkere barman
die onze Babelbiertjes tapt in Van Zuylen, slapeloze nachten door
dreigende deadlines en de vele Babelbijeenkomsten onder het genot
van port, uitgebreide diners of zelfs harddrugs. Dat zijn dingen die we
voor geen goud hadden willen missen.
Lezers, bedankt voor jullie aandacht! We wensen de nieuwe
hoofdredactie alle succes!
Iris en Boukje
colofon
Babel: Spuistraat 134, kamer 112, 1012 VB Amsterdam, babel-fgw@uva.nl
Hoofdredactie: Iris Böhm (Journ&Media), Boukje Cnossen (Rel. St.), Jara Hof
(DASA), Celine Maessen (Rel. St)
Eindredactie: Laura van Dee (Red.Ed.), Marloes de Jong (Ned T&C), Anita
Rademakers (Gr&Latijn), Erlijne Runia (Red.Ed.)
Redactie: Ewoud Aaij (Ned T&C), Marieke van Doggenaar (Tekst&Com),
Marco Dorenbos (Ned T&C), Julie Hrudova (Med&Cul), Christina Lammer
(Ges), Melle van Loenen (Ges), Floor Rusman (Ges)
Beeldredactie: Jeroen Pool (Ges)
Aan dit nummer werkten mee: Rianne Brink (Eur.St.), Isabelle Buhre (Gr&Lat),
Boyd van Dijk (Fil), Roxanne Koenis (Eur. St.), Annemieke Ramshorst
(Tekst&Com), Sophie Reinders (Ned T&C), Dieuwertje Scheringa
(Tekst&Com), Nina Schouten (Taal&Com), Albert Verbeek (RMa Ned.Let.)
Redactieraad: drs. Arjen Fortuin, dr. Joke Spaans, prof. dr. Frank van Vree,
prof. Dr. Gerard de Vries
Fotografie: Thijs Gerbrandy (Kunstges), Julie Hrudova (Med&Cul), Claire
Manuel (Eur. St.), Jeroen Pool (Ges)
Illustraties: Julie Hrudova, Jim van der Meulen, Anita Rademakers
Prijsvraag
Penningmeester: Iris Böhm
Advertenties: babel-fgw@uva.nl of 06 - 28425893
Babel geeft 5 exemplaren van Pijn weg, het nieuwste
Vormgeving: Carl Zevenboom, 06 - 22194766
Druk: Grafiplan Nederland BV, Postbus 369, 1600 AJ Enkhuizen,
boek van Beau van Erven Dorens. Hebben? Mail vóór
0228 - 520095
21 februari je favoriete pijnlijke moment in maximaal
Schrijven of illustreren voor Babel? Babel heeft regelmatig plaats voor nieuwe
100 woorden naar babel-fgw@uva.nl en win!
redactieleden, medewerkers, tekenaars en illustratoren.
Stuur een e-mail met motivatie naar babel-fgw@uva.nl.
Reageren? Liefst via e-mail: babel-fgw@uva.nl
Jaarabonnementen voor alumni verkrijgbaar bij de redactie à €20,-
Babel 3

inhoud
2 Jim
3 Eerst even dit
4 Aan de tand
Mathieu de Bakker
7 Kunst in de stad
8 Hersenspinsels
Fitnessleed
8 De hort op
9 Achtergrond
Kind van The Police
10 Verhaal
Hollands Spoor
11 Opinie
Ruzie om de rok
12 In gesprek
Geloof binnen de wetenschap
14 Beter bekeken
Fietsenpakkers
16 Vers schrijftalent
Martijn Simons
17 Verhaal
De sprong naar boven
18 Opinie
Bevrijd de geschiedenis van moraal
en ideologie
19 Column: Sarah WIE?
20 In gesprek
‘ Depressie is een onbegrepen ziekte’
21 Trees
Hoe Trees onbewust een doel kreeg
22 Babel selecteert
23 Rusmania
Voetbal Plus
24 Liefde aan de faculteit
24 Postvak UIT
eerst even dit
Vers bloed
Je kunt niet eeuwig hoofdredacteur van Babel zijn. Met pijn in ons
hart nemen we daarom afscheid van ons favoriete blad en met trots
presenteren we de nieuwe hoofdredactie (zie foto). Jara Hof (master
DASA) en Céline Maessen (bachelor Religiestudies) zullen vanaf maart
leiding geven aan Babel. Hun organisatorische en journalistieke
sporen hebben ze verdiend bij respectievelijk Helios en de School voor
Journalistiek. Zij zijn niet het enige verse bloed dat we voor te stellen
hebben, want dit februarinummer is tot stand gekomen met de
medewerking van maar liefst vijf aankomend redacteuren. Zij hebben
allen voor het eerst een bijdrage aan Babel geleverd en gaan dat
hopelijk nog veel vaker doen.
Dat heeft geleid tot een Babel die bruist van nieuwe energie. Zo
voelen we classicus Mathieu de Bakker - pas 33 lentes jong en nu al
docent van het jaar, wat heb je dan nog om naar te streven? - aan
de tand. Ook portretteren we drie gelovige studenten, geven onze
mening over publieke geschiedenis en selecteren goede muziek en
goed leesvoer. Ook daarna is onze energie nog niet op. Dus reizen
we helemaal af naar de AFAC, om jullie middels een fotoreportage te
kunnen waarschuwen voor dit wanstaltige oord.
Tijdens deze wisseling van de wacht denken wij met weemoed aan al
onze Babel-avonturen. Dozen vol bladen slepen over de grachten van
Amsterdam, pepernoten krijgen van de portiers van het PC Hoofthuis
en ruzie met Eindeloos en Geert Mak. De mooie donkere barman
die onze Babelbiertjes tapt in Van Zuylen, slapeloze nachten door
dreigende deadlines en de vele Babelbijeenkomsten onder het genot
van port, uitgebreide diners of zelfs harddrugs. Dat zijn dingen die we
voor geen goud hadden willen missen.
Lezers, bedankt voor jullie aandacht! We wensen de nieuwe
hoofdredactie alle succes!
Iris en Boukje
colofon
Babel: Spuistraat 134, kamer 112, 1012 VB Amsterdam, babel-fgw@uva.nl
Hoofdredactie: Iris Böhm (Journ&Media), Boukje Cnossen (Rel. St.), Jara Hof
(DASA), Celine Maessen (Rel. St)
Eindredactie: Laura van Dee (Red.Ed.), Marloes de Jong (Ned T&C), Anita
Rademakers (Gr&Latijn), Erlijne Runia (Red.Ed.)
Redactie: Ewoud Aaij (Ned T&C), Marieke van Doggenaar (Tekst&Com),
Marco Dorenbos (Ned T&C), Julie Hrudova (Med&Cul), Christina Lammer
(Ges), Melle van Loenen (Ges), Floor Rusman (Ges)
Beeldredactie: Jeroen Pool (Ges)
Aan dit nummer werkten mee: Rianne Brink (Eur.St.), Isabelle Buhre (Gr&Lat),
Boyd van Dijk (Fil), Roxanne Koenis (Eur. St.), Annemieke Ramshorst
(Tekst&Com), Sophie Reinders (Ned T&C), Dieuwertje Scheringa
(Tekst&Com), Nina Schouten (Taal&Com), Albert Verbeek (RMa Ned.Let.)
Redactieraad: drs. Arjen Fortuin, dr. Joke Spaans, prof. dr. Frank van Vree,
prof. Dr. Gerard de Vries
Fotografie: Thijs Gerbrandy (Kunstges), Julie Hrudova (Med&Cul), Claire
Manuel (Eur. St.), Jeroen Pool (Ges)
Illustraties: Julie Hrudova, Jim van der Meulen, Anita Rademakers
Prijsvraag
Penningmeester: Iris Böhm
Advertenties: babel-fgw@uva.nl of 06 - 28425893
Babel geeft 5 exemplaren van Pijn weg, het nieuwste
Vormgeving: Carl Zevenboom, 06 - 22194766
Druk: Grafiplan Nederland BV, Postbus 369, 1600 AJ Enkhuizen,
boek van Beau van Erven Dorens. Hebben? Mail vóór
0228 - 520095
21 februari je favoriete pijnlijke moment in maximaal
Schrijven of illustreren voor Babel? Babel heeft regelmatig plaats voor nieuwe
100 woorden naar babel-fgw@uva.nl en win!
redactieleden, medewerkers, tekenaars en illustratoren.
Stuur een e-mail met motivatie naar babel-fgw@uva.nl.
Reageren? Liefst via e-mail: babel-fgw@uva.nl
Jaarabonnementen voor alumni verkrijgbaar bij de redactie à €20,-
Babel 3

aan de tand
Docent van het Jaar Mathieu de Bakker:
‘ Goed onderwijs is cruciaal voor het overleven
van de klassieke talen’
Een bord en een markeerstift. Meer heeft dr. Mathieu de Bakker (33) niet nodig om college te geven. Begin
dit jaar werd de docent Griekse en Latijnse taal en cultuur uitgeroepen tot UvA Docent van het Jaar 2008.
‘Goed onderwijs begint bij gedegen vakkennis.’
Tekst: Marieke van Doggenaar
Beeld: Julie Hrudova
Het zijn drukke dagen voor Mathieu de
Bakker. ’s Ochtends poseert hij op het
dak van het P.C. Hoofthuis voor de fotograaf
van Babel, ’s middags vliegt hij naar Oxford
om een lezing te geven over de Griekse historicus
Herodotus. ‘Hopelijk heb ik vanmiddag
nog even tijd om het voor te bereiden’, lacht De
Bakker. ‘Door het feesten na de prijsuitreiking is
daar nog weinig van gekomen.’
Uit zes genomineerde docenten werd De Bakker
door een studentenjury verkozen tot winnaar.
Dit gebeurde tijdens de feestelijke bijeenkomst
ter gelegenheid van de 377ste Dies Natalis van de
UvA. Uit handen van de rector magnicus en de
juryvoorzitter ontving De Bakker de wisselprijs:
een gouden sculptuur van stelten. Deze symboliseren
de goede docent. Die steekt immers boven
iedereen uit, maar moet daarbij een wankel
evenwicht bewaren. Naast de sculptuur kreeg De
Bakker een ingelijste oorkonde. Tijd om die aan
de muur te spijkeren heeft hij nog niet gehad;
de oorkonde staat op een tafel in zijn kamertje
– nauwelijks groter dan zeven vierkante meter
– op de zevende verdieping van het P.C. Hoofthuis.
Het kantoortje is gevuld met boeken over
de oudheid. Tussen de uitgaven van de klassieke
auteurs staat een glimmende iMac-computer.
Een belangrijk deel van zijn doceerervaring deed
De Bakker op in Engeland. Na het behalen van
zijn doctoraal klassieke talen aan de UvA vertrok
hij naar Oxford voor een master. ‘Daar kon ik
een cursus universitair docentschap volgen’, vertelt
De Bakker. Omdat er toen in Nederland
weinig vacatures waren voor universitaire docenten
in de klassieken, ging hij in 2003 in Oxford
aan de slag als lecturer. In 2005 werd De Bakker
alsnog aangenomen aan de UvA, waar hij in
2007 promoveerde op de verteltechniek van de
geschiedschrijver Herodotus. Door het vele lesgeven
heeft hij nog relatief weinig wetenschappelijke
publicaties op zijn naam staan. Maar gezien
zijn benoeming tot docent van het jaar, heeft de
doceerervaring zijn vruchten afgeworpen. De
Bakker: ‘In mijn vakgebied wordt al veel gepubliceerd.
Persoonlijk denk ik dat goed onderwijs
cruciaal is voor het overleven van ons vak. Grieks
en Latijn zijn zulke complexe talen, die kun je
zonder vakkundige docenten niet leren. Boven-
dien bestudeer je een cultuur in een ver verleden,
wat allerlei methodologische hindernissen opwerpt.
Als je goed redeneert, kun je de ene na de
andere onderzoeksvraag stellen en dat maakt het
vak academisch heel spannend. Daar ligt voor de
studenten een grote uitdaging, maar goede begeleiding
is daarbij onontbeerlijk.’
Teennagel
Over het verschil tussen de Engelse en Nederlandse
studenten zegt De Bakker: ‘In Engeland
zijn studenten gezagsgetrouwer. Als ze bijvoorbeeld
niet naar college konden komen, schreven
ze prachtige excuusbrieven. Zo kreeg ik eens een
waar horrorverhaal van een jongen die in detail
beschreef hoe hij in de badkamer bij het stoten
van zijn voet zijn teennagel had verloren. In Oxford
zijn de studenten ook minder mondig; ze
zijn verlegen en nemen daardoor sneller iets aan
van een docent dan de Nederlandse studenten.
Ik heb geprobeerd ze wat Amsterdamse mondigheid
bij te brengen, wat na een aarzelend begin
tot een ontzettend leuke wisselwerking leidde.’
Ook worden de studenten in Oxford volgens De
Bakker intensiever begeleid. ‘Nederlandse studenten
zijn zelfstandiger. Sommigen staan stevig
in hun schoenen en vinden snel hun weg op de
universiteit. Maar niet iedereen kan omgaan met
die grote vrijheid. Wij hebben het geluk van een
relatief kleine opleiding: het blijft niet verborgen
als er bij een student iets speelt.’ Het eerste jaar
van de studie ziet De Bakker als een overgangsperiode:
‘Naast veel kennis over de oudheid leren
we de studenten op eigen benen te staan.’ Als tutor
van de eerstejaars merkt hij snel wie extra begeleiding
nodig heeft. ‘Ik probeer de vinger aan
de pols te houden. Als studenten persoonlijke
problemen hebben, stuur ik ze naar de studiebegeleider.
Maar in plaats daarvan hebben ze vaker
moeite met de hoge studie-eisen op de universi-
teit. Vooral bij klassieke talen ligt de lat hoog.
Kijk naar al die onregelmatige werkwoordstijden
in het Grieks. Dat is ontzettend lastig en vereist
enorme discipline. Het moeilijkst is om een student
die het niet aankan, te vertellen dat hij of
zij beter een andere studie kan gaan doen. Toch
is het belangrijk om dat in een vroeg stadium te
doen. Gelukkig komt dat maar heel weinig voor.’
In latere jaren laat De Bakker de teugels wat meer
vieren. ‘Als studenten bijvoorbeeld naar het buitenland
willen,’ zegt hij, ‘moeten ze dat groten-
deels zelfstandig voor elkaar krijgen. Dat ga ik
niet voorkauwen. Per slot van rekening moeten
ze daar ook zelf hun zaakjes regelen. Datzelfde
geldt mutatis mutandis voor de scriptie; dat is uiteindelijk
ook het product van de student.’
Hemd van het lijf
De Bakker ziet zichzelf als een tamelijk traditionele
docent, die zich redt met behulp van krijtjes
of markeerstiften en een bord. Hij probeert de
studenten graag goede antwoorden te ontlokken
door het stellen van vragen, maar houdt wel stevig
de touwtjes in handen. Klassikaal lesgeven,
noemt hij dat. Daarbij staan de vakinhoud en
een goede overdracht centraal, terwijl iedereen
betrokken blijft. Hij is niet vies van een stevig
debat tijdens de les: ‘Soms vragen studenten me
het hemd van het lijf. Dat is leuk. Het geeft me
na aoop van het college het gevoel dat ik aan
een bokswedstrijd heb meegedaan. Dan ben ik
moe van het geven van goed geformuleerde antwoorden,
maar wel erg voldaan.’
Sinds 2006 moeten universitaire docenten verplicht
een cursus didactische vaardigheden volgen.
‘Het is goed dat er zo’n traject is,’ zegt De
Bakker. ‘Maar jammer genoeg is deze cursus te
veel gericht op algemene onderwijsvaardigheden,
terwijl voor lesgeven vakkennis een sine qua non
is: dat is de basis voor een goede overdracht van
Babel 5

