STUDIEHANDLEIDING Aard, omvang en schade van criminaliteit ...

STUDIEHANDLEIDING
Aard, omvang en schade van
criminaliteit
Coördinator:
mr. L.S.M. Rutjens MSc
Docenten:
Dr. B. Rovers
drs. J. J van der Kemp (gastcollege)
2011-2012
1

Inleiding
In dit vak staan enkele belangrijke thema's uit de beschrijvende criminologie centraal:
de temporele en geografische spreiding van criminaliteit, met bijzondere
aandacht voor het voorspellen van toekomstige criminaliteit en de toepassing
van risicoanalyse;
de sociale spreiding van dader- en slachtofferschap over groepen in de
bevolking en
de schade door criminaliteit en de gevolgen voor slachtoffers.
Deze thema's worden aan de hand van zeer uiteenlopende criminaliteitsfenomenen
toegelicht. Te denken valt hierbij aan jeugd- en groepscriminaliteit, stedelijke
criminaliteit, criminaliteit tegen het bedrijfsleven, georganiseerde criminaliteit, et
cetera.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges:
In de hoorcolleges wordt de voorgeschreven literatuur verduidelijkt aan de hand van
casus. Daarnaast wordt aanvullende stof gepresenteerd die na afloop via sheets op
Blackboard beschikbaar wordt gesteld.
Werkcolleges:
De drie werkcolleges worden gebruikt om (complexere) teksten te duiden en kritisch
te bespreken. Daarnaast wordt geoefend met het toepassen van de kennis uit deze
teksten op nieuwe casus. Bij aanvang van het eerste hoorcollege wordt op
Blackboard aangegeven welke teksten in elk van de werkcolleges besproken zullen
worden en de vragen die hierbij aan de orde zullen komen. Deelname aan de
werkcolleges is niet verplicht. Wie ervoor kiest de werkcolleges bij te wonen dient
zich wel te realiseren dat dit alleen zinvol is indien de teksten zijn gelezen en de
vragen zijn voorbereid.
Docenten:
Hoorcolleges: Ben Rovers (vijf), Jasper van de Kemp (één).
Werkcolleges: Ben Rovers
Hoorcolleges en werkcolleges:
Hoorcolleges: Gedurende zes weken 1 bijeenkomst per week. Na elk college worden
de collegesheets op Blackboard geplaatst.
Werkcolleges: Gedurende de zes weken die het vak beslaat worden drie
werkcolleges aangeboden. Aanwezigheid hierbij wordt aangeraden, maar is niet
verplicht.
2

Voorafgaand aan elk van de werkcolleges wordt van de studenten gevraagd de te
behandelen teksten te lezen en de vragen voor te bereiden die hierover op
Blackboard zijn geplaatst. De antwoorden worden meegenomen naar het
werkcollege, maar hoeven niet ingeleverd te worden.
Eindcijfer:
De toetsing van het vak gebeurt door middel van een schriftelijk tentamen met
kennis-, inzicht- en toepassingsvragen. De tentamenstof bestaat uit de verplichte
literatuur en de collegesheets.
Tentamen eerste gelegenheid: 30 maart 12:00-14:30
Tweede gelegenheid: 28 juni 8:45-11:15
Datum, tijd en plaats van het tentamen en hertentamen zijn bij het ontwikkelen van
deze studiehandleiding nog niet definitief vastgesteld. Houd daarom zelf goed het
(tentamen)rooster in de gaten op de website van de VU (www.rooster.vu.nl).
Leerdoelen:
Doelen van deze cursus:
de student is na afloop bekend met fenomenen van spreiding in de
criminologie, met theorieën die deze spreiding verklaren en met methodische
aspecten van beschrijving. De nadruk ligt hierbij op:
o temporele en geografische spreiding van delicten
o sociale spreiding van dader- en slachtofferschap
de student is na afloop in staat de theoretische en methodische kennis op
nieuwe fenomenen toe te passen.
de student is na afloop bekend met enkele theoretische benaderingen en
methoden om criminaliteit te voorspellen, kent de mogelijkheden en
beperkingen van deze benaderingen en is in staat deze toe te passen op
nieuwe fenomenen.
de student is na afloop bekend met enkele theoretische benaderingen en
methoden om schade van criminaliteit vast te stellen, kent de mogelijkheden
en beperkingen van deze benaderingen en is in staat deze toe te passen op
nieuwe fenomenen.
Doelen met betrekking tot de werkcolleges:
De student kan de besproken teksten voldoende doorgronden, is in staat deze
kennis kritisch te beoordelen en toe te passen op nieuwe casus.
Vragen:
Voor alle praktische vragen over het vak kunnen studenten zich richten tot:
Linda Rutjens (l.s.m.rutjens@vu.nl)
3

