Nieuwsbrief GRIP - Printbare versie - VZW Marjan

n°20:
september -
oktober 2007
GRIP vzw | Koningsstraat 136 | tel 02 214 27 60 | fax 02 214 27 65 | info@gripvzw.be |
www.gripvzw.be
Inhoud n Inhoud:
Nieuwsbrief GRIP - Printbare versie
1. Voorwoord
2. Hoe zat het alweer met het Europees Jaar voor gelijke kansen?
2007 is het Europees Jaar voor gelijke kansen. Het wordt gevolgd door
het jaar van de culturele diversiteit in 2008. Hoe ver staat men en wat
gebeurt er?
3. IedereeNModel in actie
De meer dan 50 organisaties van personen met een handicap of
chronische ziekte die de schouders zetten onder de campagne
‘iedereeNModel’ zaten deze zomer verre van stil. Honderden pakketten
met campagnemateriaal werden in heel Vlaanderen verspreid. De
campagneteams trokken naar het Natourcriterium in Peer en namen er
Robbie McEwen onder handen. Samen met chef-kok Felix Alen en Bits N
Bites schoof aan een rijkgevulde tafel. En dan kwamen de Tien Dagen
van Gelijke Kansen eind oktober er nog aan!
4. De Antidiscriminatiewet in gevaar, het Decreet gelijke
behandeling traag en hopelijk zeker vooruit
De aangepaste Antidiscriminatiewet is nog maar amper droog en
gepubliceerd of ze komt al in gevaar. Lees de (mogelijke) kleine
lettertjes van de onderhandelingen voor een federale regering. Hoe ver
staat het intussen met de Vlaamse tegenhanger van de federale
antidiscriminatiewet?
5. Eén miljoen handtekeningen voor aandacht in de Europese
regelgeving voor mensen met een handicap!
Maandenlang verzamelden organisaties, mensen met een handicap,
hun familie en sympathisanten handtekeningen voor de grootscheepse
petitie 1million4disability van de Europese koepel van
gebruikersorganisaties EDF. Op 4 oktober werden de resultaten tijdens
een manifestatie in hartje Brussel overhandigt aan de leidinggevenden
van de Europese Commissie, het Europese Parlement en de Raad van
Ministers.
6. Mensen met een handicap op de Vlaamse televisie: een
doorlichting van het beleid achter de schermen
GRIP werkt regelmatig samen met de Wetenschapswinkel. De scripties
en onderzoeken van studenten bieden immers waardevolle informatie.
Lien De Doncker lichtte het beleid van verschillende Vlaamse, landelijke
televisiezenders door voor diversiteit en beeldvorming over mensen
met een handicap op televisie.
7. Kwaliteit van bestaan is... durven dromen
Op 14 juni zakte GRIP af naar Antwerpen. Tijdens onze eerste
‘Voelspriet’ wilden we meer weten over wat kwaliteit van bestaan
concreet betekent. Hoe is het gesteld met onze kwaliteit van bestaan?
Welke struikelblokken zien we nog?
8. Een toekomstgerichte zorgsector: een zorg voor (over)morgen?
Een artikel over de ondersteuning van mensen met een handicap in
Vlaanderen. Het verschijnt deze maand in Link, het tijdschrift voor
links-liberalisme.
9. Verslag Startdag Universal Design
Op maandag 1 oktober mocht ik voor GRIP naar Leuven sporen om er,
samen met studente sociale agogiek Marieke, de startdag van de Week
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

voor Universal Design te volgen. De bedoeling was om vanuit
autismevriendelijke ooghoek de studiedag te benaderen.
10. Resultaten van het what do you think-project van Unicef: de
aanbevelingen rond gelijke kansen van en voor jongeren met
een handicap
Jarenlang werd in het What do you think-project gepolst naar de
knelpunten, voorstellen, behoeften en dromen die jongeren met een
handicap zien. Op 18 oktober werden de resultaten van dit onderzoek
voorgesteld.
11. Kom surfen naar de begrippenlijst van GRIP!
Mogelijk bezocht je de afgelopen jaren de website van GRIP en klikte je
op het onderdeel ‘Begrippenlijst’. Je vond er toen nog geen informatie
terug… dat is nu wel anders!
12. Schrijf je in voor een televisieprogramma!
GRIP roept mensen met een handicap of chronische ziekte op om zich
in te schrijven voor televisieprogramma's allerhande. Dit kan als actieve
deelnemer of gewoon in het publiek. Met deze oproep willen we
programmamakers sensibiliseren en meer mensen met een handicap op
het scherm krijgen. Doe mee! Samen staan we sterker.
13. Weetjes en initiatieven
Hieronder vind je een overzicht van interessante weetjes en initiatieven
van gebruikersorganisaties, overheden en andere instanties.
14. Cartoon van de maand
In elke nieuwsbrief kan je een cartoon over handicap bekijken en
downloaden. Veel plezier ermee!
15. Column: Waar gaat dat ene been, met die bijna blinde heen ?
16. Sluit aan bij GRIP
Inleiding 1. Voorwoord:
17. Vorige nieuwsbrieven van GRIP
Beste lezers,
Gelijke kansen en rechten voor personen met een handicap staan deze maand
hoog op de agenda. Tijdens de 10 dagen van Gelijke Kansen vinden in België
allerlei activiteiten plaats in het kader van het Europees Jaar 2007 voor
gelijke kansen voor iedereen. U leest er meer over bij de weetjes. Nog in
oktober was er de manifestatie 1millionfordisability.
Het European Disability Forum verzamelde meer dan 1 miljoen
handtekeningen voor gelijke rechten. Dat is een goede reden om met veel
toeters en bellen politici, pers en personen met een handicap uit gans Europa
samen te brengen. GRIP was erbij en de foto’s in deze nieuwsbrief zijn daar
het bewijs van. En ook een nieuwe Vlaamse antidiscriminatie wetgeving
kondigt zich aan. Wat we hiervan kunnen verwachten leest u verder in de
nieuwsbrief.
Ik sluit dit edito af met een oproep: GRIP wil graag haar Raad Van Bestuur en
interne commissies op vlak van financiën en personeelsbeleid versterken met
enkele raadgevers die kaas hebben gegeten van het personeelsbeleid of
financieel beheer binnen een vzw, bedrijf of overheid. Deze mensen hoeven
zeker niet per se ervaringsdeskundigen te zijn. Hun technische know-how en
interesse om een gelijke kansenorganisatie als GRIP te helpen ontwikkelen
zijn voor ons al goud waard. Mocht je geïnteresseerd zijn, stuur dan zeker
een mailtje naar stefan@gripvzw.be. Doen!
Elke Willaert,
Voorzitster GRIP
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

Vers van de
pers
[Terug naar boven]
2. Hoe zat het alweer met het Europees Jaar voor gelijke kansen?
De bedoeling van dit Europees Jaar legden
we uit in onze Nieuwsbrief van februari (zie
onder). Kan je veel veranderingen in het
beleid of in onze samenleving verwachten
door een dergelijk jaar? Neen. Het gaat hem
daarbij immers vooral om de hoofden, de
mentaliteit in de samenleving proberen
veranderen, vechten tegen hardnekkige vooroordelen en directe discriminatie
en niet in het minst met een positieve, herkenbare en aantrekkelijke
boodschap en goede voorbeelden uit de praktijk in de pers komen.
Op Europees niveau lopen een aantal campagnes en
initiatieven. De federale regering lanceerde de
campagne Discriminatie is ontoelaatbaar en
onwettig. De Vlaamse minister voor Gelijke Kansen
organiseerde begin oktober een week m.b.t.
Universal Design (zie het andere artikel met het verslag rond de studiedag).
De provincie West-Vlaanderen lanceerde bijvoorbeeld haar
diversiteitscampagne. Heel wat organisaties en projecten ontvingen beperkte
projectsubsidies, enzovoort. Zo probeert men via vele kleine initiatieven een
sneeuwbaleffect te bekomen. De multimediacampagne iedereeNModel,
gedragen door 50 organisaties van personen met een handicap of chronische
ziekte, is er een voorbeeld van.
Daarnaast kaderen heel wat overheden en verenigingen hun geplande zaken
binnen het kader van het Europees Jaar. Denk aan het European Disability
Forum dat met een handtekeningenactie die in januari van start ging op 9
maanden tijd 1,2 miljoen handtekeningen verzamelde om er haar eis voor
een handicap-specifieke richtlijn kracht mee bij te zetten. Ook GRIP hanteert
het jaar als een soort themajaar, daarbinnen worden dan onze activiteiten
m.b.t. het Vlaamse decreet voor Gelijke Behandeling, redelijke aanpassing of
het nieuwe VN-verdrag gekaderd. Maar die hadden we sowieso uitgevoerd.
Het is natuurlijk een veel krachtiger signaal als zovele overheden en
organisaties onder de vlag van hetzelfde initiatief varen en de doelstelling
ervan onderschrijven. Uniek is ook dat het Jaar breed mikt: op zovele vormen
van sociale achterstelling. Niet enkel omwille van het hebben van een
beperking maar ook op vlak van inkomen, geslacht, leeftijd, etnisch-culturele
achtergrond, .... Jammer wel dat, in vergelijking met het Europees Jaar voor
personen met een handicap in 2003, het werkingsbudget voor al die
inspanningen beperkt is.
Op het moment dat je deze Nieuwsbrief ontvangt is het hoogtepunt van het
Europees Jaar bijna achter de rug. Er wordt immers heel wat georganiseerd in
de loop van de ‘Tien Dagen voor Gelijke Kansen’ van 20 tot 30 oktober.
Hopelijk blijft het hier natuurlijk niet bij. Dan is dit Jaar slechts een
eendagsvlieg. Het is aan ons allen om de uitgangspunten en filosofie van
gelijke kansen verder te dragen en te verspreiden. Succes!
Meer informatie
1. Het artikel over het Europees Jaar voor Gelijke Kansen in onze
Nieuwsbrief van februari en het onderdeel op onze website
2. De officiële website over het Europees Jaar 2007.
3. De site over de federale campagne voor diversiteit en gelijke
kansen ‘Discriminatie is ontoelaatbaar en onwettig’
4. De site over de Vlaamse Week van Universal Design - 1 tot 7
oktober 2007 van de Vlaamse Minister voor Gelijke Kansen
[Terug naar boven]
Sensibilisatie 3. IedereeNModel in actie
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

Zoals we reeds in onze vorige nieuwsbrieven vertelden, kwamen we in april
met de campagne naar buiten. Het startschot werd gegeven op de REVAbeurs.
Zo kon meteen de hele sociale sector als eerste kennismaken met
iedereeNModel. Voor het grote publiek was het nog wachten tot de zomer. De
tweede week van juli kwam de campagne voor het eerst in de media. Zowel
de geschreven pers als radio en televisie reageerden meteen enthousiast. Niet
alleen de positieve boodschap en de toffe website spreken de mensen aan.
Ook de activiteiten die iedereeNModel op regelmatige tijdstippen organiseert,
zijn steeds een schot in de roos.
Op 1 augustus was iedereeNModel aanwezig op het Natourcriterium ter
gelegenheid van de 36ste Nacht van Peer en dit in gezelschap van niemand
minder dan profwielrenner Robbie McEwen. Enkele weken later werden pers
en publiek verwend met een koninklijk modeldiner bereid door chef-kok Felix
Alen en de medewerkers van Bits N Bites. Peter Debbaut en Martijn Christiaen
waren tijdens deze evenementen van de partij en schreven speciaal voor onze
lezers een sfeervol verslag.
Robbie McEwen onder handen genomen door blinde
kinesist!
Sprintkoning Robbie McEwen is op 1 augustus, ter voorbereiding van de 36ste
Nacht van Peer, gemasseerd. Niets bijzonders voor een wielrenner, ware het
niet dat McEwen voor de gelegenheid onder handen is genomen door de
blinde kinesist Jos van Looy in plaats van de vaste masseur van de Predictor-
Lottoploeg. De behandeling van Jos was een succes, want McEwen won de
afvallingskoers en eindigde tweede in het normale criterium in Peer.
Na zijn onfortuinlijke val tijdens de eerste rit in lijn van de voorbije Tour De
France, die hem later zelfs dwong tot opgave, had Robbie McEwen rustig de
tijd genomen om zijn blessures te laten herstellen. In Peer was de Belgische
Australiër nog maar aan zijn tweede wedstrijd toe. Hij kon dus wel een goede
massage gebruiken, zo liet hij onder massale persbelangstelling weten. Hij
roemde zijn blinde gelegenheidsmasseur, Jos Van Looy uit Herenthout, om
zijn feilloos aanvoelen waar er nog zwakke plekken zaten.
IedereeNModel had zowel voor Jos als voor Robbie veel lovende woorden.
Voor Jos omdat hij, ondanks zijn beperking, zijn vak als kinesist al meer dan
30 jaar gedreven uitoefent en een model is voor vele anderen met een visuele
beperking of een andere handicap. Voor Robbie omdat hij altijd blijk geeft van
een niet aflatend doorzettingsvermogen. Dat had hij in de Tour nog gedaan
door de achtste rit, een zware bergrit, ondanks een grote achterstand op de
rest van het peloton, toch uit te rijden. Een dergelijk voorbeeld van wilskracht
kan mensen met een beperking of chronische ziekte aanzetten om niet bij de
pakken te blijven zitten.
Peter Debbaut
Modeldiner met chef-kok Felix Alen en Bits N Bites
Op een prachtige zomeravond uitgenodigd worden voor een modeldiner bij
Bits N Bites met medewerking van chef-Kok Felix Alen … een mens zou al
voor minder van de andere kant van het land komen. Op het mooie
marktplein kon je er niet naast kijken, het verlichte Bits N Bites logo, het
spandoek van iedereeNModel en op het terras al een aangename drukte. En
niet te vergeten … al de modellen (met T-shirt), met of zonder hond.
Binnen is de trendy snackbar heel mooi ingericht en versierd. In de keuken
wordt nog de laatste hand gelegd aan ons feestmenu en wordt nog druk heen
en weer gelopen. Aan de muur hangen de affiches van de iedereeNModelwebsite,
een ode aan elke medewerker van Bits N Bites.
‘s Middags rond drie uur was meesterkok Felix Alen aangekomen, naar eigen
zeggen wat onzeker over de afloop. Het warme onthaal en het enthousiasme
waarmee de Bits N Biters erin vlogen, deden al gauw de vonk overslaan en
braken het ijs. Een goede vijf uur later krijg ik van Anthony een ‘vrolijk
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