aan de tand
de stof. Of het nu gaat om het voortgezet of het
hoger onderwijs, lerarenopleidingen moeten meer
vakinhoudelijke feedback geven, zoals ik dat in
Oxford wel kreeg.’ De cursus didactische vaardigheden
voor universitaire docenten zou volgens
De Bakker meer op maat kunnen worden gegeven.
‘Per docent zou bekeken moeten worden wat
diegene nodig heeft om verder te komen. Zo zou
ik zelf nog wel eens willen leren hoe je college
geeft aan een zaal met 300 studenten.’
Goed lesgeven leer je bovenal door het veel te
doen en door te leren van je fouten, vindt De
Bakker. ‘Als ik bijvoorbeeld een nieuw vak ga geven,
heb ik de neiging de lat iets te hoog te leggen,
zowel voor mezelf als voor de studenten. Dan ga
ik heel veel lezen en wil ik dat allemaal in een
college proppen. Ik weet nu dat dit gevaar op de
loer ligt en heb geleerd om beter te selecteren en
te doseren.’ Daarnaast zijn er veel punten waarin
De Bakker zich nog wil ontwikkelen. ‘In het
masteronderwijs heb ik relatief weinig ervaring.
Het is anders dan bacheloronderwijs, waarin het
vooral gaat om het doceren van basiskennis. Bijvoorbeeld
door uit te leggen hoe een constructie
werkt en vervolgens daarmee te gaan oefenen.
Of door een inleiding te geven op een auteur en
daarna een ink stuk te gaan lezen van zijn werk.
Tijdens de master moeten studenten op eigen
benen staan. Dan moet je meer begeleidend dan
sturend te werk gaan: de juiste vragen stellen op
basis waarvan ze verder kunnen met hun eigen
project.’
Loeidruk
Als De Bakker vandaag een grote pot met geld
kreeg, zou hij het aantal docenten uitbreiden.
‘We hebben het loeidruk. Soms kom je elkaar
weinig tegen.’ Toch is hij blij met het team
waarin hij werkt. ‘Er wordt intensief en op hoog
niveau gedoceerd en de betrokkenheid bij het
onderwijs is groot.’ Op facultair niveau ligt dat
soms lastiger: ‘Binnen de universiteit wordt continu
geworsteld met de vraag wie zeggenschap
heeft over de vorm van de opleiding en inhoud
van het onderwijs. Wij willen die zaken heel
graag binnen onze opleiding houden, omdat
wij weten wat nodig is om onze studenten op te
leiden tot classicus. Op het niveau van de facul-
teit zie je echter van tijd tot tijd een beweging
die breder onderwijs wil, bijvoorbeeld door studenten
te verplichten veel colleges buiten hun
eigen opleiding te volgen. Een brede bachelor
is natuurlijk goed te organiseren en veel goedkoper
dan dure, kleinschalige taalverwervingstrajecten.
Maar dat gaat wel ten koste van de
vakinhoudelijke diepgang die onontbeerlijk is
wanneer je een taal op academisch niveau wilt
leren beheersen en inzichten in de literatuur
wilt verwerven. Ik zou het liefst zien dat onze
studenten zich in de bachelor primair bezighouden
met hun eigen discipline. Geef studenten
eerst de kans om hun tanden te zetten in het vak
waarvoor ze gekozen hebben. De zo gewenste
verbreding en interdisciplinariteit krijgen pas
zin als een student een diepgaande kennis van
het eigen vak heeft.’
Zichtbaar
Dat hij zou winnen, had De Bakker niet verwacht:
‘Eerlijk gezegd had ik verwacht dat de
prijs naar een docent van een andere faculteit
zou gaan; de afgelopen jaren won al steeds een
geesteswetenschapper. Ik denk dat alle genomineerden
de prijs verdienden.’ Zelf denkt hij dat
een belangrijke reden voor zijn overwinning is
dat hij heel zichtbaar is voor de studenten. ‘Ik
geef veel colleges, ben tutor voor de eerstejaars,
organiseer de excursie en heb een zomercursus
Griekse poëzie gegeven. De grootste rol bij zijn
benoeming geeft hij echter aan studievereniging
Laverna, die hem heeft voorgedragen: ‘Die hebben
mij zo in het zonnetje gezet, daarvoor verdienen
ze een pluim.’
Winnaar of niet, De Bakker vindt het belangrijk
dat zo’n verkiezing bestaat: ‘Mensen die goed onderzoek
doen, staan vrij snel in de schijnwerpers.
Het is goed dat er ook aandacht is voor goed onderwijs.
Dat is lange tijd niet gewoon geweest.
Verder is het heel belangrijk dat studenten bij
deze verkiezing zelf mogen uitmaken wie zij de
beste docent vinden. Dan krijg je immers een eerlijk
oordeel.’
6 Februari 2009

kunst in de stad
Een stukje huiskamer in Zeeburg
Tekst en beeld: Julie Hrudova
Twee figuren kijken uit op het water vanaf het eiland
Sporenburg in Zeeburg. Ze staan op een tafel en naast hen
ligt een ‘dubbele emmer’.
Een ietwat mysterieuze omschrijving, dat is waar. Maar het kunstwerk
zelf is niet minder geheimzinnig. De gietijzeren guren lijken
proportioneel niet in verhouding en ze kijken glazig uit hun ogen.
Bovendien zijn ze niet voorzien van een geslacht en staan ze in een onbenoembare
houding op een tafel. Achter hen staat een stoel en voor hen ligt
de emmer. En helaas, de titel ‘Fragment van een huiskamer’ maakt het er
ook niet duidelijker op. Eén ding is wel zeker: het beeld is in 2001 op het
eiland geplaatst.
Mysterie is een veel aangehaald thema voor de kunstenaar Mark Manders.
Hij spoort de toeschouwer aan om het mysterie te ontrafelen, om na te
denken over de vreemde combinaties en om zelf een betekenis te creëren.
Met zijn werken toont hij bewust een deel van zichzelf, elk beeld is een
stukje zelfportret. Deze stukjes behoren tot een groter geheel, een soort
collage die Manders het ‘Zelfportret als gebouw’ noemt en waar hij al 22
jaar aan werkt. Het is een denkbeeldig gebouw waar fragmenten van zijn
leven zijn ondergebracht in de vorm van gedachten, tekeningen, sculpturen
en installaties.
Dit fragment komt – zoals de titel verklapt – van een huiskamer. Doordat
de stoel zich achter het geheel bevindt lijkt het alsof de situatie vanuit daar
wordt geregisseerd. Alsof de kunstenaar de guren voor hem wil laten spreken
in een soort poppenkast. Ook merkwaardig is de verkleining van het
geheel naar 88%. Dat heeft Manders gedaan om rekening te houden met
het plein en om de leegte ervan te bewaren. Zo haalde hij een houten stoel
uit elkaar, tekende de onderdelen precies na en verkleinde de tekeningen
in de printer. Aan de hand daarvan zette hij een nieuwe stoel in elkaar en
kopieerde deze uiteindelijk weer in het ijzer.
Maar belangrijker dan de setting is de nadruk op het fragment. ‘Een situatie
van veranderende stilstand’, heeft Manders wel eens gezegd. De guren lijken
hetzelfde, maar dat zijn ze niet – ze verschillen minimaal. De één is het vervolg
van de ander, er zit ongeveer een seconde aan beweging tussen. Ze vormen
een lmstill, een fragment: het zijn twee momenten van één en dezelfde
guur. Zo is dat ook met de raadselachtige emmer, alleen zijn de twee momenten
met elkaar verweven in één object. Deze nadruk op de veranderende
stand van zaken werkt vervreemdend, zeker in combinatie met de verkleining
en de disproportie van het geheel. Dit eect is volgens Manders gelijk aan dat
van de fotograe, die immers ook fragmenten uit het leven toont.
Een beetje obscuur, inderdaad, maar dat maakt het er niet minder mooi op.
We hoeven niet altijd alles te begrijpen om het leuk te vinden. Soms is een
vleugje mysterie juist het medicijn tegen een saai ogend kunstwerk. Ook
al kunnen we hier de situatie niet plaatsen, we zijn geneigd om met onze
twee nieuwe stadsgenoten mee te kijken over het water en de wereld om ons
heen te vergeten. Dan heeft die geheimzinnigheid uiteindelijk toch nog een
verhelderend eect.
Babel 7

