Glossy - WE CAN

Top 7
vooroordelen
over vrouwen
en geweld
we
Samen geweld
can
tegen vrouwen stoppen
CHANGEMAKERS GEZOCHT!
Musthaves voor je boekenkast
Ben jij overTuigend?
Tips van Femke Halsema
Lees de column van
Bas Haring:"Wat
een vreselijke wezens
zijn mannen eigenlijk."

WE CAN
Wij steunen WE CAN!
Organisaties kunnen ook meedoen aan WE CAN.
Als coalitiepartner van de campagne maakt u in uw
professionele omgeving duidelijk dat geweld tegen
vrouwen niet kan en mag. Ook promoot u gelijke
kansen voor mannen en vrouwen. Deze organisaties
sloten zich al aan. En u?
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
advertentie
Africa in the Picture Film Festival
Bezorgde moeders
Bahia vrouwenforum
Bams oplawaai
E-Quality
FemNet
FNV Vrouwenbond
Gemeente Amsterdam
Kurodaiya
Landelijke Kontaktgroep Travestie en
Transseksualiteit
Landelijke werkgroep Mudawwanah
Mizzepileptica
Mogador Productions
MOVISIE
Oxfam Novib
Pharos
Redmond Consultancy & Management B.V.
Shaikh Mela Communications
Stadsdeel Westerpark, Amsterdam
Stadsdeel Geuzenveld-Slotermeer, Amsterdam
Stadsdeel Oud-Zuid, Amsterdam
Stadsdeel Slotervaart, Amsterdam
Stichting African Sky
Stichting Stade
Stichting Tosangana
Stichting Wende
Stichting Woman at Work
Tamilse zaken Nederland
Tweede Kamerfractie Groen Links
WOMEN Inc.
Yojana Projecthulp
Wilt u coalitiepartner worden? Meld u aan op
www.wecan.nl of stuur een mail naar info@wecan.nl.

colofon
Hoofdredactie: Sophie Lasance
Tekst- en eindredactie: Sophie Lasance,
Annemies Gort
Fotografie: Sietske Raaijmakers,
Eric van den Elsen
Vormgeving: Suggestie & Illusie
Medewerkers: Lou Repetur, Jandirk Veenstra,
Hanneke Felten, Charlot Pierik, Nicole
Doornink, Leyla Çinibulak
Contact
Heb je vragen of wil je meer informatie?
Neem contact met ons op!
Informatie voor changemakers en
coalitiepartners
Charlot Pierik
Informatie over bijeenkomsten en trainingen
van WE CAN
Leyla Çinibulak, Hanneke Felten
Communicatie WE CAN campagne
Sophie Lasance, Jandirk Veenstra
Overige vragen
Nicole Doornink, Lou Repetur
Postadres
WE CAN Nederland
p/a MOVISIE
Postbus 19129
3501 DC Utrecht
e-mail: info@wecan.nl
Internet
• www.wecan.nl,
• www.wecan.hyves.nl
• www.facebook.com,
• www.twitter.com/wecan_nl,
• www.youtube.com/WECANnederland
Aanmelden
Meld je aan als changemaker of coalitiepartner
op www.wecan.nl en ontvang een extra
exemplaar van dit magazine thuis. Bestaande
changemakers en coalitiepartners krijgen
automatisch twee exemplaren thuisgestuurd,
één voor zichzelf en één voor een vriend,
vriendin, collega of familielid.
Wereldwijd krijgt één op de drie vrouwen tijdens haar leven te
maken met een of andere vorm van lichamelijk, seksueel of
psychologisch misbruik. Ongeacht inkomensniveau, klasse
of cultuur. Daarbij komt dat de dader meestal een bekende
is. Dit zijn niet gewoon even wat statistieken. Ik vind dit schokkende cijfers,
waar aangrijpende verhalen met ingrijpende gevolgen achter schuil gaan. Ik
streef uiteraard naar het beste voor mezelf als vrouw en moeder van een
dochter. Zij is inmiddels negen jaar en groeit samen met haar vriendinnetjes
op in een beschermde, veilige en kindvriendelijke omgeving. In ons land is
het met de rechten van meisjes en vrouwen over het algemeen goed gesteld.
Toch heeft bijna de helft van de Nederlandse bevolking ooit in haar of zijn
leven te maken gehad met huiselijk geweld en zijn kinderen vaak ongewild
toeschouwer. In mijn functie als staatssecretaris ben ik onder andere verantwoordelijk
voor de aanpak van de vele vormen van geweld die in huiselijke
kring voor kunnen komen. Het gaat daarbij niet alleen om huiselijk geweld,
maar ook om bijvoorbeeld eergerelateerd geweld, slachtoffers van loverboys,
vrouwenhandel en meisjesbesnijdenis. Ik vind het belangrijk dat slachtoffers
tijdig goede opvang en hulp krijgen, opdat deze meisjes en vrouwen weer de
regie over hun leven, hun weerbaarheid en zelfrespect terugkrijgen. Geweld
in het algemeen en tegen vrouwen in het bijzonder mag in geen geval
getolereerd worden! Ik vind WE CAN een geweldige campagne, die zich met
changemakers inzet om de eerdergenoemde cijfers terug te dringen. Sinds
de lancering van deze campagne in Nederland ben ik ook changemaker! Jij
nog niet? Waar wacht je nog op!
Staatssecretaris Jet Bussemaker
van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
We can
3

4
inhoud
6 Yes WE CAN! Het ontstaan van de We can campagne en hoe het werkt.
9 Column Bas Haring “ Wat een vreselijke wezens zijn mannen eigenlijk.”
10 Streetwise Hoe zit het eigenlijk in nederland?
13 Hadassah de Boer “We moeten er over praten, anders denken vrouwen dat het normaal is.”
14 Goed om te weten! Met tips voor mannen, een interview met minister Koenders en
amsterdam als coalitiepartner van We can.
16 Vooroordelen over geweld tegen vrouwen eigen schuld, dikke bult?
18 Oproep Word changemaker!
19 Ben ik overtuigend? Tips van femke Halsema.
20 Super changemakers in the spotlight Merel, nazima, Jens en Renate.
25 Filmladder eyeopeners en beeldvormers.
26 Uit de kast… Musthaves voor changemakers.
28 Wat zou jij doen…? Dilemma’s van changemakers beantwoord door ons ervaren panel.
30 Tips, adressen & informatie. Waar kan je terecht voor hulp?
31 Column Leyla Çinibulak “Hoe is geweld tegen vrouwen mogelijk in een land met zoveel
rijkdom en vrijheid?”
WE CAN
AAn diT
TijdSCHriFT
WerKTen Mee:
Fleur van Groningen – Dit Vlaamse
multitalent leeft zich voor WE CAN uit op
de vooroordelen die er zijn over vrouwen
en geweld. Naast succesvol cartoonist is ze
singer-songwriter.
Sietske Raaijmakers – Deze freelance
fotograaf staat haar mannetje. Ze reist stad
en land af om changemakers vast te leggen:
“Ik kan me enorm opwinden over het geweld
dat vrouwen wordt aangedaan. Bijvoorbeeld
in de vrouwenhandel, echt afschuwelijk als
je daarbij stil staat.”
Annemies Gort – Changemaker was ze al,
dus betrokken bij het onderwerp is ze zeker.
Een interview met Femke Halsema behoort
tot een hoogtepunt: “Echt een eer, ik stem al
jaren op Femke!”

