toelichting formulier WBb [USV] - Renkum

TOELICHTING BEREKENING NORMKOSTEN GELUIDSSCHERMEN
Gemiddelde kosten geluidafschermingen in saneringssituaties langs bestaande wegen en spoorwegen.
1. Inleiding
Als uitwerking van artikel 5 van de Subsidieregeling sanering verkeerslawaai (hierna Ssv) zijn in de Ssv een tweetal typen van normbedragen
opgenomen voor de beoordeling van de kosten van geluidsschermen. Deze leveren een criterium op voor de respectievelijke begrippen
soberheid en doelmatigheid.
Soberheid heeft betrekking op de werkelijke kosten van een geluidsscherm in relatie tot de omvang van het scherm en in relatie tot de
specifieke omstandigheden waarin het scherm wordt geplaatst en de keuzen ten aanzien van de vormgeving.
Doelmatigheid heeft betrekking op het bedrag dat in een bepaalde geluidhindersituatie maximaal aan afscherming kan worden besteed.
Het criterium dient in de eerste plaats als instrument voor de afweging tussen de keuze voor een geluidsscherm of geluidwerende maatregelen.
Daar waar de werkelijke kosten van een geluidsscherm hoger zijn dan de maximale schermkosten en desalniettemin voor een geluidsscherm
wordt gekozen, fungeren de maximale schermkosten als maximale subsidiegrens.
2. Soberheid
2.1 Wettelijke basis
Artikel 14, derde lid van de Ssv stelt dat afschermende maatregelen slechts in aanmerking komen voor subsidie voor zover de kosten ervan
niet meer dan 10% hoger zijn dan de gemiddelde kosten van in de praktijk gangbare afschermende maatregelen.
2.2 Nieuwe situatie
Deze regels ter bepaling van de gemiddelde schermkosten zijn opgenomen in de ‘Berekening Normkosten Geluidsschermen’. In paragraaf
4 wordt nader op deze rekenmethodiek ingegaan.
3. Doelmatigheid
Aan het begrip doelmatigheid wordt invulling gegeven door de maximale schermkosten (formulier WBb of RBb) te bezien in verhouding tot de
(geraamde) werkelijke schermkosten. De maximale schermkosten geven het bedrag weer dat in een gegeven situatie dient ter afweging tussen
het plaatsen van een afschermende voorziening of het treffen van geluidswerende maatregelen aan de woning.
4. Berekening Normkosten Geluidsschermen
4.1 Algemeen
Zowel de subsidieverstrekker als ook de subsidieaanvrager kunnen de methodiek toepassen. De interpretatie van de aannames in relatie tot de
uitkomsten wordt met deze methodiek bespreekbaar gemaakt. De subsidieverstrekker zal onafhankelijk van de uitkomsten, bepaald met de
aangegeven methodiek, de gemaakte aannames en gehanteerde uitgangspunten blijven toetsen alvorens nadere verplichtingen aan te gaan.
Invoering van deze norm zal derhalve de discussie over de te subsidiëren kosten van geluidsschermen kunnen verhelderen zodat een betere
beheersing van de kosten mogelijk wordt. Onderstaande beschrijving van de subsidiesystematiek licht dat toe.
4.2 De basis
Voor de berekening van de normkosten is enige voorbereiding nodig en dienen enkele rekenstappen te worden uitgevoerd. De voorbereiding
bestaat voornamelijk uit het inschatten van de hoogte en lengte van de voorziening en de situatie waarin het scherm geplaatst zal worden.
In stap 1 en 2 wordt de basis voor de normkosten gelegd, daarbij wordt uitgegaan van een ‘kale basisprijs’ per m 2 scherm. In deze fase wordt
(nog) geen onderscheid gemaakt tussen schermen langs weg- of spoorinfrastructuur.
In de stappen 3, 4, 5 en 6 wordt de situatie waarin het scherm wordt geplaatst nader bepaald. De ‘kale basisprijs’ wordt middels procentuele
correctiefactoren opgewaardeerd tot ‘bouwkosten in de juiste verschijningvorm, zonder locale bijstelling’.
In stap 3 wordt de lengte, waarover het geluidsscherm op een kunstwerk dient te worden geplaatst ingevuld. Een kunstwerk zal in de meeste
gevallen een viaduct of een (vaste) brug zijn. Verondersteld wordt dat het scherm op het kunstwerk als transparant of translucent in kunststof
wordt uitgevoerd. Uitgangspunt is dat er een bestaand kunstwerk aanwezig is, waar ruimte is om een geluidsscherm te plaatsen. De eventuele
aanpassing of vervanging van het aanwezige kunstwerk kan niet in de norm worden berekend. Evenzo voorziet de norm niet in het toepassen
van geluidsschermen op beweegbare bruggen.
Afgeleid van stap 3 wordt in stap 4 bepaald welke lengte van het scherm in aardebaan geplaatst zal worden. Daarbij kan ook nog worden
aangegeven welk deel van het scherm ‘in aardebaan’ ook transparant zal worden uitgevoerd.
In stap 5 wordt de omvang van het werk gevraagd. Dit is uit de gegevens zoals ook gevraagd bij stap 2 eenvoudig te herleiden. Uit de praktijk
is gebleken dat voor de plaatsing van kleine schermen de benodigde eenmalige kosten zwaarder doortellen in de uiteindelijke werkelijke
kosten. Bij grote geluidsschermprojecten dalen de relatieve overheadkosten, is er een hogere productie mogelijk door repeterend effect en zijn
er kwantumkortingen mogelijk.