hersenspinsels
Fitnessleed
In het kader van een groeiend overgewicht onder jongeren en een verhoogde kans op hart- en vaatziekten,
trof de overheid onlangs maatregelen. Het aantal gezondheidscampagnes nam toe, evenals
de hoeveelheid verse vruchtensappen in de schappen van Albert Heijn. De Universiteit van Amsterdam
deed iets anders om voor haar studenten een gezond leven veilig te stellen: in de zomer van
2007 veranderde de kelder van het P.C. Hoofthuis in een fitnesscentrum waarvan de populariteit
nog steeds stijgt.
Tekst: Rianne Brink
Dat mannen graag hun kracht tonen, was mij
bekend. Een eenmalig bezoek aan het tnesscentrum
vertelt me dat ze die kracht ook graag
willen meten met anderen. Zo ontdek ik dat de
kelder is veranderd in een arena waarin de strijd
om de breedste schouders en de meest gespierde
de hort op
Tekst: Ewoud Aaij
Valentijnsdag
Maak goede sier bij je geliefde en neem hem of
haar mee naar Londen. De kredietcrisis heeft
ook voordelen: de pond staat ontstellend laag.
Ineens is Londen goed te betalen. Vlieg met Ryanair
vanaf Eindhoven en boek een hotelkamer
vanaf zo’n € 30,- per nacht. British Museum,
Tate Modern en National Gallery zijn allemaal
gratis. Met een romantisch diner voor een
habbekrats ben je de koning of koningin van
Valentijnsdag.
Waar: Londen
Wanneer: zaterdag 14 februari
Info: www.ryanair.com/site/NL/
www.londonhotels.com
Gijsbrecht (6+)
Gijsbrecht van Aemstel moet je kennen. Het
verhaal over de belegering van Amsterdam, met
borst wordt aangegaan. Tijdens het trainen van
mijn buikspieren zie ik opmerkelijke taferelen.
Naast mij gluurt een mannelijke student menigmaal
naar het apparaat van zijn buurman om het
aantal te tillen kilo’s te ontwaren. Interesse, zou
ik zeggen, maar niets is minder waar. Zuchtend
zet hij net een kilootje meer dan zijn concurrent
op de teller om het wedstrijdniveau te verhogen.
Trojaanse trekjes, is een must voor iedere Amsterdammer.
Voor wie dit deel van zijn opvoeding
gemist heeft, speelt jeugdtheatergezelschap
Unieke Zaken een vrolijke bewerking van het
stuk van Vondel. Laat je terugvoeren naar je
kindertijd door deze cartooneske voorstelling en
werk tegelijkertijd aan je culturele vorming.
Waar: Jeugdtheater De Krakeling
Wanneer: vrijdag 6 februari om 19.30 uur en
zaterdag 7 februari om 16.00 uur.
Toegang: € 11,- voor volwassenen
Info: krakeling.cramgo.net
Winterblues
In de meest barre maand van het jaar organiseert
Stichting Felix Meritis een avond om je melancholie
te intensiveren. Met om 20.15 uur Niels
van Poecke over de bluesmuziek als wedergeboorte
van de tragedie, om 21.00 uur uithuilen
aan de bar en om 21.15 uur Hans Achterhuis, een
van Nederlands bekendste losofen, die afscheid
Met het stappenplan voor het gespierde lijf in de
hand zie ik ze later braaf alle oefeningen van het
krachthonk afgaan. De cardio-apparaten slaan
ze over, die zijn voor vrouwen.
Dat je voor een gespierde borst heel wat over
moet hebben, hoor ik later van een fanatieke
tnesser. Een dag na het sporten komen volgens
hem de pijntjes. Eerst in de armen en vervolgens
in de borst. Dikwijls moet zijn vriendin
op zijn rug gaan staan om de wervels weer
recht te krijgen. Als dat niet helpt, bezoekt hij
een fysiotherapeut die hem oefeningen en pijnstillers
voorschrijft. Verbaasd kijk ik hem aan
en even twijfel ik aan de gezondheidscampagnes
van onze mensen in Den Haag. Zeker, het
tnesscentrum van het P.C. Hoofthuis heeft
de student weer aan het sporten gekregen,
maar of de ziektekosten daarmee zullen dalen,
betwijfel ik.
neemt van zijn academische loopbaan met een
lezing over geweld en het gevaar van de droom
van geweldloosheid.
Waar: Felix Meritis
Wanneer: dinsdag 17 februari om 20.00 uur
Toegang: gratis
Info: www.felix.meritis.nl
Zomerse sferen
Zie je eind februari reikhalzend uit naar de zomer?
Kom alvast in de stemming in de Melkweg,
waar iedere derde zaterdag van de maand ¿Que
Pasa? plaatsvindt. De standaard clubavond wordt
dan aangevuld met ‘hete urban latino sounds’.
Dus trek je zomerpak uit de kast en draai warm
voor het beste seizoen van het jaar.
Waar: Melkweg
Wanneer: zaterdag 21 februari vanaf 24.00 uur
Toegang: € 9,-
Info: www.melkweg.nl
8 Februari 2009

achtergrond
Kind van The Police
Muzikale zoons en dochters van beroemde popsterren lijken voorbestemd
om voor eeuwig in de schaduw van hun ouwe heer te staan. Een kwelling of een zegen?
Tekst: Albert Verbeek
Beeld: Anita Rademakers
Vlak voor de jaarwisseling speelde de band
Fiction Plane in een bomvol Paradiso.
Het publiek was niet alleen gekomen
voor het handjevol aardige nummers dat de band
op zijn setlist heeft staan. Het kwam vooral voor
de 32-jarige zanger en bassist: Joe Sumner, zoon
van Hij-God-Gordon-Sumner, beter bekend als
‘Sir’ Sting. Als je het zweet uit de ruige baard van
‘het zoontje van’ kan opvangen en anderhalf uur
kan meeblèren met een krachtig familiewapen
van hoge vocalen, dan is dat iets bijzonders. Als
je van Sting houdt tenminste.
En voor wie dacht dat alleen muzikale zonen in
het voetspoor van hun vaders treden, is er sindskort
de dochterband I Blame Coco. Coco Sumner
is met haar zeventien jaar de jongste telg uit
de muzikale dynastie van Sting. Ze serveert een
perfecte timing met een zwoele en heldere stem
in een poppy bedje van eigentijdse reggae en ska.
Niet vernieuwend maar toch de moeite waard,
juist omdat je het eerder hebt gehoord.
Maar wat voor de fan een zegen is – hee, het kind
zingt net als papa – is voor de artiest zelf soms
een vloek. In de popjournalistiek wordt Joe Sumner
automatisch vergeleken met de originaliteit,
het talent en het immense oeuvre en succes van
popicoon Sting. Zo raakt Joe ongewild verzeild
in een onmogelijke en oneerlijke strijd met de
reputatie van zijn vader. Welke artiest legt het
niet af tegen deze muzikale superster? Zelfs in de
zeldzame gevallen dat de kritiek voor Joe positief
uitpakt, lijkt het voor zoonlief altijd alsof hij niet
op eigen benen staat. Hij zou slechts meeliften
op de door papa aangelegde stairway to the stars.
Dat is natuurlijk goed te begrijpen.
Als Sting je vader is, heb je immers goede papieren
om een gooi te doen naar het sterrendom. Allereerst
heb je prachtige genen geërfd. Niet iedereen
zingt even het refreintje van Fiction Plane’s
hitsingle ‘Two Sisters’: een hoge bes zit niet op
iedere borststem. Papa, bedankt! Ten tweede is
er thuis niets anders dan muziek in je omgeving.
De paplepel hoeft er niet eens aan te pas te komen,
de muziek glijdt vanzelf naar binnen, gewild
of ongewild. Bovendien vindt papa vast niet
dat zijn zoon moet kiezen voor een ‘echt’ beroep
zoals loodgieter of accountant. Fijn. Althans, als
je muzikant wilt worden.
Maar ja, als angry young man wil je je ook afzetten
tegen je ouwelui. Daar ben je immers jong
en wild voor, geen onbelangrijke eigenschappen
om mee te tellen in de popindustrie. Joe Sumner
wilde aan het begin van zijn carrière dan ook
expliciet niet met zijn beroemde vader geassoci-
eerd worden. De persafdeling van Fiction Plane
mocht niet eens noemen dat frontman Joe de
zoon was van Sting, laat staan dat zij dit gegeven
kon inzetten als publiciteitstrekker.
Toch is Joe, die eerst alles alleen wilde doen, een
stuk verder gekomen door iets meer in de voetsporen
van zijn beroemde vader te gaan lopen. In
1999 richtte hij de wat studentikoze viermansfor-
matie Santa’s Boyfriend op. Het beloofde succes
bleef echter uit. De band is pas écht op stoom
gekomen na een aantal marketingtechnische
meesterzetten. Eerst doopte de popgroep zich in
de naam van vader: voortaan noemde het viertal
zich Fiction Plane, een anagram van police infant.
Hierna nam één bandlid om mysterieuze redenen
ontslag en Joe, die eerst gitaar speelde, hing net als
papa een basgitaar om. Als trio mocht de band de
openingsact verzorgen voor de e Police Reunion
Tour 2007. Sindsdien lijkt Fiction Plane eindelijk
on the roll te zijn. Opportunisme is een succesvolle
overlevingsstrategie, ook in de popmuziek.
Niet alleen voor Joe Sumner is de erfelijke belasting
zowel een kwelling als een zegen gebleken.
Zo is er ook de muziek van Ziggy Marley, James
McCartney – die zelfs een album met zijn vader
‘Sir Macca’ heeft opgenomen – en de halfbroers
Julian en Sean Ono Lennon. Kun je daar wel
naar luisteren zonder aan de werkelijke scheppers
te denken? Nee. Misschien is dat ook niet erg.
Muziek vertelt een verhaal. Als het een mooi verhaal
betreft dat van generatie op generatie wordt
doorgegeven, verdient die muziek het om gehoord
te worden. Alle zogenaamde vernieuwingen
ten spijt, raak je zo toch weer bevangen door
de kracht van de traditie. Logisch, want die heeft
zich inmiddels wel vaker bewezen.
Babel 9

verhaal
Hollands Spoor
Tekst: Isabelle Buhre
Beeld: Anita Rademakers
Op Hollands Spoor stonden we stil. Dat
was ook de bedoeling, want we moesten
er uit, maar de trein bleef langer staan
dan gewoonlijk en bovendien: de deuren gingen
niet open. Hoezeer we ook op de knop drukten,
het gebeurde niet.
‘Dan moeten ze er weer een van het toilet af halen’,
zei een vrouw die een grote rode bril droeg. ‘Zo is
dat’, antwoordde mijn vriendin Nadine, hoewel
wij beiden niet begrepen wat er bedoeld werd.
‘Pardon?’ vroeg ik.
‘Ja, weet je dat dan niet? Dan zit er een wanbetaler
op de plee, die niet wil betalen. Wij draaien
altijd op voor de misdaad. Daar moeten we nu
voor wachten.’
Van buiten keken de nieuwe reizigers, die
de trein in moesten, nieuwsgierig met hun
hoofd omhoog naar binnen. ‘Nu is het dan zover:
de Terroristische Aanslag’, declameerde
ik met diepe stem, waarop sommige mensen
boos, en anderen verschrikt naar mij keken.
‘Misschien moeten we aan de noodrem trekken’,
zei een donkere vrouw met een hoed op. ‘Ja, want
wij staan stil’, zei Nadine. ‘Zit daar iemand in?’
vroeg een man die een hond bij zich had, wijzend
op een deur waarop ‘geen toegang’ stond.
Vanuit de naastgelegen coupé weerklonk paniek.
Een kleine, al wat oudere mevrouw in een crèmekleurige
winterjas kreeg de claustrofobie. Ze
klom op een bank, schoof het raampje open en
probeerde zich naar buiten te werken. Alleen de
kop lukte. Het deed mij denken aan een passage
uit het Leven van de heilige Martinus van Tours,
over wie in aandoenlijk Latijn geschreven staat
dat ‘sommigen hem het raam uit gooiden, en anderen
hem buiten weer opvingen’.
Terwijl ik me afvroeg wat er nu zou gebeuren,
keek ik naar buiten en zag door het raam het binnenwerk
van het plafond van Hollands Spoor:
gietijzeren bogen met driehoekige openingen,
telkens iets van zestien naast elkaar – per boog
zeker zestien mogelijkheden om je te verhangen,
ruimte voor zestien mensen, bungelend en wiegelend
tussen de bovenleidingen, dames en heren,
de stoptrein naar Deventer komt binnen op
spoor drie.
Want zeg nou eerlijk, wie denkt er op een station
nu niet aan de mogelijkheden? Toen de trein
langzaam aankwam en ik er eens voor stond,
raakte ik alleen maar een beetje gewond door
het ijzeren uitsteeksel aan de voorkant, dat bij
kenners een naam heeft. Rustig gleed ik eronder,
terwijl ik me verbaasde. Een andere keer
helde ik te ver voorover omdat ik niet geduldig
genoeg was om af te wachten, en viel toen op de
rails, zoals je vaak ziet gebeuren bij vrouwen en
mannen. Een langsrazende trein zoog mij omhoog,
maar met een boog vloog ik gelukkig over
het gevaarte heen, en belandde in het gras bij
station Abcoude. Eén keer heb ik me vastgehou-
den aan de bovenleidingen, nadat ik vliegend op
het dak van een intercity was beland, waarbij ik
smeekte: ‘Laat hem niet wegrijden, heb genade.’
(Veel mensen worden in hun woordkeus katholiek,
wanneer ze voor hun leven moeten smeken.)
Mensen beneden probeerden dit verzoek
in te willigen en het personeel op mij attent te
maken, maar de deuren gingen niet open. Na
het vertrek van de trein duurde het nog zeker
acht seconden voor ik eraf gestoten werd door
een grote kabel, waar vermoedelijk stroom op
stond.
De hond blafte verward en sprong tegen de
muur van de stilstaande trein op. Er klonk een
knal en een sissend geluid. ‘De terroristische
aanslag’, uisterde Nadine over mijn schouder,
maar we hoorden van buiten een stem.
‘Ik denk: ik ga even een kopje koe halen; deuren
vergeten!’ De machinist hing bungelend
aan de zijkant van zijn trein en haalde juist een
staafvormige sleutel uit de vergrendeling. Een
tweede NS-uniform stond ernaast en grijnsde.
Het pestte zijn collega. ‘Maar Tinus, was dat nou
echt nodig?’
Nadine en ik stapten uit. Wat we in Scheveningen
zouden aantreen, want daarnaar waren
we op weg, maakte ons al weinig meer uit. Wat
we gezien hadden, voldeed. En bovendien passeerden
we wachtkamers met geveldriehoeken
erboven, die daardoor eigenlijk kleine tempeltjes
zijn.
10 Februari 2009

