Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tekort aan technici<br />
Resultaten <strong>ROVC</strong> <strong>onderzoek</strong> mei 2011<br />
Galvanistraat 13, EDE Postbus 117, 6710 BC EDE T 0318 - 698 698 F 0318 - 698 600 www.rovc.nl info@rovc.nl<br />
BIC INGBNL2A IBAN NL52INGB0685847284 ING Bank 685847284 KVK 09124574 BTW NR. NL810267913B01
Tekort zorgt voor nieuwe uitdagingen!<br />
Het kan u niet ontgaan zijn. Het tekort aan geschoolde technici zal de komende jaren<br />
explosief groeien. Om meer inzicht te krijgen in hoe bedrijven in de Nederlandse industrie met<br />
dit tekort omgaan, hebben wij uitgebreid <strong>onderzoek</strong> onder industriële bedrijven uitgevoerd.<br />
479 bedrijven hebben aan het <strong>onderzoek</strong> meegewerkt. In deze uitgave vindt u een overzicht<br />
van de <strong>onderzoek</strong>sresultaten.<br />
De belangrijkste conclusie die uit het <strong>onderzoek</strong> naar voren komt: de Nederlandse industrie is<br />
zich steeds meer bewust van het tekort en merkt dit ook binnen hun eigen organisatie. Maar<br />
liefst 88,1% van de respondenten geeft aan het tekort aan technisch geschoolde mensen<br />
reeds te voelen of verwacht dit in de toekomst.<br />
Weten dat het tekort bestaat is niet voldoende. Daarom zijn we dieper ingegaan op de<br />
oorzaken van het tekort. Het tekort is te wijten aan verschillende factoren. Niet alleen de<br />
verhoogde vraag naar multi-inzetbare technici, zogenaamde allrounders, is fors gestegen,<br />
ook het gebrek aan instroom en de verhoogde uitstroom spelen een rol. Daarnaast sluit het<br />
reguliere onderwijs niet aan op de eisen van het bedrijfsleven. Schoolverlaters schieten tekort<br />
op zowel vaardigheden als kennis en zijn te eenzijdig opgeleid, terwijl de markt vraagt om<br />
allrounders op MBO-3 en 4 niveau.<br />
Op dit moment zoeken bedrijven al actief naar oplossingen en passen deze ook al toe. Het<br />
om- en bijscholen van personeel is de meest toegepaste oplossing voor het tekort. Andere<br />
bedrijven richten zich op het uitbesteden van deeltaken of het herverdelen van taken over het<br />
huidige personeel. Over de resultaten die hiermee behaald worden zijn de meeste bedrijven<br />
redelijk tevreden. Bedrijven die nog niet bezig zijn met het oplossen van het tekort willen zich<br />
hier pas over minimaal een jaar mee bezig gaan houden.<br />
Natuurlijk zijn er ook bedrijven die het tekort aan technisch personeel niet ervaren. Dit hebben<br />
zij naar eigen zeggen te danken aan hun lage personeelsverloop. Factoren die hier een<br />
belangrijke rol in spelen zijn de bedrijfsgrootte en de middelen om medewerkers te binden en<br />
te boeien.<br />
In het algemeen valt op te merken dat de diepere oorzaak voor het tekort een<br />
maatschappelijke is. De uitstraling van een technisch beroep laat te wensen over, er kleeft<br />
een ‘vieze handen imago’ aan. Samen met het gebrek aan aandacht voor techniek van jongs<br />
af aan zorgt dit voor een negatief imago en is de wil om in de techniek te werken vaak laag.<br />
De techniek moet zichzelf weer op de kaart zetten. Een van de deelnemers aan het<br />
<strong>onderzoek</strong> omschreef het als volgt:<br />
“We hebben een fantastisch beroep en weten dat<br />
heel goed voor de buiten wereld te verbergen.”<br />
Pagina 2 van 15
Methode van <strong>onderzoek</strong><br />
Dit <strong>onderzoek</strong> is uitgevoerd middels een online enquête onder bedrijven in de Nederlandse<br />
industrie. Hiervoor is een aselecte steekproef van de bedrijven in de database van <strong>ROVC</strong><br />
genomen. Om representatief te zijn diende het aantal afgeronde enquêtes minimaal 382 te<br />
zijn.<br />
Pagina 3 van 15
Enquête resultaten<br />
1. Het tekort aan technisch geschoolde mensen wordt steeds meer zichtbaar,<br />
voelt u dit tekort binnen uw organisatie?<br />
Ja<br />
51,57%<br />
Nee<br />
11,90%<br />
Pagina 4 van 15<br />
Niet nu, maar ik<br />
verw acht het in de<br />
toekomst<br />
36,53%<br />
1 Ja 51.6% 247<br />
2 Niet nu, maar ik verwacht het in de toekomst 36.5% 175<br />
3 Nee 11.9% 57<br />
88,1% van de respondenten geeft aan het tekort aan technisch geschoolde mensen te voelen<br />
of verwachten het tekort in de toekomst.<br />
Slechts 11,9% procent van de respondenten geeft aan geen tekort aan technisch geschoolde<br />
mensen binnen hun organisatie te voelen.<br />
De meerderheid van de Nederlandse industrie is zich bewust van het feit dat het tekort aan<br />
technici een belangrijke rol gaat spelen.