aperitief’ aangeboden, met passoa & fruitsap, een randje suiker en een
sinaas. Even later is er ook een heerlijk hapje, en nog een, en nog een …
Zoals bij elk feest mogen ook op dit modeldiner de speeches niet ontbreken.
Patrick bijt de spits af en doet dat voortreffelijk. Hij benadrukt dat mensen
met een beperking heel wat kunnen, en elk op zich een model zijn.
Vervolgens zegt Kirsten, als woordvoerster van Bits N Bites, dat er op korte
tijd heel wat gepresteerd is. Ze bedankt haar enthousiaste ploeg omdat ze er
zo ingevlogen zijn. Natuurlijk mag Felix Allen niet ontbreken. Als meesterkok
heeft hij niet alleen zijn eigen restaurant en projecten (ondermeer voor het
Koninklijk Paleis), maar ook nog tv-werk en zijn 22ste boek. Ondanks de vele
aanbiedingen heeft hij met veel enthousiasme tijd vrijgemaakt voor het
initiatief van iedereeNModel. Ook in zijn restaurant vindt hij het een plezier
om samen te werken met mensen met beperkingen. Voor hem is het
belangrijkste van de maaltijd de vriendschap die erdoor ontstaat, een
vriendschap die vandaag centraal staat, en misschien nog belangrijker is dan
alle persaandacht.
Dan kan het feest beginnen. We mogen aanschuiven aan tafel en worden
bediend met een glimlach die je zelfs niet in een zuiders restaurant zou
vinden. Er is wijn en water, goed gezelschap en ook aandacht voor de
vegetariërs onder ons. Elke gang wordt bovendien met veel zwier
aangekondigd door ‘sprekend menu’ Felix Alen.
De tijd vliegt, en voor we het weten zijn we aan de koffie. Inge & Nancy
bedanken alle medewerkers en meesterkok Felix Alen. Ze krijgen een heel
warm en terecht applaus. Als de liefde door de maag gaat, is dat zeker zo
voor de vriendschap die op dit modeldiner centraal stond. Als ik rond tien uur
de terugreis naar het verre Westen, Oostende, terug aanvang, is dat met een
brede glimlach. Een banane om het met de woorden van stadsgenoot Arno te
zeggen.
Martijn Christiaen
Wat volgde er nog?!
Aangezien onze derde actie ‘De geknipte kapper’ plaatsvindt tijdens de
tiendaagse van Gelijke Kansen was het niet meer mogelijk om er in deze
nieuwsbrief een stukje over te schrijven. We hopen jullie in onze volgende
nieuwsbrief te kunnen vertellen dat ook deze actie een succes was.
We kunnen wel nog vermelden dat we bijzonder trots zijn op de radiospot,
speciaal voor ons ingezongen door rapper Quinte van ABN, en de tv-spot van
iedereeNModel. De spots waren tijdens de tiendaagse van Gelijke Kansen
meermaals te horen en te zien op radio en televisie.
Op www.iedereenmodel.be werden al bijna 500 affiches aangemaakt.
Maar, geen nood, er is nog meer dan plaats genoeg. Blijf jullie modellen zeker
verrassen met een mooi compliment of een originele slogan.
Dossiers 4. De Antidiscriminatiewet in gevaar, het Decreet gelijke
behandeling traag en hopelijk zeker vooruit
[Terug naar boven]
In verschillende artikels van onze Nieuwsbrief deden we al verslag van de
nieuwe Antidiscriminatiewet(ten). Deze wet bestrijdt discriminatie op vlak van
handicap en chronische ziekte (en ook op vlak van andere
discriminatiegronden), bevat het belangrijke principe van ‘redelijke
aanpassingen’ en is – samen met haar zusterwetten – door de recente facelift
duidelijker interpreteerbaar voor de rechter.
Nadelen zijn dat het werkingsveld beperkt is tot het terrein van arbeid en
toegang tot goederen en diensten en dan nog enkel binnen de federale
bevoegdheden. De oefening van wat redelijke aanpassingen wel zouden
kunnen zijn gebeurde al op vlak van arbeid en biedt daartoe enige leidraad
voor de rechter. Een nog veel belangrijkere maar ook moeilijkere oefening op
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

vlak van redelijke aanpassing en de toegang tot goederen en diensten laat
echter op zich wachten.
Antidiscriminatiewet in gevaar?!
De onderhandelingen voor een federale regering vorderen traag. Afhankelijk
van met welke ideologische bril je naar een overheid en wetgeving kijkt vind
je een krachtige Antidiscriminatiewet en een slagkrachtig Centrum voor
Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding al dan niet belangrijk.
Allerlei alarmbellen gingen af toen in de allereerste (gelekte)
onderhandelingsnota van Yves Leterme (zie onder) volgende alinea op pagina
72 opdook:
De regering neemt initiatieven om [ruime bekendheid te geven aan de
nieuwe antidiscriminatie en -racismewetten die onlangs in werking
zijn getreden. CD&V/NVA] de anti-discriminatiewetten te evalueren en
te heroriënteren waarbij de regering zich beperkt tot het correct
omzetten van de Europese richtlijnen terzake. CD&V/NVA]
Deze passus heeft niet meer of minder tot doel dan de beperking van de
bevoegdheid van de Antidiscriminatiewet tot arbeid en beroep. En om dus het
luik Dienstverlening te schrappen. Dat zou zowel de Antidiscriminatiewet als
het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding (CGKR)
beroven van heel wat slagkracht.
In Le Soir van woensdag 23 oktober stond te lezen dat de N-VA wil dat het
Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding minder
bevoegdheden krijgt en dat de partij tegen een herfederalisering van het
CGKR is. Via een samenwerkingsakkoord wilde de vorige regering immers dat
de gemeenschappen en gewesten zouden betrokken worden bij de instelling.
Initieel was dit in de loop van de onderhandelingen al goedgekeurd. Er zou
ook een amendement op het voorliggende akkoord zijn ingediend dat het
CGKR zou verhinderen om nog rechtszaken aan te spannen.
Wat wil GRIP?
GRIP is voorstander van een krachtige en duidelijke
Antidiscriminatiewet. Daarvoor is het volgende nodig:
1. het behoud van de huidige (nieuwe) Antidiscriminatiewet.
We roepen alle politieke partijen, parlementairen en
middenveldorganisaties op om de lopende onderhandelingen
met argusogen te volgen en een herhaling van de intentie tot
het afslanken van de ADW en het CGKR krachtig te verwerpen.
2. het afsluiten van samenwerkingsakkoorden tussen de
verschillende overheden en het Centrum voor Gelijkheid van
Kansen en Racismebestrijding zodat het CGKR niet alleen sterk
genoeg is (= over genoeg middelen beschikt) maar ook breed
genoeg kan werken om discriminatie binnen zowel federale
materies als deze van gemeenschappen, gewesten en lokale
overheden te bestrijden.
3. de uitdieping, in nauwe samenwerking met de
gebruikersorganisaties, van het begrip ‘redelijke aanpassing’ op
vlak van de toegang tot goederen en diensten.
Het Decreet Gelijke Behandeling
Op 19 juli 2007 keurde de Vlaamse regering het ontwerp van de Vlaamse
Minister voor Gelijke Kansen Van Brempt goed voor een decreet m.b.t. gelijke
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

ehandeling. Het tekstvoorstel bevat een kader voor het toekomstige gelijke
kansenbeleid van de Vlaamse Regering en een luik voor de bestrijding van
antidiscriminatie (‘gelijke behandeling’) binnen alle Vlaamse bevoegdheden.
De teksten ervan zijn nog niet verspreid. De Vlaamse regering vroeg eerst
aan de Raad van State en aan de Sociaal Economische Raad van Vlaanderen
(SERV) om advies. Na mogelijke aanpassingen wordt het ontwerp van decreet
dan voorgelegd aan het Vlaams Parlement. In verschillende stappen van het
proces toetste het kabinet Gelijke Kansen de teksten en intenties af bij onder
andere gebruikersorganisaties van personen met een handicap of chronische
ziekte. Op zich een unicum!
Minister Van Brempt deelde eerder dit jaar mee dat het haar bedoeling is het
decreet nog in het najaar gestemd te krijgen. Ze lanceerde ook een
proefproject over de werking van Meldpunten Gelijke Behandeling in de
Vlaamse centrumsteden. De werkzaamheden vorderen echter traag omwille
van de gevoelige aard van de materie.
Wat wil GRIP?
1. GRIP vraagt al jarenlang een gecoördineerd gelijke
kansenbeleid voor alle kansengroepen. Sinds de laatste
Vlaamse regeringsonderhandelingen is het gelijke kansenbeleid
immers beperkt tot gender, holebi en toegankelijkheid.
Opdat het ook een krachtig beleid zou zijn moet er een
duidelijke bevoegdheid zijn, de nodige middelen en een stevige
ondersteunende administratie.
2. Een duidelijke afstemming op de federale regelgeving (ADW)
van het Vlaamse decreet op de evenredige arbeidsparticipatie.
Dit laatste maakt volgens ons best deel uit van het bredere
Decreet Gelijke Behandeling
3. Een naar voorbeeld van de federale ADW duidelijke, open en
geen beperkende omschrijving van het begrip ’redelijke
aanpassingen’.
4. Dat de bescherming door het decreet zowel op vlak van gelijke
kansenbeleid als gelijke behandeling volledig geldt voor zowel
personen met een handicap als mensen met een chronische
ziekte.
5. Dat het decreet van toepassing is op alle Vlaamse
bevoegdheden, én nauw spoort met de op stapel staande
regelgeving op vlak van toegankelijkheid.
6. Dat het voor een individu, met niet per se veel kennis van het
overheidslandschap, duidelijk is tot wie zij/hij zich kan wenden
met een klacht of probleem. De verschillende systemen van
meldpunten moeten hiervoor op elkaar zijn afgestemd en stevig
genoeg staan. Het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en
Racismebestrijding moet op Vlaams vlak dezelfde rol kunnen
spelen als het doet op vlak van de federale
Antidiscriminatiewet.
Wat doet GRIP?
Het is nog wachten op de nieuwe teksten van de Vlaamse Regering.
In onze Nieuwsbrief van december doen we dan ook graag verslag.
Jurist Jos Huys onderzocht in opdracht van GRIP echter de evoluties,
licht de finale teksten door en doet een voorzet op vlak van redelijke
aanpassingen en de toegang tot goederen en diensten. De resultaten
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

