Presentatie Karin Schoneveld workshop A
Presentatie Karin Schoneveld workshop A
Presentatie Karin Schoneveld workshop A
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Therapie bij duimbasisarthrose<br />
• <strong>Presentatie</strong><br />
Anatomie<br />
RGF-symposium 5-10-2011<br />
‘Fysiotherapie bij de hand’<br />
<strong>Karin</strong> <strong>Schoneveld</strong><br />
Fysio-/handtherapeut, MSc<br />
Handencentrum Utrecht<br />
Inhoud <strong>workshop</strong><br />
Deel 1: Theorie<br />
Pathologie<br />
Medische diagnostiek<br />
Inhoud <strong>workshop</strong><br />
Deel 2: Praktijk<br />
• Diagnostiek (handtherapeutisch)<br />
Klinisch beeld<br />
Testen<br />
• Therapeutische mogelijkheden<br />
Spalktherapie<br />
Oefentherapie<br />
Gewrichtsbeschermende principes<br />
27-09-2011<br />
1
Anatomie duim<br />
• Drie gewrichten CMC – MCP – IP<br />
• Niet los te zien van elkaar<br />
– Biomechanisch<br />
– Musculair<br />
– Innervatie<br />
Functionele zuil<br />
• CMC I gewricht:<br />
– Multidirectioneel<br />
– Meeste mobiliteit<br />
– Weinig benige stabiliteit<br />
Anatomie CMC I gewricht<br />
• Meest complexe gewricht van hand<br />
• MC I en Trapezium<br />
– T-T, S-T, MC I-MC II<br />
• Zadelgewricht<br />
• Incongruent gewricht<br />
– Minimaal benig contact (piekbelasting)<br />
• Veel bewegingsvrijheid<br />
• Weinig stabiliteit<br />
ARTHROSE<br />
CMC I – zadelgewricht<br />
• MC I richel beweegt<br />
door de gedraaide<br />
groeve van het<br />
trapezium<br />
• Hierdoor vindt een<br />
gecombineerde<br />
beweging plaats<br />
27-09-2011<br />
2
Bewegingen CMC<br />
• Flexie gepaard met adductie<br />
– Pronatie<br />
• Extensie gepaard met abductie<br />
– Supinatie<br />
Oppositie en Repositie<br />
– Gecombineerde beweging van<br />
CMC I – MCP – IP gewrichten<br />
Anatomie CMC I gewricht<br />
Ligamenten<br />
• Slap kapsel door<br />
ligamenten<br />
verstevigd<br />
• 16 ligamenten<br />
– 7 stabiliseren CMC I<br />
– 9 stabiliseren trapezium<br />
Dorsoradial Ligament (DRL)<br />
• Belangrijke stabilisator<br />
• Bedekt een groot deel<br />
van het dorsale aspect<br />
van gewricht<br />
• Voorkomt dorsale<br />
(dorsoradiale)<br />
translatie van MC I<br />
t.o.v. het trapezium<br />
Edmunds 2011, Be.nger et al 2000, Strauch et al 1994 , Van Brenk et al 1998<br />
27-09-2011<br />
3
Pathologie CMC I Arthrose<br />
Incidentie<br />
• 16-20% van vrouwen > 45 jaar<br />
• Vrouwen > Mannen = 10-15 : 1<br />
– Kleiner gewricht, minder congruent<br />
– Dunner kraakbeen<br />
– Hormonaal: oestrogenen / post menopauzaal<br />
• Piek tussen 50 e -60 e levensjaar<br />
• Biochemische factoren<br />
• Zware belasting<br />
CMC I Arthrose<br />
Biomechanische factoren<br />
• CMC I van nature weinig stabiliteit<br />
• Adductoren en flexoren krachtiger dan<br />
abductoren en extensoren<br />
– Adductie-flexie = kracht<br />
– Abductie-extensie/flexie = precisie<br />
• Pinchkracht met factor<br />
12 naar CMC I<br />
CMC I Arthrose<br />
Biomechanische factoren<br />
• Adductie- en<br />
flexiekrachten<br />
overheersen<br />
(Adductor Pollicis)<br />
• Laxiteit van<br />
ligamenten<br />
verstoort het<br />
evenwicht<br />
27-09-2011<br />
4
CMC I Arthrose<br />
Patho-biomechanica<br />
