Seksuele voorlichting voor de (dieren)liefhebber - Meeuwenclub

96
Over bijtjes en bloemetjes….
Seksuele voorlichting voor de (dieren)liefhebber
In mijn studententijd zat ik enkele jaren op kot naast een West-Vlaamse
student diergeneeskunde. Elke avond kwam hij mij wat seksuele voorlichting
geven over de (huis)dieren. Met mijn medische kennis, met behulp van een
vragenlijst die ik door enkele mensen liet invullen, met de dikke van Dale en
Het Westvlaamsch Idioticon van Debo laat ik jullie nu genieten van de
wondere seksuele wereld van het (huis)dier en de mens. Deze lijst is zeker
niet volledig en waarschijnlijk ook niet helemaal correct, omdat de (West-
Vlaamse) dialectwoorden verdwijnen en men het Nederlandse woord
gebruikt in plaats van het dialect. Stuur je op- en aanmerkingen gerust naar
mij op.
1) De testikels
De testikels (of “kloten”, bij het varken; “kloefen”) komen juist voor de
geboorte uit het lieskanaal naar buiten en hangen, onbeschermd, uit het
lichaam. Zo koelen ze af, want dit is nodig opdat er goede spermaproductie
zou zijn. Een mannetjesdier (en dus ook de mens) waarvan de testikels in
het lichaam blijven, is altijd onvruchtbaar. Bij de mens noemen we dit
cryptorchidie = niet-ingedaalde testes, bij een varken een “binnenbeer”.
Daar het vlees van een “binnenbeer” heel slecht smaakt (o.a. naar urine),
en daardoor niet verkocht kon worden, zocht men altijd de testikels op. Het
dier met de grootste testikels (testes) in verhouding tot het lichaamsgewicht
is ontegensprekelijk de beer, het mannetjesvarken. Met zijn grote
hoektanden die uit de muil steken (houwers) en zijn zeer grote kloefen ziet
hij er inderdaad gevaarlijk uit. De spermaproductie moet op lagere
temperatuur gebeuren dan de lichaamstemperatuur. Daarom hangen alle
testikels van (zoog)dieren buiten het lichaam (alhoewel die daar erg
kwetsbaar zijn; beroepsvoetballers hebben slecht sperma!). Een testis die
niet ingedaald is, produceert dan ook geen (goed) sperma. Recentelijk gaat
de kwaliteit van het menselijk sperma achteruit o.a. wegens het dragen van
te nauwsluitende broeken, te veel zitbaden, roken enz. Wie zijn testikels niet
voldoende afkoelt, produceert minder vruchtbaar sperma! Een man die
geregeld heel lang in een warm bad zit, wordt onvruchtbaar! De Kelten,
uitvinders van de mannelijke broek, hebben de mensheid eigenlijk een
slechte dienst bewezen! De meeste primitieve volkeren lopen gekleed in
lange klederen (of geen klederen) zonder (onder) broek. “Een goede
hengst moet koud staan”= om goed vruchtbaar te zijn dient een
mannetjesdier in een koude stal te staan! Het haar van het scrotum (“zak”)
van een schaap wordt ook meestal afgeschoren om de testikels zo goed