Super changemakers
Jens van Tricht: “als ik zie wat mannen allemaal
uitvreten om te bewijzen dat ze man zijn, dan denk ik:
dat mag wel ietsje minder.”
6
Yes WE CAN!
nu is het genoeg!
Tweehonderdduizend
slachtoffers per jaar in
nederland. Ben jij er klaar
mee? Sluit je aan!
Column Bas Haring
"Ik ben opgevoed met het idee dat
mannen en vrouwen gelijk zijn..."
26
Uit de kast
09
20
Boeken ter inspiratie, boeken om te lachen,
dappere verhalen en een andere kijk op
de zaak. Kortom, een interessante lijst met
leesvoer voor changemakers.
WE CAN
5

WE CAN!
Nu is het genoeg! Tweehonderdduizend
slachtoffers per jaar in Nederland. Miljoenen
slachtoffers wereldwijd. Geweld tegen vrouwen
lijkt maar niet te stoppen. Ben jij er klaar
mee? Word changemaker en sluit je aan bij
de wereldwijde WE CAN campagne. Geen
barricadewerk maar gewoon beginnen in je
eigen omgeving. President Obama heeft onze
leuze al overgenomen: Yes, WE CAN!
De WE CAN campagne is op 8 maart 2009
in Nederland door staatssecretaris Jet
Bussemaker en minister Bert Koenders
gelanceerd. MOVISIE trekt in opdracht
van Oxfam Novib de campagne, met
campagnemateriaal en voorlichting
voor alle betrokkenen. Aanmelden als
changemaker of coalitiepartner kan via
www.wecan.nl.
6 We can
Bussemaker wordt changemaker tijdens de startmanifestatie van WE CAN.
Elke verandering begint bij jezelf. Dat is het motto
van de campagne WE CAN end all violence against
women. Dus doe de check: vind jij dat geweld tegen
vrouwen moet stoppen? Vind jij dat je bij jezelf moet
beginnen? En ben je bereid om hierover met de mensen om
je heen het gesprek aan te gaan? Drie keer ja? Meld je aan als
changemaker.
Kwebbel
“Het is leuk en helemaal niet moeilijk om changemaker te zijn”,
vertelt Lou Repetur van MOVISIE, campagneleider en uiteraard
zelf changemaker. “Ik probeer het geweld aan te pakken dat ik
belangrijk vind. Geen grote, extreme vormen maar alledaagse
dingen waar ik me al jaren aan erger. Het tv-programma
Kabouter Plop bijvoorbeeld heeft vier kabouters. De drie mannetjeskabouters
hebben werk, de vierde vrouwelijke kabouter
heet Kwebbel. Dat klopt toch niet?”

Niet mis
Alleen al in Nederland zijn er ieder jaar tweehonderdduizend
vrouwen slachtoffer van geweld. Het geweld kent alle soorten
en maten. Lichamelijk, seksueel, psychisch. Het komt voor
in een familie, binnen een relatie, thuis, op straat, op school
of op het werk. Iedereen kan er in verstrikt raken. Oorzaak?
Verschil in macht tussen mannen en vrouwen, een diepgewortelde
ongelijkheid. De gevolgen zijn niet mis. Geweld is
vernederend en heeft vaak traumatische gevolgen. En niet
alleen voor het slachtoffer. Ook de pleger en hun kinderen
worden geraakt. Nog een reden om geweld te stoppen: als
kinderen, zowel meisjes als jongens, getuigen zijn geweest
van geweld tegen hun moeder, lopen ze een groot risico om
later zelf slachtoffer of pleger te worden.
Vijf miljoen
De campagne WE CAN is begonnen in India en Bangladesh
en via Canada in Nederland gearriveerd. India telt ruim vijf
miljoen changemakers, mensen die in hun eigen omgeving
geweld tegen vrouwen willen stoppen. Lou Repetur: “Tussentijds
onderzoek laat zien dat de changemakers in India zich
veel bewuster zijn geworden van geweld tegen vrouwen. Twee
derde heeft het eigen gedrag veranderd.”
De Meiden van Halal in discussie met Rania Barghout tijdens de startmanifestatie.
Changemakers uit India en Nederland.
Bezoekers van de startmanifestatie lezen meer over WE CAN.
Sanne Wallis de Vries treedt op tijdens de startmanifestatie.
“Het is helemaal
niet moeilijk om
changemaker
te zijn.”
We can
7

WE CAN
Tijdens de startmanifestatie van WE CAN kon je verschillende workshops bijwonen.
8 We can
Coalitiepartners
Behalve individuele changemakers zijn organisaties van harte
uitgenodigd om als coalitiepartner mee te doen aan WE CAN.
Als coalitiepartner maak je in je organisatie duidelijk dat geweld
tegen vrouwen niet kan en mag. Ook promoot je als organisatie
gelijke kansen voor vrouwen. Je bent in goed gezelschap:
Women Inc, gemeente Amsterdam, de Tweede Kamerfractie
van Groen Links en nog veel meer organisaties, bedrijven en
actiegroepen zijn je voor gegaan. Nederland mikt op zestig
coalitiepartners per jaar, symbool voor de zestig vrouwen die
jaarlijks overlijden als gevolg van geweld.
Ben jij een changemaker?
Wil jij ook meedoen om geweld tegen vrouwen te stoppen? Word
changemaker. Als changemaker maak je mensen in je omgeving
bewust van het bestaan van geweld tegen vrouwen. Je spreekt
je uit tegen dit geweld en accepteert het niet. Hoe? Door met
je buren en vrienden te praten over wat jullie verstaan onder
geweld. Door in je eigen buurt een buurtfeest te organiseren
waarbij je bijvoorbeeld een comédienne uitnodigt. Door de
inhoud van dit tijdschrift te bespreken. Kijk op www.wecan.nl
voor nog veel meer ideeën.
WE CAN Nederland ging in 2009 op bezoek bij collega’s van WE CAN in India.

Man=vrouw?
Bas Haring is schrijver, filosoof en
bijzonder hoogleraar aan Universiteit
Leiden waar hij probeert wetenschap voor
een breed publiek toegankelijk te maken.
www.basharing.com
coluMn BAS HARING
Ik ben opgevoed met het idee dat mannen en vrouwen gelijk zijn. Niet
alleen gelijkwaardig, maar ook gelijk. Ik weet niet of mijn ouders me
bewust hebben verteld: “Mannen net als vrouwen en andersom: het
onderscheid tussen beiden is een verzinsel.” Maar tussen de regels
door is dit wel de boodschap die ik van hen heb begrepen. Jongetjes krijgen
jongensnamen, blauwe kamers en autootjes. Terwijl meisjes meisjesnamen
krijgen, roze kamers en een pop. Hier zou het kunstmatige onderscheid
tussen beiden al beginnen – aldus mijn ouders. En dat was niet goed. Het
zou ook anders kunnen.
De eerste keer dat dit idee werd tegengesproken was door een in ons huis
inwonende biologiestudent. Een intelligente, rustige jongen die me vertelde
dat ik me vergiste. Ik denk dat ik een jaar of tien was. “Nee Bas, mannen en
vrouwen zijn biologisch gezien heel andere wezens. Ze zijn misschien wel
gelijkwaardig – hoewel ik daar als bioloog weinig over de melden heb – ze
zijn zeker niet gelijk. Mannen hebben een Y-chromosoom, vrouwen niet; hun
hersenen zitten anders in elkaar; hun hormoonhuishouding. Echt, ze zijn
verschillend.”
Wat een schok. Niet alleen dat een mij zo met de paplepel ingegeven
idee blijkbaar niet klopte – ik geloofde de student direct, maar vooral
beangstigend vond ik dat verschillen tussen man en vrouw blijkbaar terug te
voeren zijn op genetica, hormonen en de opbouw van hun brein. Blijkbaar
zijn wij niet slechts het product van opvoeding, cultuur en lessen op school,
maar ook van onze onontsnapbare biologie. Dat is wat de biologiestudent
suggereerde.
Na deze gebeurtenis leerde ik steeds meer over de verschillen tussen
mannen en vrouwen en de biologische oorsprong van die verschillen. Dat
mannen competitiever zijn; agressiever ook; van gereedschappen houden,
zoals hamers, zagen en messen. En dat ze daar allemaal niets aan kunnen
doen. Ik vind steeds beangstigender worden. Wat een vreselijke wezens zijn
wij eigenlijk. Wat moeten wij, als mannen, als er nóg meer geweten wordt
over onze genen, hersens en hormonen?
Mocht de wetenschap ooit aantonen dat het kwaad van mannen komt, is er
dan nog wel plaats voor hen? En wat moet ik dan van mezelf vinden?
We can
9

10
Streetwise
Geweld tegen vrouwen is een wereldwijd probleem.
Jaarlijks zijn miljoenen vrouwen op de wereld slachtoffer.
Ook in Nederland liegen de cijfers er niet om.
• Per jaar overlijden circa 60 tot 80 vrouwen aan de gevolgen van huiselijk
geweld.
• Ruim 200.000 vrouwen zijn ieder jaar het slachtoffer van lichamelijk
en/of seksueel geweld.
• 39% van de vrouwen is ooit slachtoffer van seksueel geweld.
• 1 op de 6 meisjes is wel eens gedwongen tot seksuele handelingen.
Roos - 64 jaar
“Roos: “Een paar maanden geleden is een vrouw in mijn
straat middenin de nacht door haar vriend in elkaar
geslagen. Vervolgens ging de inboedel aan diggelen.
Hij was onder invloed van drank, de politie kwam
met een speciaal arrestatieteam en heeft hem mee-
genomen. Heftig!”
WE CAN
”
Wat merk jij van geweld
tegen vrouwen?
“
“
Annetta - 44 jaar
& Arne - 55 jaar
Arne: “Ik ken juist heel veel sterke vrouwen.
Vrouwen die niet met zich laten sollen – niet op
het werk en zeker niet thuis. In brede zin vind ik
het wel belangrijk dat vrouwen meer weerbaarheid
ontwikkelen. Weerbaarheid resulteert in
onafhankelijkheid. Economische onafhankelijkheid
maar ook lichamelijke en emotionele
onafhankelijkheid.”
”
Annetta: “Ik heb ooit iemand gekend die zich door
de ene man fysiek liet mishandelen en door de
volgende psychisch. Onbegrijpelijk. Nooit, maar
dan ook nooit zou ik dat toestaan. Ik vind dat elke
vrouw ervan doordrongen moet zijn dat er maar
één de baas is over haar, en dat is zijzelf.”
”

