Bodemfunctieklassekaart Weert.pdf - Gemeente Weert

BODEMFUNCTIE
KLASSEKAART
WEERT
MEI 2011

Bodemfunctieklassekaart
Gemeente Weert
Mei 2011

VOORWOORD
Voor u ligt de bodemfunctieklassenkaart van de gemeente Weert. Op grond van het Besluit
bodemkwaliteit zijn gemeentes verplicht om een bodemfunctieklassenkaart van hun grondgebied vast
te stellen.
In de bodemfunctieklassenkaart is de gemeente conform het Besluit bodemkwaliteit ingedeeld in
de volgende bodemfuncties:
- Wonen
- Industrie
- Overig (natuur en landbouw)
De bodemfunctieklassenkaart is een noodzakelijk instrument voor goed en duurzaam bodembeheer.
De bodemfunctieklassenkaart is van belang voor de bepaling van terugsaneerwaarden bij
bodemsaneringen (o.a. in het kader van het Besluit Uniforme Saneringen). Daarnaast is de
bodemfunctieklassenkaart van belang voor de regels voor het toepassen van grond en bagger.
In dit document wordt een toelichting gegeven op de achtergrond en betekenis van de
bodemfunctieklassenkaart voor de gemeente Weert.
De bodemfunctieklassenkaart is vastgesteld door het College van Burgemeester en Wethouders van de
gemeente Weert op 3 mei 2011.

INHOUDSOPGAVE
1. Achtergrond, werkwijze en keuzes
2. Betekenis van de bodemfunctieklassenkaart bij saneringen
3. Betekenis van de bodemfunctieklassenkaart bij grondverzet
4. Betekenis van de bodemfunctieklassenkaart bij wegbermen en spoorwegbermen
BIJLAGEN
Bijlage 1: Bodemfunctieklassenkaart

1. ACHTERGROND, WERKWIJZE EN KEUZES
Achtergrond
Het Besluit bodemkwaliteit en de bijbehorende Regeling bodemkwaliteit zijn sinds 1 juli 2008
volledig van kracht. Het Besluit bodemkwaliteit bevat een eenduidig beleidskader voor alle
toepassingen van grond en bagger. Het Besluit bodemkwaliteit is gericht op een beleidsmatig
evenwicht tussen de maatschappelijke opgave (zoals de afzet van grond en bagger) enerzijds en
milieubescherming anderzijds.
De normering uit het Besluit bodemkwaliteit is gebaseerd op eventuele risico’s van het bodemgebruik.
Voor gevoelig terreingebruik (bijvoorbeeld ‘wonen met tuin’) gelden strengere normen dan voor
minder gevoelig terreingebruik (zoals bedrijfsterreinen, infrastructuur). De normering is daarom
afhankelijk van de functie van de bodem.
In een bodemfunctieklassenkaart, voor een gebied waarvoor géén bodemkwaliteitskaart is opgesteld,
moeten de volgende bodemfuncties onderscheiden worden:
- Wonen
- Industrie
- Overig (natuur en landbouw)
Werkwijze en keuzes
