Maart 2013 - D e N atuu r

Maandblad
Natuur- en
van
Vogelvrienden
Maart 2013
Opgericht 25 januari 1947

Bestuur van de Natuur en Vogelvrienden:
Voorzitter: John Vergouwen / Stoopstraat 72, Roosendaal / 0165 - 55 68 82
Secretaris: Toon van Bekhoven / Bredaseweg 129, Roosendaal / 0165 - 55 76 59
Penningmeester: Cor Ros / Mussendonk 25, St. Willebrord / 06 - 51 69 59 33
TT-commissaris: Peter Koopman / Bernhardstraat 18, Halsteren / 06 - 51 89 88 97
Ringencommissaris: A. Dierks / Edisonstraat 110, Roosendaal / 06 - 20 40 52 56
Ereleden: J. Maas, Chr. Doggen, M. Suijkerbuijk, S. van Staay.
Redactie maandblad: John Vergouwen / Stoopstraat 72 / 0165 - 55 68 82
info@natuur-vogelvrienden.nl
Contributie: U kunt uw contributie voldoen: 35 euro / jeugd 17,5 euro m.i.v. 2013,
door deze over te maken op rek.nr. 2405631 van de postbank,
t.n.v. Natuur- en Vogelvrienden Roosendaal.
Vergeet niet uw eigen naam te vermelden.
Ook kunt u natuurlijk op de vergadering uw contributie voldoen.
vOOr kwaliteit en perfecte service naar
GastelseweG
*wij komen geheel vrijblijvend met stalen bij u aan huis.
Gastelseweg 36 tel. 0165 - 55 75 58
4702 tb roosendaal fax 0165 - 55 82 64
www.tapijtdrive-in.nl
2

U i t n o d i g i n g
V o o r w o o r d
Hierbij nodigen wij u uit voor de maandelijkse ledenvergadering
op maandagavond 11 maart 2013 a.s. in Huis ten Halve,
Kruisstraat 60 te Roosendaal. Aanvang van de vergadering is 19.30 uur.
AGENDA
Opening 1.
Notulen door dhr. van Bekhoven 2.
In- en uitgaande stukken 3.
Film over vogels Noord-Amerika 4.
Pauze met lotenverkoop 5.
Film vervolg 6.
Verloting 7.
Rondvraag 8.
Sluiting 9.
De eerste kweekberichten
druppelen binnen. Veel
onbevruchtte eieren. “We
zullen het wisselvallige weer
maar de schuld geven.” Dat
de aanvang van de kweek
veel te vroeg was willen we
niet horen. Toch lijkt me dat
logischer.
Gelukkig zijn de meeste
vogelliefhebbers nog met de
voorbereiding van de kweek
bezig. Gelijk met de natuur
opgaan. Niets forceren.
En de vogels maar blijven
controleren of ze bekwaam
3
zijn voor de kweek. En als we ruim
in onze vogels zitten, toch maar
de beste koppels selecteren. Beter
een paar goede jongen als een
groot aantal waar je straks met het
selecteren niet vrolijk van wordt.
In ieder geval: laat je niet gek maken
en forceer zelf niet de kweek.
Je vogels geven aan of ze er
klaar voor zijn. Om rustig het
kweekseizoen in te stappen een film
over vogels in Noord-Amerika. Een
van de delen van een zeer bekende
serie welke onlangs nog op TV te
zien was.
John Vergouwen.

N o t u l e n
L E D E N V E r G A D E r i N G
4 februari 2013 - 19.30 uur
Afwezig met kennisgeving:
C. Haast, H. Rijpers en
C. van Loo.
Aanwezig: 22 leden.
1.Opening door de voorzitter,
die iedereen hartelijk welkom
heet. Tevens vermeld hij, dat
het eigenlijk de bedoeling was
om deze avond twee leden te
huldigen.Te weten C. Haast, maar
die is juist op deze dag jarig en
ook C.H. van Loo zou gehuldigd
worden, maar die was ook
verhinderd en dus schuiven we deze
huldiging op naar een later tijdstip.
2. Notulen van de vorige vergadering
worden onveranderd goed gekeurd.
3. Ingekomen stukken.
Op aanvraag van onze leden is er een
lijst binnen gekomen van Mingeroet
met verschillende onderwerpen voor
een vergadering. We laten deze lijst
rond gaan en het onderwerp met
de meeste stemmen vragen we aan.
Gekozen werd voor ‘’VOGELS
KWEKEN ALGEMEEN’’, een 2 uur
durend onderwerp waar we ook graag
leden van andere verenigingen voor
uitnodigen. De datum moeten we nog
vastleggen.
4. We doen een rondje langs onze leden
en kijken of ze nog wat aangeschaft
hebben. Allereerst P. Rongen: die
heeft een paar koppels goudvinken
aangeschaft heeft en kijkt of ze wat
4
willen doen. H. Stroop heeft een koppel
gele kanaries bijgehaald en C.van Meer
heeft juist veel vogels opgeruimd.
Maar is met sommige vogels al aan het
kweken. S. Swaneveld is met fischeries
begonnen en gaat verder met zijn
andere parkieten. S. van Staay gaat op
de oude voet verder. Het gaat goed dus
houden zo. L. Bol heeft een stel vogels
bijgehaald bij Ad van Dijk en heeft er
alle vertrouwen in. W. Vissers heeft
niets gehaald maar gaat eerst aan een
nieuwe volière werken. J. Maas heeft
een vogel aangeschaft maar moet die
nog gaan halen en C. Coppens haalde
groenlingen bij en 3 koppels rode
kanaries. A. Koolen heeft dit jaar niets
aangekocht. J. Dirven heeft dit jaar 2
koppels glosters aangeschaft. Dit is
nog een oude liefde van hem buiten
zijn zebravinken. K. Roosenboom
heeft natuurlijk zijn putters nog maar
heeft 1 gloster aangeschaft om de
boel te versterken. A van Dijk heeft
bij Kievits en E .Wagemakers goede
vogels bijgehaald en M. de Bruin
heeft zijn kooi aangevuld met 4 gele
en 2 witte kanaries. A. Rijpers had bij
C. Ros verschillende goulds gehaald.
M. Suykerbuyk heeft ook vogels
van Cor bijgehaald. P. Koopman
heeft five fancy’s aangeschaft en 1
gloster kuifman. A. Dierks heeft 1
man baardman gekocht en kijkt nog
naar andere vogels. J. Vergouwen
heeft 1 hen kwartel bijgehaald en ook
een aantal five fancy mannen. T. van
Bekhoven heeft een man sijs geruild en
heeft een koppel irish fancy aangeschaft
gewoon om te proberen.
Pauze met lotenverkoop welke deze
keer 48 euro opbrengt.