Margot - 24 jaar
“
Arie: “Dat verbaast me niks! Ik
kom het vaak genoeg tegen.
Toch kan ik me er goed kwaad
over maken, je gaat toch geen
meisjes slaan!”
” “Damian:
Daisy - 24 jaar
“
Daisy: “Toen ik vier jaar oud was,
heb ik mijn vader mijn moeder zien
slaan. Daarna was ik best bang
voor hem. Ik vond mijn vader onberekenbaar
en kon niet zien wanneer
hij nu blij was en wanneer niet. Ik
was constant op mijn hoede. Nee,
dat was geen pretje.”
Arie - 44 jaar
“Margot: “Ik vind het verschrikkelijk dat er zoveel
vrouwen in aanraking komen met geweld. Op straat,
maar ook thuis. Vrouwen zijn zorgzamer en zullen
zich sneller wegcijferen in een relatie, zelfs als ze
worden onderdrukt of mishandeld. Dit geeft de
mannen de mogelijkheid ermee door te gaan.”
“Ad: “Wat versta je onder
geweld? Dat maakt
namelijk nogal een
verschil. Toen ik nog
in Rotterdam woonde,
zag ik geregeld op
straat dat vrouwen
werden nagefloten en
nageroepen. Als dat er
ook onder valt, snap ik
wel dat het om zoveel
vrouwen gaat. Gek
trouwens dat we dat
lastigvallen op straat
lijken te accepteren.”
”
”
Damian - 18 jaar
“Ik zie weleens
in de stad dat jongens
meisjes lastigvallen. Maar
als ze met een hele groep
zijn, durf ik er niets van te
zeggen.”
”
Ad - 28 jaar
WE CAN
11

“
Dennis - 21 jaar
Dennis: “Mijn vriendin is een keer door haar ex
in elkaar geslagen. Dat vond ze heel moeilijk
om te vertellen.”
“Didrik: “Ik heb nog nooit
meegemaakt dat een jongen
een meisje slaat. Dat doen ze
bij ons op school niet.”
12 We can
”
Zeynep - 17 jaar &
Yesin - 16 jaar
“
Yesin: “Jongens moeten
beter leren luisteren en
praten, dan is geweld niet
nodig.”
”
”
Didrik - 16 jaar
Dennis - 21 jaar
Burakcir - 18 jaar
“Burakcir : “Je hebt een mond gekregen
om ruzies op te lossen, geweld lost
niks op.”
”
Addil - 23 jaar
“Addil: “Geweld is heel erg en niet
oké. Mannen die vrouwen slaan
zijn geen mensen.”
”

interview
Hadassah de Boer
Naam: Hadassah de Boer
Leeftijd: 38
Beroep: presentatrice
Privé: alleenwonend met zoon (7)
Geweld “Er is te weinig aandacht voor
geweld. Daarom ben ik changemaker.
We moeten erover praten, anders denken
vrouwen dat het normaal is.”
Ervaring “Ik heb zelf nooit een
gewelddadige relatie gehad. Godzijdank
niet. Maar dat heeft niets met
zelfstandigheid te maken. Je kunt een
manipulatieve partner treffen, dan kom
je in een sluipend proces. Ik heb zelf ook
wel eens een man gepleasd terwijl hij
zich helemaal niet liefdevol gedroeg. Als
je dat niet stopt, kan het te ver gaan.”
Aankaarten “Een vriendin van mij heeft
een man die haar onderdrukt. Ik heb er
één keer iets van gezegd maar dat werd
me niet in dank afgenomen. Moeilijk vind
ik dat.”
Glazen plafond “Dat is er, klaar. Kijk
naar de tv-wereld. Serieuze programma’s
worden door mannen gepresenteerd. We
hebben alleen Clairy Polak. Ik ben zelf
ook van een programma afgehaald omdat
het zogenaamd intellectueler, dieper
moest. Dus kwam er een man op.”
Irritant “Waarom laten vrouwen hun
schaamlippen corrigeren? Laatst zei een
man over zijn vrouw: het moet er wel een
beetje goed uitzien. En dan heb ik het
over weldenkende mensen! Het wordt
gewoon geaccepteerd. Wel eens gehoord
van een man die zijn pik laat vergroten?”
Boodschap “Zorg dat je financieel onafhankelijk
bent. Dat heeft mijn moeder
erin geramd en ik snap nu pas waarom. Ik
ben zelf gescheiden en dat kon doordat ik
goed geld verdien. Er zijn zoveel vrouwen
financieel afhankelijk van hun partner en
dus ook emotioneel. Krijg je vervolgens
met geweld te maken, dan zit je klem.”
WE CAN
13

Zet in je agenda!
25 november
Internationale Dag voor
uitbanning van geweld
tegen vrouwen.
Gemeente Amsterdam
steunt WE CAN!
Fenna Ulichki, GroenLinks raadslid in Amsterdam, stelde
het college van B&W voor om coalitiepartner te worden
van WE CAN. Inmiddels is haar voorstel geaccepteerd.
In 2010 gaat de gemeente als coalitiepartner samen met
WE CAN concrete acties ondernemen.
14 We can
Wist je dat ...
…er een heleboel bekende liedjes over geweld
geschreven zijn? Zoals My name is Luka van
Suzanne Vega, How Come, How Long van
Stevie Wonder & Baby Face of Janie’s Got a
Gun van Aerosmith en vergeet Family Portrait
van Pink niet.
Kort lontje?
Maak jij je druk over de aanpak van
huiselijk geweld, het glazen plafond,
sexy vrouwen in videoclips of wil je
iets kwijt over je eigen ervaringen?
Start een discussie op het prikbord
van www.wecan.nl.
GoeD oM Te weten
Wist je dat ...
…Christina Aguilera een gewelddadige vader
heeft? Na een jeugd met veel ruzie en ellende
heeft ze het contact met hem verbroken. Het
nummer I’m ok gaat over het effect dat het
geweld op haar heeft gehad.
Tips voor
mannen
1
2
3
4
Kijk niet de andere kant op als je broer,
vriend, klasgenoot of collega een vrouw niet
met respect behandelt.
Geef het goede voorbeeld aan jongeren en
laat zien dat echte mannen vrouwen goed
behandelen.
Kijk eens in de spiegel. Wat is je eigen
houding ten opzichte van vrouwen eigenlijk?
Gebruik je emotioneel, psychologisch of
seksueel geweld tegen vrouwen? Zoek zo
snel mogelijk professionele hulp.
Kijk op www.genoegvangeweld.nl en
www.stayinlove.nl voor meer tips.
Wist je dat ...
…een belangrijke oorzaak van geweld tegen vrouwen
genderongelijkheid is. Veel mannen en vrouwen
hebben stereotiepe ideeën over wat vrouwelijk
en wat mannelijk is. Beyoncé zong er een goed lied
over, If I were a boy.