Voor de uitwerking van de bodemfunctieklassenkaart is gebruik gemaakt van een recente plattegrond
van de gemeente en de bestemmingsplannen. Als extra toevoeging zijn naast de huidige woonwijken
en bedrijfsterreinen ook de woonwijken en bedrijfsterreinen, die in de komende tijd ontwikkelt worden
opgenomen. Het gaat hier om ontwikkelingen die gedurende het opstellen van de
bodemfunctieklassenkaart al definitief waren (besluiten genomen) of op afzienbare termijn bestuurlijk
vastgesteld worden. Voor het vaststellen van de relatie tussen bodemfuncties en functiebeschrijvingen
in bestemmingsplannen is gebruik gemaakt van de in oktober 2009 verschenen “Handreikingen bodem
voor gemeenten” van SenterNovem (inmiddels Agentschap.nl).
Om te voorkomen dat in het beheergebied van de gemeente te veel versnippering ontstaat (kleine
stukjes) zijn robuuste keuzes gemaakt. Deze sluiten zo veel mogelijk aan op de deelgebieden die zijn
onderscheiden in de bodemkwaliteitskaart van de gemeente Weert (vastgesteld op 31-1-2007).
De bodemfunctie industrie is toegewezen aan bedrijven die geclusterd zijn en/of van dusdanige
omvang zijn dat zij duidelijk (in het landschap) aanwezig zijn. Her en der verspreid liggende (kleine)
bedrijven zijn niet als bodemfunctie industrie opgenomen.
Voor de gebieden die op de bodemfunctieklassenkaart niet zijn ingedeeld in de bodemfuncties “wonen
of industrie” geldt de bodemfunctie “overige” (landbouw en natuur). Om de bodemfunctie woon- en
verblijfbestemmingen in het buitengebied niet onnodig strenger te belasten dan vergelijkbaar
bodemgebruik in woonwijken, geldt voor woningen (inclusief tuin), agrarische bouwblokken en
overige bouwblokken in het buitengebied, de bodemfunctieklasse “wonen”.
Voor de reproduceerbaarheid van de bodemfunctieklassenkaart is besloten, deze bestemmingen in het
buitengebied, niet in deze kaart te verwerken. Voor de begrenzing van agrarische bouwblokken en
overige bouwblokken dient het betreffende bestemmingsplan van de gemeente Weert te worden
geraadpleegd. Voor woningen is in het bestemmingsplan geen bouwblokbegrenzing aangegeven. Voor
de “bodemfunctieklasse wonen” ter plaatse van woning in het buitengebied geldt als grens de bij de
woning behorende tuin met een oppervlakte van maximaal 1000 m 2 .
In de bodemfunctieklassenkaart zijn moestuinen en volkstuinen niet verbijzonderd. In verband met
gewasconsumptie wordt aan dit bodemgebruik de bodemfunctieklasse ‘overige’ (landbouw/natuur)
toegekend.

