De nieuwe Dealmakers - Vondel Finance
De nieuwe Dealmakers - Vondel Finance
De nieuwe Dealmakers - Vondel Finance
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
NIEUWE DEALMAKERS | OMSLAGARTIKEL<br />
Dit zijn<br />
de<br />
<strong>nieuwe</strong><br />
dealmakers<br />
Jonge investment bankers beginnen steeds vaker een eigen adviesbureau voor<br />
mergers & acquisitions. Door het wegvallen van ABN Amro en Lehman Brothers ruiken<br />
zij kansen op de Nederlandse markt. Wie zijn deze <strong>nieuwe</strong> dealmakers en waarom kiezen ze<br />
voor een eigen bedrijf boven een carrière bij een bank?<br />
6<br />
7<br />
8<br />
27 juni 2009<br />
29
Foto’s: Sebastiaan Westerweel<br />
1<br />
Mark Pensaert (44),<br />
Leonardo & Co<br />
2<br />
3<br />
Rob Oudman (40),<br />
Leonardo & Co<br />
‘Met het uiteenvallen van<br />
ABN AMRO WAS DE TIJD<br />
RIJP HIER TE BEGINNEN’<br />
Mark Pensaert, Leonardo & Co<br />
AMBITIEUZE NIEUWKOMER IN TOPSEGMENT<br />
Bedrijfsnaam: Leonardo & Co<br />
Aantal medewerkers: 7<br />
Onderdeel van Banca Leonardo Group, een op het Europese<br />
vasteland gerichte investment bank in private handen.<br />
Met Mark Pensaert, voormalig hoofd van Lazard in de<br />
Benelux, en Rob Oudman, tot 2008 verantwoordelijk voor<br />
de Nederlandse M&A-activiteiten van BNP Paribas, staat het<br />
Amsterdamse kantoor onder leiding van twee dealmakers<br />
met veel ervaring in de Nederlandse markt. Grote ambitie:<br />
in één adem genoemd worden met Rothschild en Lazard.<br />
30 27 juni 2009<br />
Haro Schultz van Haegen (41),<br />
<strong>Vondel</strong> <strong>Finance</strong><br />
4<br />
Frank de Lange (41),<br />
<strong>Vondel</strong> <strong>Finance</strong><br />
Een visitekaartje met M&A erop. Mergers and<br />
acquisitions ofwel fusies en overnames. Veel<br />
studenten bedrijfseconomie dromen van zo’n<br />
kaartje met daarop het logo van een grote<br />
zakenbank. Miljardendeals, miljoenenbonussen, dure<br />
maatpakken, sportauto’s en nachten vol met adrenaline<br />
doorwerken, spreken tot de verbeelding.<br />
Ooit behoorde de chique zakenbank MeesPierson,<br />
met klinkende namen als Maarten van Berckel en Bob<br />
Elfring, binnen Nederland nog tot de absolute top. Maar<br />
na de overname door Fortis in 1997 verloor de oude<br />
naam al snel zijn glans. Voor de ambitieuze zakenbankier<br />
in de dop was er daarna nog maar één Nederlandse<br />
werkgever mogelijk: ABN Amro.<br />
Maar met het opbreken van ABN Amro raakte Nederland<br />
zijn laatste investment bank van internationale<br />
allure kwijt. <strong>De</strong> verwachting was dat RBS die belangrijke<br />
rol op de Nederlandse markt zou overnemen. Van die<br />
verwachting wordt echter weinig waargemaakt. RBS is<br />
volledig onzichtbaar geworden, zo vertellen meerdere<br />
ingewijden. “RBS heeft op dit moment zijn handen vol<br />
aan de Britse thuismarkt”, zegt een investment banker.<br />
Daar komt bij dat het internationale netwerk door de<br />
opsplitsing niet meer zo functioneert als vroeger.<br />
5<br />
6<br />
Willem de Boer (36),<br />
Sequoia<br />
Maarten Wolleswinkel (43),<br />
Holland Corporate <strong>Finance</strong>
7<br />
Mickey Hovers (35),<br />
Quore Capital<br />
<strong>De</strong> vrees bestaat dat Nederland door dit verlies nog<br />