Verplichte literatuur:
Online teksten (zie overzicht hierna).
De hoorcollegesheets.
Hoorcolleges en literatuur:
8 februari 2011 van 11 - 12.45 uur in HG06A00
College I Temporele spreiding en criminaliteitstrends (89p)
Cohn, E.G. (1990). Weather and Crime, in: British journal of Criminology, 309,
51-64.(14p)
http://ibis.geog.ubc.ca/courses/geob370/students/class07/crime_weather/misc
/weather_and_crime.pdf
Thakur, C.P. & D. Sharma (1984). Full moon and crime, in: British Medical
Journal, 289, pp. 1789-1791. (3p).
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1444800/pdf/bmjcred00533-
0087.pdf
Cohen, L.E. & M. Felson (1979). Social change and crime rate trends; A
routine activity approach, in: American Sociological Review, 44, p. 588-608.
(21p)
http://www.personal.psu.edu/exs44/597b-
Comm&Crime/Cohen_FelsonRoutine-Activities.pdf
Eisner, M. (2003). Long-Term Historical Trends in Violent Crime, in: Crime &
Justice; A Review of Research, 30, Pp. 83-133. (51p)
http://www2.warwick.ac.uk/fac/arts/history/postgraduate/ma_studies/taughtma/
mamodules/hi971/topics/interpersonal/long-term-historical-trends-of-violentcrime.pdf
15 februari 2011 van 11 - 12.45 uur in HG06A00
College II Risico-analyse en voorspellen van criminaliteit (72p)
Ericson, R.V. (2006). Ten uncertainties of Risk Management approaches to
security, Canadian Journal of Criminology and Criminal Justice, June, p. 345-
357. (13p).
http://www.bupedu.com/lms/admin/uploded_article/eA.880.pdf
NIBRA/NIFV (2002). Leidraad Veiligheid Publieksevenementen; een
systematische aanpak voor risicoanalyse en voorbereiding; deel II
Risicoanalyse en voorbereiding, hoofdstukken 7-10, pp. 30-48. Arnhem:
NIBRA/NIFV.(18p)
http://www.infopuntveiligheid.nl/Publicatie/DossierItem/69/703/leidraadveiligheid-publieksevenementen-.html
Ministerie van BZK (2009). Methodiek Nationale Risicobeoordeling. Den Haag:
BZK (2p)
http://www.rijksoverheid.nl/documenten-enpublicaties/brochures/2010/06/25/methodiek-nationale-risicobeoordeling.html
Knaap, L.M. van der & D.L. Alberda (2009). De predictieve validiteit van de
Recidive Inschattingsschalen (RISc), hoofdstukken 1 en 2, p. 17-26. Den
Haag: WODC. (10p)
http://wodc.nl/onderzoeksdatabase/de-predictieve-validiteit-van-de-recidiveinschattingsschalen-risc.aspx?cp=44&cs=6799
4

Rovers, B. (2009). Toekomstige ontwikkelingen en trends, in: Moors et al.,
Criminaliteit en veiligheid in Almere 1984-2030; ontwikkelingen en opgaven,
pp. 115-137. Den Haag: Boom Juridische Uitgevers.(23p)
http://veilig.almere.nl/wat_doen_wij/criminaliteit_en_veiligheidsbeleving
22 februari 2011 van 11 - 12.45 uur in HG06A00
College III Ruimtelijke spreiding (college Jasper van der Kemp) (92p)
Brantingham, P.L. & P.J. Brantingham (1993) Nodes, paths and edges:
considerations on the complexity of crime and the physical environment, in:
Journal of Environmental Psychology, 13, p. 3-28.(25p).
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0272494405802129
Weisburd, D, G.J.N. Bruinsma & W. Bernasco (2009). Units of Analysis in
Geographic Criminology: Historical Development, Critical Issues and Open
Questions, in: D. Weisburd et al. (ed.), Putting Crime in its Place Units of
Analysis in Geographic Criminology. Dortdrecht etc.: Springer.(29p)
http://www.springerlink.com/content/n8h551/#section=121411&page=1
Bernasco, W., & R. Block (2009). Where offenders choose to attack: A
discrete choice model of robberies in Chicago, in: Criminology, 47, p. 93-130.
(38p).
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1745-9125.2009.00140.x/abstract
29 februari 2011 van 11 - 12.45 uur in HG06A00
College IV Sociale spreiding 1 (111)
Korf, D.J., M. Althoff & E. Enhus (2010). Sneeuwwitje en de machoman; sekse
en gender in de (Nederlandstalige) criminologie, in: Tijdschrift voor
Criminologie, 52, 4, 335-350. (16p)
http://www.bjutijdschriften.nl/tijdschrift/tijdschriftcriminologie/2010/4/TvC_0165-
182X_2010_052_004_001
Huisman, W. (2010). Vrouwen en witteboordencriminaliteit; Theorieën en
hypothesen over sekseverschil, in: Tijdschrift voor Criminologie, 52,4, 423-
432. (10p)
http://www.bjutijdschriften.nl/tijdschrift/tijdschriftcriminologie/2010/4/TvC_0165-
182X_2010_052_004_007
Rovers, B. (1998). Armoede en regelovertreding door kinderen, in Engbersen,
G. e.a. (red.), Effecten van armoede; derde jaarrapport armoede en sociale
uitsluiting, pp. 81-100. Amsterdam: Amsterdam University Press.(20p)
http://www.btvo.nl/userfiles/publications/34/armoede_en_regelovertreding_doo
r_kinderen.pdf
Erp, J. van, V. van der Geest, W. Huisman en J. Verbruggen (2011).
Criminaliteit en werk, een veelzijdig verband, in: Tijdschrift voor Criminologie,
53, 2, 71-85. (15p)
http://www.bjutijdschriften.nl/tijdschrift/tijdschriftcriminologie/2011/2/TvC_0165-
182X_2011_053_002_001
Blom, M., J. Oudhof & R.V. Bijl (2005) Verdacht van Criminaliteit; Allochtonen
en autochtonen nader bekeken. Den Haag, WODC (onderzoekscahier 2005-
2). Samenvatting pp. 1-10.(10p)
http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/FA26E32C-250B-4D1D-B3B9-
35085B6C48BC/0/2005verdachtvancriminaliteit.pdf
5