Aan het MOB-complex en het KMS-terrein van Defensie binnen de gemeente is de bodemfunctie
industrie toegekend. Voor het in het buitengebied gelegen oefenterrein geldt dit niet, omdat hier in de
praktijk vooral sprake is van een natuurfunctie.
Binnen de gemeente Weert is diverse infra (wegen en spoorwegen) inclusief berm gelegen waaronder
de bodem niet schoon is.
Het betreft de rijkswegen, provinciale wegen, gemeentelijke hoofdwegen en wegen waar uit
onderzoek is gebleken dat in het verleden zinkassen als verharding is toegepast.
De gemeente Weert is in het kader van het Besluit bodemkwaliteit geen bevoegd gezag over
beeksystemen (o.a. Tungelroysebeek en de Leukerbeek) en vaarwegen (Zuid-Willemsvaart).
Deze beeksystemen en vaarwegen vallen onder het bevoegd gezag van de waterkwaliteitsbeheerder,
respectievelijk Waterschap Peel en Maasvallei en Rijkswaterstaat en zijn uitgesloten van de
bodemfunctieklassenkaart.

2 BETEKENIS VAN DE BODEMFUNCTIEKLASSENKAART BIJ SANERINGEN
Voor eenvoudige en/of kleine bodemsaneringen is een tijdrovende procedure niet meer van deze tijd.
Onder bepaalde voorwaarden kan dan volstaan worden met een eenvoudige meldingsprocedure op
grond van het Besluit Uniforme Saneringen (BUS). Voor een BUS-melding hoeft geen saneringsplan
bij de provincie te worden ingediend.
Voor saneringen die op basis van een BUS-melding worden uitgevoerd geldt sinds 1 oktober 2008 als
terugsaneerwaarde de maximale waarden voor de kwaliteitsklasse die behoord bij de bodemfunctie
van het gebied waarbinnen de saneringslocatie is gelegen (zie onderstaande tabel).
De kwaliteit van aanvulgrond c.q. op te brengen grond moet voldoen aan de strengste waarde van:
- de kwaliteitsklasse behorende bij de bodemfunctie,
- of de lokale kwaliteit van de bodem ter plaatse.
Indien voor een bepaald gebied over de bodemkwaliteit specifieke eisen (lokale maximale waarden)
zijn vastgesteld gelden deze waarden als terugsaneerwaarde of als kwaliteitsgrens voor
leeflaag/aanvulgrond. Deze waarden moeten zijn opgenomen in een bodemkwaliteitskaart die is
vastgesteld na 1 juli 2007.
In de Regeling Uniforme Saneringen is het een en ander in de artikelen 3.1.6 en 3.1.7 weergegeven.
Situatie Terugsaneerwaarden en leeflaag/aanvulgrond* Besluit
Uniforme Saneringen (BUS)
Bodemfunctieklasse ‘overige’
(landbouw/natuur)
Achtergrondwaarde (AW2000)
Bodemfunctieklasse wonen Maximale waarden voor wonen**
Bodemfunctieklasse industrie Maximale waarden voor industrie**
* Deze waarden zijn afgeleid van de normwaarden voor het toepassen van grond of baggerspecie op of in de bodem,
bijlage B, behorende bij hoofdstuk 4 van de Regeling bodemkwaliteit.
** In bijlage 3 behorende bij de Artikelen 3.4.1 en 3.4.3 van de Regeling Uniforme Saneringen zijn specifiek, lokale
maximale waarden voor het projectgebied de Kempen (waar de gemeente Weert binnen is gelegen) opgenomen.
Het gaat om maximale waarden voor de parameters cadmium en/of koper, lood en zink bij de bodemfunctieklassen
wonen met moestuin, wonen met siertuin en industrie voor zover sprake is, van een aantoonbare beïnvloeding door
zinkassen.
Voor saneringen waarbij het bevoegde gezag Wet bodembescherming (provincie Limburg) een
beschikking over het saneringsplan afgeeft, dient het bevoegd gezag in beginsel rekening te houden
met de bodemfunctieklasse van de saneringslocatie. De provincie kan hiervan afwijken en in een
beschikking op een saneringsplan een andere terugsaneerwaarde vastleggen dan vermeld in
bovenstaande tabel.
In het door de Provincie Limburg uitgewerkte beleidskader bodem 2010 “Aanpak van
bodemverontreiniging in Limburg” van 28 september 2010 is voor moestuinen en tuinen waarbij
moestuingebruik niet kan worden uitgesloten, een saneringsdoelstelling geïntroduceerd “maximale
waarde moestuin”. Voor de getalsmatige invulling van deze waarde wordt verwezen naar bijlage 3 van
betreffend beleidskader. In overeenstemming met het beleidskader van de Provincie Limburg hanteert
de gemeente Weert deze saneringsdoelstelling bij moestuingebruik met een oppervlakte > 200 m 2 .