2. Waardoor wordt het tekort aan technisch personeel binnen uw organisatie<br />
veroorzaakt?<br />
Grote uitstroom<br />
Grote natuurlijke uitstroom (pensioen, overlijden van<br />
medewerkers)<br />
39.6% 167<br />
Vrijwillig vertrek van medewerkers 27% 114<br />
Gedwongen vertrek van medewerkers<br />
Beperkte kwantitatieve instroom<br />
6.6% 28<br />
Te weinig schoolverlaters 45% 190<br />
Te weinig zij-instroom<br />
Beperkte kwalitatieve instroom<br />
25.8% 109<br />
Schoolverlaters beschikken over onvoldoende kennis 43.1% 182<br />
Schoolverlaters beschikken over onvoldoende vaardigheden<br />
Grotere behoefte aan personeel<br />
46.2% 195<br />
Vraag naar multi inzetbare technici is gestegen 63.7% 269<br />
Stijging klantvraag, waardoor meer werknemers nodig zijn 24.9% 105<br />
Anders, namelijk 6.6% 28<br />
De meest genoemde oorzaak voor het tekort aan technisch personeel is dat de vraag naar<br />
multi-inzetbare technici is gestegen.<br />
Ook het feit dat er te weinig schoolverlaters zijn en dat deze over onvoldoende<br />
kennis/vaardigheden beschikken zijn belangrijke oorzaken.<br />
Pagina 5 van 15
350<br />
300<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
3. Het tekort aan technisch personeel binnen uw organisatie kan op<br />
verschillende competentieniveaus zitten. Kunt u aangeven aan welk type<br />
medewerker(s) u een tekort heeft?<br />
20<br />
41<br />
113<br />
304<br />
Operator 1 Operator 2 Technisch operator Service-,<br />
Onderhoud-,<br />
Storingsmonteur<br />
Pagina 6 van 15<br />
246<br />
115<br />
42<br />
Technicus Engineer Anders, namelijk<br />
Type medewerker Relatief Absoluut<br />
1. Operator 1: medewerkers die<br />
apparatuur kunnen bedienen<br />
(Start, stop)<br />
4.7% 20<br />
2. Operator 2: zijn naast<br />
bedienen in staat om niettechnische<br />
inspectie en<br />
onderhoudswerk uit te voeren<br />
(schoonmaak, smeren)<br />
9.7% 41<br />
3. Technisch operator: kan<br />
apparaten bedienen en<br />
technische inspecties uitvoeren.<br />
Beschikt over kennis van het<br />
werkproces, is in staat om<br />
eerstelijns<br />
onderhoudswerkzaamheden uit<br />
te voeren<br />
26.8% 113<br />
4. Service-, Onderhoud-,<br />
Storingsmonteur: is in staat om<br />
storingen te zoeken, op te<br />
lossen en montage en<br />
demontage werk te verrichten<br />
72% 304<br />
5. Technicus: is in staat om<br />
storingen te vinden, deze te<br />
analyseren en ze te voorkomen<br />
58.3% 246<br />
6. Engineer: is in staat om<br />
nieuwe projecten te ontwerpen<br />
en deze te implementeren<br />
27.3% 115<br />
7. Anders, namelijk 10% 42
Bedrijven in de industrie hebben de meeste behoefte aan Service-, Onderhoud en<br />
Storingsmonteurs. Werkzaamheden in deze functie zijn over het algemeen op MBO-3 niveau.<br />
Ook aan medewerkers in de functie van Technicus is een groot tekort. In deze functie gaat<br />
het vooral om werkzaamheden op MBO-4 niveau.<br />
Pagina 7 van 15
4. Zou u de prioriteit kunnen aangeven van het type medewerker waaraan u een tekort<br />
heeft?<br />
Type medewerker<br />
Operator 1: dit zijn medewerkers die<br />
apparatuur kunnen bedienen (Start,<br />
stop) [Open antwoorden] >> 5<br />