opinie
Ruzie om de rok
Een huisvrouw die voor haar kinderen zorgt, geldt als
niet geëmancipeerd. Sterker nog, volgens sommigen
verloochent ze de vaardigheden en waarden van
de hedendaagse vrouw. Ze is financieel afhankelijk
van haar man en laat zich onderdrukken. Ze is
de weerspiegeling van alles waar het feminisme
sinds jaar en dag tegen vecht. Blijft de man
echter thuis om de kinderen op te voeden,
dan lijkt de emancipatie geslaagd. De
kwestie van financiële afhankelijkheid
en de mogelijkheden tot het ontplooien
van zijn talenten worden onbelangrijk.
Belangrijk is dat vrouwen laten zien dat
ze alles kunnen en krijgen wat mannen al
lang doen en willen. Niet gelijkwaardigheid
staat voorop in het emancipatieproces van
tegenwoordig, maar masculinisering.
Tekst: Christina Lammer
Beeld: Jim van der Meulen
De drang naar gelijkwaardigheid komt
voort uit een samenleving waarin de positie
van mannen eerst moest worden teruggedrongen
om vrouwen de kans te geven zich
in de openbare ruimte te uiten. Soms wordt de
man nog steeds verweten de seksuele onderdrukking
in stand te houden, anderen zien de emancipatie
als voltooid.
Met geen van bovenstaande standpunten ben
ik het eens. Zeker, er worden nog steeds idealen
van mannelijkheid en vrouwelijkheid hoog
gehouden. Alles wat vrouwelijk is, blijft een
slechte kant hebben. Van feminisering, in wat
voor opzicht dan ook, is geen sprake. Mocht
je een willekeurig aspect uit je omgeving kiezen,
dan is de kans groot dat je er na een klein
cultuurhistorisch onderzoek achterkomt dat de
gelijkwaardigheid gebaseerd is op een masculinisering.
Wie vindt het immers niet gek als een
man ineens opgemaakt en in vrouwenkleren
voor je staat? Dat hij wel van romantiek houdt
en zij niet? Dat een jongen als au pair naar het
buitenland wil gaan?
Eeuwenlang bestonden bizarre richtlijnen voor
gedrag, kleding en beroepswensen, zoals de langdurige
afwijzing van vrouwen in technische beroepen.
Het feminisme heeft de mannen verweten
deze richtlijnen door ongeldige argumentatie
in stand te houden en zo vrouwen te onderdrukken.
Onder het mom van de vrouwelijke emancipatie
worden deze middelen tegenwoordig gebruikt
om mannen te onderdrukken.
Vrouwenporno en escortservices voor vrouwen
zijn steeds succesvoller, wat als een ongelofelijke
vooruitgang wordt gezien (LOVER, december
2008). Vrouwenporno zou bijvoorbeeld niet zo
objectiverend en vernederend zijn als gewone
porno. Toegeven, dat je via een escortservice een
man kan huren voor een avondje uit, is een bevrijding.
Maar het blijft zuur smaken. Terwijl er nog
steeds voor wordt gevochten dat vrouwen kunnen
kunnen kiezen voor huwelijk, kinderen en
werk, ontstaat een bedrijf dat een van de oudste
en misschien ergste ideeën over vrouwelijkheid
in de handen werkt: dat een vrouw zonder man
niet volwaardig is. Oprichtster Linde Masdorp
zegt dan ook: ‘Ik vind het eerder mannenemancipatie.
Het is toch geweldig dat deze mannen
het niet als denigrerend zien om zich af en toe
in dienst van een vrouw te stellen?’ (LOVER, december
2008).
Hoewel aan de ene kant niemand het eens is over
de vraag of bepaalde hiphopclips seksistisch of
esthetisch zijn, wordt vrouwenporno opgehemeld
omdat er eindelijk knappe mannen meespelen.
Intussen vraagt niemand zich af of de mooie
sixpacks die daarin te zien zijn, ook mannen
aanspreken. De vraag naar de voorbeeldwerking
van zulke afbeeldingen van mannen wordt niet
gesteld – hoewel deze in het verlengde ligt van de
idoolwerking van modellen en actrices. Die idolatrie
zou immers de schuld hebben aan de drang
tot het perfecte uiterlijk van veel vrouwen.
De objectivering vindt wel degelijk aan beide
kanten plaats en dat is misschien altijd al zo geweest.
Feminisme begon wellicht als vrijheidsstrijd
voor de vrouw, maar op de eerste plaats
kwam altijd al gelijkheid voor elk individu. Beide
geslachten zouden zich verplicht moeten voelen
de strijd tegen onderdrukking aan te gaan. Dat
de man daarbuiten wordt gehouden heeft weinig
te maken met zijn onwil, eerder met afwijzing
aan de kant van de vrouwen.
Platformen voor vrouwenbewegingen als woman.
inc en tijdschriften als Opzij kunnen wel zeggen
dat ze voor gelijkwaardigheid vechten, maar hun
insteek waag ik te betwijfelen. Oproepen als
‘neem al je vriendinnetjes de volgende keer mee’
(woman.inc) of ‘verkiezingen van de aantrekkelijkste
man van Nederland’ (Opzij, zomernummer
2008) maken de emancipatiestrijd een “funfeminisme”.
De oorspronkelijke doelen worden
verwaarloosd.
Vrouwen moeten uit hun slachtoerrol stappen
en toegeven dat ze wel degelijk bijdragen aan een
algehele constructie van geslachtsidealen. De
emancipatie van de vrouw moet eindigen – het is
tijd voor een strijd om gelijkwaardigheid.
Babel 11

in gesprek
Geloof binnen de
wetenschap
Studeren en religie worden tegenwoordig nauwelijks nog met elkaar geassocieerd. Was geloven zo’n zeventig jaar geleden
nog zeer gebruikelijk onder jongeren, tegenwoordig is het eerder een uitzondering. Zo lijkt het althans. Babel vond drie
religieuze studentes die hun visie op hun geloof willen delen.
Tekst: Nina Schouten en Sophie Reinders
Beeld: ijs Gerbrandy en Julie Hrudova
Eigen ambitie
als maatstaf
Chihiro Geuzenbroek is derdejaars student Media en
Cultuur en sinds twee jaar boeddhist. Ze werkt voor de
boeddhistische omroep Bodhitv en doet daarnaast vrijwilligerswerk
voor de organisatie Fair Food. Ze beoefent het
boeddhisme van Nichiren Daishonin, dat zich baseert
op de Lotus Sutra en boeddhaschap ziet als een staat die
iedereen kan bereiken in dit leven. Haar geloof geeft haar
de kracht en het zelfvertrouwen te streven naar een betere
wereld.
Hoe pas je het boeddhisme toe in je dagelijks leven?
‘Door twee keer per dag te chanten. Chanten is het reciteren van Nammyoho-renge-kyo,
de titel van de Lotus Sutra. Dat is een van de oudste
boeddhistische geschriften. Hiermee kan ik levensenergie en het geloof
in mijn eigen potentie aanwakkeren, en dat delen met anderen. Ik ben
ook lid van de organisatie SGI, de Soka Gakkai International. Dat is een
boeddhistische organisatie die zich inzet voor vrede, cultuur en onderwijs.
Daarnaast pas ik het boeddhisme toe door een vriendelijke houding aan
te nemen – zowel naar mezelf als naar anderen toe – en door leed niet de
rug toe te keren. Het boeddhisme stimuleert onafhankelijkheid. Het gaat
erom je niet te meten aan de buitenwereld, maar aan je eigen ambitie en
vermogen.’
Heeft je geloof invloed op je toekomstscenario?
‘Ik wil in ieder geval werk waar geen uitbuiting achter zit. De media zie
ik als broedplek. Het is de plek van waaruit elk sentiment begint en zich
verder verspreidt in de maatschappij. Mijn droom is om deze macht van
media te gebruiken als iets hoopvols. Voor samenwerking in plaats van
voor negatieve competitie.’
Het zal niet gemakkelijk zijn om met zulke voorwaarden in de media aan
de slag te gaan. Ben je niet bang dat je concessies zult moeten doen?
‘Daar ben ik niet zo bang voor. Het is zo makkelijk om aan ongeloof toe
te geven. Om te denken dat het niet anders kan, omdat het systeem nu
eenmaal zo in elkaar zit. Maar als je de geschiedenis erop naleest, zijn alle
guren die er uit springen, mensen die zeggen: “nee, zo zou het niet moeten”.
Als je echt iets anders wilt doen, is het probleem niet of jij genoeg in
je mars hebt, maar of je bereid bent om zelf een belichaming te zijn van een
alternatieve visie.’
12 Februari 2009

Een samenspel
van culturen
Nancy Ben Arbia heeft vorig jaar haar bachelor Media en Cultuur
afgerond. Ze vertrekt eind januari naar Tunesië om Arabisch te
studeren. Nancy is liberaal moslima en put haar inspiratie voor de
toekomst uit de Arabische wereld.
Hoe pas je je geloof toe in je dagelijks leven?
‘Ik vind geloof altijd heel moeilijk onder woorden te brengen, want geloof is niet
iets wat je rationeel kunt onderbouwen; het is een gevoel. Ik geloof in het goede en
Allah verwezenlijkt dat voor mij. Daar put ik kracht uit. Aan de ramadan neem ik
wel deel, dat vind ik een mooie maand waarin je dankbaar bent voor wat je hebt.
Bidden of bepaalde kledingvoorschriften volgen, doe ik niet. Hoewel ik bepaalde
elementen uit de islam misschien anders interpreteer dan anderen, vind ik niet dat
het mij minder moslim maakt, want ik geloof in Allah en ik geloof dat Mohammed
zijn profeet is.’
Heeft je geloof invloed op je toekomscenario?
‘Ja, daarom wil ik graag een tijdje in Tunesië wonen. Mijn ouders zijn daar geboren
en in de jaren zeventig naar Nederland gekomen. Vroeger ging ik één keer
per jaar op vakantie naar Tunesië, maar ik wil nu ook weten hoe het is om daar
te leven. Ik wil er helemaal in opgaan; in de mensen, de taal en de cultuur. Ik wil
er ook heen omdat ik me tijdens mijn bachelor bezig ben gaan houden met de
Arabische identiteit en cultuur, en hoe dat in de media wordt gerepresenteerd.
Omdat ik later iets wil gaan doen met de Arabische wereld en media vond ik het
een mooie combinatie.’
Heb je een specifieke invalshoek bij je benadering daarvan?
‘Ik denk dat er de laatste jaren een beetje een eenzijdig beeld is ontstaan over moslims.
Ik ben opgegroeid met de islam en ik zie dat het niet eenzijdig is. De islam breidt zich
uit van Marokko tot Indonesië en overal wordt het anders gepraktiseerd. Er zou meer
verscheidenheid moeten komen binnen de omgang daarmee in de media. Ik zou het
iets heel moois vinden als ik daar een bijdrage aan zou kunnen leveren.’
Geloven zonder hokjesmentaliteit
Joanne van Beveren volgt de researchmaster Letterkunde en
is actief christen. ‘Het christendom’ past zij niet toe. Geloven
is voor haar een levenswandel. Het gaat om relatiegerichtheid
in Liefde. Naar God, natuur en naar mensen. Dat
gaat met vallen en opstaan.
Hoe pas je het christendom toe in je dagelijks leven?
‘Ik doe mijn best om elke zondag naar de kerk te gaan. Voor het avondeten
‘Bidden of bepaalde
bidden mijn man en ik samen, maar gedurende de dag bid ik ook. Sinds een
paar jaar ben ik lid van de Kerk van de Nazarener in Amersfoort, een gemeentefamilie
waar ik me gewaardeerd voel. Ik vind het belangrijk om me
in te zetten voor en mee te denken met mijn kerkelijke gemeente. Geloven
vraagt liefde en betrokkenheid.’
Wat wil je na je studie voor werk gaan doen?
‘Graag zou ik na mijn studie willen werken bij een literaire uitgeverij. Ik
heb een boekenfetisj, dus het lijkt me fantastisch om elke dag te werken met
boeken om me heen en collega’s met dezelfde interesses. Het verschil tussen
een werkomgeving met christelijke of niet-christelijke collega’s is groot, zo
weet ik uit stage-ervaring. Bij de eerste voelde ik eenheid en onvoorwaardelijke
acceptatie, terwijl ik bij de tweede mezelf meer moest bewijzen. Toch
kies ik bewust voor een seculiere werkgever, omdat mijn geloof uitgaat boven
een hokjesmentaliteit.’
Heb je wel eens moeite met het lezen van blasfemische literatuur?
‘De ene tekst kan me meer aanspreken dan de andere, maar geloof is zeker
niet mijn eerste beoordelingscriterium. Fijn vind ik het niet als er in een
tekst wordt gevloekt, maar dat is voor mij geen reden om het hele boek af
te schrijven. Het is alleen jammer om zo met taal om te gaan. Je kunt er
mensen mee kwetsen voor wie geloven in God waardevol is.’
Heeft je geloof invloed op je toekomstscenario?
‘Ik geloof dat God verrassingen voor mij in petto heeft en daar wil ik open
voor staan. Plannen voor de toekomst maak ik natuurlijk wel, maar daarbij
wil ik me laten leiden door de creativiteit van God.’
Babel 13