3 BETEKENIS VAN DE BODEMFUNCTIEKLASSENKAART BIJ GRONDVERZET
De gemeenteraad heeft per 31 januari 2007 het bodembeheerplan voor de gemeente Weert vastgesteld.
In dit bodembeheerplan is de bodemkwaliteitskaart voor de gemeente opgenomen. Het Besluit
bodemkwaliteit bevat overgangsrecht voor o.a. bestaande bodemkwaliteitskaarten. Voor de gemeente
Weert betekent dit, dat nog tot uiterlijk 31 januari 2012 de regels van kracht zijn, zoals opgenomen in
het huidige bodembeheerplan. Tussentijds zal de bestaande bodemkwaliteitskaart van de gemeente
Weert worden geactualiseerd. Dit ook in aansluiting op de actiepunten zoals geformuleerd in het
milieubeleidsplan (2010-2013).
Voorlopig maakt de gemeente Weert gebruik van het overgangsrecht, waarbij gebruik wordt gemaakt
van de bestaande bodemkwaliteitskaart. Voor de volgende bodemtoepassingen kan geen gebruik
worden gemaakt van de bestaande bodemkwaliteitskaart en is de bodemfunctiekaart een noodzakelijk
instrument:
- deelgebieden die zijn uitgesloten van de bodemkwaliteitskaart;
- bij het toetsen van de kwaliteitseis van de leeflaag als onderdeel van een grootschalige
toepassing, zoals (grote) infrastructurele werken. Denk hierbij o.a. aan geluidswallen.
In alle andere situaties wordt de bodemfunctieklassenkaart voor grondverzet pas van belang, bij de
actualisatie van de bodemkwaliteitskaart naar het nieuwe landelijke beleid conform het Besluit
bodemkwaliteit.
Rol bodem functieklassenkaart bij toekomstige actualisatie bodemkwaliteitskaarten:
Ter informatie wordt hieronder toegelicht welke rol de bodemfunctieklassenkaart speelt bij de
toekomstige actualisatie van de huidige bodemkwaliteitskaart.
In de meeste gevallen zal gewerkt worden binnen het generieke kader van het Besluit. De spelregels
voor grondverzet zijn hierbij afhankelijk van:
- Bodemfunctieklassen (direct af te leiden van de bodemfunctieklassenkaart);
- Bodemkwaliteitsklasse van de ontvangende bodem, waarbij de achtergrondwaarde als ondergrens
geldt.
De strengste is hierbij maatgevend!
In het generieke beleid wordt de volgende indeling gehanteerd:
Bodemfunctieklassen Bodemkwaliteitsklassen
Overig (landbouw en natuur) Achtergrondwaarde
Wonen Wonen
Industrie Industrie
In de Regeling bodemkwaliteit is de normering voor verschillende stoffen opgenomen die bij
voornoemde bodemklasse-indeling hoort:
- Achtergrondwaarden
- Maximale waarden voor wonen
- Maximale waarden voor industrie
Voorbeeld 1:
Een locatie heeft volgens de bodemfunctieklassenkaart de functie ‘Wonen’. Volgens de
bodemkwaliteitskaart ligt deze locatie in een zone die aan bodemkwaliteitsklasse Achtergrondwaarde
voldoet. De kwaliteit van de toe te passen grond dient in deze situatie te voldoen aan de
Achtergrondwaarde (strengste is maatgevend).

Voorbeeld 2:
Een locatie heeft volgens de bodemfunctieklassenkaart de functie ‘Industrie’. Volgens de
bodemkwaliteitskaart ligt de locatie in een zone die aan de bodemkwaliteitsklasse ‘Wonen’ voldoet.
De kwaliteit van de toe te passen grond dient in deze situatie te voldoen aan de bodemkwaliteitsklasse
‘Wonen’ (strengste is maatgevend).
Gebiedsspecifiek beleid
Wanneer het generieke beleid onvoldoende past bij de lokale situatie dan kan de gemeente (binnen
bepaalde grenzen en randvoorwaarden) gebiedsspecifiek beleid vaststellen. In dat geval stelt de
gemeenteraad voor (een deel van) het bodembeheergebied Lokale Maximale Waarden (LMW) vast.
Uitgangspunt is hierbij, dat tenminste sprake moet zijn van standstil op gebiedsniveau.
Consequenties nieuwe stoffenpakket
De bodemfunctieklassenkaart wordt als instrument gebruikt bij het toetsen van nieuwe stoffen in het
stoffenpakket. Conform het overgangsrecht in het Besluit bodemkwaliteit is het toegestaan om
aanvullend op de toepassingseisen uit de bodemkwaliteitskaart, voor de nieuwe stoffen uit het
stoffenpakket: barium, kobalt, molybdeen en PCB’s, de maximale waarden van de betreffende
bodemfunctieklasse als uiterste toepassingseis te hanteren.