5. Hasselt de W.K.: een aantal leden
zijn onlangst naar Hasselt afgereisd en
hebben daar indrukken opgedaan. Het
was slecht te overzien en de verlichting
was een ramp. Ook het binnen komen
was slecht geregeld en gevaarlijk.
Verder wel mooie vogels gezien en
een leuke dag. Over 2 jaar is het in
Nederland in Rosmalen. We hopen
natuurlijk dat sommige van onze leden
daar mee zullen doen.
6. Even een klein kweek praatje:
C. van Meer is begonnen met de kweek,
de bonte boertjes en de valken zitten
in de blok. Over vitamines gesproken:
de een geeft Breedmax en een ander
geeft Topfit en weer een ander geeft
de voorkeur aan W.M. forte. Bij A .van
Dijk zitten de vogels al op de nesten en
bij M. de Bruin zijn op dit moment al
W i j f e l i c i t e r e n
5
20 jongen geringd. A. Dierks heeft ook
al 10 jongen liggen. Bij A. Koolen gaat
het slecht met de kweek. De andere
leden zijn nog niet begonnen.
7. Cor Ros reikt de wisseltrofee uit
voor de beste stam op onze t.t. aan John
Vergouwen, deze had hij nog tegoed,
van harte gefeliciteerd John.
8. Rondvraag: C .van Meer zegt dat er
weer gefraudeerd is op de wereldshow
door iemand die vogels had bijgekleurd
met een viltstift. Verder meld Cor Ros
dat er met de t.t. ongeveer 100 euro is
overgehouden, dus dat is gunstig.
9. Verloting.
10 Sluiting: Tot over 5 weken, dan
wordt er een film gedraaid.
Toon van Bekhoven.
Uitslag puzzel februari
De puzzel van februari werd door meerdere personen juist ingevuld.
De iris-cheque ging naar de heer M. van Staay. Van harte gefeliciteerd!
w w w . n a t u u r - v o g e l v r i e n d e n . n l
3 maart A. Aanraad
18 maart L. Bol
29 maart C.H. van Loo

Kalsdonksestraat 146 Tel.: 0165 - 53 75 34
4702 ZJ Roosendaal info@janwagemakers.nl
al 45 jaar
een beGrip
in
rOOsendaal!
Gespecialiseerd op duiven- en vogelgebied.
Wij bieden U optimale kwaliteit tegen concurrerende prijzen.
Ook hebben wij voor U de mogelijkheid om uw aankopen
thuis te laten bezorgen. Dit kan op maandag en woensdag
tussen 16.00 en 18.00 uur en zaterdag tussen 15.00 en
17.00 uur. Uiteraard is dit geheel gratis.
Maak ook gebruik van onze spaarkaart,
vraag naar de voorwaarden.
6

N i e u w s v a n o n z e r i n g e n c o m m i s s a r i s
Ringen voor broedjaar 2013 kunnen nog besteld worden
tot 20-3-2013.
Voor 2014 kunt u bestellen als het nieuwe bestelformulier
in het clubblad Onze Vogels zit of via het formulier welke
u van de bonds-site kunt afhalen.
Verandering uitgaven van de ringen. Deze worden mee
gebracht naar de leden vergadering of u kunt deze bij mij
thuis afgehalen na telefonisch overleg. Dus ze worden
niet meer aan huis gebracht.
Bellen voor vragen over de ringen of het afhalen ervan het
liefst na 19.00 uur.
Met vriendelijke groet,
Arjan Dierks
7

K w e e k b o u r k e p a r k i e t ( N e o p s e p h o t u s B o u r k i )
Oorspronkelijke vogel van
centraal Australiè en vanwege
zijn rustig en zeer mak
karakter een fijne volière
vogel. De bourkeparkiet
komt nog algemeen voor in
Australiè. Ondertussen zijn
er verschillende mutaties in
gevangenschap gekweekt, maar
ook de wildkleur is een leuke
vogel. De bourkeparkiet is
verdraagzaam ten opzichte van
andere (kleinere) volièrevogels,
gedraagt zich rustig in de
vlucht en maakt weinig geluid.
Vooral in de vroege ochtend
en bij schemering zijn ze het
actiefst. Logisch omdat dan in
hun natuurlijke omgeving de
temperatuur het aangenaamst is.
8
Mijn koppel zit buiten het broedseizoen
samen met kanaries. Ik heb tot op heden
hiermee geen problemen ondervonden,
behalve dat mijn kanaries graag het
Neophema zaadmengsel eten, wat de
bourkes ruim aangeboden krijgen.
Enkele jaren geleden heb ik ook
geprobeerd met een koppel te
broeden, maar in de eerste winter is
waarschijnlijk de pop overleden en
heb ik daarvoor in de plaats een man
gekocht. Deze vogels heb ik verkocht
en vorig jaar in augustus heb ik bij een
kweker een nieuw onverwant koppel
wildkleur aangeschaft.
Wat ik altijd belangrijk vind, is dat
je nieuwe soorten, waar je nog geen

