10.09.2013 Views

Groepsplan voorbereidend lezen - Steunpunt Onderwijs Enschede

Groepsplan voorbereidend lezen - Steunpunt Onderwijs Enschede

Groepsplan voorbereidend lezen - Steunpunt Onderwijs Enschede

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Groepsplan</strong> <strong>voorbereidend</strong><br />

<strong>lezen</strong>:<br />

-fonemisch bewustzijn<br />

-letterkennis<br />

groep:<br />

Leerkracht:<br />

Periode:<br />

Schooljaar:<br />

Gebaseerd op groepsplan <strong>voorbereidend</strong> <strong>lezen</strong> – vco Drakensteyn / Gerard Regeling<br />

Handreiking groepsplannen – M.Forrer en Yvonne Leenders. (uitgave www.taalpilots.nl)<br />

Leesverbeterplan <strong>Enschede</strong> – <strong>Steunpunt</strong> <strong>Onderwijs</strong>zorg, CPS en Expertis.<br />

Fonemisch<br />

bewustzijn: alle<br />

scores goed<br />

Fonemisch<br />

bewustzijn: alle<br />

scores voldoende<br />

Fonemisch<br />

bewustzijn:<br />

voldoende en<br />

onvoldoende<br />

scores op<br />

onderdelen<br />

Fonemisch<br />

bewustzijn: alle<br />

scores goed<br />

Fonemisch<br />

bewustzijn: alle<br />

scores voldoende<br />

Fonemisch<br />

bewustzijn:<br />

voldoende en<br />

onvoldoende<br />

scores op<br />

onderdelen<br />

Taal voor<br />

Kleuters A-B<br />

Instructieonafhankelijk<br />

Instructie-gevoelig<br />

tekstniveau<br />

Instructieafhankelijk<br />

Taal voor<br />

Kleuters A-B<br />

Taal voor kleuters Taal voor kleuters<br />

- C<br />

D-E<br />

Instructie- Instructie<br />

onafhankelijk / Onafhankelijk<br />

instructie-gevoelig<br />

woordniveau<br />

Instructie-gevoelig Instructie-gevoelig<br />

instructieafhankelijk Instructieafhankelijk<br />

Taal voor<br />

kleuters - C<br />

Taal voor<br />

kleuters D-E


doelen instructieonafhankelijk<br />

Doelen letterkennis<br />

Doelen fonemisch<br />

bewustzijn<br />

instructie-<br />

gevoelig<br />

instructie-<br />

afhankelijk<br />

- letterkennis: kunnen benoemen van meer dan 15 letters<br />

- schrijven:<br />

de leerling kan zijn voor- en achternaam schrijven<br />

Groep 1:<br />

• De leerlingen zijn in staat woorden in zinnen auditief te<br />

herkennen<br />

• De leerlingen kunnen het verschil tussen lange en korte<br />

woorden horen.<br />

• De leerlingen kunnen het aantal woorden in een zin tellen<br />

• De leerlingen zijn in staat rijmwoorden te herkennen en<br />

rijmwoorden te maken<br />

• De leerlingen kunnen woorden in klankgroepen verdelen<br />

Groep 2:<br />

• De leerlingen zijn in staat klanken uit een woord te isoleren<br />

• De leerlingen kunnen 3 letterwoorden synthetiseren en<br />

analyseren<br />

• De leerlingen kunnen een klank in een woord toevoegen of<br />

weglaten<br />

TvK niveau A-B TvK niveau A-B-C<br />

TvK niveau C<br />

Meetmoment toets alle leerlingen C-D-E leerlingen<br />

Groep 1<br />

Januari -Taal voor kleuters M-1<br />

Maart -Map fonemisch bewustzijn<br />

