12.09.2013 Views

Erfelijkheid van het gedrag in de abnormaal agressieve hond

Erfelijkheid van het gedrag in de abnormaal agressieve hond

Erfelijkheid van het gedrag in de abnormaal agressieve hond

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>de</strong> afwezigheid <strong>van</strong> <strong>de</strong> normale prikkels die agressie <strong>in</strong> een normale <strong>hond</strong> opwekken. En weer voor <strong>het</strong> niet<br />

staken <strong>van</strong> <strong>de</strong> eenmaal <strong>in</strong>gezette aanval, die soms doorgaat tot lang na <strong>de</strong> dood <strong>van</strong> <strong>het</strong> slachtoffer.<br />

Vroeger kon<strong>de</strong>n fokkers niet precies weten welke fysiologische veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen ze aan <strong>het</strong> kweken waren<br />

door op prestatie te selecteren. Dit is nu an<strong>de</strong>rs. Het is nu dui<strong>de</strong>lijk dat <strong>de</strong> selectie voor agressie feitelijk een<br />

consequente selectie was voor een aantal specifieke hersenafwijk<strong>in</strong>g. Deze afwijk<strong>in</strong>gen duiken een enkele<br />

keer op <strong>in</strong> een hon<strong>de</strong>nras die juist niet agressief moet zijn, maar dit is dan een zeldzame en ongewenste<br />

fokfout.<br />

In <strong>de</strong> vechthon<strong>de</strong>nrassen was <strong>het</strong> tegen<strong>de</strong>el <strong>het</strong> geval. Abnormaal <strong>agressieve</strong> hon<strong>de</strong>n wer<strong>de</strong>n juist zeer<br />

gewaar<strong>de</strong>erd als fokdieren, want <strong>het</strong> doel was om rassen te scheppen waar<strong>in</strong> zo mogelijk alle exemplaren<br />

<strong>de</strong> explosieve, impulsieve agressie zoveel mogelijk zou<strong>de</strong>n tonen. We weten nu dat dit <strong>gedrag</strong> fysiek, dus<br />

genetisch verankerd is <strong>in</strong> <strong>de</strong> hersenen. We weten nu dat <strong>de</strong>ze hersenafwijk<strong>in</strong>gen sterk overerfbaar zijn. Het<br />

is dus geen verrass<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> fokkers <strong>van</strong> vechthon<strong>de</strong>n succes had<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>het</strong> kweken <strong>van</strong> rassen waar<strong>in</strong><br />

impulsieve agressie een raseigenschap is. Nogmaals, <strong>het</strong> is niet langer wetenschappelijk houdbaar te<br />

beweren dat <strong>de</strong>ze abnormale agressie niet erfelijk is.<br />

Maar zijn ze dan allemaal zo gevaarlijk?<br />

Het is mogelijk dat niet letterlijk elk exemplaar <strong>van</strong> <strong>de</strong> vechthon<strong>de</strong>nrassen <strong>de</strong> afwijk<strong>in</strong>g zal dragen. Echter,<br />

<strong>het</strong> gebrek aan <strong>de</strong> afwijk<strong>in</strong>g is dan een toeval en een fokfout – net zoals <strong>het</strong> wél hebben <strong>van</strong> <strong>de</strong> afwijk<strong>in</strong>g <strong>in</strong><br />

<strong>de</strong> gol<strong>de</strong>n retriever een ongeluk en een fokfout is. Het is <strong>in</strong> bei<strong>de</strong> gevallen een falen <strong>van</strong> <strong>de</strong> selectie die<br />

m<strong>in</strong>stens een eeuw gericht op <strong>het</strong> ras is toegepast. Van <strong>de</strong>n Berg (2006) heeft uitgerekend dat ongeveer één<br />

uit <strong>de</strong> hon<strong>de</strong>rd gol<strong>de</strong>n retrievers <strong>de</strong>ze fokfout zal dragen – één uit <strong>de</strong> hon<strong>de</strong>rd zal impulsieve agressie<br />

ontwikkelen ongeacht <strong>de</strong> opvoed<strong>in</strong>g.<br />

Laten we dit <strong>in</strong> cijfers omzetten. Stel dat <strong>het</strong> falen <strong>van</strong> selectie net zo vaak <strong>in</strong> <strong>de</strong> vechtrassen plaatsv<strong>in</strong>dt als<br />

<strong>in</strong> <strong>de</strong> gol<strong>de</strong>n retriever. Dit zou betekenen dat <strong>de</strong> koper <strong>van</strong> een gol<strong>de</strong>n retriever pup een risico <strong>van</strong> één<br />

procent loopt dat zijn <strong>hond</strong> uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk een ernstig gevaar voor mens en dier wordt. De koper <strong>van</strong> een pup<br />