eter bekeken
Fietsenpakkers
Tekst: Boukje Cnossen
Beeld: Claire Manuel
Bus 82 is laat. Wanneer ik instap, word
ik langs Amsterdam West en Slotervaart
buiten de stad gebracht. De bebouwing
wordt schaarser, het aantal passagiers ook. Als ik
na een half uur opsta, volgen vier mensen me de
bus uit. Tussen de autodealers en kantoorgebouwen
staan we verdwaald om ons heen te kijken.
Dan neemt een jongen de leiding: ‘Moeten jullie
ook je ets ophalen bij de AFAC?’
Gezamenlijk sjokken we door het kale landschap.
Bordjes wijzen ons pesterig de weg: “U bent nog
500 meter van uw ets verwijderd”. De machtige
overheid wordt monsterlijk belichaamd door
het enorme veld waar duizenden etsen staan.
Geïmponeerd staar ik naar het etsenconcentratiekamp.
Hoe vind ik ooit mijn kleine rode ets
terug?
In een hokje aan de rand van het voetbalveld vol
etsen, wacht een mevrouw. In haar computer
staan alle etsen, gesorteerd op datum en plaats
van de razzia waarbij ze opgepakt zijn. Bij het
traceren van mijn ets (‘Ik weet het framenummer
niet, maar hij is roodachtig, hoewel niet echt
rood, met roestvlekken en witte handvatten,
maar die kunnen ook ontbreken want ze zaten al
heel erg los’) trekt de mevrouw haar wenkbrauwen
op.
Als mijn ets getraceerd is, moet ik haar tien
euro geven en voegt ze me ongevraagd de reden
van mijn AFAC-bezoek toe: ‘Je had je ets illegaal
geparkeerd.’
‘Maar elke ets buiten een etsenrek is illegaal
geparkeerd. Dan zouden jullie bijna elke ets
kunnen meenemen.’
‘Dit is onze manier van werken. Ik ben hier ook
maar in dienst.’
Schuldig, als na een bestrang van de juf, maar
diep gelukkig door de verse hereniging, begin ik
aan de tocht naar Amsterdam.
14 Februari 2009

Babel 15

vers schrijftalent
‘ Het moet niet te
gekunsteld zijn’
Martijn Simons (23) studeerde Nederlandse
taal en cultuur aan de UvA
en volgt nu de master redacteur/editor.
Binnenkort verschijnt van hem
en Rutger Wilmink Je weet toch, een
bloemlezing van Nederlandstalige hiphopteksten.
Daarnaast schrijft hij zijn
debuutroman.
Tekst: Sophie Reinders
Beeld: Julie Hrudova
Je debuutroman verschijnt volgend jaar bij ‘De
Bezige Bij’. Hoe verliep het proces daar naartoe?
‘Op de middelbare school wilde ik schrijver wor-
den en schreef ik veel. Ik dacht toen: Als ik wil
publiceren, moet ik bij een uitgeverij werken. Via
een open sollicitatie belandde ik uiteindelijk in
de postkamer van De Bezige Bij. Het schrijven
verdween een tijd naar de achtergrond, totdat
een vriend mij wees op de schrijfmasterclass van
Trouw en Querido. Ik stuurde een verhaal in,
werd aangenomen en twee scènes groeiden daar
uit tot twee hoofdstukken. Sander Blom, de leider
van de masterclass, gaf aan dat hij het verhaal
wel wilde publiceren, mocht het daartoe komen.
Na dit blijk van vertrouwen durfde ik het ook
naar De Bezige Bij te sturen. Zij boden me een
contract aan. De Bezige Bij was vertrouwd, ik
kende de redacteuren en het is hèt huis van de
literatuur, ze hebben een geweldig fonds. Ik kan
me niet voorstellen dat mijn boek ergens anders
zou verschijnen.’
Welke schrijvers lees je zelf graag en inspireren
je?
‘De laatste tijd veel Philip Roth en Karel van het
Reve. Daarnaast klassiekers als Hermans en John
Fante. Aan het werk van Hermans vind ik goed
dat zijn werk zo zakelijk is. Er is goed over nagedacht.
De gebeurtenissen op zichzelf stellen eigenlijk
heel weinig voor, ze zijn soms heel saai, maar
met ontzettend veel spanning opgeschreven. Er is
een soort onderhuidse spanning die voortdurend
aanwezig is. En als polemist vind ik hem fantastisch.
Wat Mulisch altijd verafschuwt, het Nederlands
realisme, daar ben ik wel een liefhebber van.
Ik hou niet zo van wat vaak ‘Zuid-Amerikaans’
wordt genoemd. Ik hou van soberheid, het moet
niet te gekunsteld zijn, alhoewel ik bijvoorbeeld
omas Rosenboom heel erg goed vind.’
Kun je kort vertellen waar je boek over gaat?
‘Het is een coming of age-verhaal en ook een liefdesroman.
Wat opzet betreft is het vrij klassiek.
Ik hou niet zo van postmoderne vormexperimenten.
Het gaat over een jongen van achttien en
speelt tussen de zomervakantie van de middelbare
school en de universiteit. Het gaat over familie,
over liefde, eigenlijk over veel grote thema’s.’
Wat vind je belangrijker: dat het boek straks
heel goed verkoopt of dat jij en je redacteur
tevreden zijn met het eindresultaat?
‘Ik wil natuurlijk allebei, net als iedereen, maar
ik wil en hoop vooral dat ik een oeuvre kan
gaan maken. Het moet ook niet meteen te goed
zijn. Van het Reve zei altijd over zijn debuut (De
Avonden, red.): “Ik wou dat ik dat rotboek nooit
geschreven had.” Daar kan ik me wel iets bij
voorstellen. Het kan ook gaan zoals met Blauwe
Maandagen van Grunberg, dat je daar nog even
overheen gaat met Figuranten en Fantoompijn.’
Hoe beïnvloedt je studie tot redacteur je schrijfproces?
‘Ik weet er nog niet zoveel van, omdat ik pas net
begonnen ben, maar het werkt wel beide kanten
op. Van mijn opleiding leer ik ook hoe ik moet
schrijven en met de gesprekken met de redacteurs
over mijn eigen werk leer ik hun vak weer beter.’
Gaat jouw roman iets nieuws toevoegen aan
alle bestaande romans?
‘Ik ga hetzelfde doen als heel veel anderen ook
al hebben gedaan, maar dan op een andere manier.
Ik denk dat voor heel veel boeken geldt dat
ze niet op een ander moment geschreven hadden
kunnen zijn door iemand anders en daarom
nieuw zijn. Het thema is al ik weet niet hoe vaak
gebruikt, en met succes, maar elke generatie
heeft zijn boeken.’
En jij gaat het boek van onze generatie schrijven?
‘Nou, misschien is dat niet meteen dit boek,
maar hopelijk dan wel een ander. Voor hierna
heb ik nog twee romanideeën. Meestal gooi ik
ideeën na twee weken weer weg, maar deze zitten
al een hele tijd in mijn hoofd.’
16 Februari 2009

verhaal
De sprong naar boven
Tekst: Marco Dorenbos
Beeld: Anita Rademakers
Zoeken naar samenhang, samenhang in de
momenten waarvan mijn leven aaneen hing.
Dat is voor mij altijd lastig gebleven. Tot de
ochtend waarop ik de sprong waagde, is het mij
nooit gelukt om te snappen waarom de ene dag
overloopt in de andere. Het gevoel om geboren te
worden als eendagsvlieg, in een aaneenschakeling
van dagen die in zijn geheel mijn leven vormden.
Heb je weleens dat je wakker wordt met een inzicht
dat je de dag daarvoor ontbeerde? Ik voelde
mij bij het wakker worden altijd alsof ik herboren
was in hetzelfde lichaam, opgezadeld met de bagage
die het meisje dat de vorige nacht was gaan slapen
voor mij had achtergelaten. Zijn er wel mensen
die gedurende hun hele leven consequent bij
één iemand blijven? Eén ziel die als een constant
vlammetje als dat van een gaspitje in je donkere
hart blijft branden, totdat zij na een onbepaalde
tijd langzaam opgaat in de wind, en er alleen maar
duisternis overblijft? Wat is de zin van het leven als
het slechts uitmondt in een glansloze dood tussen
zes planken in de koude grond? Ik ben altijd wat
dromerig geweest, een denker, althans, volgens
leraren die mij tijdens de oudergesprekken uitvoerig,
tot in mijn diepste wezen, analyseerden. Voor
de buitenwereld was ik een normaal meisje dat af
en toe rare trekken kon vertonen. Een gewoon
meisje, verder niet speciaal. Achteraf had niemand
het echt zien aankomen. Mijn onbezonnen sprong
in het onbekende.
Tijdens de ociële plechtigheid zag ik mijn moeder
huilend tussen de rijen statig geklede mensen
zitten. Ze kon mijn overhaaste beslissing maar
moeilijk accepteren, maar iedereen leeft voor zijn
eigen geluk of ongeluk, is het niet? Ik had geen
spijt van wat ik deed, ik wist zeker dat ze het later
snappen zou. Verhalen moeten rijpen voordat zij
begrepen worden, en pas na aoop van een mensenleven
valt er enige eenheid in te vinden.
Het was de vorige dag bijzonder bewolkt geweest.
Ook die ochtend was het grimmig en grijs. Terwijl
een schemerend gordijn van bedrukkende mist
over de rustige straten trok, steeds dichter wordend,
als een strop om een gestrekte blote nek, liep
ik happend naar adem het hoge gebouw binnen.
Mijn hakken klakten als Spaanse castagnetten op
de stenen ondergrond. Weinig mensen op straat
die dag, des te beter. Ik wilde niet dat zij mij in
mijn ogen zouden kijken en de zweetdruppels van
spanning die op mijn voorhoofd parelden zouden
opmerken. Ik was bang, maar een kloppend gevoel
van een naderende ontluiking van inzicht dreef
mij. Het einde van een tijdperk van onwetendheid
en onzekerheid over de toekomst deed mij mijn
ene been voor mijn andere plaatsen, stap voor
stap, totdat ik uiteindelijk dit troosteloze gebouw
bereikte. Ik moest denken aan een uitspraak van
Pierre Corneille: ‘Chaque instant de la vie est un
pas vers la mort.’ Deze stap die ik zou gaan nemen,
zou echter de kroon op mijn leven worden, niet
een stap richting een ongewisse dood. Ik stond al
in de lift. Ik drukte met trillende hand de knop
van de twaalfde verdieping in. Een man met een
excentriek baardje, die ook in de lift was gestapt,
leek mijn gespannenheid op te merken. Hij zette
mijn wereld op zijn kop, alleen al door het geluid
van zijn ademhaling en zijn natuurlijke air. Hij
keek me ernstig in de ogen, alsof hij mijn zielenroerselen
door mijn hoornvlies heen uit mijn achterhoofd
af kon lezen. Hij zei niets, maar zijn ogen
wisten talloze woorden in mijn hart te kerven. Hij
knikte beheerst naar mij, zijn rechtermondhoek
plooide in een bescheiden lach. Het voelde voor
mij compleet juist, ik was tevreden, meer dan tevreden
zelfs. Toen de liftdeur openging schuifelden
wij samen naar de rand van het onoverdekte
dakterras. Ik voelde zijn vingers tasten naar mijn
hand. Zwijgend keken wij naar de opklarende
horizon, terwijl onze tenen zich over de betonnen
rand krulden. Hier waren wij nu, gelukkig. Beneden
ons was het donker, maar hierboven lichter
dan iemand zich ooit voor zou kunnen stellen.
Wij verenigden ons in een verstrengelende omhelzing.
Wankelend van zoete vreugde, niet wetend
wat komen zou vielen wij zoenend, strelend in een
innige omhelzing in het onbekende. Huilend van
geluk keken wij elkaar aan. Dwarrelende herfstbladeren,
vooruit geblazen door de grillen van een
zachte herfstwind. Waar wij ook zouden landen,
het was goed.
Zwijgend stonden wij daar, zij aan zij, standvastiger
dan ooit tevoren. ‘Ja, ik wil.’ De dominee
verklaarde ons als man en vrouw verbonden in
de echt. Het orgel begon te spelen.
Babel 17