Vers van de
pers
van zijn werk vind je in de volgende Nieuwsbrief.
Meer informatie:
1. De oudere nota II van formateur Leterme, met de passus over de
ADW op pagina 72 op de website van De Standaard.
2. De nota II van formateur Leterme in een WORD-document.
3. Verschillende artikels over de Vlaamse en federale
antidiscriminatieregelgeving in onze Nieuwsbrieven van april,
december 2006 en mei 2006.
4. Het luik over antidiscriminatie op onze Themabank met allerlei
wetten, decreten en studies
[Terug naar boven]
5. Eén miljoen handtekeningen voor aandacht in de Europese
regelgeving voor mensen met een handicap!
Een bestelwagen stak propvol
formulieren met handtekeningen van
over heel Europa. De laatste maanden
was het nog erg spannend geweest. Ging
het EDF (‘European Disability Forum’),
de Europese koepel van
gebruikersorganisaties, haar doel
bereiken? Indien niet was dat een
ernstige tegenvaller geweest.
Maar geen nood. In sommige landen,
waaronder België, Bulgarije, Italië,
Ierland en Slovenië, werden er
recordaantallen handtekeningen
verzameld en de weken die vooraf
gingen aan het grote feestmoment van 4
oktober werden de EDF-kantoren
overspoeld met brieven. Sommige
landen blijven overigens maar
handtekeningen verzamelen en gaat ze
later nog gebruiken. Ook niet EU-landen
als Ijsland en Noorwegen deden mee.
Heel wat prominente mensen uit België
en andere landen gaven hun sympathie
Een bestelwagen stak propvol
met formulieren met
handtekeningen van over
heel Europa
aan het initiatief, ook artiesten als Koen en Chris Wauters, Pascal Duqenne en
Geert Hoste deden dat.
Een welgemeende dank aan iedereen die aan GRIP en al die andere
organisaties in Vlaanderen handtekeningen bezorgde of zijn steentje bijdroeg
via de EDF-website! Onze felicitaties ook aan het EDF!
Het streefdoel van deze actie was immers niet gering: het bekomen van een
specifieke Europese regelgeving ‘een richtlijn’ met betrekking tot gelijke
kansen en inclusie van mensen met een handicap! En natuurlijk wilde men
ook deze omvangrijke maar heel verscheiden bevolkingsgroep zichtbaar
maken en bij de Europese bevolking en haar politici aandacht vestigen op de
sociale achterstelling war mensen met een handicap (en hun familie) vandaag
nog mee te kampen hebben.
Wat het nut is van een dergelijke Richtlijn, en waarom de bestaande
regelgeving niet volstaat vind je nog eens terug in het artikel in onze
Nieuwsbrief van februari.
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

Voorzitter Vardakastanis van het EDF
verwelkomt de actievoerders die van
gans Europa naar Brussel waren
gekomen.
De manifestatie op 4 oktober waarbij de
handtekeningen aan de Europese leiders
werden overhandigd.
Meer informatie:
1. het artikel over het nut en de inhoud van een specifieke
Europese Richtlijn voor gelijke kansen van personen met een
handicap (Nieuwsbrief GRIP februari 2007)
2. de campagnesite 1million for disability
3. de motivatie over een Richtlijn voor personen met een handicap,
op website van het European Disability Forum (in het Engels)
4. de persberichten over het initiatief op 4 oktober en de
overhandiging van de handtekeningen (in het Engels)
Dossiers 6. Mensen met een handicap op de Vlaamse televisie: een
doorlichting van het beleid achter de schermen
Inleiding
[Terug naar boven]
Gezien een goede beeldvorming rond mensen met een handicap
fundamenteel is voor gelijkwaardigheid, is dit voor vele organisaties een
hoofdissue. Vanuit deze onderzoeksinteresse werd een studie gedaan in
samenwerking met GRIP vzw, de wetenschapswinkel en de universiteit van
Gent.
Doorheen de jaren is duidelijk geworden dat vaak een verouderde mentaliteit
en een verkeerde beeldvorming de oorzaak kunnen zijn van achterstelling van
mensen met een handicap. Het voorstellen van mensen met een handicap
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

heeft te maken met maatschappelijke beeldvorming en daar spelen de media
een belangrijke rol in. Ze vormen een ‘venster op de wereld’ en weerspiegelen
de houding en de maatschappelijke waarden met betrekking tot handicap en
tot mensen met een handicap. Ondanks de merkbaar positieve trend komen
mensen met een handicap nog te weinig en op een verkeerde manier aan bod
in die afspiegeling (Van Hove, Lenoir en Vanpeperstraete, 2003: 12).
Daarom is het aangewezen om de beelden en beeldvorming over mensen met
een handicap, en diversiteit tout court te blijven opvolgen. Pas als er meer
gekeken wordt naar de persoon achter de beperking en de mogelijkheden en
kwaliteiten van die persoon, komen we tot een samenleving waar diversiteit
kan ervaren worden als een rijkdom. Pas dan krijgen mensen met een
handicap gelijke kansen en kunnen ze evenzeer als mensen zonder handicap
deelnemen aan een quiz, een spelprogramma,….
Bespreking onderzoeksvragen
Dit onderzoek focust op het diversiteitsbeleid binnen de verschillende
Vlaamse, landelijke televisiezenders (Eén, Ketnet, Canvas, VTM, Kanaaltwee,
VT4 en VIJFTV) en betreft drie belangrijke onderzoeksvragen: “Is er een
diversiteitsbeleid betreffende mensen met een handicap op de Vlaamse
televisie?” “Welke criteria hanteren Vlaamse televisiezenders bij hun
berichtgeving over mensen met een handicap?” en tenslotte “Wat zijn de
grenzen of de mogelijkheden van dergelijk beleid bij de beeldvorming van
mensen met een handicap?”
Ten eerste wordt met de bevindingen uit dit onderzoek getracht om het
diversiteitsbeleid betreffende mensen met een handicap op de Vlaamse
televisiezenders in kaart te brengen.
De openbare omroep beschikt over een duidelijk afgelijnd diversiteitsbeleid,
daar het de middelen krijgt die dergelijk beleid mogelijk maken. Zenders
zoals VT4 en VIJFTV moeten het met kleinere budgetten doen, waardoor
diversiteit geen prioriteit is. De commerciële zenders vinden het niet nodig
een apart beleid te voeren voor mensen met een handicap, omdat dit voor
andere mensen ook niet gebeurt. Voor hen is dit positieve discriminatie, wat
ze ten zeerste willen vermijden. De VRT omzeilt deze problematiek via
positieve acties, waar verder op teruggekomen wordt.
Is dit beleid nu ook zichtbaar in de praktijk? Bij de VRT is er een duidelijk
effect waarneembaar. Mensen met een handicap en andere
minderheidsgroepen komen alsmaar vaker in beeld. Men moet immers bezig
zijn met diversiteit, zo pleit de beheersovereenkomst (VRT, 2006). Bij de
commerciële omroepen daarentegen bestaat dit effect niet. Er kan rekening
gehouden worden met diversiteit, maar dan moet er uitgegaan worden van de
goodwill van de programmamakers. Indien deze ontbreekt, zal de zender
hiervan geen gevolgen dragen aangezien er geen structureel aandachtsbeleid
is.
Een diversiteitsbeleid heeft een grotere kans tot slagen wanneer er mensen
aan kunnen werken. Zo beschikt de VRT over een cel ‘diversiteit’ die
ondersteuning biedt aan programmamakers. Zij doen aan heel wat
netwerking en geven deze contacten door. Zo hechten ze vanaf 2007 ook
belang aan mensen met een handicap. Hetgeen duidelijk naar voor komt bij
de zenders en gezien kan worden als een belangrijke uitkomst binnen dit
onderzoek, is de overtuiging dat de expertise van de diversiteitscel zou
moeten gedeeld worden over het hele medialandschap. VT4 en VIJFTV
beschikken immers over te weinig financiële mogelijkheden om hier fulltime
mee bezig te zijn en zien de cel ‘diversiteit’ binnen de VRT als een luxe van de
openbare omroep.
Een belangrijke conclusie is dat het personeel en de beeldvorming te zien zijn
binnen een tweesporenbeleid, waardoor het ene quasi onmogelijk los van het
ander te benaderen is. Een organisatie die streeft naar een correctere
beeldvorming van mensen met een handicap op de televisie, zal het personeel
niet uit het oog mogen verliezen. De VRT bevestigt dit concreet door positieve
acties naar diversiteit te voeren op de werkvloer en door mensen met een
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

handicap daarbinnen effectief te betrekken. Ook de VMMa (Vlaamse Media
Maatschappij met televisiezenders VTM en Kanaaltwee) beschikt over mensen
met een handicap achter de schermen. Mark Vanlombeek, woordvoerder van
de VMMa, zou graag de kennis van deze mensen willen overbrengen naar het
totale personeel. Praktisch zou hij enkele interviews van personeelsleden met
een handicap laten afnemen en via intranet verspreiden. SBSBelgium ziet ook
het belang van diversiteit binnen het personeel, maar heeft geen notie van
mensen met een handicap die bij hen werken.
Tevens had deze studie tot doel om te onderzoeken of de Vlaamse
televisiezenders criteria hanteren bij hun berichtgeving over mensen met een
handicap. Daarnaast ging dit onderzoek na hoe de zenders kijken naar
belangenorganisaties. Beschouwen ze dit als een hete adem in de nek, of
vinden ze het contact met dergelijke organisaties noodzakelijk?
Er bestaan geen officiële richtlijnen omtrent het in beeld brengen van mensen
met een handicap. Wel zijn er bij alle zenders afspraken gemaakt rond correct
taalgebruik. De VRT heeft hiervoor een taalwijzer ter beschikking, de VMMa
kreeg enkele richtlijnen van de ‘Vereniging voor mensen met een handicap’.
Tevens beschikt elke zender over een taaladviseur die het volledige
taallandschap overschouwt. Wanneer er fouten gemaakt worden, is het de
taak van deze adviseur om het personeel hiervan op de hoogte te brengen.
Zo verschijnen er bij de VTM en de VRT geregeld taaltips. Bij VT4 zoekt de
taaladviseur uit eigen interesse naar de juiste terminologie.
De VRT en VTM benadrukken de gevoeligheid van de taal en het idee dat men
nooit voor iedereen goed zal kunnen doen omdat het vaak om een
persoonlijke voorkeur gaat. VTM geeft toe dat er wel eens foutieve woorden
door de mazen van het net glippen, vooral bij journalisten. De VRT vindt
vooral dat het taalgebruik praktisch moet blijven, omdat ze in de eerste
plaats duidelijke informatie moeten meegeven aan de kijkers. Vaak gaat het
hanteren van het overeengekomen taalgebruik ten koste van de duidelijkheid.
Zo vindt de VRT dat sommige begrippen zoals bijvoorbeeld ‘organisatie voor
mensen met een handicap’ te lang zijn.
Voor een correcte beeldvorming is het contact met belangenorganisaties voor
de VRT zeer interessant. De ‘cel diversiteit’ gaat geregeld op bezoek bij tal
van verenigingen om zo een netwerk van contacten uit te bouwen. De VMMa
wijst op het belang van het bestaan van zo een netwerk, maar beschikt over
minder connecties. SBSBelgium staat wel achter dit idee, maar tot nu toe
heeft er nog geen enkele organisatie met hen contact opgenomen. De
zenders benadrukken dat ze openstaan voor positieve impulsen vanuit de
organisaties en dat kritiek welkom is, maar dat ook de nodige oplossingen
niet mogen ontbreken.
Een derde doel van deze studie tenslotte was om de grenzen en
mogelijkheden van een diversiteitsbeleid bij de beeldvorming over mensen
met een handicap te achterhalen.
Voor de VRT kan besloten worden dat ze op goede weg zijn, maar dat er nog
veel werk aan de winkel is. Er kunnen reeds een aantal voorbeelden gegeven
worden van programma’s waar mensen met een handicap op een correcte
manier in beeld gebracht werden. De persoon met een beperking werd hierbij
duidelijk weergegeven als deelnemer van de maatschappij en niet als iemand
met een beperking. Zo was er bijvoorbeeld de quiz ‘Eén jaar gratis’, waar
voor het eerst een dove man aan deelnam. Ook de nieuwe VN-Conventie
roept de lidstaten op om de media aan te moedigen om mensen met een
handicap op een dergelijke manier voor te stellen (GRIP vzw, 2006; United
Nations, 2006). Hierbij is het volgens de VRT belangrijk dat er zowel vanuit
de zenders als vanuit de mensen met een handicap initiatief komt. Een
correcte beeldvorming kan pas slagen indien beide partijen stappen durven
ondernemen.
De VMMa haalde aan dat iemand met een handicap meedeed aan ‘Idool
2007’, maar verder bleven de voorbeelden beperkt. SBSBelgium kon geen
programma noemen waar reeds iemand met een handicap aan deelnam.
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