ervaring mee hebt, altijd aanschaft
bij een kweker. Vaak krijg je dan
allerlei tips, waardoor de kans op
succes groter is. Zo is bij de wildkleur
het onderscheid tussen man en pop
makkelijk te maken, omdat de man wat
blauw boven zijn ogen heeft. (had ik
dat een paar jaar eerder geweten!)
De vlucht waar ik mijn koppel houdt, is
3 x 1,5 meter en kan in tweeèn gedeeld
worden. De achterwand is dicht en ook
het dak is gesloten zodat de vogels
droog en uit de tocht kunnen zitten.
Na aanschaf waren de vogels al gauw
gewend.
In de maanden tot aan het kweekseizoen
kregen de vogels als voedsel
een zaadmengsel voor Neophemas,
een tot tweemaal per week wat eivoer
en enkele zonnepitten. Daarnaast
iedere week wat trosgierst. Omdat
bourkeparkieten vastbaar zijn voor
diaree, heb ik de vogels geen groente
of fruit gegeven. In andere verslagen
wordt dit wel gedaan. De vogels zijn
zonder problemen door de toch wel
strenge winter van 2010 gekomen.
Omdat ik met mijn kanaries binnen
broed, hadden de vogels vanaf januari
de volière voor zichzelf. In februari/
maart ben ik het voedsel aanbod
wat meer gaan verrijken door meer
eivoer te geven en ook het aanbod aan
zonnebloem pitten wat te verhogen.
Op 20 maart heb ik het broedblok op
gehangen. Dit is een standaard blok
voor grote parkieten, waarvan ik de
bodem bedekt heb met een mengsel van
grove beukensnippers en zaagsel. Deze
9
heb ik enigszins vochtig gemaakt zoals
beschreven. In eerste instantie hadden
de vogels nog weinig interesse voor
het blok, maar begin april veranderde
dat. Ik zag dat de pop nu regelmatig
het blok in ging en op 11 april vond ik
het eerste ei. Daarna werden na elkaar
nog 4 eieren gelegd. Na het tweede ei,
kwam de pop bijna niet meer uit het
blok. Ik ben wel doorgegaan om het
nest regelmatig te controleren, zodat
de pop hieraan gewend was en op het
moment van ringen niet in de stress zou
schieten. Dit liet ze prima toe.
Omdat de broedtijd volgens “Onze
vogels van juli 2009” 18 dagen
bedraagt, ben ik vanaf 29 april elke dag
gaan controleren. Pas op 3 mei (22ste
dag) zag ik het eerste jong. Daarna
werden nog 2 jongen geboren. Navraag
leert dat de broedtijd eerder 21 dagen
duurt.
De jongen worden goed gevoerd door
de ouders. De oudervogels krijgen
iedere dag vers eivoer, het bekende
zaadmengsel en tweemaal per dag
zonnebloempitten. Dit laatste was
volgens de kweker waar ik de vogels
gekocht heb een noodzakelijke
aanvulling voor een goede groei.
Op 10 mei wilde ik het eerste jong
ringen, maar zijn poot was al zo groot
dat dit erg lastig ging. Om verdere
schade te voorkomen heb ik niet verder
geprobeerd, maar direct het tweede
jong geringd. Het derde jong heb ik
weer een dag later geringd.
De jongen groeide voorspoedig en het
witte nestdons werd al gauw vervangen
door beginnende veren. Op 22 mei

heb ik de jongen uit het blok gehaald
en deze schoongemaakt. Ook dit was
op aanraden van de kweker. Ik heb de
bodem opnieuw bedekt met krullen en
zaagsel en de jongen weer teruggelegd.
Jongen en oudervogels verdragen dit
prima.
29 mei kwam het oudste jong uit het
blok en de daarop volgende dagen ook
de twee andere jongen. Behalve de
staart hebben de jonge vogels al een
volledig verenpak. Het vliegen gaat
nog erg stuntelig, wat een leuk gezicht
is. Op 1 juni vond ik in het vuile nest
alweer het eerste ei van ronde twee.
Omdat de jongen allemaal uit het blok
10
waren, heb ik deze eruit gehaald en
eerst het blok weer schoongemaakt.
Daarna heeft de pop nog 4 eieren
bijgelegd en begon aan de tweede
ronde.
De jongen worden nog minimaal twee
weken gevoerd, maar beginnen nu ook
zelf voer te zoeken. Het aanbieden van
trosgierst bevordert dat ze zelfstandig
gaan eten.
Al met al een leuk kweekresultaat
en een aanrader voor de beginnende
parkietenkweker.
Frank Sluis