Operator 2: zijn naast bedienen ook in<br />
staat om niet-technische inspectie en<br />
onderhoudswerk uit te voeren<br />
(schoonmaak, smeren) [Open<br />
antwoorden] >> 5<br />
Technisch Operator: kan apparaten<br />
bedienen en niet-technische inspecties<br />
uitvoeren. Beschikt over kennis van het<br />
werkproces, is in staat om technische<br />
inspectie en eerstelijns<br />
onderhoudswerkzaamheden uit te<br />
voeren [Open antwoorden] >> 5<br />
Service-, Onderhoud-, Storingsmonteur: is<br />
in staat om storingen te zoeken, op te<br />
lossen en montage en demontage werk te<br />
verrichten [Open antwoorden] >> 5<br />
Technicus: is in staat om storingen te<br />
vinden, deze te analyseren en ze te<br />
voorkomen [Open antwoorden] >> 5<br />
Engineer: is in staat om nieuwe projecten<br />
te ontwerpen en deze te<br />
implementeren [Open antwoorden] >> 5<br />
Gemiddelde<br />
beoordeling<br />
(5-punts<br />
schaal)<br />
Pagina 8 van 15<br />
Aantal<br />
antwoorden<br />
2.82 17<br />
2.18 39<br />
2.29 92<br />
1.52 218<br />
1.76 213<br />
1.95 99<br />
Zoals aan de prioriteiten te zien is, wordt wederom de Service-, Onderhoud-, Storingsmonteur<br />
meest gemist en de Technicus staat wederom op 2. De prioriteiten zijn ongeveer in dezelfde<br />
verhouding als vraag 3.
300<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
Besturingstechniek<br />
Communicatie<br />
5. In welke vakdiscipline komt u binnen uw organisatie kennis en<br />
vaardigheden tekort?<br />
Elektronica<br />
Elektrotechniek<br />
Hydrauliek<br />
Leidinggeven<br />
Koudetechniek<br />
Industriële netw erken<br />
Management<br />
Pagina 9 van 15<br />
Mechanische<br />
aandrijftechniek<br />
Vakdiscipline Relatief Absoluut<br />
1. Besturingstechniek 48.6% 205<br />
2. Communicatie 10.4% 44<br />
3. Elektronica 26.8% 113<br />
4. Elektrotechniek 61.4% 259<br />
5. Hydrauliek 30.8% 130<br />
6. Industriële netwerken 9.7% 41<br />
7. Koudetechniek 10.4% 44<br />
8. Leidinggeven 11.6% 49<br />
9. Management 5.5% 23<br />
10. Mechanische<br />
29.9% 126<br />
aandrijftechniek<br />
11. Pneumatiek 19.4% 82<br />
12. Pomptechniek 13% 55<br />
13. Procestechniek 23.9% 101<br />
14. Stoomtechniek 6.4% 27<br />
15. Veiligheid 8.5% 36<br />
Pneumatiek<br />
Pomptechniek<br />
Procestechniek<br />
De vakdiscipline die het meest gemist wordt, is elektrotechniek. Op de tweede plaats staat<br />
besturingstechniek.<br />
Bij vraag 2 is de vraag naar multi-inzetbare technici de meest genoemde oorzaak voor het<br />
tekort aan technici. Dit is redelijk terug te zien in de antwoorden van deze vraag. De<br />
antwoorden zijn divers met elektrotechniek als uitschieter.<br />
Veiligheid<br />
Stoomtechniek
6. Welke oplossing heeft uw organisatie voor ogen om dit tekort op te lossen?<br />
1. Employer branding (werken<br />
aan aantrekkelijk<br />
werkgeverschap)<br />
25.4% 107<br />
2. Herverdeling taken huidige<br />
personeel<br />
26.3% 111<br />
3. Bij- en omscholen personeel 52.4% 221<br />
4. Aantrekken zij-instromers 20.4% 86<br />
(branchevreemd personeel)<br />
5. Meer<br />
automatiseren/mechaniseren<br />
(arbeid vervangen door kapitaal)<br />
13.3% 56<br />
6. (Deel)taken uitbesteden 30.3% 128<br />
