12.09.2013 Views

Erfelijkheid van het gedrag in de abnormaal agressieve hond

Erfelijkheid van het gedrag in de abnormaal agressieve hond

Erfelijkheid van het gedrag in de abnormaal agressieve hond

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ook <strong>de</strong> taak waarvoor hij gefokt is graag uitvoeren, terwijl een an<strong>de</strong>re <strong>hond</strong> zich hier misschien tegen verzet<br />

of snel uitgeput raakt. We zullen enkele voorbeel<strong>de</strong>n geven.<br />

De bor<strong>de</strong>r collie is fysiek ontworpen voor <strong>het</strong> stalken (<strong>de</strong> sluiphoud<strong>in</strong>g). Hij is ook ontworpen voor <strong>het</strong><br />

gemakkelijk en zeer frequent wisselen tussen staan en liggen tij<strong>de</strong>ns <strong>het</strong> werk. Zijn skelet en spieren steken<br />

zodanig <strong>in</strong> elkaar, dat <strong>de</strong> bor<strong>de</strong>r collie hier geen scha<strong>de</strong> <strong>van</strong> on<strong>de</strong>rv<strong>in</strong>dt terwijl dit bij een an<strong>de</strong>r ras al gauw<br />

tot oververmoeidheid leidt en op <strong>de</strong>n duur artrose zal veroorzaken.<br />

De greyhound voelt zich <strong>het</strong> lekkerst als hij op een korte afstand hard rent. Zijn diepe borstkas maakt <strong>het</strong><br />

mogelijk dat <strong>de</strong> longen groot genoeg zijn om razendsnel genoeg zuurstof aan <strong>de</strong> spieren te leveren, zodat <strong>de</strong><br />

<strong>hond</strong> een enorme snelheid kan ontwikkelen. Dezelf<strong>de</strong> diepe borstkas verh<strong>in</strong><strong>de</strong>rt <strong>het</strong> efficiënt afgeven <strong>van</strong><br />

door <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g opgebouw<strong>de</strong> lichaamswarmte aan <strong>de</strong> omgev<strong>in</strong>g. Dit betekent weer dat <strong>de</strong> greyhound geen<br />

marathon kan rennen, want hij raakt bij lange afstan<strong>de</strong>n oververhit. Het bre<strong>in</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> greyhound is eveneens<br />

aan zijn taak aangepast – <strong>de</strong> manier waarop <strong>het</strong> lichaam wordt aangestuurd is an<strong>de</strong>rs, gericht op een<br />

loopgang die maximale snelheid geeft.<br />

De husky is weer an<strong>de</strong>rs. De specifieke bouw <strong>van</strong> zijn skelet, spieren en bre<strong>in</strong> stelt hem <strong>in</strong> staat om een slee<br />

te trekken zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> <strong>hond</strong> naast hem alsmaar te schoppen – hij heeft een an<strong>de</strong>re loopgang dan <strong>de</strong><br />

greyhound. Zijn warmtehuishoud<strong>in</strong>g (zijn lichaamsgrootte, <strong>de</strong> diepte <strong>van</strong> zijn borstkas) zorgt dat hij met<br />

belast<strong>in</strong>g en wel <strong>de</strong>ze gang over zeer lange afstan<strong>de</strong>n kan volhou<strong>de</strong>n zon<strong>de</strong>r oververhit te raken.<br />

Hoe heeft <strong>de</strong> mens dit voor elkaar kunnen krijgen? Hon<strong>de</strong>nfokkers hoeven niet naar een DNA profiel te<br />

kijken. Zij weten dat zij <strong>de</strong> eigenschappen die ze <strong>in</strong> een ras willen door <strong>de</strong> fok kunnen aanscherpen, maar ze<br />

doen dit <strong>in</strong>direct. Fokkers passen genetische selectie toe door doodgewoon naar <strong>de</strong> prestaties <strong>van</strong> een <strong>hond</strong><br />

te kijken en met <strong>de</strong> best presteren<strong>de</strong> hon<strong>de</strong>n <strong>het</strong> meest te fokken. Ze kunnen <strong>de</strong>ze selectie versnellen door<br />

een ras <strong>in</strong> te kruisen dat ook <strong>de</strong> gewenste eigenschappen vertoont, of eigenschappen heeft die <strong>de</strong> taak <strong>van</strong><br />

<strong>het</strong> ras zou<strong>de</strong>n kunnen baten. Zo krijgt <strong>de</strong> fokker nog betere prestaties, waaruit hij weer kan selecteren.<br />

Fokkers weten vaak niet eens voor welke specifiek fysieke eigenschappen ze selecteren terwijl zij naar <strong>de</strong><br />

prestaties kijken. Er is bijvoorbeeld geen husky fokker die ooit aan <strong>de</strong> warmtehuishoud<strong>in</strong>g heeft gedacht.<br />

Maar dat geeft niet, want je hoeft als fokker niet bewust te weten wat je nu precies veran<strong>de</strong>rt <strong>in</strong> <strong>het</strong> ras waar<br />

je mee bezig bent. Je hoeft alleen maar naar <strong>de</strong> prestaties te kijken. Uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk krijg je een ras dat fysiek<br />

gevormd is om een specifieke taak beter uit te voeren dan elk an<strong>de</strong>r hon<strong>de</strong>nras – en dit ook graag zal doen.<br />