opinie
Bevrijd de geschiedenis
van moraal en ideologie
Tekst: Boyd van Dijk
Beeld: Jim van der Meulen
In het afgelopen jaar ben ik overspoeld
door een schare aan programma’s op
de publieke omroep over de geschiedenis
van Nederland en Europa. Naast
het vertonen van verrukkelijke beelden
over bijzondere levensverhalen
van mensen uit allerlei windstreken,
bezondigen de producenten van deze
programma’s zich soms aan moralistische
boodschappen en anachronistische
verbanden, waar zelfs een socioloog
zijn vingers niet aan zou durven branden.
Publieke geschiedenis is een verrijking,
zolang historici zich tenminste
niet laten verleiden door gevoelens van
moreel ongenoegen.
Het jaar 2008 injecteerde de kijker met
een riskante dosis aan historische televisieprogramma’s:
Andere Tijden, De Canon
van Amsterdam, Nederland in Twaalf Moorden,
Het Verleden van Nederland, In Europa
en Geschiedenis TV. Een veel gemaakte fout in
deze uitzendingen was de tendens om geschiedenis
te reduceren tot een proces van herhaling.
Geschiedenis komt echter vaak tot stand door
onvolkomenheden, onverwachte gebeurtenissen
en toevallige gelukstreers in plaats van patronen
die zich om de zoveel jaar overdoen. Neem
de eerste uitzending van Nederland in Twaalf
Moorden. Hierin tracht de familie Blokker, als
de haast door zichzelf benoemde avant-garde
van de historici, een patroon te herkennen in de
gewelddadige reactie van het ‘volk’ op enerzijds
het beleid van de PvdA’ers Melkert en Kok ten
tijde van de Fortuyn-revolte, en anderzijds de
campagne die ten koste ging van de gebroeders
De Witt. Het volk als intolerant wezen. Nu is
het al jammerlijk genoeg dat een tijdsverschil
van meer dan drie eeuwen simpelweg wordt genegeerd
ten faveure van verschillende tijdsbeelden,
maar evenwel is het tendentieus om de felle
kritiek in de parkeergarage van het Binnenhof
op de campagne van Melkert en Kok te verwarren
met een georganiseerde hetze jegens de
gebroeders De Witt. Ook ik betreur de leuzen
aan het adres van de PvdA’ers, maar in diezelfde
‘kruistocht’ ontbrak het aan organisatie of lei-
derschap en aan een ideologie voor het fysiek
uit de weg te ruimen van deze politici, terwijl
de lynchpartij op de gebroeders De Witt dat ten
dele wel degelijk in zich had. Het volk kan soms
uitermate intolerant zijn naar bijvoorbeeld minderheden,
maar tegelijkertijd zich emanciperen
en relativeren, of anderzijds in toom worden
gehouden door een – democratisch gekozen –
overheid. Een nieuwe afrekening met Fortuyn
heeft in dit geval dus niets met geschiedenis te
maken.
Parallellen en relativeringen
Naast de familie Blokker laat ook Geert Mak
zich tijdens het produceren van In Europa verleiden
door een gedeeld moreel ongenoegen
over het ‘broeiende racisme en antisemitisme in
Nederland’. Ondanks dat de kritiek van Willem
Melching op In Europa een dieptepunt in pHwaarde
opleverde, doen de geschapen (angst)
beelden van Mak inderdaad niet altijd recht aan
de werkelijkheid. Wanneer Mak de voorstellen
van Geert Wilders om de ‘islamisering’ te stoppen
vergelijkt met de stigmatisering en uitsluiting
van groepen zoals die zich voordoen aan de
vooravond van een etnische zuivering, begaat
hij een veelgemaakte fout onder historici. Zolang
een demonstratie tegen de islamisering op
de Dam niet de allure kent van een herdenking
rond de Slag op het Merelveld, het vertrouwen
in de democratie op een aanvaardbaar niveau
blijft, TON, SP en de PVV nog geen Freikorp-
18 Februari 2009

sen hebben rondlopen en een meerderheid van
de bevolking tegengas geeft aan extremisten,
kunnen wij dit maal met een gerust hart gaan
slapen. Beperk daarom vergelijkingen met het
verleden, en in het bijzonder over de Holocaust,
tot parallellen en relativeringen. Het publieke
debat over bijvoorbeeld de rol van de islam in
Nederland wordt anders monddood gemaakt.
Bovendien heeft deze vergelijking met de hedendaagse
realiteit noch met de geschiedenis op
enige manier mee van doen. Laat daarom ideologische
constructies vooral over aan sociologen
en politicologen; die hebben het daar al moeilijk
genoeg mee.
Sneue jongens
Ook Jan Blokker en zijn zonen – die mij overigens
doen denken aan die sneue jongens die samen
met hun moeder op dansles gingen – zijn
niet vies van een potje moralisme. In de intro van
Nederland in Twaalf Moorden wordt de kijker al
vermanend toegesproken door pater familias Jan
Blokker: ‘Niets is zo veranderlijk en wispelturig
als de volksaard’. Nederland is niet alleen een
land van tolerantie, maar ook van hysterie en geweld.
Dat is een open deur, maar daarom niet
minder waar.
Het probleem ligt echter bij de intentie van
column
Sarah WIE?
Tekst: Annemieke van Ramshorst
Mijn ex houdt van politiek. Geloof me,
dat valt niet altijd mee. Vorige week
had ik na lange tijd met hem afgesproken.
Gewoon, samen koffiedrinken in
de stad, om ‘bij te kletsen’.
We beginnen met de gebruikelijke koetjes en
kales. ‘Hoe gaat het met je scriptie?’ vraag ik
hem. ‘Niet zo best.’ Met het schaamrood op zijn
kaken bekent hij dat zijn studieontwijkend gedrag
inmiddels zo ver gaat dat hij nu niet alleen
alle Nederlandse kranten online leest, maar ook
aan e Guardian en e Financial Times is be-
de televisiemakers om geschiedenis als middel
te gebruiken voor het bijbrengen van normen
en waarden bij ‘de burger’. Geschiedenis
is er schijnbaar om van te leren. Dat is een
hachelijke voorstelling van zaken. Etnische
zuiveringen zijn schering en inslag in Afrika,
dictaturen blijven nog altijd stevig in het zadel
zitten, terwijl nazistisch geweld oplaait in
Duitsland en Israël, en Westerse overheden tezamen
dunnetjes 1984 doen herleven. Mensen
leren niet of nauwelijks van ervaringen uit de
geschiedenis, maar kunnen deze slechts stukje
bij beetje begrijpen. Het verleden is een chaos
waar historici enige duidelijkheid in proberen
te verschaen, maar evenwel in hun zoektocht
naar verhalen van vroeger de complexiteit van
de geschiedenis juist groter en tegelijkertijd
soms evenwichtiger maken. Stel je tevreden
met deze constateringen en bevrijd de geschiedenis
van die verdoemde moraliteit waardoor
het historische debat zich eindelijk uit troebel
vaarwater kan voortbewegen.
De schoonheid van het vak
Publieke geschiedenis heeft niettemin een functie
binnen de historiograe als wetenschap. Mensen
zijn, juist in een tijd van mondialisering en
migratie, op zoek naar identiteit en begrip voor
gonnen. ‘Goh,’ denk ik bij mezelf, ‘ik kom nooit
verder dan Hyves en mijnenveger.’ Als ik dan
toch studieontwijkend gedrag wil vertonen, zorg
ik dat het zo kansloos mogelijk is.
Ineens hoor ik hem van uit de verte vragen: ‘Wat
vind jij nu van die Sarah Peelin?’ ‘Sarah WIE?
Oh wacht, Sarah Pálin! Dat is toch die van eh…
McCain?’ Het is weer zover. We moeten het
weer over de belangrijke zaken des levens –politiek-
hebben. Eerlijk gezegd interesseren die
presidentsverkiezingen me helemaal niets. Oké,
natuurlijk was ik voor Hillary, maar dat was omdat
het me ‘leuk’ leek om een vrouwelijke Amerikaanse
president te krijgen.
Ben ik echt zo oppervlakkig? Blijkbaar. Ik kan het
uren hebben over lijnen, over dat ik nu echt moet
hun omgeving. Historici kunnen de vraag naar
en de discussie over de plek van geschiedenis in
de samenleving niet negeren. Geschiedenis, en
ook zijn historici, zijn een onderdeel van culturen.
Publieke historiograe verschaft mensen de
mogelijkheid hun achtergrond te onderzoeken
door het maken van tentoonstellingen, organiseren
van herdenkingen en produceren van documentaires.
Bovendien vergroten publieke historici
als Mak, Withuis en Blokker de populariteit
van geschiedenis, waarmee het vak evenzeer als
wetenschap zijn (maatschappelijke) legitimiteit
vergroot. Geschiedenis gaat in dit verband dus
niet over leren of beleren, maar juist het voldoen
aan de vraag van de samenleving naar ‘haar’ verhalen.
Helaas zijn de babyboomers daar af en toe
nog onvoldoende in geslaagd. Het is tijd voor een
tijdperk met jonge en nieuwe historici die zich
vervreemden van gevoelens als moreel ongenoegen,
maar zich laten inspireren door de schoonheid
van het vak. Laat de generatie van Amanda,
Paul, Niek, Jan Hein, Hinke, Jouke, Maartje en
Nathalie maar komen!
gaan sporten en over die ene collega die toch zo arrogant
en vervelend is. Daar houdt het wel mee op.
Als het er echt op aankomt heb ik een algemene
kennis van nul komma nul en kan ik nergens over
meepraten. Niet over de Amerikaanse presidentsverkiezingen,
niet over Prinsjesdag en niet over het
melkpoederschandaal in China. Soms schreeuw
ik tegen mezelf: ‘Doe er wat aan! Je bent veel te
slim om zo oppervlakkig te zijn!’ Dan neem ik me
heilig voor om vanaf nu het journaal te kijken en
een proefabonnement op de krant te nemen.
Inmiddels heb ik een veel eenvoudiger oplossing
gevonden: gewoon een nieuw vriendje. Eentje die
niet de hele tijd over politiek zeurt en het niet erg
vindt om de hele dag naar mijn vrouwengeneuzel
te luisteren.
Babel 19