• Ligamentaire laxiteit<br />
en piekbelasting<br />
starten het proces<br />
van degeneratie<br />
• Kraakbeen verlies<br />
begint volair-ulnair<br />
• Toenemende laxiteit<br />
met herhaalde<br />
belasting<br />
Stadia Arthrose – röntgen<br />
Eaton Littler Stadium 1<br />
• Normaal<br />
gewrichtsoppervlak<br />
met mogelijk enige<br />
verwijding o.b.v.<br />
synovitis<br />
• Geen benige<br />
veranderingen<br />
Eaton Littler Stadium 2<br />
• Enige gewrichtsspleet<br />
versmalling<br />
• Osteofyten < 2 mm<br />
27-09-2011<br />
5
Eaton Littler Stadium 3<br />
• Ernstige<br />
gewrichtsspleet<br />
versmalling<br />
• Osteofyten > 2 mm<br />
• Sclerose<br />
• Geen STT arthrose<br />
Eaton Littler Stadium 4<br />
• Ernstige gewrichts<br />
spleet versmalling<br />
• Ernstige<br />
subluxatie of<br />
dislocatie<br />
• STT gewricht<br />
arthrotisch<br />
(HAND)THERAPEUTISCHE<br />
DIAGNOSTIEK<br />
CMC I-ARTHROSE<br />
27-09-2011<br />
6
Klinisch beeld - anamnese<br />
• Pijn<br />
– Over CMC I gewricht<br />
– Soms uitstralend duimmuis, eerste web,<br />
radiale zijde pols/onderarm<br />
– Pijn bij pinch of (grote) grepen<br />
– Afname pinchkracht door pijn<br />
• Gevoel van instabiliteit (slipping)<br />
• (Pijnlijke) crepitatie<br />
Klinisch beeld - observaties<br />
• Stand en beweging<br />
– Dorsale subluxatie (shoulder sign)<br />
– Radiale subluxatie (shoulder sign)<br />
– Flexie-Adductie contractuur CMC I<br />
• Eerste web ruimte<br />
– MCP hyperextensie<br />
• Zig-zag deformiteit<br />
– MCP flexiebeperking<br />
– IP flexiestand<br />
Klinisch beeld - observaties<br />
• Shoulder sign<br />
– Dorsale subluxatie<br />
– Vaak veel subtieler<br />
27-09-2011<br />
7
Klinisch beeld - observaties<br />
• Toenemende<br />
(sub)luxatie naar<br />
dorsaal en/of<br />
radiaal<br />
• Adductie<br />
contractuur<br />
• Secundaire<br />
hyperextensie<br />
MCP<br />
Klinisch onderzoek<br />
provocatietesten<br />
• Specifieke palpatie<br />
• Grind test<br />
• Weerstand oppositie<br />
• Pinch / Thumb Tear Test<br />
Provocatie: Palpatie<br />
• Palpatie van het<br />
(radio)volaire<br />
aspect van het<br />
CMC I gewricht,<br />
waar de<br />
ligamenten vaak<br />
zeer gevoelig zijn<br />
bij palpatie.<br />
27-09-2011<br />
8
Provocatie: Grind test<br />
• Inspectie: let op<br />
subluxatiestand van<br />
MC I<br />
• Fixeer het trapezium.<br />
Geef axiale<br />
compressie en<br />
rotatie van MC I<br />
• Pijn - Crepitatie<br />
CMC I Arthrose<br />
Weerstand oppositie of pinch<br />
Thumb Tear Test -‐ Judy Colditz<br />
Differentiaal Diagnose<br />
• CTS!<br />
– Veel voorkomend in combinatie met<br />
CMC I arthrose<br />
• M. Quervain<br />
• Trigger finger<br />
• Arthrose STT, RC<br />
27-09-2011<br />
9
THERAPEUTISCHE<br />
MOGELIJKHEDEN<br />
Conservatieve Therapie<br />
• Injectie corticosteroïden<br />
geen duidelijke meerwaarde<br />
• NSAID’s<br />
• Spalktherapie<br />
• Oefentherapie<br />
• Gewrichtsbeschermende principes<br />
Behandeling meer afhankelijk van symptomen,<br />
minder van het stadium arthrose op de X-foto<br />
Het doel<br />
Therapie<br />
Verplaatsen van de<br />
druk in het gewricht<br />
naar dorsaal door<br />
flexie en adductie van<br />
MC I tijdens pinch te<br />