7. We hebben nog geen<br />
oplossing<br />
18.5% 78<br />
8. Anders, namelijk 14.9% 63<br />
De oplossing die de respondenten het meest voor ogen hebben, is het om- en bijscholen van<br />
personeel.<br />
Ook het uitbesteden van deeltaken is een manier om het tekort aan multi-inzetbaar personeel<br />
op te vangen. Ook het herverdelen van taken over het huidige personeel wordt door bedrijven<br />
toegepast als oplossing om het tekort op te vangen.<br />
Pagina 10 van 15
7. Is uw organisatie bezig om de eerder genoemde oplossing(en)<br />
toe te passen?<br />
Nee<br />
10,47%<br />
Ja<br />
89,53%<br />
1. Ja 89.5% 308<br />
2. Nee 10.5% 36<br />
89,5% van de bedrijven die een oplossing voor ogen hebben, is reeds actief om<br />
eerdergenoemde oplossingen binnen hun organisatie toe te passen.<br />
Pagina 11 van 15
8. Zijn er al resultaten met deze<br />
oplossing(en) behaald?<br />
27,7%<br />
72,3%<br />
1 Ja 72.3% 264<br />
2 Nee 27.7% 101<br />
Bijna drie kwart van de bedrijven die al bezig zijn met een oplossing voor het tekort geeft aan<br />
dat ze al resultaten behaald hebben.<br />
Pagina 12 van 15<br />
Ja<br />
Nee
9. Hoe tevreden bent u met deze resultaten?<br />
Neutraal<br />
41,64%<br />
Tevreden<br />
45,75%<br />
Pagina 13 van 15<br />
Ontevreden<br />
8,77%<br />
Zeer ontevreden<br />
0,55%<br />
Zeer tevreden<br />
3,29%<br />
1 Zeer tevreden 3.3% 12<br />
2 Tevreden 45.8% 167<br />
3 Neutraal 41.6% 152<br />
4 Ontevreden 8.8% 32<br />
5 Zeer ontevreden 0.5% 2<br />
Respondenten die reeds resultaten behaald hebben met de door hen gekozen oplossing zijn<br />
behoorlijk tevreden. 45% geeft aan tevreden te zijn met de behaalde resultaten.
69,44%<br />
10. Binnen welke termijn bent u van plan om genoemde<br />
oplossing(en) te gaan toepassen in uw organisatie?<br />
11,11%<br />
Pagina 14 van 15<br />
8,33%<br />
11,11%<br />
1. 0-3 Maanden 11.1% 4<br />
2. 3-6 Maanden 8.3% 3<br />
3. 6-12 Maanden 11.1% 4<br />
4. >12 Maanden 69.4% 25<br />
0-3 Maanden<br />
3-6 Maanden<br />
6-12 Maanden<br />
>12 Maanden<br />
De meerderheid van de respondenten die nu nog niet bezig zijn met een oplossing voor het<br />
tekort, geeft aan dat hun organisatie pas over minimaal 12 maanden gaat beginnen met het<br />
toepassen van een oplossing.
11. U geeft aan het tekort aan technisch personeel niet te voelen, wat is hier de oorzaak<br />
van?<br />
1. Wij hebben een laag<br />
personeelsverloop<br />
78.9% 45<br />
2. Wij hebben een grote<br />
kwantitatieve instroom(bijv.<br />
schoolverlaters, zij-instroom)<br />
14% 8<br />
3. Wij hebben een grote<br />
kwalitatieve instroom<br />
7% 4<br />
4. Wij werken efficiënter (meer<br />
doen met minder werknemers)<br />
15.8% 9<br />
5. Onze klantvraag is gedaald,<br />
waardoor minder werknemers<br />
nodig zijn<br />
19.3% 11<br />
6. Wij zijn meer gaan<br />
automatiseren/mechaniseren<br />
7% 4<br />
7. Wij besteden (deel)taken uit 22.8% 13<br />
8. Anders, namelijk 10.5% 6<br />
Bedrijven die aangeven het tekort aan technisch personeel niet te voelen, zijn veelal bedrijven<br />
met een laag personeelsverloop. Uit verdere analyse blijkt dat het hier veelal om kleinere<br />
bedrijven gaat.<br />
Pagina 15 van 15
Change language