Hey! Mannen
kunnen
toch ook het slachtoffer
zijn van geweld?
Klopt. Maar als je puur naar de cijfers kijkt, is 94% van de
slachtoffers nog altijd een vrouw. WE CAN vindt het jammer
dat onze regering gekozen heeft voor sekseneutraal beleid als
het gaat om de aanpak van huiselijk geweld. WE CAN is wel blij
met de nieuwe term ‘geweld in afhankelijkheidsrelaties’.
Er is immers niets huiselijks aan geweld.
Wist je dat ...
…Nicole Kidman zich ook inzet om geweld
tegen vrouwen tegen te gaan? De Australische
actrice is Goodwill Ambassador van UNIFEM,
United Nations Development Fund for Women.
Ga jij het huis maar uit
Wist je dat ...
"Tijdens dienstreizen
kaart ik
het altijd aan."
“Be the change you want to see
in the world.” Mahatma Ghandi
Sinds 2009 heeft de Nederlandse overheid het
huisverbod ingesteld. Dat houdt in dat iemand
die zich schuldig maakt aan huiselijk geweld,
tien dagen zijn of haar woning niet meer in mag. Wel zo eerlijk
eigenlijk. Lees er meer over op www.huisverbod.nl.
…Keira Knightley de hoofdrol speelt in een
landelijke campagne tegen huiselijk geweld
in Groot-Brittannië? Je kunt het filmpje op ons
YouTube kanaal bekijken.
www.youtube.com/WECANnederland
Naam: Bert Koenders
Baan: Minister voor Ontwikkelingssamenwerking
1. Hoe kent u de WE CAN campagne?
“Ik heb een speech gehouden tijdens de start van de WE CAN
campagne in het Spoorwegmuseum in Utrecht. Samen met
staatssecretaris Bussemaker werd ik de eerste Nederlandse
changemaker. Ook kreeg ik de eer om de website van WE CAN te
lanceren.”
2. Waarom bent u changemaker?
“Geweld tegen vrouwen is een gigantisch probleem in de hele
wereld en komt voor in alle landen. Een op de drie vrouwen
krijgt ermee te maken. Vooral arme vrouwen zijn kwetsbaar.
Geweld tegen vrouwen is een schending van mensenrechten.
Het is een van de belangrijkste oorzaken van blijvende
gezondheidsproblemen en overlijden van vrouwen. Daarnaast
belemmert het de ontwikkeling, niet alleen van de vrouw maar
ook van haar omgeving. Ik beschouw het daarom als een zaak
van iedereen. Van mannen en vrouwen, jong en oud, allochtoon
en autochtoon, ja dus ook van mij. Ik zie het als mijn taak om
geweld tegen vrouwen wereldwijd te bestrijden en op de agenda
te blijven zetten.”
3. Wat doet u als minister tegen geweld?
“Ik heb gelijke rechten en kansen voor vrouwen tot een van de
prioriteiten in mijn beleid gemaakt. Ik ben er trots op wat we
van de grond hebben gekregen. Neem nou het MDG3-fonds,
we besteden zeventig miljoen euro aan projecten gericht op
verbetering van de positie van vrouwen. Dus het vergroten van
hun economische zelfstandigheid en de participatie in bestuursorganen.
Maar ook het tegengaan van geweld tegen vrouwen is
een belangrijk thema. In het programma Geweld tegen vrouwen
de wereld uit ondersteunen we organisaties die vechten tegen
geweld tegen vrouwen in landen als Congo, Bangladesh en
Nicaragua. In Bangladesh organiseert de Nederlandse ambassade
bijvoorbeeld activiteiten die zich richten op verbetering
van de toegang tot politie en justitie voor vrouwen en meisjes.
Hierdoor kunnen zij makkelijker aangifte doen.”
4. En privé?
“Geweld tegen vrouwen is een gevoelig thema dat raakt aan
machtsongelijkheid in relaties. De littekens van seksueel geweld
tegen vrouwen duren een heel leven. Daarom probeer ik het op
mijn dienstreizen altijd aan de orde te stellen. Ik vraag dan vaak
wat er aan geweld tegen vrouwen wordt gedaan.”
We can
15

Vooroordelen
1
16 We can
over geweld tegen vrouwen
Eigen schuld, dikke bult?
Kom je in je omgeving vooroordelen tegen over vrouwen
en geweld? Of heb je zelf bepaalde overtuigingen over dit
onderwerp? Lees hier of ze kloppen en kom erachter hoe de
vork werkelijk in de steel zit!
Vrouwen zijn nu eenmaal
het zwakke geslacht
Meisjesbaby’s zijn gemiddeld fysiek sterker dan jongensbaby’s:
jongensbaby’s sterven vaker. Gemiddeld hebben mannen meer
spierkracht dan vrouwen. Maar diezelfde mannen hebben
gemiddeld gezien wel weer een lagere pijngrens dan vrouwen.
Let op het woord gemiddelde: er zijn best veel vrouwen die meer
spierkracht hebben dan mannen.
2
Mannen hebben altijd de
baas gespeeld over vrouwen,
dat verander je toch niet
Dit klopt niet helemaal. Er zijn samenlevingen waarin mannen
helemaal niet de touwtjes in handen hebben. Denk bijvoorbeeld
aan de Amazones of aan bepaalde periodes in de Egyptische
beschaving. De verhoudingen en taakverdeling tussen vrouwen
en mannen zijn daarnaast door de eeuwen heen steeds
veranderd. Er is dus hoop!
3
Als een vrouw niet weggaat
als ze wordt geslagen, is het
haar eigen schuld
Het is heel moeilijk om weg te gaan als je mishandeld wordt in
je relatie. Als je van iemand houdt, zie je veel door de vingers.
Daarnaast is het lastig om weg te gaan als je financieel afhankelijk
bent van je partner. Ook schamen veel vrouwen zich voor het
geweld en zijn ze bang dat de omgeving hen veroordeelt als ze
hun man verlaten.

4
In iedere relatie vallen wel
eens klappen
Waarom zou geweld thuis horen in een liefdevolle
relatie? Uiteraard heb je af en toe ruzie, maar de kunst is
om juist dan elkaar niet onnodig te kwetsen. Ook al haalt de
ander het bloed onder je nagels vandaan. Voel je die driftbui
opkomen? Neem even afstand en ga een rondje hardlopen. Als
je weer rustig bent, kun je de problemen veel beter uitpraten
met je partner.
5
Geweld is privé, bemoei
je er niet mee
Eigenlijk is dit raar. Als iemand op straat in elkaar geslagen
wordt, bellen we de politie. En als iemand thuis in elkaar wordt
geslagen? Natuurlijk is het lastig, je weet niet precies wat er
gaande is. Hoor je regelmatig vreemde dingen bij de buren?
Bel eens aan. Misschien is er niets aan de hand. En anders
doorbreek je op dat moment een gewelddadige situatie.
6
Huiselijk geweld komt vaker
voor bij allochtonen
Dat is een fabeltje. Huiselijk geweld komt onder álle bevolkingsgroepen
voor: autochtonen en allochtonen, laagopgeleiden en
hoogopgeleiden, religieuzen en niet-religieuzen, heteroseksuelen
en homoseksuelen. Wel klopt het dat bij de vrouwenopvang
relatief veel allochtone vrouwen onderdak vinden. Maar dit
komt doordat allochtone vrouwen minder plekken hebben om
naartoe te gaan als zij bij hun partner weg willen. Autochtone
vrouwen gaan eerder bij een vriend(in) of familielid logeren.
7
Vrouwen verdienen minder
dan mannen omdat ze niet
voor zichzelf opkomen
Inderdaad, vrouwen onderhandelen minder goed over hun
salaris dan mannen. Maar dat is niet de enige reden dat vrouwen
minder verdienen dan mannen voor hetzelfde werk. Het
heeft ook gewoon met willekeur te maken. Het komt voor dat er
geen inschalingbeleid is en de leidinggevende ‘op gevoel’ het
aanvangssalaris bepaalt. En soms is er wel een gedetailleerd
beloningsbeleid maar wordt dat niet gebruikt.
We can
17

Verwenpakket voor
nieuwe changemakers!
Dove heeft een wereldwijde missie:
de kijk op schoonheid verbreden en
vrouwen inspireren om vanuit een
positief en eerlijk zelfbeeld goed
voor zichzelf te zorgen. Meld je aan
via www.wecan.nl en maak kans op
een verwenpakket, iedere maand
verloten we twee pakketten onder
de nieuwe changemakers.
advertentie
Mannen!
Wij willen jullie natuurlijk
ook graag als changemakers.
Geef het Dove pakket aan
je vriendin, vrouw, moeder
of dochter en teken meteen
voor je eerste goede daad als
changemaker. Zelf houden
mag natuurlijk ook!

