Leeftijd, periode, cohort en... de toekomst - Netherlands Society for ...
Leeftijd, periode, cohort en... de toekomst - Netherlands Society for ...
Leeftijd, periode, cohort en... de toekomst - Netherlands Society for ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
van <strong>de</strong> econoom Thomas Schelling. Twee para-<br />
chutist<strong>en</strong> zijn geland in vijandig gebied. Het is<br />
e<strong>en</strong> geaccid<strong>en</strong>teerd terrein met weg<strong>en</strong>, rivier<strong>en</strong>,<br />
gebouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> brug. Hoe kunn<strong>en</strong> <strong>de</strong> parachu-<br />
tist<strong>en</strong> elkaar vind<strong>en</strong>? Volg<strong>en</strong>s Schelling moet<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> parachutist<strong>en</strong> op zoek naar e<strong>en</strong> focal point,<br />
e<strong>en</strong> uniek k<strong>en</strong>merk van het terrein. In Schellings<br />
voorbeeld is dat <strong>de</strong> brug. De vraag is nu wat <strong>de</strong><br />
twee parachutist<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> do<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />
winkelstraat, e<strong>en</strong> homog<strong>en</strong>e ruimte waarin ge<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>kel focal point te bek<strong>en</strong>n<strong>en</strong> valt. Het r<strong>en</strong><strong>de</strong>z-<br />
vous zoekprobleem betreft juist dit soort ruimt<strong>en</strong>.<br />
Formulering van het probleem<br />
Het oorspronkelijke probleem van Alpern betreft<br />
r<strong>en</strong><strong>de</strong>z-vous op e<strong>en</strong> lijn, het is dus eer<strong>de</strong>r e<strong>en</strong><br />
winkelstraat dan e<strong>en</strong> terrein met parachutist<strong>en</strong>,<br />
waarbij <strong>de</strong> person<strong>en</strong> zich beweg<strong>en</strong> met begr<strong>en</strong>s<strong>de</strong><br />
snelheid. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> is <strong>de</strong> lijn begr<strong>en</strong>sd, <strong>de</strong> zoek-<br />
ruimte is e<strong>en</strong> interval. De person<strong>en</strong> will<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
verwachte ontmoetingstijd minimaliser<strong>en</strong>. Dit<br />
is e<strong>en</strong> continu probleem, dat kan word<strong>en</strong> gedis-<br />
cretiseerd. De twee person<strong>en</strong> bevind<strong>en</strong> zich dan<br />
in e<strong>en</strong> discreet interval met e<strong>en</strong> onev<strong>en</strong> aantal<br />
punt<strong>en</strong>, g<strong>en</strong>ummerd van 0 tot <strong>en</strong> met 2n-2 zoals<br />
in Figuur 1.<br />
In elke tijdstap kunn<strong>en</strong> <strong>de</strong> spelers zich ver-<br />
plaats<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> buurpunt, sterker nog, ze moe-<br />
Figuur 1.<br />
18<br />
STAtOR juni 2010|2<br />
t<strong>en</strong> dat ook. Op tijd 0 bevind<strong>en</strong> <strong>de</strong> person<strong>en</strong> zich<br />
op e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong> g<strong>en</strong>ummerd punt. Op tijd 1 verplaat-<br />
s<strong>en</strong> ze zich naar e<strong>en</strong> onev<strong>en</strong> punt <strong>en</strong> op tijd 2 zijn<br />
ze weer terug op e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong> punt, etc. Op die manier<br />
krijg<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> discretisatie van het continue pro-<br />
bleem, waarbij ervoor is gezorgd dat bei<strong>de</strong> perso-<br />
n<strong>en</strong> niet over elkaar he<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> spring<strong>en</strong>. Deze<br />
discretisatie is afkomstig van John Howard [3], die<br />
heeft aangetoond dat dit e<strong>en</strong> correcte b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring<br />
geeft van het van het continue r<strong>en</strong><strong>de</strong>z-vous pro-<br />
bleem als n naar oneindig gaat.<br />
Er zijn twee vorm<strong>en</strong> van het r<strong>en</strong><strong>de</strong>zvous-pro-<br />
bleem: asymmetrisch <strong>en</strong> symmetrisch. In het<br />
asymmetrische geval mog<strong>en</strong> <strong>de</strong> person<strong>en</strong> elk e<strong>en</strong><br />
eig<strong>en</strong> strategie volg<strong>en</strong>. De moe<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> winkel-<br />
straat kan bijvoorbeeld gaan zoek<strong>en</strong> terwijl <strong>de</strong><br />
dochter op haar plaats blijft. In het symmetrische<br />
geval krijg<strong>en</strong> <strong>de</strong> person<strong>en</strong> <strong>de</strong> restrictie dat ze e<strong>en</strong><br />
id<strong>en</strong>tieke strategie moet<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>. De parachu-<br />
tist<strong>en</strong> van Schelling gedrag<strong>en</strong> zich symmetrisch,<br />
want ze gaan allebei op zoek naar <strong>de</strong> brug. Merk<br />
op dat e<strong>en</strong> wacht<strong>en</strong>d kind in onze discretisatie<br />
noodgedwong<strong>en</strong> he<strong>en</strong> <strong>en</strong> weer moet spring<strong>en</strong><br />
tuss<strong>en</strong> twee punt<strong>en</strong>. Deze wait-<strong>for</strong>-mummy strate-<br />
gie kan effectief zijn in het asymmetrische geval.<br />
In het symmetrische geval zou het leid<strong>en</strong> tot<br />
twee spelers die op elkaar blijv<strong>en</strong> wacht<strong>en</strong>. Het is<br />
gebruikelijk om te sprek<strong>en</strong> van ‘spelers’, in plaats<br />
van person<strong>en</strong>. Het r<strong>en</strong><strong>de</strong>z-vous probleem komt uit<br />
<strong>de</strong> speltheorie.