in gesprek
Naima El Bezaz: ’Depressie
is een onbegrepen ziekte’
Tekst: Dieuwertje Scheringa
Beeld: W.J. Balhuizen
Twee jaar geleden kreeg schrijfster
Naima El Bezaz een ernstige depressie.
De huisarts verwees haar door naar
een psychiater die haar aanraadde
erover te schrijven. El Bezaz schreef
voornamelijk ’s nachts. In een waas.
En plots was daar haar nieuwe roman
Het gelukssyndroom. Tegen haar
verwachting in krijgt ze veel positieve
reacties op haar boek. Ook uit Marokkaanse
kring.
In de woonkamer staan twee comfortabele
rode banken. Er liggen kussens en knuels
op. Speelgoed ligt op de grond. Haar zeven
maanden oude dochter slaapt met een lapje.
‘Zonder het lapje slaapt ze niet’, vertelt El Bezaz.
De vierjarige Sarah – de oudste dochter van de
schrijfster – is op haar kamer. El Bezaz zet de
theeglazen op een houten tafeltje vlakbij de bank
waar ik op ben gaan zitten. Gevulde koeken
liggen er op een schaaltje bij. ‘Je moet er minimaal
twee eten,’ grapt ze. Ze vleit zich tegen de
bank aan en trekt haar benen naar zich toe. In
haar handen houdt ze het kopje thee vast. Haar
gezicht is bleek. Onder haar ogen zijn donkere
kringen zichtbaar. De rode trui en zwarte broek
slobberen om haar lichaam.
Depressie
De Marokkaanse voelt een enorme drang om
over haar depressie te praten. Ze vindt het heel
eng, maar noodzakelijk. Hoewel één op de
tien mensen in Nederland een depressie heeft
en iedereen er dus in zijn leven mee te maken
zal krijgen, is het taboe op depressie volgens El
Bezaz nog steeds groot: ‘Depressie is een onbegrepen
ziekte.’ Zo open als haar donkerbruine
ogen kijken, zo openhartig praat Naima El Bezaz
over haar depressie. Het is soms moeilijk.
Op de vraag hoe het voor haar voelt om een ernstige
depressie te hebben, moet ze even slikken.
Ze brengt bedachtzaam haar hand naar haar
lippen en kijkt even weg. Dan zegt ze vrij zacht,
maar zeker: ‘Het voelt alsof er messen door je
ziel gaan. Mijn ziekte heeft ervoor gezorgd dat
een groot deel van mijn ziel gestorven is. Het is
een vorm van rouw die niet minder wordt, maar
steeds sterker.’
Voordat de geestelijke pijn kwam, had Naima
El Bezaz allerlei lichamelijke problemen. Ze
voelde zich erg moe, kreeg last van haar rug,
had rsi-klachten en zware hoofdpijnen. Ze ontwikkelde
een maagzweer en daarna volgde een
maagontsteking. De geestelijke pijn kwam later:
‘Het begon op de dag dat ik om vier uur, half
vijf wakker werd. In die periode begon ik steeds
minder te voelen. Net alsof alle emoties dood
waren. Ineens sloeg de balans door naar een
heel diep lijden. Ik kon alleen nog maar huilen
en schreeuwen omdat het zo vreselijk veel pijn
deed.’ Geleidelijk aan sloot ze zich op in huis.
El Bezaz wist niet goed wat ze had en ging naar
de huisarts voor medicatie. Die verwees haar
echter door naar de psychiater. Daar bleek dat
El Bezaz een ernstige vitale depressie had. Dat
betekent dat de depressie zich bij haar ook uit in
lichamelijke klachten.
Taboe
In Nederlandse kringen wordt er moeilijk over
depressie gepraat. Er heerst nog steeds een taboe
op. Gelukkig zijn en een succesvol en smetteloos
imago ophouden daar gaat het om. Verder is er
ook angst voor het onbekende. Als je een been
breekt, vraagt iedereen hoe het met je gaat, maar
als je dof uit je ogen kijkt…Binnen de Marokkaanse
gemeenschap is het taboe nog groter. El
Bezaz nu op felle toon: ‘De Marokkaanse cultuur
is een roddelcultuur en een schaamtecultuur.
Daaruit komt ook die depressieschaamte voort.
Overal wordt ‘hachouma, hachouma, hachouma!’
op gezegd. Dat betekent schaamte. Mensen
gaan erover oordelen waardoor de schande kan
overslaan op de familie. Er bestaat een beeld van
gestichten en gekte, maar het is een ziekte die gewoon
te behandelen is.’
Naar een psychiater gaan de meeste Marokkanen
niet. ‘Voodoodokters worden erbij gehaald
om de djinn (geest) die de geestelijke ellende zou
veroorzaken, uit te drijven. Deze charlatans doen
goede zaken’, stelt El Bezaz. Het schaamtegevoel
sluimert ook nog steeds bij haar. Toch ging zij
wel naar de psychiater: ‘Ik ben meer van de ratio
en de wetenschap.’ De sessies zijn vaak pijnlijk
en uitputtend, maar El Bezaz vindt er begrip,
warmte en hoop. Belangrijke steun die ook haar
gezin en vrienden bieden. ‘Omdat zij weten wat
er speelt’, benadrukt El Bezaz. ‘Ik ben er heel
dankbaar voor.’
Het gelukssyndroom
Op aanraden van haar psychiater heeft ze een
boek geschreven over haar depressie: Het gelukssyndroom.
Op de momenten dat ze zich het
meest ongelukkig voelde, ging ze achter haar
laptop zitten om te schrijven. ‘Uit verdriet krijg
ik inspiratie. Ik vind dit mijn beste boek omdat
het echt uit mijn ziel is gekomen.’ De roman
gaat over de Marokkaanse Layla (‘mijn alter
ego’) die langzaam maar zeker in een depressie
wegglijdt. De reacties op het boek zijn over het
algemeen zeer positief. Ook uit Marokkaanse
kring. Ze had het niet verwacht: ‘Ik werd
meestal aangevallen.’ Ze ontving echter mailtjes
waaruit herkenning en bewondering sprak: ’Ik
slik ook antidepressiva, maar ik durf het niet
te zeggen’ en ‘Ik ben zo opgelucht dat jij ermee
naar buiten komt.’ El Bezaz denkt er een verklaring
voor te hebben: ‘Ik val niemand aan. Dit is
mijn persoonlijk taboe. Ik durf te zeggen dat het
niet goed met me gaat. Ik ben niet gelukkig.’
Pas nu – ongeveer anderhalf jaar later – komt ze
zo af en toe weer buiten.
Naima El Bezaz kan ook de positieve kant van
haar depressie inzien: ‘Ik heb geleerd dat het om
de kleine dingen gaat. Het gaat om het nu.’ Het
laatste woord spreekt ze heel bewust uit alsof ze
het voor eeuwig wil bewaren in haar geest. ‘Ik wil
weer wat meer voelen, meer genieten. Ik wil weer
boeken schrijven. Eigenlijk wil ik gewoon mijn
leven weer terug. Maar het belangrijkste vind ik
nu dat mijn dochters gelukkig zijn. Ik wil niet
dat ze een zieke moeder hebben. Daarom vecht
ik. Maar ik ben realistisch. Ik weet dat het tijd
nodig heeft.’
Naima El Bezaz is
in 1974 geboren
in Meknes, een
stad in Marokko.
Op haar vierde
kwam ze naar Nederland.
Ze heeft
altijd al een fascinatie
gehad voor
taal en schrijven.
In 1995 verschijnt
haar debuutroman De weg naar het noorden.
De roman wordt bekroond met de
Jenny Smelik-IBBY prijs. In 2002 verschijnt
Minnares van de duivel. Deze roman
staat wekenlang hoog genoteerd in
de boeken toptienen. In 2006 komt haar
derde en meest controversiële roman uit:
De verstotene. Er volgen doodsbedreigingen
uit de extremistische moslimwereld
tegen haar en haar gezin. Door de bedreigingen,
een burn-out en de dood van een
goede vriendin krijgt Naima El Bezaz een
ernstige vitale depressie.
20 Februari 2009

Trees
Hoe Trees onbewust een doel kreeg
Tekst: Ewoud Aaij
Beeld: Julie Hrudova
Bij Trees in de straat is altijd wat te doen. ’s Ochtends komt de postbode
en om de zoveel tijd een veegwagen van de gemeente. Er is ook
een krantenjongen, maar voor hem moet je er vroeg bij zijn. Dan is
er nog buurman Peter met zijn handeltjes die de hele dag af en aan rijdt,
buurvrouw Anita die te pas en te onpas topless in haar tuin ligt te zonnen,
de overbuurman die vijf keer per dag naar de moskee gaat en de kinderen
die schijnbaar nooit naar school hoeven. Kortom, bij Trees hoef je je nooit
te vervelen.
En zo zaten Trees en ik op een mooie voorjaarsmorgen op het bankje voor
haar huisje Vaandelbier te drinken. De postbode was al geweest, de veegwagen
was zojuist gepasseerd, Peter had ons een mooi partijtje zonnebrillen
aangeboden, naast ons was Anita bezig haar ligstoel te installeren - eens
te meer verbaasde het mij hoe onhandig dat mens was -, de overbuurman
was net voor de tweede keer naar de moskee en de kinderen waren elkaar
gemoedelijk aan het afmaken.
De dag lag aan mijn voeten en er was geen enkele reden om aan te nemen
dat er iets bijzonders zou gebeuren. Het was, met andere woorden,
het ideale moment om mijn leven te overpeinzen. Ik dacht terug aan
wat er allemaal was gebeurd het afgelopen jaar. Hoe mijn vrouw me had
verlaten omdat ze eindelijk inzag dat ik nergens voor deugde, hoe ik een
paar maanden later Trees had ontmoet en wat we sindsdien allemaal
hadden meegemaakt. Ik vroeg me serieus af wat voor relatie Trees en ik
eigenlijk hadden. We hadden wel eens seks, maar verder waren we meer
vrienden. Vrienden die elkaar heel vaak zagen, dat wel. Wat zag ik eigenlijk
in dat erbarmelijke schepsel? In gedachten zocht ik aanwijzingen
in het verleden.
Toen ze mij verliet gaf mijn vrouw me een kat, zodat ik minder eenzaam zou
zijn. Een kater. Men heeft mij toen gezegd dat dit een denkfout was. Het is
als met mannen en vrouwen, zei men. Honden geven aandacht, katten wil-
len aandacht krijgen. Daarom hebben vrouwen katten en mannen honden.
Dat had men mijn vrouw moeten zeggen. Ik wilde graag aandacht.
Al snel bleek dat men gelijk had. De kater kwam nooit in het huis, alleen om
te eten en te drinken. Daarin leken we op elkaar. Al snel waren we als twee samenwonende
vrijgezellen, waar ik meteen bij zeg dat de kat aanzienlijk meer
neukte dan ik. Te oordelen aan de klachten van de buren moet het beest aan
een stuk door wijes gedekt hebben. En dat zonder te betalen, de mazzelaar.
En daar zat ik dan. Een kat om me gezelschap te houden en het beest
maakte me alleen maar depressief. Ik was niet alleen eenzaam, ik werd ook
nog eens met mijn neus op de feiten gedrukt. Een IQ tien keer zo hoog als
dat beest en niet eens in staat een wijf te regelen, terwijl die kat – nu ja, het
is wel duidelijk.
Ik ben niet bij de pakken neer gaan zitten. Ik boekte een groepsreis van
twee weken naar ailand en liet bij mijn vertrek de kat aan zijn lot over. Ik
hoopte dat het beest zou weglopen, liefst nog verhongeren. Over de reis kan
ik kort zijn, het was een drama. Niet gescoord en te laf om een massagesalon
binnen te gaan, bang dat de groep me zou veroordelen.
Tegen die tijd werd het me duidelijk dat ik een verliezer was. Mijn vrouw
had me verlaten en elke vriendin die ik voor haar had ook. Altijd hadden
vrouwen mij verlaten, niet andersom. Wie de ander verlaat, maakt een
slachtoer. Wie slachtoers maakt, is een winnaar.
Ik keek naar Trees die naast me op het bankje haar gezicht richting de zon
draaide. Trees was een verliezer, dat was overduidelijk. Ze was mislukt en
kansloos. Toekomstdromen had ze allang opgegeven, ze had zich neergelegd
bij haar erbarmelijke situatie. Haar enige troost kwam uit een halve
liter blik.
Toen ik zo naar haar zat te kijken, drong het ineens tot me door. Trees was
mijn redding, mijn enige kans om een winnaar te zijn. Zij was iemand die
zelfs ik tot slachtoer kon maken. Haar leven van dichtbij meemaken gaf
me een zelfvoldaan gevoel. Ze was als de kat, maar dan omgekeerd.
‘Trees’ zei ik.
‘Ja?’ Ze bleef haar gezicht in de zon houden, de ogen gesloten.
‘Ik hou van je.’
Babel 21