-Toetspakket Beginnende<br />

Geletterdheid (Aarnoutse)<br />

Juni<br />

Groep 2<br />

Oktober /<br />

november<br />

-Taal voor kleuters E-1<br />

(map fonemisch bewustzijn)<br />

Januari<br />

-Taal voor kleuters M-2<br />

(map fonemisch bewustzijn)<br />

Juni -Taal voor kleuters E-2<br />

-Rijmtoets<br />

Kleuterprotocol<br />

(map fonemisch bewustzijn)<br />

(map fonemisch bewustzijn)<br />

Toetspakket beginnende<br />

geletterdheid Aarnoutse<br />

-Woordenschattoets 2<br />

-Letterkennistoets 1<br />

-Analysetoets<br />

-Synthesetoets 1<br />

Map fonemisch bewustzijn<br />

Toetspakket beginnende<br />

geletterdheid Aarnoutse<br />

-Benoemsnelheid<br />

-Woordenschattoets 2<br />

-Analysetoets en Synthesetoets 2<br />

-Letterkennistoets 2<br />

2


Instructiedoelen<br />

letterkennis<br />

Leerlingen<br />

Verkorte<br />

instructie<br />

Basis instructie-<br />

Verlengde<br />

instructie-<br />

Voor D en E-leerlingen<br />

preciezer uitwerken<br />

(bijlage)<br />

Instructiedoelen Inplannen van activiteiten uit Schatkist, Ik & Ko, etc. die letterkennis als<br />

doelstelling hebben.<br />

organisatie<br />

materialen<br />

Didactiek<br />

Map fonemisch bewustzijn (CPS):<br />

Zie planningsdocument bij map Fonemisch bewustzijn herfst/kerst groep 2.<br />

Routines opbouwen rondom letterkennis, zoals lettermuur, letter van de<br />

week, klankkast.<br />

Labelen van omgeving.<br />

Geletterde omgeving<br />

Aandacht voor klankstructuur van woorden:<br />

.rijmen<br />

.analyse en synthese<br />

.kennen en herkennen<br />

van letters<br />

auditieve training alleen in combinatie met de letters<br />

• IGDI-model<br />

• basisinstructie<br />

• Grote kring<br />

• Kleine kring<br />

Schatkist<br />

Map fonemisch bewustzijn<br />

Ik & Ko<br />

Pyramide<br />

Letterflat<br />

Lettermuur<br />

klankkast<br />

Directe instructiemodel.<br />

D-E leerlingen:<br />

• Extra tijd en extra begeleiding<br />

• Intensieve interactie<br />

• Preteaching<br />

• Reteaching<br />

Aandacht voor klankstructuur van woorden:<br />

• rijmen<br />

• analyse en synthese<br />

• kennen en herkennen van letters<br />

Auditieve training alleen in combinatie met de letters<br />

Systematisch en structureel ontwikkelen van kennis over geschreven taal<br />

Rijke leeromgeving<br />

Direct-right benadering<br />

3


Organisatie letterkennis Verkorte instructie Basis instructie Verlengde<br />

instructie<br />

Wanneer ?<br />

3-4 keer per week 3-4 keer per week 3-4 keer per week<br />

10-15 minuten 10-15 minuten 10-15 minuten<br />

Wie ?<br />

Waar ?<br />

instructie<br />

FONEMISCH<br />

BEWUSTZIJN<br />

2-3 keer per week<br />

10 minuten<br />

2-3 keer per week<br />

10 minuten<br />

Verkorte instructie Basis instructie Verlengde instructie<br />

Instructiedoelen inplannen van activiteiten uit Schatkist, Ik & Ko, etc. die fonemisch<br />