<strong>van</strong> een vechthon<strong>de</strong>nras zal een risico <strong>van</strong> één procent lopen dat zijn <strong>hond</strong> géén gevaar voor mens en dier<br />

wordt.<br />

Het is mislei<strong>de</strong>nd te beweren dat <strong>het</strong> wél dragen <strong>van</strong> <strong>de</strong>ze genen een ongeluk is <strong>in</strong> een <strong>hond</strong> <strong>van</strong> een<br />

vechtras. Wij hebben hon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n jaren lang voor <strong>de</strong>ze genen <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze rassen geselecteerd, <strong>het</strong> is een<br />

ongeluk wanneer <strong>de</strong> impulsieve agressie ontbreekt. Het is daarom mislei<strong>de</strong>nd te beweren dat <strong>het</strong> grootste<br />

<strong>de</strong>el <strong>van</strong> <strong>de</strong>ze hon<strong>de</strong>n veilig zullen zijn voor mens en dier.<br />

Het is eveneens een onwetenschappelijk fabeltje dat <strong>de</strong> opvoed<strong>in</strong>g <strong>in</strong>vloed kan hebben op <strong>het</strong> <strong>gedrag</strong> <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> vechtrassen. De lichamen en bre<strong>in</strong>en <strong>van</strong> <strong>de</strong>ze hon<strong>de</strong>nrassen zijn – gelijk <strong>de</strong> staan<strong>de</strong> <strong>hond</strong>, <strong>de</strong><br />

greyhound, <strong>de</strong> bor<strong>de</strong>r collie, <strong>de</strong> husky – gevormd zodat bepaal<strong>de</strong> houd<strong>in</strong>gen en han<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen domweg goed<br />

aanvoelen voor <strong>de</strong> <strong>hond</strong>. De vechthon<strong>de</strong>nrassen zullen net als <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re werkhon<strong>de</strong>nrassen kansen zoeken<br />

of creëren om <strong>het</strong> <strong>gedrag</strong> waarvoor zij gefokt zijn uit te oefenen, domweg omdat <strong>het</strong> uitoefenen <strong>van</strong> <strong>het</strong><br />

<strong>gedrag</strong> zo prettig voelt. De <strong>gedrag</strong><strong>in</strong>gen zijn <strong>in</strong>tern gemotiveerd en wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>tern beloond, en zijn daarom<br />

niet on<strong>de</strong>rhevig aan uitdov<strong>in</strong>g. Tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g en socialisatie spelen geen enkele rol en zullen <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g <strong>van</strong><br />

<strong>het</strong> <strong>gedrag</strong> niet voorkómen.<br />

De eigenaar <strong>van</strong> een vecht<strong>hond</strong> kan wel hopen dat tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g en socialisatie zullen zorgen dat <strong>het</strong> <strong>gedrag</strong><br />

alleen op gepaste momenten plaatsv<strong>in</strong>dt, maar dit is niet reëel. De omgev<strong>in</strong>gen waar<strong>in</strong> en <strong>de</strong> taken waarvoor<br />

<strong>de</strong>ze agressie gepast was – <strong>de</strong> vechtkuil, <strong>de</strong> aangebon<strong>de</strong>n stier, <strong>de</strong> vluchten<strong>de</strong> slaaf – zijn tegenwoordig<br />

hoogst abnormale omgev<strong>in</strong>gen. Er bestaat geen gepast moment meer voor <strong>het</strong> geselecteer<strong>de</strong> <strong>gedrag</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

vechthon<strong>de</strong>nrassen.<br />

Het is daarom niet reëel om te ontkennen dat do<strong>de</strong>lijke agressie pathologisch is <strong>in</strong> <strong>de</strong> gedomesticeer<strong>de</strong> <strong>hond</strong><br />

als soort. Het is ook niet juist te beweren dat alle hon<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze pathologische agressie <strong>in</strong> zich dragen,<br />

tene<strong>in</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> vecht<strong>hond</strong> normaal te laten lijken. Millennia <strong>van</strong> menselijke selectie hebben ervoor gezorgd dat<br />

<strong>de</strong> gedomesticeer<strong>de</strong> <strong>hond</strong> als soort zeer terughou<strong>de</strong>nd is <strong>in</strong> <strong>het</strong> gebruik <strong>van</strong> ernstige agressie. Er was zeer<br />

<strong>in</strong>tensieve omgekeer<strong>de</strong> selectie voor nodig om hon<strong>de</strong>n te verkrijgen die <strong>de</strong>rgelijke agressie vrijwillig zou<strong>de</strong>n<br />

tonen. Dit <strong>gedrag</strong> is b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> soort een pathologie.<br />

De extreme en doorgaans onvoorspelbare agressie <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>agressieve</strong> hon<strong>de</strong>nrassen is een kunstmatige<br />

menselijke creatie, die een functie moest dienen – en dus ook een functie had – <strong>in</strong> een door <strong>de</strong> mens<br />

kunstmatig gecreëer<strong>de</strong> omgev<strong>in</strong>g: bijvoorbeeld <strong>in</strong> <strong>de</strong> vechtkuil of tegenover <strong>de</strong> beer. Het probleem is dat wij

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!