vIJf TIpS van FEMKE HAlSEMA
Heb jij overtuigingskracht?
TIP 1: Gebruik cijfers
“Cijfers geven een schokeffect. Wees zo specifiek mogelijk.
Het is niet genoeg om te zeggen dat veertig procent van alle
vrouwen ooit slachtoffer is geweest van seksueel geweld. Dat is
te algemeen. Geef aan hoeveel vrouwen blijvend letsel hebben
en vertel wat voor letsel ze precies hebben opgelopen. Geef
precies aan wat voor geweld er gebruikt wordt. In de politiek
zorg ik altijd dat ik weet hoe het zit. Ik ken de cijfers en breng ze
op het juiste moment in.”
'Spreek mannen aan op hun
solidariteit.'
TIP 2: Geef een individueel voorbeeld
“Vertel wat iemand heeft meegemaakt. Wat voor geweld,
wanneer, door wie, in welke situatie, wat voor gevolgen. Ik kan
zelf geen persoonlijk voorbeeld geven, ik heb gelukkig nooit
fysiek geweld meegemaakt. Als dat wel het geval is, zou ik dat
vertellen. In mijn werk heb ik natuurlijk wel meegemaakt dat
ik als vrouw ongelijk ben behandeld toen ik zelf net Kamerlid
was. En jaren geleden nog praatte Hans Hillen van het CDA heel
kleinerend over die leuke jonge vrouwen in de Kamer. Alsof
zij zo verleidelijk zijn voor de mannen. In de wandelgangen
heb ik hem aangesproken en gezegd dat ik nog nooit enige
aanvechting heb gehad om hem te verleiden. Of dit helpt? Geen
idee, maar voor jezelf is het lekker om iemand met sarcasme op
z’n plek te zetten.”
TIP 3: Praat met passie
“Vertel met passie hoe erg het is als je tegen je zin wordt aangeraakt,
als je je fysiek niet meer kan verweren, als je geslagen
wordt en uitgescholden. Geef aan wat voor angst en gevoel van
onmacht dat geeft.”
Word jij ongelijk behandeld
op je werk?
Femke Halsema: “Blijf redelijk,
hoe kwaad je ook bent. Ga
niet schreeuwen maar blijf
argumenteren. Gebruik ook humor,
een grapje geeft lucht. Dat zorgt
ervoor dat mensen weer beter
kunnen luisteren.”
Naam Femke Halsema
Leeftijd 43
Werk Fractievoorzitter GroenLinks
Woonplaats Amsterdam
Privé Samenwonend, 2 kinderen
TIP 4: Haal de kinderen erbij
“Het helpt als je de kinderen erbij haalt. Zelfs als de kinderen
geen slachtoffer zijn van het geweld, kun je uitleggen hoe
het is om op te groeien in een atmosfeer van geweld. Je ziet
dat je moeder geweld wordt aangedaan, maar je bent niet bij
machte om dat te veranderen. Stel je voor wat dat voor een kind
betekent! Kinderen zijn altijd slachtoffer.”
TIP 5: Betrek mannen
“Geweld tegen vrouwen is typisch een discussieonderwerp voor
vrouwen, net als kinderopvang. Maar laten we eerlijk zijn, dit
is vooral een mannenprobleem. Ik zou mannen aanspreken op
hun solidariteit. Leg uit dat dit over machtsongelijkheid gaat.
Mannen zijn fysiek sterker. Als ze zich achtergesteld voelen,
resteert die fysieke overmacht. Daar is geen redelijke verklaring
voor te geven. Het heeft met botte onredelijkheid te maken, ja
met hormonale drift. Straf is wat mij betreft het enige antwoord.”
We can
19

Super
changemakers
20 We can
Je bepaalt zelf wat je wilt veranderen
Meer weten over
deze vier SUPER
CHANGEMAkERS?
In 2010 kun je
hun verhaal lezen
in een speciaal
portrettenboekje.
Vier SUPERCHANGEMAKERS vertellen
hun verhaal. Wat inspireert hen om
changemaker te worden? En hoe pakken
ze dat aan? Vier verschillende mensen
met verschillende netwerken maar met
dezelfde drive. Ze denken na over dingen
die vanzelfsprekend lijken. Geweld tegen
vrouwen: waarom gebeurt dat? Waarom
lijken we het te accepteren? En wat
kunnen we ertegen doen?
Ook jij kan changemaker worden.
Changemakers zijn mensen zoals
jij en ik. Vrouwen en mannen die
vanzelfsprekendheden in twijfel trekken.
Changemakers bepalen zelf wat ze willen
veranderen. Klein of groot, dat maakt niet
uit. Van het starten van een discussie
op een familiefeestje tot het uitdragen
van een levensvervulling. En alles wat
daartussenin ligt.
Waarom accepteren we dat?
Changemaker Sophie (30) zoekt naar het
antwoord. “In bepaalde buurten ga ik ’s
avonds niet in mijn eentje over straat.
Ik voel me dan kwetsbaar. Ik regel iets
anders, fiets met iemand mee en daar leg
ik me bij neer. Ik accepteer het. Maar dat
klopt natuurlijk niet.”
Vragen stellen. Dat is wat Sophie doet als
changemaker. Ze meldde zich aan toen ze
meer te weten kwam over geweld tegen
vrouwen. En merkte dat er meer wordt
geaccepteerd dan we zouden moeten
accepteren. “Ik zat met mijn vriendinnen
te kletsen. Allemaal dertigers, allemaal
HBO+. Ik vertelde dat één op de zes
vrouwen ooit met geweld te maken heeft
gehad. Zomaar een feitje. Dat zouden
er dus twee in ons groepje kunnen zijn.
Verbazing alom, naar elkaar kijken: wie
dan? Later kwamen de verhalen pas
los; aanranding door een jongen op
de middelbare school, intimiderende
situaties bij de studentenvereniging.”
Vrouwen schamen zich voor geweld.
Zeker hoogopgeleide vrouwen. “Een
vriendin van mij heeft een relatie met een
baasje. Ze is totaal afhankelijk van hem.
Ik vind dat moeilijk om te zien, ze was net
zo sterk en slim als ik. Hoe kan dat? En
nog belangrijker, hoe kom je eruit?”
Meld je ook aan als changemaker op
www.wecan.nl.

Merel ten Berg – 15 – 4vwo – Utrecht
"alles om meisjes
een prettig leven te
geven."
“Met tien vriendinnen heb ik geld
ingezameld voor meisjes in ontwikkelingslanden.
Als je hoort wat die meisjes
meemaken: besnijdenis, verkrachting,
trouwen met een man van zeventig. Echt
heftig. Ik zou alles doen om hun net zo’n
leven te geven als jongens. Zelf heb ik
nooit geweld meegemaakt. Ja, naaktfoto’s
die jongens via hun mobiel doorsturen.
Dat hoor je zo vaak. Die foto’s moet je ook
niet maken.”
WE CAN
21

Nazima Shaikh – 35 – getrouwd – twee
dochters – Nijmegen
"Ik kan niet tegen
onrecht."
“Eerwraak? Ik heb zo’n hekel aan het
woord. Wraak is niet eervol. Ik kan niet
tegen onrecht en ongelijkheid. Ik ben
als moslima geboren met een liberale,
humanistische en emancipatorische visie
op het leven. Die diversiteit aan normen
en waarden geef ik nu aan mijn dochters
mee.”
22
WE CAN

Jens van Tricht – 40 – sinds kort een
vriendin - Amsterdam
"Je kunt een echte
man zijn zonder
geweld te gebruiken."
“Als ik zie wat mannen allemaal uitvreten
om te bewijzen dat ze man zijn, dan denk
ik: dat mag wel ietsje minder. Je kunt een
echte man zijn zonder geweld te gebruiken.
Daarover geef ik les aan jongens op
onder andere het vmbo. Geweld is overal.
In onze cultuur ben je pas een vent als je
bereid en in staat bent om met je vuisten
klaar te staan. Zo’n houding, dat is de
kiem van alle geweld.”
WE CAN
23

24
Renate Hukema – 30 – moleculair
bioloog – Gorinchem
"Ik praat er openlijk
over."
“Ik zie overal om mij heen onrecht. In mijn
woonplaats wil een ambtenaar ons niet
trouwen omdat we allebei vrouw zijn. Als
ik zie dat er iets fout zit, dan roep ik dat.
Of ik zelf over grenzen ga? Dat hoop ik
niet. Ik praat er openlijk over, dat is mijn
manier om geweld tegen te gaan.”
WE CAN