De inschattingen van de verschijningsvorm, stap 6, dient te worden onderbouwd door een Visueel Ruimtelijke Analyse (VRA), waarbij ook de
uitkomsten van inspraak worden meegewogen. Bij de aanvraag voor voorbereidingskosten dient, indien de VRA nog niet is uitgevoerd, zoveel
mogelijk van een simpele verschijningsvorm te worden uitgegaan. Alleen in aanwijsbare bijzondere stedenbouwkundige situaties kan hiervan,
onderbouwd, worden afgeweken.
Bij de aanvraag voor voorbereidingskosten is het doorlopen van deze eerste zes rekenstappen voldoende om te komen tot een eerste
beoordeling van de doelmatigheid van het voorgestelde scherm. Indien in deze fase de berekende normkosten reeds de maximale
schermkosten, zonder toeslag voor een mogelijke bijzondere situatie, overschrijden, is het dus duidelijk dat er sprake is van een niet doelmatig
scherm en dient een heroverweging m.b.t. de gekozen saneringsmaatregelen plaats te vinden.
De voorbereidingskosten, 15% van de geraamde werkelijke kosten, worden in eerste instantie op basis van het berekende normbedrag na
deze eerste zes rekenstappen bepaald.
Versie 01-01-2007 Berekening Normkosten Geluidsschermen ,Toelichting

4.3 Locale effecten
In de stappen 7 t/m 14 worden de locale correctiefactoren bepaald. Gaandeweg de voorbereiding van een geluidsscherm kunnen de locale
omstandigheden beter worden ingeschat omdat meer specifieke informatie beschikbaar komt. De berekende normkosten dienen dan als
handvat voor de kostenontwikkeling en als toets voor de soberheid van het geluidsscherm.
De voorziene kosten per strekkende meter worden omgerekend naar een prijs per m 2 . Zolang plaatselijke omstandigheden niet bekend zijn
dienen deze bij de berekening van de normkosten conservatief te worden ingeschat.
De invulling van de diverse stappen spreekt voor zich.
Voor schermen langs spoorinfrastructuur kan in stap 12 worden aangegeven of het werk binnen of buiten het profiel van vrije ruimte (PVR) kan
worden uitgevoerd. Bij een licht veiligheidsregime moet hierbij worden gedacht aan een hekwerk dat eenmalig wordt geplaatst en dat
vervolgens ongestoord gewerkt kan worden. Een middelzwaar veiligheidsregime houdt in dat er naast fysieke afscherming ook enige
buitendienststellingen noodzakelijk zijn. Bij een zwaar veiligheidsregime worden substantiële delen van het scherm gedurende een
buitendienststelling gerealiseerd. Deze buitendienststellingen vinden vooral ‘s nachts plaats, er kan dan maar circa 5 uur gewerkt worden.
Voor schermen langs weginfrastructuur kan in stap 13 worden aangegeven of kan worden volstaan met het versmallen van de rijstrook of dat
een 4-0 of 3-1 systeem noodzakelijk is waarbij op autosnelwegen het verkeer of een gedeelte van het verkeer middels tijdelijke doorsteken op
de tegenoverliggende rijstroken wordt verdeeld.
In de situatie dat het scherm binnen de obstakelvrije zone moet worden geplaatst, waarbij nog geen geleiderail aanwezig is, zal tussen het
scherm en de weg een geleiderail (staal) of een permanente barrier (beton) moeten worden geplaatst. In stap 14 kan uit beide oplossingen een
keuze worden gemaakt. Indien het scherm op een permanente barrier wordt geplaatst, dient de barrierhoogte in mindering op de schermhoogte
te worden gebracht.
In deze stap kan tevens worden aangegeven of grondaanvulling c.q. ophoging van de berm / talud noodzakelijk is en of in verband met de
lengte van het scherm vluchtdeuren moeten worden aangebracht. Vluchtdeuren worden h.o.h. om de 400 m 1 geplaatst.
4.4 Overige kosten
De overige kosten kunnen bestaan uit grondverwerving en andere bijzonder bijkomende kosten, zoals het verplaatsen, beschermen en of
overkluizen van kabels en leidingen. Vaak zijn de kosten van dit soort maatregelen niet op voorhand in te schatten en zal een gedetailleerde
kostenraming moeten worden gemaakt.
De 15% opslag voor engineering kan bij sanering buiten beschouwing blijven omdat standaard een opslagpercentage van 15% over de
uiteindelijke toegezegde uitvoeringskosten wordt gehanteerd ter dekking van de kosten voor de voorbereiding en begeleiding van en het
toezicht op het schermproject.
5. Tenslotte
Invulling van het formulier ‘Berekening normkosten geluidsschermen’ levert een basisraming van de werkelijk uitvoeringskosten, die gebruikt
kan worden als toets voor de soberheid van het voorgestelde geluidsscherm. Over dit bedrag wordt vervolgens het BTW-percentage berekend.
Op het formulier wordt de mogelijkheid geboden een percentage projectonvoorzien te hanteren. Dit is een opslagpercentage waarmee
geanticipeerd wordt op het verwachte risicoprofiel van het werk. Dit opslagpercentage kan bij sanering buiten beschouwing blijven. Uiteindelijk
zullen de werkelijke kosten van het scherm worden gesubsidieerd, waarbij wel de volgens het formulier WBb bepaalde maximale
schermkosten, inclusief een mogelijke toeslag voor de bijzondere situatie, als maximale subsidiegrens zullen gelden.
Versie 01-01-2007 Berekening Normkosten Geluidsschermen ,Toelichting