M i j n k w e e k m e t d e w i t t e g o u d v i n k
door Bertus Hovius
Eindelijk is de witte goudvink
gearriveerd in mutatieland! De
pop is sneeuwwit met twee rode
rugveertjes; de man is eveneens
wit met een rode borst en hij
heeft gelukkig geen rode ogen.
Het was ongeveer 1995 toen ik
het idee kreeg om de pastelfactor
in de blauwe goudvink te
fokken.Ik paarde een mooie
pastelman aan een eigen kweek
blauwe pop. Dit resulteerde
in twaalf jongen, waarvan één
jong wit was met op de vleugel
en staartpennen een lichte
pasteltekening.De jonge poppen
uit dat nest waren zalmkleurig
en sommige daarvan waren
overgoten met een wit waas. De
mannen waren blauw met een
lichtrode keel; de snavels en de
nagels waren bont.
Wat verder gedaan?
Op aanraden van collega
kwekers heb ik de witte vogel
(een pop) gekoppeld aan een
onverwante wildkleurige man.
Het oude koppel liet ik bij
elkaar zitten en bij de overige
jongen koppelde ik broer
aan zus.Eindelijk begon het
broedseizoen en het witte popje
bouwde een keurig nestje. Al
snel kwam het eerste eitje. Dat
was meteen ook het laatste want
het was een windei. Enkele
dagen daarna was mijn witte
popje dood. Het was dan wel
geen sterke vogel, maar het was
toch wel heel onplezierig.
12
De andere koppels deden het voorbeeldig:
mooie nesten, veel eieren maar
helaas was er maar één van de 150
bevrucht. Het jong was na uitkomst
spierwit maar ging na de rui dood.Het
oude koppel kreeg weer twaalf jongen,
maar er zat geen witte meer bij. Van al
deze jongen heb ik nog wel een mooie
film en foto’s. Later hoorde ik van
andere kwekers dat er meer mensen
deze combinatie geprobeerd hebben,
maar tot een vruchtbare F2 is het nooit
meer gekomen.
Het is mij wel gelukt om na een paar
jaar dapper doorzetten een enkele
nazaat van deze combinatie te fokken,
maar een witte zat er ook hier niet meer
bij. De vogels zijn opgegaan in mijn
kweekstam en zo blijven zweven tot
er enkele jaren later ineens twee witte
poppen te voorschijn kwamen met een
heel lichtgrijze aanslag op het rugdek.
Doordat het twee poppen waren was
ik in de veronderstelling dat het een
geslachtsgebonden vererving was. Zo
heb ik de vader op een dochter gezet en
dit resulteerde in witte jongen (mannen
en poppen) en wildkleur.

De andere pop had ik op een broer
gezet; deze man had een wit nageltje.
Hieruit kwamen ook witte mannen en
poppen, dus de man was split.Ook had
ik nog een broer en zus van de witte
gepaard. Je weet immers maar nooit.
Hieruit kwamen ook witte mannen en
poppen, dus de vererving is recessief.
Het seizoen erna heb ik gebruikt om
zoveel mogelijk vers bloed in de witte
stam te fokken. Ook de kanssplit vogels
heb ik uitgetest en de fundering van de
witte werd steeds breder.
Het volgende seizoen (2007) ging
ik van start met goede, gezonde,
onverwante koppels. Ik heb toen
voor het eerst een lichtbonte man aan
een lichtbonte pop gepaard en dit
resulteerde in de eerste sneeuwwitte
vogels, zowel mannen als poppen. Dit
was circa 25%, de overige vogels waren
nog iets bont, maar de kwaliteit werd al
beter en de gezondheid was optimaal.
Ik heb enkele van deze jongen naar
diverse tentoonstellingen gestuurd en
de resultaten waren bemoedigend.
Ik kuur NIET, ook niet preventief. Ik
ben van mening dat je de vogels naar
de knoppen helpt, aangezien ze zelf
geen antistoffen op kunnen bouwen.
Én we maken de parasieten langzaam
resistent. In seizoen 2007 kweekte ik
zonder medicijnen 219 jonge vogels,
waaronder goudvinken, major putters
en Amerikaanse sijzen. Inmiddels zijn
de eerste witte naar andere kwekers
verhuisd, zodat het veredelingsproces
kan beginnen.Ik heb voor 2008 wat
koppels samengesteld van geel x wit en
wit x geel. Op deze manier kunnen we
ook de echte gele goudvink kweken,
een witte vogel met een kanariegele
13
borst. De gele die we nu kennen is niet
mooi geel en dit komt door het donkere
onderdons. Bij de witte is dit onderdons
wit en het geel toont dan ook echt geel.
Als het meezit is dit in ongeveer drie
jaar te realiseren.
Ik kweek mijn goudvinken in kooien
van 70 br. x 40 h. x 40 d. en ook in
vluchtjes van 120 br.x 90 d. x 100 h.
en dit werkt prima.Van poppen die te
vroeg van hun jongen afgaan heb ik tot
nu toe gelukkig geen last. Voor mijn
nesten gebruik ik gewone kanarienesten
en bijbehorende kokosnesten en al mijn
poppen bouwen mooie nesten, beter
dan wanneer ze in grote badkuipen
zitten.Verder kweek ik nog met zwarte
sijzen, treursijzen en major putters.Mijn
volières zijn beveiligd met een modern
en goed werkend alarmsysteem, zodat
ook de mensen die ‘s nachts mijn
vogels willen bekijken met open armen
ontvangen worden.

VAN GURP
Vers
Uw supermarkt
voor Tolberg
en omgeving!
Tolbergcentrum 172
4708 HK Roosendaal
0165 - 56 37 70
14