maar weinig heeft te bieden op het gebied van M&A-advies.<br />
Maar waar gaten vallen, ontstaan ook kansen. Nederlandse<br />
banken als ING en Rabobank proberen zich<br />
tussen elke mogelijke deal te wurmen. En ook buitenlandse<br />
banken ruiken kansen. <strong>De</strong>utsche Bank en Credit<br />
Suisse stapten in het gat dat Lehman Brothers achterliet<br />
en namen uit de failliete boedel respectievelijk Maarten<br />
van Berckel en Bob Elfring over, naar verluidt tegen een<br />
gegarandeerde bonus.<br />
Niet alleen de banken springen in op dit braakliggende<br />
terrein. <strong>De</strong> laatste jaren zijn het vooral de onafhankelijke<br />
kantoren die een plekje willen veroveren<br />
op de Nederlandse M&A-markt. Lazard, het Amerikaans-Franse<br />
huis dat al anderhalve eeuw M&A-advies<br />
levert, heeft sinds enkele jaren vanuit de Amsterdamse<br />
Rembrandttoren een stevige voet op Nederlandse bodem.<br />
<strong>De</strong> Italiaanse zakenbank Leonardo & Co, deels in<br />
handen van een aantal zeer vermogende Europese families,<br />
volgde het voorbeeld en opende enkele maanden<br />
geleden een kantoor aan de rand van het <strong>Vondel</strong>park.<br />
“In onze ambitie om een onafhankelijke, continentaal-<br />
Europese zakenbank te worden, was een aanwezigheid<br />
in Nederland altijd al gepland, zegt Mark Pensaert, nu<br />
8<br />
Chris Franken (33),<br />
Quore Capital<br />
NIEUWE DEALMAKERS | OMSLAGARTIKEL<br />
verantwoordelijk voor Leonardo’s activiteiten in de Benelux<br />
en ooit degene die de Amsterdamse vestiging van<br />
Lazard opbouwde. “Vanwege de versplintering van de<br />
Nederlandse markt, met het uiteenvallen van ABN Amro<br />
en het verdwijnen van Lehman Brothers, vonden we juist<br />
nu de tijd rijp om hier naartoe te komen”<br />
Ook op Hollandse bodem ontspruiten <strong>nieuwe</strong> initiatieven.<br />
Sinds oktober vorig jaar zijn vier voormalige<br />
bankiers van ABN Amro de markt opgegaan met Quore<br />
Capital. In 2002 richtte Merrill Lynch-bankier Dirk Brouwer<br />
Sequoia op, nu een nichespeler die vooral adviseert<br />
bij publiek-private transacties in sectoren als energie en<br />
gezondheidszorg. Holland Corporate <strong>Finance</strong>, uit 1997,<br />
mag intussen tot het establishment worden gerekend.<br />
Het essentiële verschil tussen banken en deze onafhankelijke<br />
kantoren, in het circuit aangeduid als ‘boutiques’,<br />
is dat banken in de regel ook fi nanciering verzorgen bij<br />
deals waarbij ze adviseren. Boutiques bieden die mogelijkheid<br />
niet, hoewel het in Haarlem gevestigde <strong>Vondel</strong><br />
<strong>Finance</strong>, van Frank de Lange en Haro Schultz van Haegen,<br />
en Sequoia bij sommige deals ook optreden als<br />
investeerder. <strong>De</strong> Lange: “Door mee te investeren in een<br />
bedrijf, tonen we onze commitment.”<br />
Passie en deskundigheid<br />
Vanwaar die opmars van onafhankelijke M&A-adviseurs?<br />
Leon van den Boom, tegenwoordig commissaris bij onder<br />
meer Schuitema en Wehkamp en oprichter van Park<br />
Corporate <strong>Finance</strong>, verwierf in de jaren negentig al faam<br />
met zijn Van den Boom Groep, destijds de grootste onafhankelijke<br />
M&A-adviseur in Nederland. Hij verklaart<br />