bewustzijn als doelstelling hebben.<br />

organisatie<br />

materialen<br />

Didactiek<br />

Map fonemisch bewustzijn (CPS):<br />

Zie planningsdocument bij map Fonemisch bewustzijn.<br />

Routines opbouwen rondom fonemisch bewustzijn<br />

systematisch en structureel ontwikkelen van kennis over geschreven taal<br />

rijke leeromgeving<br />

• IGDI-model<br />

• Verlengde instructie<br />

• Grote kring<br />

• Kleine kring<br />

Schatkist<br />

Map fonemisch bewustzijn<br />

Ik & Ko<br />

Pyramide<br />

Directe instructiemodel.<br />

Opbouw:<br />

-introductie<br />

-benoemen doel<br />

-leerkracht doet voor<br />

-leerkracht doet samen<br />

-leerlingen zelf<br />

-terugkoppeling<br />

Extra tijd<br />

Extra begeleiding<br />

Intensieve interactie<br />

Preteaching<br />

reteaching<br />

Direct-right benadering<br />

4


Organisatie fonemisch<br />

bewustzijn<br />

Wanneer ?<br />

Wie ?<br />

Waar ?<br />

Verkorte instructie Basis instructie Verlengde<br />

instructie<br />

3-4 keer per week 3-4 keer per week 3-4 keer per week<br />

10-15 minuten 10-15 minuten 10-15 minuten<br />

2-3 keer per week<br />

10 minuten<br />

2-3 keer per week<br />

10 minuten<br />

leerstofplanning Verkorte instructie Basis instructie Verlengde<br />

instructie<br />

Week .<br />

Week ..<br />

Week ..<br />

Week ..<br />

Week<br />

Week<br />

Week<br />

week<br />

Hier wordt de leerstof per week gepland tot de volgende toetsperiode.<br />

Welk doel wil je bereiken en welke stof heb je daarvoor nodig?<br />

5


Wat wil ik<br />

bereiken?<br />

Doel<br />

Fonemisch<br />

bewustzijn<br />

Groep 1:<br />

Luisteren, zinnen<br />

en woorden<br />

Groep 2:<br />

Luisteren, zinnen<br />

en woorden,<br />

rijmen,<br />

klankgroepen<br />

<strong>Groepsplan</strong> Fonemische Bewustzijn en Letterkennis groep 1-2 1<br />

(eerste helft schooljaar)<br />

Interventies Aanpak/methodiek<br />

(hoe)<br />

Fonemisch bewustzijn<br />

Inplannen van activiteiten uit<br />

Schatkist, Ik & Ko, etc. die<br />

fonemisch bewustzijn als doelstelling<br />

hebben.<br />

Map fonemisch bewustzijn (CPS):<br />

Zie plan-ningsdocument bij map<br />

Fonemisch bewustzijn.<br />

Routines opbouwen rondom<br />

fonemisch bewustzijn<br />

Naast activiteiten in de<br />

grote kring, 2 x p/wk. in<br />

kleine kring (voor<br />

instructiegevoelige en<br />

instructieafhankelijke<br />

kinderen)<br />

Monitoring/<br />

Evaluatie<br />

Groep 1:<br />

Observaties, signaleringslijsten<br />

Groep 2:<br />

Observaties, signaleringslijsten<br />

Toetspakket Beginnende Geletterdheid<br />

Oktober<br />

• Analysetoets 1<br />

• Synthesetoets 1<br />

• Letterkennistoets 1<br />

1 Bronvermelding: Cijvat, I., Dijk, M., Förrer, M., With, T. de (2010) Toolkit borging effectief technisch leesonderwijs (cd-rom) Amersfoort, CPS <strong>Onderwijs</strong>ontwikkeling en advies<br />

15


Wat wil ik<br />

bereiken?<br />

Doel<br />

Letterkennis –<br />

Groep 2<br />

Belangstelling voor<br />

letters, opbouwen<br />

letterkennis<br />

Interventies Aanpak/methodiek<br />

(hoe)<br />

Letterkennis<br />

Inplannen van activiteiten uit<br />

Schatkist, Ik & Ko, etc. die<br />

letterkennis als doelstelling<br />

hebben.<br />

Map fonemisch bewustzijn (CPS):<br />

Zie plan-ningsdocument bij map<br />

Fonemisch bewust-zijn<br />

herfst/kerst groep 2.<br />

Routines opbouwen rondom<br />

letterkennis, zoals lettermuur,<br />

letter van de week, klankkast.<br />

Labelen van omgeving.<br />

Geletterde omgeving.<br />

Monitoring/<br />

Evaluatie<br />

7


Wat wil ik<br />

bereiken?<br />

Doel<br />

Fonemisch<br />

bewustzijn<br />

Groep 1:<br />

Januari – voorjaar<br />

Luisteren<br />

Zinnen en<br />

woorden<br />

Voorjaar - mei:<br />

Rijmen<br />

Klankgroepen<br />

Mei - zomer:<br />

Alle vaardigheden<br />

in willekeurige<br />

volgorde:<br />

luisteren, zinnen<br />

& woorden,<br />

rijmen,<br />

klankgroepen)<br />

<strong>Groepsplan</strong> Fonemisch Bewustzijn en Letterkennis groep 1-2 2<br />