Wil je kans maken op een
gesigneerde poster en het boek?
Stuur dan een mailtje naar
info@wecan.nl.
Filmladder
Precious (2009) – Tiener met weinig zelfvertrouwen
uit gewelddadig gezin, komt voor zichzelf op en hoopt
op een betere toekomst. Gebaseerd op het boek Push
van Sapphire.
Brothers (2009) – De succesvolle officier Sam komt
terug van zijn missie in Afghanistan. Als blijkt dat niet
alleen hij is veranderd, maar ook zijn vrouw, levert dat
veel ellende op.
Monsters vs. Aliens (2008) – Een grappige animatiefilm
van Pixar waarin Susan in een monster verandert
en daardoor gaat beseffen dat zij een heleboel in
huis heeft.
Crash (2004) - IJzersterk drama met topacteurs als
Sandra Bullock en Ryan Phillppe die worden geconfronteerd
met hun vooroordelen, racisme en seksisme.
Beelden zeggen meer dan woorden. Een
cliché, maar o zo waar als het over films
gaat. Daarom maakte het WE CAN team een
interessante filmlijst voor changemakers.
Welke film heeft voor jou een belangrijke rol
gespeeld in je bewustwording over vrouwen
en geweld en de positie van vrouwen in
onze maatschappij? Deel je mening op het
prikbord op www.wecan.nl.
Mona lisa Smile (2003) – Julia Roberts zet in de jaren
’50 als professor kunstgeschiedenis conservatieve
meisjes aan het denken over hun traditionele maatschappelijke
rol.
Enough (2002) - Jennifer Lopez wordt mishandeld door
haar man en besluit hem een koekje van eigen deeg
te geven.
Bridget Jones (2001) - Is het vinden van een man het
enige doel in een vrouwenleven? Een eenzijdig beeld
dat in de media vaak belicht wordt. Maar in het geval
van Bridget Jones wel erg vermakelijk.
Once were warriors (1994) – Een indringend beeld van
de invloed van een gewelddadige vader op zijn familie.
Kijk ook op www.youtube.com/WECANnederland
voor filmpjes over geweld tegen vrouwen.
WE CAN
25

Mannen die vrouwen haten, De vrouw
die met vuur speelde, Gerechtigheid –
Stieg Larsson trilogie
Is het verheerlijking van geweld of is Lisbeth Salander een
krachtige vrouw die zich niet op de kop laat zitten? Lees
deze meeslepende trilogie en discussieer mee op ons
prikbord op www.wecan.nl.
De Daisy Sisters – Henning Mankell
Indrukwekkend portret van drie generaties vrouwen: hun
idealen, verwachtingen en werkelijkheid.
Spinnenverdriet – Simone Lenaerts
Waar gebeurd verhaal over een getergde vrouw die besluit
haar wereldvreemde en vernederende echtgenoot om te
brengen.
26 WE CAN
Uit de kast
Boeken ter inspiratie, boeken
om te lachen, dappere
verhalen en een andere kijk
op de zaak. Kortom, een
interessante lijst met leesvoer
voor changemakers.
De helaasheid der dingen –
Dimitri Verhulst
Jeugdherinneringen van de schrijver over zijn bewogen
jeugd, met zijn alcoholische vader en nonkels in het
fictieve Vlaamse dorp Reetveerdegem.
De geheime levens van Pippa Lee –
Rebecca Miller
Pippa Lee verhuist met haar oudere man naar een
buitenwijk voor bejaarden. Langzaam belandt de nog
jonge Pippa in een persoonlijke crisis. Hoe kon het zo ver
komen?
Meisjes van 50 – Theodor Holman
Holman schrijft openhartig over zijn favoriete vrouwen,
de relatie met zijn dochter en moeder, lastige liefdes en
mislukte relaties.

De mythe van het glazen plafond –
Marike Stellinga
De Nederlandse vrouw heeft geen ambities. Mocht het
glazen plafond bestaan, dan willen ze het niet eens
doorbreken. Waar of niet waar? Discussieer mee op ons
prikbord op www.wecan.nl.
Weg met het deeltijdfeminisme –
Heleen Mees
Columns van Mees over vrouwen, ambities en carrière.
Waarom zou je als vrouw minder gaan werken om het
huishouden te doen?
Fuck, ik ben een feminist – Roos Wouters
Persoonlijk verslag van een zoektocht van een jonge vrouw
naar de juiste combinatie tussen werk, kinderen, relatie
en vriendschappen. Met welke valkuilen en obstakels
krijgt zij te maken?
McSex – Myrthe Hilkens
Vrouwonvriendelijke videoclips, seks als consumptieartikel
en vaginacorrecties. Wat betekent het om op te
groeien in een samenleving waar seks je via alle media
om de oren vliegt?
Het onbehagen van de man – Dylan van
Rijsbergen
Niet alleen tv-reclames en populaire bladen, ook filosofen
en zelfhulpgoeroes nemen steeds vaker stelling tegen de
moderne man. Die zou onverantwoordelijk zijn, onzeker
en overgevoelig. Zit de samenleving daarop te wachten?
Het monsterverbond – Carolien Roodvoets
Waarom worden vrouwen zo vaak aangetrokken door
mannen die niet goed voor hen zijn? Narcisme, gewelddadigheid
en jaloezie, het komt allemaal aan bod in dit
boek.
Op haar post – Irene Schoemakers
Interessante interviews met vrouwelijke Nederlandse
ambassadeurs. Hoe zijn zij op deze post terecht gekomen
en hoe gaan zij te werk?
uIT De KAST
Moderne Helden – Steven van de Vijver
Hoe breng je op substantiële wijze een verandering
teweeg? Van de Vijver interviewt uiteenlopende personen
over hun uitzonderlijke prestaties.
Elke Liefde telt – Boris Dittrich
Verslag van de pogingen van Dittrich om discriminatie in
kaart te brengen en ter discussie te stellen en de internationale
gemeenschap van een fundamenteel onrecht te
overtuigen.
Ik laat je nooit meer gaan – Ruth Hopkins
Hopkins onderzoekt de vrouwenhandel in Nederland. Ze
beschrijft gedetailleerd de handel van de bordeelhouder,
de problemen van politieagenten op de Amsterdamse
Wallen en het lot van vrouwen die verhandeld worden.
Vlucht uit het land van de vrijheid –
Anna Meijerink
Door haar vader werd ze uitgehuwelijkt aan de zoon van
een rechts-religieuze sekte in Amerika. Na jaren van mishandeling
en seksueel misbruik weet ze te ontsnappen.
De uitverkorene – Fayza Oum’Hamed
Oum’Hamed laat zien welke impact vrijheidsberoving,
dwang en mishandeling op haar hebben gehad. Door
haar kracht, intelligentie en de speling van het lot wist zij
zich aan haar situatie te ontworstelen en kan zij nu haar
verhaal vertellen.
Strips!
Dan maak je maar zin – Barbara Stok
Een filosofische autobiografische strip over het leven. Barbara
Stok won dit jaar als eerste vrouw de Stripschapprijs.
Persepolis - Marjane Satrapi
Meermaals bekroond levensverhaal van Marjane Satrapi
die opgroeit na de islamitische revolutie in Iran, naar het
westen uitwijkt om te studeren en vervolgens terugkeert
naar haar vaderland.
WE CAN
27