de opkomst van onafhankelijke kantoren deels doordat<br />
‘Ik heb er altijd van gedroomd<br />
OM EEN EIGEN BEDRIJF<br />
TE BEGINNEN’<br />
Chris Franken, Quore Capital<br />
NIEUWKOMER<br />
Bedrijfsnaam: Quore Capital<br />
Aantal medewerkers: 4<br />
Ex-ABN’ers Mickey Hovers, Chris Franken, Remco van der<br />
Pol en Rob van Doorn openden in oktober 2008 de deuren<br />
van hun eigen M&A-boutique Quore Capital. Hun ambitie<br />
is klanten op een constructieve en duurzame manier te<br />
adviseren bij strategische en structureringsbeslissingen.<br />
Geen hit-and-run, maar een langdurige relatie met de<br />
klant.<br />
27 juni 2009<br />
31
‘Door mee te investeren<br />
TONEN WE BEDRIJVEN<br />
ONZE COMMITMENT’<br />
Frank de Lange (r), <strong>Vondel</strong> <strong>Finance</strong><br />
ADVISEUR EN PARTICIPANT<br />
Bedrijfsnaam: <strong>Vondel</strong> <strong>Finance</strong><br />
Aantal medewerkers: 3<br />
<strong>Vondel</strong> <strong>Finance</strong> is in 2004 opgericht door Frank de Lange<br />
en Haro Schultz van Haegen. <strong>De</strong> Lange werkte eerder voor<br />
<strong>De</strong>loitte <strong>Finance</strong> en NPM Capital, Schultz van Haegen was<br />
tien jaar M&A-adviseur bij <strong>De</strong> Brauw Blackstone Westbroek<br />
en Shell. <strong>Vondel</strong> verleent M&A-advies en is bereid zelf te<br />
participeren, onder meer in het geval van managementbuyouts.<br />
<strong>Vondel</strong> doet deals tot 100 miljoen euro. Het bedrijf nam<br />
recent deel aan de managementbuy-out van de bladen<br />
Management Team en Sprout van VNU van Business Media.<br />
32 27 juni 2009<br />
ontslagen M&A-adviseurs van verschillende banken uit<br />
pure nood voor zichzelf beginnen. “Wat ligt er in zo’n<br />
geval meer voor de hand dan je eigen kantoor te starten”,<br />
zegt hij. Daarbij twijfelt hij wel aan de overlevingskans<br />
van dit soort partijen. “Als je echt een goed kantoor<br />
wilt beginnen, dan moet je gedreven zijn door passie en<br />
zeer deskundig zijn”, aldus Van den Boom.<br />
Een eigen adviesfi rma blijft een verleidelijke optie.<br />
Met de vertrekbonus op zak is het zo een jaar uit te<br />
houden, en wie één of meer klanten kan bewegen mee<br />
te gaan, is in business. In de M&A-wereld wordt die keuze<br />
om een eigen kantoor te beginnen ook gezien als een<br />
face saving exercise. Veel bankiers hebben er geen zin in<br />
om bij een <strong>nieuwe</strong> bank of adviseur weer op een lager<br />
niveau te moeten beginnen. “Je moet wéér helemaal<br />
door het stof, jezelf opnieuw bewijzen om weer een<br />
mooie titel op het visitekaartje te bemachtigen”, smaalt<br />
een gevestigde naam uit het wereldje.<br />
Ook de route naar bestaande kantoren blijkt populair<br />
onder bankiers van de grootbanken, getuige de scherpe<br />
toename in sollicitaties die kantoren als Holland Corporate<br />
<strong>Finance</strong> en Sequoia sinds het najaar van vorig jaar<br />
zeggen te zien. Beide zeggen, ondanks de zware marktomstandigheden,<br />
<strong>nieuwe</strong> mensen te willen aannemen<br />
om te kunnen profi teren van een toekomstige dealgroei.<br />
Voor Chris Franken en Mickey Hovers speelde de<br />
onrust bij ABN Amro een belangrijke rol bij de timing<br />
om Quore Capital op te richten. “Ik heb er altijd van<br />