(tweede helft schooljaar)<br />

Interventies Aanpak/methodiek<br />

(hoe)<br />

Fonemisch bewustzijn<br />

Inplannen van activiteiten uit<br />

Schatkist, Ik & Ko, etc. die<br />

fonemisch bewustzijn als<br />

doelstelling hebben.<br />

Map fonemisch bewustzijn (CPS):<br />

Zie planningsdocument bij map<br />

Fonemisch bewustzijn.<br />

Routines opbouwen rondom<br />

fonemisch bewustzijn.<br />

Naast activiteiten in de<br />

grote kring, 2 x p/wk.<br />

in kleine kring (voor<br />

instructiegevoelige en<br />

instructieafhankelijke<br />

kinderen)<br />

Monitoring/Evaluatie<br />

Groep 1:<br />

Observaties, signaleringslijsten<br />

Toetsen beginnende geletterdheid: april<br />

• Rijmtoets<br />

Groep 2:<br />

Observaties, signaleringslijsten<br />

Toetsen beginnende geletterdheid: juni<br />

• Analysetoets<br />

• Synthesetoets 2<br />

• Letterkennistoets 2<br />

2 Bronvermelding: Cijvat, I., Dijk, M., Förrer, M., With, T. de (2010) Toolkit borging effectief technisch leesonderwijs (cd-rom) Amersfoort, CPS <strong>Onderwijs</strong>ontwikkeling en advies<br />

