Verslag lezing Bart Roep - De Kinderkliniek in Almere

Lezing Lezing Lezing Bart Bart Roep
Roep
De De (om)weg (om)weg naar naar genezing genezing van van diabetes diabetes type type 1
1
Dinsdagavond Dinsdagavond 8 8 januari januari kwam kwam professor professor Bart Bart Roep, Roep, hoogleraar hoogleraar diabetologie diabetologie aan aan het het Leids
Leids
Universitair Universitair Medisch Medisch Centrum, Centrum, op op uitnodiging uitnodiging van van DeKinderkliniek DeKinderkliniek naar naar het het Helen
Helen
Parkhurst Parkhurst College College College in in Almer Almere. Almer e. Hij Hij hield hield een een lezing lezing over over de de doorbraken doorbraken in in het het onderzoek
onderzoek
naar naar diabetes diabetes type type 1. 1. Een Een samenvatting.
samenvatting.
In 2012 vond een belangrijke ontwikkeling plaats in het onderzoek naar de genezing van
diabetes type 1. Dit onderzoek wordt geleid door immunoloog Bart Roep. Heel lang werd
gedacht dat de ziekte ongeneeslijk was, maar uit het onderzoek van Roep blijkt dat de
ziekte in de toekomst mogelijk bij een deel van de patiënten te genezen is. Bart Roep: ‘Al
tijdens mijn studie vroeg ik me af hoe de ziekte ontstaat. Pas als je de oorzaak weet, kun
je die kennis vertalen naar een therapie die mensen geneest. Tot op heden is de therapie
beperkt tot symptoombestrijding: het toedienen van insuline.’
Fout Fout in in het het het afweersysteem
afweersysteem
De oorzaak van de ziekte blijkt een vergissing van het afweersysteem. ‘In sommige
gevallen maakt het afweersysteem heel kleine fouten’, legt Roep uit. ‘De bètacellen die
insuline aanmaken worden bij diabetes type 1 aangevallen en vernietigd. Insuline is
essentieel voor het regelen van de bloedsuikerspiegel. Normaal gesproken beschermt het
afweersysteem je tegen alles wat vreemd is, maar in dit geval gaat het dus fout.’
Bart Roep vervolgt: ‘Er werd altijd gedacht dat er bij mensen met diabetes type 1 geen
bètacellen meer aanwezig zijn die insuline kunnen aanmaken. Wij hebben ontdekt dat
deze cellen nog wel aanwezig kunnen zijn, maar de insuline niet meer uitscheiden. De
cellen worden voortdurend aangevallen door het afweersysteem en daardoor is het alsof
ze zich verschuilen.’
Afweerm Afweermechanisme Afweerm echanisme heropvoeden
heropvoeden
De oplossing is om de bètacellen weer aan het werk te zetten. Dit heeft echter geen zin
zolang ze daarna weer worden aangevallen. ‘Dat is dweilen met de kraan open’, zegt Bart
Roep. ‘Ik wil dus eerst de ziekte stoppen en dan de cellen weer aan de praat krijgen. Het
afweermechanisme moet dus weer zó gaan werken dat het de eigen cellen niet meer
aanvalt.’
Er zijn al wel paardenmiddelen om dat voor elkaar te krijgen, zoals transplantatie van
beenmerg na chemotherapie. ‘Veel te heftig en met veel te ernstige mogelijke
bijwerkingen’, vindt Bart Roep. ‘Ik wil niet het hele afweersysteem platleggen, maar het
heropvoeden. Een vaccin met onder andere vitamine D3 kan de afweercellen van de
patiënt de goede kant opsturen. Hiermee kunnen we nieuwe therapieën ontwikkelen.’
Uitvoerig Uitvoerig testen
testen
Maar eerst moet de veiligheid van de nieuwe therapieën uitgebreid getest worden. Na
toestemming van de medisch-ethische commissies kan een klein aantal patiënten
behandeld gaan worden met injecties. Omdat bijwerkingen ook op een later tijdstip nog
kunnen ontstaan, moet alles uitvoerig geanalyseerd en gevolgd worden.

Roep durft nog geen uitspraken te doen over de termijn waarop diabetes type 1 echt op
deze manier genezen kan worden. ‘Dan zou ik vooruitlopen op het rapport van de
veiligheid. We moeten heel zorgvuldig zijn, haast is uit den boze. Bovendien wil ik geen
valse verwachtingen wekken. We moeten echt de resultaten afwachten!’
Kinderdiabetes
Kinderdiabetesteam Kinderdiabetes team van van DeKinderkliniek
DeKinderkliniek
De lezing is door veel jongeren en hun ouders bijgewoond. Een groot aantal had lekkere
hapjes voorbereid, waarvan tijdens de pauze heerlijk is gesmuld. De gedekte tafels zagen
er erg feestelijk uit. Natuurlijk waren wel de koolhydraten bij al het lekkers vermeld. Na de
pauze zijn er veel uiteenlopende vragen gesteld aan Bart Roep over zijn onderzoeken. Het
kinderdiabetesteam van DeKinderkliniek kan terugkijken op een zeer geslaagde en
inspirerende avond en dankt iedereen voor zijn of haar aanwezigheid! En Bart Roep dankt
alle aanwezigen voor hun interesse, steun, geduld, en de vele slimme vragen die hem
weer op nieuwe ideeën hebben gebracht.