Plaatwerk krimpen met de krimpstift - Mobylas

Plaatwerk krimpen met de krimpstift
(Vo)lumineus e
In K&T num m er 18 heb b e n
we u l at en z ien h oe je met
d e au to gen e lasvl am
m et a al ku nt k rimp en. De
kri mp s tif t is i n numm er 2 3
a l een s kor t aa n b od gek om
en, ma ar heeft het no g
no oit to t een uit ge b re i d e r
v e r ha al g eschopt . Daari n
k om t m et d it a r t i ke l ve rand
ering . N orber t We n n i n k
laat zi en wa t j e m et d e
kri mp s ti f t kunt d o en.
1Een alternatief op het krimpen van
metaal met de autogene lasvlam, een
hamer en een tas, is het krimpen met
een krimpstift. Dit hulpmiddel wordt, na
verwijdering van de huls aan het uiteinde
van de lastoorts, rechtstreeks op de toorts
van het CO2-lasapparaat gezet. Het strakmaken
van kleine oneffenheden in een
plaat is met de krimpstift minder bewerkelijk
dan bij het krimpen met de lasvlam,
waarbij je al snel handen te kort komt.
Krimpstiften worden echter nog maar zelden
op beurzen aangeboden, toeleveranciers
van plaatwerk- en lasgereedschappen
hebben ze ook steeds minder vaak in het
leveringsprogamma (laat staan op voorraad).
Als u op zoek bent naar een krimpstift,
kunt u misschien het beste eens informeren
bij een schadeherstelbedrijf.
46 Klassiek&Techniek ● Februari 2003

effect!
2Krimpstiften zijn er in diverse uitvoeringen. Naast het model op de
foto's bij het eerste bijschrift, ziet u hier nog twee typen. De kleine,
met een koolstof stift in een huls, wordt rechtstreeks vóór op
de lastoorts gedraaid. Het andere exemplaar, met twee koolstof stiften,
valt zowel te gebruiken in combinatie met een lastransformator voor
elektrisch lassen als met een CO2-lasapparaat. In het laatste geval moet
de kabel van de stroomtoevoer op de lasdraaddoorvoer gemaakt worden.
Het stekkertje van de krimper moet hiervoor in de lasdraaddoorvoer
vastgesoldeerd worden, nadat in de doorvoer een gaatje met de
juiste diameter is geboord. De massakabel van de krimper moet in contact
met de massa (klem) van het lasapparaat staan. Door de krimper op
de plaat te zetten ontstaat een spanningsboog, waardoor het metaal ter
plekke sterk verhit wordt. Als het metaal roodgloeiend is, moet het
meteen met een spons natgemaakt worden, waardoor de verhitte plaat
zeer snel afkoelt en daardoor krimpt. De moleculen van de plaat trekken
als het ware naar elkaar toe, wat het krimpend effect oplevert.
3Krimpen met de krimpstift werkt als
volgt. Na het indrukken van de knop
op de lastoorts, loopt door de lasdraad
(zet de draadtoevoer helemaal af,
hiervoor zit een knop op het lasapparaat)
en de daarop aansluitende koolstof stift
via het plaatdeel naar de massakabel.
Waar de koolstof stift op het plaatdeel
gedrukt wordt, ontstaat een spanningsboog.
Hierdoor wordt het plaatdeel ter
plekke sterk verhit. Door de plaat na verhitting
meteen met water af te koelen,
krimpt het metaal. Bij verhitten met een
autogene lasvlam wordt het metaal veel
trager verhit, waardoor het metaal alleen
krimpt als je met een hamer bovenop de
verhitte plaats slaat.
P r a k t i s c h
Februari 2003 ● Klassiek&Techniek 47

4Omdat het metaal niet met een hamer bewerkt hoeft te worden,
kan met een krimpstift in één keer een groter oppervlak
gekrompen worden. Let wel: de verhitting van het metaal
vindt alleen plaats waar de koolstof stift op het metaal gezet
wordt, dus waar een spanningsboog ontstaat. Hierdoor kun je de
krimpstift ook als een soort potlood gebruiken en de plaat over een
groter oppervlak als het ware 'inkleuren'. Zodra een stukje met de
krimpstift is bewerkt, moet de plaat wel met water afgekoeld worden.
Geef het metaal niet de tijd om uit zichzelf af te koelen,
anders heeft de bewerking geen effect en strek je het juist. Met
de krimpstift kan heel nauwkeurig gewerkt worden. Een nadeel is
het spoor dat achterblijft; in het metaal blijft een ruwe afdruk
achter. Deze zal dus geslepen moeten worden om een mooi egaal
oppervlak te krijgen. Dit is bij het krimpen met een autogene lasvlam
niet het geval.
P r a k t i s c h
Voor vragen en cursussen
Meer algemene informatie over lassen, plaatwerken of andere
klussen met auto- of motormetaal kunt u vinden op Nobert Wennink's
eigen website: surf naar www.mobylas.nl. Hierop vindt u
ook de laatst verschenen artikelen uit deze rubriek van Klassiek &
Techniek. Op de website van Norbert Wennink kunt u zich tevens
aanmelden voor een cursus lassen en/of plaatwerken, voor beginners
en gevorderden. Norbert Wennink geeft tevens een cursus
waarin speciaal aandacht gegeven wordt aan het vertinnen van
plaatdelen. Speciale wensen zijn bespreekbaar. Deze opleiding zal
plaatsvinden op een doordeweekse avond, in Eemnes (nabij Hilversum).
Meer weten? Stuur dan een e-mail naar info@mobylas.nl.
Bellen kan natuurlijk ook: 035-533 5302 (tijdens kantooruren) of
0629-508 723 (vanaf 20.00 uur).
Februari 2003 ● Klassiek&Techniek 49