S n e e u w g o r s ( P l e c t r o p h e n a x n i v a l i s )
De sneeuwgors (Plectrophenax
nivalis) is een zangvogel
uit de familie van gorzen
(Emberizidae). Zijn normale
habitat is het palearctisch- en het
nearctisch gebied. Hij heeft een
voorkeur voor de rotsachtige en
schaarbegroeide toendra’s langs
de Noordelijke IJszee, Noord-
Amerika, Scandinavië en de
bergen van Schotland. Ze broeden
in de korte zomerperiode in het
poolgebied slecht éénmaal.
Er is geen zangvogel die
zo noordelijk broedt als de
sneeuwgors. Zodra in het hoge
noorden de eerste plekken
sneeuw zijn weggedooid,
zijn ze weer terug uit hun
overwinteringsgebieden. Ze
worden vanaf hoog boven de
Poolcirkel broedend aangetroffen
tot zelfs in het zuiden van
Noorwegen en in Schotland.
De sneeuwgors komt in
Nederland voor als wintergast,
voornamelijk langs de kust en
zelden verder in het binnenland.
Ze komen vanaf eind september
en tot in november loopt hun
aantal op, waarna hun aantal weer
geleidelijk aan afneemt, totda ze
voor het belangrijkste deel eind
maart zijn verdwenen en soms tot
in april nog worden gezien.
Meer dan 60% van de
sneeuwgorzen dat in Nederland
overwintert, is afkomstig uit
IJsland (ondersoort insulae). Ze
trekken langs de Engelse oostkust
naar de Nederlandse kusten.
15
De overige zijn vermoedelijk afkomstig
uit Groenland en misschien ook wel uit
Scandinavië (ondersoort nivalis). De
meeste Scandinavische sneeuwgorzen
overwinteren echter niet in West-Europa
maar blijven in Scandinavië en langs
de kusten van de Oostzee. Ze zoeken
hun voedsel vooral op strandvlakten,
zeedijken, aan de vloedlijn en op ruderale
terreinen. Als hun foerageergebieden
in strenge winters slecht bereikbaar
zijn, worden ze wat vaker ook in het
binnenland gezien op grote onkruidvelden
van braakliggend land. Meestal worden
ze waargenomen in groepjes tot enkele
tientallen stuks.
De meeste sneeuwgorzen worden in
het noordelijke deel van de kusten
waargenomen, zoals in de Eemshaven,
Schiermonnikoog, de Friese noordkust,
Texel en de Zuidpier van IJmuiden.
Tussen Katwijk en Hoek van Holland
worden er aanmerkelijk minder gezien
en de aantallen in het Deltagebied
zijn opmerkelijk geringer dan in het
Waddengebied. Dat komt omdat
Zuid-West-Nederland al bijna aan de
zuidgrens ligt van het gebruikelijke
overwinteringsgebied. Verder zuidelijk
aan de Noordzeekust zijn ze veel
schaarser.

G r a s p a r k i e t e n
Het broedseizoen
Het broedseizoen voor grasparkieten
in hun natuurlijke omgeving
in Australië is afhankelijk
van de beschikbaarheid van
voldoende voedsel en water, dit
zal aan het eind of kort na een
regenseizoen zijn.
Voor de grasparkieten die hier
bij ons die in een buitenvolière
zitten begint het broedseizoen
eind maart - begin april
(afhankelijk van het weer) tot
september. Mensen die een
kweekruimte hebben of waarvan
de parkieten binnen zitten
hebben de broedomstandigheden
zelf in de hand wat betreft de
verlichting en verwarming,
waardoor er in principe het hele
jaar door gebroed kan worden.
Het wordt aangeraden om je
pop niet meer dan twee keer per
jaar een legsel te laten hebben.
Het is ook niet zo dat u bepaalt
wanneer de parkiet wil gaan
broeden. Het is niet omdat het
broedseizoen is, dat je parkieten
er al automatisch klaar voor zijn.
U moet uw parkieten voorbereiden
op het broedseizoen.
De voorbereiding
De grasparkieten bereid je voor
door eerst te zorgen dat de
daglengte overeenkomt met de
natuurlijke daglengte aan het
begin van een broedseizoen. Dit
is ongeveer een 15 uur. Zorg ook
dat je vogels goed, gezond, sterk
en uitgerust zijn. Geeft kort voor
16
de broedperiode dagelijks eivoer. Zorg
ook dat ze voldoende kalk krijgen.
Breng alle broedkooien en blokken
op orde met eventueel een extra
schoonmaakbeurt. En als er nog
veranderingen aan de broedhokken of
blokken of kooien moet gebeuren doe
het dan voor je parkieten gaan broeden,
zodat je ze niet meer moet storen
tijdens het broeden.
Zorg er ook voor dat je grasparkieten
de goede leeftijd hebben om te broeden.
Een popje moet minstens 1 jaar zijn
en niet ouder dan 5 jaar en met een
mannetje kan dat vanaf 10 maanden.
Als je de goede voorbereidingen hebt
gedaan kun je beginnen met broeden.
Het broeden
Je parkieten zullen koppeltjes vormen
en dan breekt de tijd aan om broedblokken
(of nestkastjes) op te hangen.
De afmetingen van een goed nestkastje
zijn 15x15x25 cm met een invlieggat
van 4 tot 6 cm diameter.
Zorg er ook voor dat je één of twee
nestkastjes meer hebt dan koppeltjes,
om problemen te voorkomen. Parkieten
broeden het liefste op een harde
ondergrond dus bodembedekking is
niet nodig. Wat wel belangrijk is, is
een uitholling op de bodem, waarin het
popje haar eitjes kan leggen zodat de
eitjes niet weg kunnen rollen.
Als u van in het begin nestcontrole
doet, dan wennen de parkietjes daar
snel aan en zal het geen problemen
geven als je dan even kijkt terwijl ze
broeden.
Na het ophangen van de nestkastje
begint ook het paren. Een enkele