Binnen de VRT is men er zich van bewust dat mensen met een handicap vaak
gespeeld worden door iemand zonder handicap. De VRT argumenteert dat dit
vooral te wijten is aan het feit dat professionele acteurs met een handicap
hen weinig bekend zijn. De andere zenders gingen hier niet verder op in.
Een kernopdracht van dit onderzoek was nagaan wat men als zender
verwacht van een belangenorganisatie wat betreft beeldvorming over mensen
met een handicap. De VRT, die al een goede samenwerking heeft met GRIP,
wil vooral verdere verbindingen zoeken met deze koepelorganisatie. Ze zijn er
zich van bewust dat ze nog heel wat kunnen leren. Men heeft al verschillende
tools zoals workshops, een taalwijzer, een contactenlijst,… maar voorstellen
voor verdere programma’s zijn welkom.
De VMMa wil vooral een duidelijk aanspreekpunt hebben waar ze terecht
kunnen met problemen. Bijvoorbeeld als ze een programma ontwikkelen en
ineens tot de vaststelling komen dat het niet toegankelijk is voor iedereen.
SBSBelgium voegt hieraan toe dat het een grote uitdaging zou zijn om iets
creatiefs te ontwikkelen dat efficiënt is binnen een mediabedrijf.
De VRT en de VMMa waren ook voorstander van het oprichten van een
databank met experts van verschillende kansengroepen voor journalisten. Dit
initiatief is opgenomen in de beleidsbrief Gelijke Kansen (Van Brempt, 2006)
en is te vergelijken met de start van een castingbureau in Nederland en het
Verenigd Koninkrijk, dat professionele modellen en acteurs opzoekt.
SBSBelgium is niet verder ingegaan op dit initiatief.
Conclusie
Dit onderzoek vond plaats met de bedoeling nieuwe inzichten te leveren aan
GRIP omtrent de beeldvorming over mensen met een handicap op de Vlaamse
televisie. Wat algemeen kan besloten worden, is dat de Vlaamse
televisiezenders zeker openstaan voor initiatieven rond beeldvorming, zolang
deze concreet en duidelijk zijn. Hierbij moet zeker in acht genomen worden
dat het personeel een heel belangrijke rol speelt bij hetgeen in beeld gebracht
wordt. Een groot discussiepunt is het verschil tussen de openbare omroep en
de commerciële zenders. Kan het financiële luik bepalend zijn voor een
correcte beeldvorming? Belangrijker is dat er gestreefd wordt naar een
respectvolle houding ten opzichte van mensen met een handicap. Het is goed
dat de openbare omroep hier een voortrekkersrol in speelt. Hopelijk zullen
ook de commerciële zenders dit circuit volgen. Uiteraard zal de uitdaging zijn
om naast de zenders ook de mensen met een handicap niet te vergeten. Zij
moeten de stap durven zetten naar de media en zo hun stem laten horen.
Tenslotte wil ik nog vermelden dat dit slechts een beperkte weergave is van
een maandenlang onderzoek. Het volledige onderzoeksrapport is terug te
vinden op de themabank van de GRIP-site.
Lien De Doncker
Bronnen:
1. VAN HOVE, G., LENOIR, S., VANPEPERSTRAETE, L. (2003).
Beeldvorming over mensen met een handicap. Gent: Universiteit Gent.
2. GRIP vzw. (2006 c). Nieuwe principes, uitgangspunten en rechten
in het ontwerp van VN-conventie. [raadpleging op 06 november
2006].
3. UNITED NATIONS. (2006). Convention on the Rights of Persons
with Disabilities. [WWW]. [raadpleging 6 november 2006].
4. VAN BREMPT, K. (2006). Beleidsbrief 2006-2007. Gelijke kansen.
Brussel, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap.
Meer informatie
1. het volledige onderzoek van Lien De Doncker op de themabank
van GRIP
2. De Wetenschapswinkel
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

Sensibilisatie 7. Kwaliteit van bestaan is … durven dromen
Op 14 juni zakte GRIP af naar Antwerpen. De
‘Voelspriet’ van GRIP is iets nieuw en vindt
tweemaal per jaar plaats. Het is een avond waarop
we de sympathisanten van GRIP uitnodigen. De
bedoeling is om op een verfrissende en
toegankelijke manier met elkaar van gedachten te
wisselen over thema’s waar GRIP mee bezig is.
Tijdens onze eerste ‘Voelspriet’ wilden we meer
weten over wat kwaliteit van bestaan concreet
betekent. Hoe is het gesteld met onze kwaliteit van
bestaan? Welke struikelblokken zien we nog?
[Terug naar boven]
Ondanks het hondenweer waren we op de Voelspriet aanwezig met 25
mensen, allemaal met zeer verschillende ervaringen.
In het begin van de avond stonden we stil bij onze dromen. Waar dromen we
van? Wat wensen we onszelf toe?
Wat vaak terugkwam is dat de handicap een goede kwaliteit van bestaan in
de weg lijkt te staan. Als we mogen wensen dat er iets verandert dan is het
de handicap zelf die we weg wensen. Veel beperkingen vloeien voort uit het
feit dat je zeer slecht kunt horen, jezelf niet kunt wassen, blind bent, … Een
goede gezondheid is zeer belangrijk voor de kwaliteit van bestaan. Dat is ook
wat mensen elkaar vaak toewensen met nieuwjaar. Het belang van die
gezondheid is niet te onderschatten.
"De meeste dromen zijn bedrog…". Je kunt een handicap wel verwensen maar
echt weg-wensen gaat niet. Daarom is het zoeken hoe we met onze handicap
omgaan. Het betekent leren omgaan met machteloosheid en beperkingen. Als
je vroeger voltijds werkte en je lichaam je na revalidatie van kanker verplicht
over te schakelen naar halftijds werken, dan valt dit vaak zwaar.
Maar wat is nog belangrijk? Mensen om je heen die vertrouwd zijn met je
beperkingen en je handicap zelfs onzichtbaar maken omdat ze zo goed weten
hoe ermee om te gaan. Het is frustrerend telkens je beperkingen te moeten
uitleggen. Het zorgt steeds opnieuw voor een confrontatie met de kant van
jezelf waar je niet tevreden mee bent. Vrienden waar je op kunt rekenen en
waarmee je ook onbekommerd plezier kunt maken, maken het leven zoveel
aangenamer.
Wie een handicap verworven heeft droomt er vaak van om de hobby’s en het
werk van vroeger terug op te kunnen nemen. Als je erg graag danste en dit
plots onmogelijk geworden is, dan maakt dat je ongelukkig. Waar voor de ene
persoon dansen belangrijk is, wil de andere graag terug zeer actief zijn in het
verenigingsleven of opnieuw serieus genomen worden door de administratie.
Soms wordt er van mensen met een handicap wel verwacht dat ze hulpeloos
zijn, niet goed weten hoe het moet, erbij lopen als schooiers, zielig zijn, … Als
je meer wil van het leven dan goed verzorgd en geholpen te worden, dan
krijg je de reactie teveel te willen. We horen vaak dat we realistisch moeten
blijven en de lat niet te hoog mogen leggen. Maar wij hebben ook dromen en
wensen zoals anderen. Er is echt wel een mentaliteitswijzing nodig zodat wij
als normale mensen behandeld en bekeken worden.
Is er een verschil?
Voelspriet
We stelden ons ook de vraag of mensen zonder handicap over andere dingen
dromen. Ons besluit was van niet maar wel dat zij de lat veel hoger leggen.
Mensen zonder handicap verwachten veel meer van het leven.
De reclame toont ook dat wie jong is, gezond en mooi is alles gedaan krijgt.
Eigenlijk zouden van kleins af aan ook andere beelden getoond moeten
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

worden. Ook wie je bent, je karakter, je doorzettingsvermogen, de dingen
waar je goed in bent… bepalen je kansen in het leven. Doordat mensen
zichzelf en hun kansen zeer laag inschatten omdat ze niet volmaakt zijn,
verwachten ze ook veel minder van het leven.
Eigenlijk mogen we verwachten dat straten, pleinen en gebouwen
toegankelijk zijn en we dus overal terecht kunnen. Toegankelijkheid komt niet
alleen enkelingen tegemoet. Veel mensen hebben problemen met stappen en
ook ouders met een kinderwagen dromen van hellende vlakken in plaats van
trappen.
En… Actie!
Het zou geen avond van GRIP zijn als we ons moedeloos bij de feiten
neerleggen. Stel er komt een nieuwe regering en we mogen onze eisen
bekend maken, wat zouden dan onze actiepunten en slogans zijn?
We mochten reageren op stellingen en dan onze slogans op bordjes schrijven.
Het waren bordjes voor in een betoging. Want inderdaad, actievoeren is een
manier om problemen aan te pakken.
"Meer keuze, minder rompslomp!"
Nu moeten we veel papieren invullen. Vaak moeten we dingen bewijzen die ze
eigenlijk al weten. Er zijn ook veel verplichtingen. Niet iedereen kan kiezen
waar hij woont, wanneer de verpleging komt, welk hulpmiddel wordt
aangekocht…
"Transparante uitkeringen, nu!"
Het moet duidelijk zijn hoeveel geld er is om mensen met een handicap te
ondersteunen. Hoe worden de uitkeringen berekend? Hoeveel geld krijgen
voorzieningen? Die bedragen moeten duidelijk zijn voor iedereen en we
moeten er ook meer controle over hebben. Nu weten we niet over hoeveel
geld het gaat, wat ermee gebeurt en kunnen we er zelf ook niet over
beslissen.
"“Kiezen met wie je woont!"
Als mensen zonder handicap samenwonen dan kiezen ze daar voor en dan
kiezen ze ook wie bij hen woont. Dat moet ook zo zijn voor mensen met een
handicap. Ook met gezinnen moet rekening gehouden worden. Eigenlijk is dit
een team waarin iedereen beperkt wordt door de handicap van één iemand.
Een struikelblok is nu dat mensen een deel van hun uitkering verliezen als ze
gaan samenwonen of huwen. Zo’n discriminaties moeten weg. Je moet
kunnen kiezen om alleen of met anderen te gaan wonen.
Dit moest ons nog van het hart
Op het einde van de avond kreeg iedereen nog eens de kans om zijn hart te
luchten. Veel anekdotes en verhalen volgden. Kort samengevat, enkele
knelpunten:
n Dokters moeten gesensibiliseerd worden om tactvoller met mensen om
te gaan.
n Mensen worden in categorieën onderverdeeld terwijl ze niet in hokjes te
stoppen zijn.
n Bijverdienen kan niet zonder tegemoetkoming te verliezen.
n Discriminatie kan echt niet.
n Het avondonderwijs was tot nu gratis voor mensen met een handicap
maar dat verandert.
n Politici moeten zich meer inleven in wat de wetten betekenen voor
mensen met een handicap zelf.
n Je moet in je eigen omgeving naar school kunnen gaan en wonen.
n De leeftijdsgrens van 65 voor het VAPH klopt niet.
n Alternatieve behandelingen moeten ook terugbetaald worden.
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

n Er is meer verdraagzaamheid nodig.
n De mantelzorgers worden te vaak vergeten.
[Terug naar boven]
Dossiers 8. Een toekomstgerichte zorgsector: een zorg voor (over)morgen?
Dit artikel verschijnt deze maand in Link, het tijdschrift voor links-liberalisme.
Inleiding
Het aantal mensen met een handicap stijgt. Daar zijn verschillende oorzaken
voor. Door de vooruitgang van de medische wetenschap blijven mensen
langer leven. Het percentage mensen met een handicap onder +65 jarigen is
groter door ziekte en ouderdom. Maar de medische wetenschap zorgt er ook
voor dat de overlevingskansen van jongere mensen die getroffen worden door
een ernstig verkeersongeval of door ziekte, toenemen. Net zoals de
overlevingskansen van pasgeboren baby’s met een zware handicap stijgen.
Tegelijk wordt het stilaan mogelijk om steeds vroeger een handicap op te
sporen tijdens de zwangerschap. De levendige, internationale publieke
debatten over de reanimatie van baby Charlotte en de wenselijkheid van
designerbaby’s bewijzen de nood om over de gevolgen van deze medische
ontwikkelingen ook een ethische discussie te voeren en een politiek kader
vast te leggen.
Niet enkel politici, ethici en medici kunnen een zinvolle bijdrage leveren in het
debat over deze medische ontwikkeling. Een stem die vaak over het hoofd
wordt gezien is die van de mensen met een handicap zelf. Nochtans kunnen
zij vanuit hun persoonlijke ervaring deskundig antwoorden op de vraag wat
hun leven met een handicap wel of net niet kwaliteitsvol maakt.
Uiteraard bestaat er geen antwoord namens ‘dé’ mensen met een beperking.
Er zijn zoveel verschillende beperkingen en bovendien zijn ook de sociale
context, de individuele beleving, de (on)aangepastheid van de omgeving, de
aanwezigheid van hulpmiddelen en ook de inkomenssituatie erg bepalend
voor het persoonlijk functioneren. Maar een constante is wel dat mensen met
een handicap dezelfde criteria hanteren als mensen zonder handicap om te
oordelen over de kwaliteit van hun leven. Sociale integratie, zelfontwikkeling,
een materiële basis, emotioneel welbevinden, zelfbeschikking, … zijn daarin
bepalend.
Niet enkel het aantal zorgvragen stijgt door de hierboven beschreven
demografische en medische evoluties. Ook de inhoud van de zorgvragen
verandert. Steeds meer mensen geven aan zo lang mogelijk thuis te willen
blijven wonen als ze zelf hulpbehoevend zouden worden. Het behouden van
de eigen autonomie en de sociale contacten in de buurt zijn daarbij
belangrijke redenen.
Dat de vergrijzing een belangrijke uitdaging vormt voor de beleidsmakers
hoef ik hier niet te bepleiten. Via het zilverfonds over de zorgverzekering en
het generatiepact proberen politici te anticiperen op deze te verwachten
evolutie die een grote impact zal hebben op de sociale zekerheid. Maar het
gaat niet enkel over de kwantiteit. Het loont ook de moeite voor politici om
stil te staan bij de kwaliteit. Welke kwaliteit van leven willen wij de ouderen
bieden?
Trendwatchers durven de groep mensen tussen de 50 en 60 jaar omschrijven
als de medioren. Zij zijn de midlifecrisis voorbij, hun kinderen zijn het huis uit
en het huis zelf is afbetaald. Ze hebben nu tijd en geld om te reizen, nieuwe
hobby’s te ontdekken en zich te verdiepen in nieuwe interesses. Het zijn deze
nieuwe 50+ die hun ouders bezoeken in het rusthuis en bij elk bezoek hun
weerstand jegens de rusthuizen zien groeien. Het was diezelfde weerstand
tegen de geïnstitutionaliseerde zorg die een twintigtal jaar geleden aan de
oorsprong lag van de Independent Living Movement. In dit artikel wil ik een
historische schets geven van deze beweging en de behaalde resultaten en de
toekomstverwachtingen vanuit mensen met een handicap en hun familie op
een rij zetten. De hierboven beschreven medische, demografische en
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