18<br />

8


Wat wil ik<br />

bereiken?<br />

Doel<br />

Groep 2:<br />

Januari- voorjaar:<br />

Isoleren van<br />

klanken<br />

Synthetiseren van<br />

klanken<br />

Voorjaar - mei:<br />

Onderhouden<br />

synthese van<br />

klanken<br />

Analyse van<br />

klanken<br />

Mei – zomer:<br />

Onderhouden<br />

analyse van<br />

klanken<br />

Manipuleren van<br />

klanken<br />

Letterkennis<br />

Groep 2:<br />

Gericht werken<br />

aan de<br />

beheersing van<br />

minimaal 15<br />

letters<br />

Interventies Aanpak/methodiek<br />

(hoe)<br />

Letterkennis<br />

Inplannen van activiteiten uit<br />

Schatkist, Ik & Ko, etc. die<br />

letterkennis als doelstelling<br />

hebben.<br />

Map fonemisch bewustzijn (CPS):<br />

Zie planningsdocument bij map<br />

Fonemisch bewustzijn herfst/kerst<br />

groep 2.<br />

Routines opbouwen rondom<br />

letterkennis, zoals lettermuur,<br />

letter van de week, klankkast.<br />

Labelen van omgeving.<br />

Geletterde omgeving<br />

Monitoring/Evaluatie<br />

9


Werkwijze tijdens<br />

lessen technisch<br />

<strong>lezen</strong><br />

Werkwijze<br />

Convergente<br />

differentiatie<br />

20<br />

21<br />

Verkorte instructie Basis instructie Verlengde instructie<br />

Verkorte instructie<br />

Zelfstandig leerstof<br />

verwerken<br />

Differentiatiemodel 1<br />

Voorbereiding<br />

Start van de werkperiode/activiteit: vrij spel, werkles, ank<br />

Instructie en inoefening in grote kring in 2-tallen, woordenschat,<br />

interactief voor<strong>lezen</strong>. 10/15 min.<br />

Groep kiest overige<br />

zelfstandige activiteiten<br />

planbord (met taal), vrij<br />

Hulpronde grote groep<br />

basis instructie Verlengde instructie<br />

Kleine kring 1 10 min.<br />

Herhaald interactief voor<strong>lezen</strong><br />

Afsluiting<br />

Kleine kring 2 (3) 10 min<br />

Differentiatiemodel 2<br />

Voorbereiding<br />

Start van de werkperiode/activiteit: vrij spel, werkles, ank<br />

Groep kiest<br />

overige<br />

zelfstandige<br />

activiteiten<br />

planbord (met<br />

taal) , vrij<br />

Instructie werkactiviteit werkles 5min<br />

Groepje werkles<br />

Zelfstandige<br />

verwerking<br />

Hulpronde<br />

Hulpronde groep werkt zelfst<br />

Kleine kring 1 10 min<br />

Kleine kring 2 (3) 10 min.<br />

Afsluiting grote kring en in 2 –tallen 10 min.<br />

10


Evaluatie<br />

Toetsing TvK, kleuterprotocol, toets beginnende geletterdheid<br />

Wanneer? Oktober – januari – maart - juni<br />

Resultaten?<br />

Kopieer hier de<br />

namen van de<br />

leerlingen en noteer<br />

achter de naam het<br />

resultaat van AVI en<br />

DMT .<br />

Aandachtspunten:<br />

(leerlingen met extra hulp, afspraken met ouders, etc)<br />

Klassenconsultatie / SVIB<br />

Doel:<br />

Datum:<br />

Door:<br />

Vervolgafspraken:<br />

Evaluatie:<br />

Datum:<br />

Met wie:<br />

Toets- en observatie resultaten:<br />

(de nieuwe datamuur kan hier ingevoegd worden. Deze geldt weer als beginsituatie voor het volgende<br />

plan)<br />

Algemeen:<br />

Vervolgafspraken:<br />

11


Bijlage groepsplan technisch <strong>lezen</strong> voor D en E leerlingen.<br />

Groep:<br />

Extra leertijd 45 tot 60 minuten minuten per week<br />

Leerlingen met een<br />

D of E-niveau<br />

Naam<br />

TVK:<br />

Vaardigheidsscore<br />

1<br />

TVK:<br />

Vaardigheidsscore<br />

2<br />

TVK;<br />

Verwachte<br />

vaardigheidsscore<br />

TVK:Doel :ambitieniveau<br />

vaardigheidsscore<br />

De vaardigheidsscores zijn te vinden in het CITO LOVS. Vink het knopje voorspelling<br />