paring is voldoende om alle eitjes te
bevruchten. Of de eitjes bevrucht zijn
kun je na een vijftal dagen zien op twee
manieren:
a. Je kan het aan de kleur zien: als
de eitjes melkachtig wit zijn, zijn ze
bevrucht. Blijven ze roze doorschijnend
dan zijn ze onbevrucht.
b. Je houdt het eitje tegen het licht. Als
je dan rode lijntjes ziet lopen in het eitje
(dat zijn de bloedvaatjes en het hartje)
dan is het eitje bevrucht. Zie je alleen
roze doorschijnend dan is het eitje niet
bevrucht.
Het eerste eitje mag je een tiental dagen
na de paring verwachten en daarna legt
het popje om de dag een eitje.
Een parkiet legt gemiddeld een vier tot
acht eieren per legsel.
Pas na het leggen van het tweede eitje
begint het popje te broeden. Zij broedt
17
dan ongeveer 21 dagen als het eerste
kleintje geboren wordt. Daarna wordt
er net zoals er eitjes gelegd zijn om
de dag een kleintje geboren. Je kan de
kleintjes al een paar uur voor ze uit
het ei komen horen piepen. Op deze
foto* kun je precies zien hoe dat gaat.
Na de geboorte van de kleintjes gooien
de meeste popjes de lege eischalen
gewoon het nestkastje uit (ook daar zijn
er uitzonderingen).
De eerste dagen worden de jongen
gevoed door de moeder met kropmelk.
Kropmelk is een eiwitrijke afscheiding
van de kropwand. Na een weekje gaat
dan ook het mannetje mee helpen
met het voeden van de kuikentjes. En
langzaam leren de kuikentjes dan ook
om hard voedsel (zaden) te eten en uiteindelijk
om geheel zelfstandig te eten.
Na een viertal weken vliegen de
kleintjes voor het eerst uit hun nest,
waar ze overigens wel iedere avond

opnieuw ingaan om de nacht door
te brengen. Na 6 à 7 weken zijn de
kuikentjes helemaal zelfstandig en
kunnen ze bij de ouders weg.
Broedproblemen
Het broeden loopt niet altijd zoals
gewenst als hierboven geschreven.
Er kunnen zich heel wat problemen
tijdens het broeden voordoen:
1. Het popje legt geen eieren:
Dit kan komen doordat je popje te
dik is of niet de juiste voeding heeft
gekregen. Of je parkietje is te jong, of
18
ze heeft geen nestgelegenheid.
2. Het popje legt onbevruchte eitjes:
Er is geen paring geweest, of door
verkeerde zitstokken, of de parkietjes
zijn teveel bevederd, het mannetje heeft
te lange nagels, je parkietjes zijn niet
in goede conditie, er is niet voldoende
licht.
3. Eitjes komen niet uit:
Dit kan komen door een te grote
droogte in het broedblok. Zorg dat
de luchtvochtigheid goed is. De
aanbevolen luchtvochtigheid is 55/65

procent. Een andere mogelijkheid is dat
het embryo is afgestorven.
4. Eitjes worden stuk gebeten:
Dit komt helaas ook voor en deze
parkietjes noemen we “eier-eters”. Je
kan na het leggen van de eitjes de eitjes
weghalen je popje een vals ei geven
waar ze dan in pikt. Als ze merkt dat
ze dit niet stuk kan krijgen dan stopt ze
ermee. Ze kan opnieuw met haar eigen
eitjes beginnen te broeden. Vaak helpt
dit. Als ze dit echter na dit blijft doen
kun je het popje jammer genoeg niet
meer laten broeden.
5. De kleintjes worden niet gevoed:
De kuikentjes moeten binnen de 12 uur
gevoed worden door de pop, anders
sterven ze. Het kan zijn dat het popje,
als ze voor een eerste keer broedt, geen
kropmelk heeft waardoor ze de kleintjes
niet kan voeden. Het beste kun je dan
de kleintjes onderbrengen bij een ander
broedend koppeltje.
6. De kleintjes worden gedood door
een van de ouders:
Dit kan komen door een popje dat te
zenuwachtig is. Bij het mooi maken van
haar blok, of door veranderingen kan
ze dan de kleintjes doden. Soms doen
popjes dit ook bij iets oudere kuikens,
omdat ze opnieuw wil gaan broeden.
Ook de man doodt soms de jongen!
7. Kuikens groeien slecht of sterven:
Kleintjes krijgen in het begin kropmelk
dat heel eiwitrijk is, daarom is het ook
heel belangrijk dat het popje extra
eiwitten krijgt. Als er te weinig eiwitten
in de kropmelk zitten groeien de
kuikens niet goed. Ook kropontsteking
19
kan een doodsoorzaak zijn. Een van de
ouders draagt dan een bacterie bij zich
die overgebracht wordt op de kuikens.
Indien de weerstand van de jongen
verzwakt is, kunnen ze sterven.
8. Spreidpootjes:
Spreidpootjes kunnen komen door
een vitamine gebrek of door een popje
dat te zwaar op de jongen ligt en dus
eigenlijk het kleintje heeft platgedrukt.
In de meeste omstandigheden kun je de
spreidpootjes genezen door te zorgen
voor voldoende vitaminen en door aan
ieder pootje een ringetje te doen en
deze te verbinden met een elastiekje
zodat de pootjes niet meer uit elkaar
kunnen. Dit moet dan een zevental
dagen blijven zitten.
9. Legnood:
Legnood wil zeggen dat je parkietje
haar eitje niet kan leggen. Dit kan
komen door: - of eieren zonder
kalkschaal (windei)
- of te vochtige, tochtige behuizing
- of het parkietje is te dik of te jong of
te zwak
- of door een plotselinge
weersverandering
- of door vitamine gebrek (verkeerde
voeding)
Een grasparkietje dat legnood heeft
herken je aan het “opgeblazen en
stilletjes” in een hoekje van de kooi
op de bodem of op haar nestje zit. Met
opgezette veertjes en met een hevige,
hijgende ademhaling ziet zij er ziek en
zielig uit. Ze zal weinig of helemaal
niet meer eten.
Het ringen van de kuikens
Als de kuikens zeven dagen oud