4. BETEKENIS VAN DE BODEMFUNCTIEKLASSENKAART BIJ SPOOR- EN
WEGBERMEN
De Dienst Verkeer en Scheepvaart van Rijkswaterstaat te Delft heeft mede namens SBNS en Prorail
verzocht om aan wegconstructies van rijkswegen en aan spoorzones (inclusief de bermen) de
bodemfunctie industrie toe te kennen (brief met kenmerk RWS/DVS-2009/1569 d.d. 30 juni 2009).
De Provincie Limburg heeft per brief met kenmerk CAS200900017704 d.d. 12 oktober 2009
aangesloten bij dit verzoek voor wat betreft het toepassen van grond voor provinciale wegen.
De gemeente Weert gaat akkoord met bovengenoemd toekenningverzoek. Hierbij geldt geen toets aan
de ontvangende bodemkwaliteit.
Bovengenoemde uitzondering is gemaakt omdat de milieubelasting van het verkeer (nog steeds) een
bron vormt van vervuiling van bermen. Om dezelfde reden heeft de gemeente aan de bermen van
(hoofd)wegen de bodemfunctie industrie toegekend. Bovendien worden binnen de gemeente Weert
veelvuldig zinkassen in wegfundaties en bermen (homogeen en heterogeen verdeeld) aangetroffen. De
in het verleden opgebrachte zinkassen zijn een bron van vervuiling van deze wegen (inclusief de
wegbermen). Recentelijk zijn op initiatief van Actief Bodembeheer de Kempen de wegen met
zinkassen binnen de gemeente Weert in kaart gebracht (Rapportage Witteveen en Bos rapportnummer
HT333-4/strg/133 d.d. 21 december 2009). De resultaten van de verificatie zijn door Actief
Bodembeheer de Kempen aan de gemeente Weert beschikbaar gesteld.
In de bodemfunctieklassenkaart zijn de resultaten van het door Actief Bodembeheer de Kempen
verrichte onderzoek inzichtelijk gemaakt:
- groen: zinkassen niet meetbaar aanwezig
- oranje: zinkassen heterogeen aanwezig
- rood: zinkassen homogeen aanwezig
Op basis van de resultaten van bovengenoemde verificatie heeft de gemeente Weert aan de wegen
waar zinkassen (homogeen en heterogeen verdeeld) zijn geconstateerd inclusief de wegbermen, de
bodemfunctie industrie toegekend. Uit de resultaten van de verificatie is af te leiden dat lokaal
wegtrajecten met en zonder zinkassen zich over een korte afstand afwisselen. Om te voorkomen dat in
de praktijk onwerkbare situaties ontstaan is besloten in dergelijke situaties, ook aan de korte
wegtrajecten zonder zinkassen, de bodemfunctieklasse industrie toe te kennen.
Naast de door Actief Bodembeheer de Kempen verrichte verificatie is de gemeente bij
bodemonderzoek ter plaatse van wegen/bermen ook zinkassen of hieruit voortkomende
verontreiniging tegen gekomen. Voor de wegen die niet in de verificatie van Actief Bodembeheer de
Kempen zijn betrokken, maar waar uit onderzoek van de gemeente blijkt dat zinkassen (homogeen of
heterogeen verdeeld) voorkomen, geldt ook de bodemfunctieklasse industrie.
Naast de wegen met zinkassen zijn spoorwegen en hoofdwegen waar de bodemfunctie industrie op
van toepassing wordt verklaard verbijzonderd in de bodemfunctieklassenkaart. Ten aanzien van de
overige (minder belaste) wegen inclusief bermen en niet van zinkassen verdachte wegen inclusief
bermen wordt opgemerkt, dat de gemeente heeft besloten, dat voor de bodemfunctieklasse aansluiting
moet worden gezocht bij het omliggende gebied.
Als vertrekpunt bij het bepalen van de zones van wegbermen wordt de begrenzing van de bestemming
van de (spoor)wegen op de bestemmingsplankaarten gehanteerd. Vervolgens wordt beoordeeld of deze
grens een logische begrenzing op de bodemfunctieklassenkaart is, met het oog op de te hanteren
bodemkwaliteitsdoelstelling die behoort bij het toegestane gebruik.
De berm dient een duidelijke relatie te hebben met bijbehorende weg voor de afwikkeling van het
verkeer.

Bodemfunctieklassenkaart
Zinkaswegen
Functieklasse
Gemeentegrens
Hoofdwegen (incl. bermen en spoorwegen) met functieklasse industrie
Beheersgebied Rijkswaterstaat, Waterschap
homogeen aanwezig (met functieklasse industrie)
heterogeen aanwezig (met functieklasse industrie)
niet meetbaar aanwezig
Industrie
Wonen
Overig (landbouw/natuur)
500 Meters 0 1.000 2.000 3.000
Getekend: Y.M. le Brun 18 april 2011
´