bij het leerling-rapport aan<br />

12


Organisatie map fonemisch bewustzijn groep 1 en groep 2.<br />

13


Groep 1 tijd Organisatie Onderdeel zorgleerlingen Aanpak signalering<br />

Januari tot maart minimaal drie keer<br />

per week 15<br />

minuten<br />

Minimaal drie keer<br />

per week 15<br />

minuten<br />

Maart tot mei Minimaal drie keer<br />

per week 15<br />

minuten<br />

Minimaal drie keer<br />

per week 15<br />

minuten<br />

mei tot juli Minimaal drie keer<br />

per week 15<br />

minuten<br />

Minimaal drie keer<br />

per week 15<br />

minuten<br />

Grote groep Luisteren<br />

Bewustzijn van<br />

zinnen en woorden<br />

Kleine groep Luisteren<br />

Bewustzijn van<br />

zinnen en woorden<br />

Grote groep Bewustzijn van<br />

lettergrepen<br />

Rijmen<br />

Kleine groep Bewustzijn van<br />

lettergrepen<br />

Rijmen<br />

Grote groep Luisteren<br />

Bewustzijn van<br />

zinnen en woorden<br />

Bewustzijn van<br />

lettergrepen<br />

Rijmen<br />

Kleine groep Luisteren<br />

Bewustzijn van<br />

zinnen en woorden<br />

Bewustzijn van<br />

lettergrepen<br />

Rijmen<br />

.Moeite met de<br />

oefeningen in de<br />

grote groep<br />

.Nederlands als<br />

tweede taal<br />

.Taalarm milieu<br />

.Moeite met de<br />

oefeningen in de<br />

grote groep<br />

.Nederlands als<br />

tweede taal<br />

.Taalarm milieu<br />

.Moeite met de<br />

oefeningen in de<br />

grote groep<br />

.Nederlands als<br />

tweede taal<br />

.Taalarm milieu<br />

Herhalen van de<br />

oefeningen uit de<br />

grote groep<br />

Checklist<br />

mondelinge taak<br />

SNEL-toets<br />

afname van de<br />

controletaak”voorbe<br />

reiding fonemisch<br />

bewustzijn” (bijlage<br />

12 map)<br />

signaleringslijst<br />

A.Smits<br />

14


Groep 2 tijd Organisatie Onderdeel zorgleerlingen Aanpak signalering<br />

Tot de<br />

herfstvakantie<br />

Minimaal drie keer<br />

15 minuten per<br />

week<br />

Tot de kerst Minimaal drie keer<br />

15 minuten per<br />

week<br />

Minmaal drie keer<br />

15 minuten per<br />

week<br />

Grote groep Luisteren<br />

Bewustzijn van<br />

zinnen en woorden<br />

Bewustzijn van<br />

lettergrepen<br />

Rijmen (eindrijm)<br />

Grote groep Luisteren<br />

Bewustzijn van<br />

zinnen en woorden<br />

Bewustzijn van<br />

lettergrepen<br />

Kleine groep<br />

Rijmen<br />

idem Leerlingen die<br />

moeite hebben met<br />

de onderdelen uit de<br />

grote groep<br />

Risicoleerlingen<br />

Controletaak<br />

“voorbereiding<br />

fonemisch<br />

bewustzijn” (bijlage<br />

12 map)<br />

15


Tot<br />

voorjaarsvakantie<br />

Minimaal drie keer<br />

15 minuten per<br />

week<br />

Minimaal drie keer<br />

15 minuten per<br />

week<br />

Tot de meivakantie Minimaal drie keer<br />

15 minuten per<br />

week<br />

Minimaal drie keer<br />

15 minuten per<br />

week<br />

Grote groep Sorteren van<br />

woorden op<br />

beginklank<br />

Synthetiseren van<br />

klanken tot een<br />

woord<br />

Isoleren van<br />

klanken in een<br />

woord<br />

Kleine kring idem Leerlingen die<br />

moeite hebben met<br />

de onderdelen uit de<br />

grote groep<br />

Grote groep Klank in een woord<br />

toevoegen,<br />

weglaten of<br />

vervangen<br />

Analyseren van<br />

klanken in een<br />

woord<br />

risicoleerlingen<br />

Kleine groep<br />

Letters kunnen<br />

benoemen<br />

idem Leerlingen die<br />

moeite hebben met<br />

de onderdelen uit de<br />

grote groep<br />

Risicoleerlingen<br />

Signaleringslijst<br />

A.Smits<br />

16


Tot de<br />

zomervakantie<br />

Minimaal drie keer<br />

15 minuten per<br />

week<br />

Minimaal drie keer<br />

15 minuten per<br />

week<br />

Grote groep Sorteren van<br />

woorden op<br />

beginklank<br />

Synthetiseren van<br />

klanken tot een<br />

woord<br />

Isoleren van<br />

klanken in een<br />

woord<br />

Klank toevoegen,<br />

weglaten of<br />

vervangen<br />

Analyseren van<br />

klanken in een<br />

woord<br />

Kleine groep<br />

Letters benoemen<br />

idem Leerlingen die<br />

moeite hebben met<br />

de onderdelen uit de<br />

grote groep<br />

risicoleerlingen<br />

Controletaak<br />

fonemisch<br />

bewustzijn (bijlage<br />

13 map)<br />

Signaleringslijst<br />

A.Smits<br />

Taaltest voor<br />

Kinderen<br />

Kennen van 15<br />

letters<br />

Voor- en<br />

achternaam kunnen<br />

schrijven<br />

17

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!