zijn kan een metalen nummer ring
rond het pootje aangebracht worden.
Kleurringen van plastic kunnen ook
later aangebracht worden.
De ring moet dan over het pootje
worden geschoven. Het beste laat je dit
doen door een ervaren kweker die je
dan ook meteen kan tonen en uitleggen
hoe het moet zonder teveel stress te
veroorzaken voor de kleintjes.
De ringen moeten de eerste dagen
gecontroleerd worden, omdat de
moedervogel (dit voor haar vreemde
voorwerp) met de nodige handigheid
zal proberen het te verwijderen. Ook
is de controle nodig om te voorkomen
dat er uitwerpselen tussen de ring en
het pootje zouden terechtkomen. De
ring zou dan aan het pootje kunnen
vastkleven met als gevolg dat het
20
ontstekingen kan veroorzaken.
Het ringen van grasparkieten is
niet verplicht maar wel handig. Je
kunt aflezen van welk geboortejaar
ze zijn, wie de ouders zijn, wie de
kweker is, enz enz. Hobbykwekers
ringen hun parkieten om inteelt te
vermijden. De ringen zijn te koop bij
vogelverenigingen.
Tot slot
Als je wilt beginnen met het kweken
van grasparkieten zorg dan dat
je voldoende ruimte, ervaring en
kennis hebt. Kweken is niet altijd zo
gemakkelijk als vaak staat beschreven.
Het kan heel goed gaan maar er kan net
zo vaak van alles fout gaan.
Zoals al vaak is gezegd en geschreven:
bezint eer ge begint!
Zorg en aandacht voor uw dier
Dierenartsen:
B. Mangnus, H. van de Looij en M. van den Bosch
Gastelseweg 45, 4702 SZ Roosendaal 0165-557500
www.gezelschapsdierenkliniekroosendaal.nl

P u z z e l m a a r t 2 0 1 3
Inzendingen in te leveren bij John Vergouwen.
Onder de goede inzenders wordt volgende maand
een iris-cheque van 5 euro verloot.
21

Swaans ijzerhandel Zevenbergen
Uw adres voor:
Professionele hand en elektrische gereedschappen.
Hang & Sluitwerk.
Lijmen & kitten.
Graveerwerk, belettering en naamborden.
Inbraakbeveiligingen en tevens montage.
Bevestigings materialen.
Goede service & vakkennis.
Voor particulier en bedrijf.
Eigen bezorgdienst voor bedrijven.
Regio center voor dewalt elektrisch gereedschap.
Swaans ijzerhandel langenoordstraat 103 Zevenbergen
Tel. 0168-323439 fax. 0168-325627
22

www.bosruitervogelspeciaalzaak.nl
21 23

D e Z w a r t b o r s t l i j s t e r - T u r d u s D i s s i m i l l i s
door Ben Doensen
In het najaar van 1998 kocht ik
tijdens de prachtige clubshow
van de Speciaalclub voor
liefhebbers van vruchten- en
insectenetende vogels, twee
zwartborstlijsters van de heer
Penders uit Hoensbroek: een
man en een pop eigen kweek
1995. Van deze aanschaf heb ik
nooit spijt gehad.
Het zijn geharde vogels die
het hele jaar door buiten
kunnen blijven. Van oorsprong
afkomstig uit het hooggebergte
van Zuidoost - Azië.
Gebroed wordt mijns
inziens onder overhangende
rotsrichels. Bovendien zijn
de zwartborstlijsters perfecte
zangers.
24
Via de rubriek “Vraag en aanbod”
in ons orgaan heb ik bij de heer Van
Dieren uit Giesendam de pop omgeruild
voor zijn eigen kweek 1995. Bijgevolg
had ik sinds maart 1996 een stel
waarmee ik verder kon.
Ik bezit een vlucht van 3.60 x 3.60
x 2.30 m. De bodem is bedekt met
klei vermengd met schelpengrit.
De gedeeltelijk overdekte volière
heeft weinig zon en is beplant met
groenblijvende en bladverliezende
heesters. Hierin zijn de vogels medio
april apart geplaatst. Hierbij beging
ik echter een fundamentele fout. Het
gevolg was een wilde achtervolging
van de pop. Wie had dat mogen
verwachten, omdat ze sinds de aanschaf
in elkaars nabijheid hadden vertoefd
in gezelschap overigens van andere
lijsters. De man dus weer uitgevangen
en achter het gaas gezet.