De lichamelijke selectie <strong>van</strong> rasgebon<strong>de</strong>n eigenschappen hangt samen met <strong>de</strong> structuur <strong>van</strong> <strong>de</strong> hersenen<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong>ze rassen. Hoewel we meer weten over <strong>de</strong> lichamelijke eigenschappen dan over <strong>de</strong> exacte<br />

hersenstructuren, is <strong>het</strong> een feit dat <strong>de</strong> hersenen <strong>van</strong> verschillen<strong>de</strong> rassen <strong>van</strong> elkaar verschillen. Dat is ook<br />

logisch!<br />

De hersenen <strong>van</strong> een bor<strong>de</strong>r collie hebben een an<strong>de</strong>re bedrad<strong>in</strong>g dan <strong>de</strong> hersenen <strong>van</strong> hon<strong>de</strong>n die geen<br />

“oog geven”. De hersens <strong>van</strong> een bor<strong>de</strong>r collie zetten zijn lichaam <strong>in</strong> <strong>de</strong> sluipstand zodra hij ‘oog’ beg<strong>in</strong>t te<br />

geven. Dit is niet aangeleerd. Het is <strong>de</strong> uit<strong>in</strong>g <strong>van</strong> <strong>de</strong> specifieke, fysieke, erfelijke bedrad<strong>in</strong>g <strong>van</strong> <strong>het</strong> bre<strong>in</strong> <strong>van</strong><br />

<strong>het</strong> ras. De greyhound rent met sprongen, <strong>de</strong> husky door duwen en altijd met één poot op <strong>de</strong> grond om<br />

kracht te zetten. Deze loopgangen zijn erfelijk bepaald. De hersenen sturen <strong>het</strong> lichaam <strong>in</strong> elk ras an<strong>de</strong>rs<br />

aan, door genetisch bepaal<strong>de</strong> bedrad<strong>in</strong>g <strong>van</strong> <strong>de</strong> hersenen die specifiek aan <strong>het</strong> lichaam en <strong>de</strong> taak is<br />

aangepast. Fysieke eigenschappen, <strong>gedrag</strong> en aanleg <strong>van</strong> <strong>de</strong> hersenen kunnen niet los <strong>van</strong> elkaar wor<strong>de</strong>n<br />

gezien. Tenslotte wordt ie<strong>de</strong>r <strong>gedrag</strong>, ie<strong>de</strong>re beweg<strong>in</strong>g, aangestuurd door <strong>de</strong> hersenen.<br />

Gedragsconformatie: <strong>gedrag</strong> conform <strong>het</strong> lichaam en <strong>de</strong> taak <strong>van</strong> <strong>het</strong> ras<br />

Fysieke conformatie leidt onvermij<strong>de</strong>lijk tot <strong>gedrag</strong>sconformatie <strong>in</strong> een hon<strong>de</strong>nras. Het lichaam <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>hond</strong><br />

is al naar een bepaal<strong>de</strong> taak gevormd. Daarbij is ook <strong>het</strong> bre<strong>in</strong> <strong>van</strong> <strong>het</strong> hon<strong>de</strong>nras genetisch<br />

geprogrammeerd om te groeien volgens een door selectie bepaald patroon, om <strong>het</strong> speciale lichaam <strong>van</strong> <strong>het</strong><br />

ras naar behoren aan te sturen. Door selectie op prestatie hebben wij eveneens genetische veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen <strong>in</strong><br />

<strong>de</strong> hersens tot stand gebracht die <strong>de</strong> belev<strong>in</strong>gswereld <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>hond</strong> beïnvloe<strong>de</strong>n. In <strong>het</strong> ene ras is <strong>het</strong><br />

reukgebied groter, <strong>in</strong> een an<strong>de</strong>r ras <strong>de</strong> visuele cortex. Dit heeft een uitwerk<strong>in</strong>g op <strong>het</strong> <strong>gedrag</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>hond</strong>,<br />

omdat <strong>het</strong> <strong>in</strong>vloed heeft op welke prikkels hij <strong>het</strong> sterkst tot zich neemt. De balans <strong>van</strong> <strong>de</strong> diverse<br />

neurotransmitters is <strong>in</strong> <strong>het</strong> bre<strong>in</strong> <strong>van</strong> elk werkras net even an<strong>de</strong>rs. Dit heeft weer een uitwerk<strong>in</strong>g op hoe een<br />

ras op meer of m<strong>in</strong><strong>de</strong>r sterk <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> prikkels zal reageren. Uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk past alles perfect <strong>in</strong> elkaar.<br />

Uit dit alles vloeit een feit uit voort dat wij niet over <strong>het</strong> hoofd mogen zien. De <strong>hond</strong> is niet alleen fysiek beter<br />

<strong>in</strong> staat dan elke an<strong>de</strong>re <strong>hond</strong> om zijn taak uit te voeren – hij voelt zich er ook nog erg prettig bij wanneer hij<br />

<strong>de</strong> houd<strong>in</strong>gen aanneemt en <strong>de</strong> han<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen uitvoert waarop zijn specifiek lichaam en bre<strong>in</strong> zijn toegespitst.<br />

Met an<strong>de</strong>re woor<strong>de</strong>n, zijn genetisch bepaal<strong>de</strong> fysieke vorm zorgt ervoor dat hij <strong>in</strong>tern gemotiveerd is om <strong>de</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!