gedroomd een eigen bedrijf op te zetten”, zegt Franken.<br />
Hij en zijn drie partners waren al jaren collega’s bij ABN<br />
Amro en vonden elkaar in deze ambitie. In juni vorig<br />
jaar ging de kogel door de kerk. “We zeiden: ’Waarom<br />
zouden we nog langer wachten?’” Door het verdwijnen<br />
van ABN Amro en Lehman waren de twee belangrijkste<br />
spelers van de Nederlandse M&A-markt verdwenen. “Bovendien<br />
bleek uit gesprekken met diverse bedrijven dat<br />
er behoefte is aan vernieuwing”, zegt Hovers. Om hun<br />
doel te bereiken lieten zij de retentiebonus (de bonus die<br />
zij op 1 april 2009 zouden krijgen als zij op die datum<br />
nog in dienst zouden zijn) varen. “Als je een bedrijf wilt<br />
starten, moet je dat niet uitstellen”, zo redeneert Hovers.<br />
“In mei volgt weer het vakantiegeld, zo blijft er altijd een<br />
reden om je plannen uit te stellen.”<br />
Na jaren voor Merrill Lynch te hebben gewerkt,<br />
maakte Willem de Boer in 2005 de overstap naar Sequoia.<br />
“Mijn privéleven speelt zich nog steeds hoofdzakelijk<br />
af in het weekend, maar het is zeker zo dat je bij<br />
een onafhankelijk kantoor meer vrijheid hebt om een<br />
goede werk-privébalans te creëren. Bovendien kun je selectiever<br />
zijn en vooral deals doen die je leuk of zinvol<br />
vindt.” Sinds Sequoia adviseerde en meefi nancierde bij<br />
de overname van de noodlijdende IJsselmeerziekenhuizen,<br />
is <strong>De</strong> Boer daar bijna fulltime bestuurder.<br />
Minder deals<br />
Toch zijn het niet de beste marktomstandigheden om nu<br />
een eigen M&A-adviespraktijk te starten. “Er zijn op dit
moment veel minder deals”, zegt Maarten Wolleswinkel<br />
van Holland Corporate <strong>Finance</strong>. “Na september vorig<br />
jaar is alle activiteit in een keer stilgevallen.” Wel signaleert<br />
hij dat de markt nu weer heel voorzichtig aantrekt.<br />
“Doordat de aandelenbeurzen weer iets zijn gestabiliseerd<br />
is er meer duidelijk in de markt over de waarde<br />
van ondernemingen”, verklaart hij. Wel zijn de deals die<br />
op dit moment worden afgesloten een stuk kleiner in<br />
omvang dan pakweg een jaar geleden.<br />
Door de crisis verandert niet alleen de omvang,<br />
maar ook de aard van transacties. Veel M&A-adviseurs<br />
concentreren zich in deze tijd daarom op restructuring,<br />
ofwel bedrijven die in fi nanciële nood verkeren adviseren<br />
bij het weer gezond maken. Vooral de grotere M&Aboutiques<br />
profi teren van de crisis bij de banken. Bij de<br />
verkoop van bankonderdelen ligt het immers niet voor<br />
de hand een concurrerende bank in de keuken te laten<br />
kijken. Lazard hengelde zo de adviesopdracht van de<br />
Staat binnen en adviseerde bij de overname van Fortis<br />
en ABN Amro. Ook Leonardo zegt inmiddels fi nanciële<br />
instellingen in de Benelux tot zijn klanten te rekenen.<br />
<strong>De</strong> gespannen verhouding die veel bedrijven inmiddels<br />
hebben met hun banken, biedt op het eerste gezicht<br />
ruimte voor onafhankelijke adviseurs. Een bedrijf dat onderhandelt<br />
over de voorwaarden voor <strong>nieuwe</strong> bankfi nanciering,<br />
vaak met meerdere banken tegelijk, kan daarbij<br />
goed ondersteuning gebruiken van onafhankelijke specialisten<br />