mogelijk af te koelen. Een varicocoele (uitspraak: variekoseule) is een
spatader (meestal) rond de linkertestis. Daardoor verhoogt de temperatuur
van de testes en deze (jonge) mannen zijn dan ook meestal onvruchtbaar.
Deze spatader wordt, onder lokale verdoving, dichtgespoten met een bijtend
product (gescleroseerd).
2) Castratie
De castratie is het wegsnijden van de testikels of de eierstokken
(ovaria). Zo worden er geen mannelijke en vrouwelijke hormonen meer
geproduceerd en is het dier (en de mens) onvruchtbaar. Een mannelijk dier
wordt zo meestal gewilliger, minder “vurig” en vet vlugger aan dan zijn nietgeopereerde
soortgenoten. Een os is een gecastreerde stier (gebruikt om
een ploeg te trekken), een ruin een gecastreerde hengst (voor de
springsport). Ofwel sneed men de testikels weg (“snijden”), ofwel werden
ze met een speciale tang kapot geduwd (“nijpen”) (o.a. van
schapenbokken). Een speciaal beroep vroeger was dat van
konijnensnijder; hij castreerde de rammen. De castraat of eunuch was
een gecastreerde man die voor de puberteit gecastreerd werd. Ze werkten
vroeger in de harems en zongen als castraatzanger. De sultans, koningen en
keizers waren zo verzekerd van goed personeel dat wel slippertjes kon
maken met hun vrouw(en) en personeel maar zonder gevolgen. De enuchen
groeiden meestal uit tot grote, lange mannen, maar met een
“castratenstem”. Ze werden dan ook “geproduceerd” en gebruikt in alle
grote koren van o.a. koningen en pausen. Wie als knaap een mooie stem
had, werd gecastreerd voordat de stem muteerde en zakte. Zo konden ze
nog heel lang heel hoog (blijven) zingen, zoals een sopraan (= hoge
vrouwelijke stem) maar ook heel laag en met grotere kracht dan een
vrouwenstem. Alle grote sopraanpartijen werden in die tijd dan ook door
mannelijke castraten met veel brio gezongen! (een contratenor of altus is
een “normale man” die met zijn kopstem ook nog wel hoog kan zingen, maar
toch niet zo hoog als een echte castraat). De castraten konden nochtans
goeie minnaars zijn, maar ze waren wel onvruchtbaar. In de film “Farinelli”
vrijt de castraat hartstochtelijk met een vrouw, maar het “huiswerk” wordt
door zijn broer, die op de loer ligt, nadien voltooid! Na een castratie worden
er geen vrouwelijke of mannelijke hormonen meer geproduceerd en de
potentie daalt, zeker bij de man. Poezen moeten gecastreerd worden,
daar ze bij sterilisatie nog altijd even krols blijven als vroeger. Een “pieffer”
is een ram die slecht “genepen” is en dus toch vruchtbaar blijft. Een
kappoen is een gecastreerde haan. Hun vlees werd - in de Middeleeuwen -
als een delicatesse beschouwd. Een klophengst heeft slechts één testis
maar is wel seksueel actief; één testis volstaat. Ooit werd een castraat tot
97

paus verkozen. Om dit vervolgens te vermijden diende elke paus voor zijn
aanstelling aan een “geslachtsonderzoek” onderworpen te worden. Hij zat
op een speciale stoel, had enkel een kleed om en elke kardinaal (= de curie)
tastte onder het kleed. Als hij de twee ballen voelde, zei hij: “Habet duos et
bene dependentes”, hij heeft er twee en ze hangen goed uit! Recentelijk
werd dit onderzoek vervangen door een verklaring van een arts.
3) Sterilisatie
De sterilisatie is het afbinden van de zaad- of eileiders. Bij de man
gebeurt dit onder lokale verdoving, bij de vrouw meestal onder algemene
narcose. Een gesteriliseerde man en vrouw zijn seksueel even actief als
een niet-gesteriliseerde maar het sperma bevat geen spermatozoïden meer
en bij de vrouw komt het eitje niet meer in de eileider en de baarmoeder
terecht. Beide zijn dus onvruchtbaar. Dit is natuurlijk minder ingrijpend dan
een castratie.
4) De ovulatie of eisprong
Bij de mens komt er (ongeveer) om de 28 dagen een eitje vrij. Dit
noemen we een cyclus van 28 dagen.
Het vrijkomen van het eitje heet de ovulatie of eisprong. Dit eitje kan dan
bevrucht worden met sperma. Indien er geen bevruchting plaats heeft, sterft
dit eitje na 12 uur af. Het sperma kan 7 dagen vruchtbaar blijven (en dus
reeds bv. 2 dagen aanwezig zijn op het ogenblik van de eisprong). 14 dagen
na de eisprong volgt dan de menstruatie. De vruchtbaarheid hangt dus
voornamelijk af van de eisprong. Een vrouw die bv maar 1 eisprong om
de 3 maanden heeft is maar enkele dagen vruchtbaar in die 3 maanden!
Bijna alle zoogdieren hebben een soorteigen cyclus. Een konijn heeft echter
een geïnduceerde ovulatie. Het konijn heeft geen cyclus, maar de eitjes
komen slechts vrij op het ogenblik van de geslachtsdaad. Ze ovuleert korte
tijd na het dekken. Zo komt het dat het konijn bijzonder vruchtbaar is. Zo
kan een vrouw “jongen lijk een keunemoere” (zeer veel kinderen (op
korte tijd) baren). Ook is het konijn onmiddellijk na het werpen opnieuw
vruchtbaar. Een haas kan zelfs tijdens de dracht opnieuw bevrucht worden
(superfoetatie)!
Bij de mens wordt veel meer aandacht besteed aan het
menstruatieproces dan aan de ovulatie. De meeste vrouwen voelen en
weten zelfs niet (meer) wanneer ze ovuleren. Bij dieren is de ovulatie het
hoogtepunt van hun cyclus! Vrouwelijke dieren, in tegenstelling tot
(bepaalde) mensen, mensapen en het konijn laten alleen mannetjes toe
tijdens hun ovulatie. Het vrouwtje is de baas in “bed” en enkel tijdens de
ovulatie is het vrouwtje tot paren bereid met verschillende mannetjes. Bij
98