Leun, J. van der, M. Kromhout, M. Easton & F. Weerman (2010). Criminaliteit,
migratie en etniciteit; nieuwe richtingen binnen een complex en beladen
onderzoeksterrein, in: Tijdschrift voor Criminologie, 52,2, 107-121. (15p)
http://www.bjutijdschriften.nl/tijdschrift/tijdschriftcriminologie/2010/2/TvC_0165-
182X_2010_052_002_001
Howell, J.C. & J.P. Moore (2010) History of Street Gangs in the United States.
National Youth Gang Center Bulletin. (May, 4), pp. 1-25. (25p)
http://www.nationalgangcenter.gov/Content/Documents/History-of-Street-
Gangs.pdf
7 maart 2011 van 11 - 12.45 uur in HG06A00
College V Sociale spreiding 2 (58p)
Jansen, J. (2007). Over culturele en andere achtergronden van eergerelateerd
geweld, in Tijdschrift voor Criminologie, 49, 4, 400-406.(7p)
http://www.bjutijdschriften.nl/tijdschrift/tijdschriftcriminologie/2007/04/TvC_200
7_050_004_004
Koomen, W. & J. van der Pligt (2009). Achtergronden en determinanten van
radicalisering en terrorisme; een overzicht, in Tijdschrift voor Criminologie,
51,4, 345-359.(15p)
http://www.bjutijdschriften.nl/tijdschrift/tijdschriftcriminologie/2009/4/TvC_0165-
182X_2009_051_004_002
Rovers, G.B. & E. de Vries Robbé (2005) Interne criminaliteit in de logistieke
sector, hoofdstuk 4: Kenmerken van slachtoffers en daders van interne
criminaliteit, Pp. 91-115. BJU: Den Haag. (25p).
http://wodc.nl/onderzoeksdatabase/interne-criminaliteit-in-de-logistiekesector.aspx
Wittebrood, K. (2003) Slachtoffers van Criminaliteit. Den Haag: SCP.
Hoofdstuk 4 (pp. 57-67).(11p)
http://www.scp.nl/Publicaties/Alle_publicaties/Publicaties_2006/Slachtoffers_v
an_criminaliteit
14 maart 2011 van 11 - 12.45 uur in HG06A00
College VI Schade en gevolgen van criminaliteit (96p)
Nauta, B, D.E.G. Moolenaar & F.P. van Tulder (2011). Kosten van criminaliteit,
in: Kalidien, S.N. & N.E. de Heer-de Lange (red.) Criminaliteit en
rechtshandhaving 2010; ontwikkelingen en samenhangen. Den Haag: Boom
Juridische Uitgevers (pp. 241-270)(30p).
http://www.wodc.nl/onderzoeksdatabase/cenr-2010.aspx
Groot, I., Th. de Hoop, A. Houkes & D. Sikkel (2007). De kosten van
criminaliteit; Een onderzoek naar de kosten van criminaliteit voor tien
verschillende delicttypen (samenvatting: iii-viii). Amsterdam: SEO Economisch
Onderzoek, Sixtat, WODC.(6p)
http://www.wodc.nl/onderzoeksdatabase/vervolgonderzoek-kosten-baten-vanjustitiele-gedragsinterventies.aspx
Dorn, N. & H. van de Bunt (2010). Bad thoughts; towards an organised crime
harm assessment and prioritation system (OCHAPS). Rotterdam: Erasmus
University. (41p)
http://www.wodc.nl/onderzoeksdatabase/feitelijke-ernst-van-vormen-vangeorganiseerde-misdaad-alsmede-de-effectiviteit-van-bestrijding.aspx
6

Lamet, W. & K. Wittebrood (2009). Nooit meer dezelfde; gevolgen van
misdrijven voor slachtoffers (hoofdstuk 2), pp. 12-31. Den Haag:
SCP/WODC.(19p)
http://wodc.nl/onderzoeksdatabase/gevolgen-van-ernstige-geweldsmisdrijvenvoor-slachtoffers-en-nabestaanden.aspx?cp=44&cs=6780
7