Watzou jij doen?
Pensioen
Mijn man is met pensioen en ik werk nog, toch doe ik de
boodschappen en kook ik iedere dag. Ik doe het graag, maar
sinds mijn dochter me wees op deze situatie vraag ik me af
of het wel zo eerlijk is.
Marianne – 57 jaar
HF Als een van de partners met pensioen gaat, verandert de
situatie en is het handig om samen opnieuw te kijken naar
de taakverdeling. Zet samen met je man alle taken in en
rond het huis op een rijtje en bekijk hoe jullie deze taken zo
eerlijk mogelijk kunnen verdelen.
Parttime werken
Afgelopen zomer hebben mijn vrouw en ik besloten dat we
klaar zijn voor kinderen. We willen de zorg voor ons kind
eerlijk delen. Ik weet dat mijn werkgever het niet accepteert
als ik parttime ga werken, maar ik wil dat wel. Collega’s die
mij voor gingen hebben de volgende boodschap gekregen;
als je parttime gaat werken is je carrière hier voorbij!
Abu – 32 jaar
HF Wat leuk dat jullie samen kinderen willen! En erg
teleurstellend dat jouw werkgever nog steeds beleid voert
uit de jaren ‘50. Je zou dit samen met collega’s kunnen
aankaarten bij de OR en eventueel steun kunnen zoeken
bij de vakbond. Wanneer dit allemaal niet lukt, wordt het
misschien tijd om op zoek te gaan naar een werkgever die
wél gezinsvriendelijk is.
Slaan
Mijn vader is heel agressief tegen mijn moeder en soms ook
tegen mij. Hij heeft mij nooit geslagen, maar mijn moeder
wel. Wat moet ik doen? Ik vind mijn vader heel lief, maar
vind niet dat hij mijn moeder pijn mag doen…
Beau – 12 jaar
HF Wat een vervelende situatie. Het lijkt me goed om hier
met iemand over te praten die je kent. Bijvoorbeeld van
school: een docent of vertrouwenspersoon. Die kan je
verder helpen. Als je er anoniem over wilt praten, kun je
bellen met de Kindertelefoon. Je kunt iedere dag van 14.00
tot 20.00 uur via chat of telefoon contact opnemen met de
Kindertelefoon. Het gratis nummer is 0800-0432. Er werken
daar mensen die echt goed kunnen luisteren en je probleem
niet zomaar doorvertellen. Sterkte!
28 WE CAN
Notulen
Mijn baas blijft mij aankijken als er notulen gemaakt moeten
worden. Ik ben al jaren projectleider en weiger natuurlijk
iedere keer, maar vind het irritant dat hij het blijft doen.
Adinda – 40 jaar
HF Heel goed dat je blijft weigeren! Dit klopt natuurlijk niet.
Kun je hier met je baas over praten? Vertel hem op een duidelijke,
zakelijke en zelfverzekerd manier dat je een ervaren
projectleider bent en dat deze taak niet bij jou thuishoort.
Als je baas niet open staat voor zo’n gesprek, is het aan te
raden om dit op een andere manier binnen de organisatie
aan te kaarten. Bijvoorbeeld bij de vertrouwenspersoon of
de OR.
Supermarkt
Iedere keer als ik naar de supermarkt bij mij in de buurt
ga, krijg ik van één van de medewerkers allemaal grappig
bedoelde seksueel intimiderende opmerkingen te horen;
“Hey schatje, blijf jij maar staan want ik ga graag over je
heen.” Dat soort dingen. Moet ik dit accepteren?
Jojanneke – 20 jaar
HF Dit hoef je zeker niet te accepteren! Laat hem op je
eigen manier weten dat je er niet van gediend bent. Bedenk
bijvoorbeeld een gevatte opmerking. Het gaat er niet zo zeer
om wat je zegt maar vooral de manier waarop je dit zegt.
Recht je rug, kijk de medewerker aan en praat duidelijk. Op
die manier kom je zelfverzekerd over en laat je zien dat jij je
niet laat intimideren. Als de medewerker hierna nog steeds
doorgaat met de opmerkingen, is het slim dit te melden bij
zijn leidinggevende!
Vrouwelijk
Mijn vriendin kleedt zich niet zo vrouwelijk. Vroeger vond ik
dat wel leuk, maar de laatste tijd begin ik me er steeds meer
aan te storen. Ik zie haar graag in een elegant jurkje of eens
op hoge hakken. Hoe overtuig ik haar?
Henk – 29 jaar
NM Het is goed om dit soort dingen met elkaar te bespreken.
Je vriendin heeft natuurlijk het recht om zich te kleden op
een manier waar zij zich prettig bij voelt. Maar het kan geen
kwaad om te laten weten wat jij mooi vindt. Misschien heeft
jouw vriendin ook wel bepaalde voorkeuren.

Onderstaande dilemma’s werden beantwoord door ons
ervaren panel. Hoe zou jij hier mee omgaan? Deel je mening
op het prikbord op www.wecan.nl.
Boos!
De laatste tijd merk ik dat ik steeds minder van mijn vrouw
kan hebben en dat we vaker in onnodige ruzies en discussies
verwikkeld raken. Ik ben ook heel erg druk op mijn
werk en kan er gewoon niet zoveel bij hebben. Ik vind het
moeilijk om mijn gevoelens hierover te uiten en merk dat ik
echt agressieve neigingen krijg. Het is zo frustrerend dat we
elkaar niet meer begrijpen.
Bob – 45 jaar
NM Als je niet wilt dat de relatie met je vrouw verder
verslechtert, moet je eens goed gaan nadenken over de
oorzaak van het feit ‘dat je steeds minder kunt hebben van
je vrouw’. Je schrijft dat je het erg druk hebt op je werk en je
er weinig bij kan hebben. Zit daar niet de crux?
Bang
Ik heb een hele lieve vriend, maar iedere keer als ik voor
mezelf opkom en tegen hem in ga, wordt hij enorm boos.
Ik durf nu eigenlijk niks meer te zeggen en merk dat ik mijn
eigen gevoel steeds meer opzij zet. Wat moet ik doen?
Nazima – 26 jaar
NM Direct stoppen met ‘je eigen gevoel opzij zetten’ en goed
nadenken over jullie relatie. Waarin is hij ‘lief’ en waarin
minder? Wat maakt hem boos als je voor jezelf opkomt? Hoe
goed is jullie relatie voor jou? Daarna samen met je vriend
jullie relatie eens samen goed door te spreken.
Seks
Mijn vriend wil zeker een paar keer in de week seks. Ik heb
daar meestal niet direct zin in. Een vriendin van mij zei laatst
dat ik dan niet aan mijn vriend moet toegeven. Maar in een
relatie moet je toch wat voor elkaar over hebben? Ik vind het
Nonja Meintser (NM) werkte na
haar studie sociale psychologie
in politiek, beleid en journalistiek.
Momenteel is zij senior
adviseur aanpak huiselijk en
seksueel geweld bij MOVISIE.
niet zo erg hoor. Maar het zou wel fijner zijn als het minder
vaak gebeurt. Maar dan zou ik mijn vriend kwetsen en dat
wil ik niet. Wat doe ik nu?
Karin – 29 jaar
NM Voor de lieve vrede meer seks hebben dan je wilt, moet
je niet doen. Want het gaat toch ‘knagen’. Probeer alternatieven
te vinden, zoals het elkaar masseren, als jij geen seks
wil en hij wel.
Agressie
Mijn ex-man is psychiater, ik werk bij de vrouwenopvang
en ben bekend met de problematiek van huiselijk geweld.
Laatst heeft mijn ex zich agressief opgesteld naar mij waar
onze kinderen bij waren. Ik wilde aangifte doen. Maar na
een gesprek met mijn huidige man en de kinderen, heb ik er
een melding van gemaakt. We hebben afgesproken dat dit
gedrag van hun vader niet kan en er een volgende keer wel
een aangifte komt. Is het wijs om op deze manier rekening
te houden met de gevoelens van mijn kinderen?
Marijke – 39
NM Ja, dat denk ik wel. Want je wilt geen verwijdering tussen
hen en jou, neem ik aan. En als zij het een goede beslissing
vinden om een eventuele volgende keer wél aangifte te
doen, dan heb jij niet te veel ‘ingeleverd’. Het zou zelfs
zo kunnen zijn dat zij je ex-man ook nog eens aanspreken
op zijn onacceptabele gedrag. Als er een volgend incident
plaatsvindt en je kinderen willen dan toch opeens niet dat je
aangifte doet, dan heb je een probleem. Je zou dan voet bij
stuk moeten houden, denk ik. Het is belangrijk om in ieder
geval melding te maken, zodat ze bij de politie een dossier
kunnen bijhouden.
Hanneke Felten (HF) is werkzaam
geweest als maatschappelijk
werkster. Na het behalen van
haar Master in Genderstudies
is zij nu adviseur op het terrein
van diversiteit en emancipatie bij
MOVISIE.
WE CAN
29

30
TIpS, aDReSSen & INFORMATIE
Als je in de problemen zit, kan je contact opnemen met je huisarts, het algemeen maatschappelijk werk
of de politie.
Er zijn ook andere mogelijkheden:
• Advies & Meldpunt kindermishandeling, voor iedereen met zorgen en vragen over kindermishandeling,
0900-1231230, www.amk-nederland.nl
• Steunpunt Huiselijk Geweld, voor advies en ondersteuning, 0900-126 26 26 (5 cent per minuut),
www.steunpunthuiselijkgeweld.nl.
• Stichting Korrelatie, telefonisch advies en ondersteuning, 0900-1450 (1 0,30/min.), www.korrelatie.nl
• SENSOR (SOS Telefonische Hulpdienst), telefonisch advies en doorverwijzing, 0900-0767, www.sensoor.nl
• Weerbaarheidstrainingen, MOVISIE, Training en advies, 030-789 2222, www.movisie.nl/training,
training-advies@movisie.nl.
• Het Juridisch Loket, informatie over juridische procedures en de mogelijkheden van rechtsbijstand en
rechtshulp, 0900-8020 (10 cent per minuut), www.hetjuridischloket.nl.
• LANZS, Landelijk Advocatennetwerk Zedenslachtoffers. Voor informatie over advocaten die slachtoffers
bijstaan na seksueel geweld, www.lanzs.nl, info@lanzs.nl.
• Vereniging voor Vrouw en Recht Clara Wichmann, www.vrouwenrecht.nl, info@vrouwenrecht.nl.
• Allochtone vrouwentelefoon, 0800-024 0027 (gratis, bereikbaar van maandag tot vrijdag 10.00-14.00
en maandag en woensdag 19.00-22.00).
Informatie over geweld
• www.huiselijkgeweld.nl • www.watiser.nl
• www.seksueelgeweld.nl • www.stayinlove.nl
FNV vrouwenbond
• www.fnvvrouwenbond.nl
Pleeg jij huiselijk geweld?
Iedereen is wel eens kwaad. Maar er ontstaat een
probleem als je die woede richt op je partner, je
kind, een vriend of je ouders. Door ze te slaan, uit te
schelden, te misbruiken of financieel uit te buiten.
Huiselijk geweld sluipt langzaam een relatie binnen.
Vaak ontstaat het uit een gevoel van machteloosheid.
Het gebruik van geweld maakt veel kapot en is nooit
goed te praten. Besluit daarom nú om de situatie te
veranderen. Help jezelf. Help de ander. Als je huiselijk
geweld pleegt, richt je veel schade aan bij die persoon
die dicht bij je staat en om je geeft. Door jouw gedrag
raken je partner, kinderen, familie en vrienden het
vertrouwen in je kwijt. Vaak weten ze niet wat ze met je
moeten. Ze vragen zich af of ze nog van je houden, of
ze nog wel vrienden willen zijn. Als je dat niet wilt, is
het verstandig om hulp te zoeken.
We can
Dit is huiselijk geweld
In een situatie van huiselijk geweld is er vaak herrie,
ruzie, wordt er iemand mishandeld of uitgescholden.
Ook komt het voor dat er psychische druk wordt
uitgeoefend. Er wordt bedreigd, gestalkt of er worden
dingen verboden. Ook afpersing en seksueel misbruik
komen voor. Als hier de partner, een (ex-)vriend, kind
of familielid verantwoordelijk voor is, dan is er sprake
van huiselijk geweld.
Bron: www.shginfo.nl