ecensies
Vloeken
in de kerk?
Tentoonstelling: Heilig vuur, religie en spiritualiteit in de moderne kunst
Tekst: Marieke van Doggenaar
Christus afgebeeld met een erectie, of een kleurencompositie van
Mondriaan. Het zijn kunstwerken die je niet verwacht in een
kerk. Geloof en moderne kunst gaan niet samen – dat was lange
tijd de opvatting. Vanuit die gedachte is in 1895 het Stedelijk Museum
opgericht. Nu dit museum door verbouwing tijdelijk dakloos is, brengt
het voor het een selectie uit eigen collectie samen onder het thema religie:
tot 19 april 2009 zijn in De Nieuwe Kerk zo’n tachtig topstukken te zien
in de tentoonstelling Heilig vuur, religie en spiritualiteit in de moderne
kunst.
Dat de kunstwerken wel degelijk zijn beïnvloed door religie, maar toch
losstaan van de kerk als instituut, wordt gesymboliseerd door opbouw
van de expositie. De tentoonstellingmakers hebben als het ware een museum
in een museum gebouwd. De stukken hangen in kubusvormige
kamers, die met hun zachte tapijt en lichte muren en plafonds de bezoeker
het gevoel geven alsof hij in het Stedelijk Museum zelf rondloopt.
Deze ruimtes vormen samen een kruis, dat aan de buitenkant rood is
geschilderd.
In de eerste ruimte wordt de bezoeker meteen geconfronteerd met een
enorme foto van een kruis van stront. Dit werk, genaamd Shitty, is een
aanklacht van de kunstenaars Gilbert & George tegen de invloed van het
christendom op de westerse cultuur. Het kruis als symbool komt vaak
terug in de tentoonstelling, maar het christendom is niet de enige inspiratiebron
van de moderne kunstenaars: ook het Jodendom, boeddhisme,
hindoeïsme en esoterie zijn vertegenwoordigd. Omdat naast de schilderijen
geen toelichting hangt, moet je als bezoeker vaak in het bijbehorende
boekje bladeren. Voor het ongeoefende oog is namelijk niet altijd duidelijk
wat er religieus of spiritueel is aan een bepaald werk; dat bijvoorbeeld
het schilderen van een Compositie met lila ruit voor maker Daan van
Golden een meditatieve ervaring was, of dat aan de blauwe sponzen van
Yves Klein het zenboeddhistische idee van ‘leegte’ ten grondslag ligt.
Toch laat Heilig vuur goed zien dat er geen duidelijke scheidslijn te trekken
is tussen religie en moderne kunst. En ook los van dit thema kan
deze tentoonstelling het vuur voor twintigste-eeuwse kunst aanwakkeren:
het is een uitgelezen kans om werken van grootheden als Bacon,
Dumas, Mondriaan en Malevich van dichtbij te bewonderen.
Heilig vuur, religie en spiritualiteit in de moderne kunst
Stedelijk Museum in De Nieuwe Kerk
www.stedelijkindestad.nl
Beoordeling:
Soundtrack voor
de winterdagen
EP: Bon Iver – Blood Bank
Tekst: Roxanne Koenis
De titel die je deze winter moet onthouden bij een bezoek aan de
platenwinkel is Blood Bank. Deze nieuwe EP van Bon Iver is met
zijn rustige gitaarmuziek de ideale soundtrack voor de winterdagen.
De EP van Bon Iver, uitgesproken als het Franse bon hiver (goede winter),
borduurt voort op het alternatieve singer-songwriterwerk dat Bon Iver
met het geroemde album For Emma, Forever Ago is begonnen. Alleen is
de bebaarde zanger Justin Vernon niet meer alleen met zijn akoestische
gitaar en zijn herkenbare falsetstem. Hij heeft zijn blokhut in de bossen
van Wisconsin, waar hij het vorige album alleen heeft opgenomen, verlaten
en een band om zich heen verzameld. Deze veranderingen klinken
door in de vier nummers van de EP, waardoor deze geen herhaling is
geworden van For Emma.
Bon Iver maakt gebruik van nieuwe technieken, maar deze zijn zodanig
geïntegreerd met de oude atmosfeer dat het niet vreemd aandoet. Als
een blokhut waarin een paar nieuwe meubels zijn geplaatst, maar die
volledig opgaan in de rest van het interieur. Een voorbeeld hiervan is de
introductie van de piano in het nummer ‘Babys’. Nog verrassender is de
komst van de elektrische gitaar in het titelnummer ‘Blood Bank’. Dit is
echter zo onopvallend verwerkt, dat het prima samengaat met de verder
rustige akoestische gitaarmuziek.
Bij het laatste, meest experimentele nummer ‘Woods’ komt er zelfs geen
instrument aan te pas, alleen de stem van Vernon die wordt vervormd
door autotune. Wonderlijk genoeg blijkt deze techniek, bekend van Daft
Punks ‘One More Time’ en Kanye Wests ‘Love Lockdown’, ook goed bij
de sfeer van de EP te passen. De tekst die Vernon hier zingt geeft de sfeer
van het album weer: “I’m building a still, to slow down the time.”
Dit past onmiskenbaar bij de muziek van Bon Iver, die besneeuwde, verstilde
en vredige beelden aan de luisteraar voorspiegelt. Als Vernon in het
titelnummer ‘Blood Bank’ zachtjes zingt ‘I’m doing well’, kan dit alleen
maar beaamd worden. De honger naar meer, die is ontstaan na het luisteren
van For Emma Forever Ago, is voor even gestild.
Bon Iver
Blood Bank
Jagjaguwar
Beoordeling:
22 Februari 2009

De duistere
contouren van
een adolescent
Boek: Peter Murphy – John the Revelator
Tekst: Nina Schouten
Op 5 februari verschijnt Peter Murphy’s krachtige debuutroman
getiteld John the Revelator. We volgen de adolescent John Divine
die gevangen zit in het kleine dorpje Kilcody met zijn eigenzinnige
moeder en hun bemoeizuchtige buurvrouw. Een vriendschap met de
nieuwkomer Jamey Corboy geeft hem de kans tijdelijk te ontsnappen aan
de benauwdheid van zijn bestaan.
Binnen enkele pagina’s weet Peter Murphy de complexe relatie tussen
John en zijn moeder Lily te schetsen. Lily heeft een sterk gevoel voor vrijheid
en een groot zwak voor sigaretten. Bij de opvoeding van John laat
Lily zich inspireren door de Bijbel, waaruit ze dan ook te pas en te onpas
citeert. Zo is haar visie op alcohol: ‘How much more abominable and
lthy is a man, which drinketh iniquity like water’. Haar enige vriendin is
hun pessimistische buurvrouw Mrs. Nagle, die nog het meest wegheeft
van een parasiet die teert op het spuien van negativiteit en het uitbuiten
van Lily’s gastvrijheid. Mrs. Nagles constante aanwezigheid en de steeds
verslechterende gezondheid van Lily maken de van nature al duister ingestelde
puber John nog somberder. Hij is een eenling met een grote
fascinatie voor de dood en ongedierte, en wordt geplaagd door religieus
getinte nachtmerries.
Als de slimme en charismatische Jamey Corboy zijn intrede doet in Kilcody
ontstaat er een vriendschap tussen de twee. Jamey is het tegenovergestelde
van John: een goed geklede, charmante en zelfverzekerde jongen
met een talent voor het schrijven van korte verhalen die een rake kern van
waarheid bevatten. Jamey geeft John een welkome aeiding en John geeft
Jamey een partner om zijn wilde plannen mee uit te voeren. Deze vlucht
is echter maar van korte duur. Aan de realiteit valt niet te ontsnappen.
Het boek bestaat uit verschillende lagen: de observaties van John, diens
nachtmerries en de korte verhalen van Jamey. Samen vormen deze lagen
een web van intriges dat tot het einde toe voor een aanhoudende spanning
zorgt. De adolescente observaties van John doen sterk denken aan
die van Holden uit e Catcher in the Rye, alleen zijn ze hier ondergedompeld
in een macaber sfeertje dat gevoed wordt door de constante
aanwezigheid van Bijbelse lyriek en van Johns obscure obsessies.
Peter Murphy
John the Revelator
Faber and Faber
Beoordeling:
Rusmania
Voetbal Plus
Tekst: Floor Rusman
Beeld: ijs Gerbrandy
Voor mensen die voetbal schamperend omschrijven als ‘tweeëntwintig
mannetjes die achter één bal aanrennen’ heb ik nooit sympathie
kunnen opbrengen. Wat zou het alternatief zijn? Tweeëntwintig
mannen die achter tweeëntwintig ballen aanrennen? Tweeëntwintig
mannen van wie een deel geïnteresseerd is in de bal, terwijl het andere
deel radslagen maakt? Dat de wereld er niets mee opschiet als er een
bal tussen twee palen wordt getrapt is een feit, maar dat geldt voor
meer zaken – niet alleen voor sport, maar ook voor cafébezoek, het
dragen van oorbellen en het onderhouden van de tuin.
Bovendien is het zonde om voetbal af te doen als oninteressant.
Mijn leven is meer in balans sinds mijn sluimerende voetballiefde
is veranderd in een volwaardige obsessie. Aangezien ik me in mijn
studie met zoiets vaags als ‘ideeëngeschiedenis’ bezighoud, is het een
verademing om mijn vrije tijd te laten domineren door overzichtelijke
lijstjes, puntentellingen en doelsaldo’s. De meer evidente voordelen
van voetbal – spanning, variëteit, de hypnotiserende werking van de
heen en weer vliegende bal – hoef ik hier niet eens te bespreken.
Bijna nog leuker dan het spel zelf is de randprogrammering op televisie.
Op zondagavond keek ik aanvankelijk alleen naar de uitslagen van
de Eredivisie op Studio Sport. De wedstrijden van de Hoofdklasse A,
met in plaats van royale tribunes een handjevol kleumende supporters
langs de kant, bleken echter ook de moeite waard. Hetzelfde gold voor
documentaires als die over het Amsterdamse FC Chabab, dat op het punt
staat te promoveren naar de Hoofdklasse, maar kampt met te kleine
kleedkamers en verroeste douchekoppen.
Het liefst van alles kijk ik naar tafelgesprekken van voetbalanalytici.
Ik sla dan ook geen aflevering over van Studio Voetbal. De dynamiek
aan tafel is perfect. Jan Mulder is nooit te beroerd met controversiële
uitroepen – ‘de buitenspelregel moet worden afgeschaft!’ – drama
queen Hugo Borst uit de tent te lokken. Jack van Gelder weet de
spanning in goede banen te leiden, terwijl ook Ronald Waterreus
werkt als een bliksemafleider door zijn onverstaanbare gemompel.
Voor echte voetbalemoties moet je echter elders zijn: als Borst in zijn
harlekijnpullover een kwartier zit te pruilen over een opmerking van
Louis van Gaal kun je hem niet meer serieus nemen.
Het meest aangrijpende programma dat ik de laatste maanden heb
gezien was Voetbal International, eind oktober. Aan tafel bij Wilfred
Genee en Johan Derksen zat John van Loen, de assistent van Van
Hanegem die net was ontslagen bij FC Utrecht. Hij had hoofdtrainer
van Utrecht willen worden, maar die weg was nu afgesneden. Van
Loen werd de grond ingeboord door Derksen: ‘Ik heb in jou nooit
een hoofdtrainer gezien. Ik vind dat je te weinig charisma hebt. Zelfs
vanavond toon je het aan. Je moet boos zijn en je zit als een dood
vogeltje achter de tafel.’ Genee viel Derksen bij: ‘Ja, je bent eigenlijk
gewoon gepiepeld, en dat straal je niet meteen uit.’ Wat mij betreft
had Van Loen een passende uitstraling voor iemand die gepiepeld
was en daarna ook nog beledigd: ongelukkig en hulpeloos. Dit waren
grote emoties. Zeg tegen zo iemand maar eens dat hij zich bezighoudt
met ‘tweeëntwintig mannetjes die achter één bal aanrennen’. Het zou
volkomen misplaatst zijn.
Babel 23

liefde aan de faculteit
Tekst en beeld: Julie Hrudova
Amanda Guness (21), Wijsbegeerte (BA), Jelte de Vries (21), Kunstgeschiedenis (BA)
Samen sinds? Juli 2008 Hoe hebben jullie elkaar ontmoet? In de kantine van het Atrium. Ik (Amanda) vroeg aan Jelte of de kip lekker was,
hij zat toevallig naast me. De kip was lekker en onze eerste zoen een paar dagen later ook. Jelte, wat vind jij de beste eigenschap van
Amanda? Ze is altijd vrolijk. (Amanda: haha, is dat zo?). En ze heeft een leuke uitstraling. En de slechtste? Ze zondert zich soms af, dan krijg
ik even geen hoogte van haar. Amanda, wat vind jij de beste eigenschap van Jelte? Daar moet ik een paar dagen over nadenken, haha.
Nee hoor, ik houd van de manier waarop hij denkt. Hij is lekker eigenwijs. En de slechtste? Hij is soms een beetje ijdel. Wat is voor jullie
het voordeel van een relatie aan dezelfde universiteit? We gaan soms nog even samen wat eten in het Atrium, dat is lekker makkelijk. En
goedkoop. Waar spreken jullie het liefst af? Als we klaar zijn met colleges gaan we vaak nog naar de bioscoop. Hebben jullie wel eens iets
uitgespookt op de universiteit? Een beetje. Waar dan? In een van de liften bij het PC Hoofthuis. Waarom juist daar? We vonden het vooral
grappig, op de bovenste verdiepingen is namelijk bijna nooit iemand. Zeker ’s avonds niet. We lieten de lift een paar keer tussen deze
verdiepingen heen en weer gaan, maar omdat we steeds moesten zorgen dat de deuren snel weer dichtgingen is er niet veel van gekomen.
Wat gaan jullie zo meteen doen? Wij gaan naar het zwembad, Jelte is behalve student ook nog badmeester.
Beste Patience,
Op een druilerige winterdag was ik op zoek naar een goedkoop bankstel. Na de Ikea, de Xenos en marktplaats.nl afgestruind te hebben,
op zoek naar een goede en vooral goedkope bank, reed ik toevallig langs de Kringloopwinkel in Purmerend, waar jij werkt. Hoewel je
natuurlijk veel kunt zeggen over deze zowel bewonderde als verguisde Vinex-agglomeratie van Amsterdam, bleek mijn besluit eens een
kijkje te gaan nemen in deze winkel een gouden greep. Het was een enorme loods, gevuld met allerlei meubels, tweedehands kledingstukken
en verschillende prullaria. Na het zien van de prijzen concludeerde ik dat er geen betere naam dan Noppes bedacht had kunnen
worden. Wat een assortiment, wat een enorm lage prijzen. Een aanrader voor iedere Amsterdamse student. Oké, de service is bij jullie
wel wat minder, en qua werktempo doe je je naam eer aan. Toch ben ik blij verrast met een leren bank voor vijftig euro. Dank voor je
medewerking en tot een volgende keer. Doe maar lekker rustig aan, zou ik zeggen.
Groetjes,
Een geldbesparende student
postvak uit