die gewend zijn met banken te onderhandelen.<br />
Als het bedrijf van zijn banken te horen krijgt dat een<br />
deel van het tafelzilver snel verkocht moet worden om<br />
de schuldenlast bij diezelfde banken terug te brengen,<br />
ontstaat vanzelf de behoefte aan een second opinion van<br />
een objectievere adviseur.<br />
Een fraai voorbeeld biedt het persbericht dat uitgeverij<br />
VNU Media deze week uitbracht en waar de frustratie<br />
van afdruipt. Het bedrijf werd begin 2007 overgenomen<br />
door private-equityhuis 3i en onderhandelt al sinds begin<br />
dit jaar met een consortium van banken over de herstructurering<br />
van zijn schuldenlast. <strong>De</strong> uitgeverij meldt<br />
dicht bij een oplossing te zijn, maar ‘het komt daarbij<br />
ongelegen dat RBS, dat ook deel uitmaakt van het<br />
consortium, zichzelf nu voorrang verleent middels het<br />
feit dat VNU Media haar betaalrekeningen ook bij RBS<br />
heeft.’ VNU wordt in deze onderhandelingen bijgestaan<br />
door Riverhill Partners, een Londense corporate fi nancefi<br />
rma die zich nadrukkelijk profi leert als ‘onafhankelijk’.<br />
Banken geven zich dus niet zonder slag of stoot gewonnen.<br />
In tijden waarin de toegang tot fi nanciering<br />
een eerste levensbehoefte is voor klanten, hebben ze<br />
daarbij een formidabel machtsmiddel in handen. En ze<br />
schromen volgens meerdere onafhankelijke adviseurs<br />
niet dat machtsmiddel ook daadwerkelijk in te zetten.<br />
“Bij bedrijven die aanvankelijk een voorkeur hadden om<br />
met ons als adviseur te werken, zijn we dit jaar al vijf<br />
keer door banken van tafel geduwd”, zegt Wolleswinkel<br />
van Holland Corporate <strong>Finance</strong>. <strong>De</strong> bank die de hoofdrol<br />
speelt in de fi nanciering van deals eist dat hij ook<br />
de rol van M&A-adviseur mag vervullen. “Dat is van<br />
NIEUWE DEALMAKERS | OMSLAGARTIKEL<br />
GROOT IN HET MIDDENSEGMENT<br />
Bedrijfsnaam: Holland Corporate <strong>Finance</strong><br />
Aantal medewerkers: 15<br />
Holland Corporate <strong>Finance</strong> heeft in 12 jaar meer dan<br />
120 deals gedaan en is uitgegroeid tot grote speler in het<br />
middensegment van de markt, met deals tot 400 miljoen<br />
euro. Sinds kort heeft het ook een speciaal team voor small<br />
cap advisory en maakt het deel uit van M&A International,<br />
een alliantie van 44 onafhankelijke M&A-kantoren actief<br />
in 39 landen.<br />
‘We zijn dit jaar al vijf keer<br />
DOOR BANKEN<br />
VAN TAFEL GEDUWD’<br />
Maarten Wolleswinkel, Holland Corporate <strong>Finance</strong><br />
27 juni 2009<br />
33
alle tijden en het hoort gewoon bij het spel, maar op dit<br />
moment wordt dat door de banken keihard en schaamteloos<br />
gespeeld”, aldus Wolleswinkel. Pure koppelverkoop,<br />
maar klanten hebben weinig andere keus dan dit staaltje<br />
powerplay te accepteren.<br />
Salarissen opvoeren<br />
<strong>De</strong>rgelijk gedrag van banken lijkt kortzichtig en uit<br />
wanhoop geboren, het wakkert de onvrede onder hun<br />
klanten alleen maar verder aan. Zodra fi nanciering weer<br />
enigszins normaal verkrijgbaar is, zou het voor klanten<br />
een goede reden kunnen zijn <strong>nieuwe</strong> relaties met andere<br />
banken aan te knopen. Het gedrag heeft sowieso weinig<br />