van India naar
nederland
Leyla Çinibulak is medisch antropoloog
en werkt als onderzoeker en senior
projectleider bij MOVISIE, kennisinstituut
en adviesbureau voor maatschappelijke
ontwikkeling. Ook is zij docent
weerbaarheid.
www.movisie.nl
coluMn lEylA ÇINIBUlAK
Op weg naar Delhi deel ik een autoriksja met Mashanichandi. Ze
is onderwijzeres en 36 jaar oud. Terwijl het Indiase platteland
als in een film voorbijflitst, komt het onderwerp trouwen ter
sprake. Ondanks Mashanichandi’s verzet, bleven haar ouders
haar onder druk zetten om te trouwen. “Waarom wilde je het niet?”, vraag ik
haar. Het leek haar niets, ze leeft liever alleen. “Mannen beschouwen hun
echtgenote hier als een soort slaaf”, zegt ze met een lach.
Zowel in Delhi als Chennai heb ik begin 2009 met een Nederlandse delegatie
verschillende changemakers van de Indiase WE CAN campagne ontmoet
en gesproken. We wilden leren van het succes van de Indiase campagne.
Wat mij vooral opviel, is hoe gepassioneerd en gedreven de mensen in
India de campagne voeren. Meisjes en jongens, vrouwen en mannen, vanuit
uiteenlopende organisaties, uit heel India doen ze mee aan WE CAN. Je
vraagt je af hoe dat mogelijk is in een land waar vaak de hele familie hard
moet werken om rond te komen en waar geweld tegen meisjes en vrouwen
breed wordt geaccepteerd.
In Delhi vertelt een man die als changemaker bij de organisatie Action India
werkt: “Door de campagne zie ik in dat we samen het huishouden moeten
doen.” Een andere man vertelt: “Vroeger dacht ik dat ik respect zou krijgen
als ik mijn vrouw sloeg. Maar ik zie het nu anders. Juist door haar niet te
slaan, krijg ik respect en voel ik mij een goede man.”
Waar ik mij als Utrechtse changemaker ook over verbaasde, is hoe goed
ze in India mensen kunnen mobiliseren. In het zuiden spraken we met een
tiental changemakers, studenten uit Chennai van de masteropleiding social
work. In twee jaar tijd mobiliseerden ze 5000 jongeren om changemaker
te worden. Met veel enthousiasme en grote motivatie organiseerden ze
activiteiten voor andere studenten en docenten. Allemaal op vrijwillige
basis. Eén van die studenten, een jongen van net twintig, vertelt hoe hij is
veranderd door de campagne: “Vroeger zag ik, zoals vele anderen, het slaan
van je vrouw niet als geweld. Maar nu denk ik daar anders over.”
Toen wij in India vertelden dat geweld tegen meisjes en vrouwen ook in
Nederland voorkomt, zagen we enorme verbazing. In India kunnen ze zich
dat moeilijk voorstellen. Ook in Nederland zijn nog veel mensen enorm
verbaasd. In beide landen denkt men waarschijnlijk: Hoe is dat mogelijk in
een Europees land met zoveel rijkdom, mogelijkheden en vrijheid?
We can
31

advertentie
Wij zijn allemaal
changemaker
en jij?
Mensen inspireren elkaar en leren van elkaar. Die kracht gebruikt WE CAN.
Door mensen aan elkaar te laten vertellen over geweld tegen vrouwen, kunnen
vooroordelen en gedrag veranderen. Daarom werkt de campagne met changemakers:
mensen die zelf in hun vriendenkring, hun buurt of op het werk een positieve houding
tegenover vrouwen stimuleren. Man, vrouw, alleen of in een groep, oud of jong:
iedereen kan meedoen om een einde te maken aan geweld tegen vrouwen.
Aaf • Abby • Aiky • Aleid • Alex • Alexander • Alissa • Alwin • Amira • Ana • Andrew • Andy • Anna
Annabel • Anneke • Annelie • Annemies • Annet • Anya • Arja • Arnoud • Aron • Astrid • Aukelien
Axelle • Babette • Bart • Baukje • Becky • Beertje • Ben • Berend • Bernard • Bert • Birgit • Bo
Bobbi • Boris • Bregje • Brenda • Camilla • Carla • Carlos • Carry-Ann • Cas • Caspar • Celine
Chantal • Charlot • Charlotte • Chris • Clary • Damien • Debbie • Deepak • Denise • Deniz • Desiree
Dewi • Dick • Diego • Dieneke • Dieuwertje • Dominique • Donna • Dora • Douwe • Dustin • Eefje
Ellen • Elmar • Els • Elvira • Emily • Emma • Esra • Estelle • Eva • Fabienne • Faisel • Famke
Fatimazohra • Fenna • Ferial • Finne • Franka • Froukje • Goedele • Greetje • Greetje • Guillaume
Gul • Guusje • Haakon • Hadassah • Haidy • Hanneke • Hans • Heleen • Herbert • Herma • Hidde
Hilly • Imke • Ine • Ingrid • Jacqueline • Jan • Jandirk • Janine • Jasper • Jeannete • Jeanny • Jens
Jeroen • Jesse • Jet • Jetske • Jiro • Joanna • Joep • Johan • John • Jolanda • Jose • José • Josh
Jouke • Judith • Jur • Jurgen • Kaat • Katharina • Katie • Kelly • Kevin • Kim • Kirsten • Klaas • Ko
Kordbacheh • Kristel • Kristen • Kylie • Laetitia • Lars • Laura • Lauren • Laury • Let • Leyla • Lienne-
Liesbeth • Liesbeth • Lily • Lina • Lisa • Lisette • Lizzy • Ljoedmila • Lou • Lucien • Maayke • Mandy
Margriet • Marie • Marielle • Marie-Louise • Marijke • Marissa • Marius • Marleen • Maroucha
Marte • Marthe • Martie • Martina • Marwa • Maryvonne • Matthijs • Maurice • Melisa • Mellouki
Merel • Merijn • Michael • Mieke • Mikel • Miriam • Mirte • Monica • Monique • Mustafa • Myrna
Nadia • Nadine • Naomi • Nasra • Nasser • Nathaly • Nathelie • Nazima • Neeltje • Nele • Nena
Nicky • Nicole • Nicolette • Niels • Nienke • Noor • Olaf • Olivier • Ossama • Paulien • Pauline
Peggy • Peter • Petra • Pieter-Bas • Pieter-Jan • Pleuni • Puck • Quintus • Rachel • Raja • Renate
Ricardo • Rike • Robby • Robin • Roos • Rosita • Roxanna • Rudolf • Sabine • Sahar
Salvador • Sami • Sandra • Sara • Sarah • Saskia • Sezai • Sharon • Sheela
Sigrid • Silvana • Silvia • Simone • Sophie • Soraya • Soula • Stacey • Stella
Stephanie • Sylvia • Tamara • Tessa • Thirza • Tjalling • Usha • Veerle
Victoria • Wietse • Willem • Wilma • Xander • Yasmine • Yfke • Yuri • Yvette
Zahra • Zoe
Wil je changemaker worden? Meld je dan aan op www.wecan.nl.