6 - Ethibel

column
In de Star Wars-film The Empire Strikes
Back laat Darth Vader aan Luke
Skywalker weten dat hij z’n vader is.
Het heeft geleid tot de roemruchte,
half komische misquote “Luke, I am
your father”. Was Darth Vader dan een
anonieme spermadonor wiens anonimiteit
naar de haaien is of heeft hij
Lukes moeder gewoon zeer intiem gekend?
’t Draaide uiteindelijk uit op een
warrig Oedipus-achtig drama omdat
Luke er tot dan toe vanuit ging dat
Vader zijn… vader had vermoord. Vadermoord,
maar dan door Vader en
niet door zoon. Gaat u mee op zoek
naar de anonieme vader?
Elke gezonde en vruchtbare man kan vanaf 18 jaar (en tot
ongeveer 35 à 45 jaar) spermadonor worden. Hij moet zich
daarvoor aanmelden in één van de vele fertiliteitscentra of
spermabanken die ons land rijk is. De fertiliteitscentra kunnen
in samenspraak met de wensouders sperma van een
donor kiezen die gelijke kenmerken heeft inzake huidskleur,
lengte, bloedgroep en kleur van haar of ogen. De appel
mag namelijk niet te opvallend ver van de boom vallen. Onlangs
pleitten een aantal fertiliteitscentra tijdens een donatiecampagne
zonder schroom voor eigen zaad eerst. In
Limburg willen ze meer streekeigen én multicultureel voortplantingsmateriaal
zodat ook pakweg ouders van Turkse
afkomst kunnen kiezen uit een ruimere zadencollectie. In
de omgeving van de Leuvense spermabank rekruteren ze
sinds kort ook volop bij het universitair en medisch personeel.
Maar er komen kinken in de donatiekabel… Kinderen
willen namelijk kennismaken met de spermadonoren/biologische
vaders.
Anonimiteit is hét criterium dat vele mannen over de
spermadonatiebrug helpt. In ons land is spermadonatie in
principe anoniem. Wensouders noch kinderen kunnen de
identiteit van de spermadonor achterhalen en de donor
kan evenmin de identiteit van de ouders of de kinderen opzoeken.
34 | deMens.nu Magazine
Luke,
I am your
father!
Marleen Temmerman
Kinderen die geboren zijn door middel van
kunstmatige inseminatie met de hulp van
een spermacel van een anonieme donor
worden ook wel eens KID-kinderen genoemd
(Kunstmatige Inseminatie met Donorsperma).
Sommige van deze KID’s
hebben de drang om te weten wie hun biologische
vader is. Ze kunnen al een poging
ondernemen via registratielijsten en
DNA-gegevens. In ons land zitten die gegevens
wettelijk achter slot en grendel, tenzij
er moet nagegaan worden of er erfelijke
ziektes zijn…
Opdrogende zaadbron
Maar is die drang naar herkomst een (afdwingbaar) recht?
Het valt te kaderen in voortschrijdende sociologische ontwikkelingen,
de mondigheid en de emancipatie van het individu
en het recht op kennis over afkomst dat staat
uitgeschreven in het Verdrag inzake de Rechten van het
Kind. Ouderschap is geen mensenrecht. Het recht om je afkomst
te kennen nu blijkbaar wel. De vergelijking loopt een
beetje mank, maar als iemand bloed geeft via het Rode
Kruis, moet dan degene die jouw bloed krijgt ook binnen 20
jaar bij jou komen aanbellen om kennis met je te maken?
Spermacellen, bloedcellen… ze worden allemaal vrij, vrank
en anoniem gedoneerd. Laat het ons zo houden. Toch kijken
sommige juristen al reikhalzend uit naar het eerste kind dat
met dat kinderrechtenverdrag in de hand naar de rechtbank
stapt, zwaaiend met het recht om de ouders te kennen en
door hen te worden verzorgd. Neen, dank u wel Darth Vader,
you could never be my father! Hou je anonieme masker
maar aan.
Een reactie op de vorige column van Marleen Temmerman kan je
lezen op www.deMens.nu bij deMens.nu Magazine januari-
februari-maart 2013.