de mens is de bereidheid van de vrouw niet meer beperkt tot de eisprong
(alhoewel ze dan wel wat seksueel actiever kan zijn), maar het kan
meerdere keren per cyclus in ruil voor bescherming en voedsel van die ene
man. Het mannetjesdier wil wel altijd maar “zij” bepaalt wanneer het mag.
De ovulatie bij dieren is meestal ook spectaculairder dan bij de vrouw.
Ovulerende koeien verliezen grote pakken taai slijm dat uit de schede hangt
(ook het slijm van een vrouw wordt rekbaarder tijdens de ovulatie). Een
merrie begint dan te “blekken”: de schede blijft wat openstaan en dan
“blekt” (= schittert) het witte slijm“. Een ovulerende koe wordt door de
andere koeien besprongen; “zo kunnen die koeien op de kerktoren zien
hoe laat het is”. Dit is het sein voor de boer om zijn stier te halen! Dit
“paringbereid zijn” wordt - in het dialect - telkens met een ander woord per
diersoort aangeduid (zie lijst). We zeggen bv “een hete teve”, van een
vrouw die licht (seksueel) ontvlambaar is.
5) De geslachtsdaad, coïtus of het copuleren
Ook elk diersoort heeft - in het dialect - een typische benaming. Een
schapenbok wordt een voorschoot aangedaan om te voorkomen dat hij zijn
schapen dekt op het ogenblik dat de kweker dit niet (meer) wil. Lammetjes
moeten bv verkocht kunnen worden juist voor het joodse offerfeest. Als je
“van de haze gerammeld of gepoept bent” betekent dat dat je iets zeer
vlug gedaan hebt, maar van geen haze gerammeld zijn, betekent dat je
niet vlug genoeg bent. Bij de coïtus zwelt de penis van de reu en kunnen de
twee honden gedurende een half uur niet van elkaar gescheiden worden
(probeer dit ook niet te doen!). De penis van een kater is bij erectie naar
achteren gericht en de kater moet zich helemaal dubbel plooien . Op de top
van zijn penis zitten ook nog eens weerhaken Daarom klinkt het
“liefdesspel” van katten ‘s nachts ook zo angstaanjagend!
Een hengst moet soms eens geholpen worden omdat zijn - zeer lange en
relatief slappe penis (in erectie) - in het verkeerde “gat” terecht kan komen,
wat een darmscheur tot gevolg kan hebben. Op onze reis in Zuid-Afrika
zagen wij een mannetjesolifant met een ... 5 de poot! Een geitenbok ruikt
verschrikkelijk-”stinken als een geitenbok”. Vroeger, toen de geit de koe
was van de arme man, ging men met de moer naar de bok. Meestal werd
die bok gehouden door een ietwat zonderling die ver van de dorpskom
leefde: zijn bok stonk te veel! Een bok heeft namelijk een assymetrische
penis: de “uitlaat” staat niet helemaal in het midden van de top van de
penis, maar wat aan de zijkant. Een bok plast dan ook niet recht vooruit.
Bij het urineren begint de slappe penis rond te draaien zoals een
watersproeier in de tuin. Daardoor verspreidt de urine zich op zijn poten en
zijn sik. Dit geeft natuurlijk een walgelijke geur. Een kangoeroe heeft een
99