maatschappelijke evoluties tonen de relevantie hiervan aan voor politici en
medioren die zich vragen stellen bij de toekomst van de ouderenzorg.
De historiek van de Independent Living Movement
Twintig jaar geleden ontstond in de Verenigde Staten de beweging
Independent Living Movement. Dit is een beweging van mensen met een
handicap die zo zelfstandig mogelijk willen leven. Het is een
burgerrechtenbeweging die ijvert voor gelijke rechten voor mensen met een
beperking. Net als mensen zonder handicap moeten zij ook keuzes kunnen
maken over hun eigen leven. Ze zetten zich af tegen de ‘gehandicaptenzorg’
zoals die traditioneel georganiseerd werd. De mastodonten van grote
instellingen waar grote groepen mensen met een handicap samenleven onder
het wakende oog van allerlei experts laten weinig ruimte voor zelfbeschikking
en de opbouw van duurzame sociale relaties.
Vaak verscholen in het groen brachten mensen met een handicap hun hele
leven door in deze instellingen. Ze liepen er school, bleven er op internaat,
gingen er werken in de bijhorende beschutte werkplaats of het dagcentrum en
tijdens de vakanties werd er vanuit de instelling een vakantiekamp
georganiseerd. Thuis blijven wonen bij de ouders of zelfstandig gaan wonen
was geen alternatief wegens een gebrek aan ondersteuning. Door de opkomst
van de tweeverdienersgezinnen werd de beschikbare mantelzorg de afgelopen
50 jaar teruggedrongen waardoor dit steeds minder een optie werd.
Bovendien levert de complete afhankelijkheid van mantelzorg en
liefdadigheidsinstanties ook onvoldoende garanties op duurzame sociale
relaties en zelfbeschikking. Tegelijk met het afnemende belang van de
mantelzorg won de visie dat mensen met een handicap door specialisten
geholpen moesten worden aan belang. De overtuiging groeide dat iemand
beter af was in handen van een legertje gespecialiseerde orthopedagogen,
opvoeders, verplegers, psychiaters en dokters dan bij familie die hiervoor niet
opgeleid is.
In Vlaanderen ontstond Independent Living Vlaanderen of ILV in 1987. Het
eerste belangrijke strijdpunt was de realisatie van een Persoonlijk Assistentie
Budget of PAB. Via zo’n budget kan iemand met een handicap zelf een
assistent aanwerven die helpt bij het eten, toilet, vervoer, vrije tijd,
huishoudelijk werk, bij sociale contacten… Het eerste wapenfeit is een
uitspraak van een rechtbank dat een PAB ten laste legt van een OCMW. Het
vergt echter nog vele jaren actie voor er vanuit de overheid een PAB
experiment komt. In 1997 start een experiment PAB met 15 personen. In
2000 wordt een decreet goedgekeurd dat het PAB uit de experimentele fase
haalt. Op 7 juli 2007 gebruiken 1234l mensen een PAB, meer dan 3500
mensen dienden een aanvraag in voor een PAB en staan nu op een wachtlijst.
Het PAB wordt in de memorie van het decreet beschreven als een antwoord
op de vraag om een zo autonoom mogelijk en maatschappelijk geïntegreerd
leven te kunnen leiden. De budgethouder krijgt een budget toegewezen om
één of meerdere assistenten tewerk te stellen. De hoogte van het budget is
afhankelijk van de zorgzwaarte van de persoon die ondersteund wordt. Deze
zorgzwaarte drukt men uit in het aantal uren ondersteuning die de persoon
nodig heeft. Dit pakket uren plaats iemand in een budgetcategorie. Het is de
persoon met een handicap zelf die als budgethouder en werkgever optreedt.
Voor kinderen en volwassenen met een verstandelijke handicap kunnen
familieleden erkend worden als beheerder van het PAB. Welke taken de
assistent uitvoert staat in de arbeidsovereenkomst die wordt onderhandeld
met de budgethouder. Voor ondersteuning bij de rol van het werkgeverschap
kan de budgethouder beroep doen op een budgethoudersvereniging.
Het succes van het PAB bestaat uit de grote flexibiliteit en vrijheid voor de
persoon met een handicap. Dankzij het PAB is die niet langer afhankelijk van
diensten die zelf bepalen wanneer ze kunnen langskomen voor het ochtend -
of avondtoilet. De assistentie wordt thuis geleverd en niet enkel in
appartementen of tehuizen die eigendom zijn van een voorziening. Of er
worden zaken mogelijk die vroeger niet konden zoals begeleiding naar een
vrijetijdsactiviteit en ontlasting van een overbevraagde mantelzorger. Door de
snelle inzetbaarheid van het PAB vragen ook mensen op de lange wachtlijst
voor een plaats in een voorziening het PAB aan. Met een PAB kunnen ze zelf
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

de ondersteuning organiseren in afwachting van een vrije plaats in een
voorziening. Door het grote succes en het beperkte budget is er echter ook
een wachtlijst PAB ontstaan. Jaarlijks worden tot nu toe slechts gemiddeld
250 extra budgetten toegekend terwijl 3500 mensen een PAB aanvroegen.
Om toch soelaas te bieden aan wie zeer dringend ondersteuning nodig heeft,
is er in 2006 een noodprocedure ingevoerd. Mensen met bepaalde
degeneratieve aandoeningen kunnen gebruik maken van deze noodprocedure.
Net als voor de wachtlijsten bij voorzieningen klinkt de roep naar een
oplossing voor de wachtlijst PAB steeds luider.
Maar daar eindigt het verhaal van Independent Living Movement in
Vlaanderen niet. In vergelijking met het totale zorgaanbod vertegenwoordigt
het PAB maar een zeer klein deel. De doelstelling is ook om het overige deel
van het zorgaanbod zo te hervormen dat de mogelijkheden voor een
autonoom en maatschappelijk geïntegreerd leven stijgen voor alle mensen
met een beperking. Intussen is de vereniging Independent Living Movement
in Vlaanderen ter ziele gegaan. Het gedachtegoed wordt nu meegedragen
door de budgethoudersverenigingen, de klassieke ledenverenigingen van
mensen met een handicap en GRIP (Gelijke Rechten voor Ieder Persoon met
een handicap vzw).
Naar vraaggestuurde zorg via een persoonsgebonden
budget
In december 2003 organiseerde de toenmalige minister van Welzijn, Adelheid
Byttebier, een Zorgcongres. Dit congres werd door De Morgen smalend ‘de
tupperwareparty van de welzijnssector’ genoemd. Het congres werd
voorbereid door onderzoek van het CBGS en experts uit de zorgsector. Op de
congresdag zelf verzamelden 800 werknemers, gebruikers, politici en
beleidmakers zich in Brussel. Aan de zaal werden een aantal stellingen
voorgelegd over de toekomst van de zorgsector. Meer voorzieningen of meer
thuiszorg? was één van de stellingen. Via een bordje met groene en rode kant
werd aan alle deelnemers gevraagd kleur te bekennen. Veel mensen voelden
zich ongelukkig bij het concept waarin enkel ruimte leek voor zwart-wit
denken maar het werd een levendig debat.
Een beweging als Independent Living leek de sector ook te polariseren met
een tegenstelling tussen de voorzieningen en de mensen met een handicap en
hun familie. Dat die schijnbare tegenstelling soms gebruikt wordt om de
inhoudelijke discussie over de wijze waarop we onze zorg organiseren niet te
hoeven voeren is jammer. Jammer maar niet geheel onbegrijpelijk. Na het
PAB kwam er een nieuw voorstel op tafel dat nog een stuk verder gaat. Het
persoonsgebonden budget of PGB gaat over een nieuwe manier om de
gehandicaptensector te financieren. Waar het nu de overheid is die
voorzieningen erkent en hen op basis van prestaties financiert, zou de
financiering met het PGB rechtstreeks naar de mensen met een handicap
gaan. Net zoals bij een PAB is het dan de budgethouder die zelf beslist waar
hij welke zorg aankoopt en of hij hiervoor beroep doet op een voorziening,
zelf mensen aanwerft of de twee combineert.
Dit betekent een reële machtsverschuiving ten voordele van de mensen met
een handicap en hun familie, ten koste van de voorzieningen. Sommige
progressieve directies zien in dit voorstel potentieel om flexibeler te kunnen
inspelen op de vraag van mensen. De huidige manier van betalingen is zeer
log en streng omkaderd en laat weinig ruimte voor een vraaggestuurde zorg.
Maar de vakbonden vrezen ook voor een flexibilisering bij de personeelsinzet
en inrichtende machten maken zich zorgen over de zekerheid van hun
financiering en de organiseerbaarheid. In het parlement is er al sinds 2001
een ruime politieke meerderheid voor het persoonsgebonden budget. Toen
werd het decreet persoonsgebonden budget door alle democratische partijen
gesteund. Maar op uitvoeringsbesluiten is het nog altijd wachten. Niet enkel
de vakbonden en sommige voorzieningen staan huiverachtig tegenover de
uitvoering van het decreet persoonsgebonden budget. De bevoegde
administratie, vroeger het Vlaams Fonds voor Personen met een Handicap nu
het Vlaams Agentschap Personen met een Beperking, leek ook niet echt te
popelen om het decreet uit te voeren. In opdracht van Minister Byttebier werd
nog net voor de verkiezingen een rapport opgesteld als aanzet voor
uitvoeringsbesluiten. Maar de publicatie van dit rapport in 2003 was het
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

laatste echte wapenfeit van het Vlaams Agentschap op vlak van het
persoonsgebonden budget.
In het regeerakkoord 2004-2009 staat dat de haalbaarheid van het
persoonsgebonden budget onderzocht zal worden. Niet het persoonsgebonden
budget maar zorggradatie (het opdelen van het zorgaanbod in een waaier van
modules) werd de afgelopen jaren het stokpaardje van de beleidmakers.
Voormalig Minister van Welzijn Vervotte noemde zorggradatie in een
interview met De Standaard ‘een trendbreuk’. De toenmalige voorzitster van
GRIP, Viviane Sorée, reageerde ontgoocheld in de krant met de stelling dat
enkel het persoonsgebonden budget een trendbeuk zou betekenen met de
huidige aanbodsgestuurde zorg. Zorggradatie is een mooie poging om het
aanbod van voorzieningen meer te differentiëren en een financieel scheef
getrokken situatie tussen voorzieningen opnieuw te herstellen. Maar verder
dan dat ging Inge Vervotte niet. Het blijft wachten op een duidelijke visie op
de toekomst van de gehandicaptensector. De idee van een ommezwaai via
het persoonsgebonden budget werd niet gekelderd maar werd ook niet verder
onderzocht. PPG, het Pluralistisch Platform Gehandicaptenzorg, reageerde
scherp op de aankondiging van Inge Vervotte over een overstap naar het
federale niveau: “Straks volgt dus een min of meer ingrijpende stoelendans in
de Vlaamse regering. Het PPG vraagt niet naar een minister van lopende
zaken, noch naar een minister van wachtlijsten. Graag een minister van visie
en daadkracht. Kan de partijvoorzitter die straks moet beslissen over de
aanduiding zich goed inprenten dat het kabinet Welzijn geen inloopbaan is
voor politiek talent, maar meer dan ooit behoefte heeft aan
veranderingsmanagement en langetermijnvisie?”.
PPG vertolkt daarmee de ontgoocheling van veel mensen in de sector die
uitkeken naar een nieuw meerjarenplan voor de aanpak van de wachtlijsten
én op een versnelling op vlak van zorgvernieuwing.
Het is nu wachten op het beleid van de nieuwe minister van welzijn Steven
Vanackere. Hopelijk wordt de handschoen van het persoonsgebonden budget
deze maal opgenomen en realiseert men zo een werkelijke trendbreuk in de
zorgsector.
Want de vernieuwingen in de gehandicaptenzorg zijn niet enkel van belang
voor mensen met een handicap en hun familie. De evoluties in deze sector
zijn ook interessant in het licht van de vergrijzing. Ook in de ouderenzorg
staan we voor de grote uitdaging om meer zelfsturing en inclusie op grote
schaal te realiseren.
Elke Decruynaere is stafmedewerker beleid bij GRIP (Gelijke Rechten voor
Ieder Persoon met een handicap vzw).
Bronnen:
1. Schalock,R. L. (1997). Quality of life: Vol. I: Conceptual and
measurement issues. Washington D.C.: American Association of Mental
Retardation.
2. Konings, H. (2006), De stand des tijds, over trends en
toekomstverkenning. Tielt: Lannoo.
3. Independent Living Vlaanderen vzw (2000), We zijn nog niet thuis –
Twaalf jaar strijd voor een Persoonlijk Assistentiebudget in Vlaanderen.
Brugge: EPO,
4. Cijfer VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen met een
Handicap)
5. Cijfer Budgethoudersvereniging BOL-Budiv, nieuwsbrief juli 2007.
Dossiers 9. Verslag Startdag Universal Design
[Terug naar boven]
Autisme is een ontwikkelingshandicap met als rode draad een andere
zintuiglijke waarneming en informatieverwerking en minder voeling met de
context en sociale etiquette. Voor de omgeving geeft dat last door schijnbaar
contextvreemd gedrag, voor de persoon zelf is er vooral overlevingsstress.
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