voorkomen en de<br />
boog met de juiste<br />
kracht en coördinatie<br />
te handhaven<br />
27-09-2011<br />
10
Spalk - Brace<br />
• Rust en ondersteuning<br />
Verminderen rek op capsulaire ligamenten<br />
Voorkomen dorsale / radiale translatie MCI<br />
Pijnreductie!<br />
• CMCI in radiair / palmair abductie<br />
Webspace op lengte<br />
Meer gewrichtscongruentie<br />
Functionele stand<br />
• MCP/IP ook ondersteunen?<br />
Maar... welke spalk?<br />
……..…en met welk doel?<br />
Afhankelijk van de specifieke situatie!<br />
Oefentherapie bij CMC I arthrose:<br />
Het kan wel!<br />
Een leidraad<br />
• Voorkom teveel flexie van CMC I<br />
• Voorkom teveel adductie van CMC I<br />
• Voorkom teveel combinatie van beide!<br />
• Mobiliseer abductie en extensie CMC I<br />
indien gewricht dat toe laat<br />
– cave: pijn(toename)<br />
27-09-2011<br />
11
Oefentherapie - coördinatie<br />
• Extensie-abductie CMCI: EPB/APB<br />
• Selectieve flexie MCPI – FPB<br />
EPB = Extensor Pollicis Brevis; APB = Abductor Pollicis Brevis; FPB = Flexor Pollicis Brevis<br />
Oefentherapie - weerstand<br />
• Selectieve flexie MCPI<br />
• Extensie-abductie CMCI<br />
Oefentherapie kracht<br />
• Train op handhaven C-boog<br />
pinchtraining opbouwen<br />
27-09-2011<br />
12
Functionele vaardigheden<br />
Maar let wel op de juiste uitvoering!<br />
Gewrichtsbeschermende principes<br />
Aanpassing activiteiten<br />
Handige hulpmiddelen<br />
Conservatieve therapie<br />
Evidence<br />
• 70% van de patiënten met CMCI arthrose<br />
kan succesvol behandeld worden zonder<br />
operatie (Berggren et al 2001)<br />
• Vele andere onderzoeken ondersteunen<br />
effectiviteit conservatieve therapie<br />
• Oefentherapie vooral effectief in vroege<br />
fase arthrose<br />
Valdes 2008, Yao & Parks 2008, Sisto & Malangs 2006, Brosseu et al 2005, Armstrong 2004<br />
27-09-2011<br />
13
Afsluiting<br />
• Conservatieve behandeling is zinvol bij<br />
CMCI-arthrose<br />
• Indien er geen progressie is zijn er<br />
meerdere operatieve mogelijkheden<br />
• Vragen??<br />
• www.handencentrum.nl<br />
• kwaliteit@handencentrum.nl<br />
• Flexor pollicis<br />
brevis<br />
• Abductor pollicis<br />
brevis<br />
• Extensor pollicis<br />
brevis<br />
• Abductor pollicis<br />
longus<br />
Musculatuur<br />
Musculatuur<br />
27-09-2011<br />
14
Stabiliteit CMC<br />
• Geen afzonderlijke ligamenten te<br />
testen want werken als complex<br />
• Instabiliteitspatroon CMC I<br />
– Dorsale subluxatie MC I<br />
– Radiale subluxatie MC I<br />
• Stabiliteitsonderzoek<br />
– Translatie MC I naar dorsaal<br />
– Translatie MC I naar radiaal<br />
Stabiliteitsonderzoek CMC<br />
Dorsale translatie MC I<br />
• Stabiliseer trapezium en palpeer zo<br />
mogelijk gewrichtsspleet<br />
• Transleer MC I naar dorsaal<br />
• Voel naar end-point<br />
• Beoordeel de mate van verschuiving<br />
• Test andere duim ter vergelijk<br />
Stabiliteitsonderzoek CMC<br />
Radiale translatie MC I<br />
• Stabiliseer trapezium en palpeer zo<br />
mogelijk gewrichtsspleet<br />
• Transleer MC I naar radiaal<br />
• Voel naar end-point<br />
• Beoordeel de mate van verschuiving<br />
• Test andere duim ter vergelijk<br />
27-09-2011<br />
15
Change language