gevorkte penis. Vogels hebben geen penis, maar sommige hebben wel een
“copulatieorgaan”, bv eenden. Veel waterdieren, zoals eenden, kunnen
enkel - goed - bevruchten in het water.
6) Voeding
Alle zoogdieren voeden hun jongen met melk die uit tepels of spenen
komt. De kropmelk van duiven (vogels zijn geen zoogdieren!) bestaat uit
cellen die afschilferen van de krop van de ouderdieren. De meeste
zoogdieren zoals paarden en mensen hebben twee tepels, andere zoals
koeien, geiten en schapen hebben er vier. Bij het paard zitten de twee
spenen in de lies, bij de olifant tussen de voorpoten! Het varken heeft twee
rijen spenen. De “tette naast ‘t gat” is het speen dat in de lies gelegen is.
Het is minder ontwikkeld en produceert dan ook minder melk. Als het
etenstijd is, wordt een zwak jong door zijn sterkere broers en zussen
weggeduwd en moet het noodgedwongen de “tette naast gat” nemen als
“troostprijs”. Een oplettende boer verplaatst dan dit jong en geeft het een
ander speen, zodat het meer melk krijgt en beter kan opgroeien. Soms
nemen biggen zelfs twee spenen voor hun rekening: de “tette naast ‘t gat en
het speen ernaast! Een duivenmelker uit Menen kweekte dit jaar reisduiven
op met enkel poedermelk!
7) De vruchtbaarheid
Een (groot) onvruchtbaar vrouwelijk dier, een kwene, is een financieel
verlies voor de boer. Maar als ze vetgemest, en verkocht wordt, wordt ze
een ....munte! Als de boer hoort spreken over de “Queen van Engeland”,
lacht hij wel even in zijn vuist (alhoewel beide woorden ethymologisch
dezelfde oorsprong hebben).
Hierna volgt een lijst met specifieke terminologie over het mannetje,
vrouwtje, jongen, paringsdrang en geslachtsdaad. Dialectwoorden (met de
West-Vlaamse uitspraak) worden cursief weergegeven.
100
Mannetje Vrouwtje Paringsdrang Geslachtsdaad
Hond reu (-en), rekel
rut
teef(je)
teve
loops
heet
reuïg
paren,
dekken,
be)rijden,
springen,
koppelen

Kat kater
katrol (klemtoon
op laatste
lettergreep!)
Koe stier
jong: kalf
kolf
Varken beer
(zwienne)beir
(verschil in uitspraak
met bv een zwarte
“bèèr”
Paard hengst
hiengst
jong: veulen
kachtel
Schaap ram
(schap)ebuk (bok)
jong: lam
beitlam (v) en
weerlam (m)
Geit bok
(geite)buk
Eend woerd
erpel,
masschelare,
‘t vintje,
Gans gent
ganzier, ganser,
ganserik, gander,
‘t ventje, de man
Duif doffer
duvre, duver, duiver
kat
kattin(ne)
koe
dikbil= kachtelgat
zeug
jong: biggen
zwiennejoengen
merrie
ooi, schaap
bette, beite
geit
bette, beite
(geite)moere
eend
eende, aande,
aandenne,
canard
gans
ganze
duivin
duvinne
krols
katijvig (ie) maar
een katijvige
kerel!
bronstig
tuchtig
bronstig
brimstig,
bremstig, brunstig
paardig, tochtig
peerdig,
hiengstig
riedig
bronstig, tochtig,
rammen (de ooi
ramt alle drie
weken).
tuchtig,
bronstig
(bokkig)
riedig
‘t Is lijk op een
aande dat ‘t
regent.
paren,
dekken
springen,
dekken
(dekstier)
dekken
dekken
(dekhengst)
dekken
treden,
trappelen,
terten
baltsen dekken
wepel
treden,
De koe is wepel = dekken,
niet-drachtig, maar trappelen,
kan drachtig terten
worden.
De duif is wepel =
ongepaard
101

Kip haan
hane
Konijn rammelaar, ram
(keune)buk,
rieder (geile vent)
Haas rammelaar,
ram
rieder
Jef Viaene.
102
hen
hinnne
jong: kuiken
kieken
voedster,
moerkonijn
keunemoere
bronstig
riedig
moerhaas bronstig,
paartijd of
rammeltijd
sporen, treden,
trappelen,
dekken,
terten, foppen
bespringen,
dekken, paren
rieden
bespringen,
paren,
rammelen