Een autismevriendelijke benadering houdt ondermeer in dat mensen zonder
expertise erop letten consequent te zijn in hun communicatie en gedrag, de
ruis (abstracte begrippen en zintuiglijke toeters en bellen) in de
informatieoverdacht beperken, en correct omgaan met bepaald
contextvreemd gedrag, dat zou kunnen irritant of onbeschoft overkomen.
Zo’n omgeving elimineert in veel gevallen de handicap(situatie) en wordt ook
meteen duidelijker en minder stressvol voor iedereen (ook voor hen zonder
autisme). Net als bij andere handicaps betekent dit natuurlijk niet dat autisme
‘genezen’ of verholpen is. Autisme – de ervaring van autistisch denken en
voelen - behoort onlosmakelijk tot de handicap-identiteit en – cultuur.
Bovendien staat de persoon nog altijd centraal, niet het ‘ding’ autisme.
Autisme Centraal in Gent heeft het begrip ‘autismevriendelijkheid’ uitgewerkt
tot een project, waar ook een aantal bekende Vlamingen zich bij aansluiten.
Zelf ben ik betrokken bij dit project, en ga ook frequent op stap met
autistische mensen, met verschillende vormen van autisme en begaafdheid.
Ik wil erbij vermelden dat er geen enkel terrein is waarop ik me deskundige
noem, en dus zeker niet op vlak van autisme.
De studiedag is alvast boeiend geweest, zij het lang niet drempelvrij of
drempelarm.
Eerst en vooral is het niet eenvoudig, na een vermoeiende treinreis, als leek
de weg van het station te Leuven naar het provinciegebouw te vinden.
Op de uitnodiging merken dat de studiedag doorgaat in dit gebouw, is
trouwens ook niet echt evident.
In plaats van de chaos aan promotionele tekst, is het aangenamer in één
oogopslag concrete en terzake doende informatie te vinden. Wat, wanneer,
hoe er te geraken en hoe we ons kunnen voorbereiden (bijvoorbeeld door de
slides beschikbaar te stellen vooraf in plaats van achteraf) … Concrete
communicatie die heel wat irritatie zou kunnen vermijden.
De locatie dan … Er zit weliswaar een plannetje bij de uitnodiging, maar dat is
toch verre van duidelijk. Sommige mensen weten dat de B op het gebouw
staat voor de Provincie Vlaams Brabant. Als Westvlaming is die connectie niet
zo eenvoudig gemaakt. Ik zie me dan ook genoodzaakt een week vooraf al
eens naar het verre Leuven reizen om de weg te vinden, om de stress de dag
zelf toch al iets te beperken.
Eenmaal het provinciegebouw gevonden, is het nog flink zoeken naar de
onthaalbalie van de studiedag. Die staat namelijk niet aan de ingang, maar
achterin en zijdelings, wat met een kleine maar vooral onduidelijke pijl wordt
aangeduid. Gelukkig is de vrouw aan de algemene balie zo vriendelijk om
duidelijk te zeggen waar we moeten zijn, en hoe er te komen. Onderweg een
hele reeks folderrekken, gewemel van informatie en mensen, muziek op de
achtergrond … We houden de weg in gedachten.
Over het onthaal zelf geen kwaad woord, dat gebeurt concreet en correct,
vriendelijk en duidelijk. Jammer alleen dat die verdomde badge opspelden
weer zoveel tijd kost, en de vestiaire, het toilet en de zaal waar de lezingen
plaatsvinden weer zo moeilijk te vinden zijn.
We hebben nog even tijd om de standjes op de beurs te bezoeken. Al gauw
blijkt vooral de fysieke dimensie en de architecturale logica te domineren.
Wanneer we informeren naar de verstandelijke of zelfs autisme-dimensie
verkrampt keer op keer het gezicht van de standhouder. De persoon die zich
ermee bezighoudt is net niet aanwezig, in het beste geval, en anders een
overvriendelijke glimlach met een ‘nee’ daaraan toegevoegd. Sommige
standhouders denken zelfs niet ‘categoriaal’, in doelgroepen dus, maar in het
teken van ‘de mens in het algemeen’. Als ik om uitleg vraag, krijg ik een
boekje toegestopt. Gelukkig zijn de mensen van Toegankelijk Reizen en Yves
Verschaeren van het TOV wel behulpzaam. Ze erkennen de leemtes, dat is al
heel wat.
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

Met een laatste groepje mensen begeven we ons naar de grote zaal waar men
al begonnen is. Een verwittiging heb ik blijkbaar gemist, maar bon. We
schuiven aan voor een reeks verhalen die vooral focussen op het academische
aspect van universal design, het onderwijs en onderzoek, en deels ook de
beeldvorming.
‘Universal Design’ of ‘ontwerpen voor iedereen’ blijkt erom te gaan de
dagelijkse dingen om ons heen zo gebruiksvriendelijk en toegankelijk
mogelijk te ontwerpen voor een zo groot mogelijke groep gebruikers.
In een omgeving of ruimte die bruikbaar is voor iedereen, zou de gebruiker
eerst en vooral het gevoel moeten krijgen welkom te zijn. Voorts zou het
duidelijk moeten zijn waar de gebruiker terecht kan voor welke functies,
wanneer en welk traject moet gevolgd worden. Voor 95% van de gebruikers
zou dit zonder assistentie moeten kunnen, de overige 5% moet de ruimte met
de nodige assistentie (bij voorkeur zonder externe assistent) volledig kunnen
gebruiken.
Universal Design zou meer moeten zijn dan een sexier term voor
toegankelijkheid, dat nogal eens met ‘gehandicapten’ wordt geassocieerd. En
gehandicapten zijn niet sexy, dat is universeel al geweten. Minister Van
Brempt wil vooral duidelijk maken dat iedereen, ook mensen met een
tijdelijke of situationele beperking, ermee kan winnen dat een omgeving
universeel bruikbaar is.
In de praktijk blijft het nog vaak het bruikbaar maken van de fysieke
omgeving (vaak als het bouwproject al bezig is), voor mensen met een
zichtbare beperking en de nodige consumptiekracht, door het maken van
aanpassingen die op plan afleesbaar zijn. Dat wordt op de studiedag
meermaals bevestigd.
In sommige gevallen wordt een omgeving nog steeds ingericht volgens het
principe van de Vitruvian Man van Leonardo Da Vinci, het ideaal van de
humanistische mens met de perfecte maten. In heel wat betogen op de
studiedag helt men echter over naar het andere uiterste, en focust op de
beperkingen.
Professor Herbert Froyen merkt op dat er handicapsituaties zijn in de fysieke,
sociale en virtuele omgeving. Vlaamse bouwmeester Marcel Smets geeft aan,
als reactie op een dappere interventie vanuit het publiek, dat de
toegankelijkheid van de sociale, economische en virtuele omgeving nog veel
kan verbeteren. En het praktijkvoorbeeld van de Limburgse speelterreinen
toont aan dat er werk gemaakt wordt van de diversiteit aan spelvormen.
De bespreking van de openbaar vervoersketen (trein, bus, tram) bij Herbert
Froyen is volgens mij een mooi voorbeeld hoe er stapsgewijze aan Universal
Design kan gewerkt worden. Er moet vooral sprake zijn van een continuïteit
in het traject dat mensen volgen. In dat opzicht is er nog veel werk aan de
duidelijkheid van informatie (in het stationsgebouw, op de perrons, in de trein
zelf). Uiteraard is er ook al veel positiefs gebeurd.
Ook het voorbeeld van de Limburgse speelterreinen is interessant. Ook de
signalisatie en de openheid voor verschillende spelvormen (sociaal, receptief,
fantasie, constructie, uitdaging, repetitief, regel) komen aan bod. Elke
ontwikkelingsleeftijd heeft bovendien zijn eigen specifieke speelbehoefte (wild
of rustig, actief of passief) en consequentie is hier heel belangrijk. Het doet
me denken aan de moeder met een autistische zoon die vertelde dat haar
kind het springkasteel afbrak omdat er het ene uur begeleiders waren die de
instroom & beweging op het kasteel wat in de gaten hielden, en het andere
uur er niemand meer was. Als de regels duidelijk en consequent zijn, is de
speelruimte des te plezieriger. Voor een keer ligt de nadruk dus niet op de
rolstoeltoegankelijkheid maar vooral op het uitbreiden van de
gebruiksmogelijkheden.
De nadruk ligt voor de rest van de dag vooral op de zichtbare beperking, het
economisch aspect en de fysieke omgeving, namelijk het bereiken van een zo
groot mogelijke doelgroep met koopkracht en het toegankelijk maken van de
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

werkomgeving. Men kijkt wel vaker naar tijdelijke en situationele
beperkingen. Voor mensen met minder zichtbare beperkingen (verstandelijk,
visueel, verbale, of autistische), met tijdelijke of situationele beperkingen (de
moeder met een hyperactief of autistisch kind dat haar aandacht en handen
opeist), of die minder sociaal of economisch kapitaal hebben (allochtonen,
kansarmen), blijven ruimtes en omgevingen vaak beperkt of zelfs helemaal
niet bruikbaar.
Vanuit het autismevriendelijk perspectief een omgeving bruikbaar maken kan
volgens mij vooral door consequentie in communicatie (duidelijk zijn over
verwachtingen en aanbod), beperken van ruis door irrelevante zintuiglijke
prikkels (licht, geluid, geur, tast) en door beperken van het vakjargon
(abstracte begrippen, verduidelijking termen). Daardoor wordt een omgeving
niet minder ‘sexy’, maar vooral met minder stress bruikbaar voor een breder
publiek, dat evenmin van al die toeters en bellen houdt.
Als ik dat bekijk voor de studiedag, valt dat niet steeds positief uit. Zo is het
erg moeilijk om geconcentreerd te luisteren naar de betogen. De zaal is
hoewel luchtig en ruim vrij ongunstig om stressvrij te kunnen volgen door
geluid, licht en geurafleiding. De voorbijrazende trein die af en toe het
gebouw doet daveren, sms’sjes die binnenkomen, mensen die achterin de
zaal over en weer lopen, binnen en buiten, gsm’s die brommen en soms
afgaan, de slide-projector die irritant veel lawaai maakt, de slides zelf met
veel te veel tekst, de parfums en bijwijlen zweetgeuren van mannen en
vrouwen in pak … Niet ideaal om geconcentreerd te volgen. Ook het
overmatig gebruik van (Engels) jargon uit architectuurmiddens, terwijl
toegankelijkheid toch het tijdperk van de architectuur zou moeten ontgroeid
zijn, en de moeilijke interactie tussen publiek en sprekers, is verre van
ideaal.
Vooral tijdens de lunchpauze blijkt vanuit welk idee de studiedag is opgevat.
Er is een staand buffet waarbij we lijf aan lijf eten, in een veel te drukke
ruimte, en we haast al naar buiten moeten om een stille plek te vinden om bij
een koffie rustig aan netwerking te doen.
Kortom, een hele drukke dag, maar niettemin erg interessant en boeiend. We
laten de receptie voor wat ze is, het is al meer dan genoeg geweest, en
vertrekken met de trein terug naar huis. Om alles te laten bezinken.
[Terug naar boven]
Dossiers 10. Resultaten van het what do you think-project van Unicef: de
aanbevelingen rond gelijke kansen van en voor jongeren met
een handicap
De rechten van kinderen en jongeren worden beschermd door het Verdrag
voor de Kinderrechten van de Verenigde Naties. De rechten van kinderen met
een handicap worden expliciet vermeld in het nieuwe VN-verdrag voor gelijke
rechten van personen met een handicap.
Beide Verdragen stellen de participatie en betrokkenheid van hun doelgroepen
centraal. Mensenrechtenorganisaties van personen met een handicap voeren
de slogan: ‘Nothing about without us’ in het vaandel. In het geval van
kinderen is dit wellicht dubbel zo relevant. Deze groep stoot op dezelfde
drempels als deze van volwassenen met een handicap en heeft minder
rechtstreekse toegang tot beslissingsorganen. De meeste onderzoeken en
wetgeving worden immers opgemaakt door volwassenen.
Daarom lanceerde, op initiatief van UNICEF België, What Do You Think? van 1
oktober 2005 tot 30 maart 2007 een bevraging van jongeren met een
handicap met als doel de jongeren te stimuleren om zich uit te drukken over
hoe ze zich voelen en welke problemen zij ondervinden. We wilden hen ook
laten meedenken over mogelijke oplossingen. De bevraging was bedoeld voor
alle jongeren met een handicap tussen 12 en 18 jaar
Hiervoor werkte What do you think? samen met verschillende partners :
ouders, verenigingen, scholen, belangenverenigingen uit de handicapsector,
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