van doen met de aanbevelingen van de commissie-Maas<br />
uit april van dit jaar over de wijze waarop Nederlandse<br />
banken het geschonden vertrouwen kunnen herstellen.<br />
Kern van die aanbevelingen is dat banken het belang<br />
van de klant nu echt voorop gaan stellen.<br />
Een aantal grote buitenlandse banken is ook tot de<br />
conclusie gekomen dat relatiebankieren de toekomst<br />
heeft, en dat de nadruk op het ontwikkelen van almaar<br />
complexere producten en de handel daarin, passé is.<br />
Banken als Société Générale, Barclays en Nomura waren<br />
nooit erg actief in M&A, maar hebben de strategische<br />
beslissing genomen deze afdelingen nieuw op te zetten.<br />
Barclays kocht voor een prikje de Amerikaanse M&Aactiviteiten<br />
van het gesneuvelde Lehman Brothers, het<br />
Japanse effectenhuis Nomura nam de Europese en Aziatische<br />
Lehman-activiteiten over. Hun nieuw verworven<br />
M&A-bankiers moeten een spilfunctie gaan vervullen in<br />
het onderhouden van de relaties met hun klanten.<br />
Financial Times meldde deze week dat banken als UBS<br />
en Citigroup, die zwaar getroffen zijn door de kredietcrisis<br />
en veel van hun dealmakers de overstap naar een<br />
concurrent hebben zien maken, in rap tempo de salarissen<br />
opvoeren om de achtergebleven bankiers aan boord<br />
te houden. In Nederland is de trend omgekeerd: “Het<br />
lijdt geen twijfel dat ING, ABN Amro en RBS, banken<br />
met grote staatsbelangen, problemen hebben hun mensen<br />
te betalen wat er betaald moet worden. Dat begint<br />
nu door te sijpelen”, stelt een ingewijde.<br />
ABN Amro uitte al wel de ambitie weer actief te worden<br />
in de M&A-markt. Rutger van Nouhuys kwam over<br />
van RBS om die activiteiten op te bouwen. Het is echter<br />
onwaarschijnlijk dat hij van zijn baas Gerrit Zalm net zo<br />
veel ruimte krijgt om in het internationale salarisgeweld<br />
mee te gaan als Wilco Jiskoot, dé M&A-bankier uit de<br />
voorbije hoogtijdagen van ABN Amro, kreeg van zijn<br />
baas Rijkman Groenink. Een klein groepje hoogbetaalde<br />
M&A-bankiers zal zo niet de splijtzwam kunnen worden<br />
die het binnen ABN Amro jarenlang was. Dat heeft ook<br />
een keerzijde, voorspelt Wolleswinkel: “Dankzij de bonusdiscussie<br />
is er binnenkort geen Nederlandse bank<br />
meer die nog iets voorstelt in M&A-transacties boven de<br />
500 miljoen.”<br />
[ CORINA.RUHE@REEDBUSINESS.NL ]<br />
[ JEROEN.KERKHOF@REEDBUSINESS.NL ]<br />
NIEUWE DEALMAKERS | OMSLAGARTIKEL<br />
‘Meer vrijheid om deals<br />
TE DOEN DIE JE LEUK<br />
EN ZINVOL VINDT’<br />
Willem de Boer, Sequoia<br />
NICHESPELER IN ENERGIE EN ZORG<br />
Bedrijfsnaam: Sequoia<br />
Aantal medewerkers: 7<br />
Oprichter Dirk Brouwer, voormalig managing director bij<br />
Merrill Lynch in Londen, houdt zich tegenwoordig vooral<br />
bezig met microkredieten. <strong>De</strong> dagelijkse leiding van de<br />
M&A-praktijk is nu in handen van Willem de Boer, eveneens<br />
afkomstig van Merrill Lynch. <strong>De</strong> Boer bouwde ruime ervaring<br />
op in de energiesector en adviseerde bij tal van transacties<br />
tussen elektriciteitsbedrijven en Benelux-overheden. Hij is nu<br />
bestuurder van de IJsselmeerziekenhuizen nadat Sequoia<br />
adviseerde en mee-investeerde bij de overname daarvan.<br />
27 juni 2009 35