mei - Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB Varsseveld

gel antwoordt haar dat “de Heilige Geest over haar zal komen”. De
Geest is dus een man, concludeerde menige theoloog. Nee, zeggen de
opponenten dan, de vader van Jezus is God, de Geest maakt bij wijze
van spreken alleen het bed op. Waarmee de goddelijke windvlaag toch
weer in de vrouwelijke hoek terecht komt. Taalgevoeligen voegen daar
dan aan toe dat het Hebreeuwse woord ‘ruach’, waarmee de Geest in
het Oude Testament wordt aangeduid, onzijdig is en het Latijnse
‘Spiritus’, waarmee de eerste eeuwen in kerkelijke kring over de adem
Gods is gesproken, mannelijk. Taalkundig gezien is de Geest in de
loop der tijden geleidelijk van geslacht veranderd. Dat proces is nog
niet afgesloten en misschien gaat het wel weer terug naar het begin. Zo
verscheen midden jaren tachtig een bundel opstellen over de Geest onder
de titel “Zij waait waarheen zij wil”, waarbij Zij zowel op de Geest
sloeg als, met een knipoog, op de feministische hoogleraar Catharina
J.M. Halkes, aan wie de bundel was opgedragen. Halkes (overleden op
21 april 2011) hoorde tot de theologen die vinden dat de Geest stelselmatig
te weinig aandacht krijgt.
Het beeld van de duif of de zomerbries mag vriendelijk en ontwapenend
aandoen, ongevaarlijk is de Geest allerminst. De spirituele kracht
kan werken als een vaatje buskruit. Zo raakte de christelijke kerk in de
elfde eeuw hopeloos verdeeld door de vraag of de Geest alleen namens
God de Vader of ook namens de Zoon sprak . . . In 1054 stonden oosterse
en westerse christenen met verhitte koppen, de hakken in het
zand, tegenover elkaar en scheidden hun wegen zich.
De opvatting dat de Goddelijke Ademtocht ook van Jezus uitgaat, in
technische term samengevat ‘filioque” (ook vanuit de zoon), leidde in
de elfde eeuw tot de scheuring tussen de westerse en de oosterse kerken.
Pas in 1995 kwam er een voorzichtige vorm van verzoening,
waarbij beide partijen afspraken dat de oudste tekst de meeste rechten
had. Daarmee verloren de westerse kerken en dat lag voor de hand ,
want zij hechtten het meest aan hereniging en waren daarom meer dan
de anderen bereid, iets in te leveren.
Bries, storm, duif en vuur hebben weliswaar niets menselijks, ze zijn
3