kinderrechtenorganisaties en natuurlijk jongeren zelf. In totaal werkten zo’n
300 jongeren mee. Zij gaven hun mening te kennen via verschillende
methodieken: een vragenlijst, door groepsdiscussies, een tekening, foto’s,
een video, …Ze werkten samen met de Universiteit van Gent om ook de
meest kwetsbare jongeren te bereiken.
Op 18 oktober werden de resultaten
van de bevraging voorgesteld aan
beleidsmakers, organisaties en de
pers. Mensen van UNICEF België en
jongeren voerden het woord.
Wat waren hun belangrijkste
aanbevelingen in deze heel
indrukwekkende presentatie?
De belangrijkste aanbeveling is
dat we dezelfde kansen krijgen.
Het is goed dezelfde rechten te hebben, maar als je er geen toegang tot hebt
dan ben je er niets mee (de jongeren)
Ze vragen gelijke kansen in het onderwijs, op vlak van vrije tijd, in de
hoofden van de mensen en op de werkvloer.
De tweede aanbeveling spitst zich toe op informatie:
Naar het grote publiek toe:
Ministers kunnen niet alles veranderen. Ook de media moeten er over
spreken. Soms veranderen mensen van mening nadat ze een uitzending op
de radio hebben gehoord (de jongeren).
Naar leeftijdsgenoten toe:
Jongeren stellen de resultaten van
het What do you think project voor.
Ik wil aan andere jongeren vertellen wat dat is, een handicap, om beter
begrepen en geïntegreerd te worden.
Maar ook naar ouders, leerkrachten, dokters,… Ernaast moet er informatie
zijn voor de jongeren zelf: over alles wat hen aanbelangt, hun rechten maar
ook over goed en slecht nieuws over mensen met een handicap.
De aanpassing van de openbare ruimte is de derde aanbeveling.
De jongeren vragen goede fietspaden, hellende vlakken om alles toegankelijk
te maken, structurele oplossingen voor winkels, cafés, banken,… en vinden
dat ontoegankelijke gebouwen beboet moeten worden.
Last but not least wilden de jongeren zeggen dat ze willen opkomen voor
zichzelf. Via hun voorstellen willen ze mee vorm geven aan de samenleving
en ministers informeren over hun problemen. Ze willen ministers aanspreken
over hun bezorgdheden en aandringen op het belang van gelijke kansen.
De jongeren sluiten af met te wijzen op hun dromen. Ze dromen van een
betere wereld zonder oorlog. Van de toekomst, een gezin, waar ze later zullen
wonen, een zalige vakantie een droomberoep. Ze dromen ook en vooral van
een wereld die aangepast is voor iedereen, waar ze meer zelfstandig kunnen
zijn en evenveel kansen hebben als iedereen.
In de voorstelling kwam ook duidelijk naar voren dat de jongeren, alhoewel
ze een handicap hebben, in de eerste plaats willen worden aanzien en
behandeld als jongeren... maar dan jongeren met een stem.
De voorzitter van UNICEF Belgïe riep alle aanwezige volwassenen op om te
zorgen dat het bij deze voorstellen en signaal niet blijft. Dat de volwassenen
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

wel degelijk het nodige doen om te werken aan de gelijke kansen in het leven
van alledag die door de jongeren werden gevraagd.
Meer informatie:
1. De website van What do you think
2. De resultaten van de bevraging en de voorstellen van het What
do you think-project in pdf-formaat
3. De resultaten van de bevraging en de voorstellen van het What
do you think-project in tekstformaat
Dossiers 11. Kom surfen naar de begrippenlijst van GRIP!
[Terug naar boven]
Het heeft lang geduurd maar nu is hij er. De begrippenlijst op de website van
GRIP. Omdat bepaalde termen wel eens een eigen (fout?) leven gaan leiden,
omdat sommige modewoorden toch wel heel snel van de tong rollen of omdat
moeilijke teksten regelmatig vol staan met jargon en technisch taalgebruik
zette GRIP een aantal termen die wij belangrijk vinden op een rijtje.
Het was hierbij niet de bedoeling om op een eenvoudige manier dingen uit te
leggen. Wél om de betekenis van bepaalde woorden te geven, en om ook aan
te geven vanwaar die uitleg komt.
Deze begrippenlijst is natuurlijk niet de enige. Op heel wat meer sites vind je
woordenlijsten terug. We sommen er alvast een aantal op.
Mocht jij nog beschikken over definities en uitleg van belangrijke
woorden die je nog niet op onze site terugvindt… mail je ze dan a.u.b.
met een goede vermelding van de bron naar info@gripvzw.be? Ook
opmerkingen en fouten zijn welkom! Dankjewel!
Natuurlijk gaan we geen eindeloze lijst maken. We concentreren ons
op de voor GRIP belangrijkste werkterreinen.
Meer informatie
1. de begrippenlijst op de website van GRIP
Sensibilisatie 12. Schrijf je in voor een televisieprogramma!
[Terug naar boven]
Een dove vrouw doet mee aan de “Canvascrack”, een blinde man doet mee
aan “Peking Express”, een rolstoelgebruikster bevalt in “Babyboom”, … Kan jij
je dat ook moeilijk inbeelden? Laten we samen de proef op de som nemen.
Heb je zelf een handicap en vind je ook dat mensen met een handicap veel te
weinig aan bod komen in de media, los van het feit dat ze een handicap
hebben? Help ons dan mee om daar wat aan te doen. Wij inventariseerden
voor jou alle televisieprogramma’s waar je je momenteel voor kan
inschrijven. Het zijn er heel wat. Onderaan vind je een overzichtje van de
programma’s met daarbij telkens de mogelijkheid om je in te schrijven.
We zijn ervan overtuigd dat een verhoogd aantal inschrijvingen van
mensen met een handicap of chronische ziekte de programmamakers in
kwestie zal aanzetten om eens stil te staan bij het feit dat het vandaag de dag
een uitzondering of zelfs ondenkbaar is dat mensen met een handicap
deelnemen aan hun programma.
Een bijkomend effect kan zijn dat er ook daadwerkelijk iemand met een
handicap kan deelnemen aan een programma. De impact die dat zal hebben,
zal groot zijn en komt de beeldvorming ten goede.
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

Vers van de
pers
Kom dus uit je kot en schrijf je in! Wat hebben we tenslotte te verliezen? Het
eenzijdige, ongenuanceerde beeld dat nu van ons wordt opgehangen in de
media?
Zou je tot slot zo vriendelijk willen zijn om ons telkens te laten weten voor
welk programma je je inschreef, wie je bent en of je enige reactie kreeg op je
inschrijving? Op die manier kunnen we het effect van onze oproep en de
impact ervan beter inschatten. Wie weet kunnen we met een straf verhaal
nog iets doen in de pers?
Overzicht van programma’s om je voor in te schrijven
13. Weetjes en initiatieven
n Nederlandstalige vertaling van het VN-verdrag
beschikbaar
[Terug naar boven]
Het was nog even wachten op de vertaling van het Verdrag van de
Verenigde Naties voor gelijke rechten van personen met een handicap.
De Nederlandse overheid deed echter haar huiswerk al en publiceerde
de tekst in haar Tractatenblad (de tegenhanger van ons Staatsblad).
n Nederlandstalige tekst van het VN-verdrag in pdf
n Nederlandstalige tekst van het VN-verdrag in tekstformaat
De Belgische versie zal wellicht toch lichtjes afwijken. Hiervoor is het
echter wachten op een nieuwe federale regering.
n 'Stop discriminatie'-gids en woordenlijst
Heb je ooit het gevoel gehad dat je leeftijd, je handicap, je afkomst, je
seksuele geaardheid of je geloof een struikelblok was bij sollicitaties?
Weet je wat je moet doen als je het slachtoffer bent van discriminatie?
Weet je wat discriminatie is? Kan een organisatie die discrimineert
eigenlijk wel goed functioneren op het gebied van management en
beleid? Wat kunnen werkgevers doen om discriminatie tegen te gaan en
verscheidenheid te stimuleren? Hoe komt verscheidenheid op de
agenda?
Het antwoord op deze en vele andere vragen kan je vinden in de online
‘stop discriminatie’- gids! Hier vind je een woordenlijst met
definities van directe en indirecte discriminatie en de antwoorden op
veelvoorkomende vragen over verschillende onderwerpen op het gebied
van het tegengaan van discriminatie. Bovendien is er een toolbox met
praktische tips voor werkgevers om verscheidenheid in hun beleid te
implementeren en discriminatie in hun onderneming tegen te gaan. Je
vindt er ook adviezen voor mogelijke slachtoffers van discriminatie.
Je vindt deze informatie op de site van het dit Europese initiatief
(Engels en Nederlands) ‘stop discriminatie’
n Discriminatie op de huisvestingsmarkt: hoe kan je
reageren?
Huisvesting is een heel centraal mensenrecht: het vormt immers een
belangrijk punt bij het uitbouwen van een zelfstandig leven.
Nogal wat personen ervaren een discriminatie op de huisvestingsmarkt.
Het komt voor dat huiseigenaren niet bereid zijn om woningen aan
leden van een kansengroep te verhuren of te verkopen. Anderen
vragen uitzonderlijk hoge huren of borgsommen, verlangen onnodige
documentatie en referenties of weigeren personen die zich borg stellen
te accepteren.
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

Het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding maakte
een brochure "Discriminatie op de huisvestingsmarkt: hoe kan je
reageren" die heel wat uitleg geeft over hoe je hiermee kan omgaan.
n Brochure in pdf-formaat
n Brochure in tekst-formaat
n Informatiedagen over de nieuwe federale wetgeving
over anti-discriminatie
Op 10 mei 2007 werd de Wet van 2003 over antidiscriminatie
vervangen door 3 nieuwe wetten. Het Centrum voor gelijkheid van
kansen organiseert een reeks van informatiedagen over deze nieuwe
wetgeving. In telkens één namiddag beantwoorden ze vragen.
Deze studienamiddagen zijn bedoeld voor iedereen die in professioneel,
persoonlijk, syndicaal of enig ander verband in aanraking komt met
slachtoffers of potentiële daders van discriminatie.
Meer uitleg over de drie wetten vind je in een artikel in onze
Nieuwsbrief van december 2006, of op onze themabank.
De bedoeling en data voor de studienamiddagen vind je in de folder van
het Centrum:
n Folder Strijdmiddelen tegen discriminatie in pdf-formaat
n Folder Strijdmiddelen tegen discriminatie in tekstformaat
n Nieuw boek: Ongehoord Verleden. Dove frontvorming
in België aan het begin van de 20ste eeuw
Fevlado-Diversus vzw gaf met het boek
een Ongehoord Verleden. Dove
frontvorming in België aan het begin van
de 20ste eeuw, de aftrap voor een
speurtocht naar het verleden van de
Vlaamse Dovengemeenschap.
Centraal in deze publicatie staat het
activisme van doven in de periode rond
de vorige eeuwwende. Het opkomen van
doven voor hun eigen rechten, taal en
cultuur is immers geen fenomeen dat
dateert uit de late 20ste eeuw, maar
kent een lange traditie. Het boek gaat
dieper in op de wortels van dit
dovenactivisme, beginnende bij het
ontstaan van de Belgische
Dovengemeenschap in de 19de eeuw. Ongehoord Verleden.
Het toont aan dat de groei en bloei van Dove frontvorming in
deze gemeenschap steeds meer onder België aan het begin van
druk kwam te staan, naarmate de
de 20ste eeuw
normalisatiegedachte op het einde van
de 19de eeuw ingang vond in de westerse samenleving.
De publicatie brengt vooral de reacties van doven in kaart, hoe zij zich
met hand en tand verzet hebben tegen het ‘normaliserende keurslijf’
waarin zij o.a. via het onderwijs gedwongen werden. Ten slotte wordt
er afgerond met een verklarende analyse voor het mislukken van deze
eerste frontvorming ten behoeve van belangenverdediging aan het
begin van de 20ste eeuw.
Je kan dit boek bestellen bij Fevlado-Diversus vzw, door te mailen naar
verkoopdienst@fevlado.be.
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