Binnen enkele dagen vertoonde de pop
belangstelling voor het nestmateriaal
dat her en der verspreid lag. Om een en
ander te entameren werden er dagelijks
wat vette regenwormen verstrekt in
een zg. pierenbak, een emmer met een
laagje vochtige grond van zo’n 5 cm
dik.
Spoedig daarna heb ik de man weer bij
de pop gelaten en toen klikte het.
De volgende dag begon zij met de
bouw van het nest. Haar keus viel op
een plankje vlak onder de overkapping
en net boven het deurtje waarvan ik
veelvuldig gebruik moest maken om
mijn overige vogels (in andere ruimtes)
te verzorgen. De man stak, evenals bij
de meeste lijstersoorten het geval is,
geen poot c.q. snavel uit.
Het nest werd met veel klei en
kokosvezel op het plankje geplakt en
was nogal slordig. Het was danook
binnen een dag voltooid. Baltsgedrag
heb ik niet waargenomen. De man floot
hetgeen al heel wat betekent. Dit fluiten
was bijzonder mooi en heel vroeg
tussen vier en vijf uur in de ochtend.
Vanaf 29 april werd elke dag een ei
gelegd, vier in totaal. Op de Dag van
de Arbeid begon de broed. Ook dit is
weer net als bij de meeste lijsters echt
vrouwenwerk en niks geen ontbijt op
bed. Tijdens het verlaten van het nest
om te eten, wilde hij hoogstens de
wacht houden. Van die gelegenheid
moest ik dan gebruik maken om op de
tast het nest te inspecteren, want tussen
de overkapping en het nest paste net
geen spiegel. Dit kwam mij altijd op
enige snavelhouwen te staan. Hij kweet
zich dus wel van zijn taak.
25
Toen ik op 14 mei het verblijf van de
zwartborstlijsters betrad, onthaalde
hij mij op een aantal schijnaanvallen
waarbij ik de vleugelslagen in mijn
gezicht voelde, terwijl ik nog niet eens
in de buurt van het nest was gekomen.
Het was dus duidelijk, temeer de lege
eierdoppen het beeld completeerden.
Zodoende wist ik tevens hoe de eitjes
van de Turdus dissimilis eruit zagen:
bruin gemarmerd op een turkooise
ondergrond en wat kleiner dan die van
de merel.
Na een dag of vijf heb ik de stoute
schoenen eens aangetrokken.
Gewapend met veiligheidsbril en
pet inspecteerde ik het nest. Deze
voorzorgsmaatregelen waren nodig,
want nu mengde de pop zich ook in de
strijd en kwam als een kamikaze-jager
aanscheren. Daarbij kwam ze enige
keren zo onzacht met mij in aanraking
dat ze versuft op de grond terecht kwam
en met open snavel weer op verhaal
moest komen. Maar toen wist ik wat ik
weten wilde: twee van de vier eieren
waren uitgekomen.
Tussen de pop en mij is het nooit meer
goed gekomen. Vanaf dat moment had
ik met twee agressievelingen te maken
zodra ik hun verblijf betrad om hen en
hun buren te verzorgen.
Van de verscheidenheid aan voer, te
weten: buffalo’s, diepvriesmaden,
pas ontvelde meelwormen, de verse
nimfen en regenwormen, heb ik slechts
kunnen waarnemen dat zij de jongen
grootbrachten met enkel en alleen
pieren.

Twaalf dagen na het uitkomen van
de eieren begon de pop opnieuw met
de bouw van een nest bovenop een
nestkastje. Ook weer vlak onder de
overkapping. De jongen zaten toen nog
op het nest dat zij de vijftiende dag (28
mei) verlieten. Van die gelegenheid
heb ik gebruik gemaakt om de hele
familie Turdus dissimilis te verkassen
inclusief het nieuwe nest. De pop zinde
dit niet, want twee dagen later vond ik
kapot gevallen eieren onder een zitstok.
Dit herhaalde zich nog enkele malen.
Daarna had ze zich verzoend met de
situatie en gaf het nest een opknapbeurt.
Het jeugdkleed van de jongen was
aan de bovenzijde bruin; de onderkant
okerkleurig met donkere vlekken.
Op 6 juni vond ik het eerste ei van
het tweede legsel. Het tweede volgde
een dag later. Daarna heb ik niet meer
gecontroleerd, want er werd weer
gebroed en niet storen dus. Ondertussen
verzorgde de man de jongen en niet
meer uitsluitend met pieren.
Ruim voor dat de eieren uit zouden
komen heb ik de jongen apart gezet.
Niet omdat de oudervogels agressief
waren, de pop duldde ze zelfs op de
nestrand, maar omdat ze anders een
te grote hoeveelheid van de kostbare
pieren zouden verorberen.
Op 19 juni, na 12 dagen broeden,
ontdekte ik een lege eierdop voor het
gaas en werd er gevoerd. Ook waren de
vogels weer agressiever dan normaal.
De volgende dag lag er weer een lege
dop. Een week na het uitkomen van het
eerste ei telde ik tot mijn verbazing vier
magere nekjes hongerig reikhalzend tot
boven het nest.
26
Veertien dagen later, rond de klok
van half negen, is er een uit het nest
gesprongen c.q. gevallen, mijns inziens
nog heel onbekwaam. Ik heb het van de
wisse dood moeten redden, omdat het
zich tussen de bamboe had verhangen.
Al een paar dagen eerder scharrelden
er twee of drie rond op de nestrand
en op het dakje van het nestkastje om
weer snel in het nest te wippen bij het
voeren door de ouders. Het tweede
jong volgde precies een uur later, maar
nu geheel volgens de regels. Nummer
drie verliet in de loop van de volgende
middag het nest. Weer een dag later,
de vierde juli, belandde de laatste op
de grond. Deze bleek ver achter op
de rest, maar dankzij de pieren en de
ijzeren plichtsbetrachting van de ouders
hebben ze het allemaal gehaald.
Naarmate de jongen vliegvlugger
werden, verminderde de agressie van
de oudervogels jegens mij, zodat ik me
weer zonder veiligheidsbril en pet in
het verblijf kon wagen.
Vergelijkenderwijs denk ik te mogen
stellen dat de omgevingstemperatuur
wel degelijk van invloed is op de duur
van het broedproces. In het eerste
geval, bij zeer koud voorjaarsweer,
duurde het broedproces veertien dagen.
Bij het tweede nest waarvan één der
eieren gelegd werd op de warmste dag
(± 30 graden), duurde het broeden maar
twaalf dagen.
Dit verschil constateerde ik eveneens
bij twee nesten van de dayallijsters van
het vorige kweekjaar.
Je zou dan geneigd zijn om te zeggen:
“Het kan niet heet genoeg zijn voor
onze hobby.”