n Ketnetwrapster en leerlingen lagere school stellen
vormingspakket rond handicap voor
KVG-Vorming heeft vastgesteld dat lagere schoolkinderen weinig in
contact komen met personen met een handicap. Daarom voert de
organisatie een actie om kinderen uit de lagere school op een positieve
manier met hen in contact te brengen.
Aan de hand van het boek 'Malus' van Marc de Bel werkte KVG-Vorming
een handleiding uit die leerkrachten kunnen gebruiken om in de klas
met het boek rond 'Anders zijn, handicap' te werken.
Ketnetwrapster en Donna-presentatrice, Kristien Maes, zal op 5
november van 14-15u samen met de kinderen van het Don-Bosco
instituut dit lessenpakket voorstellen.
Het wordt een actieve persconferentie, waarbij de kinderen doorlopend
de activiteiten uitvoeren. Indien u slechts een kwartier of half uur kunt
vrijmaken, hoeft u toch niets missen.
Meer vragen of uitleg nodig? Surf naar www.kvg.be/prikdag2007 of
contacteer Leen Vannut: leen.vannut@kvg.be
n Campagne: een klare kijk op
diversiteit
De provincie West-Vlaanderen wil met de
campagne 'Een klare kijk op diversiteit'
iedereen wijzen op de voordelen van de
toenemende diversiteit in onze samenleving
en ondersteunt daarmee het thema van 2007,
het Europees Jaar van gelijke kansen voor
iedereen.
Men maakte onder andere 4 ‘diverse’
portretten op: filmpjes over Nadège,
Charlotte, Guido en Chantal. Aanrader!
n Infodagen voor nieuwe budgethouders
BOL – BUDIV organiseert een reeks infodagen voor nieuwe
budgethouders. Deze Startersdagen voor nieuwe budgethouders
worden telkens georganiseerd wanneer er toekenningen gebeuren. In
2007 (vanaf september) zullen er 240 mensen een PAB krijgen. Behoor
je tot deze groep? Denk je binnenkort een PAB te krijgen? Dan ben je
welkom op deze startersdagen.
BOL – BUDIV informeert je dan over:
n de verschillende manieren om uw PAB te besteden
n hoe u de juiste assistenten kan vinden
n de administratie: wat kan en wat niet
Meer informatie vind je op de BOL – BUDIV-website.
n Persephone organiseert vanaf dit najaar activiteiten
in Vlaams-Brabant
Vanaf september is Persephone, een organisatie van vrouwen met een
handicap, actief in Vlaams-Brabant. In het voorjaar (april-mei) plannen
ze in Kessel-Lo nog een cursus weerbaarheid en zelfverdediging.
Meer informatie over deze initiatieven op de website van
Persephone.
een klare kijk op
diversiteit
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

n De Europese commissie lanceerde een bevraging over
nieuwe instrumenten tegen discriminatie
De Europese Commissie plant nieuwe maatregelen om discriminatie te
bestrijden. Om deze beter te kunnen sturen, en ook uit te breiden
buiten het domein Werk, lanceren ze een ruime bevraging (in het
Engels).
n Over-hoop: jongeren met een hersenletsel na een
verkeersongeval
Vorige Nieuwsbrief kondigden we het boek aan van Sabine Cocquyt:
‘Over-hoop’. Het boek behandelt wat er allemaal niet gebeurt als een
kind slachtoffer wordt van een verkeersongeval, en daar een blijvend
hersenletsel aan overhoudt.
Ter rechtzetting bij ons vorig bericht: Sabine Cocquyt is een
ervaringsdeskundige (als moeder van een zoon met een hersenletsel na
een verkeersongeval) en werkte voor dit boek nauw samen met ZEBRA.
Lees er meer over in de (flyer in PDF-formaat) of Flyer (in tekst
formaat). Het boek is verkrijgbaar in de boekhandel, of je kan het
bestellen via e-mail: of op het nummer 03/239.68.74.
n Sensibilisatiecampagne Vlaamse gebarentaal
Vlaams minister van Cultuur Bert Anciaux lanceerde op de
Werelddovendag de sensibiliseringscampagne rond de Vlaamse
gebarentaal van Fevlado.
De federatie van Vlaamse dovenorganisaties (Fevlado) wil met de
campagne de Vlaamse gebarentaal breder bekend maken én laten
erkennen als volwaardige taal. De VRT startte met een televisiespot en
er werden flyers uitgedeeld in een aantal Vlaamse treinstations.
De minister kondigde ook aan dat er meer dan waarschijnlijk nog dit
jaar stappen genomen worden om een adviescommissie op te richten.
Daarin zullen onderzoekers, wetenschappers en leerkrachten
vertegenwoordigd zijn. De bedoeling is ook andere beleidsdomeinen
binnen de Vlaamse Gemeenschap op het belang van de gebarentaal te
wijzen
Meer informatie op de nieuwe website www.vlaamsegebarentaal.be
n Open Forum over Kinderen en
vrijheidsberoving/vrijheidsbeperking
De Kinderrechtencoalitie werkte een jaar lang rond het thema
‘vrijheidsberoving en vrijheidsbeperking van kinderen’ en behandelde
op haar Open Fora verschillende deelaspecten van deze thematiek:
Kinderen en detentie en Zorg voor Kinderen.
Op basis van de bijdragen van verschillende sprekers, de gevoerde
discussie en het studiewerk dat gebeurde ter voorbereiding van de
Open Fora, werkte de Kinderrechtencoalitie aan conclusies en
aanbevelingen, die op 15 november worden voorgesteld in het
Geuzenhuis te Gent
Meer informatie over het initiatief op 15 november vind je op de site
van de Kinderrechtencoalitie
n Manifestatie European Polio Union
Op 16 oktober voerde de European Polio Union een actie op de
trappen van het Europese Parlement. Ze klaagden de
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

ontoegankelijkheid van het
station Luxemburg aan.
Vertegenwoordigers van 11
Europese
patiëntenverenigingen kwamen
op 16 en 17 oktober in Brussel
bijeen. Ze stelden aan het
Europees Parlement een 5
puntenprogramma. Bedoeling
is de late gevolgen van de polio
en postpolio verhelpen.
n Persbericht Europees
Jaar van Gelijke
Kansen voor Iedereen:
Projectoproep: ‘Anders
bekeken’
Sensibilisatie 14. Cartoon van de maand
Naar aanleiding van de Tien Manifestatie European Polio Union
Dagen voor Gelijke Kansen die
tussen 20 en 30 oktober in België plaatsvinden, lanceert de nationale
Coördinatie van het Europees Jaar van Gelijke Kansen voor iedereen de
nieuwe projectoproep ‘Anders bekeken’.
Deze projectoproep wil steun verlenen aan initiatieven die de kwestie
van meervoudige discriminaties aansnijden waarvan de personen van
vreemde afkomst het slachtoffer zijn, of dat binnen de populatie van
vreemde afkomst vragen stelt over leeftijd, handicap, seksuele
geaardheid, geslacht, geloof of levensbeschouwing. Het komt erop aan
te onderzoeken hoe deze vragen worden behandeld door groepen
waarvan de beleving eventueel verschilt van die van de Belgische
bevolking en de specifieke uitdagingen af te bakenen die hen aangaan.
Tegelijk is het de bedoeling hiermee de link te leggen tussen 2007,
Europees Jaar van Gelijke Kansen voor Iedereen en 2008, Europees
Jaar voor de Interculturele Dialoog.
Deze projectoproep wordt door het Impulsfonds voor het
migrantenbeleid gefinancierd.
De tekst kan je downloaden op de Belgische site van het Europees
jaar. Voor meer informatie: coördinatie van het ‘Europees Jaar van
Gelijke Kansen voor Iedereen’ in België:mevr. Nadine BRAUNS:, tel. 02
212 3108, e-mail nadine.brauns@cntr.be
[Terug naar boven]
GRIP organiseerde in het voorjaar van 2005 een cartoonwedstrijd. Wij
selecteerden voor jou de beste inzendingen. De cartoon van de maand is er
één van cartoonist Sam De Belder en draagt de titel "Vroom".
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

Reserveer de volledige cartoontentoonstelling van GRIP gratis voor je
organisatie, dienst of instelling.
Column 15. Column: "Nadelige voordelen"
[Terug naar boven]
In verschillende beleidsnota’s en documenten, folders en brochures, worden
compensatiemaatregelen en toekenningen voor personen met een handicap of
chronische ziekte omschreven als “voordelen”.
Het woord “voordeel” geeft echter een verkeerde beeldvorming van ons
“financieel recht”. We keren even terug in de geschiedenis om dit te
verduidelijken.
In de jaren 70 (van vorige eeuw), diende men de uitkeringen voor personen
met een handicap te verhogen. Er was echter geen geld om deze aan te
passen. Toenmalige regeringen beslisten daarom om onze uitkeringen niet
geldelijk te verhogen, maar ze te vervangen door compensatiemaatregelen.
Zo kregen we geen geld, maar bijvoorbeeld wel de fameuze vrijstelling van
tv-taks, vrijstelling van hondentaks, vrijstelling van wegentaks, vermindering
op autotaks, enzovoort … Kortom: fiscale, sociale en maatschappelijke
compensatiemaatregelen.
Ik had geen hond … dus bleef ik met mijn onverhoogde uitkering janken als
een geslagen hond. Ik had geen TV, nog altijd niet, dus daar was ik niet mee
geholpen. Intussen zijn we 35 jaar verder: hondentaks, tv-taks, ... bestaan
niet meer. Wel nog andere compensatiemaatregelen die in ons taalgebruik al
geruime tijd als “voordelen” worden omschreven.
Recent zijn er enkele conflicten geweest met burgers die menen dat wij,
personen met een handicap, “profiteurs” zijn van het systeem, want kijk eens
wat wij allemaal hebben als voordelen! Mensen gaan op de duur denken dat
een handicap een voordeel is.
Zelfs in onze buurlanden, lijkt België luilekkerland, want “jullie krijgen zoveel
geld terug voor jullie rolstoel”. Ook dat is een fout beeld. Aan het einde van
de rit, wanneer je de eindafrekening maakt na alle tussenkomsten van alle
ministeries, burelen ginds en hier, ontdek je dat een rolstoel bijvoorbeeld in
Duitsland evenveel kost dan bij ons.
Gevolg? Het gebruik van het woord “voordeel” is alles behalve een voordeel
voor de beeldvorming over mensen met een handicap. Het houdt het beeld
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.

van profiteurs en bevoordeelde mensen in stand. Het komt over alsof wij een
positieve discriminatie kennen, die totaal niet bestaat! Onderzoek wees uit
dat van de 17% mensen die in kansarmoede leven in Vlaanderen, maar liefst
83% een beperking heeft. Hoe kunnen we dan spreken over “voordelen”?
Het wordt dus hoog de tijd dat in de toekomst bij externe communicatie, het
juiste taalgebruik wordt toepast. Jonge beleids- en
communicatieverantwoordelijken dienen de geschiedenis achter het woord
“voordeel” uitgelegd te krijgen, opdat zij beseffen dat het wel degelijk gaat
om compensatiemaatregelen. Ik vrees dat er anders wel eens voordelen
zouden kunnen sneuvelen, die eigenlijk ons gecompenseerde financieel recht
zijn.
Ria Daems
Sluit aan 16. Sluit aan bij GRIP
[Terug naar boven]
Heb je voeling met onze werking en sta je achter onze standpunten, word dan
sympathisant van GRIP (gratis). Het zal onze organisatie meer draagkracht
geven bij het beïnvloeden van het beleid.
Op deze link vind je een invulformulier. Dank !
Archief 17. Recente nieuwsbrieven van GRIP
n Nieuwsbrief Mei - Juni 2007
n Nieuwsbrief Maart - April 2007
n Nieuwsbrief Januari - Februari 2007
[Terug naar boven]
Onze oudere nieuwsbrieven kan je bekijken op het deel nieuwsbrief van
onze website
[Terug naar boven]
GRIP werkt met de steun van de Vlaamse Minister voor Gelijke kansen en de
cel Gelijke Kansen in Vlaanderen.
Easy PDF Creator is professional software to create PDF. If you wish to remove this line, buy it now.